Mục tiêu nghiên cứu
Dựa trên nghiên cứu hiện trạng sử dụng đất và đánh giá hiệu quả kinh tế của các loại hình sử dụng đất nông nghiệp tại xã Đức Dũng, bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế trong việc sử dụng đất tại địa phương này.
- Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận về đánh giá hiệu quả kinh tế sử dụng đất nông nghiệp
- Đánh giá thực trạng hiệu quả kinh tế một số loại hình sử dụng đất nông nghiệp chủ yếu tại xã Đức Dũng
- Đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế sử dụng đất nông nghiệp tại xã Đức Dũng
3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Tình hình sử dụng một loại hình sử dụng đất nông nghiệp tại địa bàn xã Đức Dũng, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh
Bài khóa luận này sẽ tập trung vào phân tích loại hình trồng cây hàng năm trong bối cảnh đất nông nghiệp, do tính đa dạng và phức tạp của vấn đề mà không thể đề cập đến tất cả các khía cạnh trong một bài viết.
Về không gian: Nghiên cứu đƣợc tiến hành trong phạm vi địa bàn xã Đức
Dũng - huyện Đức Thọ - tỉnh Hà Tĩnh
Về thời gian: Số liệu thứ cấp thu thập đƣợc trong 3 năm 2015, 2016 và
2017; số liệu sơ cấp đƣợc thu thập từ tháng 1- tháng 4 năm 2018
- Cơ sở lý luận về đánh giá hiệu quả kinh tế sử dụng đất nông nghiệp
- Đặc điểm cơ bản xã Đức Dũng
- Thực trạng hiệu quả kinh tế sử dụng đất nông nghiệp của xã Đức Dũng
- Một số ý kiến góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế sử dụng đất nông nghiệp của xã Đức Dũng
5.1 Phương pháp thu thập số liệu
Số liệu thứ cấp Đây là phương pháp thu thập những số liệu đã có sẵn trên địa bàn liên quan đến việc sử dụng đất
- Tài liệu về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội
- Tài liệu về tình hình quản lý, sử dụng đất của xã
+ Cơ cấu từng loại đất
- Tình hình sản xuất kinh doanh trên địa bàn
+ Cơ cấu kinh doanh các ngành nghề, năng suất sản lƣợng
+ Các kết quả có liên quan
Đối tượng điều tra được xác định bằng cách lựa chọn các hộ điển hình từ từng thôn trong xã, đại diện cho các loại hình sử dụng đất nông nghiệp trong toàn xã để tiến hành khảo sát.
- Mẫu điều tra: Áp dụng công thức: n = N/ (1+ N*e 2 )
Trong đó: n: cỡ mẫu cần điều tra
N: Quy mô các hộ trong bản e: Sai số ngẫu nhiên (trong bài lấy e = 10%)
Qua điều tra cho thấy trên địa bàn xã có 857 hộ nông nghiệp/5 thôn
Thay vào công thức ta tính đƣợc n = 90 hộ Vì vậy, đề tài chọn 90 hộ để điều tra đảm bảo tính đại diện cho xã Đức Dũng
Xã Đức Dũng có ba loại hình sử dụng đất chính: chuyên lúa, chuyên màu và lúa – màu Qua điều tra tại năm thôn Trung Nam, Đại Tiến, Đông Dũng, Ngoại Xuân và Nội Trung, nhận thấy loại hình chuyên lúa chiếm ưu thế với tỷ lệ từ 60% đến 70%, trong khi đó chuyên màu chỉ chiếm khoảng 30%.
Mô hình lúa – màu chỉ chiếm 20-30% diện tích đất, do đó trong cuộc điều tra, mỗi loại hình sử dụng đất được khảo sát với 40, 30 và 20 hộ, tổng cộng có 90 phiếu được thu thập.
Phương pháp điều tra nhanh này thu hút sự tham gia của người dân thông qua phỏng vấn trực tiếp Các câu hỏi phỏng vấn tập trung vào hiệu quả sử dụng đất, khó khăn trong sản xuất nông nghiệp, tình hình sử dụng đất, cơ cấu cây trồng và chi phí sản xuất Những câu hỏi được thiết kế ngắn gọn, dễ hiểu và thực tế, giúp hộ gia đình dễ dàng trả lời.
5.2 Phương pháp xử lý và phân tích số liệu
Đề tài áp dụng phần mềm Microsoft Excel và Word để thiết kế các bảng thống kê phù hợp với các chỉ tiêu nghiên cứu.
5.2.2 Phương pháp phân tích số liệu
Phương pháp thống kê mô tả sử dụng dữ liệu để phân tích và mô tả các tiêu chí liên quan đến hiệu quả sử dụng đất, bao gồm các chỉ số, thời gian và khối lượng thực hiện.
Phương pháp thống kê so sánh được sử dụng để phân tích và so sánh các kết quả liên quan đến sử dụng đất và phát triển kinh tế trong khu vực nghiên cứu Cụ thể, phương pháp này tập trung vào việc so sánh hiện trạng và biến động đất đai, hiệu quả sử dụng đất của các mô hình khác nhau, cũng như tỷ lệ hàng hóa của các loại cây trồng.
Ngoài phần đặt vấn đề và kết luận, chuyên đề gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về đánh giá hiệu quả kinh tế sử dụng đất nông nghiệp
Chương 2 trình bày những đặc điểm cơ bản của xã Đức Dũng, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh, bao gồm các yếu tố về địa lý, kinh tế và xã hội Chương 3 đánh giá hiệu quả kinh tế trong việc sử dụng đất nông nghiệp tại xã Đức Dũng, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh, nhằm xác định tiềm năng phát triển và các giải pháp cải thiện năng suất canh tác.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ KINH TẾ
SỬ DỤNG ĐẤT NÔNG NGHIỆP
Đất nông nghiệp, còn gọi là đất canh tác hay đất trồng trọt, là những khu vực thích hợp cho hoạt động nông nghiệp, bao gồm trồng trọt và chăn nuôi Đây là một trong những nguồn lực quan trọng nhất trong lĩnh vực nông nghiệp.
Theo Luật đất đai 2013, đất nông nghiệp bao gồm nhiều loại như đất sản xuất nông nghiệp, đất lâm nghiệp, đất nuôi trồng thủy sản, và các loại đất khác theo quy định của Chính phủ Đất nông nghiệp được xác định là những khu vực thích hợp cho sản xuất và canh tác nhằm đáp ứng nhu cầu nông nghiệp Đặc biệt, đất dùng cho trồng trọt được gọi là ruộng đất.
1.1.2 Khái niệm sử dụng đất
Sử dụng đất đai là quá trình ra quyết định nhằm đảm bảo sử dụng bền vững tài nguyên đất, tối đa hóa lợi ích và đồng thời điều chỉnh mối quan hệ đất đai Điều này bao gồm tổ chức sử dụng đất như một tư liệu sản xuất đặc biệt, với mục tiêu nâng cao hiệu quả sản xuất xã hội và bảo vệ đất cũng như môi trường.
Quy luật phát triển kinh tế - xã hội và yêu cầu bền vững về môi trường quyết định hướng đi và mục tiêu sử dụng đất hợp lý Việc phát huy tối đa công dụng của đất nhằm đạt lợi ích sinh thái, kinh tế, xã hội cao nhất là rất cần thiết Do đó, sử dụng đất là một phần quan trọng trong hoạt động kinh tế của nhân loại, và trong mỗi phương thức sản xuất, việc sử dụng đất cần phù hợp với yêu cầu sản xuất và đời sống, dựa trên tính tự nhiên của đất đai.
1.1.3 Loại hình sử dụng đất
Loại hình sử dụng đất phản ánh thực trạng quản lý và sản xuất đất đai trong một khu vực, dựa trên các điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và kỹ thuật hiện có.
