Mục đích nghiên cứu
Thiết kế các mô đun giáo dục về biến đổi khí hậu trong dạy học địa lý tại trường THPT là cần thiết để giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách hiệu quả Những mô đun này không chỉ cung cấp thông tin về biến đổi khí hậu mà còn nâng cao năng lực ứng phó của học sinh với các vấn đề liên quan Việc tích hợp kiến thức này vào chương trình học sẽ trang bị cho học sinh những kỹ năng cần thiết để đối mặt với thách thức của biến đổi khí hậu trong tương lai.
Lịch sử nghiên cứu đề tài
Nghiên cứu về mô đun giáo dục đã được áp dụng trong hệ thống đào tạo nghề tại Hoa Kỳ từ đầu thế kỷ 20, nhưng đến những năm 70 mới được "nhập khẩu" vào Việt Nam Hiện nay, nhiều đề tài nghiên cứu đã được thực hiện để ứng dụng mô đun trong giáo dục, đặc biệt là trong lĩnh vực hướng nghiệp và đào tạo nghề Khi vấn đề môi trường và biến đổi khí hậu (BĐKH) trở thành mối quan tâm lớn, việc thiết kế mô đun giảng dạy về các vấn đề này ngày càng phổ biến Các mô đun giáo dục bảo vệ môi trường đã được phát triển, như trong cuốn "Tài liệu tập huấn – Hội thảo về giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà trường" của giảng viên Đại Học Vinh Bên cạnh đó, cũng đã có một số mô đun giáo dục về BĐKH dành cho cán bộ, giáo viên trong các lớp tập huấn Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có nghiên cứu cụ thể nào về việc thiết kế mô đun tích hợp nội dung giáo dục BĐKH trong sách giáo khoa Địa lý cho học sinh THPT.
Đối tượng nghiên cứu của bài viết này là mô đun giáo dục về biến đổi khí hậu trong chương trình dạy học địa lý tại các trường trung học phổ thông.
Khách thể nghiên cứu: Quá trình tích hợp nội dung giáo dục BĐKH trong nhà trường, các bộ môn đặc biệt là khoa học địa lý
Tìm hiểu những vấn đề lí luận liên quan đến đề tài: “ Thiết kế một số mô đun giáo dục về BĐKH trong dạy học địa lý ở trường THPT”
Tìm hiểu về thực trạng giáo dục BĐKH trong nhà trường THPT ở các bộ môn đặc biệt là khoa học địa lý
Dựa trên việc nghiên cứu lý luận và thực tiễn giáo dục liên quan đến biến đổi khí hậu (BĐKH), chúng tôi thiết kế một số mô đun giáo dục về BĐKH nhằm tích hợp vào chương trình dạy học địa lý tại trường THPT.
5 Giới hạn đề tài Đề tài nghiên cứu các vấn đề:
- Dạy học theo mô đun
- Thực trạng giáo dục biến đổi khí hậu trong nhà trường THPT
- Thiết kế các mô đun giáo dục về BĐKH trong dạy học địa lý ở trường THPT
6.1 Phương pháp nghiên cứu lí thuyết
Nghiên cứu tài liệu, luận văn và văn bản liên quan đến biến đổi khí hậu (BĐKH) là cơ sở lý luận quan trọng để thiết kế các mô đun giáo dục và hệ thống kiến thức về BĐKH Phương pháp này được áp dụng trong giai đoạn 2 của đề tài.
6.2 Phương pháp phân tích hệ thống
Phương pháp này vận dụng để nghiên cứu hệ thống nội dung chương trình SGK, từ đó thiết kế hệ thống các mô đun giáo dục BĐKH
6.3 Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Thực nghiệm sư phạm và khảo sát thực tế dạy học tích hợp giáo dục biến đổi khí hậu (BĐKH) tại trường THPT nhằm thu thập dữ liệu thực tiễn và kiểm tra giả thuyết khoa học của đề tài Phương pháp này được áp dụng trong giai đoạn nghiên cứu.
3 của quá trình nghiên cứu đề tài
6.4 Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng thống kê toán học qua các tham số đặc trưng trong điều tra thực tế và thực nghiệm sư phạm để kiểm chứng đề tài
Ngoài ra, tôi áp dụng nhiều phương pháp khác trong quá trình thực hiện đề tài, bao gồm thu thập thông tin, tìm hiểu tình hình thực tế phổ thông, và dự giờ dạy của học sinh cũng như giáo viên.
Nghiên cứu hệ thống hóa nội dung chương trình SGK địa lý THPT nhằm thiết kế các mô đun dạy học về biến đổi khí hậu, cung cấp kiến thức đầy đủ và logic Nội dung này phù hợp với chương trình địa lý THPT, đồng thời đáp ứng đặc điểm tâm sinh lý và khả năng nhận thức, tư duy của học sinh cấp THPT.
Để nâng cao tính tích cực của học sinh và cải thiện phương pháp cũng như nội dung dạy học địa lí tại trường THPT, cần thiết phải thiết kế các mô đun giáo dục về biến đổi khí hậu (BĐKH).
7.3 Quan điểm phát triển bền vững
Phát triển bền vững là khả năng đáp ứng nhu cầu hiện tại mà không làm tổn hại đến khả năng của các thế hệ tương lai Tư tưởng này là kim chỉ nam trong quá trình thực hiện và nội dung của luận văn, nhằm mang đến cái nhìn mới cho học sinh về nhận thức thực tiễn Đồng thời, luận văn cũng dự báo tác động của biến đổi khí hậu, từ đó khuyến khích hành động thiết thực để "cứu lấy hành tinh xanh".
8 Bố cục đề tài Đề tài có cấu trúc gồm
Chương 1 Cơ sở lí luận và thực tiễn của đề tài nghiên cứu
Chương 2 Thiết kế một số mô đun giáo dục về nội dung BĐKH trong dạy học địa lý ở trường THPT
Chương 3 Thực nghiệm sư phạm
Chương 1 Cơ sở lí luận và thực tiễn của đề tài
1.1.1 Những vấn đề chung về dạy học địa lí ở THPT
1.1.1.1 Khái quát về bậc học THPT a Đặc điểm chương trình sách giáo khoa Địa Lý 10 BCB
+ Về kiến thức: Sau khi học xong học sinh (HS) nắm vững một số kiến thức phổ thông cơ bản, tương đối hệ thống về:
Các kiến thức về biểu đồ: Một số phép chiếu hình, phương pháp thể hiện một số đối tượng địa lý trên bản đồ
Trái đất là môi trường sống thiết yếu của con người, bao gồm các thành phần cấu tạo như đất, nước, không khí và sinh vật Sự tương tác giữa các yếu tố tự nhiên trên trái đất tạo nên một hệ sinh thái phong phú, nơi mà các quy luật cơ bản của trái đất, như chu trình nước và cân bằng sinh thái, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự sống.
Kiến thức địa lý kinh tế xã hội đại cương bao gồm các khía cạnh về dân cư và hoạt động của họ, cùng với vai trò và đặc điểm của các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển của các ngành kinh tế Mối quan hệ giữa dân cư, các hoạt động sản xuất và môi trường cũng là một yếu tố quan trọng, phản ánh sự tương tác giữa con người và các nguồn lực tự nhiên trong quá trình phát triển kinh tế bền vững.
+ Về kĩ năng: Củng cố và phát triển ở HS những kĩ năng sau:
Kỹ năng quan sát, nhận xét và phân tích các hiện tượng địa lý là rất quan trọng, bao gồm khả năng tổng hợp và so sánh đánh giá sự vật Ngoài ra, việc đọc và sử dụng số liệu thống kê, tranh ảnh, bản đồ cũng là những kỹ năng cần thiết Hơn nữa, khả năng thu thập, xử lý và trình bày thông tin địa lý giúp nâng cao hiểu biết về thế giới xung quanh.
Kĩ năng vận dụng các kiến thức trong chừng mực nhất định để giải thích một số hiện tượng, sự vật địa lí
+ Về thái độ, tình cảm:
Học sinh cần được khuyến khích phát triển tình yêu thiên nhiên và con người, đồng thời nâng cao ý thức bảo vệ môi trường Việc tham gia và quan tâm đến các vấn đề địa lý là rất quan trọng, giúp các em nhận thức rõ trách nhiệm của bản thân trong việc xây dựng và phát triển kinh tế xã hội của địa phương và đất nước.
Sách giáo khoa địa lí lớp 10 được chia thành hai ban: ban cơ bản và ban nâng cao, với nội dung chủ yếu bao gồm địa lí tự nhiên và địa lý kinh tế - xã hội Sự khác biệt giữa hai ban này không đáng kể, giúp học sinh dễ dàng tiếp cận kiến thức.
- Địa lí tự nhiên đại cương:
Chương 1 của chương trình SGK THPT tập trung vào kiến thức cơ bản về bản đồ, xây dựng nền tảng cho việc học tập Nội dung chương này kế thừa kiến thức từ THCS, nhấn mạnh các phương pháp chiếu hình bản đồ và cách biểu hiện các đối tượng địa lý Ngoài ra, chương cũng đề cập đến việc sử dụng bản đồ trong học tập và trong đời sống hàng ngày.
