BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH - - Trần Thị Bắc ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG XUẤT KHẨU LAO ĐỘNG CỦA LAO ĐỘNG NÔNG THƠN TẠI HUYỆN NAM ĐÀN – NGHỆ AN KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP KỸ SƯ NGHÀNH KHUYẾN NÔNG VÀ PHÁT TRIỂN NÔNGTHÔN VINH, năm 2012 i LỜI CAM ĐOAN Trong trình thực tập tốt nghiệp phịng NN&PTNT huyện Nam Đàn từ ngày 08 / 02 /2012 đến 10 / 05 /2012 nghiên cứu đề tài “Đánh giá thực trạng xuất lao động lao động nông thôn huyện Nam Đàn - Nghệ An” Tôi xin cam đoan q trình làm khố luận tơi có sử dụng thơng tin từ nhiều nguồn liệu khác sách báo, dự án, báo cáo,… thơng tin trích dẫn sử dụng ghi rõ nguồn gốc xuất xứ Tôi xin cam đoan số liệu kết nghiên cứu khoá luận trung thực chưa sử dụng để bảo vệ học vị Nếu sai tơi hồn tồn chịu trách nhiệm Sinh viên Trần Thị Bắc LỜI CẢM ƠN ii Để hồn thành khóa luận tốt nghiệp này, ngồi nỗ lực thân, nhận nhiều quan tâm giúp đỡ nhiệt tình cá nhân tập thể trường Trước hết tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến giảng viên Nguyễn Thị Tiếng tận tình trực tiếp bảo, hưỡng dẫn, giúp đỡ tơi q trình làm luận văn tốt nghiệp Đồng thời xin chân thành cảm ơn thầy cô giáo trường Đại Học Vinh, đặc biệt thầy cô khoa Nơng - Lâm - Ngư dìu dắt tơi suốt q trình học tập trường Tơi xin gửi lời cảm ơn đến cán nhân dân xã địa bàn huyện Nam Đàn tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ, động viên suốt q trình nghiên cứu hồn thành đề tài Tơi xin cảm ơn bác, anh, chị Phịng Nơng Nghiệp, Phịng Thống Kê, Phịng lao động, Phịng Tài Chính số phịng ban khác Ủy ban nhân dân huyện Nam Đàn tạo điều kiện, hướng dẫn giúp đỡ suốt q trình thực tập Cuối tơi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới gia đình, người thân bạn bè giúp đỡ, động viên suốt thời gian vừa qua Do điều kiện thời gian lực có hạn nên khố luận tốt nghiệp khó tránh khỏi thiếu sót Vì tơi mong giúp đỡ, đóng góp ý kiến thầy cô bạn bè để khố luận hồn thiện Nghi lộc, tháng năm 2012 Sinh viên Trần Thị Bắc DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT iii XKLĐ Xuất lao động LĐ Lao động LĐ - TB&XH Lao động - Thương binh xã hội CNH – HĐH Cơng nghiệp hố - Hiện đại hoá ADB Ngân hàng Phát triển châu Á UBND Uỷ ban nhân dân CN - TTCN Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp GTSXNN Giá trị sản xuất nông nghiệp NN Nông nghiệp LĐNN Lao động nông thôn KTQD Kinh tế quốc doanh KTXH Kinh tế xã hội CSXH Chính sách xã hội WHO Tổ chức Y tế giới MỤC LỤC iv Trang MỞ ĐẦU 1 Lý chọn đề tài Mục tiêu nghiên cứu đề tài Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN I CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1 Các khái niệm 1.1.1 Khái niệm đặc điểm nông thôn 1.1.2 Khái niệm sức lao động lực lượng lao động 1.1.3 Khái niệm lao động lao động nông thôn 1.1.4 Khái niệm việc làm thất nghiệp 1.1.5 Khái niệm xuất lao động 10 1.2 Các hình thức XKLĐ 13 1.2.1 Chia theo hàng hóa sức lao động 13 1.2.2 Chia theo cách thực 14 1.2.3 Các hình thức XKLĐ mà nước ta sử dụng 14 1.3 Những đặc điểm xuất lao động thị trường giới xuất lao động 15 1.3.1 Đặc điểm hoạt động XKLĐ 15 1.3.2 Đặc điểm thị trường Thế giới XKLĐ 18 1.4 Những lợi ích hạn chế XKLĐ 20 1.4.1 Lợi ích XKLĐ 20 1.4.2 Hạn chế công tác XKLĐ 23 II CƠ SỞ THỰC TIỄN 24 2.1 Kinh nghiệm XKLĐ nước Thế giới 24 2.2 Vấn đề xuất lao động Việt Nam thời gian qua 27 Chương 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 30 2.1 Đối tượng phạm vi nghiên cứu 30 2.1.1 Đối tượng nghiên cứu 30 2.1.2 Phạm vi nghiên cứu 30 v 2.2 Nội dung nghiên cứu 30 2.3 Phương pháp nghiên cứu 30 2.3.1 Phương pháp thu thập số liệu 30 2.3.2 Phương pháp xử lý phân tích số liệu 31 2.4 Điều kiện khu vực nghiên cứu 31 2.4.1 Điều kiện tự nhiên 31 2.4.2 Điều kiện kinh tế - xã hội 34 Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 38 3.1 Thực trạng XKLĐ chung Huyện Nam Đàn 38 3.1.1 Thực trạng lao động huyện Nam Đàn 38 3.1.2 Thực trạng việc làm huyện Nam Đàn 42 3.1.3 Thực trạng XKLĐ huyện Nam Đàn 44 3.2 Thực trạng xuất lao động hộ điều tra 48 3.2.1 Tỷ lệ giới tính, nước đến 48 3.2.2 Thực trạng việc làm thời gian làm việc lao động hộ điều tra trước sau XKLĐ 49 3.2.3 Thực trạng thu nhập trước sau xuất 51 3.2.4 Thực trạng đời sống gia đình sở vật chất hộ có người XKLĐ 53 3.2.5 Những khó khăn gặp phải người XKLĐ 54 3.3 Một số giải pháp cho vấn đề XKLĐ 55 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 58 3.1 Kết luận 58 3.2 Kiến nghị đề xuất 59 TÀI LIỆU THAM KHẢO 60 PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC HÌNH, BẢNG BIỂU vi Trang Hình 1.1 Sơ đồ thống kê số lao động xuất qua thời kỳ nước ta từ năm 1980 - 2010 12 Bảng 1.1 Kết hoạt động xuất lao động giai đoạn 1991 - 1999 22 Bảng 2.1 Thực trạng sử dụng tài nguyên Đất huyện Nam Đàn qua năm (2010 - 2011) 33 Bảng 2.2 Tình hình dân số lao động huyện Nam Đàn qua năm (2010 - 2011) 35 Bảng 2.3 Kết sản xuất kinh doanh huyện Nam Đàn qua năm (2010 - 2011) 36 Bảng 3.1 Lực lượng lao động huyện Nam Đàn 38 Bảng 3.2 Cơ cấu lao động huyện Nam Đàn 39 Bảng 3.3 Quy hoạch lao động huyện năm 2011 - 2012 kế hoạch đến 2015 40 Bảng 3.4 Trình độ học vấn lực lượng lao động Huyện Nam Đàn 41 Bảng 3.5 Lực lượng lao động huyện Nam Đàn 43 Bảng 3.6 Tình hình XKLĐ huyện năm 2011 47 Bảng 3.7 Tỷ lệ giới tính nước đến hộ điều tra 48 Bảng 3.8 Việc làm thời gian làm việc lao động hộ điều tra trước XKLĐ 49 Bảng 3.9 Việc làm thời gian làm việc lao động hộ điều tra sau XKLĐ 50 Bảng 3.10 Mức thu nhập hộ điều tra trước XKLĐ 51 Bảng 3.11 Mức chi phí bỏ trước XKLĐ mức thu nhập sau XKLĐ 52 Bảng 3.12 Chỉ tiêu thực trạng đời sống vật chất hộ có người XKLĐ 53 Bảng 3.13 Tình hình khó khăn người XKLĐ 54 vii MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Theo thống kê Tổ chức Y tế giới (WHO), dân số nước ta đứng hàng thứ 13 giới, xấp xỉ 87 triệu người Dân số Việt Nam tiếp tục tăng, với mức tăng triệu người/năm, tương đương với dân số tỉnh trung bình Mặc dù nguồn lao động dồi gọi ‘dân số vàng’ vấn đề tạo thách thức lớn việc làm, an sinh xã hội tỉ lệ lao động qua đào tạo thấp Tổng số người thất nghiệp, thiếu việc làm thường xuyên thu nhập thấp Việt Nam khoảng gần 10% Như biết, Việt Nam nước nông nghiệp, lực lượng lao động chủ yếu tập trung vùng nông thôn đặc điểm sản xuất nơng nghiệp mang tính mùa vụ nên dẫn đến vấn đề dư thừa thời gian lao động khu vực nông thôn Việt Nam Để phát triển nông nghiệp bền vững cần phải trọng đến việc giải việc làm nâng cao chất lượng lao động cho lao động nông thôn chương trình; xóa đói giảm nghèo 134, 135, chương trình vay vốn, chương trình định canh định cư, chương trình 120, chương trình hỗ trợ giải việc làm cho lao động nông thôn Với đặc điểm dân số đơng trẻ nên có nguồn lao động phong phú, dồi dào, đặc điểm mạnh phát triển kinh tế - xã hội nước ta, song đồng thời ln tạo sức ép việc làm cho tồn xã hội Vì vậy, quan tâm giải việc làm, ổn định việc làm cho người lao động giải pháp phát triển xã hội tiêu định hướng phát triển kinh tế - xã hội mà Đảng ta đề Mặt khác, thời gian gần kinh tế nước chịu ảnh hưởng khủng hoảng kinh tế tồn cầu có dấu hiệu phục hồi trở lại, nhiên tình trạng thất nghiệp cịn diễn với số lượng lớn Và cần có hướng giải cho lao động thất nghiệp Hơn q trình thị hóa diễn mạnh mẽ nhiều địa phương nước nên đất canh tác bị thu hẹp ảnh hưởng khơng nhỏ tới đất sản xuất nơng nghiệp, điển hình đất, thiếu đất sản xuất người nông dân Nam đàn huyện nửa đồng bằng, nửa đồi núi tỉnh Nghệ An Diện tích tự nhiên 29382,02 ha, huyện có 23 xã thị trấn có số dân tương đối đơng 159.433 người Lực lượng độ tuổi lao động tương đối nhiều mạnh huyện Nam Đàn mà cần phải phát huy Tuy nhiên, thu nhập từ sản xuất nơng nghiệp thấp điều kiện kinh tế khó khăn đặt thách thức lớn cho vấn đề giải việc làm lực lượng lao động nông thơn Một hướng giải là: Xuất lao động Nắm bắt thời thuận lợi năm qua Việt Nam đề sách, mục tiêu phương hướng cho việc xuất lao động nhằm giải việc làm cho người lao động Với định hướng xuất lao động rõ ràng phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế Đảng Nhà nước xác định lĩnh vực đối ngoại đặc biệt, chiến lược để phát triển kinh tế đất nước Tuy việc xuất lao động nước ta gặp số hạn chế trình độ tay nghề, ngoại ngữ, kỉ luật lao động … Đòi hỏi nhập nhà quản lý, doanh nghiệp, người lao động xuất để “chung tay” giải vấn đề Vấn đề giải việc làm không thực thị trường nước mà phải trọng phát triển thị trường ngồi biên giới, vấn đề xuất lao động quan tâm nhiều Xuất lao động hoạt động nước ta phát triển mạnh mẽ năm gần Vấn đề nhiều người nghiên cứu thực tế khiêm tốn so với yêu cầu ngày lớn xã hội Từ nhận thức đó, chúng tơi lựa chọn đề tài “Đánh giá thực trạng xuất lao động của lao động nông thôn tại huyện Nam Đàn - Nghệ An” Mục tiêu nghiên cứu đề tài 2.1 Mục tiêu chung Đánh giá thực trạng xuất lao động nhằm mục tiêu làm rõ thực trạng xuất lao động nông thôn để thấy thuận lợi, khó khăn, từ đưa số giải pháp nhằm khắc phục khó khăn, hạn chế để góp phần đáp ứng nhu cầu giảiquyết việc làm v t ă n g mứ c t h u n h ậ p cho người dân nông thôn huyện Nam Đàn 2.2 Mục tiêu cụ thể Hệ thống hóa sở lý luận sở thực tiễn vấn đề xuất lao động nói chung vấn đề xuất lao động nông thôn huyện Nam Đàn nói riêng Đánh giá thực trạng xuất lao động lao động nông thôn địa bàn huyện Nam Đàn Đề xuất số giải pháp chủ yếu nhằm giải khó khăn mong muốn người dân lao động nông thôn địa bàn huyện Nam Đàn thời gian tới xã Xuân lâm có tới 10 người chiếm 40% Thị trường có chi phí thấp điều kiện xuất không khắt khe, cần nhiều lao động chi phí cần thiết thấp Thị trường Đài Loan năm vừa thị trường thu hút nhiều lao động đặc biệt xã Hồng Long có đến 15 người chiếm 60% Xuân Lâm có người chiếm 24% Chi phí trước xuất lao động sang thị trường nằm mức trung bình khoảng từ 50 - 100 triệu đồng, thu nhập hàng tháng từ 10 20 triệu đồng Còn thị trường nước khác chiếm tỉ lệ hơn, năm vừa có người người Hồng Long chiếm 12 % người Xuân Lâm chiếm 4% Chi phí mức thu nhập thị trường tương đối cao Nhìn chung so sánh chi phí trước nguồn thu nhập hồn tồn chấp nhận 3.2.4 Thực trạng đời sống gia đình sở vật chất hộ có người XKLĐ Các hộ có người XKLĐ thường có đời sống cải thiện hẳn, cụ thể qua bảng 3.12 thể ý kiến điều kiện sống kinh tế gia đình có người XKLĐ: Bảng 3.12 Chỉ tiêu thực trạng đời sống vật chất của hộ có người XKLĐ Hồng Long Chỉ tiêu Số câu trả lời Xuân Lâm Tỷ lệ (%) Số câu trả lời Tỷ lệ (%) I Đời sống gia đình 25 100 25 100 - Sung túc, ổn định 12 24 - Được cải thiện 21 84 18 72 - Không cải thiện 4 II Đầu tư vào 53 100 50 100 - Học hành cho 13 24,53 16 - Xây dựng nhà cửa, mua sắm 12 22,64 13 26 - Một số ngành nghề 10 18,87 18 - Gửi ngân hàng 18 33,96 20 80 (Nguồn: Theo số liệu điều tra) 53 Đa số câu trả lời điều kiện sống gia đình có người XKLĐ đời sống gia đình cải thiện cụ thể xã Hồng Long 21/25 hộ chiếm 84% số hộ vấn, xã Xuân Lâm 18/25 hộ chiếm 72% số hộ vấn Các câu trả lời điều kiện sống sung túc, ổn định chiếm tỷ lệ thấp 12% xã Hồng Long 24% xã Xuân Lâm Câu trả lời không cải thiện hộ có người XKLĐ xã người, nguyên nhân hoạt động người XKLĐ hộ gia đình làm việc không hiệu quả, số hoạt động không mong muốn Nguồn tiền gửi từ người XKLĐ gia đình nhà sử dụng vào mục đích sau: Ở xã Hồng Long, tiền gửi vào ngân hàng chiếm 33,96%, tiền đầu tư cho học hành chiếm 24,53%, tiền đầu tư cho xây dựng nhà cửa, mua sắm chiếm 22,64%, đầu tư vào ngành nghề khác chiếm 18,87% Ở xã Xuân Lâm 80% nguồn tiền gửi vào ngân hàng, 26% nguồn tiền đầu tư vào xây dựng nhà cửa, 18% dùng vào đầu tư vào ngành nghề khác, 16% đầu tư vào cho ăn học Qua cho thấy nguồn thu nhập từ lao động người XKLĐ cải thiện phần lớn sống gia đình 3.2.5 Những khó khăn gặp phải của người XKLĐ Những người XKLĐ nước ta đa số lao động phổ thông chưa qua đào tạo nên gặp nhiều khó khăn trở ngại, cụ thể qua bảng 3.13 cho thấy thực trạng khó khăn mà người XKLĐ hai xã nghiên cứu mắc phải: Bảng 3.13 Tình hình khó khăn của người XKLĐ Hồng Long Xuân Lâm Khó khăn trở ngại Số câu trả lời Tỷ lệ (%) Số câu trả lời Tỷ lệ (%) Tổng 50 100 44 100 Chi phí cao 12 9,09 Trình độ ngoại ngữ 25 50 25 56,8 Đào tạo nghề không phù hợp 4,55 Thời gian lao động cao 10 9,09 Thu nhập thấp 12 9,09 Khó khăn khác 12 11,38 Nguồn: Theo số liệu phiếu điều tra 54 Trong số câu trả lời vấn đề vướng mắc lớn người XKLĐ trình động ngoại ngữ kém, xã Hồng long chiếm 50% với 25/50 câu trả lời, xã Xuân Lâm 25/44 câu chiếm 56,8% tổng số câu trả lời Khó khăn đề cập đến chi phí cho hoạt động trước XKLĐ cao xã Hồng Long 6/50 câu trả lời, xã Xuân Lâm 4/44 câu trả lời, khó khăn thời gian lao động cao trở ngại 5/50 người XKLĐ xã Hồng Long 4/44 xã Xuân Lâm Thu nhập thấp khó khăn lớn xã Hồng Long có 6/50 câu trả lời chiếm 12%, Xuân Lâm 4/44 câu trả lời Đào tạo nghề trước chưa phù hợp khó khăn mà người XKLĐ mắc phải cụ thể xã Hồng Long Xuân Lâm xã mắc trường hợp Ngồi ra, có 6/50 câu trả lời xã Hồng Long 5/44 câu trả lời xã Xuân Lâm mắc phải khó khăn khác Qua cho thấy khơng có khó khăn trước XKLĐ mà sau cịn nhiều khó khăn khác Việc có trình độ ngoại ngữ trở ngại lớn người XKLĐ sang nước cản trở ngoại ngữ làm cho sinh hoạt cơng việc gặp nhiều khó khăn Cho nên người sau muốn XKLĐ cần phải đào tạo ngoại ngữ cách tốt trước để giảm thiểu khó khăn khơng cần thiết 3.3 Một số giải pháp cho vấn đề XKLĐ Để đạt mục tiêu đề khắc phục khó khăn nhằm đạt kết XKLĐ cao, huyện cần đề giải pháp cụ thể cần phải thực cách đồng bộ: Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền thông tin đại chúng tài liệu đến tận sở người dân hệ thống chế sách xuất lao động để họ hiểu thực Thực tốt chương trình giải việc làm, XKLĐ chương trình xóa đói giảm nghèo, sách thu hút nhân tài, thu hút đầu tư, đẩy mạnh công tác dạy nghề cho người lao động Tạo điều kiện cho lao động làm việc Công nghiệp, xây dựng dịch vụ thương mại Phòng LĐ - TB&XH huyện cần tiếp tục khảo sát đối tượng có nhu cầu xuất lao động: Họ tên, năm sinh, quê quán , trình độ chuyên mơn, đối tượng 55 có nhu cầu xuất lao động nước nào? Làm nghề ? làm sở để phối hợp với trung tâm dịch vụ việc làm Tỉnh trung tâm dạy nghề huyện với quyền cấp xã, thị trấn việc dạy nghề cho người lao động Đồng thời khảo sát số lao động bị trả trước thời hạn, từ có kế hoạch đưa người XKLĐ đạt hiệu cao Ngồi huyện cần có sách tạo điệu kiện thuận lợi cho người xuất với thời gian nhanh Huyện cần tổ chức điều tra nắm số Cung - Cầu lao động thực trạng lao động, việc làm làm sở cho việc xây dựng đạo thực chương trình giải việc làm, tổ chức tư vấn dịch vụ việc làm, tạo hội cho người lao động tìm việc phù hợp, người sử dụng lao động tuyển lao động theo yêu cầu sở đào tạo nghề, tư vấn dịch vụ việc làm nắm nhu cầu học nghề tìm kiếm việc làm người lao động từ có kế hoạch xây dựng chương trình đào tạo phù hợp Tạo vốn ban đầu cho người dân có điều kiện XKLĐ như: kinh phí làm thủ tục ban đầu như: mua hồ sơ khám sức khỏe, học nghề, học ngoại ngữ, làm hộ chiếu cho cá nhân người lao động phải tự lo trước, 80% tổng chi phí cịn lại ngân hàng cho vay có hồ sơ thủ tục đủ điều kiện xuất Những người XKLĐ thuộc diện sách hộ nghèo Ngân hàng sách cho vay vốn đối tượng khác Ngân hàng Nông nghiệp phát triển nông thôn Quỹ tín dụng nhân dân đảm nhiệm Đối tượng sách, người nghèo (Theo tiêu chuẩn Bộ LĐ - TB&XH ) vay Ngân hàng sách tối đa 30 triệu đồng (theo chế độ tín chấp) với lãi suất theo quy định Được hỗ trợ tiền học ngoại ngữ học định hướng theo Quyết định số 73 UBND tỉnh, đối tương vay vốn sau sang nước ngồi làm việc ổn định trả gốc lãi cho ngân hàng theo quy định Tập trung đẩy mạnh công tác XKLĐ, tạo điều kiện thuận lợi cho lao động thủ tục XKLĐ, giảm đến mức thấp lao động nhàn rỗi nơng thơn Phịng LĐ - TB&XH huyện cần thực tốt sách ưu đãi tỉnh người XKLĐ đặc biệt quan tâm đến người nghèo XKLĐ, tạo điều kiện thuận lợi khuyến khích người nghèo xuất có điều kiện như: Ngân hàng nông nghiệp cho vay 50% vốn, người nghèo ngân hàng sách cho vay tối đa 20 triệu đồng (không 80% nhu cầu theo hợp đồng) 56 chấp, với lãi suất 0,5% /tháng, hỗ trợ 50% kinh phí khám sức khoẻ, giáo dục định hướng ngoại ngữ theo Quyết định số 95 ngày 13/9/2004 UBND tỉnh Nghệ An Đa dạng hố hình thức đào tạo nghề, vừa tổ chức liên kết để đào tạo nghề chỗ, vừa gửi học trường quy để tiến tới xuất công nhân kỹ thuật chất lượng cao Trước mắt bổ sung nhiệm vụ dạy nghề cho trung tâm hướng nghiệp, bước nâng cấp trung tâm đáp ứng nhu cầu phát triển nguồn nhân lực giai đoạn xác định nhiệm vụ cho kỳ sau, tháng tổng hợp báo cáo cho cấp uỷ quyền, hàng năm tiến hành sơ tổng kết rút kinh nghiệm Tổ chức ký kết hợp đồng tạo nguồn XKLĐ huyện xã, thị trấn với công ty XKLĐ Sở LĐ - TB&XH giới thiệu huyện tuyển lao động Tăng cường công tác quản lý Nhà nước Cơ quan có thẩm quyền quyền cấp cơng tác XKLĐ nhằm đảm bảo trật tự kỹ cương tạo điều kiện, môi trường thuận lợi thực có kết mục tiêu XKLĐ Tập trung khai thác thị trường có thu nhập cao ổn định: Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản, Đức, Đu Bai, số ngành sản xuất công nghiệp nhà máy Malaixia, mở rộng sang thị trường Mỹ, Ca Na Đa… Phòng Lao động - Thương binh Xã hội huyện cần phối hợp với Trung tâm Hướng nghiệp dạy nghề Nam Đàn xây dựng kế hoạch đào tạo nghề dịch vụ tư vấn việc làm cho người lao động theo tiêu kế hoạch Sở LĐ – TB&XH giao hàng năm Tổ chức thực tốt chế độ báo cáo tiến độ, chế độ kiểm tra, thường xuyên theo dõi tình hình thực xã, thị trấn cuối năm tổ chức đánh giá sơ tổng kết biểu dương khen thưởng kịp thời Cần quan tâm đến vấn đề đào tạo ngoại ngữ cho người lao động trước xuất lao động, người lao động chủ yếu nông dân việc tiếp thu ngoại ngữ chậm Vì mà huyện cần tăng thêm thời gian đào tạo ngoại ngữ Trong trình đào tạo ngoại ngữ cần trọng đến vấn đề văn hóa, trị, pháp luật đặc trưng nước sở mà họ lao động Cần có sách tăng thu nhập cho người làm việc thị trường có mức lương cịn thấp Malaisia, Đài Loan, tạo điều kiện cho người lao động làm việc khoảnh thời gian phù hợp 57 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ KẾT LUẬN Qua việc thực nghiên cứu đề tài: “Đánh giá thực trạng xuất lao động lao động nông thôn huyện Nam Đàn - Nghệ An” rút số kết luận sau: Số lượng nữ xuất lao động lớn so với nam Ở xã Hồng Long có 36% lao động nam 64% lao động nữ, xã Xuân Lâm có 44% lao động nam 56% lao động nữ XKLĐ Thị trường chủ yếu người lao động nam Hàn Quốc, nữ Malaisia Đài Loan Xã Hồng Long có 12% lao động nam Hàn Quốc, 52% lao động nữ Đài Loan 12 % lao động nữ đo Malaisia Ở xã Xuân Lâm có 32% lao động nam Hàn Quốc, 16% lao động nữ Đài Loan 36% lao động nữ chiếm Malaisia Công việc chủ yếu người XKLĐ công nhân ngành công nghiệp xã Hồng Long có 44%, xã Xuân Lâm 84% Thời gian làm việc người XKLĐ chủ yếu nằm vào khoảng 10 - 12h/ngày Khó khăn, trở ngại lớn người xuất lao động ngoại ngữ Ở Hồng Long có 25/50 số câu trả lời chiếm 50%, Xuân lâm có 25/44 số câu trả lời chiếm 56,8% Mức chi phí bỏ trước XKLĐ so với mức thu nhập nhận sau XKLĐ tương đối phù hợp hẳn so với trước XKLĐ Hầu hết hộ gia đình có người XKLĐ cải thiện, có điều kiện để đầu tư cho học hành, phát triển kinh tế gia đình làm giàu đáng Ở Hồng Long có 84% gia đình Xn Lâm có 72% gia đình cải thiện trước Trên sở nghiên cứu thực trạng xuất lao động lao động nông thôn huyện Nam Đàn đề tài đưa số giải pháp nhằm phát huy hiệu công tác XKLĐ 58 KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT Đề nghị ban ngành, cấp, quyền tạo điều kiện cho người XKLĐ vay vốn với lãi suất thấp, hỗ trợ chi phí học ngoại ngữ, ăn ở, lại Đề nghị UBND huyện, Phòng LĐ - TBXH quan tâm, động viên kịp thời chế độ khen thưởng chế độ khuyến khích người XKLĐ Chính quyền địa phương cần coi trọng vấn đề XKLĐ hoạt động mang lại thu nhập cao, đẩy nhanh phát triển kinh tế cho gia đình mà cho tồn xã hội Huyện cần có quản lý, mở rộng, hỗ trợ việc đào tạo nghề ngoại ngữ cho người lao động trước XKLĐ, đồng thời khuyến khích, tạo điều kiện để người lao động XKLĐ cách thuận lợi đặc biệt người nghèo 59 TÀI LIỆU THAM KHẢO Đặng Đình Đào, Trần Thị Thu Phương, “Vấn đề xuất lao động nước ta”, Tạp chí Cộng sản số 10 (5/2005) TS Cao Văn Sâm, “Một vài suy nghĩ đào tạo nguồn nhân lực cho xuất lao động”, Tạp chí việc làm với nước ngồi, Cục quản lí lao động ngồi nước số 1/2001.TS Vũ Đình Thắng, Giáo trình kinh tế phát triển nơng thơn, Nhà xuất thống kê, Hà Nội, năm 2002 Đề án đẩy mạnh xuất lao động chuyên gia giai đoạn 1998 - 2010, Bộ LĐ - TB&XH ngày 24/8/1998 Đề án phát triển nguồn nhân lực giai đoạn 2011 - 2015, Phòng Lao động huyện Nam Đàn Đề án xố đói giảm nghèo làm giàu đáng giai đoạn 2011 - 2015, Phòng Lao động huyện Nam Đàn Tạp chí Kinh tế Châu Á Thái Bình Dương số 2/4-2001, p78 - 102 Tạp chí Nghiên cứu kinh tế số 260 tháng 01/2000, p22 - 25 Tạp chí việc làm ngồi nước số /2000, p38 - 51 60 PHIẾU ĐIỀU TRA “Đánh giá thực trạng xuất lao động nông thôn Huyện Nam Đàn, Tỉnh Nghệ An” Xin chào anh (chị), tên Trần Thị Bắc, sinh viên Khoa Nông - Lâm Ngư, Trường Đại học Vinh Hiện thực tập Phịng Nơng nghiệp Huyện Nam Đàn - Tỉnh Nghệ An Để thực tốt đề tài khoá luận tốt nghiệp: “Đánh giá thực trạng xuất lao động nông thôn Huyện Nam Đàn - Tỉnh Nghệ An”, mong muốn nhận giúp đỡ anh (chị) việc trả lời câu hỏi phiếu vấn sau Tôi xin cam đoan phiếu điều tra sử dụng mục đích nghiên cứu đề tài không gây ảnh hưởng tới sống gia đình anh (chị) Xin anh (chị) cho biết số thông tin chung thân: a Họ tên người vấn:………………………………….Tuổi:…………… Xóm: Xã: ………………… Huyện Nam Đàn Trình độ học vấn: Nam/ Nữ: Nghề nghiệp: Quan hệ với người XKLĐ: b Đối với người XKLĐ: Họ tên: .Giới tính: Địa chỉ: Trình độ học vấn: Trình độ chuyên môn: Nghề nghiệp của anh (chị) trước xuất khẩu: - Làm ruộng - Công nhân - Làm cơng việc khác 3.Tình trạng nhân: - Đã kết - Chưa kết 61 4.Tình trạng việc làm của anh (chị) trước xuất lao động: - Làm việc từ giờ/ ngày trở lên - Làm việc giờ/ ngày - Làm việc giờ/ ngày trở xuống - Không rõ ràng Thu nhập bình quân tháng anh (chị) trước xuất lao động: - Dưới 200 ngàn đồng - Từ 200 đến 600 ngàn đồng - Từ 400 đến 800 ngàn đồng - Từ 800 đến 01triệu đồng - Từ 01 triệu đồng đến 1,5 triệu đồng Xin anh (chị) cho biết lí định xuất lao động: - Nuôi ăn học - Trong nước khơng có việc làm - Thu nhập thấp - Có hội làm việc tốt - Lý khác Xin anh (chị) cho biết anh (chị) lao động nước nào: - Đài Loan - Hàn Quốc - Malaisia - Nước khác Trước XK LĐ anh (chị) có đào tạo ngoại ngữ không? - Được đào tạo - Không đào tạo Nếu anh (chị) đào tạo ngoại ngữ xin anh (chị) cho biết: - Thời gian đào tạo: - Địa điểm đào tạo: 10 Trước xuất lao động anh (chị) có đào tạo nghề khơng? - Được đào tạo - Không đào tạo 62 11 Nếu anh (chị) đào tạo nghề xin anh (chị) cho biết: - Thời gian đào tạo: - Địa điểm đào tạo: 12 Thời gian làm thủ tục để xuất lao động bao lâu? - Từ đến tháng - Từ đến tháng - Từ đến tháng - Từ đến 12 tháng - Trên 12 tháng 13 Thời gian theo anh (chị) là: - Nhanh - Vừa phải - Lâu - Quá lâu 14 Tổng mức phí anh (chị) trả bao nhiêu? - Từ 30 triệu đến 50 triệu - Từ 50 triệu đến 100 triệu - Trên 100 triệu 15 Cơ cấu khoản chi nào? - Học ngoại ngữ: - Học nghề: - Phí hồ sơ: - Phí mơi giới: - Phí khác: 16 Anh (chị) làm thủ tục thông qua trung gian nào? - Doanh nghiệp/ công ty Nhà nước - DN/công ty tư nhân - Cá nhân - Trung gian môi giới 17 Sang nước bạn anh (chị) có việc làm khơng? - Có việc làm - Đang phải chờ đợi thời gian ngắn 63 18 Công việc của anh (chị) sang nước bạn gì? - Giúp việc gia đình - Cơng nhân ngành cơng nghiệp - Cơng nhân ngành nông nghiệp - Buôn bán - Công việc khác 19 Cơng việc có phù hợp với ngành/nghề anh (chị) đào tạo nước không? - Rất phù hợp - Phù hợp - Chưa phù hợp - Khơng phù hợp 20 Tình trạng việc làm của anh (chị) xuất lao động: - Làm việc giờ/ ngày - Làm việc từ 8-10 giờ/ ngày - Làm việc từ 10-12h/ngày - Làm việc 12h/ngày - Không rõ ràng 21 Thời gian làm việc của anh (chị) tuần bao nhiêu? - ngày - ngày - Cả tuần 22 Những khó khăn gặp phải anh (chị) lao động tại nước ngồi gì? - Khơng có tay nghề - Ngoại ngữ - Công việc không phù hợp - Nhà - Vấn đề sức khỏe - Khó khăn khác 64 23 Thu nhập bình quân tháng mà anh (chị) kiếm lao động tại nước bao nhiêu? - Từ đến 10 triệu đồng - Từ 10 đến 15 triệu đồng - Từ 15 đến 20 triệu đồng - Từ 20 đến 30 triệu đồng - Trên 30 triệu đồng 24 Cuộc sống gia đình anh (chị) có thay đổi so với trước xuất lao động hay không? - Cuộc sống sung túc ổn định - Cuộc sống cải thiện phần - Cuộc sống chưa cải thiện 25 Nếu sống khơng có phần cải thiện lý gì? - Bị phá hợp đồng,kinh tế gia đình giảm sút - Mức thu nhập khơng cao cải thiện kinh tế gia đình - Vì lý khác 26 Những cơng việc anh (chị) làm sau xuất lao động? - Đầu tư học hành cho - Xây dựng nhà cửa mua sắm vật dụng gia đình - Đầu tư phát triển số nghành nghề - Gưỡi ngân hàng tích trữ vốn 27 Đến thời điểm tại, anh (chị) đã/ lao động tại nước năm? 28 Anh (chị) có ý định phá bỏ hợp đồng để làm tự khơng? - Có - Khơng 29 Nếu có lý mà anh (chị) muốn phá bỏ hợp đồng gì? - Thu nhập bên ngồi cao - Điều kiện làm việc tốt - Cả hai ý 65 30 Những khó khăn trở ngại xảy anh chị phá bỏ hợp đồng? - Cuộc sống bấp bênh chưa phá vỡ hợp đồng - Các quyền lợi khơng đảm bảo - Một trở ngại khó khăn khác 31 Bao nhiêu năm anh (chị) hết hợp đồng? - Từ năm đến năm - Từ năm đến năm - Từ năm đến năm - Trên năm 32 Anh (chị) có ý định lại nước bạn hết hợp đồng hay khơng? - Có ý định lại - Khơng có ý định lại 33 Anh(chị) có nguyện vọng tiếp hay khơng? - Có - Khơng 34 Theo anh (chị) sách xuất lao động có phù hợp khơng? - Rất phù hợp - Phù hợp - Chưa phù hợp 35 Cuối cùng, anh (chị) đưa ý kiến đề xuất cho vấn đề này: Xin chân thành cảm ơn cộng tác, giúp đỡ anh(chị)! Ngày Người vấn tháng năm 2012 Người vấn Trần Thị Bắc 66 67 ... 38 3.1 Thực trạng XKLĐ chung Huyện Nam Đàn 38 3.1.1 Thực trạng lao động huyện Nam Đàn 38 3.1.2 Thực trạng việc làm huyện Nam Đàn 42 3.1.3 Thực trạng XKLĐ huyện Nam Đàn ... chọn đề tài ? ?Đánh giá thực trạng xuất lao động của lao động nông thôn tại huyện Nam Đàn - Nghệ An? ?? Mục tiêu nghiên cứu đề tài 2.1 Mục tiêu chung Đánh giá thực trạng xuất lao động nhằm mục... dân nông thôn huyện Nam Đàn 2.2 Mục tiêu cụ thể Hệ thống hóa sở lý luận sở thực tiễn vấn đề xuất lao động nói chung vấn đề xuất lao động nơng thơn huyện Nam Đàn nói riêng Đánh giá thực trạng xuất