MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÁC CÔNG TRÌNH DÂN DỤNG VÀ CÔNG NGHIỆP TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÁC CÔNG TRÌNH DÂN DỤNG VÀ CÔNG NGHIỆP T
Mục tiêu nghiên cứu
- Khái quát cơ sở lý luận về quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dựng và công nghiệp
Phân tích thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Bình Định cho thấy những thách thức trong việc đảm bảo tiến độ, chất lượng và hiệu quả đầu tư Các yếu tố như quy trình quản lý chưa đồng bộ, thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao và vấn đề về tài chính ảnh hưởng đến khả năng thực hiện dự án Để nâng cao hiệu quả quản lý, cần áp dụng các phương pháp hiện đại, tăng cường đào tạo nhân lực và cải thiện quy trình kiểm soát dự án.
Để nâng cao chất lượng quản lý dự án đầu tư xây dựng do Ban Quản lý dự án thực hiện, cần đề xuất một số giải pháp hiệu quả Trước hết, tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực cho đội ngũ quản lý dự án là rất quan trọng Thứ hai, áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý dự án sẽ giúp theo dõi tiến độ và chất lượng công trình một cách chính xác hơn Cuối cùng, việc thiết lập quy trình kiểm tra, giám sát chặt chẽ sẽ đảm bảo rằng các tiêu chuẩn chất lượng được duy trì trong suốt quá trình thi công.
Kết cấu đề tài
Nội dung của đề tài được cấu trúc thành ba chương, bên cạnh phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, các bảng biểu và danh mục chữ viết tắt.
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp
Chương 2: Đánh giá thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tại Ban Quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng các Công trình Dân dụng và Công nghiệp tỉnh Bình Định, nhằm xác định các vấn đề hiện tại và đề xuất giải pháp cải thiện hiệu quả quản lý dự án.
Chương 3 đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Bình Định Những giải pháp này bao gồm cải thiện quy trình lập kế hoạch, tăng cường đào tạo nhân lực, áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý, và nâng cao tính minh bạch trong các hoạt động đầu tư Mục tiêu là tối ưu hóa hiệu quả dự án, giảm thiểu rủi ro và đảm bảo tiến độ thi công, từ đó góp phần phát triển bền vững cho tỉnh Bình Định.
Trong quá trình thực hiện chuyên đề tốt nghiệp, em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của các cô, chú, anh, chị trong cơ quan và Ths Nguyễn Thị Thùy Dung Nhờ vào sự hỗ trợ này, em có thể cải thiện bài viết của mình Tuy nhiên, do kiến thức thực tế và khả năng còn hạn chế, bài chuyên đề vẫn còn nhiều sai sót Em mong nhận được sự giúp đỡ từ các cô, chú, anh, chị để hoàn thiện chuyên đề tốt nghiệp một cách tốt nhất.
Em xin chân thành cảm ơn!
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TU CÁC CÔNG TRÌNH DÂN DỤNG VÀ CÔNG NGHIỆP
Một số lý luận về dự án đầu tư và dự án đầu tư xây dựng
1.1.1 Khái niệm dự án đầu tư
Theo Luật Đầu tư ban hành ngày 26/11/2014, dự án đầu tư được định nghĩa là tập hợp các đề xuất về việc đầu tư vốn trung và dài hạn nhằm thực hiện các hoạt động đầu tư tại một địa bàn cụ thể trong một khoảng thời gian xác định.
Theo Luật đấu thầu ban hành ngày 26/11/2013, dự án đầu tư được định nghĩa là tập hợp các đề xuất nhằm thực hiện một phần hoặc toàn bộ công việc để đạt được mục tiêu hoặc yêu cầu trong một khoảng thời gian nhất định, dựa trên nguồn vốn xác định.
Tuy nhiên vấn đề đầu tư còn có thể được xem xét từ nhiều góc độ khác nhau:
Dự án đầu tư là một bộ hồ sơ tài liệu chi tiết và có hệ thống, mô tả các hoạt động và chi phí được lập kế hoạch nhằm đạt được những kết quả và mục tiêu cụ thể trong tương lai.
Dự án đầu tư là công cụ quản lý hiệu quả việc sử dụng vốn, vật tư và lao động, nhằm tạo ra kết quả tài chính bền vững trong thời gian dài.
Dự án đầu tư là công cụ quan trọng trong kế hoạch hoá, thể hiện chi tiết các hoạt động sản xuất, kinh doanh và phát triển kinh tế – xã hội, từ đó làm nền tảng cho các quyết định đầu tư và tài trợ Trong quản lý vĩ mô, dự án đầu tư được xem là hoạt động kinh tế nhỏ nhất, đóng vai trò thiết yếu trong công tác kế hoạch hoá nền kinh tế.
Dự án đầu tư là một chuỗi các hoạt động liên kết chặt chẽ, được lập kế hoạch nhằm đạt được các mục tiêu cụ thể Qua đó, dự án tạo ra những kết quả nhất định trong một khoảng thời gian xác định, sử dụng các nguồn lực đã được chỉ định.
Tuy có thể đưa ra nhiều khái niệm khác nhau về dự án đầu tư, nhưng bao giờ cũng có bốn thành phần chính sau:
Các nguồn lực: Vốn, lao động, đất đai, tài nguyên thiên nhiên, thiết bị, công nghệ, nguyên vật liệu
Hệ thống các giải pháp đồng bộ, để thực hiện các mục tiêu, tạo ra các kết quả cụ thể
Các kết quả: Đó là những kết quả cụ thể, có thể định lượng được tạo ra từ các hoạt động khác nhau của dự án
Mục tiêu kinh tế xã hội của dự án được đánh giá từ hai khía cạnh: đối với doanh nghiệp, mục tiêu là thu hồi vốn, tạo lợi nhuận và nâng cao vị thế phát triển; còn đối với xã hội, mục tiêu là đảm bảo sự phù hợp với quy hoạch phát triển, tạo thêm việc làm và sản phẩm, dịch vụ, đồng thời bảo vệ tài nguyên và môi trường sinh thái.
- Các phương diện chính của dự án:
Chu trình của một dự án bao gồm ba giai đoạn chính: xác định, nghiên cứu và lập dự án; triển khai dự án; và khai thác dự án Mỗi giai đoạn này không chỉ kế tiếp mà còn chi phối lẫn nhau, tạo thành một quy trình hoàn chỉnh để đảm bảo sự thành công của dự án.
Kinh phí dự án thể hiện giá trị tiền tệ của các nguồn lực cần thiết cho hoạt động của dự án Vấn đề cốt lõi trong phương diện này là quản lý và sử dụng vốn đầu tư một cách chính xác Việc tính toán và quản lý vốn đầu tư cần được thực hiện một cách chặt chẽ để đảm bảo hiệu quả cho dự án.
Độ hoàn thiện của dự án phản ánh những đầu ra mong muốn, chủ yếu là chất lượng của dự án Cụ thể, điều này có thể được đo lường qua lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh.
1.1.2 Khái niệm dự án đầu tư xây dựng
Theo Luật Xây dựng ngày 18/6/2014, dự án đầu tư xây dựng là tập hợp các đề xuất liên quan đến việc sử dụng vốn cho hoạt động xây dựng, bao gồm xây mới, sửa chữa và cải tạo công trình nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ Trong giai đoạn chuẩn bị, dự án được thể hiện qua các báo cáo như Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, Báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc Báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng.
Dự án đầu tư xây dựng công trình là thuật ngữ chỉ báo cáo nghiên cứu khả thi trong lĩnh vực đầu tư xây dựng Nó bao gồm các đề xuất liên quan đến việc sử dụng vốn cho hoạt động xây dựng, bao gồm xây mới, sửa chữa, và cải tạo công trình nhằm phát triển và nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ trong thời gian và chi phí xác định Trong giai đoạn chuẩn bị, dự án được thể hiện qua Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đầu tư xây dựng.
Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc Báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng
1.1.3 Đặc điểm dự án đầu tư xây dựng
Dự án đầu tư xây dựng công trình nhằm mục tiêu hoàn thành công trình với các tiêu chí về thời gian, chi phí, chất lượng, an toàn vệ sinh và bảo vệ môi trường Sản phẩm của dự án là công trình độc đáo, mang tính đơn chiếc và không thuộc quy trình sản xuất hàng loạt.
Dự án đầu tư xây dựng công trình có chu kỳ riêng, bao gồm các giai đoạn hình thành và phát triển, với thời gian tồn tại hữu hạn Chu kỳ này bắt đầu khi ý tưởng về xây dựng công trình xuất hiện và kết thúc khi công trình hoàn thành và được đưa vào khai thác Theo nghĩa rộng, chu kỳ này cũng kết thúc khi công trình hết niên hạn khai thác và không còn tồn tại.
Dự án đầu tư xây dựng bao gồm nhiều chủ thể như chủ đầu tư, đơn vị thiết kế, thi công, giám sát và nhà cung cấp, mỗi bên đều có lợi ích riêng Mối quan hệ giữa các bên thường mang tính đối tác, nhưng môi trường làm việc đa phương này cũng dễ dẫn đến xung đột quyền lợi.
Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp
1.2.1 Khái niệm và vai trò quản lý dự án đầu tư xây dựng
1.2.1.1 Khái niệm quản lý dự án đầu tư xây dựng
Quản lý dự án đầu tư xây dựng bao gồm việc kiểm soát phạm vi và kế hoạch công việc, khối lượng và chất lượng xây dựng, tiến độ thực hiện, chi phí đầu tư, an toàn thi công, bảo vệ môi trường, lựa chọn nhà thầu, hợp đồng xây dựng, quản lý rủi ro và hệ thống thông tin công trình Tất cả các hoạt động này cần tuân thủ quy định của Luật Xây dựng ngày 18/6/2014 và các quy định pháp luật liên quan khác.
1.2.1.2 Vai trò quản lý dự án đầu tư xây dựng
Quản lý dự án đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu sai sót trong các công trình lớn và phức tạp, đặc biệt khi nhu cầu xây dựng ngày càng tăng Các dự án như xây dựng doanh nghiệp lớn, công trình thủy lợi, và trạm điện đều đòi hỏi sự quản lý chặt chẽ để tránh tổn thất nghiêm trọng do sai lầm trong quản lý Việc áp dụng phương pháp quản lý dự án hiện đại giúp đạt được mục tiêu đề ra một cách hiệu quả, đồng thời khống chế và điều tiết hệ thống mục tiêu của dự án Nhà đầu tư thường có nhiều mục tiêu khác nhau, bao gồm cả mục tiêu định lượng và định tính Trong quá trình thực hiện dự án, việc chú trọng đến cả hai loại mục tiêu này là cần thiết để điều tiết và giám sát hệ thống mục tiêu tổng thể Một dự án quy mô lớn liên quan đến nhiều bên tham gia, từ nhà đầu tư đến các đơn vị thiết kế và cơ quan nhà nước, do đó, việc quản lý mối quan hệ giữa các bên là yếu tố quyết định để thực hiện dự án thành công.
Quản lý dự án đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển nhanh chóng năng lực của các nhân tài chuyên ngành Mỗi dự án đều cần những chuyên gia với kỹ năng và kiến thức đặc thù khác nhau Do đó, sự chuyên môn hóa trong dự án không chỉ yêu cầu nhân tài có chuyên môn mà còn thúc đẩy việc sử dụng và phát triển nguồn nhân lực này.
1.2.2 Đặc điểm quản lý dự án đầu tư xây dựng
Chủ thể của quản lý dự án là người quản lý, trong khi khách thể liên quan đến phạm vi công việc của dự án, tức là toàn bộ nhiệm vụ cần thực hiện Những công việc này hình thành quá trình vận động của hệ thống dự án, được gọi là chu kỳ tồn tại của dự án.
Mục đích của quản lý dự án là đạt được các mục tiêu cụ thể, trong đó sản phẩm cuối cùng cần phải đáp ứng đầy đủ yêu cầu của khách hàng Quản lý dự án không phải là mục tiêu chính, mà là phương tiện để thực hiện các mục tiêu đó một cách hiệu quả.
Quản lý dự án bao gồm các chức năng chính như lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, điều phối và kiểm soát dự án Nếu không thực hiện đồng bộ các chức năng này, dự án sẽ không đạt hiệu quả và mục tiêu quản lý sẽ không được hoàn thành Mỗi dự án đều đòi hỏi tính sáng tạo, vì vậy quản lý dự án thường được xem như là quản lý sáng tạo.
1.2.3 Các giai đoạn quản lý dự án đầu tư xây dựng
Quản lý dự án bao gồm ba giai đoạn chính: lập kế hoạch, điều phối thực hiện và giám sát Giai đoạn lập kế hoạch tập trung vào việc xác định mục tiêu, trong khi điều phối thực hiện liên quan đến quản lý tiến độ thời gian và chi phí Giám sát các công việc dự án là cần thiết để đảm bảo đạt được các mục tiêu đã đề ra Quá trình này tạo thành một chu trình hoạt động liên tục, từ lập kế hoạch đến điều phối và giám sát, sau đó phản hồi để tái lập kế hoạch cho dự án.
Nguồn: Phòng kế hoạch – Tài chính
Sơ đồ 1.1 Chu trình quản lý dự án
Lập kế hoạch là giai đoạn quan trọng trong việc xác định mục tiêu và công việc cần thực hiện, đồng thời dự tính nguồn lực cần thiết để triển khai dự án Quá trình này bao gồm phát triển một kế hoạch hành động thống nhất, có thể biểu diễn qua sơ đồ hệ thống hoặc các phương pháp lập kế hoạch truyền thống Tiếp theo, điều phối thực hiện là quá trình phân phối nguồn lực như tiền vốn, lao động và thiết bị, trong đó việc quản lý tiến độ thời gian đóng vai trò đặc biệt quan trọng Giai đoạn này chi tiết hóa thời gian và lập lịch trình cho từng công việc cũng như toàn bộ dự án, xác định thời điểm bắt đầu và kết thúc, từ đó bố trí nguồn lực phù hợp.
Giám sát là quá trình theo dõi và kiểm tra tiến trình dự án, phân tích tình hình thực hiện và báo cáo hiện trạng, đồng thời đề xuất biện pháp giải quyết những vướng mắc Bên cạnh hoạt động giám sát, công tác đánh giá dự án giữa kỳ và cuối kỳ cũng được thực hiện để tổng kết, rút kinh nghiệm và kiến nghị cho các pha tiếp theo của dự án.
1.2.4 Yêu cầu quản lý dự án đầu tư xây dựng
Để đảm bảo thành công của dự án, cần hoàn thành các công việc theo đúng yêu cầu kỹ thuật và chất lượng, đồng thời phải tuân thủ ngân sách và tiến độ thời gian đã đề ra.
Nhà nước cần phân định rõ chức năng quản lý và phân cấp quản lý đầu tư xây dựng dựa trên loại nguồn vốn và chủ đầu tư Việc quản lý đầu tư phải được thực hiện theo dự án, quy hoạch và tuân thủ pháp luật hiện hành.
Giám sát Đo lường kết quả
So sánh với mục tiêu
Báo cáo Điều phối thực hiện
Bố trí tiến độ thời gian Phân phối nguồn lực Phối hợp các hoạt động
Dự án đầu tư sử dụng vốn ngân sách nhà nước, vốn tín dụng phát triển và vốn doanh nghiệp nhà nước cần được quản lý chặt chẽ theo quy trình đầu tư xây dựng tương ứng Đối với hoạt động đầu tư xây dựng của người dân, nhà nước chỉ thực hiện quản lý về quy hoạch, kiến trúc và môi trường sinh thái.
Trong quá trình đầu tư và xây dựng, cần phân định rõ ràng trách nhiệm và quyền hạn của các cơ quan quản lý nhà nước, chủ đầu tư và nhà thầu để đảm bảo hiệu quả và minh bạch Việc xác định trách nhiệm cụ thể giúp tăng cường sự phối hợp giữa các bên liên quan, giảm thiểu rủi ro và nâng cao chất lượng công trình.
1.2.5 Các hình thức quản lý dự án đầu tư xây dựng
Có nhiều mô hình tổ chức quản lý dự án, tùy vào mục đích nghiên cứu mà phân loại mô hình quản lý dự án cho phù hợp
Dựa trên điều kiện và năng lực của các cá nhân, tổ chức, cũng như yêu cầu của dự án, hình thức tổ chức quản lý dự án có thể được phân chia thành hai nhóm chính.
Hình thức thuê tư vấn quản lý dự án bao gồm hai mô hình chính: mô hình tổ chức theo hình thức chủ nhiệm điều hành dự án và mô hình chìa khóa trao tay Các mô hình này giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình quản lý, nâng cao hiệu quả công việc và đảm bảo tiến độ dự án Việc lựa chọn mô hình phù hợp sẽ mang lại lợi ích lớn cho tổ chức trong việc triển khai các dự án thành công.
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH DÂN DỤNG VÀ CÔNG NGHIỆP TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH DÂN DỤNG VÀ CÔNG NGHIỆP TỈNH BÌNH ĐỊNH
Tổng quan về Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Bình Định
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Bình Định
Chiều 12/9/2016, Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định đã tổ chức lễ công bố quyết định thành lập Ban quản lý dự án dân dụng và công nghiệp, trước đây là Ban Quản lý dự án các công trình trọng điểm tỉnh Bình Định, theo Quyết định số 2896/QĐ-UBND ngày 08/10/2013 Ban này là đơn vị sự nghiệp có thu trực thuộc Uỷ ban nhân dân tỉnh, hoạt động tự đảm bảo toàn bộ kinh phí hoạt động thường xuyên, có tư cách pháp nhân, con dấu và tài khoản riêng, đồng thời chịu sự chỉ đạo và quản lý của Uỷ ban nhân dân tỉnh cùng với sự kiểm tra, hướng dẫn chuyên môn từ các cơ quan liên quan.
Tên viết tắt: Ban quản lý dự án dân dụng và công nghiệp tỉnh Bình Định
Phân loại trực thuộc: Cơ quan địa phương
Loại hình cơ quan: Lớn Địa chỉ: 379 Trần Hưng Đạo, phường Trần Hưng Đạo, thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định
Giám đốc: Ông Lê Văn Lịch
2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Bình Định
Ban quản lý dự án được UBND tỉnh giao làm chủ đầu tư và đại diện chủ đầu tư, có nhiệm vụ quản lý các dự án đầu tư xây dựng công trình theo quyết định của Chủ tịch UBND tỉnh Các dự án này thường có quy mô lớn và phức tạp, thuộc các lĩnh vực xây dựng dân dụng, hạ tầng kỹ thuật, giao thông và thủy lợi Ban QLDA sẽ cung cấp dịch vụ tư vấn quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình phù hợp với năng lực chuyên môn của mình.
2.1.2.2 Nhiệm vụ và quyền hạn
Chủ đầu tư và đại diện Chủ đầu tư có nhiệm vụ thực hiện các chức năng từ giai đoạn chuẩn bị cho đến khi nghiệm thu, bàn giao công trình để đưa vào khai thác sử dụng Việc này cần đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật Nhà nước và các yêu cầu của nhà tài trợ (nếu có).
Ban QLDA có trách nhiệm chủ trì và phối hợp với các cơ quan liên quan để trình UBND tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư cho các dự án xây dựng mà Ban QLDA làm chủ đầu tư Đồng thời, Ban QLDA sẽ tiếp nhận và trở thành chủ đầu tư cho các dự án khi UBND tỉnh chuyển giao từ các chủ đầu tư khác.
Lựa chọn nhà thầu tư vấn trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư và khảo sát cần tuân thủ quy định của Luật Đấu thầu cũng như các quy định của Nhà nước.
Thẩm định và phê duyệt đề cương nhiệm vụ (điều khoản tham chiếu) là bước quan trọng trong quá trình chuẩn bị đầu tư dự án Cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền để đảm bảo việc thẩm định và phê duyệt dự án đầu tư diễn ra hiệu quả và đúng quy định.
Tổ chức lập kế hoạch đấu thầu và trình lên cấp có thẩm quyền để thẩm định, phê duyệt Quy trình thẩm định và phê duyệt kế hoạch đấu thầu thuộc trách nhiệm của Chủ đầu tư theo quy định pháp luật.
Thẩm định và phê duyệt đề cương nhiệm vụ khảo sát địa hình, địa chất và thủy văn là bước quan trọng trong quá trình lập hồ sơ thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công và dự toán Cần chủ trì và phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành để nhận ý kiến trước khi thẩm định và phê duyệt các bước thiết kế xây dựng công trình sau thiết kế cơ sở.
Lựa chọn nhà thầu tư vấn cho giai đoạn lập hồ sơ thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công và dự toán là bước quan trọng sau khi dự án đầu tư được phê duyệt.
Tổ chức lập hồ sơ mời thầu và đánh giá hồ sơ dự thầu cho các gói thầu đấu thầu, cũng như thực hiện thẩm định và phê duyệt kết quả theo kế hoạch đã được phê duyệt Nếu không đủ năng lực tự thực hiện, cần thuê tư vấn theo quy định Ngoài ra, tiến hành đàm phán, ký hợp đồng và thanh lý hợp đồng với các nhà thầu, đồng thời thực hiện ký hợp đồng bảo hiểm công trình xây dựng theo quy định của Nhà nước.
Trình cơ quan có thẩm quyền xin giấy phép xây dựng đối với công trình có yêu cầu về giấy phép xây dựng;
Tiến hành các thủ tục nhận đất và phối hợp với chính quyền địa phương để thực hiện công tác giải phóng mặt bằng Đồng thời, tổ chức rà phá bom mìn, vật liệu nổ và thực hiện các công việc khác cần thiết phục vụ cho việc xây dựng công trình.
Tổ chức có trách nhiệm lựa chọn nhà thầu tư vấn giám sát thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình, đồng thời thực hiện công tác giám sát thi công khi đáp ứng đầy đủ các yêu cầu theo quy định của pháp luật.
Tổ chức quản lý dự án theo đúng Luật Xây dựng và các quy định hiện hành của Nhà nước và nhà tài trợ (nếu có);
Tổ chức nghiệm thu, thanh toán, quyết toán và bàn giao công trình hoàn thành đưa vào sử dụng theo quy đinh của Nhà nước;
Tổ chức bảo hành công trình theo quy định của pháp luật;
Tổ chức thực hiện báo cáo giám sát và đánh giá đầu tư, cùng với việc lập báo cáo chất lượng xây dựng công trình và các báo cáo khác theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền Đồng thời, quản lý hệ thống thông tin nội bộ và bên ngoài theo quy định hiện hành.
Xây dựng kế hoạch đầu tư hàng năm cùng với kế hoạch trung hạn và dài hạn là rất quan trọng Cần tiếp nhận vốn đầu tư theo kế hoạch hàng năm do UBND tỉnh giao để thực hiện tạm ứng và thanh toán cho các nhà thầu cũng như các tổ chức tham gia hoạt động xây dựng Việc này đảm bảo sử dụng vốn một cách hợp pháp, hiệu quả và tiết kiệm.
Ban Quản lý dự án chịu trách nhiệm quản lý tổ chức, bộ máy, biên chế và tài sản, đồng thời thực hiện các chế độ tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và các chế độ đãi ngộ, đề bạt, khen thưởng, kỷ luật đối với cán bộ, viên chức và người lao động thuộc phạm vi quản lý.
Thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Bình Định
2.2.1 Thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Bình Định
2.2.1.1 Các dự án của Ban quản lý dự án đang thực hiện
Bả ng 2.1 Một số dự án Ban quản lý dự án thực hiện ĐVT: Triệu đồng
STT Tên dự án Tổng mức đầu tư Thời gian thực hiện
1 Dự án Trung tâm Hội nghị của tỉnh
2 Dự án lát đá granit vỉa hè đường
3 Dự án xây dựng mới Bệnh viện khu vực
4 Dự án sửa chữa Nhà làm việc 379
5 Dự án Vệ sinh môi trường thành phố Quy Nhơn
6 Dự án Môi trường bền vững thành phố Quy Nhơn
7 Dự án Tổ hợp “Không gian khoa học” bao gồm Nhà mô hình vũ tụ và bảo tàng khoa học
8 Dự án Trụ sở bảo hiểm xã hội
9 Dự án Cải tạo, sữa chữa Nhà khách Thanh Bình
Nguồn: Phòng Kế hoạch – Tài chính
Dự án Vệ sinh môi trường thành phố Quy Nhơn là một trong những dự án có tổng mức đầu tư lớn nhất, như thể hiện trong Bảng 2.1 về các dự án mà Ban quản lý dự án thực hiện.
Dự án Môi trường bền vững thành phố Quy Nhơn, với tổng vốn đầu tư 1.483.850 triệu đồng, đã được triển khai từ năm 2016 và dự kiến hoàn thành vào năm 2022 Nhờ vào dự án này và một số dự án khác, điều kiện vệ sinh môi trường tại Quy Nhơn đã được cải thiện đáng kể, góp phần nâng cao chất lượng đời sống người dân và giảm thiểu các bệnh tật liên quan đến môi trường.
2.2.1.2 Công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng a Giai đoạn chuẩn bị đầu tư: Giai đoạn chuẩn bị đầu tư nói chung được chia thành bốn giai đoạn nhỏ: nghiên cứu cơ hội đầu tư, nghiên cứu tiền khả thi (nếu có), nghiên cứu khả thi và thẩm định dự án đầu tư Bốn giai đoạn nhỏ của chuẩn bị đầu tư là một quá trình tuần tự nhưng trùng lặp dẫn đến những bước quay trở lại cái cũ để phân tích những vấn đề kỹ thuật, kinh tế, tài chính và thể chế ở những mức độ chi tiết khác nhau, với độ chính xác khác nhau Đây là giai đoạn tiền đề và quyết định đến sự thành công hay thất bại ở 2 giai đoạn sau, nhất là giai đoạn vận hành kết quả đầu tư, vì đây là giai đoạn bị ảnh hưởng trực tiếp của kết quả đầu tư Nếu công tác chuẩn bị đầu tư được thực hiện tốt sẽ tạo tiền đề cho giai đoạn thực hiện đầu tư triển khai thuận lợi và kết thúc đúng tiến độ, không phải làm đi làm lại, tránh được những chi phí không cần thiết…Do đó, trong giai đoạn này thì vấn đề chất lượng, tính chính xác cho các kết quả nghiên cứu, tính toán và dự đoán là quan trọng nhất Thực trạng giai đoạn chuẩn bị đầu tư tại Ban;
Trong những năm qua, Ban Quản lý Dự án (QLDA) đã thực hiện nhiệm vụ quản lý các dự án đầu tư xây dựng công trình do UBND tỉnh Bình Định giao, bao gồm các dự án nhóm B và nhóm C Trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, Ban QLDA tập trung vào việc lập và thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi (Dự án ĐTXD công trình) hoặc báo cáo kinh tế - kỹ thuật, với các nhiệm vụ cụ thể được giao.
Tổ chức thực hiện các thủ tục quy hoạch xây dựng, sử dụng đất đai và tài nguyên, đồng thời đảm bảo hạ tầng kỹ thuật và bảo vệ cảnh quan môi trường Bên cạnh đó, cần chú trọng đến công tác phòng chống cháy nổ liên quan đến các công trình xây dựng.
Lập và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch đấu thầu cho giai đoạn chuẩn bị đầu tư
Tổ chức sẽ lựa chọn các nhà thầu tư vấn cho khảo sát và lập dự án đầu tư xây dựng công trình, cũng như tư vấn lập hồ sơ mời thầu và đánh giá hồ sơ dự thầu Đồng thời, tổ chức cũng sẽ thực hiện tư vấn lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, phê duyệt và ký kết hợp đồng thuê với các nhà thầu tư vấn đã được chọn.
Tổ chức thẩm tra, thẩm định dự án ĐTXD công trình và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt dự án ĐTXD công trình
Trong quá trình lập dự án ĐTXD công trình, Ban QLDA có trách nhiệm hỗ trợ và giám sát các nhà thầu tư vấn, bao gồm việc thu thập và cập nhật thông tin quy hoạch chung xây dựng thành phố Quy Nhơn và vùng lân cận Ban QLDA cũng cung cấp thông tin đầy đủ về dự án và quản lý tiến độ thực hiện các công việc Sau khi nhận dự án từ nhà thầu, Ban QLDA giao cho Phòng Thẩm định tiến hành rà soát và kiểm tra lại báo cáo, tập trung vào các nội dung chủ yếu.
Phần thuyết minh của dự án nêu rõ sự cần thiết đầu tư và mục tiêu cụ thể, bao gồm quy mô và diện tích xây dựng các công trình chính, phụ cùng các hạng mục khác Dự án cũng trình bày phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và tái định cư, kèm theo kế hoạch hỗ trợ xây dựng hạ tầng kỹ thuật Bên cạnh đó, phân đoạn thực hiện, tiến độ và hình thức quản lý dự án được xác định rõ ràng Phương án khai thác dự án liên quan đến việc sử dụng lao động, tài nguyên và đất đai, cùng với đánh giá tác động môi trường và các giải pháp bảo vệ cảnh quan Cuối cùng, tổng mức đầu tư, khả năng thu xếp vốn, nguồn vốn và các chỉ tiêu tài chính được phân tích để đánh giá hiệu quả kinh tế và xã hội của dự án.
Nội dung thiết kế cơ sở của dự án bao gồm thuyết minh và các bản vẽ, trong đó thuyết minh thiết kế cơ sở cung cấp số liệu về điều kiện tự nhiên, tải trọng, danh mục quy chuẩn và tiêu chuẩn áp dụng Phương án công nghệ và sơ đồ công nghệ cùng danh mục thiết bị công nghệ với thông số kỹ thuật liên quan đến thiết kế xây dựng cũng được trình bày Bên cạnh đó, diện tích sử dụng đất, diện tích xây dựng, hệ số sử dụng đất và cao độ san nền được xác định rõ ràng Đặc điểm các tuyến công trình, cao độ, tọa độ xây dựng, phương án xử lý chướng ngại vật và hành lang bảo vệ tuyến cũng được nêu chi tiết Các giải pháp thiết kế phải phù hợp với điều kiện khí hậu, môi trường, văn hóa và xã hội tại khu vực dự án Phần kỹ thuật bao gồm đặc điểm địa chất công trình, phương án gia cố nền móng, kết cấu chịu lực chính và hệ thống kỹ thuật của công trình Cuối cùng, phương án phòng chống cháy nổ, bảo vệ môi trường, dự tính khối lượng công trình và thiết bị để lập tổng mức đầu tư và thời gian xây dựng cũng được đề cập cùng các bản vẽ thiết kế cơ sở.
Công tác thẩm tra và thẩm định dự án ĐTXD công trình bắt đầu khi dự án được tư vấn bàn giao và Ban QLDA chấp nhận Sau đó, hồ sơ sẽ được chuyển cho tư vấn thẩm tra để thực hiện thẩm tra Khi có kết quả thẩm tra, Ban QLDA có trách nhiệm gửi hồ sơ dự án tới cơ quan có thẩm quyền để thẩm định và phê duyệt Hồ sơ này bao gồm tờ trình phê duyệt, phần thuyết minh và thiết kế cơ sở, cùng với văn bản kết quả thẩm tra từ tư vấn và các cơ quan liên quan (nếu có).
Tất cả các dự án do Ban QLDA làm chủ đầu tư đã hoàn thành giai đoạn chuẩn bị đầu tư, với các dự án được UBND tỉnh phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc Báo cáo Kinh tế - Kỹ thuật, đặc biệt là Dự án sửa chữa Nhà làm việc 379 Trần Hưng Đạo Trong đó, dự án “Môi trường bền vững thành phố Quy Nhơn” đã được phê duyệt với nội dung chính được nêu rõ.
Cấp quyết định đầu tư: UBND tỉnh Bình Đinh
Chủ đầu tư: Ban QLDA đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Bình Định
Cấp công trình: Công trình hạ tầng kỹ thuật cấp II và các công trình giao thông cấp IV
Quy mô công trình, Công nghệ áp dụng: Theo nội dung dự án
Tổng mức đầu tư: 1.227.875 triệu đồng
Nguồn vốn đầu tư: Ngân sách cấp, trong đó Ngân sách Trung ương cấp hỗ trợ có mục tiêu 50%, Ngân sách tỉnh 50%
Thời gian thực hiện: 05 năm (từ 2017 đến 2022) b Giai đoạn thực hiện dự án đầu tư:
- Nhiệm vụ tổ chức quản lý thực hiện dự án ĐTXD công trình:
Tiếp nhận dự án đầu tư được phê duyệt, lập kế hoạch và tổ chức quản lý thực hiện kế hoạch theo phê duyệt của cơ quan cấp trên
Lập và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch đấu thầu tổng thể cho toàn bộ giai đoạn thực hiện đầu tư
Tổ chức thực hiện quy trình lựa chọn các nhà thầu tư vấn cho các công việc như lập thiết kế và dự toán xây dựng, giám sát thi công, thẩm tra hồ sơ, lập hồ sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu, thẩm tra và phê duyệt, đồng thời ký kết hợp đồng thuê với các nhà thầu tư vấn.
Để thực hiện dự án, cần phối hợp với các cơ quan, tổ chức liên quan và địa phương trong công tác bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng và tái định cư (nếu có) Đồng thời, thực hiện các nhiệm vụ thu hồi, giao nhận đất, xin cấp phép xây dựng và chuẩn bị mặt bằng.
Tổ chức thực hiện quy trình lựa chọn nhà thầu thi công xây dựng, cung cấp thiết bị và giám sát dự án; đồng thời, thẩm tra và phê duyệt kết quả lựa chọn các nhà thầu Cuối cùng, tiến hành đàm phán và ký kết hợp đồng với các nhà thầu đã được lựa chọn.
Một số đánh giá về thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Bình Định
Ban QLDA đã thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý đầu tư xây dựng công trình theo giao của UBND tỉnh Hiện tại, một số hạng mục công trình đã hoàn thành, đáp ứng yêu cầu về chất lượng và mang lại hiệu quả đầu tư cao.
Hiện tại, chưa xuất hiện hiện tượng chậm tiến độ nghiêm trọng trong các dự án Mặc dù một số dự án có tiến độ chậm hơn so với kế hoạch, nhưng vẫn được Ban QLDA đánh giá là nằm trong khả năng kiểm soát.
Công tác đấu thầu được thực hiện theo đúng quy định của Nhà nước, đồng thời linh hoạt điều chỉnh theo đặc điểm từng gói thầu Hầu hết các gói thầu đã tổ chức đấu thầu thành công, lựa chọn được nhà thầu phù hợp mà không phát sinh sự cố nghiêm trọng.
- Ban QLDA đã phối hợp hoạt động tương đối chặt chẽ giữa các phòng ban, giữa Ban với cấp trên và các nhà thầu
Ban QLDA đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Bình Định đang chú trọng vào công tác giải phóng mặt bằng, liên tục triển khai các biện pháp đôn đốc các địa phương nhằm đảm bảo hoàn thành công tác này đúng kế hoạch.
Một số dự án đã mang lại hiệu quả đầu tư, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, điển hình là các hạng mục đã hoàn thành trong Dự án Vệ sinh môi trường thành phố Quy Nhơn.
Bả ng 2.4 Các hạng mục công trình hoàn thành thuộc dự án Vệ sinh môi trường thành phố Quy Nhơn ĐVT: Triệu đồng
Giá hợp đồng Giá quyết toán
Thời gian HT theo hợp đồng
Thời gian HT theo thực tế
Gói thầu 1: Thi công hệ thống thoát nước và nước thải thành phố, bao gồm hệ thống cấp 2 và cấp 3
Gói thầu 2: Thi công xây dựng cơ sở hạ tầng
Nhà vệ sinh trường học cho các trường tiểu học trong thành phố Quy
Gói thầu 4: Cung cấp thiết bị xử lý rác thải 5.680,878 5.680,878 Tháng
Nguồn: Phòng Kế hoạch – Tài chính
Dự án Vệ sinh môi trường thành phố Quy Nhơn đã hoàn thành một số hạng mục quan trọng, góp phần cải thiện điều kiện vệ sinh và nâng cao chất lượng sống cho cư dân Các công trình này giúp giảm thiểu ngập úng, kiểm soát thoát nước mưa, thu gom nước thải và tăng cường quản lý hệ thống xử lý chất thải rắn Ngoài ra, việc xây dựng mới nhà vệ sinh tại các trường học đã cải thiện sức khỏe cho học sinh, đồng thời nâng cao năng lực thu gom và vận chuyển chất thải rắn nhờ vào việc đầu tư trang thiết bị hiện đại.
2.3.2 Tồn tại và nguyên nhân
Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng trong quá trình quản lý đầu tư, Ban QLDA vẫn gặp phải một số tồn tại trong các công tác nhất định.
Một là công tác tổ chức đấu thầu;
Việc lập hồ sơ mời thầu hiện đang gặp phải tình trạng chậm trễ, trong khi phương pháp đánh giá hồ sơ dự thầu đôi khi chưa đạt yêu cầu chính xác Tính bảo mật trong quy trình đấu thầu chưa được phát huy hiệu quả, và công tác giám sát, thanh tra cũng như thực thi các chế tài đối với các bên tham gia đấu thầu còn thiếu tính kiên quyết và chưa được quan tâm đúng mức.
Khâu lập dự toán cho giá gói thầu vẫn còn tồn tại nhiều sai sót, dẫn đến việc xác định giá gói thầu cao hơn so với quy định hiện hành.
Trong quá trình đánh giá thầu, Ban QLDA không yêu cầu nhà thầu làm rõ hồ sơ dự thầu, dẫn đến việc không lường trước được các tình huống có thể xảy ra trong quá trình thực hiện hợp đồng Hệ quả là một số gói thầu phải thay đổi thiết kế và điều chỉnh bổ sung nhiều lần.
Tiến độ thi công của Dự án Vệ sinh môi trường thành phố Quy Nhơn đang gặp khó khăn do một số nhà thầu chậm triển khai sau khi ký hợp đồng Mặc dù năng lực trong hồ sơ dự thầu rất tốt, nhưng họ không huy động kịp thời nhân lực và máy móc cần thiết, dẫn đến tình trạng trì trệ trong thi công Hệ quả là một số gói thầu phải gia hạn thời gian, kéo dài tiến độ thi công và không đảm bảo được yêu cầu đã đề ra Các hợp đồng cụ thể bị chậm tiến độ được nêu rõ trong “Bảng 2.4 Các hạng mục công trình hoàn thành thuộc dự án Vệ sinh môi trường thành phố Quy Nhơn”.
Ba là công tác lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công – dự toán;
Việc lập, thẩm định và phê duyệt dự toán thường gặp khó khăn do áp dụng nhiều định mức và đơn giá tạm tính không phù hợp Điều này có thể dẫn đến việc không căn cứ vào báo giá thị trường, cùng với việc một số khoản mục chi phí chưa có định mức nhưng chưa được xây dựng để trình cấp thẩm quyền phê duyệt theo quy định.
Khối lượng dự toán không chính xác và thường xuyên bị tính sai so với bảng vẽ thiết kế, dẫn đến việc định mức không đúng và làm tăng chi phí đầu tư Điều này gây ra giá gói thầu không phản ánh đúng thực tế, đặc biệt là ở hạng mục tuyến cống bao đường Xuân Diệu.
Bả ng 2.5.Bảng tính chi tiết chênh lệch tuyến cống bao đường Xuân Diệu
Lắp đặt ống HDPE- DN355 Lắp đặt ống
HDPE DN450 là loại cọc thép hình (thép U, I) có chiều cao lớn hơn 100mm, được thi công trên mặt đất với chiều dài cọc dưới 1 mét Ngoài ra, cọc ván thép Larsen cũng được đóng trên mặt đất, với chiều dài cọc tương ứng.
