Lịch sử nghiên cứu vấn đề
2.1 Các tư liệu trong nước
Các tài liệu trong nước đã góp phần làm sáng rõ hơn về tiểu sử, cũng như vaờn nghieọp cuỷa J Steinbeck
Khi viết lời mở đầu cho bản dịch Đồng cỏ nhà trời, Hoàng Phong đã nhìn nhận J Steinbeck là:
Một trong những nhà văn bậc thầy hiện đại, tác phẩm của ông chủ yếu tập trung vào cuộc sống của nông dân Mỹ, những người bị mất đất đai và buộc phải rời bỏ quê hương để tìm kiếm sinh kế ở vùng đất khô cằn miền Tây hoang dã.
Hoàng Phong nhấn mạnh rằng J Steinbeck đã trải nghiệm sâu sắc cuộc sống xã hội Mỹ trong thời kỳ Đại khủng hoảng Ông cũng đề cập đến một số tiểu thuyết nổi bật của Steinbeck, phản ánh những vấn đề xã hội quan trọng trong thời gian này.
Chén vàng, Cuộc chiến không phân thắng bại, Nhật ký Nga Đặc biệt, Hoàng
John Steinbeck, một nhà văn vĩ đại với khả năng sáng tạo phong phú, đã để lại dấu ấn sâu sắc trong văn học qua gần bốn thập kỷ cầm bút Ông đã sáng tác hơn chục tiểu thuyết, nhiều truyện ngắn, gần ba mươi vở kịch và kịch bản phim, cùng với nhiều diễn văn chính trị, thể hiện sự đa dạng và sâu sắc trong tư duy nghệ thuật của mình.
Hoàng Như Mai đã có những đánh giá tích cực về tài năng của J Steinbeck khi giới thiệu tiểu thuyết "Phía Đông vườn Địa Đàng" Ông tin rằng tác giả này sở hữu một khả năng sáng tạo xuất sắc.
Chùm nho uất hận, Chuột và người, Phía Đông vườn Địa Đàng là những tác phẩm tiêu biểu của nhà văn nhân đạo J Steinbeck, thể hiện giá trị nhân đạo cao cả và vinh dự cho dân tộc Mỹ Hoàng Như Mai nhấn mạnh rằng Steinbeck là một trong những tiểu thuyết gia nổi bật của văn học Mỹ nhờ vào sự chú ý tỉ mỉ đến từng chi tiết nhỏ, khiến độc giả ngạc nhiên về khả năng quan sát tinh tế của ông Ông chọn những chi tiết dựa trên hiệu quả thực tiễn mà chúng mang lại và trình bày một cách khách quan, trung thực phản ánh cuộc sống.
Qua các tác phẩm, cụ thể là tiểu thuyết Phía Đông vườn Địa Đàng, ông cho rằng nhà văn này đã:
Niềm tin vào con người và cuộc sống cần phải thực tế, không phải lý tưởng hóa Nó giống như một cây đứng vững, có rễ sâu trong đất, biết khai thác màu mỡ và tránh xa sỏi đá, từ đó mang lại trái ngọt cho cuộc sống.
Bên cạnh đó, Nguyễn Hiến Lê - trong tập truyện ngắn Mưa – khẳng định văn phong của J Steinbeck hết sức linh hoạt:
Văn ông mang nét giản dị và linh động, kết hợp âm nhạc để thể hiện nhiều tình cảm mà không tỏ ra tàn nhẫn hay thái quá Đôi khi, ông sử dụng giọng hài hước, lúc lại miêu tả chân thực bằng những nét đơn sơ nhưng bi thảm, không kém phần sâu sắc như Guy de Maupassant Bên cạnh đó, văn phong nhẹ nhàng, nên thơ của ông cũng gợi nhớ đến những tác phẩm của văn hào Nga Chekov.
Nguyễn Hiến Lê nhấn mạnh tư tưởng của nhà văn J Steinbeck, người thể hiện tình thương với con người, dù nhận thức được những tật xấu của họ, nhưng vẫn có lúc thể hiện sự can đảm và lòng từ tâm Trong sự nghiệp sáng tác của mình, Steinbeck được đánh giá cao qua hai tác phẩm nổi bật là "Chùm nho uất hận" và "Của chuột và người".
Trong tác phẩm "Tác gia văn học Mỹ", Lê Đình Cúc đã phân tích một cách khách quan cả những điểm mạnh và hạn chế trong tư tưởng cũng như sáng tác của nhà văn J.
J Steinbeck là một nhà văn phức tạp, với những tác phẩm ca ngợi chủ nghĩa nhân đạo nhưng cũng khiến độc giả nghi ngờ về phẩm cách của ông Ông không chỉ không chỉ trích tội ác của bọn phát xít mà còn bỏ qua những cuộc chiến đấu gian khổ để bảo vệ nhân phẩm của hàng triệu người Tuy nhiên, qua các sáng tác của mình, Steinbeck đã có những đóng góp đáng kể cho triết lý của A Camus, thể hiện tinh thần phản kháng và khẳng định sự tồn tại của con người.
Nhà văn nổi bật nhất trong việc miêu tả California, ông thể hiện vùng đất này với sức sống trẻ trung, đầy những cuộc vật lộn nhưng cũng tràn ngập lòng nhân ái của con người.
Lê Đình Cúc đã nghiên cứu văn học Mỹ một cách toàn diện qua tác phẩm "Văn học Mỹ mấy vấn đề và tác giả", trong đó ông phân loại và sắp xếp tiến trình văn học theo các giai đoạn khác nhau Ông phân tích sự tương tác giữa các nhà văn qua các thời kỳ, đặc biệt nhấn mạnh ảnh hưởng của J London (1876-1916) với các yếu tố hiện thực và vẻ đẹp của những chiến công đến các tác giả thế hệ sau, bao gồm cả J Steinbeck Steinbeck, một trong những nhà văn nổi bật của những năm 20-40 thế kỷ XX, đã tạo được tiếng vang lớn với ba tác phẩm nổi bật: "Tortilla Flat", "Chùm nho uất hận" và "Của chuột và người", mặc dù tiểu thuyết xã hội của ông đôi khi không tránh khỏi tư tưởng sơ đẳng và sự tầm thường, kể cả trong "Viên ngọc trai".
Tập Văn học Mỹ quá khứ và hiện tại mang đến cho độc giả cái nhìn toàn diện về văn học Mỹ, đồng thời cung cấp thông tin quý giá về tình hình văn học quốc gia vào cuối thế kỷ XX và chân dung các nhà văn đoạt giải Nobel.
Viện thông tin khoa học xã hội nhận định rằng tác phẩm của J Steinbeck thể hiện niềm tin vào con người và dân tộc Mỹ sau thời kỳ khó khăn giữa hai cuộc thế chiến Bài viết cũng khái lược tiểu sử và sự nghiệp của Steinbeck để giúp độc giả hiểu rõ hơn về ông Công trình chỉ ra rằng “Chủ nghĩa tư bản với những đặc điểm mới cùng với sự suy thoái kinh tế của nước Mỹ những năm 30 đã để lại ấn tượng sâu sắc trong ông và được ông đưa vào một cách sâu sắc và sinh động.” Hơn nữa, các tác giả khẳng định rằng “Steinbeck là nhà văn hiện thực lớn của nước Mỹ, với nhiều tác phẩm đóng góp lớn vào kho tàng văn học nhân loại.”
Hồ sơ văn hoá Mỹ của Hữu Ngọc mang đến cái nhìn toàn diện về sự phát triển của văn hoá và văn học Mỹ qua các giai đoạn Ông đã có những nhận định hệ thống về tiến trình phát triển văn học Mỹ và các tác giả nổi bật trong từng thời kỳ Đặc biệt, Hữu Ngọc nhấn mạnh sự nghiệp sáng tác của J Steinbeck, coi ông và Caldwell là hai tác giả tiêu biểu nhất trong số các tiểu thuyết gia Mỹ của thập niên này.
Phương pháp nghiên cứu
Để nghiên cứu đề tài một cách sâu sắc, chúng tôi đã tận dụng mọi nguồn tư liệu trong và ngoài nước Qua việc tiếp cận nghiêm túc các tác phẩm của nhà văn với nhiều thể loại khác nhau, chủ yếu là truyện ngắn và tiểu thuyết, đồng thời đối chiếu với nguyên tác, chúng tôi đã ghi lại những cảm nhận ban đầu và đưa ra những đánh giá sơ bộ về những đặc trưng nổi bật của ông.
Chúng tôi đã nghiên cứu các bài phê bình của cả tác giả trong và ngoài nước để xem xét phong cách sáng tác và những đóng góp của J Steinbeck đối với nghệ thuật và tư tưởng Đặc biệt, chúng tôi chú ý đến quan điểm của các nhà phê bình về hình tượng nhân vật nữ trong tác phẩm của ông.
Chúng tôi sẽ phân tích các tiểu thuyết nổi bật như Chùm nho uất hận, Đồng cỏ nhà trời, Viên ngọc trai, Của chuột và người, Phía Đông vườn Địa Đàng, và Rời nẻo đường quen Tập trung vào các nhân vật chính, đặc biệt là nhân vật nữ, chúng tôi đánh giá vai trò của họ trong diễn tiến tác phẩm, chỉ ra những điểm tương đồng giữa các nhân vật và tác động của họ đến các thủ pháp nghệ thuật mà tác giả sử dụng, cũng như tư tưởng mà tác giả muốn truyền đạt.
Chúng tôi cũng tập trung vào mối quan hệ và sự tương tác giữa các nhân vật nam và nữ trong nghệ thuật xây dựng tiểu thuyết của John Steinbeck.
Trong bài viết này, chúng tôi xem xét bối cảnh lịch sử ảnh hưởng đến tác phẩm của John Steinbeck, đặc biệt là hình ảnh người phụ nữ trong tiểu thuyết "Chùm nho uất hận" và so sánh với các tác giả đương thời như T Dreiser, F S Fitzgerald và W Faulkner Qua đó, chúng tôi chỉ ra những nét độc đáo trong nghệ thuật của Steinbeck và xác định mô hình tiểu thuyết của ông, đồng thời khẳng định giá trị nhân bản từ hình tượng nữ giới Bên cạnh đó, chúng tôi áp dụng phương pháp so sánh để phân tích văn phong và tư tưởng nghệ thuật giữa Steinbeck và các tác giả khác như Toni Morrison và Laura Ingalls Wilder, nhằm làm rõ những khía cạnh nghệ thuật trong các tác phẩm nổi tiếng của họ Cuối cùng, chúng tôi tổng hợp thông tin từ nghiên cứu để đưa ra các kết luận khoa học về tiểu thuyết của Steinbeck, làm sáng tỏ đề tài nghiên cứu.
Phạm vi khảo sát
Các tác phẩm của J Steinbeck rất phong phú và đa dạng, nhưng trong bài viết này, chúng tôi sẽ tập trung vào nghiên cứu các tiểu thuyết của ông.
- Chùm nho uất hận tập 1, Võ Lang dịch, Gió bốn phương, Sài Gòn, (1972)
- Chùm nho uất hận tập 2, Võ Lang dịch, Gió bốn phương, Sài Gòn, (1972)
- Phía Đông vườn Địa Đàng, Đinh Văn Quí dịch, Tổng hợp, Tiền Giang, (1988)
- Viên ngọc trai, Đoàn Phan Chín dịch, Thanh Niên, Hà Nội, (1989)
- Viên ngọc trai, Nguyễn Thơ Sinh, Văn nghệ, Hà Nội, (2007)
- Của chuột và người, Hoàng Ngọc Khôi – Nguyễn Phúc Bửu Tập dịch, Tác
- Chén vàng, Vĩnh Khôi dịch, Đà Nẵng, Đà Nẵng, (1991)
- Rời nẻo đường quen, Phạm Viêm Phương dịch, Văn nghệ, TP.HCM, (1999)
- Đồng cỏ nhà trời, Hoàng Phong dịch, Hội nhà văn, Hà Nội, (2002)
- Chùm nho uất hận, Phạm Thuỷ Ba dịch, Văn học, Hà Nội, (2007)
- East of Eden, Bantam books, New York, (1952)
- The Grapes of Warth, David Campell Ltd, London, (1993)
- The Pearl, Spark LLC, New York, (2002)
Ngoài ra, chúng tôi còn tìm đến tác phẩm của một số tác giả khác:
- Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên – Laura Ingalls Wilder
- Ba người con gái của Lương phu nhân, Đứa con của rồng, Người yêu nước,
Trang, Yêu muộn, Đất lành - Pearl S.Buck
- Đêm yên tĩnh, Gatsby vĩ đại - F S Fitzgerald
- Jenny Ghechac, Bi kòch Myõ - T Dreiser
- Âm thanh và cuồng noọ - W Faulker
- Người yêu dấu – Toni Morrison
- Điều bí mật khủng khiếp – S Zweig
Trong các sáng tác trên, chúng tôi chú tâm đến hình tượng nhân vật nữ với mục đích hoàn thành mục đích nghiên cứu đã đề ra.
Mục đích nghiên cứu
Qua quá trình khảo sát và tìm hiểu về tác giả này, chúng tôi mong muốn luận văn có thể giải quyết được một số vấn đề sau:
- Các kiểu dạng nhân vật nữ và những biểu hiện của họ theo quan điểm của J Steinbeck
Bài viết khám phá sự chi phối của nhân vật nữ đối với các thủ pháp nghệ thuật mà tác giả J Steinbeck sử dụng, đồng thời nhấn mạnh vai trò của những thủ pháp này trong việc làm nổi bật hình tượng nhân vật nữ Qua đó, chúng tôi giúp độc giả hiểu được cảm nhận riêng của Steinbeck về con người và thế giới Bên cạnh đó, bài viết cũng đề xuất mô hình phát triển của nước Mỹ được thể hiện qua các tác phẩm của ông, cùng với ảnh hưởng cụ thể của cách nhìn này đến nội dung các tác phẩm.
- Khẳng định được những đóng góp riêng của J Steinbeck trong nghệ thuật xây dựng tiểu thuyết nói riêng và văn học nói chung
- Mở ra hướng nghiên cứu về hình tượng nhân vật nữ trong sáng tác của J Steinbeck và một số tác giả đồng thời.
Kết cấu luận văn
Luận văn gồm có những nội dung như sau:
CHƯƠNG 1 – Tiểu thuyết John Steinbeck với hình tượng gia đình và nhân vật nữ
CHƯƠNG 2 - Hình tượng nhân vật nữ và một số phương diện trong nghệ thuật xây dựng tiểu thuyết của John Steinbeck
CHƯƠNG 3 - Nghệ thuật xây dựng tiểu thuyết của John Steinbeck và một cách nhìn thế giới
CHệễNG 1 TIỂU THUYẾT JOHN STEINBECK VỚI
HÌNH TƯỢNG GIA ĐÌNH VÀ NHÂN VẬT NỮ
Xã hội đa dạng với nhiều chân dung và tính cách, khiến việc lựa chọn hình mẫu cho sáng tạo nghệ thuật trở nên khó khăn, đặc biệt đối với nhà văn John Steinbeck Tuy nhiên, từ những trải nghiệm cá nhân và những ngày lao động vất vả, ông đã khéo léo tái hiện sự phong phú của cuộc sống qua các nhân vật nam, nữ thuộc nhiều tầng lớp và độ tuổi khác nhau.
Tiểu thuyết của J Steinbeck thường xuất hiện nhiều nhân vật nam thuộc các giai tầng xã hội khác nhau với tính cách phức tạp Tuy nhiên, những nhân vật này, dù là trực tiếp hay gián tiếp, vẫn chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ các nhân vật nữ trong câu chuyện.
Thế giới nhân vật nữ của J Steinbeck rất đa dạng và phong phú, phản ánh những đặc điểm và tính cách của những người phụ nữ trong cuộc sống hàng ngày Ông không chỉ khắc họa những nét quen thuộc mà còn khám phá những điều khác biệt, tạo nên hình tượng nhân vật nữ độc đáo Đặc biệt, Steinbeck chú trọng đến các vấn đề liên quan đến phụ nữ, như gia đình, nỗi lo âu về chồng con và những trăn trở trong công việc nội trợ Do đó, ông đã đầu tư nhiều tâm huyết vào việc tái hiện hình ảnh gia đình trong các tác phẩm của mình.
1.1 Tiểu thuyết John Steinbeck với hình tượng gia đình
Từ khi còn nhỏ, người Mỹ đã được giáo dục về tính tự lập, và khi trưởng thành, họ cần có ý kiến riêng trong các quyết định cá nhân Esther Wanning, một nhà văn hóa người Mỹ, đã chỉ ra rằng mặc dù hầu hết người Mỹ đều có gia đình, sự gắn bó giữa các thành viên không dễ nhận thấy và thiếu sự kết nối chặt chẽ là một đặc điểm của văn hóa Mỹ Tuy nhiên, Wanning cũng thừa nhận rằng gia đình vẫn là một tập thể gắn bó quan trọng trong cuộc sống của họ.
Esther Wanning nhấn mạnh rằng trong những lúc khó khăn, con người thường phải trở về với gia đình thật sự của mình, và dù có xa cách đến đâu, gia đình vẫn là điều không thể thay thế Điều này giúp độc giả có cái nhìn sâu sắc hơn về hình tượng gia đình mà J Steinbeck đã khắc họa trong tác phẩm của ông.
J Steinbeck, như nhiều người dân Mỹ thời hậu chiến, đã trải qua những khó khăn trong cuộc sống, từ đó thấu hiểu nỗi vất vả của quần chúng Ông cảm nhận sâu sắc sự cô đơn và khát khao tìm kiếm một chỗ dựa an toàn như mái ấm gia đình giữa cuộc sống đầy thử thách Xuất thân từ một gia đình hạnh phúc ở Salinas, California, Steinbeck đã được nuôi dưỡng trong môi trường làng quê tươi đẹp và sớm đam mê vẻ đẹp của Kinh Thánh cùng văn học cổ điển Những yếu tố này đã hình thành tình yêu cái đẹp và khả năng diễn đạt tư tưởng của ông Steinbeck nhận thức rõ sức mạnh của gia đình từ trải nghiệm cá nhân, cho rằng xây dựng một gia đình êm ấm là giải pháp hiệu quả cho các vấn đề xã hội Ông cũng làm rõ mối quan hệ giữa gia đình, người phụ nữ và hình ảnh ngôi nhà, tất cả đều gắn bó chặt chẽ để tạo nên hình tượng gia đình.
1.1.1 Mối quan hệ giữa yếu tố kinh tế và gia đình
Những người di cư đến Tân Thế Giới, tiền thân của nước Mỹ hiện đại, với nhiều lý do khác nhau nhưng chung mục tiêu xây dựng cuộc sống ấm no và hạnh phúc Người dân nơi đây rất thực tế và coi trọng yếu tố kinh tế, điều này cũng phản ánh trong các tác phẩm của nhà văn J Steinbeck Độc giả có thể nhận thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa vấn đề kinh tế và cuộc sống gia đình trong sáng tác của ông.
Trong tác phẩm "Rời nẻo đường quen", gia đình Juan Chicoy phải làm việc cật lực để duy trì cuộc sống Ông Juan bận rộn suốt ngày tại trạm xăng và lái xe khách, trong khi vợ ông không ngừng tay với công việc chủ quán ăn.
Trong tác phẩm "Của chuột và người", hai nhân vật George và Lennie phải đối mặt với cuộc sống bấp bênh, không có nơi nương tựa và không biết đến ngày mai do thiếu điểm tựa tài chính vững chắc George nhận thức rõ ràng về tình trạng này qua những cuộc trò chuyện chân thành với Lennie, phản ánh nỗi khổ của họ trong xã hội khó khăn.
Dân cày như chúng ta thường sống tứ cố vô thân, không có gia đình hay nơi nương náu Công việc tại trại giúp kiếm chút tiền, nhưng lại dễ dàng tiêu xài phung phí khi về tỉnh Sau đó, lại phải chuyển đến trại khác, làm việc đến kiệt sức mà vẫn không biết khi nào mới có thể cải thiện cuộc sống.
Cảnh ngộ của những cô gái như Norma và Camillie trong "Rời nẻo đường quen" phản ánh số phận của những người thiếu chỗ dừng chân trong cuộc sống đầy biến động Họ phải chấp nhận thực tại khắc nghiệt do sinh kế không ổn định, không có cửa, không có nhà, và không nơi nương tựa Camillie luôn lo lắng về nơi cư trú, mong muốn sớm tìm được một căn hộ, trong khi Norma phải tính toán từng xu để sống sót.
Khi tích lũy đủ năm mươi đô la, cô quyết định đến Hollywood để tìm việc làm tại một nhà hàng và chờ đợi cơ hội Số tiền này cũng đủ để cô trang trải hai tháng tiền thuê phòng Cô tin rằng làm việc ở đâu sẽ giúp cô có đủ thức ăn từ nơi đó.
Để xây dựng một gia đình bền vững, không thể phủ nhận vai trò quan trọng của yếu tố kinh tế Tiền bạc, với sức mạnh của nó, có thể trở thành đồng minh hoặc kẻ thù của sự an lành trong cuộc sống Thông điệp này được thể hiện rõ qua tiểu thuyết "Viên ngọc trai", nơi tác giả khắc họa sinh động hoàn cảnh khó khăn của vợ chồng Joanna và Kino.
Chiếc váy cũ sờn màu xanh của chị Juanna, cùng với gương mặt ràn rụa nước mắt và vành khăn voan, tạo nên hình ảnh đầy cảm động Hai cái nơ màu xanh lá cây buộc vào đuôi bím tóc, kết hợp với chiếc chăn che đậy dấu vết thời gian trên người Kino, cùng bộ quần áo rách bươm bạc phếch, tất cả đều phản ánh rõ nét cuộc sống khốn khó của những người bần cùng.
Cuộc sống của đôi vợ chồng nghèo khổ đã hoàn toàn thay đổi khi họ tìm thấy viên ngọc trai quý giá, mở ra cho họ ước mơ về một tương lai tốt đẹp hơn Tuy nhiên, để biến ước mơ thành hiện thực, họ phải đối mặt với lòng tham của những kẻ độc ác, dẫn đến những tháng ngày đầy sóng gió cho gia đình họ.
