Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến luận án
Nghiên cứu đề xuất giải pháp và kiến nghị hoàn thiện pháp luật chống bán hàng đa cấp bất chính
Nghiên cứu cho thấy, mặc dù chưa có công trình nào độc lập tập trung vào sự cần thiết hoàn thiện pháp luật chống BHĐC bất chính, nhưng nhiều luận án, luận văn và bài viết đã chỉ ra tầm quan trọng của việc này Các nghiên cứu đều nhấn mạnh rằng việc hoàn thiện pháp luật BHĐC là cần thiết để khắc phục những hạn chế của pháp luật hiện hành, nhằm quản lý chặt chẽ hành vi BHĐC và đảm bảo các định hướng của Đảng và Nhà nước trong môi trường kinh doanh Hơn nữa, các giải pháp kiến nghị hoàn thiện pháp luật BHĐC cũng đều đề cập đến nội dung chống BHĐC bất chính, khẳng định rằng pháp luật này là một phần quan trọng trong hệ thống quy định về BHĐC.
Giải pháp hoàn thiện pháp luật chống bán hàng đa cấp bất chính tại Việt Nam đã được nhiều tác giả nghiên cứu Trong luận án tiến sĩ của Lê Anh Tuấn (2008), tác giả đề xuất mở rộng khái niệm bán hàng đa cấp (BHĐC) để bao gồm cả hàng hóa vô hình như dịch vụ và hoàn thiện thủ tục xử lý hành vi BHĐC bất chính Ninh Thị Minh Phương (2012) chia giải pháp thành hai nhóm: pháp lý và hỗ trợ, trong đó nhấn mạnh việc hoàn thiện quy định pháp luật và nâng cao năng lực của cơ quan quản lý cạnh tranh Vũ Văn Tú (2014) đưa ra các giải pháp cụ thể như thừa nhận phương thức BHĐC, điều chỉnh tên gọi và tội phạm hóa hành vi vi phạm pháp luật Trần Thị Thu (2014) cũng đề xuất điều chỉnh quy định về tiền kiểm và quản lý hoạt động của doanh nghiệp BHĐC Những nghiên cứu này góp phần quan trọng vào việc hoàn thiện pháp luật về BHĐC tại Việt Nam.
Trong các bài viết khoa học về bảo hiểm đa cấp (BHĐC), nhiều tác giả đã đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và ngăn chặn BHĐC bất chính PGS.TS Nguyễn Thừa Lộc trong bài viết "Phương hướng phát triển kinh doanh ở Việt Nam" (2012) nhấn mạnh cần mở rộng tuyên truyền về BHĐC, hoàn thiện môi trường kinh doanh và pháp luật để bảo vệ doanh nghiệp chân chính, đồng thời trừng phạt nghiêm khắc các doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở pháp luật Tác giả Nguyễn S Anh trong bài "Một số đề xuất đối với hoạt động kinh doanh đa cấp ở Việt Nam hiện nay" (2016) đã đề xuất cần giám sát và quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh đa cấp, xử lý nghiêm các vi phạm và tuyên truyền pháp luật cho người dân, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa Tác giả Lê Bí Bo trong bài viết "Thực trạng bán hàng đa cấp ở Thành phố Hồ Chí Minh" (2016) cũng kiến nghị cơ quan quản lý cần ban hành cơ chế kiểm tra và giám sát định kỳ, cung cấp thông tin về doanh nghiệp và các hành vi vi phạm cùng mức xử phạt tương ứng.
Doanh nghiệp cần định kỳ báo cáo số liệu kinh doanh cho các cơ quan chức năng, đồng thời các cơ quan quản lý phải thực hiện kiểm tra, thanh tra đầy đủ và nghiêm ngặt, không bỏ sót bất kỳ doanh nghiệp nào Cần có biện pháp xử lý mạnh mẽ đối với các vi phạm, tránh tình trạng bao che Bên cạnh đó, cần quy định thêm chế tài cho những người vi phạm các điều cấm Hệ thống quản lý và giám sát hoạt động đào tạo của doanh nghiệp cần được chuẩn hóa ngay từ đầu để ngăn chặn tình trạng đào tạo đối phó và cấp chứng chỉ không hợp lệ Cuối cùng, cần chứng minh sự liên hệ giữa các hoạt động đào tạo và hiệu quả công việc thực tế.
Để đăng ký một mặt hàng BHĐC, doanh nghiệp cần có thư ủy quyền và cam kết về trách nhiệm, chất lượng hàng hóa, kênh phân phối chính thống, phạm vi địa lý và dòng sản phẩm, nhằm xác định sự đầu tư lâu dài khi được cấp phép Bên cạnh đó, cần tăng cường các hoạt động thi đua và quan hệ quốc tế, đồng thời nâng cao vị thế của các tổ chức xã hội nghề nghiệp để đảm bảo giám sát các chuẩn mực đạo đức kinh doanh, góp phần xây dựng một cộng đồng lành mạnh và thuyết phục trong nền kinh tế - xã hội.
Bài viết "Thực trạng vi phạm pháp luật về kinh doanh đa cấp ở Việt Nam và giải pháp khắc phục" đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và hạn chế hoạt động biến tướng, lừa đảo trong lĩnh vực kinh doanh đa cấp Cụ thể, cần sửa đổi quy định pháp luật cho phù hợp với thực tiễn hiện nay, tăng cường quản lý nhà nước trong lĩnh vực này, và đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục pháp luật về kinh doanh đa cấp qua các phương tiện thông tin đại chúng Đồng thời, lực lượng Cảnh sát nhân dân, đặc biệt là Cảnh sát kinh tế, cần thực hiện tốt công tác điều tra và nắm vững tình hình hoạt động của các doanh nghiệp trong lĩnh vực này.
Kinh doanh đa cấp cần sớm phát hiện các dấu hiệu lừa đảo nhằm chiếm đoạt tài sản Nguyễn Phương Liên (2017) trong bài viết "Điều chỉnh hành vi bán hàng đa cấp bất chính dưới góc độ Luật Cạnh tranh" đã đề xuất nhận diện BHĐC như một hành vi thương mại đặc thù, được điều chỉnh bởi Luật Thương Mại năm 2005 Khi hành vi này mang tính bất chính, cần phải cấm tương tự như các hành vi bị cấm khác trong Luật Thương mại.
Theo tác giả, hành vi bán hàng đa cấp (BHĐC) không thể coi là hành vi cạnh tranh không lành mạnh và không bị xử lý theo Luật Cạnh tranh (LCT) năm 2004, vì những chủ thể thực hiện BHĐC bất chính không trực tiếp xâm phạm quyền lợi của các đối thủ cạnh tranh hay người tiêu dùng Tác giả cũng kiến nghị cần thống nhất quy định giữa LCT 2004 và Nghị định số 42/2014/NĐ-CP, vì sự khác biệt trong quy định về tiền hoa hồng có thể gây khó khăn trong việc áp dụng pháp luật Nhóm tác giả Dương Xuân Phúc & Nguyễn Thị Xuân đã đề xuất quy định cụ thể về hàng hóa được kinh doanh đa cấp, thắt chặt quản lý chất lượng sản phẩm và thành lập cơ quan kiểm định chất lượng để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Trong khi đó, tác giả Trương Văn Dũng nhấn mạnh cần hoàn thiện quy định pháp luật về BHĐC, đồng bộ hóa chế tài xử lý vi phạm, đổi mới thủ tục cấp chứng chỉ cho người tham gia, và tăng cường giám sát hoạt động của các doanh nghiệp BHĐC để kịp thời xử lý các vi phạm nghiêm trọng.
DN đang có dấu hiệu lừa đảo, vì vậy cần tăng cường hoạt động giám sát Các cơ quan báo chí cần phản ánh kịp thời những tiêu cực và tố giác các hành vi lừa đảo, vi phạm pháp luật để bảo vệ quyền lợi của người dân.
DN hoạt động BHĐC; yêu cầu bắt buộc các DN phải xây dựng bộ quy chuẩn đạo đức kinh doanh khi thành lập DN BHĐC[43]
Trong bài viết “Significance of Relationship in Multilevel Marketing and its effect on Business Outcome” (2012), Dr Abdul Assis Korot và Dr A.K Sarada đã phân tích các yếu tố liên quan đến ngành kinh doanh đa cấp (BHĐC) tại Ấn Độ, bao gồm số lượng và chất lượng doanh nghiệp, trình độ học vấn và kinh nghiệm của người tham gia, cũng như ảnh hưởng từ những người xung quanh Các tác giả đề xuất một số giải pháp để hoàn thiện pháp luật chống hành vi BHĐC bất chính, bao gồm: hợp pháp hóa kinh doanh đa cấp thông qua việc ban hành luật phù hợp; tăng cường quản lý từ chính phủ để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; áp dụng quy định nghiêm ngặt đối với người bán hàng trong mạng lưới BHĐC; tổ chức các buổi tập huấn cho những người mới tham gia và xác định mức hoa hồng xứng đáng; và thực hiện giám sát chặt chẽ hoạt động của các doanh nghiệp BHĐC.
Đánh giá kết quả các công trình nghiên cứu liên quan đến luận án
Những vấn đề đã đƣợc làm sáng tỏ, luận án có thể tiếp thu kế thừa
Qua khảo sát tổng quan các công trình nghiên cứu, luận án và bài viết về bảo hiểm đời sống và bảo hiểm đời sống bất chính, có thể nhận thấy một số nội dung liên quan đến bảo hiểm đời sống bất chính đã được giải quyết và đạt được sự thống nhất cao Nghiên cứu sinh có thể tiếp thu những kiến thức này để phục vụ cho nghiên cứu của mình.
Trên phương diện lí luận:
Hình thức bảo hiểm đầu tư (BHĐC) được hình thành và phát triển bởi nhà hóa học M Karl Renborg (1887 – 1973) vào khoảng năm 1920 Tại Việt Nam, ngành BHĐC bắt đầu du nhập và phát triển vào cuối thế kỷ 20, cụ thể là vào năm 1998.
- Về cách tiến cận hành vi BHĐC các tác giả đã tiếp cận với nhiều cách khác nhau
Từ góc độ kinh tế và pháp lý, các tác giả đều ủng hộ phương thức bán hàng đa cấp (BHĐC) như một hình thức hiện đại, hiệu quả, giúp tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp và tạo thêm công ăn việc làm cho người dân Phương thức này mang lại tiện lợi cho người tiêu dùng hơn so với hình thức bán hàng truyền thống Nhiều quan điểm cho rằng BHĐC đang dần thay thế các phương thức bán hàng truyền thống, khi hàng hóa không chỉ nằm trên kệ tại cửa hàng hay siêu thị mà còn được giao tận tay người tiêu dùng Đây là một quan điểm phù hợp với xu hướng phát triển hiện đại và đã được nghiên cứu sâu trong Luận án.
Hành vi BHĐC bất chính được hiểu qua nhiều khía cạnh khác nhau, nhưng có những dấu hiệu chung như: lôi kéo người tham gia vào mạng lưới bằng thông tin gian dối về thu nhập và lợi ích kinh tế; yêu cầu đặt cọc tiền để tham gia, thể hiện việc chiếm dụng vốn bất hợp pháp; và thông tin sai lệch về công dụng cũng như giá cả sản phẩm, thường cao hơn nhiều so với giá trị thực Đặc biệt, BHĐC bất chính chủ yếu dựa vào việc yêu cầu người tham gia dụ dỗ thêm người khác vào mạng lưới, nhằm chiếm dụng tài chính từ những người mới tham gia.
Trên phương diện thực tiễn:
Các nghiên cứu đều thống nhất rằng việc hoàn thiện quy định pháp luật về quản lý hoạt động bảo hiểm đầu tư chứng khoán (BHĐC) và xử lý nghiêm các hành vi biến tướng, bất hợp pháp là rất cần thiết Quan điểm này được các nghiên cứu sinh tiếp thu và phát triển trong quá trình nghiên cứu chuyên sâu về vấn đề hoàn thiện pháp luật chống BHĐC bất chính Đây là nhiệm vụ cấp bách hiện nay, đặc biệt khi các hoạt động BHĐC bất chính ngày càng trở nên tinh vi hơn.
Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc tăng cường pháp chế và xử lý nghiêm các trường hợp bảo hiểm đa cấp bất chính là yêu cầu thực tiễn hiện nay Điều này hoàn toàn phù hợp với tình hình thực tế Trong quá trình nghiên cứu luận án, cần tiếp thu và phát triển nội dung này để xây dựng các giải pháp hoàn thiện pháp luật về chống bảo hiểm đa cấp bất chính, nhằm quản lý hoạt động bảo hiểm đa cấp một cách hiệu quả hơn.
Trên phương diện đề xuất giải pháp kiến nghị:
- Quan điểm về hoàn thiện quy định pháp luật liên quan đến khiếu nại đối với các
DN có hành vi BHĐC bất chính
- Tội phạm hóa hành vi BHĐC bất chính
Để ngăn chặn hành vi bảo hiểm doanh nghiệp bất chính, cần thiết phải có sự kiểm soát chặt chẽ từ các biện pháp quản lý nhà nước khi các doanh nghiệp bảo hiểm gia nhập thị trường, cùng với việc quy định rõ ràng các chế tài xử lý.
Để nâng cao hiệu quả trong việc chống lại bảo hiểm đa cấp bất chính, cần thiết phải tăng cường giám sát và tuyên truyền kịp thời từ các cơ quan báo chí về các doanh nghiệp bảo hiểm đa cấp bất chính, cũng như những hành vi biến tướng trong xã hội.
Những vấn đề nghiên cứu đƣợc triển khai trong Luận án…………… 3 Cơ sở lý thuyết nghiên cứu của đề tài……………………………………………… 3.1 Lý thuyết nghiên cứu……………………………………………………………… 3.2 Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu của đề tài……………… ……… 31 31 31 32 Chương 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BÁN HÀNG ĐA CẤP BẤT CHÍNH VÀ PHÁP LUẬT CHỐNG BÁN HÀNG ĐA CẤP BẤT CHÍNH 34 1.1 Những vấn đề lý luận về bán hàng đa cấp bất chính
Hiện nay, chưa có nghiên cứu nào tại Việt Nam tập trung vào pháp luật chống BHĐC bất chính, điều này cho thấy sự cần thiết phải hoàn thiện khung pháp lý trong lĩnh vực này Việc này không chỉ là nền tảng cho quản lý hoạt động BHĐC mà còn nâng cao hiệu quả của phương thức kinh doanh hiện đại trong nền kinh tế Dựa trên phân tích thực trạng nghiên cứu hiện có và mục tiêu của đề tài, Luận án sẽ tiếp tục làm rõ và hệ thống hóa các vấn đề liên quan đến pháp luật chống BHĐC bất chính.
Nghiên cứu sâu về khái niệm bảo hiểm đền bù bất chính (BHĐC) và các quy định pháp luật liên quan đến việc chống BHĐC bất chính là rất cần thiết Cụ thể, cần tập trung vào hai khía cạnh quan trọng: kiểm soát điều kiện kinh doanh trong lĩnh vực bảo hiểm và chế tài xử lý các hành vi vi phạm liên quan đến BHĐC bất chính.
- Nhận diện bản chất, đ c điểm, các dấu hiệu đ c trưng của BHĐC bất chính
- Phân tích kinh nghiệm chống BHĐC bất chính ở một số quốc gia trên thế giới;
Hệ thống hóa các văn bản pháp luật liên quan đến bảo hiểm đối với doanh nghiệp và chống bảo hiểm doanh nghiệp bất chính tại Việt Nam hiện nay là rất cần thiết Bài viết sẽ phân tích nội dung quy định pháp luật về bảo hiểm doanh nghiệp bất chính, đồng thời xem xét các điều kiện kinh doanh liên quan đến bán hàng đa cấp và các chế tài xử lý vi phạm trong lĩnh vực này.
- Đánh giá quy định của pháp luật chống BHĐC bất chính thông qua thực tiễn ở Việt Nam hiện nay;
- Đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện quy định pháp luật về chống BHĐC bất chính nâng cao hiệu qủa trong việc chống BHĐC bất chính
3 Cơ sở lý thuyết nghiên cứu của đề tài 3.1 Lý thuyết nghiên cứu
Nghiên cứu sinh thực hiện Luận án dựa trên cơ sở lý thuyết Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các chính sách của Đảng, Nhà nước Việt Nam liên quan đến thành phần kinh tế, hoạt động kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế.
Luận án được xây dựng dựa trên các lý thuyết kinh tế thị trường và tự do kinh doanh, nhấn mạnh quyền tự do kinh doanh như một quyền cơ bản của công dân, được bảo vệ bởi Hiến pháp từ 1992 đến 2013 Nó khẳng định trách nhiệm của Nhà nước trong việc thực thi quyền này, đồng thời giới hạn quyền lực Nhà nước theo nguyên tắc pháp quyền Nhà nước đóng vai trò kiến tạo phát triển, không can thiệp vào thị trường mà tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư, bảo vệ quyền tự do kinh doanh thông qua sự minh bạch và ngăn ngừa rủi ro pháp lý Ngoài ra, luận án còn áp dụng lý thuyết kinh tế hỗn hợp của Samuelson, thể hiện sự tự do kinh doanh của doanh nghiệp trong khuôn khổ có sự điều tiết của Nhà nước.
Nghiên cứu sinh tham khảo các quan niệm về bảo hiểm đối với các hành vi không chính đáng và điểm nhận dạng của chúng Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, nghiên cứu sinh mở rộng tìm hiểu quy định pháp luật chống bảo hiểm đối với hành vi bất chính của một số quốc gia, đồng thời áp dụng những kiến thức này vào bối cảnh cụ thể tại Việt Nam.
Nghiên cứu sinh xác định rằng chủ thuyết bảo vệ thương mại công bằng sẽ là nền tảng xuyên suốt trong quá trình thực hiện luận án tiến sĩ, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người tham gia bảo hiểm doanh nghiệp cũng như của người tiêu dùng trong nền kinh tế thị trường.
Luận án này nghiên cứu các vấn đề liên quan đến lý luận pháp luật về bảo hiểm đối với hành vi bất chính Nó phân tích thực trạng pháp luật hiện nay trong việc ngăn chặn hành vi bảo hiểm bất chính tại Việt Nam, đồng thời đánh giá hiệu quả của các quy định pháp luật trong việc quản lý hoạt động bảo hiểm và chống lại các hành vi bất chính trong lĩnh vực này.
3.2 Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu của đề tài
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu của đề tài, nghiên cứu sinh đã xác định một số câu hỏi nghiên cứu chính, đóng vai trò là điểm khởi đầu cho việc thực hiện luận án.
- Hình thức BHĐC có mang bản chất lừa đảo? Sự khác biệt của BHĐC với bán hàng truyền thống?
BHĐC bất chính là hành vi vi phạm các quy định pháp luật trong kinh doanh, gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường kinh doanh và trật tự công cộng Những hành vi này không chỉ làm mất đi tính công bằng trong cạnh tranh mà còn có thể dẫn đến các hệ lụy xã hội nghiêm trọng Pháp luật đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn và xử lý các hành vi BHĐC bất chính, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và duy trì trật tự xã hội Việc thực thi nghiêm ngặt các quy định pháp luật sẽ giúp tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch và bền vững.
- Cơ sở pháp lý về chống BHĐC bất chính là gì? Làm thế nào để nhận diện hành vi BHĐC bất chính?
Để kiểm soát và chống lại hành vi BHĐC bất chính, cần xác định rõ các hành vi nào cần được tội phạm hóa Thực tiễn hiện nay cho thấy việc chống BHĐC bất chính đang gặp nhiều thách thức Các biện pháp xử lý vi phạm BHĐC bất chính cần được thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả, bao gồm việc nâng cao nhận thức cộng đồng, tăng cường quản lý và xử lý nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm.
Để hoàn thiện pháp luật chống hành vi bảo hiểm đền bù bất chính, cần xác định rõ định hướng và giải pháp cụ thể Việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm, đồng thời cần cải thiện quy trình giám sát và minh bạch thông tin liên quan đến bảo hiểm.
Thứ hai, giả thuyết nghiên cứu
Nghiên cứu về bán hàng đa cấp bất chính tại Việt Nam đã chỉ ra rằng, cần xem xét lý luận và pháp luật liên quan đến việc chống lại hình thức này Thực trạng quy định pháp luật và thực tiễn xử lý vi phạm trong lĩnh vực bán hàng đa cấp bất chính hiện nay cũng cần được phân tích để đưa ra các giải pháp hiệu quả Luận án đề xuất giả thuyết nghiên cứu nhằm cải thiện công tác quản lý và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Bản chất của phương thức bảo hiểm đa cấp (BHĐC) trong hoạt động kinh doanh đang gây ra nhiều quan niệm trái ngược, đặc biệt giữa BHĐC hợp pháp và BHĐC bất chính Nhiều ý kiến cho rằng cần cấm hình thức kinh doanh này do tính chất chộp giật và lừa đảo của nó.
Hành vi BHĐC bất chính gây ra những hậu quả tiêu cực nghiêm trọng đối với môi trường kinh doanh, đồng thời để lại tác động lớn đến xã hội.
Những vấn đề lý luận về pháp luật chống bán hàng đa cấp bất chính……… … 1 Khái niệm pháp luật chống bán hàng đa cấp bất chính………………………… 54 54
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BÁN HÀNG ĐA CẤP BẤT CHÍNH VÀ
PHÁP LUẬT CHỐNG BÁN HÀNG ĐA CẤP BẤT CHÍNH
1.1 Những vấn đề lý luận về bán hàng đa cấp bất chính
1.1.1 Bán hàng đa cấp bất chính 1.1.1.1 Khái niệm bán hàng đa cấp
Carl Rehnborg, sinh năm 1887 tại St Augustine, Florida, là con trai của một nhà kinh doanh kim hoàn người Thụy Điển Ông đến Trung Quốc vào năm 1915, nơi đã truyền cảm hứng cho ông về việc bổ sung dinh dưỡng từ thực vật Qua việc nghiên cứu văn hóa và y học cổ truyền Trung Quốc, Carl nhận ra sức khỏe con người phụ thuộc vào chế độ ăn đa dạng và rằng thực vật chứa nhiều dưỡng chất thiết yếu Năm 1927, ông trở về Mỹ và bắt đầu chế biến các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng Do thiếu kinh phí tiếp thị, ông đã phát triển một mô hình kinh doanh theo mạng, khuyến khích người thân giới thiệu sản phẩm và nhận hoa hồng Mô hình này nhanh chóng thành công, dẫn đến việc thành lập công ty Vitamin Products Company vào năm 1935, sau đó đổi tên thành Nutrilite Products, Inc vào đầu năm 1940 Công ty đã xây dựng một đội ngũ phân phối chuyên nghiệp, đảm bảo nhà phân phối nhận hoa hồng không chỉ từ sản phẩm họ bán mà còn từ sản phẩm tiêu thụ trong mạng lưới của họ Phương pháp phân phối của Carl Rehnborg được coi là nền tảng cho sự phát triển của ngành kinh doanh theo mạng.
Giá trị hàng hoá sức lao động bao gồm tất cả tư liệu sinh hoạt cần thiết để sản xuất và tái sản xuất sức lao động, như chi phí duy trì sức khoẻ, đào tạo và hỗ trợ cho những người thay thế Giá trị này được thể hiện qua tiền công, tiền lương, là biểu thị bằng tiền cho giá trị sức lao động Trong quá trình lao động, người công nhân có thể tạo ra giá trị mới lớn hơn giá trị sức lao động, phần giá trị dôi ra gọi là giá trị thặng dư, nhưng thuộc về nhà tư bản Nhà tư bản trả tiền công cho người lao động để sở hữu sản phẩm của họ và thu về giá trị lớn hơn số tiền đã trả Học thuyết giá trị thặng dư thể hiện việc áp dụng quan điểm duy vật biện chứng trong phân tích kinh tế xã hội tư bản Hình thức bán hàng đa cấp (BHĐC) là một ví dụ, nơi doanh nghiệp không phải trả chi phí cho lao động trong mạng lưới bán hàng, mà giá trị tiền công của họ dựa vào hiệu suất và doanh số bán hàng, tối đa hóa lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Theo quan niệm cổ điển, bán hàng được hiểu là quá trình trao đổi sản phẩm hoặc dịch vụ giữa người bán và người mua, trong đó người bán nhận lại tiền, vật phẩm hoặc giá trị đã thỏa thuận từ người mua.
Bán hàng trong quan điểm hiện đại được hiểu là nền tảng của kinh doanh, là quá trình kết nối giữa người bán và người mua nhằm đạt được mục tiêu thông qua những cuộc đàm phán thành công về trao đổi sản phẩm Nó bao gồm việc liên hệ với khách hàng tiềm năng để hiểu rõ nhu cầu, trình bày và chứng minh sản phẩm, tiến hành đàm phán mua bán, giao hàng và thanh toán Hơn nữa, bán hàng còn thể hiện sự phục vụ và giúp đỡ khách hàng, cung cấp cho họ những sản phẩm mà họ mong muốn.
Bán hàng có 2 hình thức cơ bản là:
Direct selling (Bán hàng trực tiếp): Người bán trực tiếp g p khách hàng
Retail selling (Bán lẻ): Các sản phẩm được bán cho người tiêu dùng qua kênh phân phối, hình thức này được coi là hình thức bán hàng truyền thống
Hiện nay, BHĐC được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau trên thế giới, bao gồm "tiếp thị đa cấp", "kinh doanh đa cấp" và "bán hàng theo mạng" Tại Hàn Quốc, hình thức này được gọi là "bán hàng tận cửa".
Theo tác giả Susan Ward, tiếp thị đa cấp là một hình thức kinh doanh hấp dẫn, mang lại cơ hội cho nhiều người tham gia vào hệ thống phân phối sản phẩm đến tay người tiêu dùng Khác với việc khởi nghiệp từ đầu, những người tham gia tiếp thị đa cấp nhận được sự hỗ trợ từ các doanh nghiệp bán hàng trực tiếp, không chỉ cung cấp sản phẩm mà còn đào tạo cách tiếp thị và bán hàng cho các thành viên trong mạng lưới.
Theo Giáo sư Bogdan Gregor và Tiến sĩ Aron-Axel Wadlewski từ Đại học Lodz, Ba Lan, bán hàng đa cấp là hình thức bán hàng trực tiếp, cung cấp hàng hóa và dịch vụ đến tay người tiêu dùng thông qua liên lạc cá nhân, thường diễn ra tại nhà khách hàng Hình thức này cho phép người bán xây dựng mạng lưới riêng và nhận hoa hồng từ doanh số bán hàng trong mạng lưới của họ.
Tiến sĩ Abdul Assis Koroth và Tiến sĩ A.K.Sarada nhận định rằng, BHĐC là một hình thức tiếp thị qua mạng và phương pháp phân phối sản phẩm hiệu quả Sản phẩm được chuyển đến tay người tiêu dùng thông qua các nhà phân phối độc lập, những người này có cơ hội giới thiệu thêm các nhà phân phối khác cho doanh nghiệp Thay vì chi tiêu lớn cho quảng cáo trên các phương tiện truyền thông, doanh nghiệp có thể tiết kiệm chi phí và chuyển lợi ích đó cho các nhà phân phối, đồng thời cung cấp sản phẩm với giá bán buôn cho người tiêu dùng.
Theo Radha Rani và tiến sĩ Narender Kumar từ Đại học Maharshi Dayanand, Rohtak - Ấn Độ, trong bài viết "Bán hàng đa cấp và bán hàng theo mô hình kim tự tháp", họ cho rằng bán hàng đa cấp (BHĐC) có nguồn gốc từ bán hàng trực tiếp Bán hàng trực tiếp truyền thống chỉ bao gồm một cấp, nơi người được trả lương hoặc đại lý nhận hoa hồng từ việc bán sản phẩm trực tiếp cho người tiêu dùng BHĐC được xem là phiên bản mở rộng của mô hình bán hàng trực tiếp này.
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, bảo hiểm đầu tư (BHĐC) lần đầu tiên được ghi nhận trong khoản 11 Điều 3 Luật Chứng khoán 2004 Luật này không đưa ra định nghĩa cụ thể về BHĐC, mà thay vào đó xác định các tiêu chí để phân biệt hoạt động bán hàng hợp pháp và bất hợp pháp.
Hiện nay, hành vi BHĐC được điều chỉnh trong văn bản riêng biệt là Nghị định số
Theo Nghị định 40/2018/NĐ-CP, bảo hiểm đa cấp (BHĐC) được định nghĩa là hoạt động kinh doanh sử dụng mạng lưới người tham gia với nhiều cấp độ và nhánh khác nhau Trong mô hình này, người tham gia có thể nhận hoa hồng, tiền thưởng và các lợi ích kinh tế khác dựa trên kết quả kinh doanh không chỉ của bản thân mà còn từ những người khác trong mạng lưới.
BHĐC là phương thức tiếp thị bán lẻ hàng hóa, trong đó hàng hóa được luân chuyển từ người kinh doanh đến tay người tiêu dùng Khác với bán hàng truyền thống, BHĐC có những điểm đặc biệt: tiếp thị diễn ra qua mạng lưới người tham gia đa cấp, hàng hóa được bán trực tiếp mà không cần địa điểm bán lẻ cố định, và thù lao cho người tham gia đến từ hai nguồn: hoa hồng trực tiếp dựa trên doanh số bán hàng và hoa hồng gián tiếp thưởng cho việc xây dựng mạng lưới tiêu thụ.
BHĐC có thể được hiểu là một hình thức bán hàng trực tiếp, dựa trên những bản chất và nguyên lý hoạt động được quy định bởi pháp luật.
Bán hàng trực tiếp 2 là phương thức cung cấp hàng hóa và dịch vụ trực tiếp tới người tiêu dùng thông qua người bán hàng độc lập, không phải tại các điểm bán lẻ truyền thống Điểm nổi bật của phương thức này là người bán chủ động tiếp cận khách hàng cuối cùng, giúp tăng doanh thu nhanh chóng Thu nhập của người tham gia bán hàng trực tiếp tỷ lệ thuận với lượng hàng hóa, dịch vụ họ bán ra, khuyến khích nỗ lực cá nhân trong việc gia tăng doanh số Hai hình thức chính của bán hàng trực tiếp là bán hàng đơn cấp và bán hàng đa cấp (BHĐC).
Bán hàng đơn cấp (Single level Sale) là phương thức bán hàng trực tiếp, trong đó nhân viên bán hàng tiếp thị sản phẩm trực tiếp đến tay người tiêu dùng và nhận hoa hồng dựa trên số lượng sản phẩm tiêu thụ Hình thức này không chỉ hiệu quả trong việc bán hàng mà còn được sử dụng phổ biến cho mục đích quảng cáo.
Kinh nghiệm điều chỉnh pháp luật về chống bán về chống bán hàng đa cấp bất chính của một số nước trên thế giới……………………………………………… 1 Kinh nghiệm của một số nước trên thế giới…………………………………… 68 68
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BÁN HÀNG ĐA CẤP BẤT CHÍNH VÀ
PHÁP LUẬT CHỐNG BÁN HÀNG ĐA CẤP BẤT CHÍNH
1.1 Những vấn đề lý luận về bán hàng đa cấp bất chính
1.1.1 Bán hàng đa cấp bất chính 1.1.1.1 Khái niệm bán hàng đa cấp
Carl Rehnborg, sinh năm 1887 tại St Augustine, Florida, là con trai của một nhà kinh doanh kim hoàn gốc Thụy Điển Ông đến Trung Quốc vào năm 1915 và đã tìm hiểu sâu về văn hóa và y học cổ truyền nơi đây, từ đó nảy sinh ý tưởng về bổ sung dinh dưỡng từ thực vật Năm 1927, ông trở về Mỹ và bắt đầu chế biến các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng Với mô hình tiếp thị dựa trên giới thiệu, Carl đã phát triển một hệ thống mà người giới thiệu nhận hoa hồng khi sản phẩm được bán Kết quả là, mô hình này đã trở thành nền tảng cho ngành kinh doanh theo mạng Năm 1935, ông thành lập công ty Vitamin Products Company, sau đổi tên thành Nutrilite Products, Inc Công ty đã xây dựng một đội ngũ phân phối chuyên nghiệp, với các nhà phân phối nhận hoa hồng không chỉ từ sản phẩm họ bán mà còn từ sản phẩm tiêu thụ trong mạng lưới của họ Phương pháp phân phối của Carl Rehnborg được xem là cơ sở cho sự phát triển của phương thức bán hàng đa cấp.
