Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến luận án
Nghiên cứu đề xuất giải pháp và kiến nghị hoàn thiện pháp luật chống bán hàng đa cấp bất chính
Nghiên cứu cho thấy, mặc dù chưa có công trình nào tập trung độc lập vào việc hoàn thiện pháp luật chống BHĐC bất chính, nhưng nhiều luận án, luận văn, sách và bài viết đã chỉ ra sự cần thiết phải cải thiện lĩnh vực này Các nghiên cứu đều nhấn mạnh rằng việc hoàn thiện pháp luật BHĐC nhằm khắc phục những hạn chế của pháp luật hiện hành là cần thiết để quản lý chặt chẽ và đảm bảo các định hướng của Đảng và Nhà nước trong môi trường kinh doanh Ngoài ra, các giải pháp kiến nghị hoàn thiện pháp luật BHĐC cũng đề cập đến việc chống BHĐC bất chính, khẳng định rằng đây là một phần quan trọng trong hệ thống quy định pháp luật về BHĐC.
Giải pháp hoàn thiện pháp luật chống hành vi bán hàng đa cấp bất chính tại Việt Nam được đề xuất qua nhiều luận án, trong đó tác giả Lê Anh Tuấn nhấn mạnh việc mở rộng khái niệm BHĐC để bao gồm cả hàng hóa vô hình như dịch vụ và cải thiện thủ tục xử lý hành vi BHĐC bất chính Ninh Thị Minh Phương chia thành hai nhóm giải pháp: pháp lý, bao gồm hoàn thiện quy định về BHĐC bất chính và tài chính, và hỗ trợ, tập trung nâng cao năng lực của các cơ quan quản lý và tuyên truyền pháp luật Vũ Văn Tú đề xuất học hỏi kinh nghiệm quốc tế để hoàn thiện quy định về BHĐC, bao gồm việc tội phạm hóa hành vi vi phạm và điều chỉnh quy định về giấy chứng nhận đăng ký hoạt động BHĐC Cuối cùng, Trần Thị Thu đưa ra giải pháp điều chỉnh nhóm quy định về "tiền kiểm" và quản lý hoạt động của doanh nghiệp BHĐC.
Trong các bài viết khoa học về bảo hiểm đa cấp (BHĐC), các tác giả đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và ngăn chặn BHĐC bất chính PGS.TS Nguyễn Thừa Lộc trong bài viết "Phương hướng phát triển kinh doanh ở Việt Nam" (2012) nhấn mạnh cần mở rộng tuyên truyền về BHĐC, cải thiện môi trường kinh doanh và pháp lý để bảo vệ doanh nghiệp chân chính, đồng thời xử lý nghiêm các doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở pháp luật Tác giả Nguyễn S Anh trong bài viết "Một số đề xuất đối với hoạt động kinh doanh đa cấp ở Việt Nam hiện nay" (2016) đề xuất các cơ quan chức năng cần giám sát và quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh đa cấp, xử lý nghiêm các vi phạm và tăng cường tuyên truyền về quyền và nghĩa vụ của người tham gia Cuối cùng, Lê Bí Bo trong bài viết "Thực trạng bán hàng đa cấp ở Thành phố Hồ Chí Minh" (2016) kiến nghị cần xây dựng cơ chế kiểm tra, giám sát định kỳ và thông tin công khai về doanh nghiệp và các hành vi vi phạm.
Các doanh nghiệp (DN) cần thực hiện báo cáo định kỳ 6 tháng và 1 năm cho BCT, SCT về số liệu kinh doanh, trong khi cơ quan quản lý phải tiến hành kiểm tra và thanh tra đầy đủ, không bỏ sót bất kỳ DN nào và áp dụng biện pháp xử lý nghiêm khắc để tránh tình trạng bao che Ngoài ra, cần tăng cường chế tài và biện pháp xử lý đối với những người vi phạm quy định Hệ thống quản lý và giám sát hoạt động đào tạo của DN cần được chuẩn hóa ngay từ đầu để ngăn chặn việc DN chỉ thực hiện đào tạo đối phó hoặc cấp chứng chỉ mà không tổ chức đào tạo thực tế Cuối cùng, cần chứng minh sự liên hệ giữa các hoạt động đào tạo và kết quả kinh doanh của DN.
Để đăng ký một mặt hàng bảo đảm chất lượng (BHĐC), doanh nghiệp (DN) và nhà sản xuất sản phẩm cần có thư ủy quyền cùng cam kết về trách nhiệm, chất lượng hàng hóa, kênh phân phối chính thống, phạm vi địa lý và dòng sản phẩm, nhằm xác định sự đầu tư lâu dài khi được cấp phép BHĐC Đồng thời, cần tăng cường các hoạt động thi đua, quan hệ quốc tế và nâng cao vị thế của các tổ chức xã hội nghề nghiệp, đảm bảo vai trò giám sát các chuẩn mực đạo đức kinh doanh, tạo ra một cộng đồng lành mạnh và có sức thuyết phục trong nền kinh tế - xã hội.
Bài viết "Thực trạng vi phạm pháp luật về kinh doanh đa cấp ở Việt Nam và giải pháp khắc phục" đã đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và hạn chế hoạt động kinh doanh đa cấp biến tướng, lừa đảo Các giải pháp bao gồm việc sửa đổi quy định pháp luật để phù hợp với thực tiễn hiện nay, tăng cường quản lý nhà nước trong lĩnh vực này, và đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục pháp luật về kinh doanh đa cấp qua các phương tiện thông tin đại chúng Bên cạnh đó, lực lượng Cảnh sát nhân dân, đặc biệt là Cảnh sát kinh tế, cần thực hiện tốt công tác điều tra để nắm vững tình hình hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh đa cấp.
Kinh doanh đa cấp cần sớm phát hiện những dấu hiệu biến tướng để ngăn chặn hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản Nguyễn Phương Liên (2017) trong bài viết của mình đã nhấn mạnh rằng cần nhận diện hành vi bán hàng đa cấp bất chính như một hoạt động thương mại đặc thù, được điều chỉnh bởi Luật Thương Mại năm 2005 Khi hành vi này mang tính bất chính, cần thiết phải cấm, tương tự như các hành vi bị cấm khác trong Luật Thương mại.
Năm 2005, hành vi kinh doanh đa cấp (BHĐC) không thể coi là hành vi cạnh tranh không lành mạnh (CTKLM) và không bị xử lý theo Luật Cạnh tranh (LCT) Tác giả nhấn mạnh rằng các chủ thể thực hiện BHĐC bất chính không trực tiếp cạnh tranh hay xâm phạm quyền lợi hợp pháp của các đối thủ cạnh tranh hoặc người tiêu dùng Để giải quyết sự không nhất quán giữa khoản 3 Điều 48 LCT 2004 và điểm đ Khoản 1 Điều 5 Nghị định số 42/2014/NĐ-CP, cần có quy định thống nhất, vì Nghị định cấm tuyệt đối việc nhận hoa hồng từ việc dụ dỗ người khác tham gia BHĐC, trong khi LCT 2004 chỉ cấm nhận hoa hồng từ việc dụ dỗ tham gia mạng lưới BHĐC Nhóm tác giả Dương Xuân Phúc & Nguyễn Thị Xuân đã đề xuất các giải pháp như quy định cụ thể hàng hóa được phép kinh doanh đa cấp, thắt chặt quản lý nhập khẩu và sản xuất, và thành lập cơ quan kiểm định chất lượng sản phẩm để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Tác giả Trương Văn Dũng cũng đề xuất hoàn thiện pháp luật chống BHĐC bất chính bằng cách đồng bộ hóa các chế tài, đổi mới thủ tục cấp chứng chỉ, và tăng cường giám sát hoạt động của doanh nghiệp BHĐC, đồng thời xử lý nghiêm các vi phạm để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
DN đang có dấu hiệu lừa đảo, cần tăng cường hoạt động giám sát và phản ánh tiêu cực từ cơ quan báo chí Việc kịp thời thông báo và tố giác các hành vi lừa đảo cũng như vi phạm pháp luật là rất quan trọng.
DN hoạt động BHĐC; yêu cầu bắt buộc các DN phải xây dựng bộ quy chuẩn đạo đức kinh doanh khi thành lập DN BHĐC[43]
Trong bài viết “Significance of Relationship in Multilevel Marketing and its effect on Business Outcome” (2012), Dr Abdul Assis Korot và Dr A.K Sarada đã phân tích các vấn đề liên quan đến doanh nghiệp bảo hiểm đa cấp (BHĐC) ở Ấn Độ, bao gồm số lượng, chất lượng và trình độ của người tham gia Các tác giả đề xuất một số giải pháp để hoàn thiện pháp luật chống lại hành vi BHĐC bất chính, bao gồm: hợp pháp hóa kinh doanh đa cấp bằng cách ban hành luật phù hợp; quản lý chặt chẽ các công ty BHĐC để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; quy định nghiêm ngặt đối với người bán hàng trong mạng lưới BHĐC; tổ chức đào tạo cho những người mới tham gia và xác định mức hoa hồng hợp lý; và thực hiện giám sát hoạt động của các doanh nghiệp BHĐC.
Đánh giá kết quả các công trình nghiên cứu liên quan đến luận án
Những vấn đề đã đƣợc làm sáng tỏ, luận án có thể tiếp thu kế thừa
Qua khảo sát các công trình nghiên cứu, luận án và bài viết liên quan đến bảo hiểm đền bù và bảo hiểm đền bù bất chính trong và ngoài nước, có thể nhận thấy nhiều nội dung về bảo hiểm đền bù bất chính đã được giải quyết và đạt được sự thống nhất cao, cung cấp những kiến thức quý giá cho nghiên cứu sinh.
Trên phương diện lí luận:
Hình thức bảo hiểm đầu tư (BHĐC) được hình thành và phát triển nhờ vào sự sáng tạo của nhà hóa học M Karl Renborg (1887 – 1973) vào khoảng năm 1920 Tại Việt Nam, ngành BHĐC bắt đầu du nhập và phát triển vào cuối thế kỉ 20, cụ thể là năm 1998.
- Về cách tiến cận hành vi BHĐC các tác giả đã tiếp cận với nhiều cách khác nhau
Từ góc độ kinh tế và pháp lý, phương thức bán hàng BHĐC được đánh giá là hiện đại, hiệu quả và tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp, đồng thời tạo ra công ăn việc làm cho người dân và mang lại tiện lợi cho người tiêu dùng Nhiều quan điểm cho rằng hình thức bán hàng này đang dần thay thế phương thức truyền thống, khi hàng hóa không chỉ nằm trên kệ tại cửa hàng hay siêu thị mà còn được giao tận tay người tiêu dùng Đây là một quan điểm phù hợp với xu thế thời đại và được nghiên cứu sinh tiếp thu, phát triển trong Luận án.
Hành vi BHĐC bất chính được hiểu qua nhiều khía cạnh, nhưng chủ yếu bao gồm các dấu hiệu như lôi kéo người tham gia bằng thông tin gian dối về thu nhập và lợi ích kinh tế Các doanh nghiệp thường yêu cầu người tham gia đặt cọc một khoản tiền để gia nhập mạng lưới, thể hiện sự chiếm dụng vốn bất hợp pháp Ngoài ra, họ thường nói sai hoặc phóng đại công dụng của sản phẩm, với giá bán cao hơn nhiều so với giá trị thực Hơn nữa, BHĐC bất chính còn dựa vào việc yêu cầu người tham gia dụ dỗ thêm người khác tham gia vào mạng lưới, nhằm chiếm dụng tài chính từ những người mới.
Trên phương diện thực tiễn:
Các nghiên cứu đều nhấn mạnh sự cần thiết phải hoàn thiện quy định pháp luật về quản lý hoạt động bảo hiểm đầu tư chứng khoán (BHĐC) và xử lý nghiêm các hành vi BHĐC biến tướng, bất hợp pháp Đây là một quan điểm đúng đắn, được các nghiên cứu sinh tiếp thu và phát triển trong quá trình nghiên cứu chuyên sâu về hoàn thiện pháp luật chống BHĐC bất chính Nhiệm vụ này trở nên cấp bách khi các hoạt động BHĐC bất chính ngày càng tinh vi hơn.
Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng yêu cầu thực tiễn hiện nay là cần tăng cường pháp chế và xử lý nghiêm các trường hợp bảo hiểm doanh nghiệp bất chính Điều này hoàn toàn phù hợp với tình hình thực tế Trong quá trình nghiên cứu luận án, cần tiếp thu và phát triển nội dung này để xây dựng các giải pháp hoàn thiện pháp luật về chống bảo hiểm doanh nghiệp bất chính, nhằm quản lý hoạt động bảo hiểm doanh nghiệp hiệu quả hơn.
Trên phương diện đề xuất giải pháp kiến nghị:
- Quan điểm về hoàn thiện quy định pháp luật liên quan đến khiếu nại đối với các
DN có hành vi BHĐC bất chính
- Tội phạm hóa hành vi BHĐC bất chính
Để ngăn chặn hành vi bảo hiểm doanh nghiệp bất chính, cần thiết phải thực hiện kiểm soát chặt chẽ thông qua các biện pháp quản lý nhà nước khi các doanh nghiệp bảo hiểm gia nhập thị trường, đồng thời quy định rõ ràng về các chế tài xử lý.
Để nâng cao hiệu quả trong việc chống lại bảo hiểm đa cấp bất chính, cần thiết phải tăng cường hoạt động giám sát và tuyên truyền kịp thời từ các cơ quan báo chí về các doanh nghiệp bảo hiểm đa cấp bất chính và những hành vi biến tướng của bảo hiểm đa cấp đang diễn ra trong xã hội.
Những vấn đề nghiên cứu đƣợc triển khai trong Luận án…………… 3 Cơ sở lý thuyết nghiên cứu của đề tài……………………………………………… 3.1 Lý thuyết nghiên cứu……………………………………………………………… 3.2 Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu của đề tài……………… ……… 31 31 31 32 Chương 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BÁN HÀNG ĐA CẤP BẤT CHÍNH VÀ PHÁP LUẬT CHỐNG BÁN HÀNG ĐA CẤP BẤT CHÍNH 34 1.1 Những vấn đề lý luận về bán hàng đa cấp bất chính
Tình hình nghiên cứu hiện tại cho thấy chưa có công trình nào tại Việt Nam tập trung vào pháp luật chống BHĐC bất chính Việc hoàn thiện pháp luật này là nền tảng quan trọng để quản lý hoạt động BHĐC hiệu quả và thúc đẩy phương thức kinh doanh này trong nền kinh tế Dựa trên thực trạng nghiên cứu và mục tiêu đề tài, luận án sẽ kế thừa và hệ thống hóa các vấn đề liên quan đến đề tài này.
Nghiên cứu về khái niệm bảo hiểm đền bù bất chính và pháp luật chống lại hành vi này cần được làm rõ hơn, đặc biệt qua hai khía cạnh: kiểm soát điều kiện kinh doanh và chế tài xử lý vi phạm.
- Nhận diện bản chất, đ c điểm, các dấu hiệu đ c trưng của BHĐC bất chính
- Phân tích kinh nghiệm chống BHĐC bất chính ở một số quốc gia trên thế giới;
Hệ thống hóa các văn bản pháp luật liên quan đến bảo hiểm đầu tư và chống bảo hiểm đầu tư bất chính tại Việt Nam hiện nay là rất cần thiết Bài viết này phân tích nội dung quy định pháp luật về bảo hiểm đầu tư bất chính, đồng thời làm rõ các điều kiện kinh doanh trong lĩnh vực bán hàng đa cấp và các chế tài xử lý vi phạm liên quan đến bảo hiểm đầu tư bất chính.
- Đánh giá quy định của pháp luật chống BHĐC bất chính thông qua thực tiễn ở Việt Nam hiện nay;
- Đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện quy định pháp luật về chống BHĐC bất chính nâng cao hiệu qủa trong việc chống BHĐC bất chính
3 Cơ sở lý thuyết nghiên cứu của đề tài
Nghiên cứu sinh thực hiện Luận án dựa trên lý thuyết nghiên cứu thực tiễn, lấy nền tảng từ học thuyết Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh cùng với các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước Việt Nam liên quan đến các thành phần kinh tế, hoạt động kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế.
Luận án được xây dựng trên nền tảng lý thuyết kinh tế thị trường và tự do kinh doanh, nhấn mạnh quyền tự do kinh doanh như một quyền cơ bản của công dân được ghi nhận trong Hiến pháp 1992 và 2013, với trách nhiệm thực thi thuộc về Nhà nước Nó cũng đề cập đến lý thuyết về dân chủ và trách nhiệm trong kinh tế thị trường, trong đó quyền lực Nhà nước bị giới hạn bởi nguyên tắc pháp quyền, nhằm tạo ra môi trường thuận lợi cho đầu tư và bảo vệ quyền tự do kinh doanh một cách minh bạch, đồng thời ngăn ngừa rủi ro pháp lý Hơn nữa, luận án áp dụng lý thuyết kinh tế hỗn hợp của Samuelson để thể hiện sự tự do kinh doanh của doanh nghiệp trong bối cảnh có sự điều tiết của Nhà nước.
Nghiên cứu sinh tìm hiểu về các khái niệm liên quan đến bảo hiểm đối với hành vi bất chính và các điểm nhận dạng hành vi này Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, họ mở rộng nghiên cứu về các quy định pháp luật chống hành vi bất chính trong bảo hiểm của một số quốc gia trên thế giới, với việc tham chiếu được áp dụng trong bối cảnh cụ thể tại Việt Nam.
Nghiên cứu sinh xác định chủ thuyết bảo vệ thương mại công bằng là nền tảng cho toàn bộ quá trình nghiên cứu luận án tiến sĩ, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người tham gia bảo hiểm và người tiêu dùng trong nền kinh tế thị trường.
Luận án nghiên cứu các vấn đề liên quan đến lý luận pháp luật về bảo hiểm doanh nghiệp bất chính, phân tích thực trạng pháp luật trong việc ngăn chặn hành vi bảo hiểm doanh nghiệp bất chính tại Việt Nam Bài viết đánh giá hiệu quả của các quy định pháp luật hiện hành trong việc quản lý hoạt động bảo hiểm doanh nghiệp và chống lại các hành vi bất chính trong lĩnh vực này.
3.2 Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu của đề tài
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu của đề tài, nghiên cứu sinh đã xác định một số câu hỏi nghiên cứu chính, đóng vai trò là cơ sở cho việc triển khai luận án Những câu hỏi này xuất phát từ tình hình nghiên cứu hiện tại và sẽ hướng dẫn quá trình nghiên cứu sâu hơn.
- Hình thức BHĐC có mang bản chất lừa đảo? Sự khác biệt của BHĐC với bán hàng truyền thống?
BHĐC bất chính là hành vi vi phạm quy định pháp luật trong kinh doanh, gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường kinh doanh và trật tự công cộng Hành vi này không chỉ làm mất công bằng trong cạnh tranh mà còn gây thiệt hại cho người tiêu dùng và xã hội Pháp luật đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn và xử lý các hành vi BHĐC bất chính, thông qua việc thiết lập các quy định, chế tài và cơ chế giám sát nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan.
- Cơ sở pháp lý về chống BHĐC bất chính là gì? Làm thế nào để nhận diện hành vi BHĐC bất chính?
Để kiểm soát và chống lại hành vi bảo hiểm doanh nghiệp bất chính, cần xác định rõ các hành vi nào cần được coi là tội phạm Hiện nay, thực tiễn chống lại hành vi bảo hiểm doanh nghiệp bất chính đang diễn ra với nhiều thách thức Các biện pháp xử lý vi phạm bao gồm việc áp dụng các quy định pháp luật nghiêm ngặt và tăng cường giám sát để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong lĩnh vực bảo hiểm.
Để hoàn thiện pháp luật chống hành vi bảo hiểm đền bù bất chính, cần xác định rõ định hướng và giải pháp cụ thể Việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, tăng cường giám sát và kiểm tra, cũng như nâng cao nhận thức của người dân về pháp luật bảo hiểm Các biện pháp cần thiết bao gồm cải cách quy trình cấp phép, áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý và xử lý vi phạm, nhằm ngăn chặn và giảm thiểu các hành vi gian lận trong bảo hiểm.
Thứ hai, giả thuyết nghiên cứu
Dựa trên việc nghiên cứu lý luận về bán hàng đa cấp bất chính và pháp luật liên quan đến việc chống lại hình thức này, cũng như thực trạng quy định pháp luật và thực tiễn xử lý vi phạm tại Việt Nam, luận án đưa ra giả thuyết nghiên cứu.
Phương thức bảo hiểm đa cấp (BHĐC) trong kinh doanh đang gây tranh cãi với nhiều quan niệm chưa thống nhất Một số ý kiến cho rằng nên cấm hình thức kinh doanh này vì nó tiềm ẩn nguy cơ lừa đảo và mang tính chất chộp giật.
Hành vi BHĐC bất chính gây ra những tác động tiêu cực nghiêm trọng đến môi trường kinh doanh, đồng thời để lại hậu quả lớn cho xã hội.
Những vấn đề lý luận về pháp luật chống bán hàng đa cấp bất chính……… … 1 Khái niệm pháp luật chống bán hàng đa cấp bất chính………………………… 54 54
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BÁN HÀNG ĐA CẤP BẤT CHÍNH VÀ
PHÁP LUẬT CHỐNG BÁN HÀNG ĐA CẤP BẤT CHÍNH
1.1 Những vấn đề lý luận về bán hàng đa cấp bất chính
1.1.1 Bán hàng đa cấp bất chính
1.1.1.1 Khái niệm bán hàng đa cấp
Carl Rehnborg, sinh năm 1887 tại St Augustine, Florida, là con trai của một nhà kinh doanh kim hoàn người Thụy Điển Ông đến Trung Quốc vào năm 1915 và dành phần lớn cuộc đời tại đây, nơi đã truyền cảm hứng cho ông về bổ sung dinh dưỡng từ thực vật Qua thời gian sống tại Trung Quốc, Carl tìm hiểu sâu về văn hóa và y học cổ truyền, nhận thấy sức khỏe con người phụ thuộc vào chế độ ăn đa dạng Năm 1927, ông trở về Mỹ và bắt đầu chế biến các sản phẩm dinh dưỡng, áp dụng mô hình tiếp thị đa cấp bằng cách đề nghị người thân giới thiệu sản phẩm cho người quen Mô hình này nhanh chóng thành công, dẫn đến việc thành lập công ty Vitamin Products Company vào năm 1935, sau đó đổi tên thành Nutrilite Products, Inc vào đầu năm 1940 Công ty đã phát triển một đội ngũ phân phối đông đảo, đảm bảo các nhà phân phối độc lập nhận hoa hồng không chỉ từ sản phẩm họ bán mà còn từ sản phẩm tiêu thụ trong mạng lưới của họ Phương pháp phân phối của Carl Rehnborg được coi là nền tảng cho sự ra đời của ngành kinh doanh theo mạng.
Giá trị hàng hoá sức lao động bao gồm các tư liệu sinh hoạt cần thiết để duy trì sức khoẻ và năng lực làm việc của người lao động, cùng với chi phí đào tạo và giá trị tư liệu cho những người thay thế Giá trị này được thể hiện qua tiền công, tiền lương, phản ánh giá trị sức lao động Trong quá trình lao động, công nhân tạo ra giá trị mới lớn hơn giá trị sức lao động của mình, phần giá trị dôi ra gọi là giá trị thặng dư, nhưng thuộc về nhà tư bản Nhà tư bản trả tiền công cho công nhân trong một khoảng thời gian nhất định, và sản phẩm lao động của họ thuộc về nhà tư bản Khi bán sản phẩm, nhà tư bản thu về giá trị lớn hơn tiền công đã trả Học thuyết giá trị thặng dư là sự áp dụng quan điểm duy vật biện chứng vào phân tích kinh tế trong xã hội tư bản Hình thức bán hàng đa cấp (BHĐC) là một ví dụ, khi doanh nghiệp không phải trả chi phí cho lao động tham gia bán hàng, mà giá trị tiền công của họ dựa trên hiệu suất bán hàng và doanh số, giúp tối đa hóa lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Theo quan niệm cổ điển, bán hàng là hoạt động trao đổi sản phẩm hoặc dịch vụ giữa người bán và người mua, trong đó người bán nhận lại tiền, vật phẩm hoặc giá trị đã thỏa thuận từ người mua.
Bán hàng hiện đại được hiểu là nền tảng quan trọng trong kinh doanh, thể hiện sự gặp gỡ giữa người bán và người mua tại nhiều địa điểm khác nhau, giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu thông qua những cuộc đàm phán thành công về sản phẩm Quá trình bán hàng bao gồm việc liên hệ với khách hàng tiềm năng để hiểu rõ nhu cầu của họ, trình bày và chứng minh giá trị sản phẩm, đàm phán giao dịch, cũng như thực hiện giao hàng và thanh toán Hơn nữa, bán hàng còn là sự phục vụ tận tâm, giúp đỡ khách hàng trong việc cung cấp những gì họ mong muốn.
Bán hàng có 2 hình thức cơ bản là:
Direct selling (Bán hàng trực tiếp): Người bán trực tiếp g p khách hàng
Retail selling (Bán lẻ): Các sản phẩm được bán cho người tiêu dùng qua kênh phân phối, hình thức này được coi là hình thức bán hàng truyền thống
Hiện nay, BHĐC được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau trên thế giới, bao gồm "tiếp thị đa cấp," "kinh doanh đa cấp," và "bán hàng theo mạng." Tại Hàn Quốc, hình thức này được gọi là "bán hàng tận cửa."
Tiếp thị đa cấp, theo tác giả Susan Ward, là một hình thức kinh doanh hấp dẫn, mang lại cơ hội cho nhiều người tham gia vào hệ thống phân phối sản phẩm đến tay người tiêu dùng Khác với việc khởi nghiệp từ con số không, những người tham gia tiếp thị đa cấp nhận được sự hỗ trợ từ các doanh nghiệp bán hàng trực tiếp, không chỉ cung cấp sản phẩm mà còn đào tạo kỹ năng tiếp thị và bán hàng cho họ.
Theo Giáo sư Bogdan Gregor và Tiến sĩ Aron-Axel Wadlewski từ Đại học Lodz, Ba Lan, bán hàng đa cấp là hình thức bán hàng trực tiếp, cung cấp hàng hóa và dịch vụ đến tay người tiêu dùng thông qua các mối liên hệ cá nhân, thường diễn ra tại nhà khách hàng Hình thức này cho phép người bán tạo dựng mạng lưới riêng và nhận hoa hồng từ doanh thu bán hàng trong mạng lưới của họ.
Theo Tiến sĩ Abdul Assis Koroth và Tiến sĩ A.K.Sarada, BHĐC là một hình thức tiếp thị qua mạng và là phương pháp phân phối sản phẩm hiệu quả Sản phẩm được vận chuyển qua các nhà phân phối độc lập, những người này có cơ hội giới thiệu thêm các nhà phân phối khác cho doanh nghiệp Thay vì chi tiêu lớn cho quảng cáo trên các phương tiện truyền thông, doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và chuyển khoản tiền này cho các nhà phân phối Nhờ đó, sản phẩm được cung cấp cho người tiêu dùng với giá bán buôn hấp dẫn.
Theo Radha Rani và tiến sĩ Narender Kumar từ Đại học Maharshi Dayanand, Rohtak - Ấn Độ, trong bài viết “Bán hàng đa cấp và bán hàng theo mô hình kim tự tháp”, họ cho rằng bán hàng đa cấp (BHĐC) có nguồn gốc từ bán hàng trực tiếp Bán hàng trực tiếp truyền thống chỉ có một cấp, với người được trả lương hoặc đại lý nhận hoa hồng từ việc bán sản phẩm trực tiếp cho người tiêu dùng, trong khi BHĐC là phiên bản mở rộng của mô hình này.
Theo pháp luật Việt Nam, bảo hiểm đầu tư chứng khoán lần đầu tiên được ghi nhận tại khoản 11 Điều 3 Luật Chứng khoán năm 2004 Luật này không đưa ra định nghĩa cụ thể về bảo hiểm đầu tư chứng khoán, mà thay vào đó quy định các điều kiện để xác định ranh giới giữa hoạt động hợp pháp và bất hợp pháp trong lĩnh vực bán hàng này.
Hiện nay, hành vi BHĐC được điều chỉnh trong văn bản riêng biệt là Nghị định số
Theo Nghị định 40/2018/NĐ-CP, bảo hiểm đa cấp (BHĐC) được định nghĩa là hoạt động kinh doanh sử dụng mạng lưới người tham gia với nhiều cấp và nhánh, trong đó, người tham gia nhận hoa hồng, tiền thưởng và các lợi ích kinh tế khác từ kết quả kinh doanh của bản thân và của những người khác trong mạng lưới (Khoản 1 Điều 3).
BHĐC là phương thức tiếp thị bán lẻ hàng hóa, với sự luân chuyển hàng hóa từ người kinh doanh đến tay người tiêu dùng Khác với bán hàng truyền thống, BHĐC sử dụng mạng lưới người tham gia đa cấp để tiếp thị Hàng hóa được bán trực tiếp đến tay người tiêu dùng mà không qua các địa điểm bán lẻ cố định Thù lao cho người tham gia bao gồm hoa hồng trực tiếp từ doanh số bán hàng và hoa hồng gián tiếp cho việc xây dựng mạng lưới tiêu thụ.
BHĐC có thể được hiểu là một hình thức bán hàng trực tiếp, dựa trên những bản chất và nguyên lý hoạt động được quy định bởi pháp luật.
Bán hàng trực tiếp 2 là phương thức cung cấp hàng hóa và dịch vụ trực tiếp đến tay người tiêu dùng thông qua người bán hàng độc lập, không phải tại điểm bán lẻ truyền thống Điểm nổi bật của phương thức này là người bán tìm đến người tiêu dùng cuối cùng, khác với cách bán hàng truyền thống, nơi người mua phải tìm nhà phân phối Phương thức này mang lại lợi thế về khả năng mở rộng quan hệ, giúp tăng doanh thu nhanh chóng Thu nhập của người tham gia bán hàng trực tiếp tăng theo lượng hàng hóa và dịch vụ họ bán ra, khuyến khích cá nhân nỗ lực bán hàng để có thu nhập cao hơn Có hai hình thức bán hàng trực tiếp chính là bán hàng đơn cấp và bán hàng đa cấp.
Bán hàng đơn cấp là hình thức bán hàng trực tiếp, trong đó nhân viên bán lẻ sản phẩm trực tiếp cho người tiêu dùng và nhận hoa hồng dựa trên số lượng sản phẩm tiêu thụ Phương thức này thường được áp dụng cho cả mục đích quảng cáo.
Kinh nghiệm điều chỉnh pháp luật về chống bán về chống bán hàng đa cấp bất chính của một số nước trên thế giới……………………………………………… 1 Kinh nghiệm của một số nước trên thế giới…………………………………… 68 68
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BÁN HÀNG ĐA CẤP BẤT CHÍNH VÀ
PHÁP LUẬT CHỐNG BÁN HÀNG ĐA CẤP BẤT CHÍNH
1.1 Những vấn đề lý luận về bán hàng đa cấp bất chính
1.1.1 Bán hàng đa cấp bất chính
1.1.1.1 Khái niệm bán hàng đa cấp
Carl Rehnborg, sinh năm 1887 tại St Augustine, Florida, là con trai của một nhà kinh doanh kim hoàn người Thụy Điển Ông đến Trung Quốc năm 1915, nơi đã truyền cảm hứng cho ông về bổ sung dinh dưỡng từ thực vật Qua thời gian sống tại đây, Carl nhận thấy sức khỏe con người phụ thuộc vào chế độ ăn đa dạng và các dưỡng chất từ thiên nhiên Năm 1927, ông trở về Mỹ và bắt đầu phát triển các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng Do thiếu kinh phí tiếp thị, ông đã sáng tạo ra mô hình kinh doanh theo mạng, khuyến khích người thân giới thiệu sản phẩm và trả hoa hồng cho họ Mô hình này đã thành công vượt bậc, dẫn đến sự ra đời của ngành kinh doanh theo mạng Năm 1935, Carl thành lập Vitamin Products Company, sau đó đổi tên thành Nutrilite Products, Inc vào năm 1940 Công ty này không chỉ cung cấp sản phẩm cho các nhà phân phối độc lập mà còn trả hoa hồng dựa trên doanh số bán hàng và tiêu thụ trong mạng lưới của họ, tạo nên một đội ngũ phân phối chuyên nghiệp Phương pháp phân phối của Carl Rehnborg đã trở thành nền tảng cho sự phát triển của ngành kinh doanh theo mạng.
