1 PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG CHƯƠNG I: Câu 1: Chứng minh “Nhà nước tượng lịch sử” Nêu: Theo quan điểm chủ nghĩa Mac-Lênin: Nhà nước tượng lịch sử thể hai khía cạnh: - Nhà nước khơng phải xã hội có - Nhà nước đời tồn xã hội phát triển đến giai đoạn định với điều kiện: + Điều kiện kinh tế: Xuất chế độ sở hữu tư tư liệu sản xuất sản phẩm lao động + Điều kiện xã hội: Có giai cấp tồn mâu thuẫn giai cấp điều hịa • Chứng minh: - Giai đoạn đầu xã hội cộng sản nguyên thủy: + Điều kiện kinh tế: Chế độ sở hữu chung tư liệu sản xuất sản phẩm lao động + Điều kiện xã hội: Thị tộc tế bào sở xã hội tổ chức theo quan hệ huyết thống → Giai đoạn đầu xã hội cộng sản nguyên thủy chưa có điều kiện để nhà nước đời - Giai đoạn cuối xã hội cộng sản nguyên thủy: + Chăn nuôi tách khỏi trồng trọt → Dẫn đến dư thừa cải xã hội + Thủ công nghiệp tách khỏi nơng nghiệp → Q trình phân hóa xã hội ngày sâu sắc + Thương nghiệp tách thành hoạt động độc lập → Xuất tầng lớp thương nhân đồng tiền → Mâu thuẫn người giàu người nghèo, nô lệ chủ nô trở lên ngày sâu sắc → Trải qua lần phân công lao động lớn xã hội, tổ chức thị tộc tan rã Nhà nước đời cách khách quan nhu cầu xã hội • Nhà nước , sản phẩm đấu tranh giai cấp xuất từ xã hội loài người bị phân chia thành giai cấp đối kháng, máy giai cấp nắm quyền thống trị kinh tế, trị, xã hội lập nên để điều hành toàn hoạt động xã hội nước với mục đích bảo vệ quyền lợi giai cấp thống trị • Kết luận: Vậy nhà nước tượng lịch sử • Câu2: Phân biệt quyền lực xã hội- quyền lực nhà nước Hoặc: Phân biệt quyền lực có xã hội cộng sản nguyên thủy – quyền lực có nhà nước Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 Hoặc: Phân biệt quyền lực xã hội thị tộc – quyền lực xã hội có nhà nước Khái niệm Chủ thể nắm giữ Biện pháp thực Công cụ thực Mục đích Quyền lực xã hội Là quyền lực thành viên xã hội lập nên nhằm trì thể lợi ích thành viên xã hội bảo đảm thực dư luận xã hội, cưỡng chế xã hội Các thành viên xã hội Tự giác, tự nguyện Tập quán,đạo đức, tôn giáo Đảm bảo quyền lợi cho thành viên xã hội Quyền lực nhà nước Là quyền lực giai cấp thống trị thiết lập, phản ánh ý chí nguyện vọng giai cấp thống trị Giai cấp thống trị Cưỡng chế nhà nước Pháp luật Đảm bảo quyền lợi cho giai cấp thống trị Câu3: Trình bày đặc điểm Nhà nước (phải giải thích đặc điểm) Hoặc: Phân biệt Nhà nước – Thị tộc (hoặc với tổ chức khác) Nhà nước , sản phẩm đấu tranh giai cấp xuất từ xã hội loài người bị phân chia thành giai cấp đối kháng, máy giai cấp nắm quyền thống trị kinh tế, trị, xã hội lập nên để điều hành toàn hoạt động xã hội nước với mục đích bảo vệ quyền lợi giai cấp thống trị Đặc điểm Nhà nước là: (5 đặc điểm) • Nhà nước có lãnh thổ thực quản lý dân cư theo đơn vị theo đơn vị hành lãnh thổ: + Nhà nước máy tổ chức quyền lực, thực quản lý dân cư theo lãnh thổ quốc gia phạm vi lãnh thổ quốc gia + Nhà nước tổ chức dân cư theo đơn vị hành lãnh thổ khơng phụ thuộc vào huyết thống, nghề nghiệp, giới tính • Nhà nước thiết lập quyền lực công đặc biệt: + Quyền lực công đặc biệt quyền lực giai cấp thống trị thiết lập, phản ánh ý chí, nguyện vọng giai cấp đó, bảo đảm thực cưỡng chế nhà nước + Duy trì đảm bảo quyền lợi giai cấp thống trị • • Nhà nước có chủ quyền quốc gia: Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 + Chủ quyền quốc gia nhà nước quyền tối cao nhà nước hoạt động đối nội độc lập hoạt động đối ngoại Chủ quyền quốc gia có tính tối cao thể ở:  Quyền lực nhà nước phổ biến toàn lãnh thổ  Quyền lực nhà nước áp dụng đối tượng • Nhà nước ban hành pháp luật để quản lí mặt đời sống xã hội • Nhà nước quy định thu loại thuế: + Đảm bảo điều kiện vật chất cho máy nhà nước + Giải công việc chung xã hội đối nội đối ngoại Nhà nước Nhà nước có lãnh thổ thực quản lý dân cư theo đơn vị theo đơn vị hành lãnh thổ Thị tộc Thị tộc tập hợp số người chung huyết thống có ràng buộc kinh tế (quan hệ sản xuất) Thị tộc có lãnh thổ quản lí dân cư nguyên tắc nội tộc hôn, huyết thống Nhà nước thiết lập quyền lực công Thiết lập quyền lực xã hội đặc biệt Nhà nước có chủ quyền quốc gia Khơng có chủ quyền Nhà nước ban hành pháp luật để Theo điều lệ, nội dung, tập quán, quản lí mặt đời sống xã đạo đức, tôn giáo hội Nhà nước quy định thu loại Không có thuế thuế Câu 4: Nêu chất Nhà nước? Hoặc: Trình bày tính giai cấp tính xã hội Nhà nước? Bản chất Nhà nước yếu tố đặc trưng cốt lõi Nhà nước thể hai khía cạnh: • Tính giai cấp - Tại sao: + Nhà nước sản phẩm xã hội có giai cấp + Nhà nước đời nhằm bảo vệ trì quyền lợi giai cấp thống trị - Sự thể hiện: + Nhà nước máy cưỡng chế đặc biệt nằm tay giai Cấp thống trị, công cụ để giai cấp thống trị trì thống trị với giai cấp khác xã hội Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 + Nhà nước công cụ để tổ chức thực quyền lực giai cấp thống trị • Tính xã hội Tại sao: + Nhà nước sản phẩm xã hội có giai cấp Sự tồn giai cấp tiền đề cho tồn giai cấp khác ngược lại + Nhà nước đời xuất phát từ nhu cầu quản lí, ổn định trật tự xã hội, đảm bảo cho xã hội phát triển - Sự thể hiện: + Nhà nước khơng bảo vệ lợi ích giai cấp thống trị mà cịn quan tâm tới lợi ích cộng đồng + Nhà nước phải giải cơng việc chung mang tính xã hội như: xây dựng cơng trình phúc lợi xã hội, bảo vệ mơi trường, phịng chống dịch bệnh,… - Câu 5: Trình bày chức Nhà nước? Chức Nhà nước mặt hoạt động chủ yếu Nhà nước nhằm thực nhiệm vụ đặt cho Nhà nước  Phân loại: - Dựa vào phạm vi hoạt động:  Chức đối nội: mặt hoạt động chủ yếu Nhà nước nội đất nước  Chức đối ngoại: mặt hoạt động chủ yếu Nhà nước thể mối quan hệ Nhà nước quốc gia dân tộc khác Mối quan hệ hai chức trên: Các chức đối nội đối ngoại có mối quan hệ mật thiết với Các chức đối ngoại xuất phát phục vụ cho chức đối nội Thực tốt chức đối nội tạo thuận lợi cho việc thực tốt chức đối ngoại ngược lại Kết việc thực chức đối ngoại có tác động mạnh mẽ tới việc thực chức đối nội - Dựa vào nội dung hoạt động: bao gồm: chức kinh tế, văn hóa, chức bảo đảm an ninh trị trật tự an tồn xã hội, chức bảo vệ Tổ quốc, … Hình thức phương pháp thực chức Nhà nước:  Hình thức: Lập pháp, Hành pháp, Tư pháp  Phương pháp: thuyết phục, cưỡng chế Câu 6: Trình bày hình thức Nhà nước? Trình bày hình thức thể? Trình bày hình thức cấu trúc? Hình thức Nhà nước cách thức tổ chức quyền lực Nhà nước  góc độ: • Hình thức thể: Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 - Hình thức thể cách thức tổ chức, trình tự thành lập quan cao máy Nhà nước mối quan hệ quan Các loại hình thức thể: + Chính thể qn chủ: hình thức Nhà nước quyền lực tối cao Nhà nước tập trung toàn hay phần tay cá nhân theo nguyên tắc thừa kế  Chính thể quân chủ tuyệt đối: Nhà vua nắm quyền lực  Chính thể quân chủ tương đối: Quyền lực tối cao Nhà nước tập trung phần vào tay nhà vua, lại quan khác (Nghị viện) + Chính thể cộng hịa: hính thức Nhà nước quyền lực tối cao Nhà nước thuộc quan bầu thời gian định  Chính thể cộng hịa đại nghị: quyền lực tập trung Nghị viện  Chính thể cộng hịa tổng thống: Tổng thống vừa người đứng đầu vừa nguyên thủ quốc gia  Chính thể cộng hịa lưỡng tính: vừa có đặc điểm cộng hịa đại nghị, vừa có đặc điểm cộng hịa tổng thống • Hình thức cấu trúc: - Hình thức cấu trúc tổ chức Nhà nước thành đơn vị hành lãnh thổ mối quan hệ quan nhà nước trung ương với quan nhà nước địa phương - Các loại hình thức cấu trúc: + Nhà nước đơn nhất: nhà nước có chủ quyền chung, có hệ thống quan quyền lực quản lí thống từ trung ương đến địa phương Đặc điểm:  Có hệ thống Hiến pháp pháp luật  Có hệ thống quan quyền lực quản lí thống từ trung ương đến địa phương  Có quốc tịch  Có hệ thống Tịa án  Lãnh thổ phân chia thành đơn vị hành trực thuộc + Nhà nước liên bang: nhà nước có từ hai hay nhiều nước thành viên có chủ quyền Đặc điểm:  Có hệ thống Hiến pháp pháp luật chung cho liên bang  Có hệ thống Hiến pháp pháp luật riêng cho tiểu bang  Có hệ thống quốc tịch chung cho liên bang, có hệ thống quốc tịch riêng cho tiểu bang  Lãnh thổ phân chia thành liên bang tiểu bang ( Dựa vào đặc điểm để làm câu hỏi: Nêu khác nhà nước đơn – nhà nước liên bang.) Câu 7: Trình bày chế độ trị Nhà nước? Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 Chế độ trị Nhà nước: tổng thể phương pháp, cách thức mà Nhà nước (thông qua quan Nhà nước) sử dụng để thực quyền lực Nhà nước • Các phương pháp bản: + Phương pháp dân chủ: phương pháp nước sử dụng chủ yếu như: tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục, sử dụng biện pháp kinh tế, tư tưởng để thực quyền lực Nhà nước Biện pháp cưỡng chế thực biện pháp không đạt hiệu + Phương pháp phản dân chủ: phương pháp thể tính độc tài chuyên chế việc thực quyền lực Nhà nước • Câu 8: Trình bày chất Nhà nước CHXHCN Việt Nam? Tính giai cấp: Tại sao: + Nhà nước Việt Nam sản phẩm xã hội có giai cấp + Nhà nước Việt Nam đời để bảo vệ trì lợi ích giai cấp cơng nhân tồn dân • Sự thể hiện: + Pháp luật Nhà nước CHXHCN Việt Nam , tổ chức hoạt động máy Nhà nước phải thấm nhuần thể rõ nét tư tưởng, quan điểm lãnh đạo Đảng + Đảng Nhà nước chăm lo củng cố vững tảng • Tính xã hội: • Tại sao: + Nhà nước Việt Nam sản phẩm xã hội có giai cấp Sự tồn giai cấp tiền đề cho tồn giai cấp khác ngược lại + Nhà nước Việt Nam đời xuất phát từ nhu cầu quản lí, ổn định xã hội • Sự thể hiện: + Nhà nước Việt Nam không quan tâm tới lợi ích giai cấp cơng nhân mà cịn quan tâm tới lợi ích tồn dân + Nhà nước Việt Nam phải giải công việc chung mang tính xã hội như: xây dựng cơng trình phúc lợi xã hội, bảo vệ mơi trường, phịng chống dịch bệnh,… • Tính dân tộc: • Tại sao: + Nhà nước Việt Nam nhà nước thống dân tộc sinh sống đất nước Việt Nam + Mỗi dân tộc có nét văn hóa, phong tục, tập qn khác • Sự thể hiện: • • Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 + Nhà nước thực sách bình đẳng, đoàn kết, tương tự dân tộc, nghiêm cấm hành vi kỳ thị, chia rẽ dân tộc Các dân tộc có quyền dùng tiếng nói, chữ viết, giữ gìn sắc dân tộc phát huy phong tục tập Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 quán, truyền thống văn hóa tốt đẹp • Tính nhân dân: • Theo Hiến pháp, Nhà nước CHXHCN Việt Nam nhà nước dân, dân, dân + Của dân: Nhân dân chủ thể quyền lực Nhà nước, người kiểm tra, giám sát hoạt động quan Nhà nước + Do dân: Nhân dân thơng qua bầu cử để lập quan đại diện quyền lực + Vì dân: Nhà nước ln coi trọng, lắng nghe ý kiến nhân dân, trọng việc xem xét, giải đơn khiếu nại, tố cáo nhân dân, bảo vệ quyền lợi ích đáng nhân dân Câu 9: Trình bày chức Nhà nước CHXHCN Việt Nam? Chức nhà nước CHXHCN Việt Nam mặt hoạt động chủ yếu nhà nước Việt Nam nhằm thực nhiệm vụ đặt cho nhà nước Việt Nam • Phân loại: • Dựa vào phạm vi hoạt động: + Chức đối nội: mặt hoạt động chủ yếu nhà nước Việt Nam nội đất nước Các loại: chức kinh tế, chức bảo đảm an ninh trị trật tự an tồn xã hội, … + Chức đối ngoại: mặt hoạt động chủ yếu nhà nước Việt Nam thể mối quan nhà nước Việt Nam với quốc gia dân tộc khác Các loại: chức củng cố tăng cường tình hữu nghị với nhà nước khác • Dựa vào nội dung hoạt động: + Chức kinh tế, chức bảo đảm an ninh trị trật tự an toàn xã hội, chức bảo vệ Tổ quốc XHCN, chức củng cố tăng cường tình hữu nghị với nhà nước khác • Câu 10: Trình bày hình thức nhà nước CHXHCN Việt Nam? Trình bày hình thức thể nhà nước CHXHCN Việt Nam? Trình bày hình thức cấu trúc nhà nước CHXHCN Việt Nam? Hình thức nhà nước CHXHCN Việt Nam cách thức tổ chức quyền lực nhà nước Việt Nam thể góc độ  góc độ: • Hình thức thể: Hình thức thể cách tổ chức, trình tự thành lập quan cao máy nhà nước Việt Nam mối quan hệ quan Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 Hình thức thể nhà nước Việt Nam hính thức cộng hịa dân chủ, đó: + Chính thể cộng hịa: hính thức Nhà nước quyền lực tối cao Nhà nước thuộc quan bầu thời gian định Mà nhà nước Việt Nam, quyền lực tối cao nhà nước tập trung tay Quốc hội với nhiệm kì kéo dài năm + Dân chủ: Quốc hội nhân dân nước trực tiếp bầu → Vậy hình thức thể nhà nước Việt Nam hình thức thể cộng hịa • Hình thức cấu trúc: - Hình thức cấu trúc tổ chức nhà nước Việt Nam thành đơn vị hành lãnh thổ mối quan hệ quan trung ương nhà nước Việt Nam quan nhà nước Việt Nam địa phương - Hình thức cấu trúc nhà nước Việt Nam nhà nước đơn Bởi nhà nước Việt Nam có đầy đủ đặc điểm nhà nước đơn nhất: + Có hệ thống Hiến pháp + Có hệ thống Pháp luật thống + Có hệ thống quan quyền lực quản lí thống từ trung ương đến địa phương + Có quốc tịch + Có hệ thống Tòa án + Lãnh thổ nhà nước Việt Nam chia thành đơn vị hành lãnh thổ trực thuộc → Vậy hình thức cấu trúc nhà nước Việt Nam hình thức đơn - Câu 11: Trình bày hệ thống trị Nhà nước Việt Nam? Trình bày vai trị phận hệ thống trị nhà nước Việt Nam? Hệ thống trị cấu bao gồm: Nhà nước, đảng phái, tổ chức trị xã hội tồn hoạt động khuôn khổ pháp luật hành, chế định theo tư tưởng giai cấp cầm quyền, nhằm tác động vào trình kinh tế xã hội với mục đích trì phát triển xã hội  Các phận vai trị: • Nhà nước CHXHCN Việt Nam giữ vị trí trung tâm đóng vai trị định, vì: ( Lưu ý: Có thể tách riêng thành câu hỏi thi: Tại nhà nước CHXHCN Việt Nam giữ vị trí trung tâm đóng vai trị định? Phân tích vai trị nhà nước CHXHCN Việt Nam giữ vị trí trung tâm đóng vai trị định?) - Nhà nước Việt Nam có chủ quyền quốc gia, chủ thể công pháp quốc tế Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 10 - - Nhà nước CHXHCN Việt Nam đại diện pháp lí cho tầng lớp dân cư thực quản lí tồn thể dân cư phạm vi lãnh thổ bao trùm lĩnh vực đời sống xã hội Nhà nước CHXHCN Việt Nam chủ sở hữu đặc biệt lớn xã hội Nhà nước CHXHCN Việt Nam có hệ thống quan Nhà nước từ trung ương đến địa phương để thực quyền lực nhà nước - Nhà nước CHXHCN Việt Nam có quyền ban hành pháp luật để thực quản lí mặt đời sống xã hội • Đảng Cộng sản Việt Nam giữ vai trò lãnh đạo: - Là phận cấu thành hệ thống trị nhà nước Việt Nam - Là hạt nhân chi phối quan trọng hệ thống trị • Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành viên, như: Hội nông dân Việt Nam, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh,… sở trị quyền nhân dân - Câu 12: Trình bày đặc điểm quan nhà nước Việt Nam? Cơ quan nhà nước phận máy Nhà nước, có tính độc lập tương đối cấu – tổ chức, có thẩm quyền thành lập theo quy định pháp luật, nhân danh Nhà nước thực nhiệm vụ chức Nhà nước hình thức phương pháp pháp luật quy định  Đặc điểm quan nhà nước Việt Nam: • Cơ quan nhà nước Việt Nam thành lập hoạt động theo quy định pháp luật • Hoạt động quan nhà nước mang tính quyền lực Nhà nước Tính quyền lực nhà nước thể chỗ quan nhà nước có thẩm quyền pháp luật quy định chặt chẽ, quyền ban hành văn quy phạm pháp luật định có hiệu lực thi hành đối tượng, phạm vi tồn lãnh thổ • Cơ quan nhà nước không trực tiếp sản xuất cải vật chất xã hội có tác động quan trọng q trình • Những cá nhân đảm nhiệm chức trách quan Nhà nước phải công dân Việt Nam  Học Viện Tài Chính có phải quan nhà nước khơng? Vì sao? KHƠNG Giải thích: Nêu khái niệm Cơ quan nhà nước → HVTC đảm bảo điều kiện 1,3,4 (nêu rõ đặc điểm) không thỏa mãn điều kiện (nêu đặc điểm) → Kết luận: HVTC quan nhà nước HVTC hoạt động nhân danh nó, đơn vị nghiệp cơng lập trực thuộc Bộ Tài Chính  Cho ví dụ quan Nhà nước máy nhà nước? Giải thích? ( Nêu khái niệm quan nhà nước → Giải thích dựa đặc điểm.) Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 41 Khách thể vi phạm pháp luật quan hệ xã hội pháp luật bảo vệ bị vi phạm pháp luật xâm hại Ví dụ: Anh NVA đầy đủ lực hành vi tham gia giao thông đâm chết chị NTB → Đây vi phạm hình Quan hệ xã hội pháp luật bảo vệ là: quan hệ Nhà nước công dân quyền sống → Quyền sống coi khách thể vi phạm pháp luật  Mặt chủ quan vi phạm pháp luật Mặt chủ quan vi phạm pháp luật biểu tâm lý bên vi phạm pháp luật - Lỗi chủ thể vi phạm pháp luật gồm: lỗi cố ý lỗi vô ý - Động cơ: động lực thúc đẩy chủ thể thực vi phạm pháp luật Động coi lý việc thực vi phạm pháp luật chủ thể - Mục đích: kết mà chủ thể mong muốn đạt thực hành vi trái pháp luật  Cho ví dụ vi phạm pháp luật (thường lấy vi phạm pháp luật hình sự) phân tích mặt chủ quan? (Phân tích dựa vào yếu tố trên)  Chủ thể vi phạm pháp luật Chủ thể vi phạm pháp luật cá nhân, tổ chức có lực hành vi thực vi phạm pháp luật  Cho ví dụ quan hệ pháp luật hình phân tích chủ thể tham gia quan hệ pháp luật đó? ( Đây mối quan hệ Nhà nước tội phạm) KHÁC với: Cho ví dụ vi phạm pháp luật hình phân tích chủ thể tham gia vi phạm pháp luật đó? ( Thường có chủ thể, thường phân tích tội phạm) Câu 4: Trình bày vi phạm pháp luật hình ? Vi phạm pháp luật hình (tội phạm) thuộc loại vi phạm pháp luật có tính nghiêm trọng Tội phạm hành vi nguy hiểm cho xã hội, có lỗi, trái pháp luật hình chịu hình phạt  Đặc điểm  Tội phạm hành vi gây nguy hiểm cho xã hội Hành vi gây nguy hiểm cho xã hội hành vi gây nên có khả thực tế gây nên thiệt hại đáng kể cho quan hệ xã hội khơng ngăn ngừa  Tội phạm có hành vi trái pháp luật hình  Là hành vi thực cách có lỗi  Là hành vi chủ thể có lực trách nhiệm hình thực phải chịu hình phạt + Chủ thể: cá nhân tổ chức có tư cách pháp nhân + Năng lực trách nhiệm hình sự: Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 42 Độ tuổi: Người đủ từ 14 tuổi - 16 tuổi chịu trách nhiệm hình tội phạm nghiêm trọng lỗi cố ý tội phạm đặc biệt nghiêm trọng Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình tội phạm • Sức khỏe bình thường • Khơng bị tịa án hạn chế  Các yếu tố cấu thành: mặt khách quan, khách thể, mặt chủ quan, chủ thể tội phạm •  Cho ví dụ vi phạm pháp luật hình giải thích? (Giải thích dựa vào đặc điểm) (Nên chọn ví dụ tội phạm gây hậu nặng nề lái xe đâm chết người.) Câu 5: Trình bày vi phạm pháp luật hành ? Vi phạm pháp luật hành hành vi cá nhân, tổ chức thực cách cố ý vô ý xâm phạm quy tắc quản lý Nhà nước mà tội phạm hình theo quy định pháp luật phải bị xử lý vi phạm hành  Đặc điểm  Là hành vi trái pháp luật hành + Hành vi ngược lại với yêu cầu pháp luật + Hành vi bị pháp luật cấm + Chủ thể không thực thực không đúng, không đầy đủ hành vi mà pháp luật bắt buộc phải thực  Là hành vi chủ thể thực cách có lỗi  Là hành vi chủ thể có lực trách nhiệm hành thực phải chịu hình phạt + Chủ thể: cá nhân tổ chức có lực trách nhiệm hành + Năng lực trách nhiệm hành chính: • Độ tuổi: Người từ đủ 14 tuổi chưa đủ 16 tuổi bị áp dụng trách nhiệm hành vi phạm hành với lỗi cố ý Người từ đủ 16 tuổi trở lên chịu trách nhiệm hành vi phạm hành họ thực Người 14 tuổi không bị áp dụng biện pháp xử phạt hành mà áp dụng biện pháp tác động xã hội • Sức khỏe bình thường • Khơng bị tịa án hạn chế  Là hành vi trái với quy tắc quản lý hành Nhà nước tội phạm mà theo quy định pháp luật phải bị xử lý vi phạm hành  Các yếu tố cấu thành: mặt khách quan, khách thể, mặt chủ quan, chủ thể vi phạm hành Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 43  Cho ví dụ vi phạm pháp luật hành giải thích? (Giải thích dựa vào đặc điểm) Anh NVA đầy đủ lực chủ thể, tham gia giao thông vượt đèn đỏ bị CSGT lập biên xử phạt hành Giải thích:  Vượt đèn đỏ hành vi trái pháp luật hành  Đây lỗi cố ý trực tiếp  Do anh NVA có đầy đủ lực chủ thể: + Độ tuổi: 30 + Sức khỏe bình thường + Khơng bị tòa án hạn chế  Anh NVA phải chịu xử phạt theo quy định Luật hành  Cho ví dụ quan hệ pháp luật hành phân tích chủ thể tham gia quan hệ pháp luật đó? Anh NVA chị NTB đầy đủ lực chủ thể đến UBND phường X đăng kí kết UBND phường X cấp giấy đăng kí kết Phân tích:  Chủ thể tham gia quan hệ pháp luật là: + UBND phường X quan hành Nhà nước địa phương + Anh NVA chị NTB đầy đủ lực chủ thể  Mối quan hệ UBND phường X với anh NVA chị NTB quan hệ pháp luật hành  Đặc điểm: Hai bên chủ thể tham gia quan hệ pháp luật có địa vị bất bình đẳng, bên UBND phường X - quan hành đại diện cho Nhà nước địa phương, cịn bên cơng dân: Anh NVA chị NTB  Cho ví dụ vi phạm pháp luật hành có chủ thể tổ chức? (Giải thích dựa vào đặc điểm) Công ty bột Vedan sả thải chất gây ô nhiễm chưa qua xử lý dịng sơng Thị Vải Giải thích: (tương tự trên) Câu 6: Trình bày vi phạm pháp luật dân ? Vi phạm pháp luật dân hành vi trái pháp luật, có lỗi, xâm hại đến quan hệ tài sản quan hệ nhân thân phát sinh giao lưu dân  Đặc điểm  Là hành vi trái pháp luật dân sự, xâm hại tới quan hệ tài sản quan hệ nhân thân phát sinh giao lưu dân  Là hành vi có lỗi  Do cá nhân, tổ chức có lực trách nhiệm dân thực phải chịu áp dụng chế tài dân + Chủ thể: cá nhân tổ chức có lực trách nhiệm dân + Năng lực trách nhiệm dân sự: Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 44 Độ tuổi: Người đủ 18 tuổi trở lên có lực hành vi đầy đủ, có đầy đủ khả gánh chịu hình thức trách nhiệm pháp luật dân dành cho hành vi họ gây Người đủ 15 tuổi đến 18 tuổi có lực hành vi phần Người 15 tuổi người bị lực hành vi người khơng có lực trách nhiệm dân • Sức khỏe bình thường • Khơng bị tịa án hạn chế  Các yếu tố cấu thành: mặt khách quan, khách thể, mặt chủ quan, chủ thể vi phạm pháp luật dân •  Cho ví dụ vi phạm pháp luật dân giải thích? (Giải thích dựa vào đặc điểm) Anh NVA đầy đủ lực chủ thể nghi ngờ chị NTB ăn trộm điện thoại mình, có lời lẽ xúc phạm danh dự nhân phẩm chị NTB Chị NTB kiện anh NVA tịa Giải thích:  Xúc phạm danh dự nhân phẩm hành vi trái pháp luật dân anh NVA hành vi xâm phạm quan hệ nhân thân  Xúc phạm danh dự nhân phẩm hành vi có lỗi  Do anh NVA đầy đủ lực chủ thể phải chịu áp dụng chế tài dân Câu 7: Trình bày vi phạm kỉ luật? Vi phạm kỉ luật hành vi trái pháp luật cụ thể hóa nội quy, quy chế hoạt động quan, tổ chức chủ thể thực cách cố ý vô ý mà theo quy định pháp luật phải chịu hình thức xử lý kỉ luật  Đặc điểm  Là hành vi trái pháp luật cụ thể hóa nội quy, quy chế hoạt động quan, tổ chức  Là hành vi có lỗi  Do chủ thể có lực trách nhiệm kỉ luật thực phải chịu áp dụng chế tài kỉ luật: + Độ tuổi: từ đủ 15 tuổi trở lên + Sức khỏe bình thường + Khơng bị tịa án hạn chế  Các yếu tố cấu thành: mặt khách quan, khách thể, mặt chủ quan, chủ thể vi phạm kỉ luật  Cho ví dụ vi phạm kỉ luật giải thích? (Giải thích dựa vào đặc điểm) Anh NVA đầy đủ lực chủ thể lái xe cho quan Trong thời gian làm việc, anh NVA tự ý lấy xe quan để đưa người yêu chơi Giải thích: Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 45  Trong thời gian làm việc, tự ý lấy xe quan để dùng cho mục đích cá nhân hành vi trái pháp luật kỉ luật có nội quy, quy chế hoạt động quan anh NVA làm  Hành vi hành vi có lỗi  Anh NVA đầy đủ lực chủ thể phải chịu áp dụng chế tài kỉ luật Câu 8: Trình bày trách nhiệm pháp lý? Trách nhiệm pháp lý quan hệ pháp luật đặc biệt phát sinh Nhà nước chủ thể vi phạm pháp luật, Nhà nước thơng qua chủ thể có thẩm quyền, áp dụng biện pháp cưỡng chế quy định chế tài quy phạm pháp luật chủ thể vi phạm pháp luật, chủ thể có nghĩa vụ gánh chịu hậu bất lợi hành vi gây  Đặc điểm  Cơ sở thực tế trách nhiệm pháp lý vi phạm pháp luật  Trách nhiệm pháp lý thể thái độ lên án Nhà nước chủ thể vi phạm pháp luật  Trách nhiệm pháp lý liên quan mật thiết đến cưỡng chế Nhà nước  Trách nhiệm pháp lý chủ thể có thẩm quyền áp dụng Câu 9: Trình bày trách nhiệm hình sự? Trách nhiệm hình loại trách nhiệm pháp lý áp dụng chủ thể vi phạm pháp luật hình  Đặc điểm  Cơ sử thực tế làm phát sinh trách nhiệm hình vi phạm pháp luật hình  Chủ thể có thẩm quyền áp dụng trách nhiệm hình là: Tịa án  Chủ thể bị áp dụng trách nhiệm hình sự: + Cá nhân, tổ chức có tư cách pháp nhân + Có lực trách nhiệm hình + Đã vi phạm pháp luật hình  Các hình thức trách nhiệm hình sự: + Hình phạt + Hình phạt bổ sung + Các biện pháp tư pháp  Trách nhiệm hình loại trách nhiệm pháp lý nghiêm khắc  Tại nói trách nhiệm hình lại mang tính nghiêm khắc nhất?  Tại sao: Do chủ thể vi phạm trách nhiệm hình gây nguy hiểm cho xã hội  Sự thể hiện: + Có khả tước đoạt hạn chế quyền lợi ích người bị áp dụng như: tước đoạt quyền tự lại, tự cư trú, quyền sở hữu, quyền trị đặc biệt quyền sống người bị áp dụng Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 46 + Khi bị áp dụng để lại tiền án, tiền Câu 10: Trình bày trách nhiệm hành chính? Trách nhiệm hành loại trách nhiệm pháp lý áp dụng chủ thể vi phạm pháp luật hành  Đặc điểm  Cơ sử thực tế làm phát sinh trách nhiệm hành vi phạm pháp luật hành  Chủ thể có thẩm quyền áp dụng trách nhiệm hành là: Cơ quan hành Nhà nước, người có thẩm quyền, Tịa án  Chủ thể bị áp dụng trách nhiệm hành chính: + Cá nhân, tổ chức + Có lực trách nhiệm hành + Đã vi phạm pháp luật hành  Các hình thức trách nhiệm hành chính: + Hình thức xử phạt + Hình thức xử phạt bổ sung + Các biện pháp khắc phục hậu + Các biện pháp khác Câu 11: Trình bày trách nhiệm dân sự? Trách nhiệm dân loại trách nhiệm pháp lý áp dụng chủ thể vi phạm pháp luật dân  Đặc điểm  Cơ sử thực tế làm phát sinh trách nhiệm dân vi phạm pháp luật dân  Chủ thể có thẩm quyền áp dụng trách nhiệm dân là: Tòa án, bên đương bên tham gia, trọng tài thương mại  Chủ thể bị áp dụng trách nhiệm dân sự: + Cá nhân, tổ chức + Có lực trách nhiệm dân + Đã vi phạm pháp luật dân  Các hình thức trách nhiệm dân sự: + Bồi thường + Xin lỗi, cải cơng khai Câu 12: Trình bày trách nhiệm kỉ luật? Trách nhiệm kỉ luật loại trách nhiệm pháp lý áp dụng chủ thể vi phạm kỉ luật  Đặc điểm  Cơ sử thực tế làm phát sinh trách nhiệm kỉ luật vi phạm pháp luật kỉ luật (vi phạm kỉ luật Nhà nước, vi phạm kỉ luật lao động)  Chủ thể có thẩm quyền áp dụng trách nhiệm kỉ luật là: người đại diện hợp pháp tổ chức định Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 47  Chủ thể bị áp dụng trách nhiệm kỉ luật: + Thường cá nhân + Có lực trách nhiệm kỉ luật + Đã vi phạm kỉ luật  Các hình thức trách nhiệm kỉ luật: + Khiển trách + Cảnh cáo + Hạ bậc lương + Buộc việc,  So sánh (phân biệt ) hình thức trách nhiệm pháp lý? (Nêu khái niệm → So sánh đặc điểm; đặc biệt với trách nhiệm hình phải có đặc điểm.)  Dạng tập tình huống: Xác định vi phạm pháp luật xảy trách nhiệm áp dụng? Câu 13: Trình bày đặc điểm hành vi tham nhũng? Tham nhũng hành vi người có chức vụ, quyền hạn, sử dụng chức vụ, quyền hạn làm trái pháp luật để mưu cầu lợi ích riêng  Đặc điểm  Là hành vi người có chức vụ, quyền hạn  Khi thực hành vi tham nhũng, người có chức vụ, quyền hạn lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm trái pháp luật  Động hành vi tham nhũng vụ lợi  LƯU Ý: Tham nhũng thường gắn với Nhà nước Trách nhiệm pháp lý thường trách nhiệm hình trách nhiệm hành  Cho ví dụ hành vi tham nhũng? Giải thích? Xác định hình thức trách nhiệm pháp lý bị áp dụng hành vi tham nhũng đó? Ơng NVA đầy đủ lực chủ thể, Chi cục trưởng Chi cục Thuế Hà Nội, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để lấy số tiền tỷ đồng sử dụng cho mục đích cá nhân Giải thích: Hành vi ví dụ lấy số tiền tỷ đồng  Là hành vi người có chức vụ, quyền hạn là: ông NVA đầy đủ lực chủ thể, Chi cục trưởng Chi cục Thuế Hà Nội  Khi thực hành vi tham nhũng lấy số tiền tỷ đồng ông NVA lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm vị trí Chi cục trưởng Chi cục Thuế Hà Nội để làm trái pháp luật  Động hành vi tham nhũng ơng NVA phục vụ cho mục đích cá nhân Trách nhiệm pháp lý mà ông NVA bị áp dụng hành vi tham nhũng là: trách nhiệm hình Câu 14: Trình bày pháp chế? Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 48 Pháp chế phương thức quản lý Nhà nước xã hội sở hệ thống pháp luật hồn chỉnh, có chất lượng tốt tôn trọng thực pháp luật nghiêm chỉnh, triệt để, thống hoạt động quan Nhà nước, tổ chức công dân  điều kiện pháp chế:  Sự diện hệ thống pháp luật hồn chỉnh có chất lượng tốt để điều chỉnh quan hệ xã hội nhằm thiết lập trì trật tự xã hội kỉ luật Nhà nước  Nêu điều kiện hệ thống pháp luật hồn chỉnh? + Tính tồn diện: hệ thống pháp luật phải có đầy đủ quy phạm pháp luật điều chỉnh quan hệ xã hội quan trọng, phổ biến + Tính phù hợp: pháp luật khơng cao thấp so với sở kinh tế sản sinh nó; pháp luật phải phù hợp với nội dung, tinh thần, đường lối lãnh đạo Đảng cầm quyền; phù hợp với quy luật kinh tế khách quan; phù hợp với thói quen, tập quán, truyền thống dân tộc + Tính thống nhất, đồng bộ: thể thống ngành luật, phận ngành luật, văn quy phạm pháp luật quy phạm pháp luật, bảo đảm khơng có chồng chéo, trùng lặp, mâu thuẫn văn quy phạm pháp luật + Bảo đảm ngôn ngữ, kỹ thuật pháp lý trình xây dựng: xây dựng quy phạm pháp luật phải bảo đảm số yêu cầu định trình ban hành như: ban hành thẩm quyền, hình thức ngơn ngữ pháp lý chặt chẽ, có tính xác cao, việc ban hành văn phải trình tự, thủ tục pháp luật quy định  Sự thực pháp luật nghiêm chỉnh, triệt để quan Nhà nước, tổ chức cá nhân, công dân + Tôn trọng tính tối cao Hiến pháp pháp luật + Bảo đảm tính thống pháp chế quy mơ tồn quốc + Các quan xây dựng pháp luật, tổ chức thực pháp luật bảo vệ pháp luật phải hoạt động cách tích cực, chủ động có hiệu + Khơng tách rời cơng tác pháp chế với văn hóa pháp lý Chú trọng gắn liền công tác pháp chế với việc nâng cao trình độ văn hóa Câu 15: Trình bày tăng cương pháp chế? Tăng cường pháp chế tăng cường quản lí mặt hoạt động đời sống xã hội pháp luật  Tại sao: - Xuất phát từ ý nghĩa, vai trò pháp chế đời sống xã hội - Xuất phát từ thực trạng pháp chế nước ta  Các biện pháp:  Đẩy mạnh công tác xây dựng hoàn thiện hệ thống pháp luật  Tại sao: Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 49 - Xuất phát từ yêu cầu pháp chế: có hệ thống pháp luật hồn chỉnh, có chất lượng tốt để điều chỉnh quan hệ xã hội - Hệ thống pháp luật Việt Nam chưa đầy đủ, hoàn chỉnh chưa có chất lượng tốt  Nội dung: - Đẩy mạnh xây dựng hoàn thiện hệ thống pháp luật lĩnh vực đời sống xã hội + Rà soát lại hệ thống văn pháp luật hành, xem xét văn cần phá bỏ, cần sửa đổi, bổ sung cho phù hợp  Tăng cường công tác tổ chức thực pháp luật  Tại sao: - Xuất phát từ yêu cầu pháp chế: thực pháp luật nghiêm chỉnh, triệt để quan Nhà nước, tổ chức cá nhân, công dân - Công tác tổ chức thực pháp luật Việt nam chưa nghiêm chỉnh triệt để  Nội dung: - Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học pháp lý - Tăng cường công tác giải thích pháp luật để làm sáng tỏ nội dung ý nghĩa quy định pháp luật - Đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền giáo dục pháp luật - Chú trọng công tác đào tạo bồi dưỡng nhân làm công tác pháp luật - Chú trọng cơng tác tổ chức, kiện tồn quan làm cơng tác pháp luật, pháp chế - Có tổng kết, rút kinh nghiệm kịp thời  Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm minh vi phạm pháp luật Công tác kiểm tra, giám sát việc thực pháp luật nhà nước Việt Nam chưa thường xuyên xảy nhiều sai sót, bất cập Xử lí vi phạm pháp luật chưa nghiêm để xảy nhiều trường hợp lách luật  Tăng cường lãnh đạo Đảng công tác pháp chế Sự lãnh đạo Đảng có vai trị quan trọng, định cơng tác pháp chế nhà nước Việt Nam CHƯƠNG VI: Câu 1: Trình bày cơng pháp quốc tế? Cơng pháp quốc tế hệ thống quy phạm pháp luật hay nguyên tắc điều chỉnh quan hệ trị hay khía cạnh trị quan hệ xã hội khác phát sinh chủ thể công pháp quốc tế  Phạm vi điều chỉnh (đối tượng điều chỉnh)  Quan hệ trị  Khía cạnh trị quan hệ xã hội khác: quan hệ kinh tế, văn hóa, xã hội  Chủ thể cơng pháp quốc tế Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 50 Chủ thể công pháp quốc tế thực thể tham gia vào quan hệ công pháp quốc tế cách độc lập, có quyền nghĩa vụ quốc tế phải chịu trách nhiệm pháp lý quốc tế hành vi tham gia vào quan hệ quốc tế - Đặc điểm:  Các chủ thể có ý chí độc lập tham gia vào công pháp quốc tế  Quyền, nghĩa vụ chủ thể công pháp quốc tế quyền nghĩa vụ pháp lí quốc tế  Các chủ thể công pháp quốc tế phải chịu trách nhiệm pháp lý quốc tế độc lập vi phạm nguyên tắc, quy phạm công pháp quốc tế - Các loại chủ thể:  Quốc gia: chủ thể chủ yếu phổ biến công pháp quốc tế  Các dân tộc đấu tranh giành quyền tự quyết: chủ thể đặc biệt công pháp quốc tế  Tổ chức quốc tế liên Chính phủ: chủ thể phái sinh cơng pháp quốc tế  Nguồn (hình thức tồn tại) công pháp quốc tế Nguồn công pháp quốc tế hình thức biểu tồn tại, chứa đựng nguyên tắc, quy phạm pháp lý quốc tế chủ thể công pháp quốc tế xây dựng thừa nhận - Các loại nguồn:  Điều ước quốc tế - nguồn công pháp quốc tế Điều ước quốc tế văn pháp lý quốc tế thể thỏa thuận chủ thể công pháp quốc tế sở tự nguyện, bình đẳng nhằm ấn định, thay đổi chấm dứt quyền nghĩa vụ bên tham gia vào quan hệ quốc tế Các loại: + Theo thẩm quyền kí kết: Điều ước quốc tế nhân dan Nhà nước; Điều ước quốc tế nhân danh Chính phủ, + Theo nội dung kí kết: Điều ước quốc tế hịa bình, an ninh, biên giới, lãnh thổ, chủ quyền quốc gia, + Số lượng bên tham gia: Điều ước quốc tế song phương; Điều ước quốc tế đa phương  Tập quán quốc tế Tập quán quốc tế quy tắc xử chung hình thành đời sống quốc tế chủ thể công pháp quốc tế thừa nhận áp dụng rộng rãi  Các loại nguồn khác Ngoài điều ước quốc tế tập quán quốc tế cịn có: án lệ Tịa án quốc tế; học thuyết công pháp quốc tế; Nghị Đại hội đồng Liên Hợp quốc coi nguồn pháp luật quốc tế áp dụng thực tiễn, phương tiện bổ trợ để xác định tiêu chuẩn pháp lý quan hệ quốc tế Câu 2: Trình bày tư pháp quốc tế? Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 51 Tư pháp quốc tế hệ thống quy phạm pháp luật điều chỉnh quan hệ dân theo nghĩa rộng có yếu tố nước phát sinh cá nhân, tổ chức với tư pháp quốc tế  Phạm vi điều chỉnh ( đối tượng điều chỉnh )  Quan hệ dân theo nghĩa rộng bao gồm: - Quan hệ tài sản quan hệ nhân thân phát sinh giao lưu dân - Quan hệ kinh doanh thương mại - Quan hệ lao động - Quan hệ nhân gia đình - Quan hệ tố tụng dân  Có yếu tố nước ngồi: - Quan hệ dân có nhật bên tham gia (chủ thể) quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài, người Việt Nam định cư nước - Quan hệ dân có bên tham gia (chủ thể) công dân, tổ chức Việt Nam để xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ theo pháp luật nước ngồi, phát sinh nước tài sản liên quan đến quan hệ nước ngồi  Cho ví dụ đối tượng điều chỉnh tư pháp quốc tế? Anh NVA có đầy đủ lực chủ thể đủ tuổi kết hôn theo quy định pháp luật, kết với chị Marry quốc tịch Canada Giải thích: - Quan hệ dân theo nghĩa rộng bao gồm: quan hệ nhân gia đình - Có yếu tố nước ngồi: chị Marry mang quốc tịch Canada Câu 3: Trình bày xung đột pháp luật Tư pháp quốc tế? Xung đột pháp luật Tư pháp quốc tế trạng thái (tình thế) có nhiều hệ thống pháp luật khác áp dụng để điều chỉnh quan hệ dân có yếu tố nước định  Tại sao: - Tư pháp quốc tế điều chỉnh quan hệ dân theo nghĩa rộng có yếu tố nước ngồi, quan hệ tư pháp quốc tế đồng thời chịu điều chỉnh nhiều hệ thống pháp luật khác có liên quan - Mỗi quốc gia có hệ thống pháp luật riêng Do khác trình độ phát triển kinh tế xã hội, truyền thống văn hóa, lý luận khoa học pháp ý chí Nhà nước mà pháp luật quốc gia khác có quy định không giống vấn đề  Các phương pháp:  Phương pháp xây dựng áp dụng quy phạm pháp luật thực chất thống (phương pháp thực chất) Quy phạm pháp luật thực chất thống quy phạm pháp luật trực tiếp quy định quyền nghĩa vụ pháp lý bên chủ thể, cách thức thực quyền nghĩa vụ pháp lý quy định chế tài dân áp dụng bên chủ thể vi phạm nghĩa vụ Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 52 - Nguồn (hình thức xây dựng)  Do quốc gia thỏa thuận kí kết: điều ước quốc tế  Do quốc gia thừa nhận: tập quán quốc tế - Đặc điểm  Quy phạm pháp luật thực chất thống trực tiếp điều chỉnh quan hệ dân theo nghĩa rộng có yếu tố nước  Việc áp dụng quy phạm pháp luật thực chất thống không dẫn tới áp dụng pháp luật quốc gia  NHẬN XÉT: Phương pháp không đơn giản, áp dụng dễ dàng Nguồn quy phạm pháp luật thực chất thống nhất: điều ước quốc tế, tập quán quốc tế  Phương pháp xây dựng áp dụng quy phạm pháp luật xung đột (phương pháp xung đột) Các quy phạm pháp luật xung đột không trực tiếp quy định quyền nghĩa vụ cho bên chủ thể mà quy định nguyên tắc chọn luật, để viện dẫn đến nguồn luật định áp dụng để điều chỉnh quan hệ pháp luật dân có yếu tố nước ngồi - Hình thức xây dựng:  Do quốc gia thỏa thuận xây dựng: Điều ước quốc tế  Do quốc gia thừa nhận áp dụng: Tập quán quốc tế  Do quốc gia đơn phương xây dựng: Quy phạm pháp luật xung đột thông thường (Pháp luật quốc gia) - Cấu tạo: gồm phận  Phạm vi: Bộ phận phạm vi nêu lên quan hệ dân có yếu tố nước ngồi quy phạm pháp luật điều chỉnh (đối tượng điều chỉnh)  Hệ thuộc: Bộ phận hệ thuộc nêu lên hệ thống pháp luật (hệ thuộc luật) áp dụng cho quan hệ dân quy định phần phạm vi - Đặc điểm:  Quy phạm pháp luật xung đột không trực tiếp điều chỉnh quan hệ dân theo nghĩa rộng có yếu tố nước  Việc áp dụng quy phạm pháp luật xung đột dẫn tới áp dụng pháp luật quốc gia  NHẬN XÉT: Dễ phương pháp thực chất, việc áp dụng không đơn giản Nguồn quy phạm pháp luật xung đột: điều ước quốc tế, tập quán quốc tế, pháp luật quốc gia Quy phạm pháp luật xung đột không bao gồm phận pháp luật thông thường quy định Câu 4: Trình bày nguồn tư pháp quốc tế? Nguồn Tư pháp quốc tế hình thức biểu chứa đựng quy phạm pháp luật Tư pháp quốc tế  Các loại  Pháp luật quốc gia: nguồn phổ biến điều chỉnh quan hệ tư pháp quốc tế Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 53 Các quy phạm pháp luật pháp luật quốc gia bao gồm quy phạm pháp luật xung đột thông thường quy phạm pháp luật thực chất thông thường  Điều ước quốc tế: hình thành dựa thỏa thuận kí kết quốc gia, gồm Điều ước quốc tế song phương đa phương Nội dung Điều ước quốc tế bao gồm quy phạm pháp luật thực chất thống quy phạm pháp luật xung đột thống áp dụng để điều chỉnh quan hệ dân có yếu tố nước ngồi → Vừa nguồn cơng pháp quốc tế vừa nguồn tư pháp quốc tế  Tập quán quốc tế: quy tắc xử hình thành thực tiễn quan hệ quốc tế, qua thời gian dài, áp dụng cách liên tục có hệ thống, đồng thời thừa nhận đông đảo quốc gia không ghi nhận thành văn quy phạm pháp luật Tập quán quốc tế áp dụng để điều chỉnh quan hệ tư pháp quốc tế vấn đề khơng điều chỉnh pháp luật quốc gia, điều ước quốc tế bên chủ thể quan hệ hợp đồng có thỏa thuận lựa chọn áp dụng  Thực tiễn Tòa án Trọng tài (Án lệ) với tính chất loại nguồn luật, văn bản, định Tịa án hay Trọng tài mà thể quan điểm Thẩm phán, Trọng tài viên vấn đề pháp lý có tính chất định việc giải vụ việc cụ thể sở để giải vụ việc tương tự tương lai Án lệ loại nguồn luật thừa nhận áp dụng số quốc gia phổ biến như: hệ thống luật Anh- Mỹ Câu 5: Trình bày Chủ thể tư pháp quốc tế? Chủ thể Tư pháp quốc tế cá nhân, pháp nhân hay quốc gia tham gia vào quan hệ pháp luật dân theo nghĩa rộng có yếu tố nước ngồi Tư pháp quốc tế điều chỉnh, có quyền nghĩa vụ dân  Các loại  Cá nhân pháp nhân - chủ thể chủ yếu Tư pháp quốc tế Vì hầu hết quan hệ dân theo nghĩa rộng có yếu tố nước ngồi xác lập cá nhân pháp nhân chủ thể thực Các nguyên tắc mà quốc gia áp dụng để giải xung đột pháp luật lực chủ thể xác định địa vị pháp lý cá nhân, pháp nhân nước thường nguyên tắc: - Chế độ đãi ngộ công dân - Chế đội tối huệ quốc - Chế độ đãi ngộ đặc biệt - Chế độ có có lại  Quốc gia - chủ thể đặc biệt Tư pháp quốc tế Thể chủ yếu việc quốc gia tham gia vào số loại quan hệ dân theo nghĩa rộng định quốc gia hưởng quyền miễn trừ tư pháp tuyệt đối I/ Câu giải thích chứng minh: thường dựa vào đặc điểm để trả lời: Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 54 - Giải thích (đúng hay sai): 1) Trả lời thẳng hay sai 2) Nêu khái niệm liên quan 3) Nêu đặc điểm (điều kiện) 4) Nêu lí hay sai (đúng thỏa mãn tất điều kiện, sai khơng thỏa mãn điều kiện) - Chứng minh (chứng minh rằng, nói ): 1) Khái niệm 2) Đặc điểm 3) Chứng minh dựa vào đặc điểm LƯU Ý: nhớ nói rõ thỏa mãn hay khơng thỏa mãn điều kiện Nếu thỏa mãn phải nói lại lần thỏa mãn (biểu nào) Giả dụ: chứng minh cơng ty hợp danh có tư cách pháp nhân Sau nêu đặc điểm pháp nhân ta nêu xem cơng ty hợp danh thỏa mãn đặc điểm Chẳng hạn đặc điểm "được thành lập hợp pháp" nói "cơng ty hợp danh đăng ký thành lập theo quy định pháp luật hành Việt Nam" Nghe bị lặp lại bên thiếu điểm II/ Câu cho ví dụ: 1) Cho ví dụ 2) Nêu khái niệm liên quan (và đặc điểm, cần) 3) Phân tích xem ví dụ thỏa mãn đề Chẳng hạn ví dụ hợp đồng mua bán hàng hóa vơ hiệu phải 1) lấy ví dụ 2) Khái niệm hợp đồng mbhh Điều kiện để hợp đồng có hiệu lực 3) giải thích ví dụ lấy lại hợp đồng vô hiệu (vi phạm điều kiện mà lại khơng có hiệu lực) LƯU Ý: Nếu đề phải lấy ví dụ hợp đồng mua bán hàng hóa, khơng nhầm sang hợp đồng cung cấp dịch vụ, Tuy nhiên không cần chứng minh ví dụ lấy hợp đồng mbhh, cần chứng minh vơ hiệu III/ Câu tình huống: Trả lời tập trung vào câu hỏi 1) Nêu khái niệm liên quan (+ đặc điểm, điều kiện cần) 2) Trả lời câu hỏi giải thích lại (giống dạng câu hỏi kia) 3) Nêu số điểm đáng lưu ý dễ gây nhầm lẫn cần (để làm rõ sao) Bước thứ để làm rõ Giả dụ đề hỏi "nếu công ty A kiện cơng ty B tịa có cần hịa giải khơng?" Ta phân biệt Hịa giải ngồi tố tụng (là phương thức giải tranh chấp thương mại riêng biệt) Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 55 Hòa giải tố tụng (là thủ tục bắt buộc phương thức giải tranh chấp thương mại Tòa án) Phân biệt qua chút để người ta biết hiểu vấn đề thơi, khơng cần phân biệt chi tiết IV/ Câu so sánh phân biệt: 1) Nêu khái niệm 2) So sánh (giống khác) phân biệt (khác) dựa vào đặc điểm V/ Câu trình bày (trình bày, nêu, cho biết ): Làm bình thường 1) Khái niệm 2) Các ý cần trình bày Dạng câu cần học thuộc sách không cần nhiều "kĩ năng" Nghiêm Thị Trang – CQ58/10.42 ... ngành luật khác - Những nguyên tắc quy định Luật Hiến pháp tiền đề sở cụ thể hóa ngành luật khác - Luật Hiến pháp quy định vấn đề mang tính nguyên tắc tạo điều kiện cho ngành luật khác cụ thể... Phương pháp thỏa thuận • Nội dung: Có nhiều quan hệ hành xác lập theo đề nghị cá nhân, tổ chức đối tượng bị quản lý, mà thiếu đề nghị quan hành khơng thể đơn phương xác lập quan hệ hành Trong trường... Hiến pháp 2013: “Đảng Cộng sản Việt Nam lực lượng lãnh đạo Nhà nước xã hội.” - Nội dung: + Đảng đề đường lối, chiến lược, chủ trương, phương hướng lớn tổ chức máy Nhà nước + Giới thiệu Đảng viên