PHẦN MỞ ĐẦU
Tính cấp thiết của đề tài
Trong những năm gần đây, chính sách đổi mới do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo đã giúp nền kinh tế ổn định và phát triển Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội, góp phần thay đổi diện mạo đất nước và cải thiện đời sống nhân dân, đặc biệt là tại Hương Sơn.
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, nhiều thanh thiếu niên thể hiện ý chí vươn lên trong học tập và có những hoài bão lớn Họ không ngừng rèn luyện bản thân để trở thành những công dân tốt, góp phần xây dựng xã hội.
Hội nhập quốc tế mang lại nhiều thách thức cho xã hội, đặc biệt là tình hình an ninh ngày càng phức tạp Sự tác động của nền kinh tế thị trường đã dẫn đến sự xâm nhập của những lối sống văn hóa độc hại, ảnh hưởng tiêu cực đến tư tưởng và đời sống của một bộ phận dân cư, đặc biệt là thanh thiếu niên Tình hình tệ nạn xã hội đang gia tăng cả về số lượng lẫn quy mô, với sự suy giảm rõ rệt về tư tưởng, đạo đức và lối sống của thanh thiếu niên chưa thành niên Sự gia tăng vi phạm pháp luật trong nhóm tuổi này đã gây ra nhiều vụ án nghiêm trọng, trở thành mối lo ngại lớn cho toàn xã hội.
Là sinh viên luật thực tập tại TAND huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh, nơi tôi sinh ra và lớn lên, tôi nhận thấy tình trạng tội phạm do người chưa thành niên gây ra đang trở thành vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an ninh trật tự và gây bất bình trong cộng đồng Điều này tạo ra tâm lý hoang mang cho người dân địa phương Trước thực trạng đáng lo ngại này, tôi mong muốn đóng góp sức trẻ, nhiệt huyết và trí tuệ của mình vào công cuộc đấu tranh phòng chống tội phạm, nhằm xây dựng một môi trường sống an toàn hơn cho quê hương.
TP do NCTN gây ra tại quê nhà là một vấn đề quan trọng mà tôi muốn tìm hiểu sâu hơn Qua việc nghiên cứu, tôi hy vọng sẽ đưa ra những giải pháp thiết thực nhằm góp phần xây dựng quê hương giàu mạnh và phồn thịnh Mục tiêu cuối cùng là thúc đẩy sự phát triển của đất nước và đảm bảo cuộc sống an cư lạc nghiệp cho người dân.
Tình hình nghiên cứu
TP do NCTN gây ra đang thu hút sự quan tâm lớn không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới Tại Việt Nam, nhiều hội nghị, hội thảo và bài viết đã được tổ chức và công bố, nghiên cứu từ nhiều góc độ khác nhau Đặc biệt, vào năm 1981, tác giả Đào Trí Úc trong luận án phó tiến sĩ luật học đã nghiên cứu và đề xuất các biện pháp phòng ngừa TP của NCTN, đồng thời đánh giá tình hình THTP ở tuổi vị thành niên, làm rõ các yếu tố về lứa tuổi, giới tính và địa lý.
Bài viết tập trung vào việc phân tích nguyên nhân và điều kiện của tội phạm, cũng như nhân thân của những người phạm tội và mối liên hệ giữa các yếu tố môi trường với sự hình thành nhân cách và hành vi Đồng thời, bài viết cũng đề cập đến các biện pháp phòng ngừa tội phạm, đặc biệt là nghiên cứu của tập thể tác giả Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao vào năm 1987 về phòng ngừa tội phạm của người chưa thành niên.
Năm 1994, Viện khoa học hình sự thuộc Bộ Công an đã công bố đề tài nghiên cứu về luận cứ khoa học và thực tiễn trong việc phòng ngừa tội phạm ở thanh thiếu niên tại Việt Nam Tổng cục cảnh sát nhân dân cũng đã tiến hành nghiên cứu về thực trạng, nguyên nhân và giải pháp đối với tội phạm ở nước ta Qua phương pháp phân tích tài liệu thống kê, các nghiên cứu này đã mô tả thực trạng tội phạm, phân tích nguyên nhân phát sinh, đặc biệt là tội phạm do thanh niên gây ra, và đề xuất các biện pháp phòng chống tội phạm trong bối cảnh mới Trong luận án tiến sĩ luật học năm 2000, tác giả Đỗ Bá Cờ đã tiếp cận vấn đề từ góc độ tội phạm học, sử dụng phương pháp thống kê để làm rõ khái niệm về thanh thiếu niên phạm tội.
NCTN (Nhóm thanh niên) đang có dấu hiệu vi phạm pháp luật, và cần có lý luận rõ ràng về phòng ngừa tội phạm, đặc biệt là tội phạm do NCTN gây ra Lực lượng công an đóng vai trò nòng cốt trong việc ngăn chặn tội phạm này Nghiên cứu xã hội học đã chỉ ra những ảnh hưởng của xã hội đối với NCTN và hành vi phạm tội của họ Các công trình nghiên cứu như luận án tiến sĩ của Hồ Diệu Thúy vào năm 2002 đã phân tích nguồn gốc xã hội của tình trạng vi phạm pháp luật của NCTN tại Việt Nam Ngoài ra, các nghiên cứu như của Châu Diệu Ái và Phạm Đình Chi cũng đã cung cấp cái nhìn sâu sắc về vấn đề tội phạm vị thành niên và đề xuất giải pháp hạn chế tội phạm do NCTN gây ra, đặc biệt tại Thành phố Hồ Chí Minh trong bối cảnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa.
Nghiên cứu về tình trạng ô nhiễm do nước thải công nghiệp (NCTN) tại Việt Nam đã đóng góp quan trọng trong việc tìm kiếm giải pháp hạn chế ô nhiễm nói chung và ô nhiễm do NCTN nói riêng Mặc dù có nhiều công trình nghiên cứu, nhưng việc phân tích sâu về ô nhiễm do NCTN tại các địa phương cụ thể, như huyện Hương Sơn - Hà Tĩnh, vẫn chưa được quan tâm Do đó, tôi quyết định chọn đề tài này để khảo sát thực trạng ô nhiễm do NCTN tại huyện Hương Sơn, nhằm đề xuất các giải pháp giảm thiểu tình trạng ô nhiễm.
Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
THTP do NCTN gây ra trên địa bàn huyện Hương Sơn - tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2010 - 2013
- Phạm vi không gian: Địa bàn huyện Hương Sơn - tỉnh Hà Tĩnh
- Phạm vi thời gian: Từ năm 2010 - 2013.
Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp luận của chủ nghĩa Mác-Lênin bao gồm triết học Mác-Lênin, trong đó nổi bật là triết học duy vật biện chứng và triết học duy vật lịch sử Những tư tưởng này cung cấp nền tảng vững chắc cho việc phân tích và hiểu biết về các hiện tượng xã hội, lịch sử và tự nhiên, giúp con người nhận thức và cải tạo thế giới một cách hiệu quả.
Hồ Chí Minh và các quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước về vấn đề TP
- Phương pháp phân tích tài liệu
- Phương pháp quan sát, điều tra
- Phương pháp tổng hợp, thống kê, xử lí số liệu.
Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
- Mô tả, phân tích thực trạng, cơ cấu, tính chất, diễn biến của THTP do NCTN gây ra trên địa bàn huyện Hương Sơn - tỉnh Hà Tĩnh
- Phân tích những nguyên nhân chủ yếu, những yếu tố chính tác động đến
TP do NCTN gây ra trên địa bàn huyện Hương Sơn - tỉnh Hà Tĩnh
- Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm giúp các cơ quan chức năng hạn chế TP do NCTN gây ra và TP chung trong xã hội
- Phân tích thực trạng, cơ cấu, tính chất, diễn biến của THTP do NCTN gây ra trên địa bàn huyện Hương Sơn - tỉnh Hà Tĩnh từ năm 2010 - 2013
- Làm rõ những nguyên nhân, điều kiện phát sinh TP do NCTN gây ra trên địa bàn huyện Hương Sơn - tỉnh Hà Tĩnh
- Đánh giá THTP do NCTN gây ra trên địa bàn huyện Hương Sơn và công tác phòng chống loại TP này
- Dự báo THTP do NCTN gây ra trên địa bàn vào những năm tới, kiến nghị giải pháp
Ý nghĩa của đề tài
Khóa luận này làm rõ các luận điểm và tư tưởng của chủ nghĩa Mác-Lênin cùng tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề tự do và thực tiễn đấu tranh tự do ở Việt Nam Kết quả nghiên cứu sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích cho giảng dạy, học tập và nghiên cứu trong lĩnh vực Triết học liên quan đến vấn đề tự do.
Khóa luận nghiên cứu sâu về thực trạng và diễn biến của tội phạm do người chưa thành niên gây ra tại huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh, nhằm tìm hiểu nguyên nhân và điều kiện phát sinh tội phạm này Qua đó, bài viết cung cấp cái nhìn khách quan và chính xác về loại tội phạm này, đồng thời đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm do người chưa thành niên gây ra, góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh và phồn thịnh.
+ Tài liệu phục vụ nghiên cứu, giảng dạy, học tập
Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục đề tài gồm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề lí luận chung về THTP do NCTN gây ra
Chương 2: Tình hình tội phạm do NCTN gây ra trên địa bàn huyện Hương Sơn - tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2010 - 2013
Chương 3: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm hạn chế TP do NCTN gây ra trên địa bàn huyện Hương Sơn - tỉnh Hà Tĩnh.
PHẦN NỘI DUNG
DO NGƯỜI CHƯA THÀNH NIÊN GÂY RA
TP là một chế định quan trọng trong luật hình sự, phản ánh bản chất giai cấp và các đặc điểm chính trị xã hội Khái niệm TP không chỉ xác định ranh giới giữa tội phạm và không phải tội phạm, mà còn phân biệt trách nhiệm hình sự với các trách nhiệm pháp lý khác.
Theo Điều 8 của Bộ Luật Hình Sự năm 1999, sửa đổi, bổ sung năm 2009, tội phạm được định nghĩa là hành vi nguy hiểm cho xã hội do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, cũng như các quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và công dân Định nghĩa này phản ánh đầy đủ các yếu tố nội dung và hình thức pháp lý của tội phạm, thể hiện quan điểm của Nhà nước về tội phạm, là cơ sở để quy định các tội cụ thể và áp dụng đúng các quy định trong điều tra, truy tố và xét xử.
Tội phạm (TP) được định nghĩa là hành vi nguy hiểm cho xã hội, có tính chất lỗi, vi phạm pháp luật hình sự và phải chịu hình phạt tương ứng.
1.1.2 Đặc điểm của tội phạm
- Thứ nhất: Tính nguy hiểm cho xã hội
NHỮNG VẤN ĐỀ LÍ LUẬN CHUNG VỀ TÌNH HÌNH TỘI PHẠM DO NGƯỜI CHƯA THÀNH NIÊN GÂY RA
Tội phạm
TP là một chế định quan trọng trong luật hình sự, thể hiện bản chất giai cấp và các đặc điểm chính trị xã hội của hệ thống pháp luật Khái niệm TP không chỉ giúp phân định rạch ròi giữa tội phạm và hành vi không phải tội phạm, mà còn xác định rõ ràng trách nhiệm hình sự so với các loại trách nhiệm pháp lý khác Điều này tạo nên nền tảng vững chắc cho việc áp dụng và thực thi luật hình sự.
Theo Điều 8 của Bộ Luật Hình sự năm 1999, sửa đổi, bổ sung năm 2009, tội phạm được định nghĩa là hành vi nguy hiểm cho xã hội, do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện, xâm phạm đến độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, cũng như các lĩnh vực khác như chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh, trật tự xã hội và quyền lợi hợp pháp của tổ chức và công dân Định nghĩa này phản ánh đầy đủ các dấu hiệu về nội dung và hình thức pháp lý của tội phạm, thể hiện quan điểm của Nhà nước về tội phạm, làm cơ sở cho việc quy định và áp dụng các điều luật liên quan đến từng tội phạm trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử.
Theo quy định định hướng, tội phạm (TP) được hiểu là hành vi nguy hiểm cho xã hội, có yếu tố lỗi, vi phạm pháp luật hình sự và phải chịu hình phạt tương ứng.
1.1.2 Đặc điểm của tội phạm
- Thứ nhất: Tính nguy hiểm cho xã hội
+ Là dấu hiệu cơ bản, quan trọng nhất quy định những dấu hiệu khác của
TP có nguy hiểm cho xã hội khi gây ra hoặc đe dọa thiệt hại nghiêm trọng cho các quan hệ xã hội được luật hình sự bảo vệ Để xác định TP, cần có yếu tố chủ quan, tức là hành vi phải có lỗi, vì lỗi là dấu hiệu quan trọng của TP.
Tính nguy hiểm cho xã hội không chỉ giúp phân biệt hành vi tội phạm với các hành vi khác mà còn là tiêu chí quan trọng để đánh giá mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội, từ đó cá thể hóa trách nhiệm hình sự một cách chính xác.
Tính nguy hiểm cho xã hội của tội phạm không chỉ phụ thuộc vào ý muốn của nhà làm luật, mà còn dựa vào sự xác nhận thực tế qua việc đánh giá các yếu tố như tính chất của quan hệ xã hội bị xâm hại, hành vi khách quan, mức độ thiệt hại hoặc đe dọa đối với quan hệ xã hội đó, cũng như tính chất và mức độ lỗi, động cơ mục đích của hành vi phạm tội, hoàn cảnh chính trị - xã hội tại thời điểm xảy ra tội phạm, và nhân thân của người thực hiện hành vi phạm tội.
- Thứ hai: Tính có lỗi
Lỗi xuất phát từ thái độ chủ quan của con người đối với hành vi có thể gây hại cho xã hội và hậu quả của nó, thể hiện dưới dạng cố ý hoặc vô ý Những hành vi này là kết quả của sự tự lựa chọn và quyết định của cá nhân, trong khi vẫn có đủ điều kiện để thực hiện những hành động phù hợp với yêu cầu của xã hội.
- Thứ ba: Tính trái pháp luật hình sự
Tính trái pháp luật hình sự là một dấu hiệu quan trọng trong việc xác định hành vi bị coi là tội phạm Mặc dù chỉ mang tính chất hình thức pháp lý, nhưng nó phản ánh mức độ nguy hiểm cho xã hội về mặt chính trị và xã hội Điều này cho thấy tính độc lập tương đối của dấu hiệu này và vai trò quan trọng của nó trong việc đánh giá hành vi phạm tội.
- Thứ tƣ: Tính phải chịu hình phạt
Tính phải chịu hình phạt là một dấu hiệu quan trọng của tội phạm, thể hiện sự nguy hiểm cho xã hội và tính trái pháp luật hình sự Dấu hiệu này được xác định bởi các thuộc tính khách quan bên trong của tội phạm, và chỉ những hành vi phạm tội mới phải chịu trách nhiệm hình sự.
1.1.3 Các yếu tố cấu thành tội phạm
Một là: Khách thể của TP
- Khách thể của TP là hệ thống các quan hệ xã hội bị TP xâm hại nhƣ:
Độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc là những yếu tố quan trọng cần được bảo vệ Bất kỳ hành vi xâm phạm đến chế độ chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh, trật tự xã hội, cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và công dân đều bị nghiêm cấm Điều này bao gồm việc xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tự do, tài sản và các quyền lợi hợp pháp khác Những hành vi này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của cá nhân mà còn đe dọa sự tồn tại của giai cấp thống trị, được bảo vệ bởi các quy định của pháp luật hình sự.
- Khách thể TP gồm ba loại:
Khách thể chung của tội phạm (TP) bao gồm các quan hệ xã hội được bảo vệ bởi luật hình sự, nhằm ngăn chặn sự xâm hại từ TP Những quan hệ này bao gồm chế độ xã hội chủ nghĩa, quyền làm chủ của nhân dân, quyền bình đẳng giữa các dân tộc, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của công dân và tổ chức Ngoài ra, luật còn bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, cũng như các lĩnh vực như chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh, và trật tự xã hội, nhằm đảm bảo quyền sống, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tự do và tài sản của công dân.
Khách thể loại của tội phạm là nhóm quan hệ xã hội có đặc điểm chung, được bảo vệ bởi các quy phạm pháp luật hình sự trước sự xâm hại từ các hành vi tội phạm Các nhóm này bao gồm an ninh, con người và trật tự xã hội, trong đó có tổng cộng 14 nhóm được quy định trong Bộ luật Hình sự hiện hành.
+ Khách thể trực tiếp của TP: Là một hoặc một số quan hệ xã hội cụ thể bị hành vi phạm tội cụ thể xâm hại
Đối tượng tác động của tội phạm (TP) là bộ phận của khách thể bị ảnh hưởng bởi hành vi phạm tội, dẫn đến thiệt hại cho khách thể Ví dụ, trong trường hợp tội giết người, đối tượng tác động là quyền được tôn trọng và bảo vệ tính mạng của con người Tội phạm thường ảnh hưởng đến các đối tượng như chủ thể của quan hệ xã hội (con người), nội dung của các quan hệ xã hội (quyền và nghĩa vụ của chủ thể), và đối tượng tác động của các quan hệ xã hội (vật thể).
Hai là: Mặt khách quan của TP
- Mặt khách quan của TP là mặt bên ngoài của TP bao gồm những dấu hiệu của TP, diễn ra và tồn tại bên ngoài thế giới khách quan
- Mặt khách quan của TP có các dấu hiệu sau: Hành vi, hậu quả, mối quan hệ giữa hành vi và hậu quả, các điều kiện bên ngoài
Hành vi khách quan của tội phạm là những hành động hoặc sự không hành động của con người, được thể hiện ra thế giới bên ngoài và có khả năng gây thiệt hại hoặc đe dọa đến các quan hệ xã hội được luật hình sự bảo vệ Để được coi là hành vi khách quan của tội phạm, hành vi đó cần phải có những đặc điểm nhất định.
1) Hành vi khách quan của TP phải có tính nguy hiểm cho xã hội
2) Hành vi khách quan của TP trái pháp luật hình sự
3) Hành vi khách quan của TP phải có sự kiểm soát của ý thức và phải có sự điều khiển của ý chí
+ Các hình thức biểu hiện của hành vi khách quan gồm: Hành động và không hành động
Hành động phạm tội là những hành vi mà pháp luật hình sự nghiêm cấm, chẳng hạn như giết người bằng các phương thức như bóp cổ, bắn súng hoặc đâm dao Một ví dụ khác là việc trộm cắp xe đạp, có thể thực hiện bằng cách bẻ khóa hoặc dẫn đi.
Tình hình tội phạm
- THTP là trạng thái, xu thế vận động của TP hoặc của một nhóm TP, một
TP cụ thể xảy ra trong một đơn vị không gian và đơn vị thời gian nhất định
1.2.2 Các đặc điểm của tình hình tội phạm
Thứ nhất: THTP là hiện tƣợng xã hội
THTP xuất phát từ xã hội, do con người thực hiện dưới ảnh hưởng của các điều kiện xã hội cụ thể Nội dung của THTP mang tính xã hội, xâm phạm các quan hệ và giá trị xã hội được pháp luật công nhận và bảo vệ Sự thay đổi trong các điều kiện xã hội sẽ dẫn đến sự biến đổi tương ứng của THTP.
Thứ hai: THTP là hiện tƣợng trái pháp luật hình sự
- Do THTP nhận thức đƣợc bởi các TP cụ thể, các TP này quy định tại BLHS cho nên THTP mang tính pháp lí hình sự
Dấu hiệu hình thức tuy mang tính chất bề ngoài nhưng lại có vai trò quan trọng trong việc phân biệt tội phạm với các vi phạm pháp luật và hành vi tiêu cực khác trong xã hội Điều này giúp xác định chính xác đối tượng nghiên cứu của tội phạm học.
- Sự tác động của pháp luật hình sự theo hướng thu hẹp hay mở rộng phạm vi trừng trị đều ảnh hưởng trực tiếp đến THTP trên thực tế
Thứ ba: THTP là hiện tƣợng mang tính giai cấp
Giai cấp xuất hiện khi sở hữu tư nhân ra đời, dẫn đến sự phân chia trong xã hội THTP hình thành song song với sự phát triển của nhà nước và pháp luật, phản ánh mối quan hệ giữa các giai cấp trong xã hội.
- THTP nó sẽ xâm phạm vào những giá trị, lợi ích, quan hệ xã hội đƣợc giai cấp thống trị thừa nhận và bảo vệ
- Những quốc gia có những giai cấp thống trị khác nhau thì THTP có thể khác nhau về TP thực tế
Thứ tƣ: THTP là hiện tƣợng thay đổi theo quá trình lịch sử
- THTP không phải là hiện tƣợng bất biến trong xã hội mà luôn thay đổi trong quá trình lịch sử
- THTP có thể thay đổi tùy thuộc vào sự phát triển của các hình thái kinh tế - xã hội khác nhau trong lịch sử
THTP luôn trải qua sự phát triển từ đơn giản đến phức tạp, từ thô sơ đến hiện đại Sự biến đổi này thể hiện rõ nét qua các phương thức, thủ đoạn, công cụ và phương tiện phạm tội, khác nhau theo từng giai đoạn lịch sử.
1.2.3 Nội dung của tình hình tội phạm
THTP bao gồm các thông số sau:
Thứ nhất:Thực trạng của THTP
Thông số này phản ánh tổng số các tình huống cụ thể đã xảy ra và số lượng người thực hiện những tình huống đó trong một khoảng thời gian và địa bàn nhất định.
+ Gồm: TP ẩn và TP rõ
TP rõ: Là thông số phản ánh tổng số các TP đã xảy ra , đã bị phát hiện, điều tra, truy tố và xét xử về hình sự
TP ẩn là phần còn lại trong thực trạng tội phạm, thể hiện những tội phạm đã xảy ra nhưng chưa được phát hiện hoặc xử lý hình sự, và chưa được ghi nhận trong thống kê hình sự.
THTP đóng vai trò quan trọng trong việc mô tả thực tế và là nền tảng để phòng ngừa các TP phổ biến Nó cung cấp căn cứ đánh giá hiệu quả hoạt động phòng ngừa TP, đồng thời cho phép đánh giá khái quát THTP trên một địa bàn nhất định trong khoảng thời gian cụ thể Hơn nữa, THTP cũng giúp so sánh tình hình TP ở các địa phương khác nhau.
Thứ hai: Cơ cấu, tính chất của THTP
Cơ cấu của tội phạm hình sự tổng hợp (THTP) phản ánh tỉ trọng và mối tương quan giữa các nhóm tội và loại tội trong một tổng thể chung Điều này bao gồm các tội phạm đã xảy ra trong một địa bàn cụ thể và trong khoảng thời gian xác định.
+ BLHS thường được dùng là căn cứ, tiêu chí để xác định cơ cấu THTP, cụ thể:
Căn cứ vào mức độ nghiêm trọng của tội phạm, cơ cấu tội hình sự được phân loại thành bốn nhóm: tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng, tội rất nghiêm trọng và tội đặc biệt nghiêm trọng.
Căn cứ vào các thành phần cụ thể, các nhóm thành phần được quy định trong Bộ luật Hình sự, cơ cấu tội phạm được xác định dựa trên tỉ trọng của từng thành phần hoặc nhóm thành phần trong tổng thể tội phạm.
- Căn cứ quy định về tái phạm: Cơ cấu THTP xác định theo tỉ trọng phạm tội tái phạm và phạm tội lần đầu
- Căn cứ giới tính người phạm tội: Cơ cấu THTP xác định theo tỉ trọng người phạm tội là nữ, người phạm tội là nam
- Căn cứ độ tuổi người phạm tội: Cơ cấu THTP xác định theo tỉ trọng người phạm tội ở những nhóm tuổi khác nhau
- Căn cứ tính có tổ chức của TP: Cơ cấu THTP xác định theo tỉ trọng các
TP có tổ chức trong tổng THTP nói chung
Ngoài ra, cơ cấu THTP có thể xác định theo căn cứ trình độ học vấn, hoàn cảnh gia đình, tình trạng thất nghiệp
Ý nghĩa của việc đánh giá mức độ và tính chất nguy hiểm của thực phẩm (TP) là rất quan trọng, vì nó cung cấp cơ sở để đánh giá hiệu quả hoạt động phòng ngừa TP Ngoài ra, nó còn thể hiện quy luật tồn tại và phát triển của TP, đồng thời chỉ ra các TP nguy hiểm và phổ biến nhất trong thực phẩm Những thông tin này là nền tảng để hoạch định kế hoạch phòng chống TP hiệu quả.
Tính chất của THTP bao gồm những đặc điểm đặc trưng, phản ánh bản chất của tội phạm và người phạm tội trong một khoảng thời gian và địa bàn cụ thể.
Thứ ba: Động thái của THTP
+ Là sự thay đổi về thực trạng và cơ cấu THTP trong một không gian, một thời gian xác định
+ Động thái về thực trạng: Sự thay đổi về số lượng TP, số người phạm tội tại một địa bàn, 1 thời gian xác định so với thời điểm mốc
Động thái về cơ cấu đề cập đến sự thay đổi trong thành phần và tỷ trọng của các thành phần, nhóm tội phạm trong tổng hợp tội phạm tại một địa bàn nhất định trong một khoảng thời gian so với thời điểm mốc.
+ Nguyên nhân của sự thay đổi thực trạng, cơ cấu: Sự thay đổi của xã hội và sự thay đổi của pháp luật
Theo dõi sự thay đổi tình hình tội phạm (THTP) là rất quan trọng để xác định nguyên nhân gây ra những biến động trong thực trạng và cơ cấu tội phạm Điều này giúp đưa ra các biện pháp đấu tranh hiệu quả với tội phạm hiện tại và phòng ngừa tội phạm trong tương lai Đồng thời, việc này cũng là cơ sở để đánh giá hiệu quả của các hoạt động phòng chống tội phạm.
Thứ tƣ: Thiệt hại của THTP
+ Là toàn bộ những thiệt hại mà THTP gây ra cho xã hội
+ Gồm: Thiệt hại vật chất (thể chất, tính mạng, sức khỏe, tài sản …) và thiệt hại phi vật chất (văn hóa, môi trường )
Ý nghĩa của việc phản ánh tính chất và mức độ nguy hiểm của tội phạm là rất quan trọng, vì nó giúp xác định tính nghiêm trọng của tình hình tội phạm Thông tin này là cơ sở để hoạch định các kế hoạch phòng chống tội phạm hiệu quả Đồng thời, nó cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả của các hoạt động phòng ngừa tội phạm đã được triển khai.
Tình hình tội phạm do người chưa thành niên gây ra
1.3.1 Khái niệm người chưa thành niên
NCTN là những cá nhân chưa hoàn thiện về nhân cách và chưa đạt đủ quyền lợi cũng như nghĩa vụ công dân Mỗi quốc gia có quy định khác nhau về độ tuổi xác định NCTN.
Theo Điều 1 của Công ước Quốc tế về Quyền Trẻ em, được Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua vào ngày 20/11/1989, "trẻ em" được định nghĩa là những người dưới 18 tuổi, trừ khi luật pháp quy định độ tuổi thành niên sớm hơn Tại Việt Nam, độ tuổi thành niên được quy định thống nhất trong Hiến pháp.
1992, BLHS năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009, bộ luật tố tụng hình sự năm
Theo các văn bản pháp luật như bộ luật lao động, bộ luật dân sự và pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính, NCTN được xác định là những người dưới 18 tuổi, với các quy định pháp lý riêng biệt trong từng lĩnh vực Cần phân biệt rõ ràng giữa NCTN và trẻ em, trong đó trẻ em được định nghĩa là công dân Việt Nam dưới 16 tuổi theo Điều 1 của Luật Bảo vệ, Chăm sóc và Giáo dục Trẻ em năm 2004.
NCTN được hình thành dựa trên sự phát triển thể chất và tinh thần của con người, với giới hạn độ tuổi được quy định trong các văn bản pháp luật của từng quốc gia Điều này xác định rõ quyền lợi và nghĩa vụ cụ thể của NCTN.
NCTN là những người dưới 18 tuổi, chưa phát triển hoàn thiện về thể chất và tinh thần, và chưa có đầy đủ quyền và nghĩa vụ pháp lý như người trưởng thành.
1.3.2 Đặc điểm về tâm sinh lí của người chưa thành niên
Giai đoạn này đặc trưng bởi sự phát triển đầy đủ của các bộ phận sinh sản, bắt đầu từ những thay đổi hình thức bên ngoài và sự phát triển mạnh mẽ của hệ cơ Đồng thời, các tuyến hormone cũng có sự thay đổi nội tiết, giúp các em phát triển hoàn chỉnh về giới tính.
Giai đoạn tâm lý từ tuổi nhỏ đến tuổi trưởng thành đánh dấu sự hình thành cái tôi và mong muốn khẳng định bản thân của trẻ Trong độ tuổi này, trẻ thường thể hiện sự tò mò và khám phá những điều mới lạ Tuy nhiên, cũng có những phẩm chất tâm lý tiêu cực xuất hiện, như tính hung hăng và cáu giận ở nam giới, cũng như tính e thẹn và nhút nhát ở nữ giới.
Pháp luật Việt Nam quy định tuổi của NCTN là dưới 18 tuổi
1.3.3 Khái niệm tội phạm do người chưa thành niên gây ra
Theo nghĩa hẹp, tội phạm do người chưa thành niên gây ra chỉ đề cập đến những trường hợp mà một người chưa thành niên đã thực hiện hành vi phạm tội và đã bị tòa án chính thức xét xử, tuyên án là có tội.
Tội phạm do người chưa thành niên gây ra là tình trạng liên quan đến các hành vi nguy hiểm cho xã hội mà nhóm đối tượng này thực hiện trong một khu vực và khoảng thời gian nhất định Những hành vi này đã được xác định là tội phạm theo quy định của pháp luật hình sự.
Tóm lại, TP do NCTN gây ra là những hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Bộ luật Hình sự, với điều kiện NCTN phải có đủ năng lực.
TNHS, thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý xâm phạm đến những quan hệ xã hội đƣợc luật hình sự bảo vệ
1.3.4 Đặc điểm của tội phạm do người chưa thành niên gây ra
- Pháp luật nước ta quy định về độ tuổi chịu TNHS, cụ thể là tại điều 12 của BLHS năm 1999, sửa đổi, bổ sung năm 2009 thì:
+ Người từ đủ 14 tuổi đến chưa đủ 16 tuổi thì chịu TNHS về TP rất nghiêm trọng do cố ý hoặc TP đặc biệt nghiêm trọng
+ Người từ đủ 16 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi thì phải chịu TNHS về mọi TP Nhƣ vậy NCTN phạm tội và phải chịu TNHS có thể là:
- Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội rất nghiêm trọng do cố ý, phạm tội đặc biệt nghiêm trọng
Người từ 16 đến dưới 18 tuổi phạm tội theo quy định của Bộ luật Hình sự (BLHS) sẽ được xem xét theo nguyên tắc tại Điều 69 BLHS để xác định liệu họ có trở thành trách nhiệm hình sự hay không.
1 Việc xử lí NCTN phạm tội chủ yếu nhằm giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích cho xã hội
Trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử các hành vi phạm tội của người chưa thành niên (NCTN), các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần xác định khả năng nhận thức của họ đối với tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, cũng như nguyên nhân và điều kiện dẫn đến hành vi phạm tội đó.
2 NCTN phạm tội có thể được miễn TNHS,nếu người đó phạm tội ít nghiêm trọng hoặc tội nghiêm trọng, gây hại không lớn, có nhiều tình tiết giảm nhẹ và đƣợc gia đình hoặc cơ quan, tổ chức nhận giám sát, giáo dục
3 Việc truy cứu TNHS đối với NCTN phạm tội và áp dụng hình phạt đối với họ được thực hiện chỉ trong trường hợp cần thiết và phải căn cứ vào tính chất của hành vi phạm tội, vào những đặc điểm về nhân thân và yêu cầu của việc phòng ngừa TP
- TP do NCTN gây ra chỉ phát sinh khi có đầy đủ ba điều kiện sau:
Thứ 1: Có hành vi phạm tội do NCTN thực hiện
Thứ 2: Người thực hiện hành vi phạm tội đã đủ tuổi chịu TNHS tương xứng với loại TP và lỗi gây ra TP
Đặc điểm về địa bàn huyện Hương Sơn - Hà Tĩnh
2.1.1 Về điều kiện tự nhiên
Hương Sơn là huyện miền núi thuộc tỉnh Hà Tĩnh, có diện tích 950,2 km² Huyện này nằm ở phía Tây Bắc tỉnh, giáp huyện Vũ Quang ở phía nam, huyện Đức Thọ ở phía đông, và huyện Nam Đàn cùng Thanh Chương của tỉnh Nghệ An ở phía bắc Phía tây, Hương Sơn giáp tỉnh Bôlykhamxay của Lào Từ Hương Sơn, khoảng cách đến thủ đô Hà Nội là 365 km, đến thành phố Vinh 55 km, đến thị xã Hồng Lĩnh 35 km và đến thành phố Hà Tĩnh 70 km.
Huyện Hương Sơn bao gồm 32 đơn vị hành chính, trong đó có 30 xã và 2 thị trấn (Thị trấn Phố Châu, Thị trấn Tây Sơn) Huyện có sự kết nối giao thông thuận lợi nhờ đường 8A và đường Hồ Chí Minh, cùng với cửa khẩu quốc tế Cầu Treo thông thương với tỉnh Bôlykhamxay, Lào Điều này góp phần thúc đẩy giao lưu kinh tế - văn hóa, hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Hương Sơn nổi bật với địa hình đồi núi xen lẫn đồng bằng và thung lũng của sông Ngàn Phố và sông Ngàn Sâu, với đỉnh núi Bà Mụ cao 1357m nằm trên biên giới Việt - Lào Các dãy núi chính bao gồm Giăng Màn, Núi Nầm, Mồng Gà, Thiên Nhẫn và Hoa Bảy Địa hình này dẫn đến sự phân bố dân cư không đồng đều, gây khó khăn cho quy hoạch sản xuất, xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển hệ thống giao thông nông thôn.
Hương Sơn nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa, chịu ảnh hưởng của khí hậu chuyển tiếp giữa miền Bắc và miền Nam, dẫn đến thời tiết khắc nghiệt với hai mùa rõ rệt Mùa mưa có lượng mưa trung bình hàng năm từ 2500mm đến 2650mm, đặc biệt vào cuối tháng 8, tháng 9 và giữa tháng 11, chiếm 54% tổng lượng mưa cả năm Mùa khô bắt đầu từ tháng
12 đến tháng 7 năm sau Đây là mùa nắng gắt, có gió Tây Nam (thổi từ Lào) khô, nóng, lƣợng bốc hơi lớn Nhiệt độ trung bình từ 32 – 35 độ C
2.1.2 Về dân cư và lao động
Huyện có tổng dân số 119.240 người, chiếm 9,71% dân số tỉnh Hà Tĩnh, chủ yếu là người Kinh cùng một số dân tộc khác Trong số này, có hơn 72.000 lao động trong độ tuổi, trong đó 74% có khả năng lao động Đặc biệt, lao động nông thôn chiếm tới 85% tổng số lao động của huyện.
Kinh tế huyện chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi, với giá trị sản xuất đạt 968,4 tỷ đồng, tăng 11,75% so với năm 2010 Trong đó, nông, lâm, ngư nghiệp chiếm 31,97% và công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, xây dựng cơ bản chiếm 20,41% Tăng trưởng kinh tế (GDP) đạt 10,59%, trong khi thu nhập bình quân đầu người đạt 8,8 triệu đồng/năm.
2.1.4 Về quốc phòng - an ninh
Công tác quốc phòng và quân sự địa phương ngày càng được củng cố, với việc xây dựng nền quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân Công tác động viên, tuyển sinh quân sự cùng giáo dục quốc phòng toàn dân được đảm bảo hiệu quả Chế độ trực sẵn sàng chiến đấu được duy trì thường xuyên, kết hợp với công tác tuần tra và cảnh giác đối với các mục tiêu trọng điểm của huyện An ninh biên giới, nông thôn và văn hóa tư tưởng được giữ vững, tạo nên sự ổn định, đồng thời các loại tội phạm hình sự cũng đã được đẩy lùi.
Thực trạng tội phạm do người chưa thành niên gây ra trên địa bàn huyện Hương Sơn - tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2010 - 2013
2.2.1 Diễn biến của tình hình tội phạm do người chưa thành niên gây ra trên địa bàn huyện Hương Sơn - Hà Tĩnh giai đoạn 2010 - 2013
Bảng 1: THTP do NCTN gây ra trên địa bàn huyện Hương Sơn giai đoạn 2010 - 2013
Năm Tổng số vụ Số vụ do
NCTN gây ra Số bị cáo Bị cáo NTN Bị cáo
Nguồn: TAND huyện Hương Sơn - tỉnh Hà Tĩnh
Từ thông tin thu thập trong quá trình thực tập tại TAND huyện Hương Sơn, tôi nhận thấy tình hình tội phạm do người chưa thành niên gây ra vẫn diễn biến phức tạp Số vụ án và số người phạm tội chưa thành niên được phát hiện và xử lý hàng năm có sự tăng giảm không đồng đều.
Biểu đồ 1: THTP do NCTN gây ra trên địa bàn huyện Hương Sơn giai đoạn 2010 - 2013
Biểu đồ thể hiện tội phạm do người chưa thành niên gây ra và số bị cáo người chưa thành niên trong các năm 2010-2013
Tổng số vụ Số vụ do người chưa thanh niên gây ra
Tổng số bị cáo Số bị cáo chƣa đủ tuổi vị thanh niên
Từ năm 2010 đến 2013, tình hình tai nạn giao thông (TNGT) do người cao tuổi gây ra tại huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh chiếm từ 25% đến 35% tổng số vụ TNGT Cụ thể, năm 2010, tỷ lệ này đạt 26,09% với 6 vụ trong tổng số 13 vụ xảy ra.
Từ năm 2011 đến 2013, tỷ lệ các vụ tai nạn do NCTN gây ra có sự biến động đáng kể, bắt đầu từ 35,56% (16/45 vụ) vào năm 2011, giảm xuống 24,53% vào năm 2012, nhưng lại tăng lên 41,46% (17/41 vụ) vào năm 2013 Điều này cho thấy tỷ lệ tai nạn do NCTN gây ra vẫn ở mức cao so với tổng số vụ tai nạn trên địa bàn, là một vấn đề đáng lo ngại cho các cấp chính quyền và toàn thể nhân dân.
Tỉ lệ bị cáo là người chưa thành niên (NCTN) trong các vụ án hình sự đang gia tăng đáng kể, chiếm từ 30 - 35% tổng số bị cáo được đưa ra xét xử, với năm 2013 có hơn 50% là NCTN So với năm 2010, khi có 15 bị cáo NCTN tương ứng với 100%, các năm sau đó cho thấy sự biến động về số lượng này Cụ thể, năm 2011, tỉ lệ NCTN bị đưa ra xét xử tăng 26,67%, đạt 126,67%, nhưng năm 2012 lại giảm 6,67% xuống còn 93,33% Đây là kết quả của những nỗ lực trong công tác phòng ngừa tội phạm.
TP do NCTN được thực hiện bởi nhiều cấp, ngành và toàn thể quần chúng nhân dân Tuy nhiên, đến năm 2013, tỷ lệ này lại tăng trở lại với mức 206,67%, tăng 106,67% so với trước đó Nguyên nhân chính là do sự buông lỏng trong công tác đấu tranh, phòng ngừa và xử lý của các cơ quan, ban ngành đoàn thể, tạo điều kiện cho NCTN gia tăng các vụ phạm tội.
Biểu đồ 2: Diễn biến THTP do NCTN gây ra trên địa bàn huyện
Trong giai đoạn 2010 - 2013, TAND huyện Hương Sơn đã xử lý 79 bị cáo là người chưa thành niên (NCTN) phạm tội, trong đó có 48 bị cáo bị tuyên phạt tù có thời hạn, 25 bị cáo nhận án treo, và số còn lại bị áp dụng các hình phạt như cảnh cáo và cải tạo không giam giữ.
Trong tổng số 162 vụ án hình sự, có 52 vụ do người cao tuổi (NCTN) gây ra, với các tội danh chủ yếu bao gồm: trộm cắp tài sản (19 vụ), cố ý gây thương tích (7 vụ), hiếp dâm (3 vụ), cướp tài sản (4 vụ), lừa đảo chiếm đoạt tài sản (3 vụ), và vi phạm quy định về giao thông đường bộ (1 vụ) Số liệu này phản ánh thực trạng phức tạp của một huyện miền núi biên giới.
Từ năm 2010 đến 2013, khu vực Hương Sơn ghi nhận 19 vụ liên quan đến ma túy, cho thấy tình hình ngày càng nghiêm trọng Sự mở cửa biên giới Việt - Lào và hoàn thiện tuyến đường 8A đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động buôn bán, nhưng cũng dẫn đến gia tăng tội phạm ma túy, đặc biệt là trong việc vận chuyển, tàng trữ và buôn bán chất cấm Nguồn ma túy chủ yếu thâm nhập từ Lào qua cửa khẩu Cầu Treo, với các phương thức hoạt động ngày càng tinh vi và đa dạng Hậu quả của tình trạng này là nhiều thanh thiếu niên bỏ học sớm, tìm kiếm cách kiếm tiền nhanh chóng để thỏa mãn nhu cầu ăn chơi.
Gần đây, tình trạng tội phạm do người chưa thành niên gây ra đang gia tăng, đặc biệt là các vụ việc liên quan đến bạo lực và vi phạm quy định giao thông Đặc biệt, tội phạm hiếp dâm do người chưa thành niên thực hiện, mặc dù ít gặp trước đây, đang có xu hướng gia tăng và trở thành một loại tội phạm nghiêm trọng.
Trong giai đoạn 2010 - 2013, tình hình tội phạm do nhóm đối tượng trẻ (NCTN) gây ra đã gia tăng cả về quy mô lẫn mức độ nguy hiểm cho xã hội Các hành vi phạm tội, như cướp tài sản, không còn bị giới hạn ở những khu vực hẻo lánh mà ngày càng trở nên táo bạo và liều lĩnh Một ví dụ điển hình là vụ cướp tài sản của Phạm Ngọc Minh (1997), Trần Trung Thái (1996) và Hồ Sỹ Huy (1989) tại xã Sơn Thủy - Hương Sơn vào ngày 11/11/2013 Sau khi gặp gỡ bạn bè tại thác nước đập Hau Hau, Thái đã nảy sinh ý định cướp tài sản và cùng với Minh và Huy đã lên kế hoạch thực hiện hành vi phạm tội, thể hiện sự coi thường pháp luật và sự liều lĩnh trong hành động của họ.
", Kiên đi lên thì Thái hỏi " có tiền không cho anh ít chục đổ xăng" Kiên nói:
Lê Ngọc Tuyên và Nguyễn Thành Luân, cả hai sinh năm 1996, đang trên đường lên thác nước thì bị Huy tiếp cận xin mượn điện thoại nhưng không được cho Minh sau đó đã cố gắng giật dây chuyền kim loại trắng của Tuyên nhưng bị Tuyên giữ lại Thái thấy vậy đã lao vào ôm Tuyên để ngăn cản, giúp Minh giật được dây chuyền dài 52cm Trong khi đó, Huy cũng đã lục túi quần của Luân để tìm điện thoại, nhưng Luân đã kháng cự lại.
Huy không lấy được dây chuyền, sau đó Luân và Tuyên thông báo với bạn bè rằng đã bị cướp và nhờ Hương gọi Minh xin lại nhưng không thành công Minh, Huy và Thái đã gặp nhóm bạn của Hương tại chân đập và đã hành hung Hoàng Văn Cường, Hồ Anh Dũng, và Nguyễn Thành Luân Thái đã yêu cầu Cường đưa điện thoại, nhưng khi Cường từ chối, Thái đã lục túi và lấy được điện thoại NOKIA 200 cùng 40.000 đồng Khoảng 10 phút sau, nhóm này đi ăn nhưng không có tiền, nên đã bán điện thoại cướp được cho anh Thịnh với giá 200.000 đồng và chia nhau tiêu xài Sau sự việc, nhóm học sinh đã báo công an huyện Hương Sơn, và tại biên bản định giá ngày 24/12/2013, dây chuyền bị cướp được xác định trị giá 200.000 đồng Tại cơ quan điều tra, Thái, Huy và Minh đã thừa nhận hành vi cướp tài sản của mình Ngày 5/2/2014, TAND huyện Hương Sơn đã xét xử công khai các bị cáo về tội cướp tài sản theo quy định của pháp luật.
Tòa án BLHS đã tuyên phạt Hồ Sỹ Huy 33 tháng tù, trong khi Trần Trung Thái và Phạm Ngọc Minh nhận án 30 tháng tù Đây là một bài học nghiêm khắc cho những ai coi thường pháp luật và cũng là lời nhắc nhở cho phụ huynh, nhà trường cùng các cơ quan chức năng trong việc quản lý thanh thiếu niên, nhằm ngăn chặn những sai lầm đáng tiếc có thể xảy ra.
Các số liệu thống kê về tội phạm và người phạm tội chưa thành niên tại huyện Hương Sơn đã được TAND huyện xét xử và tuyên án có hiệu lực pháp luật Tuy nhiên, những con số này chưa phản ánh đầy đủ thực trạng tội phạm trên địa bàn Để có cái nhìn toàn diện về tình hình tội phạm, cần xem xét không chỉ các tội phạm rõ ràng mà còn cả tội phạm ẩn Việc xác định tội phạm ẩn yêu cầu nghiên cứu kỹ lưỡng từ các số liệu tội phạm rõ ràng, bởi vì tội phạm ẩn thường có mối liên hệ với tội phạm rõ Dù áp dụng bất kỳ phương pháp nào để phát hiện tội phạm ẩn, kết quả vẫn mang tính chất đánh giá và dự đoán.
Nghiên cứu và đánh giá đúng đặc tính của tội phạm hình sự do người chưa thành niên gây ra tại huyện Hương Sơn trong giai đoạn 2010 – 2013 không chỉ dựa vào những vụ án đã được phát hiện và xét xử, mà còn cần xem xét một cách kỹ lưỡng phần tội phạm ẩn, bao gồm các hành vi vi phạm pháp luật mà chưa được phát hiện.
