NỘI DUNG
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG ĐỐI VỚI CÔNG TÁC THANH NIÊN
1.1 Vị trí, vai trò của thanh niên và công tác thanh niên
1.1.1 Khái niệm thanh niên và công tác thanh niên
Thanh niên là đối tượng nghiên cứu của nhiều ngành khoa học, với các định nghĩa khác nhau tùy thuộc vào góc độ tiếp cận Theo C.Mác và Ph.Ăng-ghen, con người là thực thể xã hội và tự nhiên, với sự tương tác giữa các quy luật xã hội và tự nhiên Thanh niên được hiểu là một phạm trù triết học, đại diện cho giai đoạn phát triển nhất định trong cuộc đời, mang những đặc trưng tâm lý, sinh lý và nhận thức riêng Điều này cho thấy thanh niên vừa có con người tự nhiên, thể hiện qua độ tuổi và đặc điểm sinh lý, vừa có con người xã hội, thể hiện qua sự trưởng thành trong nhận thức và ý thức trách nhiệm công dân.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG ĐỐI VỚI CÔNG TÁC THANH NIÊN
Vị trí, vai trò của thanh niên và công tác thanh niên
1.1.1 Khái niệm thanh niên và công tác thanh niên
Thanh niên là đối tượng nghiên cứu của nhiều ngành khoa học, với các định nghĩa khác nhau tùy thuộc vào góc độ tiếp cận Theo C.Mác và Ph.Ăng-ghen, con người là thực thể xã hội và tự nhiên, và để phát triển, cần khám phá sự tác động của các quy luật xã hội và tự nhiên Thanh niên được xem như một phạm trù triết học, thể hiện giai đoạn phát triển với những đặc trưng tâm lý, sinh lý và nhận thức riêng Điều này có nghĩa là thanh niên vừa mang bản chất tự nhiên, vừa là thực thể xã hội, thể hiện qua sự trưởng thành về nhận thức và ý thức trách nhiệm công dân Giai đoạn thanh niên là thời kỳ chuyển tiếp từ trẻ em sang người lớn, từ cuộc sống phụ thuộc sang tự lập, với sự phát triển từ tư duy bắt chước sang tư duy độc lập, sáng tạo Thanh niên là giai đoạn khám phá và làm chủ bản thân, từ kinh tế đến hành vi xã hội.
Từ góc độ xã hội học, thanh niên được coi là giai đoạn quan trọng trong quá trình xã hội hóa cá nhân, nơi mà các giá trị xã hội được tiếp thu để hình thành nhân cách Đây là thời kỳ chuyển tiếp từ tuổi ấu thơ sang giai đoạn độc lập, trong đó thanh niên bắt đầu xác lập vai trò cá nhân với tư cách là công dân Ý thức công dân và trách nhiệm với gia đình, cộng đồng, cũng như xã hội ngày càng phát triển mạnh mẽ Thanh niên nhận thức rõ hơn về vai trò của bản thân và thế hệ mình trong sự phát triển chung của xã hội.
Dưới góc độ sinh học, thanh niên là giai đoạn phát triển quan trọng trong cuộc đời, đánh dấu sự chuyển tiếp từ trẻ em sang người lớn Đây là thời kỳ tiếp nối tuổi thiếu niên và đạt đỉnh cao của tuổi trưởng thành Giai đoạn này đặc trưng bởi sự phát triển nhanh chóng của cơ thể, hình thành và phát triển đầy đủ các chức năng, bao gồm sự tráng cường về thể lực, phát triển trí tuệ và trưởng thành về sinh dục Sự chuyển giao sang giai đoạn thanh niên thường được xác định qua tuổi tác của cá nhân.
Thanh niên được xem là lớp người kết nối và kế thừa có chọn lọc các truyền thống văn hóa từ thế hệ trước, đồng thời tiếp thu và sáng tạo các giá trị văn hóa mới phù hợp với thời đại Trong thanh niên, tồn tại những giá trị văn hóa của cha ông, giá trị văn hóa hiện tại và các yếu tố hình thành nên giá trị văn hóa tương lai.
Thanh niên, dưới góc độ kinh tế - chính trị, được xem là lực lượng hậu bị quan trọng cho các lực lượng chính trị, đóng vai trò là nguồn lao động dồi dào và là bộ phận thiết yếu trong lực lượng sản xuất Họ không chỉ tham gia tích cực vào các lĩnh vực xã hội mà còn đi đầu trong các cuộc đấu tranh sáng tạo và xây dựng giai cấp công nhân cũng như các lực lượng vũ trang Tương lai chính trị của mỗi quốc gia phụ thuộc vào việc ai nắm giữ lực lượng thanh niên, vì vậy họ thường là mục tiêu của các đảng chính trị trong việc lôi kéo và tập hợp Tại Việt Nam, Đảng coi trọng công tác đoàn kết và giáo dục thanh niên theo lý tưởng cộng sản, xác định Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức đại diện cho quyền lợi của thanh niên, là đội dự bị tin cậy của Đảng, góp phần quan trọng vào sự phát triển của Đảng và cách mạng Việt Nam.
Sự phát triển của con người là một quá trình liên tục suốt cuộc đời, với mỗi giai đoạn mang những đặc điểm riêng, đồng thời chứa đựng dấu ấn của giai đoạn trước và tiềm năng của giai đoạn sau Các mức độ phát triển có thể được phân loại theo nhiều cách, trong đó phân loại theo tuổi thời gian (theo tháng và năm) là phổ biến nhất Tuổi được xác định dựa trên ngày, tháng, năm sinh và tăng dần theo thời gian Đặc biệt, độ tuổi thanh niên có sự khác biệt giữa các quốc gia.
Bảng 1.1 Quy định độ tuổi thanh niên ở các nước
Tên nước Độ tuổi Tên nước Độ tuổi
Au-stra-lia 15-25 Papua New Guinea 12-35
Trung Quốc 14-28 Sa-moa 15-35 Ấn Độ 13-35 Singapore 15-29
Ma-lay-xia 15-40 Sri-lan-ca 15-24
Man-đi-vơ 16-35 Thái Lan 15-24
Niu-di-lân 15-24 Tông-ga 12-25
Pa-ki-xtăng 15-29 Liên hiệp quốc 15-24
Ở Việt Nam, tuổi thanh niên được hiểu là những người trong độ tuổi từ 16 đến 30, khác với tuổi đoàn viên (15 đến 30 tuổi) Sự thay đổi này phản ánh điều kiện kinh tế, chính trị và xã hội phát triển, cũng như thời gian học tập kéo dài hơn Theo điều lệ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Đoàn là tổ chức chính trị xã hội của thanh niên, gồm những thanh niên ưu tú từ 16 đến 30 tuổi Sau khi hết tuổi đoàn viên, họ vẫn có thể tham gia hoạt động trong Đoàn hoặc Hội Liên hiệp thanh niên cho đến 35 tuổi.
Thanh niên là một nhóm nhân khẩu - xã hội đặc thù, bao gồm những người trong một độ tuổi nhất định Họ có mối quan hệ gắn bó với mọi giai cấp và tầng lớp xã hội, tham gia vào mọi lĩnh vực hoạt động xã hội Thanh niên đóng vai trò quan trọng trong hiện tại và có ảnh hưởng quyết định đến sự phát triển của xã hội trong tương lai.
Thanh niên là nhóm người trong xã hội, thường từ 16 đến 30 tuổi, bao gồm mọi giai cấp, dân tộc và tầng lớp xã hội, tùy thuộc vào điều kiện kinh tế - xã hội của từng quốc gia Đây là giai đoạn phát triển mạnh mẽ về thể chất, tinh thần và trí tuệ, đồng thời hình thành nhân cách, thế giới quan và lý tưởng đạo đức của công dân.
- Khái niệm công tác thanh niên
Công tác thanh niên đóng vai trò quan trọng trong hoạt động quần chúng, bao gồm sự phối hợp giữa Đảng, Nhà nước, Đoàn thanh niên, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức xã hội Mục tiêu chính là giáo dục, bồi dưỡng và tạo điều kiện cho thanh niên phát triển, trưởng thành, từ đó phát huy tiềm năng của lực lượng thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Công tác thanh niên là sự kết hợp của các chủ thể xã hội nhằm tác động đến thanh niên với những mục tiêu cụ thể Theo Điều 4 Nghị định số 120/2007/NĐ-CP ngày 23 tháng 7 năm, việc này đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và định hướng cho thế hệ trẻ.
Nghị định 2007 của Chính phủ quy định về công tác thanh niên, nhấn mạnh rằng đây là những hoạt động của Đảng, Nhà nước và xã hội nhằm giáo dục, bồi dưỡng và tạo điều kiện cho thanh niên phấn đấu và trưởng thành Đồng thời, công tác này cũng nhằm phát huy vai trò xung kích, sức sáng tạo và tiềm năng lớn của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Kể từ khi Đảng ra đời, công tác thanh niên đã trở thành một hoạt động chính trị xã hội quan trọng, dưới sự lãnh đạo trực tiếp và toàn diện của Đảng Đảng coi công tác thanh niên là một phần thiết yếu trong hoạt động của mình, nhằm giáo dục, thuyết phục và vận động thanh niên tham gia vào các nhiệm vụ cách mạng, đồng thời giải quyết các vấn đề xã hội của thanh niên Đây cũng là quá trình tạo ra môi trường kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, góp phần hình thành trường học cộng sản cho thanh niên học tập, rèn luyện và trưởng thành.
Công tác thanh niên là hoạt động xã hội tương tác giữa các thành phần trong xã hội và giới trẻ, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của thanh niên cũng như yêu cầu phát triển chung của xã hội.
Chủ thể lãnh đạo công tác thanh niên là Đảng, với đối tượng lãnh đạo là công tác thanh niên thông qua các tổ chức xã hội Đảng thực hiện vai trò lãnh đạo đối với các tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên, nhằm thực hiện các đường lối, chủ trương, chỉ thị và nghị quyết liên quan đến thanh niên Đồng thời, Đảng cũng lãnh đạo các tổ chức trong hệ thống chính trị, các tổ chức chính trị-xã hội, xã hội-nghề nghiệp và các tổ chức kinh tế, đảm bảo việc thực hiện các chính sách về công tác thanh niên theo chức năng, nhiệm vụ của từng tổ chức Trong đó, cần chú trọng vào việc xây dựng và phát huy vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Hội Liên hiệp thanh niên trong công tác thanh niên.
1.1.2 Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về vị trí, vai trò của thanh niên và công tác thanh niên
Sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên
1.2.1 Nội dung lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên
Khi thảo luận về sự lãnh đạo của Đảng, các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác - Lênin nhấn mạnh tầm quan trọng của lãnh đạo cách mạng Theo C.Mác, Ph.Ăngghen và V.I.Lênin, sự ra đời của Đảng cộng sản là điều tất yếu nhằm lãnh đạo cuộc đấu tranh giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản Đảng có nhiệm vụ lãnh đạo giai cấp công nhân và nhân dân lao động thực hiện sứ mệnh lịch sử toàn cầu của giai cấp công nhân Để hoàn thành sứ mệnh này, Đảng cần xác định các nhiệm vụ cụ thể cho từng giai đoạn cách mạng và nhiệm kỳ đại hội Đảng, từ đó đưa ra quyết định, chủ trương và giải pháp phù hợp để thực hiện các công việc đó.
Nội dung lãnh đạo của Đảng được xác định bởi nhiệm vụ chung và cụ thể cho từng giai đoạn cách mạng, với trọng tâm là nhiệm vụ của từng giai đoạn Để đạt được kết quả tốt, cần giải quyết hiệu quả những vấn đề này, từ đó từng bước thực hiện thắng lợi nhiệm vụ cách mạng Lãnh đạo công tác thanh niên của Đảng bao gồm các công việc đã được xác định, nhằm thực hiện nhiệm vụ trong từng thời kỳ cách mạng và nhiệm kỳ đại hội Đảng, đảm bảo thành công trong công tác thanh niên trong giai đoạn đó.
Nội dung Đảng lãnh đạo công tác thanh niên trong giai đoạn hiện nay gồm:
Đảng xây dựng chủ trương và nghị quyết nhằm lãnh đạo công tác thanh niên, với các quan điểm chỉ đạo rõ ràng, đặt ra mục tiêu chung và cụ thể cho những năm tới Bên cạnh đó, nhiệm vụ và giải pháp lớn cũng được xác định, đồng thời lãnh đạo Quốc hội tiến hành sửa đổi, bổ sung luật thanh niên và các luật liên quan đến thanh niên.
Đảng lãnh đạo và chỉ đạo việc nghiên cứu, tổng kết thực tiễn để phát triển lý luận về vị trí và vai trò của thanh niên trong bối cảnh kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Đồng thời, cần phát huy vai trò của thanh niên trong quá trình mở cửa và hội nhập kinh tế quốc tế Đảng cũng cần đấu tranh kiên quyết và hiệu quả với các luận điểm sai trái, phản động cùng các hoạt động của thế lực thù địch nhằm mua chuộc, lôi kéo thanh niên ra khỏi sự lãnh đạo của Đảng.
Đảng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giáo dục lý tưởng, đạo đức cách mạng và lối sống lành mạnh cho thanh niên Điều này nhằm nâng cao vai trò và trách nhiệm của họ trong việc cống hiến cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, với mục tiêu xây dựng một xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng và văn minh.
Đảng lãnh đạo các cơ quan Nhà nước thực hiện việc cụ thể hóa và thể chế hóa các chủ trương, nghị quyết liên quan đến thanh niên và công tác thanh niên Đồng thời, Đảng cũng xác định rõ sự lãnh đạo của mình đối với công tác thanh niên, từ đó xây dựng các chương trình, kế hoạch và chiến lược phát triển thanh niên hiệu quả.
Đảng lãnh đạo và chỉ đạo việc học tập các quan điểm, nghị quyết về thanh niên, đồng thời quán triệt các luật pháp và chương trình của Nhà nước liên quan đến thanh niên trong các tổ chức đảng và toàn xã hội Đảng cũng đẩy mạnh tuyên truyền và giáo dục về truyền thống và cống hiến của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng, nhấn mạnh vai trò và trách nhiệm của họ trong công cuộc đổi mới hiện nay Qua đó, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các tổ chức đảng, đảng viên và toàn xã hội đối với công tác thanh niên.
Đảng lãnh đạo các cơ quan nhà nước thực hiện hiệu quả chức năng quản lý nhà nước về công tác thanh niên, thông qua việc củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của các cơ quan như Ủy ban quốc gia về thanh niên Việt Nam Đồng thời, cần xây dựng và triển khai Hội đồng công tác thanh niên tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, nhằm tăng cường vai trò của chính quyền địa phương trong việc quản lý công tác thanh niên.
Đảng lãnh đạo tập trung nâng cao chất lượng đào tạo nghề và trình độ, nhằm tạo ra việc làm ổn định cho thanh niên Đồng thời, xây dựng môi trường xã hội lành mạnh để tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển toàn diện, cống hiến và trưởng thành của thế hệ trẻ.
Đảng lãnh đạo xây dựng Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vững mạnh, đóng vai trò nòng cốt trong công tác thanh niên Đảng chú trọng phát triển các điển hình tiên tiến trong thanh niên và tổ chức đoàn, đồng thời thực hiện sơ kết, tổng kết để rút ra kinh nghiệm và nhân rộng mô hình hiệu quả Bên cạnh đó, Đảng cũng đặc biệt quan tâm đến việc lãnh đạo chống lại các tiêu cực trong thanh niên, nhằm từng bước ngăn chặn và loại trừ các tệ nạn xã hội.
Đảng lãnh đạo việc phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội trong công tác thanh niên, tạo điều kiện cho Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thực hiện chức năng giám sát và phản biện xã hội đối với sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước Sự phối hợp giữa các tổ chức này là thiết yếu để nâng cao hiệu quả công tác thanh niên trong toàn xã hội.
Đảng lãnh đạo công tác quy hoạch, đào tạo và bồi dưỡng cán bộ làm công tác thanh vận, đặc biệt là cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, nhằm xây dựng đội ngũ có đức, có tài, uy tín và kinh nghiệm trong công tác thanh niên Điều này đáp ứng yêu cầu tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong bối cảnh hiện nay, đồng thời chú trọng vào việc trọng dụng tài năng trẻ và bố trí, sử dụng cán bộ trong độ tuổi thanh niên trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
Đảng lãnh đạo việc kiểm tra, giám sát các tổ chức đảng và đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ công tác thanh niên Các cơ quan chức năng trong hệ thống chính trị cũng tiến hành kiểm tra, thanh tra và kiểm soát các hoạt động liên quan đến công tác thanh niên của các tổ chức này.
1.2.2 Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên
Phương thức lãnh đạo của Đảng, được nêu rõ trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc làm rõ khái niệm lãnh đạo Cương lĩnh khẳng định rằng Đảng lãnh đạo xã hội thông qua cương lĩnh, chiến lược, định hướng chính sách và chủ trương công tác; đồng thời sử dụng công tác tuyên truyền, thuyết phục, vận động, tổ chức kiểm tra và hành động gương mẫu của đảng viên Đảng cũng giới thiệu những đảng viên ưu tú vào các cơ quan lãnh đạo chính quyền và đoàn thể, nhưng không thay thế công việc của các tổ chức khác trong hệ thống chính trị.
Trong thập niên đầu thế kỷ XXI, Việt Nam đối mặt với nhiều cơ hội và thách thức mới, yêu cầu Đảng phải đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Đảng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải cách phương thức lãnh đạo đối với Nhà nước ở tất cả các cấp, từ Trung ương đến cơ sở Đồng thời, Đảng cũng bổ sung các yếu tố như quy chế lãnh đạo, xác định rõ trách nhiệm của ban chấp hành và ban thường vụ cấp ủy địa phương, cũng như cải thiện phong cách làm việc và chế độ báo cáo xin ý kiến.
Sự cần thiết tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 7 Khoá VII của Đảng (1994) xác định rằng công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) là quá trình chuyển đổi toàn diện các hoạt động sản xuất kinh doanh và quản lý kinh tế - xã hội Quá trình này chuyển từ lao động thủ công sang việc áp dụng rộng rãi sức lao động kết hợp với công nghệ và phương pháp hiện đại, nhằm nâng cao năng suất lao động xã hội dựa trên sự phát triển của công nghiệp và tiến bộ khoa học - công nghệ.
1.3.1 Những chuyển biến trong công tác thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa dưới sự lãnh đạo của Đảng
Sau gần 30 năm đổi mới và phát triển, đặc biệt là sau 20 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VII) và 5 năm thực hiện Nghị quyết 25 - NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X), tình hình thanh niên đã có những chuyển biến mạnh mẽ Trong bối cảnh này, các yếu tố tích cực chiếm ưu thế, mặc dù vẫn tồn tại những yếu tố tiêu cực.
Một trong những thành tựu nổi bật của công cuộc đổi mới là việc hình thành thế hệ thanh niên mới với đạo đức, nhân cách, tri thức và sức khỏe tốt Thế hệ này không chỉ kế thừa truyền thống vẻ vang của Đảng và dân tộc mà còn thể hiện lòng yêu nước sâu sắc, cùng với ý thức trách nhiệm trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa khuyến khích tinh thần tình nguyện vì cộng đồng và trách nhiệm với gia đình, xã hội Thanh niên Việt Nam có ý chí vươn lên trong học tập, lao động và khởi nghiệp, quyết tâm thoát nghèo và lạc hậu Họ mong muốn được cống hiến cho đất nước, có việc làm ổn định, thu nhập tốt và đời sống văn hóa tinh thần phong phú trong một môi trường sống an toàn Dù có nhiều tâm trạng khác nhau, đa số thanh niên vẫn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và tương lai phát triển của đất nước.
Nghị quyết 25-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X đã tạo ra bước chuyển biến mạnh mẽ trong công tác thanh niên và phong trào Đoàn, nhấn mạnh vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng trong việc nâng cao công tác thanh niên và xây dựng tổ chức Đoàn Nhà nước đã ban hành Luật Thanh niên và Chiến lược phát triển thanh niên, cùng nhiều chính sách hỗ trợ, tạo cơ hội cho thanh niên rèn luyện và cống hiến Công tác Đoàn và phong trào thanh niên đã phát triển, với sự gia tăng số lượng thanh niên trở thành đoàn viên và đảng viên Vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, gia đình, nhà trường và xã hội trong công tác thanh niên đã có những chuyển biến tích cực.
1.3.2 Những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân trong công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa
Một bộ phận thanh niên hiện nay thiếu lý tưởng và niềm tin, ít quan tâm đến tình hình đất nước và có ý thức pháp luật kém Họ sống thực dụng và xa rời truyền thống văn hóa dân tộc, đặc biệt là thanh niên nông thôn và dân tộc thiểu số với trình độ học vấn thấp Nhiều thanh niên còn thiếu kiến thức và kỹ năng cần thiết để hội nhập quốc tế Tính độc lập, chủ động và sáng tạo của họ chưa đủ mạnh, không đáp ứng được yêu cầu của quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá Đặc biệt, tình trạng tội phạm và tệ nạn xã hội trong giới trẻ đang gia tăng và ngày càng phức tạp.
Một số cấp ủy Đảng chưa quan tâm đúng mức đến công tác thanh niên, dẫn đến việc đôn đốc, kiểm tra và đánh giá thực hiện các chủ trương, nghị quyết không thường xuyên và thiếu kịp thời Công tác quy hoạch, đào tạo và sử dụng cán bộ trẻ chưa được coi trọng, trong khi phát triển Đảng trong thanh niên còn hạn chế Nhà nước chậm thể chế hoá các chủ trương về thanh niên, thiếu chính sách đồng bộ và lâu dài để bồi dưỡng, đào tạo tài năng trẻ Nhiều bộ, ngành, địa phương chưa thực hiện tốt trách nhiệm chăm lo và phát huy thanh niên Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam chưa đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, dẫn đến khả năng chi phối và ảnh hưởng trong thanh niên còn thấp, cùng với tỷ lệ tập hợp thanh niên không cao Sự phối hợp giữa Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể tại nhiều địa phương chưa chặt chẽ, và sự kết hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong giáo dục thanh niên còn hạn chế.
Nguyên nhân hạn chế trong công tác thanh niên bao gồm tác động từ tình hình toàn cầu, rủi ro kinh tế và sự chống phá của các thế lực thù địch Về chủ quan, nhận thức của một số cấp uỷ Đảng và cán bộ về thanh niên chưa đầy đủ, thường khoán trắng cho Đoàn, dẫn đến tổ chức chỉ đạo thiếu tập trung Đánh giá thanh niên còn theo cảm tính, thiếu niềm tin vào thế hệ trẻ, trong khi một bộ phận cán bộ không làm gương cho thanh niên Gia đình cũng ít quan tâm đến giáo dục con cháu, và quản lý nhà nước về công tác thanh niên còn nhiều bất cập, thiếu sự phối hợp rõ ràng Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội chưa gắn kết với phát triển thanh niên, trong khi công tác giáo dục, dạy nghề và phòng chống tệ nạn xã hội còn yếu kém Hoạt động văn hoá, thể thao và truyền thông cũng gặp nhiều khuyết điểm, ảnh hưởng đến thanh niên Công tác giáo dục và ngăn chặn tác động từ các thế lực thù địch còn thiếu hiệu quả, làm cho việc quản lý và tập hợp thanh niên trở nên khó khăn hơn Điều kiện hoạt động của Đoàn, Hội và chính sách cho cán bộ Đoàn vẫn còn bất cập, trong khi năng lực của cán bộ Đoàn chưa đáp ứng yêu cầu thực tế.
1.3.3 Nhiệm vụ đặt ra trong công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa
Bước vào thời kỳ mới, với đường lối đúng đắn của Đảng, đất nước đang ổn định và không ngừng gia tăng thế và lực Việc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và tích cực hội nhập quốc tế sẽ giúp Việt Nam sớm thoát khỏi tình trạng kém phát triển, tạo nền tảng cho việc trở thành một nước công nghiệp hiện đại vào năm 2020 Sự quan tâm từ Đảng, Nhà nước, gia đình, nhà trường và xã hội đối với thế hệ trẻ ngày càng tăng lên, tạo điều kiện thuận lợi cho thanh niên phát triển tài năng và cống hiến cho đất nước Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học - công nghệ và kinh tế tri thức sẽ mở ra nhiều cơ hội cho thanh niên tiếp cận văn minh nhân loại và nâng cao tri thức.
Quá trình đổi mới đất nước không chỉ đặt ra thách thức cho Đảng và dân tộc mà còn cho chính thanh niên Công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng yêu cầu thanh niên nâng cao nhận thức chính trị, trình độ học vấn và chuyên môn Thanh niên phải đối mặt với tiêu cực xã hội, mặt trái của kinh tế thị trường và sự lôi kéo từ các thế lực thù địch, điều này khiến việc giữ vững nhân cách, đạo đức và truyền thống dân tộc trở thành thách thức lớn.
Trước yêu cầu của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và sự hội nhập quốc tế sâu rộng, cần tăng cường lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên Điều này nhằm chăm lo, bồi dưỡng và phát huy vai trò, sức mạnh của thanh niên trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Thanh niên là bộ phận quan trọng của xã hội, đóng vai trò hàng đầu trong dựng nước và giữ nước C.Mác, Ph.Ăngghen và V.I.Lênin coi thanh niên là lực lượng cách mạng chủ chốt, gắn liền với giai cấp công nhân và Đảng tiên phong Hồ Chí Minh, kế thừa tư tưởng của các nhà lãnh đạo vĩ đại, đã phát triển các luận điểm mác-xít về vai trò của thanh niên và công tác thanh niên tại Việt Nam Ông khẳng định thanh niên có vị trí, vai trò và động lực cách mạng to lớn trong sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng xã hội mới Đảng ta luôn đánh giá đúng tầm quan trọng của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc.
Trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thanh niên Việt Nam đang có những chuyển biến tích cực về số lượng, năng lực sáng tạo và trình độ học vấn Họ đóng góp quan trọng vào sự nghiệp phát triển đất nước Tuy nhiên, nhiều vấn đề liên quan đến công tác thanh niên cần được xem xét và xử lý kịp thời Do đó, cần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác thanh niên để phát huy tối đa vai trò và sức mạnh của thanh niên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.