NỘI DUNG
TƯ TƯỞNG GIÁO DỤC CỦA JOHN DEWEY
1.1 Khái lƣợc về cuộc đời, sự nghiệp, và tác phẩm “Dân chủ và Giáo dục” của J Dewey
1.1.1 Khái lược về cuộc đời, sự nghiệp của J Dewey
J Dewey, sinh ngày 20 tháng 10 năm 1859, lớn lên trong một gia đình bán tạp hóa ở Burlington, Vermont, Hoa Kỳ Ông trải qua những năm tháng ấu thơ bên cha mẹ tại Lake Champlain, chỉ hai năm trước khi nội chiến bùng nổ.
Cha J Dewey là một doanh nhân trong lĩnh vực tạp hóa và đồng thời là một tín đồ tôn giáo sùng đạo Mẹ của ông, trẻ hơn ông 20 tuổi, đã có ảnh hưởng lớn trong việc hình thành tinh thần trách nhiệm cao trong lối sống của nhà triết học này.
Năm 1875, J Dewey bắt đầu học tại Đại học Vermont và tốt nghiệp với bằng cử nhân vào năm 1879 Sau khi ra trường, ông đã giảng dạy từ cấp trung học đến đại học tại Pennsylvania và Vermont, trước khi chuyển sang nghiên cứu triết học.
Vào năm 1882, J Dewey bắt đầu học bậc sau đại học tại Đại học John Hopkins, một trường tiên phong trong giáo dục sau đại học theo mô hình Đức tại Mỹ Tại đây, ông đã chịu ảnh hưởng sâu sắc từ George Sylvester Morris (1840 –).
Năm 1889, một nhà duy tâm theo chủ nghĩa Hegel mới đã giảng dạy tại đây Hai năm sau, vào năm 1884, ông đã hoàn thành luận văn Tâm lý học của Kant và nhận bằng tiến sĩ.
Thời kỳ 1879 – 1884 có thể coi là thời kỳ bắt đầu sự nghiệp triết học của
J Dewey, dưới sự hướng dẫn của G.S Morris, đã nhận học vị tiến sĩ và sau đó trở thành Chủ nhiệm khoa Triết học tại đại học Michigan Trong giai đoạn này, ông không chỉ đam mê nghiên cứu triết học mà còn thể hiện sự nhiệt huyết trong việc phát triển tư tưởng triết học của mình.
John Dewey và những tiền đề hình thành tư tưởng giáo dục của
Nội dung cơ bản của tư tưởng giáo dục John Dewey trong tác phẩm “Dân chủ và giáo dục”
Bản chất, mục tiêu và nội dung của giáo dục trong tác phẩm “Dân chủ và Giáo Dục” của J Dewey
và Giáo dục” của J Dewey
2.1.1 Bản chất của giáo dục trong tác phẩm “Dân chủ và Giáo dục” của J Dewey
Trong tác phẩm của J Dewey, bản chất của giáo dục được thể hiện rõ ràng trong phần 1 và 3 của chương VI, cũng như phần 2 của chương XXIII, đồng thời cũng được nhắc đến trong nhiều chương khác.
J Dewey đã đề xuất một hướng đi mới trong tư tưởng giáo dục, khác với các nhà giáo dục theo trường phái “lấy trẻ em làm trung tâm” hay “lấy chương trình học làm trung tâm” Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của mối tương tác giữa thầy và trò, cho rằng trẻ em, mặc dù quan trọng, vẫn cần sự hướng dẫn và chỉ bảo từ người thầy để phát triển toàn diện.
J Dewey đi từ việc phê phán một số lý luận coi giáo dục chỉ đơn thuần là sự chuẩn bị cho cuộc sống, hay giáo dục là sự đào tạo từ bên ngoài, hoặc là quá trình huấn luyện các khả năng trú ngụ trong bản thân trí óc Từ đó ông đưa ra tư tưởng xuyên suốt về bản chất giáo dục của mình từ khái niệm xuất phát là “kinh nghiệm” Đối với J Dewey, kinh nghiệm vừa mang tính tự nhiên, vừa mang tính xã hội Kinh nghiệm là những liên kết giữa các sự vật, sự việc trong những bối cảnh khác nhau, đồng thời là những thiết chế văn hóa, xã hội, niềm tin của cá nhân và cộng đồng Đời sống của con người là tất cả những gì thuộc phạm vi kinh nghiệm Ông viết “Chúng ta dùng từ “sự sống” để chỉ toàn bộ phạm vi của kinh nghiệm, [kinh nghiệm] cá nhân lẫn [kinh nghiệm] chủng tộc” [5, tr.18] Như vậy, có thể khẳng định, kinh nghiệm là toàn bộ sự sống, là văn hóa và các lĩnh vực khác nhau của văn hóa loài người Từ đó, J Dewey khẳng định:
Giáo dục là một quá trình liên tục tái cấu trúc và tổ chức lại kinh nghiệm sống Nó không chỉ có mục đích trực tiếp mà còn hướng tới việc biến đổi các đặc tính của kinh nghiệm, đảm bảo rằng mọi hoạt động giáo dục đều đạt được mục tiêu này.
J Dewey định nghĩa bản chất của giáo dục là "sự tái tạo hoặc tái tổ chức lại kinh nghiệm nhằm gia tăng ý nghĩa cho kinh nghiệm và nâng cao khả năng điều khiển quá trình trải nghiệm".
Sự tái tạo và tổ chức lại kinh nghiệm là bản chất của giáo dục, giúp gia tăng khả năng nhận ra mối liên hệ và tính liên tục trong các hoạt động mà chúng ta tham gia Do đó, những hoạt động chứa đựng sự giáo dục và truyền đạt sẽ giúp chúng ta nhận diện những mối liên hệ mà trước đó có thể chưa được nhận ra.
Giáo dục không chỉ là việc tái tạo hay tổ chức lại kinh nghiệm, mà còn là quá trình làm tăng thêm ý nghĩa cho những trải nghiệm đó Một kinh nghiệm mang tính giáo dục sẽ luôn tạo ra khả năng kiểm soát và điều khiển hành động của chúng ta sau này Điều này cho thấy rằng, khi chúng ta có khả năng kiểm soát và nhận thức được những gì mình đang làm, điều đó khẳng định sức mạnh và giá trị của kinh nghiệm trong việc phát triển bản thân.
Chúng ta có khả năng "dự đoán" những sự kiện sắp xảy ra nhờ vào việc nhận diện các mối liên hệ giữa chúng Điều này cho phép chúng ta chuẩn bị trước, từ đó tối ưu hóa hiệu quả và thu được nhiều lợi ích từ hành động của mình.
Giáo dục theo J Dewey được xác định là một quá trình trải nghiệm thực sự, trong đó việc truyền đạt kinh nghiệm và nâng cao năng lực là rất quan trọng Điều này cho phép người học có khả năng kiểm soát và điều chỉnh tiến trình trải nghiệm của mình Bản chất của giáo dục chính là cuộc sống, thể hiện sự liên kết chặt chẽ giữa học tập và trải nghiệm thực tiễn.
Giáo dục không chỉ đơn thuần là việc áp đặt quy tắc cho học sinh, mà còn cần xây dựng chương trình giáo dục phù hợp với từng cá nhân Để thực hiện điều này, cần dựa trên quan niệm về "bản tính người", trong đó con người luôn có tính chủ thể, phân biệt với người khác Đặc biệt, giáo dục được coi là quá trình tái kiến tạo và tổ chức lại kinh nghiệm một cách liên tục, khẳng định rằng kinh nghiệm này vừa mang tính xã hội vừa mang tính cá nhân, không tuyệt đối hóa một trong hai khía cạnh.
Hơn thế nữa, cách thức nhằm duy trì tính liên tục xã hội được J Dewey chỉ ra là thông qua quá trình giao tiếp (communication) hay truyền đạt
Xã hội tồn tại nhờ vào tiến trình truyền dạy và sự truyền đạt, nơi con người chia sẻ các mục tiêu, niềm tin, khát vọng và tri thức chung Giao tiếp không chỉ duy trì đời sống cộng đồng mà còn giúp cá nhân mở rộng và thay đổi kinh nghiệm của bản thân Qua giao tiếp, kinh nghiệm chủng tộc cung cấp chất liệu cho trí tưởng tượng cá nhân, hình thành tinh thần trách nhiệm và sự quan tâm chung đối với cộng đồng Khi nhiệm vụ giáo dục được xác định, giáo dục sẽ phân hóa thành giáo dục có chủ đích và không có chủ đích, trong đó giáo dục có chủ đích là giáo dục nhà trường, thúc đẩy giao tiếp giữa các thành viên.
Giáo dục không chủ đích đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu tác động của phân tầng xã hội, khi con người sống và tương tác trong cộng đồng, chia sẻ kinh nghiệm để phát triển bản thân J Dewey nhấn mạnh rằng cả giáo dục có chủ đích và không chủ đích đều có giá trị ngang nhau, nhưng trong tác phẩm "Dân chủ và giáo dục", ông thể hiện sự ưu tiên cho giáo dục có chủ đích, vì nó là phương tiện để lan tỏa các giá trị dân chủ trong xã hội.
Theo J Dewey, giáo dục không chỉ là việc chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ em mà còn là quá trình hình thành các hoạt động xã hội được công nhận Kinh nghiệm cá nhân cần trải qua sự biến đổi để tham gia vào những mục tiêu chung và quan niệm của cộng đồng Ông nhấn mạnh mối quan hệ giữa hành động xã hội của cá nhân và môi trường xã hội, cho rằng môi trường này là điều kiện cần thiết để cá nhân phát triển từ con người tự nhiên thành con người văn hóa Môi trường xã hội cung cấp các tình huống thử thách, kích thích tư duy phản tư và giúp cá nhân xác định vấn đề, từ đó đưa ra hành động phù hợp với chuẩn mực xã hội Hơn nữa, môi trường này cũng khuyến khích cá nhân trở thành người biết chia sẻ và cộng tác, coi thành công của cộng đồng là thành công của chính mình.
Việc vượt qua chính mình là yếu tố quyết định đến sự thành công trong việc hoàn thành nhiệm vụ giáo dục, một chức năng xã hội quan trọng.
J Dewey nhấn mạnh rằng môi trường xã hội có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển tính cách và hành vi của trẻ em, khi nó hình thành xu hướng tinh thần và tình cảm thông qua việc kích thích cá nhân tham gia vào các hoạt động có mục đích Những hoạt động này không chỉ tạo ra kết quả nhất định mà còn làm nổi bật tính chủ thể của cá nhân, là điều kiện cần thiết cho sự tự do Dewey khẳng định vai trò của giáo dục không chủ đích từ môi trường xã hội, giúp hình thành các động năng tâm thức và tình cảm, đồng thời kết hợp với giáo dục trong nhà trường để giải phóng các năng lực này một cách toàn diện Ông cũng đề cập đến các yếu tố ảnh hưởng từ môi trường xã hội như thói quen ngôn ngữ, cách cư xử, và sở thích thẩm mỹ, nhấn mạnh rằng giáo dục không nên quá phụ thuộc vào giáo cụ và học liệu trung gian, vì chúng có thể làm sai lệch cảm nhận của học sinh.
Quan niệm của J Dewey về phương pháp giáo dục trong tác phẩm “Dân chủ và Giáo dục”
“Dân chủ và Giáo dục”
Từ việc đưa ra bản chất, mục tiêu cũng như đưa ra nội dung của giáo dục
J Dewey đi đến việc cần phải có phương pháp giáo dục mới J Dewey chỉ ra những sai lầm về phương pháp giáo dục của nhà trường truyền thống đã không gắn kết chương trình học với những hứng thú và hoạt động của người học từ đó đề ra phương pháp, triết lý giáo dục mới với vấn đề trọng tâm là lấy người học làm chuẩn
Triết lý giáo dục của J Dewey nhấn mạnh sự tôn trọng tính đa dạng của người học và phát triển trí tuệ xã hội cùng khả năng phản biện, giúp họ tham gia tích cực vào đời sống cộng đồng vì lợi ích chung Người học không chỉ là những cá nhân thụ động trong quá trình giáo dục mà cần thể hiện tính chủ thể ngay trong môi trường học đường, bắt đầu từ những hoạt động học tập đầu tiên.
J Dewey cho rằng: “toàn bộ những gì mà nhà trường có thể làm hoặc cần phải làm cho học sinh, trong chừng mực liên quan đến trí óc của chúng (tức bỏ qua các năng lực cơ bắp nhất định nào đó) là, phát triển khả năng tư duy của chúng” [5, tr.185] Phương pháp dạy và học trước tiên và quan trọng nhất là ở chỗ: tập trung chủ yếu vào việc tạo điều kiện, khuyến khích phát triển tư duy một cách toàn diện
J Dewey từ việc thấy được hạn chế trong phương pháp giảng dạy cũ đó là tách rời, biệt lập giữa học kỹ năng, học kiến thức và rèn luyện tư duy ông đòi hỏi nhà trường phải có sự kết hợp đồng bộ cả hoạt động giáo dục kỹ năng, kiến thức và rèn luyện tư duy với nhau mới khiến giáo dục mang lại hiệu quả thiết thực
Trong tác phẩm Dân chủ và giáo dục, J Dewey có chỉ ra một số phương pháp nhằm phát triển khả năng tư duy của người học:
Phương pháp “thử và sai” không chỉ đơn thuần truyền đạt kiến thức mà còn khuyến khích người học thực hành và trải nghiệm J Dewey cho rằng sai lầm trong dạy học là chỉ cung cấp kinh nghiệm mà không kết nối với trải nghiệm cá nhân Người dạy nên cung cấp “vật liệu” cho người học, từ đó họ tự xây dựng “tòa nhà kiến thức” thông qua việc thử nghiệm Việc kết nối lý thuyết với thực tiễn bên ngoài giúp kích thích tư duy và tạo ra kết quả tự nhiên Các tình huống học tập cần có tính chất gợi mở tư duy, không phải ngẫu nhiên J Dewey nhấn mạnh rằng trường học cần bổ sung “vật liệu” và cơ hội thực tế để người học thực hành và thảo luận những vấn đề phát sinh, từ đó tạo ra những câu hỏi xuất phát từ sự tự nguyện của họ.
J Dewey chỉ trích phương pháp giáo dục truyền thống, cho rằng nó hạn chế khả năng tư duy của người học bằng cách bắt họ giải quyết những vấn đề do thầy giáo đặt ra, thay vì những vấn đề thực tiễn trong cuộc sống Phương pháp này dẫn đến việc học sinh chỉ tìm kiếm sự hài lòng từ giáo viên, khiến mối quan hệ với nội dung học tập trở nên gián tiếp Dewey nhấn mạnh rằng nhà trường cần tạo ra các tình huống có vấn đề để kích thích tư duy, cho phép học sinh tự trải nghiệm và tích lũy kinh nghiệm Ông cho rằng sai lầm là một phần không thể tránh khỏi trong quá trình học, và nghệ thuật dạy học nằm ở việc làm cho các vấn đề mới vừa đủ khó để thách thức tư duy, nhưng cũng đủ dễ để học sinh có thể tìm thấy những gợi ý hữu ích từ những điều quen thuộc.
J Dewey cho rằng bằng phương pháp “thử và sai”, học sinh sẽ học tập thông qua những trải nghiệm Bằng trải nghiệm thực tế, học sinh sẽ rèn luyện tư duy và đạt được những kiến thức hữu ích cho quá trình sống ““Học hỏi từ kinh nghiệm” có nghĩa là tạo ra mối liên hệ qua lại giữa hai điều sau đây: chúng ta tác động tới sự vật và việc làm đó đem lại hệ quả khiến chúng ta thích thú với các sự vật đó hoặc phải chịu đựng Trong hoàn cảnh như vậy, “làm” trở thành một sự làm thử; một thử nghiệm với thế giới này nhằm phát hiện xem nó thế nào; sự
“Kinh qua” không chỉ đơn thuần là việc truyền đạt kiến thức mà còn là quá trình khám phá mối liên hệ giữa các sự vật Do đó, vai trò của giải trí, hoạt động và hành động trong môi trường học đường đóng vai trò cực kỳ quan trọng.
Khi trẻ em tham gia vào các hoạt động thể chất, chúng sẽ kích thích khả năng thiên phú và trở nên hào hứng hơn với việc học Học tập trở thành niềm vui thay vì gánh nặng, và sự vận động thể chất giúp trí tuệ trở nên minh mẫn và sáng tạo hơn Khi các yếu tố như tò mò và khám phá được tích hợp vào chương trình học chính quy, học sinh sẽ tham gia một cách trọn vẹn, thu hẹp khoảng cách giữa đời sống nhà trường và đời sống bên ngoài.
J Dewey đã chỉ ra rằng trẻ em có thể phân biệt giữa sợi bông và sợi len thông qua trải nghiệm thực tế Ông không biết lý do tại sao ngành công nghiệp vải sợi bông phát triển chậm hơn sợi len cho đến khi học sinh của ông cho biết rằng sợi bông khó giặt hơn Qua việc trực tiếp làm việc với sợi bông, học sinh đã mất 30 phút để tách sợi bông khỏi quả và hạt, thu được khối lượng chỉ dưới 1 ounce Từ đó, các em hiểu rằng một người chỉ có thể kiếm được 1 pound sợi bông mỗi ngày và lý do tổ tiên thường chọn mặc đồ len thay vì đồ bông.
Sợi bông có độ dài chỉ bằng 1/3 inch, trong khi sợi len dài gần 3 inches, khiến sợi bông mượt mà và không bám dính, trong khi sợi len chắc chắn và cứng cáp hơn nhờ vào nhiều gai hơn J Dewey khuyến khích việc áp dụng những phương pháp này trong giáo dục, giúp trẻ em trải nghiệm thực tế và biến những trải nghiệm đó thành kinh nghiệm cá nhân, thay vì chỉ tiếp nhận kiến thức một cách thụ động từ sách vở và giáo viên.
Theo J Dewey, phương pháp giáo dục truyền thống thường sai lầm khi yêu cầu người học tự tư duy mà không cung cấp những dữ kiện cần thiết để giải quyết vấn đề Để tư duy hiệu quả, người học cần có kinh nghiệm làm nguồn lực hỗ trợ Việc thu thập dữ kiện có thể thực hiện qua hai phương pháp: quan sát trực tiếp, giúp người học có cái nhìn sinh động nhưng cần bổ sung kinh nghiệm từ người khác một cách hợp lý; và phương pháp “nhắc lại”, luyện tập để ôn lại những kinh nghiệm quá khứ nhằm rút ra bài học cho hiện tại.
Học tập nên được coi là một quá trình khám phá, không chỉ là việc tích lũy thông tin từ người khác Khi ai đó truyền đạt tư tưởng của mình, đó chỉ là một sự kiện cụ thể, không phải là sự hiểu biết sâu sắc hay ý niệm Những sự kiện này có thể làm tăng hoặc giảm hứng thú của người học, nhưng điều quan trọng là những gì họ nhận được không phải lúc nào cũng là kiến thức thực sự Cha mẹ và thầy cô cần hiểu điều này để hỗ trợ quá trình học tập hiệu quả hơn.
Nhà trường chỉ tạo điều kiện để kích thích tư duy và sự học tập, chứ không thể cung cấp kiến thức cho người học Kiến thức là vô hạn, và mỗi cá nhân chỉ tích lũy được những kinh nghiệm riêng Việc truyền đạt kiến thức không đồng nghĩa với việc truyền đạt sự hiểu biết Theo J Dewey, học tập thực sự là quá trình tự tìm ra giải pháp và phát triển tư duy cá nhân.
J Dewey nhấn mạnh rằng phương pháp chia sẻ hành động trong giáo dục cần thay đổi mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh, từ mối quan hệ “chủ - tớ” sang một mối quan hệ hợp tác, nơi giáo viên cũng là người học Thay vì chỉ cung cấp kiến thức sẵn có, giáo viên và học sinh cần cùng tham gia vào quá trình học tập, chia sẻ hành động để tạo ra sự tương tác tích cực Để giáo dục hiệu quả, cần kết nối mối quan hệ giữa nhà trường và cuộc sống bên ngoài, giúp học sinh nhận thức được các mối quan hệ hỗ trợ và điểm tiếp xúc xã hội Trường học nên hoạt động như một xã hội thu nhỏ, nơi học sinh có cơ hội tham gia, cống hiến và cảm nhận mối liên kết với cộng đồng và tự nhiên Giáo viên cần tránh áp đặt suy nghĩ cá nhân lên học sinh, mà thay vào đó, khuyến khích sự phát triển tư duy độc lập và sáng tạo.
45 tạo ra môi trường xã hội giúp học sinh nhận thức và thừa nhận các trách nhiệm của bản thân đối với xã hội dân chủ
Quan niệm về giáo dục trong xã hội dân chủ trong tác phẩm “Dân chủ và Giáo dục” của J Dewey
và Giáo dục” của J Dewey
2.3.1 Quan niệm về dân chủ trong giáo dục trong tác phẩm “Dân chủ và
Tính dân chủ là hạt nhân quan trọng trong tác phẩm, và một xã hội dân chủ cần phải thể hiện rõ ràng qua tính dân chủ trong giáo dục.
J Dewey, từ góc độ dân chủ trong chính trị xã hội, đã đưa ra hai tiêu chí quan trọng để đánh giá giá trị của các phương thức xã hội hiện có, kết hợp với việc phân tích các nhóm xã hội và mô hình nhà nước chuyên quyền Ông nhấn mạnh rằng nhiệm vụ của các nhà triết học không chỉ là hiểu thế giới mà còn phải cải biến nó, nhằm xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn Dewey nghiên cứu các đặc điểm của các hình thái cộng đồng cụ thể để phê phán những tính chất không mong muốn và đề xuất biện pháp cải thiện Tư tưởng triết học thực dụng của ông tập trung vào việc tìm ra các phương pháp hiệu quả để giải quyết các vấn đề của con người trong đời sống thực, với quan điểm rằng triết học cần phải giải quyết các vấn đề của nền văn minh và mối quan hệ con người.
Triết học khám phá mối quan hệ giữa con người và thế giới xung quanh, đặc biệt trong bối cảnh nền văn minh đang trải qua những biến động nhanh chóng Ảnh hưởng của văn hóa đến con người và thế giới là rất lớn, vượt xa những gì chúng ta thường nghĩ.
J Dewey sử dụng hai tiêu chí quan trọng để đánh giá các mô hình nhà nước trước đó: thứ nhất là số lượng và sự đa dạng của các lợi ích chung trong xã hội, và thứ hai là mức độ tự do trong các mối quan hệ tương tác giữa các nhóm xã hội trong đời sống cộng đồng.
Tiêu chí đầu tiên liên quan đến việc chia sẻ các mối quan tâm chung giữa các thành viên, từ đó hình thành một phương thức kiểm soát xã hội Những mối quan tâm và lợi ích chung được nhận thức rõ ràng là yếu tố quan trọng trong việc duy trì sự kiểm soát xã hội Điều này cho thấy rằng nhu cầu kiểm soát xã hội bắt nguồn từ ý thức cá nhân về vai trò và trách nhiệm đối với cộng đồng Khi đó, các cá nhân trong cộng đồng sẽ phát triển lòng khoan dung và sự cảm thông, đồng thời quan tâm đến mục tiêu và sự thịnh vượng chung J Dewey đã nhấn mạnh tầm quan trọng của yếu tố này trong việc xây dựng một xã hội gắn kết.
Việc thừa nhận các mối quan tâm tương hỗ là yếu tố quan trọng trong kiểm soát xã hội, không chỉ đến từ quyền lực chính trị hay luật pháp mà chủ yếu xuất phát từ ý thức của mỗi công dân Điều này tạo nền tảng cho việc đề xuất các hoạt động tập thể trong quá trình học tập của trẻ em tại trường học, theo quan điểm của J.
Tiêu chí thứ hai mà J Dewey nhấn mạnh là mức độ tự do trong các hình thức xã hội Điều này thể hiện qua sự thay đổi của tập quán xã hội để thích ứng với những điều kiện mới, được hình thành từ sự trao đổi kinh nghiệm đa dạng Sự phát triển của các phương thức sản xuất, thương mại, du lịch và di dân cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình này.
J Dewey nhấn mạnh tầm quan trọng của việc làm chủ tự nhiên thông qua khoa học công nghệ, đề xuất một cơ cấu xã hội và chính trị linh hoạt để thích ứng với những thay đổi liên tục của xã hội Mỹ Ông khuyến khích cá nhân phát triển tư duy phản tư và tư duy khoa học, giúp họ định hướng suy nghĩ và thực hiện những hành động phù hợp, hữu ích trong cuộc sống Đồng thời, Dewey cũng yêu cầu cấu trúc xã hội cần phải luôn thích nghi và biến đổi để đáp ứng với những thách thức mới.
J Dewey phê phán mạnh mẽ sự cai trị chuyên quyền của nhà nước dựa trên hai tiêu chí quan trọng, đồng thời ông bày tỏ khát vọng xây dựng một xã hội lý tưởng trong tương lai Ông nhấn mạnh rằng xã hội này sẽ đề cao những yếu tố kết nối con người với nhau qua các hoạt động và thành tựu hợp tác, vượt qua mọi rào cản địa lý Theo Dewey, xã hội lý tưởng đó chính là một xã hội dân chủ, được định hình bởi những đặc điểm cụ thể và thiết thực.
Xã hội dân chủ là một hệ thống xã hội tôn trọng và khai thác những đặc điểm riêng biệt của từng cá nhân, từ đó tạo điều kiện cho sự phát triển và phát huy năng lực đa dạng của họ trong quá trình vận hành các bộ phận cấu thành xã hội.
J Dewey đã phát triển quan điểm này khi phê phán triết lý giáo dục của Plato, tập trung vào mối quan hệ giữa cá nhân và thế giới Triết lý của Plato nhằm phát hiện và phát triển năng khiếu tự nhiên của mỗi cá nhân, đồng thời định hướng chúng theo những mục tiêu xã hội cụ thể Plato cho rằng sự tổ chức xã hội phụ thuộc vào hiểu biết của con người về mục đích tồn tại và cái tốt, từ đó giúp họ lựa chọn những khả năng cần khuyến khích và xây dựng một xã hội hợp lý Ông đề xuất một xã hội do những nhà thông thái lãnh đạo, những người được đào tạo chuyên sâu tại Akademia, với kiến thức rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như tu từ học, đạo đức, vật lý và giáo dục, để trở thành những nhà lãnh đạo tương lai cho đất nước.
Giáo dục theo Plato nhằm sàng lọc và phát triển sở trường cá nhân, với mục tiêu phân công nghề nghiệp phù hợp với bản tính tự nhiên của mỗi người Ông nhấn mạnh rằng vị thế xã hội không nên dựa vào dòng dõi mà phải dựa vào khả năng được phát hiện qua giáo dục Tuy nhiên, triết lý giáo dục của ông không công nhận tính độc đáo của từng cá nhân, dẫn đến việc giáo dục chỉ phân loại cá nhân vào các giai cấp mà không khuyến khích sự giao tiếp giữa họ Điều này hạn chế sự đa dạng và phát triển của xã hội dân chủ Trong khi đó, J Dewey khẳng định rằng một xã hội dân chủ sẽ tôn trọng và phát huy những khả năng đặc biệt của cá nhân, từ đó tạo nên sự đa dạng trong kinh nghiệm và thúc đẩy quá trình giao tiếp.
Trong một xã hội dân chủ, công dân cần chú trọng đến trách nhiệm và nghĩa vụ của mình đối với người khác, đồng thời nỗ lực hòa hợp lợi ích cá nhân với lợi ích của cộng đồng J Dewey nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hợp tác giữa các cá nhân trong bối cảnh này.
Sự hợp tác trong cộng đồng là nền tảng cho quá trình trao đổi ý tưởng và kinh nghiệm, giúp làm phong phú thêm hiểu biết cá nhân Việc lắng nghe và tôn trọng quan điểm khác biệt là điều cần thiết trong các xã hội dân chủ hiện đại Quá trình này cho phép cá nhân học hỏi lẫn nhau, góp phần phát triển phẩm chất công dân tích cực Những phẩm chất này bao gồm khả năng xét đoán và tham gia vào việc xây dựng và tuân thủ luật pháp, từ đó hình thành nên một cộng đồng vững mạnh và hòa nhập.
Xã hội dân chủ tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển liên tục của từng cá nhân, giúp họ hòa nhập vào cộng đồng và đạt được tự do.