Tính cấp thiết của đề tài
Nông dân Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong nông nghiệp và lịch sử đấu tranh giành độc lập Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định nông dân là lực lượng chủ lực của cách mạng và là đồng minh đáng tin cậy của giai cấp công nhân trong việc xây dựng chủ nghĩa xã hội Do đó, Đảng Cộng sản Việt Nam rất chú trọng đến công tác dân vận, coi đây là nhiệm vụ then chốt quyết định thành công của cách mạng Việt Nam.
Nghị quyết số 26 - NQ/TW tại Hội nghị Trung ương 7 khóa X nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của nông nghiệp, nông dân và nông thôn trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước Nông dân được xác định là chủ thể chính trong quá trình phát triển và xây dựng nông thôn mới, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các cơ sở công nghiệp, dịch vụ và đô thị Với hơn 70% dân số là nông dân, họ không chỉ là lực lượng chủ chốt trong việc thúc đẩy kinh tế - xã hội bền vững mà còn góp phần giữ vững ổn định chính trị - xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng, gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc và bảo vệ môi trường sinh thái nông thôn.
Xây dựng nông thôn mới là một quá trình dài hạn, yêu cầu giải quyết đồng bộ nhiều vấn đề liên quan đến nông nghiệp, nông dân và nông thôn Để đạt được điều này, cần hình thành và phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức cộng đồng dân cư nông thôn, trong đó nông dân đóng vai trò chủ đạo Nông dân là lực lượng nòng cốt, thực hiện các nhiệm vụ quan trọng trong quá trình xây dựng nông thôn mới, khẳng định sự cần thiết và đúng đắn của việc này.
Mục tiêu chính là phát huy nhân tố con người, khơi dậy tiềm năng của nông dân trong xây dựng nông thôn về kinh tế, văn hóa và xã hội, đồng thời bảo đảm quyền lợi chính đáng của họ Đại hội XI của Đảng đã chỉ ra tầm quan trọng này.
Chương trình xây dựng nông thôn mới tại xã Lại Xuân đã được triển khai tích cực, mang lại nhiều thành tựu quan trọng, như cải cách quan hệ sản xuất, nâng cấp cơ sở hạ tầng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp Đời sống vật chất và tinh thần của người dân cũng được cải thiện đáng kể, góp phần xóa đói giảm nghèo hiệu quả Tuy nhiên, công tác vận động nông dân vẫn gặp khó khăn do một số cán bộ và nhân dân chưa nhận thức rõ vai trò của nông nghiệp, nông dân và nông thôn, cùng với việc một số cấp ủy còn lúng túng trong phương thức vận động, dẫn đến sự phát triển chưa bền vững của nông nghiệp và nông thôn.
Để phát huy vai trò của nông dân và huy động mọi nguồn lực vào xây dựng nông thôn mới, cần có sự vận động sâu sắc từ Đảng bộ xã Lại Xuân Đây là vấn đề cấp thiết về lý luận và thực tiễn tại địa phương Vì vậy, tôi chọn đề tài "Quản lý nhà nước của ủy ban nhân dân các cấp trong xây dựng nông thôn mới ở xã Lại Xuân, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng" làm khóa luận tốt nghiệp.
Tình hình nghiên cứu đề tài
Trong những năm gần đây, nông nghiệp, nông dân và nông thôn đã trở thành tâm điểm nghiên cứu của nhiều nhà khoa học Nhiều công trình và bài viết đã được thực hiện về vấn đề nông dân và công tác vận động họ từ nhiều góc độ khác nhau Tuy nhiên, mỗi nghiên cứu có cách tiếp cận và giải quyết riêng, tùy thuộc vào phạm vi và mục tiêu của từng công trình Một số nghiên cứu và bài viết nổi bật đã đóng góp đáng kể vào lĩnh vực này.
* về nông dân, nông thôn và nông thôn mói
Cuốn sách của Phạm Ngọc Dũng (2001) mang tên “Cổng nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn: Từ lý luận đến thực tiễn ở Việt Nam hiện nay” do Nxb Chính trị quốc gia xuất bản, đã phân tích các lý thuyết về công nghiệp hóa và hiện đại hóa trong bối cảnh phát triển bền vững Tác giả đánh giá thực trạng và nguyên nhân của những vấn đề kinh tế, xã hội cấp bách trong quá trình thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn Đồng thời, cuốn sách cũng đề xuất các giải pháp hợp lý nhằm khắc phục tình hình kinh tế, xã hội bức xúc ở nông thôn Việt Nam, hướng tới một phát triển bền vững.
Cuốn sách của Hoàng Ngọc Hòa (2008) mang tên “Nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta” do Nxb Chính trị quốc gia phát hành tại Hà Nội, làm rõ vị trí và vai trò của nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước Tác giả cũng đưa ra những giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả và phát triển bền vững cho lĩnh vực nông nghiệp và đời sống nông dân.
Tác phẩm “Từ nông thôn mới đến đất nước mới” (2011) của Tổng cục Thống kê đã tổng kết và đánh giá tình hình nông thôn trước và sau đổi mới, nhấn mạnh sự thay đổi tích cực từ khi thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới Bài viết khẳng định tầm quan trọng của nông thôn trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục xây dựng nông thôn mới để thúc đẩy sự phát triển toàn diện.
Bài viết “Xây dựng nông thôn mới: Nhìn lại vấn đề quy hoạch” trên cổng thông tin điện tử Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (ngày 05/07/2012) đã chỉ ra những hạn chế trong việc thực hiện tiêu chí quy hoạch tại nhiều địa phương Từ những vấn đề này, bài viết đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện quy hoạch trong quá trình xây dựng nông thôn mới, góp phần nâng cao hiệu quả và bền vững của chương trình.
Để nâng cao chất lượng, hiệu lực và hiệu quả trong việc thực hiện quy hoạch, cần áp dụng một số giải pháp thiết thực Trước tiên, cần tăng cường công tác đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực, nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ thực hiện quy hoạch Thứ hai, việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giám sát quy hoạch sẽ giúp cải thiện tính minh bạch và hiệu quả Cuối cùng, cần phát huy sự tham gia của cộng đồng trong quá trình lập và thực hiện quy hoạch, đảm bảo rằng các nhu cầu và ý kiến của người dân được lắng nghe và đáp ứng Những giải pháp này sẽ góp phần quan trọng vào việc xây dựng nông thôn mới thành công.
Bài viết của Th.s Nguyễn Thị Loan Anh trên Tạp chí Cộng sản điện tử (2015) nhấn mạnh vai trò quan trọng của nông dân trong việc phát triển kinh tế xã hội và xây dựng nông thôn mới Để phát huy vai trò này, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp cho nông dân, chính quyền và các cấp hội nông dân Tác giả đề xuất hệ thống giải pháp cụ thể cho nông dân, các cơ quan nhà nước địa phương, Hội nông dân các cấp, và cấp ủy đảng ở nông thôn nhằm nâng cao hiệu quả trong phát triển nông thôn.
- * về công tác vận động nông dân
Bài viết này đề cập đến nhiều công trình nghiên cứu liên quan đến nông dân, công tác vận động nông dân và quá trình đô thị hóa, cho thấy sự phong phú trong nghiên cứu về chủ đề này ở Việt Nam Những công trình này đã cung cấp luận cứ khoa học và thực tiễn quan trọng cho việc phát triển công tác vận động nông dân trên toàn quốc và ở từng địa phương Tuy nhiên, nghiên cứu về nông nghiệp, nông thôn và nông dân từ góc độ Xây dựng Đảng còn hạn chế, đặc biệt là trong việc nghiên cứu công tác vận động nông dân xây dựng nông thôn mới tại xã Lại Xuân, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng Do đó, tôi quyết định chọn đề tài này để tiến hành nghiên cứu.
Mục đích nghiên cứu và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu
Dựa trên nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng công tác vận động quản lý nông dân xây dựng nông thôn mới tại xã Lại Xuân, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng, bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong việc vận động nông dân tham gia xây dựng nông thôn mới, từ đó đáp ứng tốt hơn yêu cầu phát triển của địa phương.
Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ những vấn đề lý luận về quản lý nông dân xây dựng nông thôn mới của xã Lại Xuân, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng.
Bài viết đánh giá thực trạng quản lý nông dân trong việc xây dựng nông thôn mới tại xã Lại Xuân, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng Nghiên cứu chỉ ra những thành tựu đáng kể như cải thiện cơ sở hạ tầng và nâng cao đời sống người dân, bên cạnh đó cũng nêu rõ những hạn chế như thiếu nguồn lực và sự tham gia của cộng đồng Nguyên nhân của những vấn đề này được phân tích nhằm tìm ra giải pháp hiệu quả cho sự phát triển bền vững của nông thôn mới trong khu vực.
Để tăng cường quản lý nông dân trong việc xây dựng nông thôn mới tại xã Lại Xuân, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng, cần triển khai các giải pháp hiệu quả Những giải pháp này bao gồm việc nâng cao nhận thức của nông dân về chương trình nông thôn mới, tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng sản xuất và quản lý, cũng như tăng cường sự tham gia của cộng đồng trong các hoạt động phát triển kinh tế Đồng thời, cần thiết lập hệ thống giám sát và đánh giá để đảm bảo các mục tiêu đề ra được thực hiện một cách hiệu quả.
Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận
Dựa trên quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, cùng với đường lối và chính sách của Đảng, Nhà nước đã đề ra các chủ trương về công tác vận động nông dân nhằm xây dựng nông thôn mới Mục tiêu này không chỉ hướng tới việc cải thiện đời sống nông dân mà còn góp phần thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội bền vững trong khu vực nông thôn.
Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp lý luận gắn liền với thực tiễn.
- Phương pháp phân tích và tổng hợp.
- Phương pháp khảo sát điều tra và xử lý số liệu thống kê.
Đóng góp mới của đề tài
Bài viết đánh giá thực trạng quản lý nông dân trong việc xây dựng nông thôn mới tại xã Lại Xuân, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng Từ những phân tích hiện tại, bài viết đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý và vận động nông dân tham gia tích cực vào quá trình xây dựng nông thôn mới trong tương lai.
Bài viết này sẽ được cấu trúc bao gồm phần mở đầu, ba chương chính, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo Các chương sẽ được trình bày một cách cụ thể, nhằm làm rõ đối tượng, nhiệm vụ, mục đích và phạm vi nghiên cứu.
- Chương 1 Những vấn đề lý luận và pháp lý về quản lý nhà nước của ủy ban nhân dân các cấp đối với xây dựng nông thôn mới
Chương 2 trình bày thực trạng quản lý nhà nước của ủy ban nhân dân các cấp đối với việc xây dựng nông thôn mới tại xã Lại Xuân, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng Nghiên cứu này nhằm đánh giá hiệu quả và những thách thức trong công tác quản lý, từ đó đưa ra những giải pháp cải thiện phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững của địa phương.
Chương 3 trình bày quan điểm và giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước của ủy ban nhân dân các cấp đối với việc xây dựng nông thôn mới tại xã Lại Xuân, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng Việc nâng cao hiệu quả quản lý sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, cải thiện đời sống người dân và xây dựng hạ tầng nông thôn bền vững Các giải pháp cụ thể bao gồm tăng cường phối hợp giữa các cơ quan chức năng, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ và phát huy vai trò của cộng đồng trong quá trình thực hiện chương trình.
- CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐẺ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VẺ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN CÁC CẤP ĐỐI VỚI XÂY
DựNG NÔNG THÔN MỚI 1.1 Khái quát về quản lý nhà nứớc đối vói xây dựng nông thôn mới
1.1.1 Khái quát về quản lý nhà nước
Quản lý là một chức năng lao động thiết yếu, phát sinh từ nhu cầu phối hợp các nỗ lực cá nhân nhằm đạt được mục tiêu chung mà không thể thực hiện một mình Hoạt động quản lý bắt nguồn từ tính chất cộng đồng, dựa trên sự phân công và hợp tác để hoàn thành công việc Khi xã hội phát triển đến một mức độ nhất định, quản lý được tách ra thành một chức năng riêng, dẫn đến sự hình thành các tổ chức và hệ thống quản lý chuyên nghiệp Sự phát triển của xã hội về quy mô sản xuất, văn hóa, khoa học và công nghệ cũng đồng nghĩa với việc nâng cao trình độ quản lý, tổ chức và điều hành không ngừng.
Quản lý là một hiện tượng xã hội khách quan, được nghiên cứu bởi nhiều ngành khoa học, bao gồm cả khoa học tự nhiên và khoa học xã hội Với vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, nhiều công trình nghiên cứu đã xuất hiện, tập trung vào lý thuyết và thực hành quản lý Các cách tiếp cận nghiên cứu quản lý rất đa dạng, từ kinh nghiệm, hành vi quan hệ cá nhân, lý thuyết quyết định, đến tiếp cận toán học và các vai trò quản lý khác nhau.
Khi đề cập đến quản lý, C.Mác nhấn mạnh rằng quản lý là một chức năng đặc biệt phát sinh từ bản chất xã hội của quá trình lao động Ông cho rằng mọi hoạt động lao động đều cần có sự quản lý để đảm bảo hiệu quả và hợp tác trong xã hội.
Động xã hội trực tiếp hay lao động chung trên quy mô lớn cần sự chỉ đạo để điều hòa hoạt động cá nhân và thực hiện các chức năng chung Sự chỉ đạo này giúp đảm bảo sự vận động đồng bộ của toàn bộ cơ thể sản xuất, khác với hoạt động của các khía cạnh độc lập.
Một người độc tẩu vĩ cầm tự mình điều khiển lẩy mình, còn một dàn nhạc thì cần phải có nhạc trưởng [6].
Hiện nay, tại Việt Nam, thuật ngữ "quản lý" được hiểu khác nhau tùy thuộc vào lĩnh vực nghiên cứu như kinh tế học, hành chính học, luật học, điều khiển học và xã hội học Mỗi ngành khoa học này sử dụng khái niệm quản lý với nội dung phù hợp với đối tượng nghiên cứu riêng của mình.
- Quản lý là hoạt động đuợc thực hiện nhằm bảo đảm sự hoàn thành công việc qua những nỗ lực của nguời khác.
- Quản lý là công tác phối hợp có hiệu quả các hoạt động của những nguời cộng sự cùng chung một tổ chức.
- Quản lý là một hoạt động thiết yếu đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt đuợc các mục tiêu của nhóm.
Quản lý là quá trình tác động có mục đích và tổ chức của người quản lý lên đối tượng quản lý thông qua các phương pháp cụ thể nhằm đạt được những mục tiêu đã đề ra.
- Quản lý là tổ chức, điều khiển hoạt động của một số đơn vị, một cơ quan.
Quản lý có thể được hiểu là quá trình tác động có tổ chức và có mục đích của người quản lý lên đối tượng quản lý, nhằm tối ưu hóa việc sử dụng các nguồn lực và cơ hội để đạt được các mục tiêu cụ thể.
1.1.1.2 Khái niệm QLNN và QLNN của ƯBND các cấp
Nhà nước được coi là một trong những phát minh vĩ đại của con người, nhằm quản lý xã hội theo trật tự chung thống nhất Chức năng quản lý xã hội, hay còn gọi là chức năng QLNN, là một trong những chức năng cơ bản và quan trọng nhất của Nhà nước Có nhiều khái niệm khác nhau về quản lý Nhà nước.
QLNN, theo thuật ngữ hành chính, đề cập đến hoạt động thực hiện quyền lực nhà nước của các cơ quan trong bộ máy nhà nước Mục tiêu của QLNN là thực hiện các chức năng đối nội và đối ngoại, dựa trên các quy luật phát triển xã hội, nhằm ổn định và phát triển đất nước.
Theo Từ điển Luật học, quản lý nhà nước (QLNN) là chức năng quan trọng nhất của bộ máy nhà nước, đảm bảo mọi hoạt động xã hội diễn ra theo định hướng do Nhà nước quy định QLNN thực thi quyền lực nhà nước nhằm thiết lập trật tự ổn định và phát triển xã hội theo mục tiêu của tầng lớp cầm quyền Trong nghĩa rộng, QLNN bao gồm toàn bộ hoạt động của bộ máy nhà nước từ lập pháp, hành pháp đến tư pháp, vận hành như một thực thể thống nhất Trong nghĩa hẹp, QLNN liên quan đến việc hướng dẫn chấp pháp, điều hành và quản lý hành chính do cơ quan hành pháp thực hiện, đảm bảo bằng sức mạnh cưỡng chế của Nhà nước.
Chủ thể quản lý nhà nước (QLNN) bao gồm các cơ quan và cá nhân có thẩm quyền trong bộ máy nhà nước, sử dụng quyền lực nhà nước để thực hiện quản lý Pháp luật đóng vai trò là công cụ chính trong hoạt động QLNN Đối tượng của QLNN bao gồm các cơ quan, tổ chức và cá nhân trong quốc gia, với các hoạt động diễn ra trên nhiều lĩnh vực khác nhau trong đời sống xã hội QLNN được xác định trong phạm vi lãnh thổ quốc gia và khác biệt với quản lý nội bộ của các tổ chức xã hội, đoàn thể, đơn vị, xí nghiệp hay cộng đồng dân cư tự quản.