Mục tiêu nghiên cứu
Đánh giá thực trạng phát triển của Fintech trong lĩnh vực thanh toán tại Việt Nam hiện nay
Phân tích ảnh hưởng của các công ty Fintech đối với NHTM Việt Nam trong lĩnh vực thanh toán
2 Đề ra một số giải pháp ứng phó cho NHTM Việt Nam trước sự phát triển của Fintech trong lĩnh vực thanh toán
1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Fintech, NHTM và lĩnh vực thanh toán của NHTM
+ Phạm vi nghiên cứu về không gian: các công ty Fintech (Payoo, Momo, 1Pay, BankPlus ), các ngân hàng thương mại tại Việt Nam (MB, Sacombank, ACB, SHB, NCB, )
+ Phạm vi nghiên cứu về thời gian: 2010-2017
Bài khoá luận này áp dụng phương pháp nghiên cứu định tính, với việc sử dụng thống kê mô tả để thu thập và tổng hợp dữ liệu liên quan đến sự phát triển của Fintech cả trong nước và quốc tế, nhằm phân tích ảnh hưởng của nó đến lĩnh vực thanh toán của các ngân hàng thương mại Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng tiến hành so sánh dữ liệu trước và sau khi Fintech xuất hiện, từ đó làm rõ tác động của Fintech đến các ngân hàng Cuối cùng, phương pháp so sánh số liệu được thực hiện để xác định sự thay đổi của Fintech so với các năm trước, nhằm trả lời các câu hỏi nghiên cứu.
"Thực trạng phát triển của Fintech ảnh hưởng đến mảng thanh toán của các NHTM hiện nay ở Việt Nam nhƣ thế nào?''
Phương pháp phân tích tác động của Fintech đến ngân hàng sẽ được so sánh với các nghiên cứu trong và ngoài nước Từ đó, bài viết sẽ đề xuất những giải pháp phù hợp với mô hình kinh tế và xu hướng phát triển tại Việt Nam Cuối cùng, một số kiến nghị sẽ được đưa ra nhằm giúp các ngân hàng thương mại Việt Nam hòa hợp hoặc cạnh tranh hiệu quả với Fintech để thúc đẩy sự phát triển bền vững.
1.5 Đóng góp của đề tài
Khóa luận này chỉ ra rằng sự hợp tác giữa các ngân hàng thương mại (NHTM) và công nghệ tài chính (Fintech) mang lại lợi ích cho cả hai bên Cụ thể, Fintech sẽ hỗ trợ ngân hàng trong việc tiếp cận những đối tượng khách hàng mới, mở rộng thị trường và nâng cao hiệu quả kinh doanh.
Ngân hàng vẫn còn nhiều lĩnh vực chưa khai thác, nhưng sẽ hỗ trợ Fintech nhờ vào kinh nghiệm lâu năm trong ngành tài chính và nguồn nhân lực cùng bộ máy tuân thủ pháp lý vững chắc Sự hợp tác giữa ngân hàng và Fintech sẽ tạo ra các sản phẩm dịch vụ mới, chất lượng hơn, đáp ứng nhu cầu đa dạng ngày càng cao của khách hàng.
Việt Nam, đặc biệt là các ngân hàng thương mại, cần triển khai những giải pháp thiết thực và thông minh để đối phó với sự bùng nổ của Fintech Để thích nghi với những tác động này, các ngân hàng nên áp dụng các biện pháp phù hợp nhằm nâng cao khả năng phục vụ và mang lại nhiều trải nghiệm phong phú hơn cho khách hàng trong lĩnh vực tài chính và thanh toán.
1.6 Bố cục dự kiến của khóa luận
Khóa luận được chia làm 4 chương:
CHƯƠNG 2: Tổng quan về lĩnh vực thanh toán của Ngân hàng thương mại và Fintech
CHƯƠNG 3: Ảnh hưởng của Fintech đối với các Ngân hàng thương mại Việt Nam trong lĩnh vực thanh toán
CHƯƠNG 4: Giải pháp ứng phó cho các Ngân hàng thương mại Việt Nam trước sự phát triển của Fintech trong lĩnh vực thanh toán
Trong chương 1, tác giả đã giới thiệu tổng quan về đề tài nghiên cứu, nhấn mạnh tính cấp thiết của đề tài, đối tượng và mục tiêu nghiên cứu, phương pháp thực hiện, cũng như những đóng góp của đề tài Phần này cũng trình bày kết cấu của khóa luận, giúp người đọc có cái nhìn khái quát và dễ dàng nắm bắt nội dung chính của khóa luận.
CHƯ NG 2: TỔNG QUAN VỀ NH V C THANH TOÁN CỦA NGÂN HÀNG THƯ NG MẠI VÀ FINTECH
2.1 Giới thiệu về Ngân hàng thương mại
2.1.1 Khái niệm Ngân hàng thương mại
Ngân hàng thương mại (NHTM) là một trung gian tài chính quan trọng, kết nối khu vực tiết kiệm với khu vực đầu tư trong nền kinh tế Chức năng chính của NHTM là trung gian tín dụng, nơi huy động và tập trung vốn tạm thời nhàn rỗi để đáp ứng nhu cầu vay vốn của các chủ thể kinh tế Ngoài ra, NHTM còn cung cấp nhiều dịch vụ tài chính đa dạng, bao gồm hoạt động tín dụng, tiền gửi và dịch vụ thanh toán.
Tại Pháp, ngân hàng thương mại (NHTM) hoạt động như những doanh nghiệp tiếp nhận tiền gửi từ công chúng để sử dụng cho các hoạt động tín dụng, chứng khoán và dịch vụ tài chính Trong khi đó, ở Mỹ, NHTM được định nghĩa là tổ chức kinh doanh tiền tệ, chuyên cung cấp dịch vụ tài chính và tham gia vào ngành công nghiệp dịch vụ tài chính.
Luật các Tổ chức Tín Dụng của Việt Nam (Luật số 47/2010/QH12) giải thích:
Ngân hàng thương mại (NHTM) là tổ chức thực hiện đầy đủ các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định pháp luật, với mục tiêu chính là tạo ra lợi nhuận (Khoản 4, Điều 4 Luật các Tổ chức tín dụng 2010).
Ngân hàng hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh tiền tệ và cung cấp dịch vụ ngân hàng đa dạng, bao gồm huy động vốn, cho vay ngắn hạn, trung hạn và dài hạn, chiết khấu chứng từ, bao thanh toán, cho thuê tài chính, thấu chi, cho vay trả góp và cho vay tiêu dùng Các ngân hàng thương mại (NHTM) thực hiện giao dịch trực tiếp với doanh nghiệp, tổ chức kinh tế và cá nhân thông qua việc nhận tiền gửi và tiết kiệm, sau đó sử dụng số vốn này để thực hiện các hoạt động cho vay và chiết khấu.
5 khấu, cung cấp các phương tiện thanh toán và cung ứng dịch vụ ngân hàng cho các đối tƣợng nói trên (Nguyễn Đăng Dờn 2009)
2.1.2 Sự ra đời của hệ thống Ngân hàng thương mại Việt Nam
Ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, bắt nguồn từ sự cần thiết của việc trao đổi tiền tệ trong giao dịch hàng hóa Tại Việt Nam, trước thời kỳ phong kiến, chưa có tổ chức tín dụng chính thức, chỉ có vài tổ chức cho vay nặng lãi Ngân hàng Đông Dương, được thành lập năm 1875 bởi thực dân Pháp, đánh dấu sự ra đời của ngân hàng tại Việt Nam Sau cách mạng tháng 8 năm 1945, Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã từng bước xây dựng hệ thống tài chính – ngân hàng để phát triển kinh tế - xã hội Ngày 06/05/1951, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh thành lập Ngân hàng Quốc gia Việt Nam, và đến ngày 26/10/1961, ngân hàng này được đổi tên thành Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN).
Vào ngày 26/03/1988, Hội đồng Bộ trưởng đã ban hành Nghị định 53/HĐBT, đánh dấu sự chuyển đổi quan trọng trong hệ thống ngân hàng Việt Nam từ một cấp sang hai cấp: Ngân hàng Nhà nước và Ngân hàng Thương mại (NHTM) Nghị định này định hướng cho Ngân hàng Nhà nước thực hiện chức năng quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh tiền tệ và ngân hàng, đồng thời đảm nhận vai trò của một Ngân hàng trung ương Các NHTM và tổ chức tín dụng được phép hoạt động trong lĩnh vực tiền tệ, tín dụng, thanh toán, ngoại hối và cung cấp dịch vụ ngân hàng, tất cả đều phải tuân thủ quy định của pháp luật.
Ngân hàng thương mại (NHTM) tại Việt Nam hiện nay bao gồm NHTM quốc doanh, chiếm thị phần lớn nhất và đóng vai trò nòng cốt trong hệ thống tài chính quốc gia, cùng với NHTM cổ phần, là tổ chức tín dụng do nhà nước và nhân dân sở hữu Sự đa dạng hóa các chủ thể cung cấp dịch vụ tài chính này không chỉ tăng cường tính cạnh tranh giữa các ngân hàng mà còn thúc đẩy nền kinh tế hoạt động hiệu quả hơn.
Ngân hàng thương mại (NHTM) đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp vốn cho nền kinh tế, kết nối doanh nghiệp với thị trường và là công cụ điều tiết vĩ mô của Nhà nước Đồng thời, NHTM cũng là cầu nối giữa nền tài chính quốc gia và tài chính quốc tế Các hoạt động này không chỉ khẳng định tầm quan trọng của dịch vụ ngân hàng mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng và bền vững của nền kinh tế.
2.1.3 Các dịch vụ tài chính của Ngân hàng thương mại
Hoạt động kinh doanh của NHTM chủ yếu theo mục đích tạo ra lợi nhuận, thông qua việc cung ứng dịch vụ:
Huy động vốn là hoạt động mang lại lợi nhuận ổn định cho ngân hàng, khi khách hàng gửi tiền nhàn rỗi để nhận lãi trong một khoảng thời gian nhất định, với cam kết hoàn trả gốc và lãi Ngân hàng huy động vốn qua các hình thức như tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm, phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu và trái phiếu ngân hàng Số tiền huy động được sẽ được ngân hàng sử dụng để cho vay hoặc đầu tư, từ đó tạo ra lợi nhuận bổ sung.
