Cơ SỞ LÝ LUẬN VÈ HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ 11 1.1 Khái niệm và đặc điểm hoạt động xuất khẩu hàng hoá
Khái niệm xuất khẩu
Xuất khẩu là quá trình bán hàng hóa, bao gồm cả hàng hóa hữu hình và vô hình, từ một quốc gia sang quốc gia khác, sử dụng tiền tệ làm phương tiện thanh toán Đồng tiền được sử dụng trong xuất khẩu có thể là tiền tệ của một trong hai quốc gia tham gia hoặc là đồng tiền của một quốc gia thứ ba, được chọn làm đồng tiền chung cho giao dịch quốc tế.
Xuất khẩu là hoạt động kinh doanh bán hàng hoá và dịch vụ giữa các quốc gia, sử dụng tiền tệ làm phương tiện thanh toán để tạo ra lợi nhuận Tiền tệ trong xuất khẩu có thể là ngoại tệ của một quốc gia hoặc cả hai quốc gia tham gia giao dịch.
Đặc điểm xuất khẩu
Xuất khẩu là hoạt động thương mại giữa các quốc gia, nhằm tận dụng lợi thế so sánh của từng quốc gia Hoạt động này không chỉ cải thiện đời sống nhân dân mà còn thúc đẩy tiến bộ xã hội Xuất khẩu có thể được thực hiện bởi các cá nhân, doanh nghiệp trong nước hoặc doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Vai trò và sự cần thiết đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm đối vói doanh nghiệp
1.2.1 Vai trò đối với nền kinh tế
Xuất khẩu là hoạt động thiết yếu trong kinh tế đối ngoại, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế Mở rộng xuất khẩu không chỉ gia tăng thu nhập ngoại tệ mà còn đáp ứng nhu cầu nhập khẩu cần thiết cho sự phát triển kinh tế, là mục tiêu hàng đầu của chính sách thương mại Xuất khẩu cung cấp nguồn vốn chủ yếu để nhập khẩu máy móc và công nghệ tiên tiến, hỗ trợ quá trình công nghiệp hóa đất nước Để công nghiệp hóa nhanh chóng, cần một lượng vốn lớn cho việc nhập khẩu, từ đó giúp cải thiện tình trạng nghèo đói và phát triển chậm của quốc gia Xuất khẩu hàng hóa có bốn vai trò cơ bản quan trọng trong chiến lược phát triển này.
- Hoạt động xuất khẩu tạo nguồn vốn chủ yếu cho việc nhập khẩu, phục vụ phát triển đất nước:
Theo lý thuyết lợi thế so sánh của David Ricardo, mọi quốc gia đều hưởng lợi từ phân công lao động quốc tế, vì ngoại thương mở rộng khả năng tiêu dùng thông qua việc chuyên môn hóa sản xuất và xuất khẩu hàng hóa Các nước phát triển có thể tiêu thụ sản phẩm dư thừa và nhập khẩu hàng hóa không phải thế mạnh của họ Trong khi đó, các nước đang phát triển, như Việt Nam, có thể thu được vốn ngoại tệ từ xuất khẩu để nhập khẩu máy móc và công nghệ tiên tiến, góp phần vào quá trình công nghiệp hóa Để nhanh chóng công nghiệp hóa, Việt Nam cần một nguồn vốn lớn, có thể từ xuất khẩu, đầu tư nước ngoài, vay nợ, viện trợ, và thu từ du lịch.
Xuất khẩu là nguồn vốn quan trọng nhất cho nhập khẩu và công nghiệp hóa đất nước, quyết định quy mô và tốc độ tăng trưởng của nhập khẩu Nó mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần phát triển và ổn định sản xuất, đồng thời nâng cao năng lực sản xuất trong nước Xuất khẩu cũng tạo ra tiền đề kinh tế - kỹ thuật để cải thiện sản xuất, đưa công nghệ tiên tiến từ bên ngoài vào Việt Nam, hiện đại hóa nền kinh tế Hàng hóa Việt Nam sẽ tham gia vào cuộc cạnh tranh toàn cầu, yêu cầu tổ chức lại sản xuất và hình thành cơ cấu sản xuất linh hoạt Ngoài ra, xuất khẩu thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới và hoàn thiện quản trị kinh doanh, mở rộng thị trường.
- Hoạt động xuất khẩu đóng góp vào việc chuyển dịch cơ cẩu kỉnh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển:
Cỏ hai cách nhìn nhận về tác động của xuất khẩu đối với sản xuất và chuyển dịch cơ cấu kinh tế Đầu tiên, xuất khẩu có thể được xem là tiêu thụ sản phẩm dư thừa từ sản xuất vượt quá nhu cầu nội địa Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế lạc hậu và chậm phát triển như Việt Nam, sản xuất chủ yếu vẫn chưa đáp ứng đủ tiêu dùng Do đó, nếu chỉ thụ động chờ đợi sự "thừa ra" từ sản xuất, xuất khẩu sẽ vẫn nhỏ bé và tăng trưởng chậm, dẫn đến sự thay đổi trong sản xuất và cơ cấu kinh tế diễn ra rất từ từ.
Thị trường, đặc biệt là thị trường thế giới, đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức sản xuất Xu hướng này xuất phát từ nhu cầu của thị trường toàn cầu, góp phần tích cực vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế và thúc đẩy sự phát triển sản xuất.
- Hoạt động xuất khẩu có tác động tích cực đến việc giải quyết công ăn việc làm và cải thiện đời sống người dân:
Trong nền kinh tế thị trường, các quốc gia không thể đáp ứng tất cả nhu cầu cùng lúc, dẫn đến việc tham gia vào hoạt động xuất nhập khẩu Quốc gia có thể xuất khẩu những mặt hàng có lợi thế và du thừa, đồng thời nhập khẩu những sản phẩm không thể tự cung cấp hoặc có chi phí sản xuất cao Xuất khẩu tác động tích cực đến sản xuất, làm tăng quy mô và tốc độ sản xuất, khôi phục ngành nghề cũ và tạo ra ngành nghề mới Sự phân công lao động mới cũng yêu cầu sử dụng lao động nhiều hơn, nâng cao năng suất và cải thiện đời sống nhân dân Tham gia vào xuất nhập khẩu giúp các quốc gia tiết kiệm chi phí sản xuất, thu hút ngoại tệ, chuyển dịch cơ cấu ngành nghề, tạo thêm việc làm và thúc đẩy phát triển sản xuất, góp phần vào quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.
- Hoạt động xuất khẩu là cơ sở để mở rộng và thúc đẩy các quan hệ kỉnh tế đối ngoại của đất nước:
Để phát triển bền vững, các quốc gia không thể chỉ đóng cửa nền kinh tế mà cần phải tham gia vào hoạt động xuất khẩu Trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ, việc đẩy mạnh xuất khẩu là cần thiết để hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới Xuất khẩu giúp các quốc gia tạo ra mối quan hệ gắn bó, phụ thuộc lẫn nhau, từ đó thu được lợi nhuận và ngoại tệ Điều này cho phép các quốc gia nhập khẩu công nghệ hiện đại, phục vụ cho tiêu dùng và sản xuất, tạo ra việc làm, tăng thu nhập và nâng cao mức sống cho người dân, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế.
1.2.2 Sự cần thiết đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm đối với doanh nghiệp
Xuất khẩu mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, giúp họ tiếp cận thị trường toàn cầu và mở rộng khả năng sản xuất Thành công trong xuất khẩu không chỉ tạo ra nguồn ngoại tệ mà còn nâng cao uy tín doanh nghiệp, khẳng định vị thế cạnh tranh với cả doanh nghiệp trong nước và quốc tế Hơn nữa, xuất khẩu kết hợp với nhập khẩu trong nền kinh tế đa dạng sẽ thúc đẩy liên doanh và liên kết giữa các doanh nghiệp, mở rộng mối quan hệ kinh doanh và tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực, đồng thời tạo ra việc làm cho người lao động.
Khi tham gia vào kinh doanh quốc tế, doanh nghiệp phải đối mặt với môi trường cạnh tranh khốc liệt, yêu cầu họ liên tục thay đổi mẫu mã, nâng cao chất lượng, và cải thiện quản trị kinh doanh để tồn tại và phát triển Hoạt động xuất khẩu không chỉ tăng doanh số bán hàng mà còn giúp doanh nghiệp tiếp thu kinh nghiệm kinh doanh quốc tế và tận dụng năng lực dư thừa Ngoài ra, xuất khẩu còn giúp phân tán rủi ro khi thị trường nội địa biến động, đồng thời mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường nước ngoài với lợi nhuận cao hơn Cuối cùng, xuất khẩu hàng hóa cho phép doanh nghiệp phát triển một hệ thống khách hàng lớn, phục vụ cho chiến lược quy mô kinh doanh của mình.
Các hình thức xuất khẩu
Xuất khẩu trực tiếp là hoạt động bán hàng của công ty đến tay khách hàng ở thị trường nước ngoài, với hai hình thức chính.
Đại diện bán hàng là hình thức bán hàng mà đại lý không đứng tên mình mà sử dụng danh nghĩa của người ủy thác để nhận lương và hoa hồng dựa trên giá trị hàng hóa bán được Trên thực tế, đại diện bán hàng hoạt động như nhân viên bán hàng của công ty tại thị trường nước ngoài, và công ty sẽ ký hợp đồng trực tiếp với khách hàng ở quốc gia đó.
Đại lý phân phối là người mua hàng hóa từ công ty để bán tại khu vực cụ thể mà công ty đã xác định, chịu trách nhiệm về rủi ro trong việc tiêu thụ sản phẩm Công ty kiểm soát kênh phân phối và phạm vi thị trường nước ngoài, trong khi đại lý thu lợi nhuận từ sự chênh lệch giữa giá mua và giá bán Phương thức xuất khẩu trực tiếp mang lại nhiều ưu điểm, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa lợi nhuận và mở rộng thị trường hiệu quả.
Người xuất khẩu có thể nắm bắt nhu cầu thị trường về số lượng, chất lượng và giá cả, từ đó đáp ứng tốt nhất yêu cầu của người mua.
Giúp người bán nắm bắt thông tin thị trường kịp thời và chính xác, không phải chia sẻ lợi nhuận, đồng thời xây dựng chiến lược tiếp thị quốc tế phù hợp.
Nhược điểm của phương thức xuất khẩu trực tiếp:
- Chi phí tiếp thị thị trường nước ngoài cao cho nên những doanh nghiệp có quy mô nhỏ, vốn ít thì nên xuất khẩu ủy thác có lợi hon.
Kinh doanh xuất khẩu trực tiếp cần đội ngũ cán bộ nghiệp vụ xuất sắc, có khả năng giao dịch và đàm phán hiệu quả Họ phải am hiểu và có kinh nghiệm trong lĩnh vực buôn bán quốc tế, đặc biệt là về nghiệp vụ thanh toán quốc tế, để đảm bảo hiệu quả trong hoạt động xuất khẩu.
Xuất khẩu gián tiếp là hình thức bán hàng hoá và dịch vụ của công ty ra nước ngoài thông qua trung gian (thông qua người thứ ba).
Trong kinh doanh xuất khẩu, có hai loại trung gian mua bán chính là đại lý và công ty quản lý xuất khẩu, cùng với công ty kinh doanh xuất khẩu Những trung gian này không sở hữu hàng hóa của công ty, nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ công ty xuất khẩu hàng hóa ra thị trường quốc tế.
Đại lý là cá nhân hoặc tổ chức đại diện cho nhà xuất khẩu thực hiện các hoạt động tại thị trường nước ngoài Họ chỉ làm một công việc cho công ty ủy thác và nhận thù lao mà không sở hữu hàng hóa Vai trò của đại lý là thiết lập quan hệ hợp đồng giữa công ty và khách hàng ở thị trường quốc tế.
Công ty quản lý xuất khẩu là đơn vị nhận uỷ thác và thực hiện các thủ tục xuất khẩu hàng hóa, hoạt động dưới danh nghĩa của công ty xuất khẩu, do đó được coi là nhà xuất khẩu gián tiếp Nhiệm vụ chính của công ty này là thực hiện các dịch vụ quản lý xuất khẩu và thu phí dịch vụ tương ứng Bản chất của công tác quản lý xuất khẩu là cung cấp dịch vụ và nhận thù lao từ các hoạt động này.
Công ty kinh doanh xuất khẩu đóng vai trò là nhà phân phối độc lập, kết nối khách hàng nước ngoài với các công ty xuất khẩu trong nước để đưa hàng hóa ra thị trường quốc tế Bản chất của công ty này là thực hiện các dịch vụ xuất khẩu nhằm tạo cầu nối giữa khách hàng nước ngoài và doanh nghiệp xuất khẩu Hình thức xuất khẩu gián tiếp mang lại nhiều ưu điểm, bao gồm việc giảm thiểu rủi ro cho doanh nghiệp xuất khẩu, tiết kiệm chi phí và thời gian trong quá trình giao thương quốc tế.
Người trung gian thường là những chuyên gia am hiểu sâu sắc về thị trường xâm nhập, pháp luật và tập quán buôn bán địa phương Họ có khả năng thúc đẩy hoạt động buôn bán hiệu quả và giúp giảm thiểu rủi ro cho người ủy thác.
Sử dụng người trung gian, đặc biệt là các đại lý, giúp người ủy thác giảm thiểu đầu tư trực tiếp vào cơ sở vật chất tại thị trường tiêu thụ hàng hóa.
- Nhờ dịch vụ của trung gian trong việc lụa chọn phân loại, đóng gói, nguời ủy thác có thể giảm bớt chi phí vận tải.
Nhược dỉểm của hình thức xuất khẩu gián tiếp:
- Công ty kinh doanh xuất nhập khẩu mất sụ liên hệ trục tiếp với thị truờng.
Công ty cần phải đáp ứng các yêu cầu từ đại lý và môi giới, điều này dẫn đến việc vốn thường bị chiếm dụng bởi bên nhận đại lý, đồng thời lợi nhuận cũng bị chia sẻ.
Trung gian chỉ nên được sử dụng trong những trường hợp cần thiết, như khi thâm nhập vào thị trường mới hoặc khi giới thiệu mặt hàng mới Việc sử dụng trung gian cũng phù hợp khi tập quán tiêu dùng yêu cầu bán hàng qua các kênh trung gian.
Sau khi quyết định sử dụng đại lý, cần nghiên cứu kỹ lưỡng các vấn đề như mặt hàng ủy thác tiêu thụ hoặc ủy thác mua vào, khu vực hoạt động của đại lý, và thời gian ủy thác cho đại lý.
Nội dung của hoạt động xuất khẩu
Xuất khẩu là hoạt động kinh doanh quốc tế, không chỉ đơn thuần là mua bán mà là một hệ thống quan hệ phức tạp, có tổ chức Mục tiêu chính của xuất khẩu là tạo ra lợi nhuận, thúc đẩy sự phát triển hàng hóa, chuyển đổi cơ cấu kinh tế và nâng cao mức sống của người dân.
Hoạt động xuất khẩu được thực hiện qua nhiều nghiệp vụ và khâu, tạo nên vòng quay kinh doanh hiệu quả Mỗi khâu và nghiệp vụ cần được nghiên cứu kỹ lưỡng và đặt trong mối quan hệ tương tác, nhằm tận dụng lợi thế và đảm bảo hiệu quả cao nhất, phục vụ kịp thời cho sản xuất và tiêu dùng trong nước cũng như xuất khẩu.
Nghiên cứu thị trường xuất khẩu là quá trình quan trọng giúp doanh nghiệp hiểu rõ các mối quan hệ lưu thông hàng hóa và tiền tệ, cũng như khối lượng cầu và cung tại các mức giá khác nhau Để nắm vững các yếu tố và quy luật vận động của thị trường, các nhà kinh doanh cần thực hiện nghiên cứu thị trường, bao gồm việc thu thập, phân tích thông tin và số liệu để đưa ra quyết định marketing chính xác Công tác này không chỉ giúp xác định nhu cầu thực sự của thị trường mà còn nâng cao hiệu quả trong xuất nhập khẩu hàng hóa Nghiên cứu các đặc điểm và biến động của thị trường thế giới là yếu tố quan trọng để các tổ chức kinh doanh hoạt động hiệu quả trên thị trường toàn cầu.
Nghiên cứu thị trường toàn cầu hiệu quả bao gồm việc phân tích toàn bộ quá trình tái sản xuất trong ngành hàng hóa, không chỉ tập trung vào khâu tiêu thụ mà còn cả sản xuất và phân phối Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu, nghiên cứu thị trường cần giải quyết các câu hỏi quan trọng như: sản phẩm nào nên xuất khẩu, quy mô thị trường ra sao, sự biến động của hàng hóa trên thị trường như thế nào, ai là thương nhân giao dịch, phương thức giao dịch nào phù hợp, và chiến lược kinh doanh cho từng giai đoạn để đạt được mục tiêu đã đề ra.
Để nhận biết mặt hàng xuất khẩu, cần dựa vào nhu cầu sản xuất và tiêu dùng về quy cách, chủng loại, kích cỡ, giá cả, thời vụ và thói quen tiêu dùng của từng vùng Cần xem xét các khía cạnh của hàng hóa trên thị trường thế giới, bao gồm giá trị công dụng, đặc tính, quy cách phẩm chất và mẫu mã Việc nắm bắt các mức giá cho từng điều kiện mua bán và phẩm chất hàng hóa, cùng với khả năng sản xuất và nguồn cung cấp của các công ty cạnh tranh là rất quan trọng Đặc biệt, để lựa chọn mặt hàng kinh doanh, cần tính toán tỷ suất ngoại tệ hàng xuất khẩu, tức là số lượng bản tệ cần chi để thu về 1 đồng ngoại tệ; nếu tỷ suất này thấp hơn tỷ giá hối đoái, xuất khẩu sẽ hiệu quả hơn.
Việc chọn lựa mặt hàng xuất khẩu cần dựa trên nhiều yếu tố, không chỉ là những tính toán hay ước lượng cụ thể về hàng hóa Cần xem xét cả kinh nghiệm của những người có chuyên môn trong thị trường để dự đoán xu hướng biến động trong và ngoài nước Bên cạnh đó, khả năng thương lượng cũng rất quan trọng để đạt được các điều kiện mua bán thuận lợi hơn.
Nghiên cứu dung lượng thị trường là quá trình xác định khối lượng hàng hóa giao dịch trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm Việc này bao gồm việc phân tích nhu cầu của khách hàng, lượng dự trữ, và xu hướng biến động nhu cầu theo từng thời điểm cũng như các khu vực có nhu cầu lớn Đồng thời, cần nắm bắt khả năng cung cấp của thị trường, bao gồm đặc điểm, tính chất và khả năng sản xuất hàng thay thế, từ đó giúp hiểu rõ hơn về xu hướng tiêu dùng và sản xuất trong từng lĩnh vực.
Tính chất thời vụ của sản xuất và tiêu dùng hàng hóa trên thị trường thế giới là yếu tố quan trọng cần được chú ý Việc hiểu rõ các giai đoạn này giúp áp dụng các biện pháp phù hợp, đảm bảo hiệu quả trong hoạt động xuất khẩu.
Dung lượng thị trường không phải là một con số cố định mà thường xuyên thay đổi theo diễn biến của thị trường, chịu tác động từ nhiều yếu tố trong từng giai đoạn cụ thể Các yếu tố này có thể được phân loại thành ba loại dựa trên khoảng thời gian ảnh hưởng của chúng đến thị trường.
Nhân tố đầu tiên ảnh hưởng đến sự biến đổi dung lượng thị trường là các yếu tố chu kỳ, bao gồm sự vận động của nền kinh tế tư bản chủ nghĩa và tính chất thời vụ trong sản xuất, lưu thông và tiêu dùng.
Sự vận động của kinh tế tư bản chủ nghĩa ảnh hưởng mạnh mẽ đến tất cả các thị trường hàng hóa toàn cầu Tác động này không chỉ diễn ra ở quy mô toàn cầu mà còn ở cấp độ khu vực, đòi hỏi phải phân tích sự biến động tại các quốc gia chủ chốt trên thị trường Khi nền kinh tế tư bản chủ nghĩa rơi vào khủng hoảng, thị trường thế giới sẽ bị thu hẹp, và ngược lại, trong thời kỳ phát triển, dung lượng thị trường sẽ mở rộng.
Nhân tố thời vụ có ảnh hưởng đáng kể đến thị trường hàng hóa trong các giai đoạn sản xuất, phân phối và tiêu dùng Sự tác động của các nhân tố này rất đa dạng và có mức độ khác nhau, tùy thuộc vào đặc điểm sản xuất và lưu thông của từng loại hàng hóa.
Nhân tố thứ hai ảnh hưởng lâu dài đến biến động thị trường bao gồm tiến bộ khoa học công nghệ, chính sách của Nhà nước, sự tác động của các tập đoàn tư bản lớn, thói quen tiêu dùng và khả năng sản xuất hàng hóa thay thế.
Nhân tố thứ ba ảnh hưởng đến dung lượng thị trường bao gồm các yếu tố tạm thời như hiện tượng đầu cơ và tích trữ, gây ra biến động về cung cầu Ngoài ra, các yếu tố tự nhiên như thiên tai, hạn hán, động đất, cùng với các yếu tố chính trị xã hội cũng góp phần làm thay đổi thị trường.
Nắm vững dung lượng thị trường và các yếu tố ảnh hưởng là rất quan trọng trong xuất nhập khẩu, giúp nhà kinh doanh ra quyết định kịp thời và tối ưu hóa hiệu quả kinh doanh Đồng thời, việc nghiên cứu tình hình kinh doanh mặt hàng, đối thủ cạnh tranh và các điều kiện chính trị, thương mại, pháp luật cũng cần thiết để hòa nhập với thị trường và tránh sơ suất trong giao dịch.
Quy trình xuất khẩu
Để tổ chức và thực hiện hoạt động giao hàng xuất khẩu, người xuất khẩu cần xác định rõ quy trình của từng bước trong hoạt động xuất khẩu hàng hóa.
Hình 1.1 Quy trình xuất khẩu hàng hoá
Bước đầu tiên trong quy trình xuất khẩu là thực hiện hợp đồng và xin giấy phép xuất khẩu, đây là bước quan trọng nhất quyết định lợi nhuận của công ty Giai đoạn này không chỉ là cơ hội để đàm phán với khách hàng lần đầu mà còn xây dựng uy tín, ảnh hưởng đến việc hợp tác trong các lô hàng tiếp theo Nếu doanh nghiệp chưa từng xuất khẩu trước đó, việc xin giấy phép xuất khẩu từ các cơ quan chức năng là cần thiết để đảm bảo xuất khẩu hàng hóa hợp pháp, và giấy phép này có thể được sử dụng nhiều lần.
Bước 2: Liên hệ đơn vị vận tải và chuẩn bị hàng hóa Nhà xuất khẩu cần xác định số lượng và tính chất hàng hóa để chuẩn bị phù hợp, đồng thời tính toán khối lượng để quyết định gửi hàng theo Container hay hàng lẻ Sau đó, cần cung cấp thông tin về địa điểm giao nhận, thời gian vận chuyển và chủng loại hàng hóa cho người vận chuyển Cuối cùng, nhà xuất khẩu phải đặt Booking với hãng vận chuyển hoặc đại lý, đồng thời chuẩn bị các chứng từ cần thiết cho thủ tục xuất khẩu như hợp đồng, hóa đơn, bản kê khai chi tiết hàng hóa, đơn chấp nhận vận chuyển và hồ sơ kiểm định nếu có.
Trong quá trình đóng hàng tại kho, người xuất khẩu cần phối hợp chặt chẽ với đội ngũ kỹ thuật và công nhân tại nhà máy để thực hiện các bước đóng gói Việc lựa chọn pallet đúng chủng loại và kích thước, cũng như số lớp carton theo yêu cầu của người nhập hàng là rất quan trọng Mặc dù hàng FCL thường không cần ghi shipping mark, nhưng hàng LCL lại bắt buộc phải có Cần ghi đầy đủ thông tin trên lô hàng theo yêu cầu của khách hàng, bao gồm tên hàng, nước sản xuất, trọng lượng tịnh, trọng lượng bì và các ký hiệu hướng dẫn vận chuyển như hàng dễ vỡ, vì những thông tin này liên quan trực tiếp đến hợp đồng ngoại thương.
- Trường họp đóng hàng tại cảng:
Quá trình đóng hàng tại cảng có sự phức tạp hơn so với việc đóng hàng tại kho, với nhiều giấy tờ và thủ tục hơn Do đó, doanh nghiệp cần có nhân viên kiểm tra và giám định việc đóng hàng để đảm bảo mọi thứ được thực hiện đúng quy định.
Bước 3: Kiểm tra chất lượng hàng hoá
Kiểm tra chất lượng hàng hóa bao gồm các bước kiểm tra tại cơ sở và kiểm nghiệm khi nhập kho và xuất kho cho nhà nhập khẩu Trong đó, kiểm tra tại cơ sở là giai đoạn quan trọng nhất Khi thu mua hàng hóa từ các cơ sở sản xuất trong nước, cần có sự giám định từ các công ty giám định uy tín để đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Bước 4: Làm thủ tục hải quan
Doanh nghiệp cần hoàn thành hồ sơ hải quan bằng cách mở tờ khai hải quan Để thực hiện bước này, cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ như giấy giới thiệu nhân viên giao nhận và hai bản giấy tiếp nhận hồ sơ do hải quan cấp, trong đó một bản sẽ được hải quan giữ lại.
Để thực hiện thủ tục hải quan, doanh nghiệp cần chuẩn bị các tài liệu gồm 1 bản tờ khai hải quan, 2 bản theo mẫu, hợp đồng ngoại thương (bản sao), hóa đơn thương mại và phiếu đóng hàng (packing list) Doanh nghiệp sẽ đăng ký tờ khai dựa trên thông tin đã có để nhập dữ liệu và trình lãnh đạo hải quan ký, nhằm thông quan lô hàng Nếu không có vấn đề gì, lô hàng sẽ vào luồng xanh; nếu cần kiểm tra, lô hàng có thể vào luồng vàng hoặc đỏ Sau khi hoàn tất tờ khai, doanh nghiệp phải đóng phí và nhận tờ khai, trong đó hải quan sẽ ghi số Container và số Seal Tiếp theo, người làm thủ tục hải quan phải trình tờ khai đã hoàn tất để nhân viên thương vụ cảng kiểm tra Container và Seal Sau khi kiểm tra, Container sẽ được nhập vào hệ thống cảng và ghi vào sổ tàu Nhân viên giao nhận cần ký biên bản bàn giao và xác nhận tình trạng Container Khi giao hàng cho khách, nhân viên phải thực hiện thủ tục xuất cho lô hàng với các giấy tờ bao gồm: tờ khai hải quan (1 bản chính, 1 bản sao), hóa đơn thương mại (1 bản chính) và vận đơn.
Hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp thực hiện tờ khai hải quan điện tử và phải làm thủ tục xác minh thuế tại cục hải quan hoặc hải quan cảng Nếu không có nợ thuế, doanh nghiệp sẽ tiếp tục làm thủ tục hải quan Khi hồ sơ hợp lệ, nhân viên tiếp nhận sẽ cấp tờ khai hải quan và doanh nghiệp sẽ nhận biên lai tiếp nhận hồ sơ Hồ sơ sau đó được chuyển đến bộ phận tính thuế dựa trên biểu thuế xuất nhập khẩu do cục thuế ban hành, rồi chuyển qua phòng giám quản Tại phòng giám quản, doanh nghiệp dựa vào tình hình hàng hóa trong Container để mời nhân viên hải quan kiểm tra Nếu được xuất hàng, doanh nghiệp sẽ cho hàng vào Container dưới sự giám sát của hải quan và hải quan sẽ niêm phong Cuối cùng, doanh nghiệp phải thuê bãi tại cảng và liên hệ với ban quản lý bãi để đưa Container vào đúng vị trí, sau đó đem bộ chứng từ hải quan đến hải quan bãi để đăng ký xếp hàng lên tàu.
Bước 5: Doanh nghiệp nên xem xét việc mua bảo hiểm cho hàng hóa, tùy thuộc vào giá trị lô hàng Thông thường, mức phí bảo hiểm là 2% tổng giá trị hàng hóa Tuy nhiên, nếu điều khoản xuất khẩu là FOB hoặc CIF, doanh nghiệp không cần phải mua bảo hiểm.
Bước 6: Giao hàng, lập bộ chứng từ và nhận thanh toán
Sau khi hoàn tất thủ tục thông quan cho lô hàng, bước tiếp theo là cung cấp chi tiết B/L cho hãng tàu để làm vận đơn Việc này cần được thực hiện trước giờ cắt máng và trước khi thực xuất hàng Hãng tàu sẽ chịu trách nhiệm vận chuyển container lên tàu, và quá trình này sẽ kết thúc khi doanh nghiệp nhận được vận đơn đường biển, có thể là B/L gốc (3 bản) hoặc B/L đã được chuyển nhượng.
Khi thanh toán bằng L/C, doanh nghiệp cần xin mã vạch hải quan và giấy phép xuất khẩu cho từng lô hàng, đồng thời kiểm tra tính chính xác của L/C so với hợp đồng mua bán Nếu L/C không đúng, cần thực hiện điều chỉnh Sau đó, doanh nghiệp phải xin giấy chứng nhận xuất xứ và chuẩn bị hàng hóa xuất khẩu dựa trên hợp đồng ngoại thương và L/C Công việc này bao gồm thu gom hàng hóa thành lô, đóng gói, ký mã hiệu và kiểm tra chất lượng, dựa trên các hợp đồng kinh tế giữa công ty giao nhận và các cơ sở trong nước.
Bộ chứng từ thanh toán nhất thiết phải đúng với nội dung của L/C vì nếu không doanh nghiệp không thể nhận được tiền hàng.
Quy trình thanh toán bằng L/C:
(1) Người nhập khẩu căn cứ vào điều khoản thanh toán trong họp đồng mua bán hàng hoá quốc tế sẽ yêu cầu ngân hàng nhập khẩu mở L/C:
- Chuẩn bị bộ hồ sơ gửi cho ngân hàng bao gồm:
+ Thư yêu cầu phát hành L/C được viết theo mẫu của ngân hàng
+ Một bản sao hợp đồng mua bán ngoại thương hoặc giấy tờ có giá trị tương đương như họp đồng.
+ Một bản sao giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh dành cho trường họp hai bên xuất khẩu và nhập khẩu giao dịch lần đầu.
+ Giấy phép nhập khẩu (nếu có).
- Thực hiện ký quỹ cho ngân hàng (từ 0% đến 100% trị giá lô hàng)
L/C được phát hành dựa trên vốn tự có, yêu cầu người nhập khẩu ký quỹ 100% Trong trường hợp người nhập khẩu không đủ ký quỹ hoặc có yêu cầu miễn, giảm mức ký quỹ, họ cần liên hệ với bộ phận tín dụng để được xem xét Ngân hàng sẽ cung cấp hỗ trợ cho người nhập khẩu theo từng thời kỳ.
+ L/C phát hành bằng vốn mà người nhập khẩu vay
Đối với L/C nhập khẩu được tài trợ bằng vốn vay của Chính Phủ hoặc ODA, ngoài các quy định đã nêu, người nhập khẩu cần cung cấp cho ngân hàng các tài liệu sau: phê duyệt sử dụng vốn vay của Chính phủ, ODA từ Bộ Tài chính và phê duyệt hợp đồng từ tổ chức tài trợ vốn.
(2) Ngân hàng nhập khẩu căn cứ vào đơn này sẽ mở L/C và gửi L/C cho ngân hàng xuất khẩu
Khi nhận bản nháp L/C, ngân hàng nhập khẩu sẽ gửi cho người nhập khẩu để kiểm tra Sau đó, người nhập khẩu sẽ chuyển bản nháp này cho người xuất khẩu để họ cũng có cơ hội xem và xác nhận.
Các nhân tố ảnh hưởng tói hoạt động xuất khẩu
1.6.1 Các nhân tố chủ quan
Việt Nam sở hữu lực lượng lao động trẻ, khỏe, nhưng trình độ còn hạn chế Diện tích đất đai phong phú, tuy nhiên, việc chỉ kinh doanh trong nước không mang lại lợi nhuận cao cho doanh nghiệp, dẫn đến tình trạng hàng tồn kho gia tăng Do đó, các doanh nghiệp cần mở rộng thị trường ra thế giới để tiêu thụ sản phẩm, tạo công ăn việc làm cho người lao động Xuất khẩu hàng hóa không chỉ tạo công việc và lợi nhuận mà còn góp phần bảo vệ môi trường, tăng thu nhập cho người dân và giảm thiểu lãng phí nguồn lực trong thời gian rảnh rỗi.
Trong thương mại quốc tế, các hợp đồng buôn bán có giá trị lớn, đòi hỏi doanh nghiệp xuất khẩu phải có vốn mạnh Thanh toán trong buôn bán quốc tế thường chậm hơn so với giao dịch nội địa, và còn tiềm ẩn rủi ro từ đối tác Do đó, khả năng huy động vốn ảnh hưởng lớn đến việc thực hiện các hợp đồng buôn bán của doanh nghiệp.
1.6.1.3 Chất lượng và mẫu mã sản phẩm
Chất lượng sản phẩm là yếu tố quyết định để doanh nghiệp chiếm lĩnh thị trường, đặc biệt là tại các quốc gia phát triển, nơi yêu cầu khắt khe hơn Nếu sản phẩm không đạt tiêu chuẩn chất lượng, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với các đối thủ trên thị trường quốc tế.
Mẫu mã sản phẩm là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn của khách hàng, đặc biệt đối với các sản phẩm yêu cầu tính thẩm mỹ cao, bên cạnh chất lượng.
1.6.1.4 Tiếp cận thông tin kỉnh tế, thị trường quốc tế
Thông tin đóng vai trò quan trọng trong kinh doanh quốc tế, giúp doanh nghiệp nhận biết nhu cầu, xu hướng và biến động của thị trường toàn cầu Sự thay đổi trong chính trị và quân sự cũng có thể tác động lớn đến hoạt động của doanh nghiệp Việc doanh nghiệp có khả năng tiếp cận và nắm bắt thông tin này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh quốc tế của họ.
1.6.1.5 Tiếp xúc bán hàng và marketỉng
Thị trường quốc tế và thị trường nội địa có những khác biệt rõ rệt Để đáp ứng nhu cầu của thị trường xuất khẩu, doanh nghiệp cần điều chỉnh hoạt động marketing và chiến lược bán hàng của mình.
1.6.2 Các nhân tố khách quan
Sự hội nhập toàn cầu hiện nay đã tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, đặc biệt là công ty TNHH bao bì quốc tế B&B, trong việc mở rộng xuất khẩu Các quy định pháp lý và hàng rào thuế quan mới của chính phủ đã được đơn giản hóa, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận thị trường quốc tế Xuất khẩu bao bì không chỉ mang lại nguồn thu ngoại tệ cho công ty mà còn góp phần tăng ngân sách nhà nước và phát triển kinh tế Nhờ vào nguồn thu này, công ty có thể đầu tư vào máy móc và thiết bị hiện đại, nâng cao năng suất sản xuất Đồng thời, việc xuất khẩu cũng giúp công ty tiếp cận và học hỏi những tiến bộ khoa học kỹ thuật, từ đó cải thiện chất lượng sản phẩm và đa dạng hóa mẫu mã, mở rộng thị trường tiêu thụ Trước đây, sản xuất bao bì chủ yếu thủ công, nhưng giờ đây, công nghệ hiện đại đã giúp tiết kiệm thời gian và công sức, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người tiêu dùng.
Ngày nay, bảo vệ môi trường đang trở thành một ưu tiên hàng đầu trên toàn cầu Mọi người đều nhận thức rõ về sự cần thiết phải duy trì một môi trường xanh, sạch và đẹp cho thế hệ hiện tại và tương lai.
Công ty TNHH bao bì quốc tế B&B đã chọn xuất khẩu bao bì từ giấy và bìa làm ngành nghề chính, góp phần bảo vệ môi trường và xây dựng hình ảnh doanh nghiệp xanh Xuất khẩu bao bì không chỉ mang lại lợi ích cho xã hội mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững cho công ty Với ý thức bảo vệ môi trường ngày càng cao, con người nhận thức rõ tầm quan trọng của việc sử dụng sản phẩm từ giấy, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu của B&B Chính vì vậy, công ty tập trung vào xuất khẩu bao bì và thùng carton để gia tăng lợi nhuận và quảng bá thương hiệu.
1.6.2.3 Sự phát triển của công nghệ thông tin
Sự phát triển của công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước đã giúp công nghệ thông tin kết nối mọi người gần nhau hơn Thương mại điện tử ngày càng phát triển, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc tìm kiếm thị trường xuất khẩu, đồng thời tiết kiệm chi phí, thời gian và công sức.
1.6.2.4 Công cụ chỉnh sách thương mại thuộc về thuế quan
Thuế xuất khẩu là công cụ quan trọng trong việc điều tiết và quản lý hoạt động xuất khẩu Loại thuế này được áp dụng lên hàng hóa xuất khẩu nhằm mục đích hạn chế hoặc khuyến khích việc xuất khẩu, từ đó ảnh hưởng đến cân bằng thương mại quốc gia.
1.6.2.5 Các công cụ chỉnh sách thương mại phỉ thuế quan
Để phát triển thị trường hàng xuất khẩu, quốc gia cần có chính sách chính trị mở cửa và hội nhập ổn định, đồng thời thiết lập quan hệ ngoại giao và ngoại thương thông qua các hiệp định cụ thể Việc xây dựng mối quan hệ này đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động xuất khẩu.
Nó tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu và tìm thị trường đối tác.
- Chính sách thương mại của nhà nước:
Chỉnh sách mậu dịch tự do là quá trình tự do hóa thương mại, trong đó nhà nước áp dụng các biện pháp giảm thiểu trở ngại cho hoạt động thương mại Mục tiêu của tự do hóa thương mại là thúc đẩy quốc tế hóa nền kinh tế toàn cầu, hình thành thị trường toàn cầu và phát huy lợi thế của từng quốc gia Điều này tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh, giúp các quốc gia phân phối nguồn lực trong nước một cách hiệu quả nhất.
Chính sách bảo hộ thương mại đang được nhiều quốc gia áp dụng song song với chính sách tự do hóa thương mại trong giai đoạn phát triển mới Nhà nước thường sử dụng các công cụ thuế quan và phi thuế quan nhằm bảo vệ hàng hóa và doanh nghiệp nội địa khỏi sự cạnh tranh trực tiếp từ hàng hóa và doanh nghiệp nước ngoài.
Chính sách khuyến khích đầu tư trong nước đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra nguồn cung ổn định và chất lượng cho thị trường xuất khẩu Việc khuyến khích đầu tư nội địa không chỉ giúp tăng cường nguồn cung ứng mà còn đáp ứng nhu cầu của thị trường toàn cầu.
