NỘI DUNG
TỔ CHỨC CƠ SỞ ĐẢNG
1.1 Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài
Tổ chức cơ sở Đảng Cộng sản Việt Nam là nền tảng chính trị vững mạnh của giai cấp công nhân Việt Nam, với hệ thống tổ chức từ trung ương đến cơ sở theo nguyên tắc tập trung dân chủ Các tổ chức cơ sở như Chi bộ và Đảng bộ giữ vai trò hạt nhân chính trị, kết nối Đảng với quần chúng và thực hiện các hoạt động xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức Việc xây dựng các tổ chức cơ sở Đảng trong sạch, vững mạnh và có năng lực lãnh đạo cao là nhiệm vụ quan trọng, góp phần vào sự phát triển toàn diện của Đảng và đảm bảo thực hiện hiệu quả đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước.
Tổ chức cơ sở Đảng được định nghĩa rõ ràng trong Điều 21 của Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, được thông qua tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ.
- Tổ chức cơ sở Đảng là nền tảng của Đảng, là hạt nhân chính trị ở cơ sở
Tại các xã, phường, thị trấn có từ 3 Đảng viên chính thức trở lên, cần thành lập tổ chức cơ sở Đảng trực thuộc cấp ủy huyện Tương tự, ở các cơ quan, doanh nghiệp, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp, quân đội, công an và các đơn vị khác cũng yêu cầu có từ 3 Đảng viên để tổ chức cơ sở Đảng.
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG TỔ CHỨC CƠ SỞ ĐẢNG
Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài
1.1.1 Tổ chức cơ sở Đảng Đảng Cộng sản Việt Nam, đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam là một đội ngũ thống nhất về chính trị, tư tưởng và có tổ chức chặt chẽ, khoa học Tính tổ chức của Đảng thể hiện trước tiên ở chỗ Đảng là một hệ thống các cấp tổ chức từ trung ương đến cơ sở, được xây dựng theo nguyên tắc tập trung dân chủ Trong hệ thống đó, các tổ chức cơ sở - Chi bộ cơ sở và Đảng bộ cơ sở - dù được thành lập ở loại hình đơn vị cơ sở nào trong xã hội đều có vai trò là nền móng của Đảng, là hạt nhân chính trị ở cơ sở, là sợi dây chuyền của Đảng liên hệ với quần chúng Các tổ chức cơ sở Đảng trực tiếp tiến hành các hoạt động xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, đảm bảo đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước được thực hiện có hiệu quả và trở thành hiện thực Vì vậy, xây dựng các tổ chức cơ sở Đảng trong sạch, vững mạnh, có năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu cao là nhiệm vụ rất quan trọng, cấp thiết góp phần xây dựng Đảng vững mạnh toàn diện, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ trong mọi tình huống
Tổ chức cơ sở Đảng được định nghĩa rõ ràng trong Điều 21 của Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, được thông qua tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ.
- Tổ chức cơ sở Đảng là nền tảng của Đảng, là hạt nhân chính trị ở cơ sở
Tại các xã, phường, thị trấn có từ 3 Đảng viên chính thức trở lên, cần thành lập tổ chức cơ sở Đảng trực thuộc cấp ủy cấp huyện Tương tự, ở các cơ quan, doanh nghiệp, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp, quân đội, công an và các đơn vị khác có từ 3 Đảng viên chính thức trở lên cũng phải thành lập tổ chức cơ sở Đảng hoặc chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở.
- "Tổ chức cơ sở Đảng dưới 30 Đảng viên, lập chi bộ cơ sở, có các tổ Đảng trực thuộc
- Tổ chức cơ sở có từ 30 Đảng viên trở lên lập Đảng bộ cơ sở, có các chi bộ trực thuộc Đảng uỷ"
Tổ chức cơ sở Đảng là đơn vị cơ sở như xã, phường, thị trấn, cơ quan, hợp tác xã, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp, đơn vị quân đội, công an và các đơn vị khác, có từ 3 Đảng viên chính thức trở lên Đối với tổ chức cơ sở Đảng có dưới 30 Đảng viên, sẽ thành lập Chi bộ cơ sở với các tổ chức Đảng trực thuộc.
Tổ chức cơ sở Đảng cần có từ 30 Đảng viên trở lên để thành lập Đảng bộ cơ sở và các Chi bộ trực thuộc Đảng ủy Trong trường hợp đơn vị cơ sở chưa đủ 30 Đảng viên, có thể lập Chi bộ trực thuộc Đảng ủy Nếu cơ sở có trên 30 Đảng viên, có thể thành lập Đảng ủy bộ phận trực thuộc Đảng ủy cơ sở, nhưng phải báo cáo và được cấp ủy cấp trên đồng ý trước khi thực hiện.
Theo quy định, tổ chức cơ sở Đảng bao gồm Đảng bộ cơ sở và Chi bộ cơ sở, tùy thuộc vào số lượng Đảng viên và nhiệm vụ cụ thể của từng đơn vị Điều 10 trong Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam nêu rõ rằng tổ chức cơ sở Đảng được thành lập tại các đơn vị hành chính, sự nghiệp, kinh tế hoặc công tác, dưới sự lãnh đạo của cấp uỷ huyện, quận, thị xã, hoặc thành phố trực thuộc tỉnh Mỗi tổ chức cơ sở Đảng đều có cấp uỷ cấp trên trực tiếp, chẳng hạn như huyện uỷ là cấp trên của tổ chức cơ sở Đảng ở xã, thị trấn, và quận uỷ là cấp trên của tổ chức cơ sở Đảng ở phường thuộc quận.
1.1.2 Chất lượng tổ chức cơ sở Đảng
Chất lượng là một khái niệm trừu tượng, thường được hiểu là những thuộc tính bản chất của sự vật Nó mang tính triết học và phản ánh những đặc điểm cốt lõi của các đối tượng.
“cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người, một sự việc, sự vật”, hoặc là
“cái tạo nên bản chất sự vật, làm cho sự vật này khác sự vật kia” [45; 139]
Harvey và Green (1993) đã tổng kết các quan niệm chung của các nhà giáo dục và xác định rằng chất lượng là một khái niệm bao gồm nhiều thuộc tính khác nhau.
- Sự phù hợp với mục tiêu
- Sự đáng giá với đồng tiền
- Là sự chuyển đổi về chất
Tổ chức Quốc tế về Tiêu chuẩn hóa ISO định nghĩa chất lượng trong dự thảo DIS 9000:2000 là khả năng của tập hợp các đặc tính của sản phẩm, hệ thống hoặc quá trình nhằm đáp ứng yêu cầu của khách hàng và các bên liên quan.
Theo Đại từ điển tiếng Việt do Nxb Văn hoá Thông tin ban hành năm
Chất lượng, theo định nghĩa năm 1999, là thuộc tính bản chất của sự vật, phản ánh tính ổn định tương đối và phân biệt sự vật này với sự vật khác Nó thể hiện qua các thuộc tính bên ngoài và kết nối chúng thành một tổng thể không thể tách rời Khi một sự vật vẫn giữ bản chất của nó, chất lượng không thể mất đi Sự thay đổi về chất lượng sẽ dẫn đến sự thay đổi căn bản của sự vật, và chất lượng luôn gắn liền với quy định về số lượng, không thể tồn tại tách biệt Mỗi sự vật là sự thống nhất giữa số lượng và chất lượng.
Mỗi sự vật và hiện tượng trong tự nhiên và xã hội đều mang trong mình những chất lượng riêng, được thể hiện qua các thuộc tính Các thuộc tính này có thể chia thành hai loại: thuộc tính bản chất và thuộc tính không bản chất Thuộc tính bản chất là những đặc điểm cốt lõi, tồn tại xuyên suốt quá trình tồn tại của sự vật, quyết định bản chất và sự khác biệt của nó Nếu thuộc tính bản chất bị mất, sự vật sẽ không còn tồn tại Ngược lại, thuộc tính không bản chất không có vai trò quyết định như vậy.
Chất lượng tổ chức cơ sở Đảng là tổng hợp các đặc điểm, tính chất và hoạt động thể hiện năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng, đáp ứng nhiệm vụ chính trị trong từng giai đoạn cách mạng Chất lượng này ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định chính trị của tổ chức Đảng, chương trình hành động của Đảng viên, và hiệu quả thực hiện các Nghị quyết của Đảng Một tổ chức cơ sở Đảng có chất lượng sẽ giúp quán triệt đường lối, chính sách của Đảng, triển khai nhiệm vụ của Chi bộ, nâng cao trí tuệ và trách nhiệm của Đảng viên, tăng cường kỷ luật Đảng, cũng như củng cố và phát triển mối quan hệ giữa Đảng và quần chúng.
Vai trò, chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu của tổ chức cơ sở Đảng
1.2.1 Vai trò, chức năng của tổ chức cơ sở Đảng trong hệ thống chính trị cơ sở
1.2.1.1 Vai trò của tổ chức cơ sở Đảng
Trong hệ thống tổ chức của Đảng, tổ chức cơ sở Đảng, đặc biệt là Chi bộ, đóng vai trò là “nền tảng” và “gốc rễ” của Đảng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh rằng “Chi bộ là nền móng của Đảng Chi bộ tốt thì mọi việc sẽ tốt” và khẳng định “Tổ chức gốc rễ của Đảng là Chi bộ” Điều này cho thấy sự quan trọng của Chi bộ, tương tự như gốc rễ của cây cối hay nền tảng của ngôi nhà, là yếu tố quyết định đến sự thành công của Đảng.
Trong hoạt động lãnh đạo của Đảng, các tổ chức cơ sở đóng vai trò là hạt nhân chính trị và là đồn luỹ của Đảng tại địa phương Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng “Mỗi Chi bộ ta phải là hạt nhân vững chắc lãnh đạo đồng bào thi đua yêu nước, cần kiệm xây dựng nước nhà.”
Mỗi chi bộ đóng vai trò như một hạt nhân lãnh đạo quần chúng tại cơ sở, thể hiện sức mạnh của Đảng trong việc gắn kết và đấu tranh vì lợi ích của nhân dân Chi bộ được xem là đồn lũy của Đảng, nơi tổ chức và phát động các phong trào quần chúng, góp phần quan trọng vào sự phát triển của địa phương.
Tổ chức cơ sở Đảng đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, đồng thời góp phần hoàn thiện các chính sách này Là thành viên của hệ thống chính trị ở cơ sở, tổ chức cơ sở Đảng không chỉ lãnh đạo mà còn đoàn kết các tổ chức khác trong hệ thống chính trị, từ đó thúc đẩy sự phát triển chung.
Sức mạnh của Đảng được thể hiện qua mối liên hệ chặt chẽ với nhân dân Tổ chức cơ sở Đảng đóng vai trò quan trọng trong việc gắn bó và duy trì mối quan hệ này, góp phần tạo nên sự đoàn kết và thống nhất trong cộng đồng.
“Sợi dây chuyền” giữa Đảng và nhân dân là rất quan trọng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh rằng Chi bộ đóng vai trò thiết yếu trong việc kết nối với quần chúng.
Vị trí hạt nhân chính trị của tổ chức cơ sở Đảng thể hiện vai trò lãnh đạo và đoàn kết các tổ chức chính trị - xã hội, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, cũng như tư tưởng Hồ Chí Minh Cơ sở Đảng còn là nơi giáo dục và động viên quần chúng thực hiện hiệu quả Cương lĩnh, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, góp phần xây dựng Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng và văn minh.
Chi bộ cơ sở và Đảng bộ cơ sở đóng vai trò quan trọng trong việc tập hợp các lực lượng tại địa phương thành một khối thống nhất về ý chí và hành động Điều này giúp tạo ra sức mạnh tổng hợp, từ đó thực hiện thành công các nhiệm vụ chính trị của cơ sở.
Tổ chức cơ sở Đảng không thể thực hiện vai trò hạt nhân chính trị nếu không nắm vững quan điểm và đường lối của Đảng, vi phạm Điều lệ Đảng, và không chú trọng công tác xây dựng Đảng Sự mất đoàn kết nội bộ, xa rời quần chúng, và tham gia vào các hoạt động tự phát, coi thường kỷ cương pháp luật sẽ dẫn đến chất lượng sinh hoạt Đảng và chất lượng Đảng viên suy giảm.
1.2.1.2 Chức năng của tổ chức cơ sở Đảng
Tổ chức cơ sở Đảng có 02 chức năng quan trọng:
Một là, lãnh đạo thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước ở cơ sở
Tổ chức cơ sở Đảng có vai trò lãnh đạo trong việc thực hiện nhiệm vụ và hoạt động tại địa phương, đảm bảo tuân thủ chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước Họ lãnh đạo các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, chuyên môn, quốc phòng, an ninh, và văn hóa - xã hội với mục tiêu nâng cao hiệu quả, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, đồng thời hoàn thành nghĩa vụ đối với Nhà nước.
Mọi chủ trương và giải pháp trong quá trình lãnh đạo tổ chức cần đảm bảo phương hướng chính trị và giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa Cần tạo ra sự phát triển kinh tế và văn hóa - xã hội, đồng thời tích cực xoá đói giảm nghèo và cải thiện đời sống người lao động Ngoài ra, cần chống lại quan liêu, lãng phí, tham nhũng và ức hiếp quần chúng, kịp thời giải quyết nguyện vọng và lợi ích chính đáng, thiết thực của nhân dân.
Trong thời kỳ quá độ, đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra với nội dung và biểu hiện mới, ảnh hưởng đến mọi lĩnh vực hoạt động trong xã hội Tổ chức cơ sở Đảng cần nhạy cảm và nắm vững các vấn đề chính trị của đất nước và địa phương Việc buông lỏng lãnh đạo chính trị, tư tưởng có thể dẫn đến tình trạng duy kinh tế hoặc chuyên môn thuần túy Do đó, cần thường xuyên suy nghĩ và tìm cách thực hiện tốt đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, đồng thời chủ động phòng ngừa và khắc phục các biểu hiện chệch hướng xã hội chủ nghĩa.
Chi bộ cơ sở và Đảng bộ cơ sở đóng vai trò là hạt nhân chính trị trong việc lãnh đạo chính quyền, đoàn thể, tổ chức kinh tế và các đơn vị hành chính sự nghiệp tại địa phương Mặc dù chức năng và nhiệm vụ của các tổ chức như xã, phường, doanh nghiệp có sự khác biệt, nhưng tổ chức Đảng cơ sở luôn phải tuân thủ nghiêm ngặt chủ trương, đường lối của Đảng cũng như chính sách và pháp luật của Nhà nước trong hoạt động lãnh đạo của mình.
Mỗi Chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở là bộ phận không thể tách rời của Đảng bộ cơ sở, với hoạt động diễn ra thường xuyên tại các Chi bộ Đây là nơi mà Đảng viên gắn bó, chịu sự quản lý trực tiếp và thực hiện nhiệm vụ được giao Chi bộ gần gũi với nhân dân, lắng nghe ý kiến và giải quyết các vấn đề của quần chúng, đồng thời báo cáo kịp thời lên cấp trên Việc vận động nhân dân và phát triển Đảng viên là nhiệm vụ quan trọng của Chi bộ, vì chỉ khi Chi bộ mạnh thì nền tảng của Đảng mới vững chắc.
Lãnh đạo Chi bộ đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị, phát triển sản xuất và nâng cao hiệu quả công tác Họ cần chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, đồng thời động viên quần chúng hoàn thành nghĩa vụ đối với Nhà nước Để thực hiện chức năng lãnh đạo chính trị, Chi bộ phải đoàn kết và lãnh đạo các tổ chức, quần chúng chấp hành nghiêm chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước Họ cần giải quyết các vấn đề thực tiễn của đơn vị, thúc đẩy đổi mới và phát triển, giữ vững vai trò lãnh đạo chính trị Việc xem nhẹ chức năng của Chi bộ sẽ làm giảm vai trò lãnh đạo của Đảng trong đơn vị.
Công tác đánh giá chất lượng của tổ chức cơ sở Đảng cấp xã, thị trấn
1.3.1 Căn cứ đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở Đảng
Đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở Đảng cần dựa vào yêu cầu nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu theo Nghị quyết Đại hội X của Đảng, cùng với kết quả thực hiện nhiệm vụ theo Điều lệ Đảng và quy định của Ban Bí thư Đối tượng đánh giá bao gồm Đảng bộ cơ sở, Chi bộ cơ sở và Chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở Cần phân tích đầy đủ các yếu tố liên quan, nhưng kết quả cuối cùng phản ánh chất lượng tổ chức cơ sở Đảng qua các tiêu chí cụ thể như: sinh hoạt Chi bộ nâng cao năng lực lãnh đạo, xây dựng nội bộ Đảng trong sạch, tạo điều kiện cho cán bộ, Đảng viên phát triển, và tổ chức Đảng thực hiện tốt vai trò chính trị tại cơ sở, được quần chúng nhân dân tín nhiệm Những tiêu chí này cũng thể hiện các yêu cầu cần thiết để đảm bảo chất lượng của tổ chức cơ sở Đảng.
1.3.2 Nội dung đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở Đảng Để đánh giá chất lượng của một tổ chức cơ sở Đảng, chúng ta phải căn cứ vào hoạt động lãnh đạo của tổ chức cơ sở Đảng trên các lĩnh vực cụ thể như:
- Về lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, an ninh quốc phòng:
Lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị tại địa phương, cơ quan, đơn vị theo đúng đường lối và chủ trương của Đảng, đồng thời tuân thủ pháp luật của Nhà nước Họ có trách nhiệm hoàn thành các mục tiêu và chỉ tiêu kinh tế - xã hội, cũng như các chương trình, kế hoạch công tác của Đảng bộ, Chi bộ và nhiệm vụ được cấp trên giao.
Lãnh đạo có trách nhiệm xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở, đồng thời phát triển cơ sở hạ tầng và chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân Họ cũng cần bảo vệ lợi ích chính đáng của người dân và kiên quyết phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu cùng các tiêu cực khác.
+ Lãnh đạo công tác quốc phòng toàn dân và thực hiện chính sách hậu phương quân đội; giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội
- Về lãnh đạo công tác chính trị tư tưởng:
+ Việc phổ biến, quán triệt và lãnh đạo cán bộ, Đảng viên, quần chúng thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước
Chủ động phát hiện và ngăn ngừa các biểu hiện tư tưởng và hành động trái với quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước là rất quan trọng Việc đấu tranh hiệu quả với những hành vi này sẽ góp phần bảo vệ sự ổn định và phát triển của xã hội.
Công tác nắm bắt tình hình tư tưởng, tâm tư và nguyện vọng của Đảng viên và quần chúng là rất quan trọng Việc lắng nghe những đề xuất và kiến nghị của họ giúp cơ sở giải quyết kịp thời và hiệu quả các vấn đề thuộc trách nhiệm Nếu cần thiết, những vấn đề này sẽ được báo cáo lên cấp trên để giải quyết theo thẩm quyền.
- Về lãnh đạo xây dựng chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội:
Lãnh đạo cần xây dựng một chính quyền cơ sở vững mạnh, đồng thời kịp thời kiểm tra và giải quyết những vấn đề bức xúc của người dân Việc tiếp nhận và xử lý các đề xuất, kiến nghị hợp lý từ cộng đồng là rất quan trọng, nhằm ngăn chặn tình trạng khiếu kiện đông người và vượt cấp.
Lãnh đạo cần xây dựng Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội vững mạnh, thực hiện đúng chức năng và nhiệm vụ theo quy định của pháp luật và điều lệ của từng đoàn thể Họ cũng phải tích cực tham gia vào việc xây dựng, bảo vệ và giám sát thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước Bên cạnh đó, lãnh đạo cần tham gia đóng góp ý kiến xây dựng các nghị quyết, quyết định của tổ chức Đảng và chính quyền cơ sở liên quan đến quyền lợi và nghĩa vụ của nhân dân, nhằm xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.
- Về thực hiện nhiệm vụ xây dựng tổ chức Đảng
Đề ra chủ trương và nhiệm vụ xây dựng Đảng bộ, Chi bộ trong sạch, vững mạnh là rất quan trọng Cần thúc đẩy sự đoàn kết thống nhất trong Đảng và thực hiện quy chế làm việc của cấp ủy cùng các quy định của Đảng bộ, Chi bộ để nâng cao hiệu quả hoạt động.
Nền nếp, chất lượng và tính lãnh đạo của sinh hoạt Đảng đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ Đảng cần chú trọng đến tính giáo dục và tính chiến đấu, đồng thời khuyến khích việc tự phê bình và phê bình trong tổ chức và hoạt động của mình để nâng cao hiệu quả công tác.
Công tác quản lý và phân công cho Đảng viên rất quan trọng, bao gồm xây dựng và thực hiện quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, và sử dụng cán bộ nhằm nâng cao trình độ cho Đảng viên Đảng viên cần duy trì mối liên hệ thường xuyên với chi ủy và Đảng ủy cơ sở, đồng thời gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân tại nơi cư trú.
Hoạt động kiểm tra và giám sát trong tổ chức Đảng nhằm đảm bảo Đảng viên tuân thủ Điều lệ Đảng, nghị quyết và quy định của cấp ủy cấp trên, đồng thời thực hiện nhiệm vụ được Chi bộ giao Việc phát hiện và xử lý các Đảng viên vi phạm, bảo vệ chính trị nội bộ, cũng như đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu và các biểu hiện tiêu cực khác là rất quan trọng để duy trì sự trong sạch và hiệu quả của Đảng.
+ Công tác tạo nguồn và kết nạp Đảng viên, nhất là ở những địa bàn trọng yếu, những nơi có ít hoặc chưa có Đảng viên
Xây dựng cấp ủy cần đảm bảo tiêu chuẩn về phẩm chất và năng lực, trở thành trung tâm đoàn kết hiệu quả, được Đảng viên và quần chúng tín nhiệm.
Cần cụ thể hóa và đánh giá sâu về việc lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ cơ sở Đồng thời, cần tập trung vào công tác đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu và tiêu cực, phù hợp với từng loại hình tổ chức cơ sở Đảng.
1.3.3 Xếp loại chất lượng tổ chức cơ sở Đảng Đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở Đảng được tiến hành bằng phương pháp chấm điểm Tổng số điểm là 100 và mỗi nội dung có số điểm tối đa như sau:
- Lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, an ninh quốc phòng: 35 điểm;
- Lãnh đạo công tác chính trị tư tưởng: 15 điểm;
- Lãnh đạo xây dựng chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội: 20 điểm;
- Thực hiện nhiệm vụ xây dựng tổ chức Đảng: 30 điểm
Chất tượng tổ chức cơ sở Đảng được xếp thành 3 loại:
Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đảng hiện nay
Chất lượng tổ chức cơ sở Đảng là yếu tố quyết định năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, ảnh hưởng trực tiếp đến nhiệm vụ chính trị của các Đảng bộ, Chi bộ Đảng ta luôn chú trọng nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đảng từ khi thành lập đến nay Qua hơn 80 năm lãnh đạo cách mạng, thực tiễn đã chứng minh rằng mọi hoạt động của tổ chức cơ sở Đảng tác động trực tiếp đến đời sống vật chất, tinh thần và lòng tin của nhân dân Trong bối cảnh đất nước đang bước vào thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tổ chức cơ sở Đảng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thành công của quá trình này Vì vậy, nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đảng là yêu cầu cấp bách trong công tác xây dựng Đảng hiện nay.
Tại Hội nghị Trung ương 5 (khóa IX), Ban Chấp hành Trung ương đã thông qua Nghị quyết 17, nhằm đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở cơ sở xã, phường, thị trấn Đại hội IX đã đặt ra mục tiêu tổng quát cho Chiến lược phát triển này.
Trong 10 năm đầu thế kỷ 21, mục tiêu chính là đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, nâng cao rõ rệt đời sống vật chất, văn hóa và tinh thần của nhân dân Đồng thời, tạo nền tảng vững chắc để đến năm 2020, nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp hiện đại.
Vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế đang được nâng cao, đặt ra nhiệm vụ nặng nề cho toàn Đảng và nhân dân, đòi hỏi năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu mới Nghị quyết số 22-NQ/TW, ban hành ngày 2/2/2008, khẳng định vai trò quan trọng của tổ chức cơ sở Đảng và đội ngũ Đảng viên trong sự nghiệp đổi mới Khi công cuộc đổi mới đi vào chiều sâu, yêu cầu về lãnh đạo của Đảng càng cao, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay với nhiều thuận lợi và khó khăn Do đó, các tổ chức cơ sở Đảng cần nâng cao chất lượng tổ chức và hoạt động để đảm bảo thành công trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước Trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, vai trò của tổ chức cơ sở Đảng càng trở nên thiết yếu, với nhiệm vụ làm hạt nhân lãnh đạo chính trị trong các tập thể lao động theo Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương.
Kể từ khi thực hiện chính sách mở cửa, Đảng ta đã nỗ lực xây dựng và kiện toàn các tổ chức cơ sở Đảng, đạt nhiều kết quả quan trọng Hầu hết các tổ chức này đã nhận thức và thực hiện tốt chức năng lãnh đạo chính trị ở cơ sở, quán triệt quan điểm "lãnh đạo kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt" Đảng đã gắn kết việc củng cố tổ chức Đảng với nhiệm vụ chính trị địa phương, thiết lập quy chế làm việc và mối quan hệ giữa tổ chức Đảng và các tổ chức chính trị khác Đặc biệt, Đảng tập trung củng cố các tổ chức cơ sở yếu kém và đẩy mạnh cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đồng thời thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở Đảng cũng chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ, Đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt ở cơ sở, qua đó từng bước khắc phục tình trạng quan liêu, hống hách, cửa quyền và xa dân.
Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức Đảng còn nhiều khuyết điểm, với nhiều cấp ủy chưa coi trọng công tác xây dựng Đảng Các tổ chức cơ sở Đảng chưa thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của mình, và công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, Đảng viên chưa đạt yêu cầu Năng lực lãnh đạo và khả năng áp dụng các chủ trương của Đảng còn yếu, không đủ sức giải quyết vấn đề phức tạp tại cơ sở Nhiều cấp ủy Đảng chưa nghiêm túc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, chế độ sinh hoạt Đảng còn lỏng lẻo, nội dung sinh hoạt Chi bộ chưa được đổi mới, và bệnh thành tích vẫn còn phổ biến.
Đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở Đảng và Đảng viên hiện nay chủ yếu dựa vào thành tích, chưa phản ánh chính xác thực trạng Công tác kết nạp Đảng viên tập trung vào số lượng mà chưa chú trọng đến chất lượng Số lượng Đảng viên mới ở các khu dân cư và công nhân trong các thành phần kinh tế vẫn còn hạn chế.
Tinh thần tự phê bình và phê bình trong nhiều tổ chức cơ sở Đảng còn yếu, đặc biệt là trong việc đối phó với các biểu hiện tiêu cực Nhiều tổ chức cơ sở Đảng vẫn yếu kém và tồn tại những yếu tố phức tạp về chính trị, xã hội Một số tổ chức chưa khắc phục được tình trạng quan liêu, hách dịch, và vai trò của Đảng trong các cơ quan hành chính, sự nghiệp, doanh nghiệp còn mờ nhạt Công tác phát triển Đảng viên tại doanh nghiệp tư nhân chậm và chưa được chú trọng Việc phân loại Đảng viên và tổ chức cơ sở Đảng hàng năm ở nhiều nơi chỉ mang tính hình thức, trong khi công tác giáo dục, kiểm tra, quản lý Đảng viên và sinh hoạt Đảng chất lượng kém, dẫn đến hiện tượng Đảng viên cá nhân, cơ hội, cục bộ gây mất đoàn kết trong Đảng.
Công tác quản lý, kiểm tra và giám sát đội ngũ cán bộ Đảng viên hiện đang bị buông lỏng, dẫn đến việc cấp ủy và Chi bộ chưa nắm bắt rõ tình hình tư tưởng và phẩm chất của cán bộ Điều này khiến cho việc dự báo và chuẩn bị tư tưởng cho cán bộ trước những diễn biến phức tạp trở nên thiếu chủ động Hệ quả là một bộ phận Đảng viên phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí phấn đấu và vi phạm nguyên tắc Đảng Tình trạng suy thoái về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống trong cán bộ Đảng viên đang gia tăng, cùng với các vấn nạn như quan liêu, tham nhũng và tiêu cực chưa được phát hiện và ngăn chặn kịp thời.
Nguyên nhân chính dẫn đến những yếu kém trong tổ chức cơ sở Đảng là do nhiều cấp ủy chưa nhận thức đầy đủ về vai trò quan trọng của tổ chức này, dẫn đến việc thiếu quan tâm trong chỉ đạo xây dựng và củng cố Đồng thời, cấp ủy cơ sở ở nhiều nơi cũng thiếu chủ động, thường trông chờ và ỷ lại vào sự hỗ trợ từ cấp trên.
Trong chương 1, chúng tôi đã trình bày những luận cứ cơ bản cho việc khảo sát thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đảng, bao gồm các khái niệm liên quan, vị trí, chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của tổ chức cơ sở Đảng, cũng như quy trình đánh giá chất lượng của nó Chúng tôi khẳng định rằng nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đảng là một yêu cầu cấp thiết hiện nay, giúp khắc phục những hạn chế hiện tại và nâng cao sức chiến đấu, năng lực lãnh đạo toàn diện của Đảng.
Nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đảng là một quá trình phức tạp, chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố Quá trình này bao gồm việc cải thiện chất lượng Đảng viên, sinh hoạt Chi bộ và năng lực lãnh đạo của Đảng tại địa phương Để đạt được hiệu quả, cần phải căn cứ vào đặc điểm và yêu cầu cụ thể của từng địa phương nhằm đưa ra giải pháp phù hợp Do đó, việc khảo sát thực trạng chất lượng tổ chức cơ sở Đảng và công tác nâng cao chất lượng tại từng địa phương là điều cần thiết và phải được thực hiện một cách nghiêm túc.
THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG TỔ CHỨC CƠ SỞ ĐẢNG CẤP XÃ, THỊ TRẤN Ở HUYỆN TỈNH GIA, TỈNH THANH HÓA
Khái quát tình hình kinh tế, chính trị, văn hóa - xã hội, quá trình hình thành và phát triển các tổ chức cơ sở Đảng ở huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa
2.1.1 Tình hình kinh tế, chính trị, văn hóa - xã hội ở huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa
Huyện Tĩnh Gia, nằm ở cực Nam tỉnh Thanh Hoá, tiếp giáp với tỉnh Nghệ An ở phía Nam, biển ở phía Đông, huyện Quảng Xương ở phía Bắc, và huyện Nông Cống cùng Như Thanh ở phía Tây Với sự kết hợp giữa biển và núi rừng cùng nhiều danh thắng, Tĩnh Gia sở hữu nhiều lợi thế để phát triển kinh tế toàn diện, đặc biệt trong lĩnh vực du lịch, công nghiệp, và thuỷ, hải sản.
Huyện Tĩnh Gia gồm 1 thị trấn và 33 xã, trong đó có 2 xã miền núi, 15 xã ven biển và 16 xã đồng bằng, với tổng diện tích tự nhiên 45.828,66 ha Nhờ tiềm năng biển và đất rừng, kinh tế huyện Tĩnh Gia đã phát triển vượt bậc trong những năm qua, với tốc độ tăng trưởng GDP cao và toàn diện Trong giai đoạn 2010 - 2015, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân đạt mức ấn tượng.
30,79%, cao hơn 7,79% với nhiệm kỳ 2005 - 2010 GDP bình quân đầu người đến năm 2015 đạt 4 238 USD, gấp 2,9 lần so với năm 2010 [15]
Sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản tại Tĩnh Gia đã phát triển mạnh mẽ, nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả Giá trị sản xuất trên 1ha canh tác đạt trên 60 triệu đồng, với sản lượng lương thực bình quân hàng năm đạt 55.600 tấn, vượt 101,2% mục tiêu Đại hội Kinh tế biển cũng được đẩy mạnh nhờ bờ biển dài 42 km và hệ thống sông ngòi dày đặc, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển thủy, hải sản Trong những năm gần đây, kinh tế biển đã có những chuyển biến rõ rệt, đạt kết quả quan trọng trong khai thác, nuôi trồng, chế biến và dịch vụ hậu cần nghề biển Phương tiện khai thác được nâng cấp để tăng cường công suất, khai thác hiệu quả cả vùng lộng, vùng trung và vùng khơi xa, với tổng sản lượng khai thác và nuôi trồng thủy sản trung bình hàng năm trong giai đoạn 2010 - 2015 đạt trên 28.000 tấn, tăng 21,7% so với mục tiêu Đại hội Giá trị hàng hóa thủy sản xuất khẩu hàng năm đạt 15 triệu USD, trong khi chăn nuôi tiếp tục phát triển theo quy mô gia trại và trang trại.
Ngành tiểu thủ công nghiệp và xây dựng đang phát triển mạnh mẽ với giá trị gia tăng bình quân hàng năm đạt 33% Các sản phẩm công nghiệp như xi măng, vật liệu xây dựng và dăm gỗ xuất khẩu cũng ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể Ngành dịch vụ và thương mại phát triển nhanh chóng về quy mô và đa dạng loại hình, với giá trị gia tăng bình quân hàng năm đạt 8,34% Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ bình quân hàng năm vượt 2.300 tỷ đồng, gấp 1,4 lần so với năm 2010.
Lĩnh vực tài chính - ngân sách và tín dụng ngân hàng đang phát triển mạnh mẽ, với môi trường đầu tư kinh doanh được cải thiện rõ rệt Việc huy động vốn cho đầu tư phát triển và kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đã được tăng cường, giúp thu ngân sách đạt và vượt kế hoạch đề ra Trong 5 năm qua, tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội đạt 171,597 tỷ đồng, gấp 9,5 lần so với nhiệm kỳ trước.
Huyện Tĩnh Gia đã đạt được thành công nhờ thực hiện hiệu quả chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi và nuôi trồng thuỷ sản Kết quả là cơ cấu kinh tế đã có sự chuyển dịch tích cực, với tỷ trọng nông - lâm - ngư nghiệp giảm từ 53,75% xuống còn 41,5%, trong khi đó tỷ trọng công nghiệp - xây dựng tăng từ 18,6% lên 24,5%.
Công nghiệp, thương mại, dịch vụ và du lịch đang nhận được sự đầu tư chú trọng và duy trì mức tăng trưởng ổn định Nổi bật là các dự án lớn tại khu kinh tế Nghi Sơn, với giá trị sản xuất đạt 5.300 tỷ đồng vào năm 2013 Nhiều dự án công nghiệp quan trọng đã hoàn thành và đi vào hoạt động, như Nhiệt điện Nghi Sơn 1, Xi măng Công Thanh giai đoạn 2, Xi măng Nghi Sơn và Nhà máy dày ANNORA, góp phần nâng cao năng lực sản xuất của ngành công nghiệp.
Sản xuất tiểu thủ công nghiệp đang được duy trì và mở rộng, với chất lượng sản phẩm ngày càng được cải thiện Một số ngành nghề có tiềm năng và lợi thế, như đóng sửa tàu thuyền, sản xuất vật liệu xây dựng, cơ khí dân dụng, đồ mộc, và chế biến thuỷ hải sản, được khuyến khích phát triển và hoạt động hiệu quả.
Dịch vụ và thương mại đang có sự chuyển biến mạnh mẽ, với sự phát triển đa dạng ở tất cả các thành phần kinh tế và trên khắp các vùng miền trong huyện Hoạt động thương mại - dịch vụ ngày càng đáp ứng tốt hơn nhu cầu sản xuất và đời sống của nhân dân Hệ thống chợ cũng đóng góp đáng kể vào sự tăng trưởng của ngành này, nổi bật với các chợ nổi tiếng như chợ Chào, chợ Kho, chợ Chìa, chợ Còng và chợ Du Xuyên.
Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đã được tăng cường đáng kể, với sự chú trọng vào phát triển hệ thống giao thông Nhiều trục giao thông liên xã đã được nâng cấp và cứng hoá Hệ thống thuỷ lợi Yên Mỹ, bao gồm đập chính và kênh chính, cũng đã được nâng cấp và kiên cố hoá, đảm bảo 75% diện tích canh tác có nước tưới chủ động nhờ vào việc nâng cấp hầu hết các hồ đập nhỏ Đặc biệt, hệ thống điện lưới đã được xây dựng đến 34/34 xã và thị trấn, đảm bảo 100% hộ dân được sử dụng điện.
Chất lượng giáo dục ở các cấp học và ngành học tiếp tục được nâng cao, với số lượng học sinh giỏi và tỷ lệ thi đậu tốt nghiệp trung học phổ thông cũng như vào các trường Đại học, Cao đẳng năm sau cao hơn năm trước Đội ngũ giáo viên và viên chức quản lý giáo dục được chú trọng đào tạo và bồi dưỡng chuyên môn Ban Thường vụ Huyện ủy đã ban hành hướng dẫn quy hoạch viên chức quản lý cho các trường Mầm non, Tiểu học, THCS và Trung tâm giáo dục thường xuyên đến năm 2020 Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong các nhà trường được tăng cường, đồng thời củng cố kết quả phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi và phổ cập giáo dục Mầm non cho trẻ dưới 5 tuổi.
Chất lượng khám chữa bệnh tại y tế tuyến cơ sở ngày càng được cải thiện, với công tác khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân được thực hiện hiệu quả Hiện tại, toàn huyện đã có 03 xã đạt chuẩn quốc gia về y tế trong giai đoạn 2011 - 2020.
Công tác đào tạo nghề và giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội đang được chú trọng mạnh mẽ Trong năm qua, đã tạo ra việc làm mới cho 28.000 lao động, với mục tiêu 5 năm là 50.000 lao động, đồng thời xuất khẩu lao động đạt 350 người, so với mục tiêu 600 người trong 5 năm Các chế độ chính sách đối với người có công và đối tượng bảo trợ xã hội được thực hiện đầy đủ và kịp thời Công tác giảm nghèo vững chắc được quan tâm thường xuyên thông qua nhiều hình thức như tạo việc làm, tư vấn và hỗ trợ lựa chọn ngành nghề, nhằm tăng thu nhập cho người lao động.
Huyện Tĩnh Gia chú trọng công tác xóa đói giảm nghèo và giải quyết việc làm cho người lao động, đặc biệt là các vùng xa và khó khăn Huyện cũng thực hiện tốt phong trào đền ơn đáp nghĩa, chăm lo cho các đối tượng chính sách và 99 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng Cuộc vận động xây dựng quỹ đền ơn đáp nghĩa đã thu được gần 1 tỷ đồng Nhờ thực hiện tốt chính sách lao động, thương binh, xã hội, Tĩnh Gia vinh dự nhận Huân chương Lao động hạng Nhất, 2 Huân chương Lao động hạng Hai và 1 Huân chương Lao động hạng Ba từ Đảng và Nhà nước.
Gia còn được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang (năm 1976),
Trong số 12 xã được tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang, có 6 cá nhân được phong tặng anh hùng Bên cạnh đó, một số đơn vị như Trạm biên phòng Nghi Sơn, Dân quân Thanh Thủy và Bộ đội Đảo Mê cũng vinh dự nhận danh hiệu cao quý này.
Tình hình chất lượng các tổ chức cơ sở Đảng ở huyện Tĩnh Gia, tỉnh
2.2.1 Chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt và cấp ủy trong các tổ chức cơ sở Đảng
Cấp uỷ Đảng, được bầu ra từ đại hội cùng cấp, là cơ quan lãnh đạo chính trị hạt nhân của Đảng bộ, đại diện cho trí tuệ, năng lực và phẩm chất đạo đức của Đảng Nhiệm vụ của cấp uỷ bao gồm quyết định các chủ trương, chính sách quan trọng để thực hiện nghị quyết của đại hội, chỉ đạo công tác xây dựng Đảng và vận động nhân dân, cũng như quản lý cán bộ Cấp uỷ còn có trách nhiệm chuẩn bị đại hội, báo cáo tình hình công việc và thông tin cho các cấp trực thuộc theo quy định Do đó, chất lượng tổ chức cơ sở Đảng phụ thuộc vào đội ngũ lãnh đạo chủ chốt và cấp uỷ trong tổ chức đó.
*) Về trình độ, năng lực:
Trong những năm qua, Ban Thường vụ Huyện ủy đã chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ cấp ủy Đảng cơ sở, đặc biệt là cán bộ chủ chốt Huyện ủy thường xuyên tạo điều kiện bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ và lý luận chính trị cho đội ngũ lãnh đạo Đảng cơ sở Họ đã phối hợp với Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức các lớp bồi dưỡng nâng cao năng lực lãnh đạo cho cán bộ chủ chốt cấp xã, thị trấn Nhờ đó, hầu hết cán bộ cơ sở có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, trí tuệ và uy tín, cùng khả năng tổ chức thực hiện hiệu quả các chủ trương, nghị quyết của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Hiện nay, cán bộ cấp xã thuộc diện Ban Thường vụ huyện ủy quản lý có tổng số 179 đồng chí Trong đó:
- Về trình độ chuyên môn: Đại học có 51 đồng chí; Cao đẳng có 16 đồng chí; Trung cấp có 94 đồng chí;
- Về trình độ lý luận: Trung cấp có 167 đồng chí; sơ cấp có 3 đồng chí
- Về năng lực lãnh đạo: đa số các đồng chí đều đủ năng lực để lãnh đạo, điều hành thực hiện các nhiệm vụ được phân công phụ trách
Trong công tác lãnh đạo, cấp ủy các xã, thị trấn tuân thủ quy chế hoạt động và thực hiện đúng chức năng của Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Họ thường xuyên đổi mới phương thức lãnh đạo, tập trung vào các Chi bộ thôn, tiểu khu để nắm bắt tình hình và kịp thời tháo gỡ khó khăn Cấp ủy chủ động xây dựng kế hoạch, chương trình hành động nhằm triển khai hiệu quả nghị quyết của huyện ủy, với việc phân công cán bộ phụ trách theo dõi, đôn đốc và giám sát Việc sơ kết, tổng kết và đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ được duy trì định kỳ hàng tháng, quý và năm Các Đảng ủy viên được phân công phụ trách các Chi bộ và tham gia sinh hoạt định kỳ để tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các sai phạm, đảm bảo ổn định chính trị tại địa phương.
Chất lượng cán bộ công chức đã được nâng cao đáng kể trong 3 năm qua nhờ sự quan tâm của các cấp ủy cơ sở đối với việc đào tạo Các cán bộ công chức đã được cử đi học các lớp Đại học chuyên môn và Trung cấp chính trị, nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và lý luận chính trị Điều này không chỉ giúp cải thiện năng lực của đội ngũ mà còn đảm bảo nguồn kế cận cho hệ thống chính trị, đáp ứng yêu cầu chuẩn hóa cán bộ.
Đội ngũ cán bộ lãnh đạo và cấp ủy hiện vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt là trong việc đào tạo và năng lực thực thi nhiệm vụ Hơn 50% cán bộ có trình độ Trung cấp, chủ yếu là học hàm thụ, dẫn đến sự không tương xứng giữa trình độ đào tạo và khả năng thực tế Nhiều người chỉ xem việc học và lấy bằng cấp như một hình thức hợp thức hóa vị trí lãnh đạo, thay vì nâng cao năng lực thực hành Kiến thức về lý luận chính trị và quản lý chưa được áp dụng linh hoạt, trong khi trình độ Tin học và Ngoại ngữ của cán bộ, đặc biệt là ở cấp xã, thôn, vẫn còn yếu kém Hầu hết chỉ sử dụng Tin học để soạn thảo văn bản, còn việc áp dụng Tin học cho tính toán, tra cứu thông tin và tự học rất hạn chế.
*) Về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống:
Nhìn chung, cấp ủy của tất cả các tổ chức cơ sở Đảng trên địa bàn Huyện Tĩnh Gia đều có những phẩm chất tốt như:
Có tinh thần yêu nước và bản lĩnh chính trị vững vàng, chúng ta kiên định với mục tiêu và lý tưởng của Đảng, hướng tới độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đồng thời trung thành với những giá trị cốt lõi này.
Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, có ý chí chiến đấu cao, quyết liệt trong hành động, hoàn thành tốt nhiệm vụ được phân công
Có tinh thần đổi mới và sáng tạo, người lãnh đạo cần có khả năng tiếp cận và xử lý các vấn đề phức tạp Họ phải nắm vững lý luận chính trị, cụ thể hóa và tổ chức thực hiện các chính sách của Đảng, đồng thời phát triển kinh tế - xã hội địa phương Với trình độ văn hóa, chuyên môn cao và sức khỏe tốt, họ cần làm việc khoa học, dân chủ và sâu sát, đồng thời dám nghĩ, dám làm và chịu trách nhiệm Sự đoàn kết và khả năng quy tụ đội ngũ cán bộ và nhân dân là yếu tố quan trọng để đạt được thành công.
Trong bối cảnh kinh tế thị trường đầy biến động, cán bộ lãnh đạo vẫn kiên cường vượt qua khó khăn, đoàn kết và nỗ lực thực hiện mục tiêu của Đảng và Nhà nước Trong 5 năm qua, không có cán bộ lãnh đạo nào ở các tổ chức cơ sở Đảng trên địa bàn huyện bị khiển trách về tư tưởng chính trị, và 100% Đảng viên đều đạt tiêu chuẩn tốt và xuất sắc.
Đội ngũ cán bộ lãnh đạo trong trường không chỉ chú trọng tư tưởng chính trị mà còn nỗ lực trau dồi phẩm chất đạo đức và lối sống trong sạch, lành mạnh Những phẩm chất nổi bật của họ bao gồm gương mẫu trong lối sống, tận tụy với công việc, ý thức tiết kiệm, không tham ô, lãng phí, và chăm lo đời sống vật chất - tinh thần của Đảng viên cùng quần chúng nhân dân Hầu hết các Bí thư Chi bộ đều là ngọn cờ đầu của tổ chức cơ sở Đảng, và hiện tại chưa có cá nhân nào vi phạm nghiêm trọng các chuẩn mực đạo đức, gây ảnh hưởng xấu đến Đảng.
Trong những năm gần đây, sự phát triển của kinh tế thị trường và lối sống hiện đại đã dẫn đến mâu thuẫn giữa nhu cầu sinh hoạt và thu nhập thấp, gây ra những biểu hiện không tốt về đạo đức ở một số cán bộ lãnh đạo Nhiều người chưa quan tâm đúng mức đến nhiệm vụ lãnh đạo, thiếu niềm tin vào Đảng viên, và phong cách lãnh đạo còn thiếu tính dân chủ Một số cán bộ chạy theo thành tích, không công bằng trong đánh giá cấp dưới và không xem xét điều kiện cụ thể Thêm vào đó, phong cách lãnh đạo chuyên quyền vẫn tồn tại, với việc ít công khai bàn bạc kế hoạch hoạt động và không lắng nghe ý kiến quần chúng, dẫn đến việc chưa phát huy được vai trò của các tổ chức đoàn thể trong hệ thống chính trị.
2.2.2 Chất lượng đội ngũ Đảng viên và công tác Đảng viên
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh rằng Đảng được hình thành từ các Đảng viên, và mọi hoạt động, nghị quyết, chính sách của Đảng đều phụ thuộc vào sự cống hiến và thực hiện của họ Ông khẳng định rằng chất lượng của chi bộ và sức mạnh của Đảng đến từ sự phấn đấu của từng Đảng viên Để hoàn thành nhiệm vụ vẻ vang, Đảng cần có nhiều Đảng viên tốt, từ đó góp phần vào việc quán triệt và vận dụng sáng tạo tư tưởng của Chủ nghĩa Mác - Lênin.
Hồ Chí Minh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng Đảng, trong đó Đảng ta luôn chú trọng phát triển đội ngũ Đảng viên Việc củng cố tổ chức Đảng được gắn liền với việc nâng cao chất lượng đội ngũ Đảng viên, từ đó đảm bảo sự phát triển bền vững và hiệu quả của Đảng.
Trong quá trình thực hiện đường lối đổi mới, Ban Chấp hành Đảng bộ Huyện Tĩnh Gia đã ban hành nhiều nghị quyết và chỉ thị nhằm phát triển đội ngũ Đảng viên Các cấp ủy đã lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng kế hoạch cụ thể để củng cố tổ chức cơ sở Đảng, nâng cao chất lượng cán bộ, Đảng viên Kết quả, đội ngũ Đảng viên đã phát triển về số lượng và chất lượng, với tỷ lệ Đảng viên trẻ, nữ và thuộc các tôn giáo ngày càng tăng Những thành tựu đạt được trong 30 năm đổi mới cho thấy sự phát triển của đội ngũ cán bộ, Đảng viên có vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa Đa số Đảng viên giữ vững vai trò gương mẫu, có đạo đức trong sáng, lối sống lành mạnh và gắn bó với nhân dân, đồng thời đi đầu trong việc áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất và thực hiện các chủ trương của Đảng và Nhà nước.
Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu, công tác xây dựng đội ngũ Đảng viên tại các tổ chức cơ sở Đảng trong huyện vẫn còn nhiều hạn chế Chất lượng đội ngũ Đảng viên chưa đáp ứng yêu cầu, với một bộ phận cán bộ yếu kém về phẩm chất và năng lực, thiếu tinh thần đấu tranh tự phê bình Nhiều Đảng viên chưa thể hiện vai trò gương mẫu, có biểu hiện nói nhiều làm ít, thờ ơ trước các vấn đề tiêu cực, và không chịu đổi mới Tình trạng cơ hội, chủ nghĩa cá nhân gia tăng, tình đồng chí giảm sút, cùng với hiện tượng chạy chức, chạy quyền và tham nhũng chưa được ngăn chặn, làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng.
Công tác kiểm tra, giám sát Đảng viên hiện đang thiếu chặt chẽ, khiến cấp ủy và Chi bộ không nắm bắt được tình hình tư tưởng và phẩm chất đạo đức của Đảng viên, đặc biệt là những người hoạt động xa Nhiều Đảng viên vi phạm Điều lệ Đảng và pháp luật nhưng tổ chức Đảng không phát hiện kịp thời; việc giáo dục và xử lý vi phạm còn thiếu nghiêm túc Trong các lĩnh vực hoạt động, một bộ phận Đảng viên, đặc biệt là những người giữ chức vụ, có trình độ năng lực còn thấp, và công tác đào tạo, bồi dưỡng gặp nhiều khó khăn Tư tưởng cục bộ địa phương và dòng họ vẫn còn nặng nề, trong khi nhiều Đảng viên tại các đơn vị sự nghiệp chưa chú trọng đến việc học tập lý luận chính trị.
Đánh giá chung về chất lượng các tổ chức cơ sở Đảng ở huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa
2.31 Những kết quả đạt được và nguyên nhân
Từ sau khi thực hiện chính sách mở cửa đến nay, huyện ủy huyện Tĩnh
Gia đã nỗ lực xây dựng và hoàn thiện các tổ chức cơ sở Đảng để phù hợp với giai đoạn cách mạng mới, đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Hầu hết các tổ chức cơ sở Đảng đã nâng cao nhận thức và thực hiện hiệu quả chức năng lãnh đạo chính trị tại địa phương, đồng thời quán triệt sâu sắc các quan điểm của Đảng.
Lãnh đạo kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, trong khi xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, cần gắn kết việc củng cố tổ chức Đảng với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị địa phương Việc xây dựng và thực hiện quy chế làm việc của cấp uỷ cùng mối quan hệ giữa tổ chức Đảng và các tổ chức trong hệ thống chính trị ở cơ sở là rất quan trọng Cần tập trung chỉ đạo củng cố các tổ chức cơ sở Đảng yếu kém và tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đồng thời thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở.
Năng lực lãnh đạo trong thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác tổ chức của các tổ chức cơ sở Đảng đã được cải thiện đáng kể, với nhiều chuyển biến tích cực trong việc xây dựng tổ chức Đảng Chế độ sinh hoạt cấp ủy và Chi bộ đã được thực hiện tốt hơn theo quy định của Điều lệ Đảng, đồng thời nguyên tắc tự phê bình và phê bình cũng được nâng cao Sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở Đảng và Đảng viên đã được củng cố, tạo nên sự ổn định trong tư tưởng và sự đoàn kết nội bộ Công tác kiểm tra, giám sát đã được tăng cường, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động.
Công tác quản lý và giáo dục Đảng viên được chú trọng, với việc thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” mang lại kết quả tích cực Đội ngũ cán bộ, Đảng viên đã được đào tạo cơ bản, nhiều đồng chí trưởng thành qua thực tiễn công tác, giữ vững bản lĩnh chính trị và phẩm chất đạo đức Họ gương mẫu thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tích cực nâng cao trình độ và năng lực công tác, đồng thời giảm số lượng Đảng viên vi phạm kỷ luật qua từng năm Tình trạng quan liêu, hống hách, cửa quyền, xa dân cũng được cải thiện, và nhiều quần chúng ưu tú đã được kết nạp vào Đảng.
Những kết quả đã đạt được xuất phát từ:
Đảng ta đã xây dựng đường lối và chính sách đúng đắn, kịp thời ban hành quy định về chức năng, nhiệm vụ cho từng loại hình tổ chức cơ sở Đảng Đồng thời, các chỉ thị và nghị quyết chuyên đề được đưa ra nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức này Hơn nữa, hướng dẫn về phân loại và đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở Đảng và Đảng viên cũng đã được ban hành.
Huyện ủy Tĩnh Gia đã xây dựng chương trình hành động để thực hiện nghị quyết của cấp ủy cấp trên, bao gồm Nghị quyết chuyên đề về mô hình Bí thư Chi bộ kiêm thôn, khu trưởng và Bí thư là thủ trưởng đơn vị Đồng thời, huyện cũng đã ban hành quy chế về trách nhiệm của người đứng đầu địa phương, đơn vị và Nghị quyết nhằm nâng cao năng lực cũng như sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở Đảng Những nỗ lực này đã giúp các tổ chức cơ sở Đảng xác định rõ chức năng và nhiệm vụ của mình trong quá trình thực hiện.
Vào thứ ba, các tổ chức cơ sở Đảng đã nhận thức rõ ràng về vai trò và tầm quan trọng của mình, đồng thời đặt ra yêu cầu nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đảng, nhằm khắc phục tình trạng thiếu hụt tổ chức tại một số địa bàn Nhờ vào nhận thức đúng đắn, các tổ chức này đã xây dựng quy chế làm việc cho cấp ủy và quy chế hoạt động cho Chi, Đảng bộ, tạo ra sự đoàn kết và quyết tâm chính trị cao trong toàn hệ thống chính trị để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Tổ chức cơ sở Đảng đã phát triển một đội ngũ cấp ủy gồm các Bí thư Chi, Đảng bộ có trình độ, năng lực và tâm huyết, sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Vào thứ năm, sự quan tâm và đồng tình của nhân dân đối với các chủ trương, chính sách của cấp ủy Đảng tại huyện Tĩnh Gia ngày càng tăng cao Nhận thức của quần chúng về vai trò của tổ chức cơ sở Đảng được nâng cao, dẫn đến việc họ hăng hái thực hiện các chính sách này Điều này đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đảng của Đảng bộ huyện.
2.3.2 Một số hạn chế và nguyên nhân
Bên cạnh những kết quả đạt được thì chất lượng tổ chức cơ sở Đảng còn một số tồn tại, hạn chế là:
Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của nhiều tổ chức cơ sở Đảng vẫn còn yếu, chưa đủ khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp tại cơ sở Nhiều nơi chưa phát huy quyền làm chủ của nhân dân và khả năng vận dụng, cụ thể hóa các chủ trương, nhiệm vụ của Đảng còn hạn chế Một số cấp ủy chưa nhận thức đúng chức năng nhiệm vụ, đặc biệt trong lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác tổ chức, cán bộ Thiếu các giải pháp tích cực để nâng cao chất lượng lãnh đạo công tác tư tưởng và các đoàn thể chính trị xã hội, một số nơi cấp ủy còn thiếu chủ động, phụ thuộc vào chuyên môn hoặc "hợp thức hóa" quyết định của lãnh đạo cơ quan, nhất là trong công tác cán bộ.
Chất lượng sinh hoạt Đảng còn hạn chế, với một số cấp ủy và Chi bộ thực hiện chế độ sinh hoạt chưa đầy đủ và nội dung chưa đổi mới Sự quan tâm đến sinh hoạt tư tưởng và chuyên đề còn thấp, dẫn đến tình trạng sinh hoạt mang tính hình thức và thiếu dân chủ Nhiều nơi vẫn tồn tại sự e dè, nể nang, và né tránh trong việc đấu tranh với các biểu hiện tiêu cực Tinh thần tự phê bình và phê bình còn yếu, đặc biệt trong việc đối phó với những tiêu cực tại cơ sở.
Số lượng tổ chức cơ sở Đảng yếu kém và có yếu tố phức tạp về chính trị, xã hội vẫn còn nhiều, với một số tổ chức chưa khắc phục được bệnh quan liêu, hách dịch Vai trò của tổ chức cơ sở Đảng trong các đơn vị hành chính, cơ quan sự nghiệp và doanh nghiệp còn mờ nhạt, trong khi công tác phát triển Đảng viên ở doanh nghiệp tư nhân diễn ra chậm Công tác đánh giá xếp loại tổ chức Đảng và Đảng viên hàng năm tại một số cơ sở còn mang tính hình thức, không phản ánh đúng chất lượng thực tế Tình hình tư tưởng ở một số nơi chưa ổn định, đồng thuận thấp, và có biểu hiện mất đoàn kết Công tác kiểm tra, giám sát tổ chức Đảng và Đảng viên chưa được chú trọng, chất lượng còn hạn chế, thiếu biện pháp tích cực để phát hiện và xử lý vi phạm Năng lực, trình độ, kinh nghiệm của một số cán bộ, Đảng viên chưa đáp ứng yêu cầu, trong khi một bộ phận không nhỏ giảm sút ý chí phấn đấu và vi phạm nguyên tắc của Đảng Tư tưởng cơ hội, cục bộ, bảo thủ và các hiện tượng tiêu cực khác vẫn chưa được khắc phục kịp thời, dẫn đến mất đoàn kết trong Đảng.
Năng lực lãnh đạo của một số cấp ủy Đảng và cấp ủy viên cơ sở trong việc cụ thể hóa chủ trương, nghị quyết của Đảng còn hạn chế, dẫn đến hiệu lực và hiệu quả điều hành hoạt động của chính quyền chưa cao Quản lý Nhà nước tại một số địa phương chưa chặt chẽ, đặc biệt trong các lĩnh vực quy hoạch, đất đai, tài nguyên và vệ sinh môi trường Hơn nữa, một số Đảng ủy viên cũng chưa tích cực tham gia đóng góp ý kiến vào các chủ trương và giải pháp lớn trong sinh hoạt cấp ủy.
Công tác củng cố và xây dựng Đảng tại một số đơn vị vẫn còn hạn chế, mặc dù Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cơ sở đã có nhiều chuyển biến tích cực Tuy nhiên, chất lượng nội dung và hình thức sinh hoạt của các đoàn thể chưa cao và thiếu đổi mới Nề nếp sinh hoạt của một số đoàn thể cơ sở chưa thực hiện đúng theo quy định của Điều lệ Ngoài ra, hoạt động của tổ chức đoàn thanh niên gặp khó khăn do số lượng thanh niên tại địa phương ít và nhiều người phải đi làm ăn xa.