NỘI DUNG
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
CẤP CƠ SỞ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU THỜI KỲ ĐẨY MẠNH
CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA
1.1 Đội ngũ cán bộ cấp cơ sở
1.1.1 Khái niệm, đặc điểm cán bộ cấp cơ sở
1.1.1.1 Khái niệm cán bộ cấp cơ sở
Thuật ngữ “Cán bộ” được sử dụng rộng rãi để chỉ những người làm việc trong khu vực nhà nước, tổ chức chính trị và các tổ chức chính trị - xã hội Trong đời sống hàng ngày, từ này thường xuyên xuất hiện mà không bị hạn chế bởi quy tắc hay quy định cụ thể, ví dụ như cán bộ xã, cán bộ ấp, cán bộ y tế, và cán bộ coi thi.
Theo điều 4 của Luật cán bộ, công chức 2008
Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử hoặc bổ nhiệm vào các vị trí trong cơ quan của Đảng Cộng sản, Nhà nước, và tổ chức chính trị - xã hội ở các cấp từ Trung ương đến địa phương Họ làm việc trong biên chế và nhận lương từ ngân sách nhà nước.
Công chức Việt Nam là công dân được tuyển dụng và bổ nhiệm vào các vị trí trong cơ quan của Đảng Cộng sản, Nhà nước, và tổ chức chính trị - xã hội ở các cấp Trung ương, Tỉnh, và Huyện Họ làm việc trong các đơn vị thuộc Quân đội nhân dân và Công an nhân dân, nhưng không phải là sĩ quan hay quân nhân chuyên nghiệp Công chức cũng có thể đảm nhiệm vai trò lãnh đạo và quản lý trong các đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng và Nhà nước.
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CẤP CƠ SỞ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU THỜI KỲ ĐẨY MẠNH CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA
Đội ngũ cán bộ cấp cơ sở
1.1.1 Khái niệm, đặc điểm cán bộ cấp cơ sở
1.1.1.1 Khái niệm cán bộ cấp cơ sở
Thuật ngữ “Cán bộ” được sử dụng rộng rãi để chỉ những người làm việc trong khu vực nhà nước, tổ chức chính trị và các tổ chức chính trị - xã hội Trong công việc và cuộc sống hàng ngày, từ “Cán bộ” xuất hiện phổ biến mà không bị giới hạn bởi quy tắc hay quy định nào cụ thể, ví dụ như cán bộ xã, cán bộ ấp, cán bộ y tế và cán bộ coi thi.
Theo điều 4 của Luật cán bộ, công chức 2008
Cán bộ là công dân Việt Nam được bầu cử, phê chuẩn hoặc bổ nhiệm vào các chức vụ trong cơ quan của Đảng Cộng sản, Nhà nước và tổ chức chính trị - xã hội Họ hoạt động ở các cấp như trung ương, tỉnh, huyện và nhận lương từ ngân sách nhà nước.
Công chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng và bổ nhiệm vào các vị trí trong cơ quan của Đảng Cộng sản, Nhà nước, và tổ chức chính trị - xã hội ở các cấp Trung ương, Tỉnh, và Huyện Họ cũng có thể làm việc trong các đơn vị thuộc Quân đội nhân dân và Công an nhân dân, nhưng không phải là sĩ quan hay quân nhân chuyên nghiệp Các công chức làm việc trong bộ máy lãnh đạo của đơn vị sự nghiệp công lập nhận lương từ ngân sách nhà nước, và mức lương của họ được đảm bảo từ quỹ lương của đơn vị theo quy định pháp luật.
Cán bộ cấp xã, bao gồm những người giữ chức vụ trong Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, và Đảng ủy, là công dân Việt Nam được bầu cử theo nhiệm kỳ Công chức cấp xã là những công dân Việt Nam được tuyển dụng vào các vị trí chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, làm việc trong biên chế và nhận lương từ ngân sách nhà nước.
Cán bộ, theo định nghĩa trong Đại từ điển tiếng Việt của Nguyễn Như Ý, là những người làm việc trong cơ quan nhà nước, giữ các chức vụ nhất định, khác với những người không giữ chức vụ trong các tổ chức nhà nước.
Trong cuốn "Từ điển tiếng Việt", Nxb Đà Nẵng, năm 2002, viết: cán bộ là:
- Người làm công tác có nghiệp vụ, chuyên môn trong cơ quan nhà nước Cán bộ nhà nước Cán bộ khoa học Cán bộ chính trị
Người làm công tác có chức vụ trong cơ quan, tổ chức có vai trò khác biệt so với những người không có chức vụ Sự đoàn kết giữa cán bộ và chiến sĩ là rất quan trọng Việc tổ chức họp giữa cán bộ và công nhân nhà máy cũng góp phần tăng cường sự gắn kết trong công việc Cán bộ Đoàn thanh niên đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển và đoàn kết trong tổ chức.
Cán bộ được hiểu là những người lãnh đạo, quản lý, chuyên gia, nhà khoa học hoặc công chức làm việc và nhận lương từ ngân sách nhà nước Họ có thể được tuyển dụng, bổ nhiệm hoặc bầu cử vào các vị trí này.
Theo khoản 3 điều 4 của Luật cán bộ, công chức 2008, "Cán bộ cấp cơ sở" được định nghĩa là công dân Việt Nam được bầu hoặc bổ nhiệm vào các chức vụ trong Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy, và người đứng đầu tổ chức chính trị - xã hội cấp xã, đang trong biên chế và nhận lương từ ngân sách nhà nước.
Cán bộ cấp cơ sở đóng vai trò quyết định trong việc thực hiện các chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước, góp phần hiện thực hóa sự lãnh đạo và quản lý của Đảng và Nhà nước trong đời sống xã hội Họ là cầu nối quan trọng giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân, tiếp thu và phản ánh tâm tư nguyện vọng cũng như kiến nghị của người dân Đồng thời, cán bộ cấp cơ sở cũng giữ vai trò quan trọng trong việc xây dựng và thúc đẩy phong trào quần chúng tại địa phương.
Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập toàn cầu, Việt Nam đang bước vào giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa Điều này mang đến nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra không ít thách thức cho đất nước Nhiệm vụ chính trị nặng nề yêu cầu Đảng phải xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức cách mạng trong sáng và năng lực thực tiễn, nhằm thực hiện thành công hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
1.1.1.2 Đặc điểm cán bộ cấp cơ sở
Cán bộ cấp cơ sở hầu hết trưởng thành trong hoạt động thực tiễn ở cơ sở
Có bản lĩnh chính trị vững vàng và niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng là yếu tố quan trọng trong công cuộc đổi mới đất nước và phát triển chủ nghĩa xã hội Nắm vững chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, cùng với sự nhiệt tình, tâm huyết và trách nhiệm cao trong công việc, là những yếu tố giúp nâng cao hiệu quả công tác Kinh nghiệm trong lĩnh vực này và khả năng tuyên truyền, vận động quần chúng cũng góp phần tạo dựng niềm tin và sự tín nhiệm từ nhân dân.
Số lượng cán bộ trẻ được đào tạo có vai trò quan trọng trong việc kế thừa truyền thống cách mạng của địa phương Họ thể hiện sự năng động, sáng tạo và khả năng thích ứng nhanh chóng với sự phát triển của đất nước, cũng như các cơ chế mới và công nghệ tiên tiến Nhờ sự hướng dẫn và hỗ trợ từ các cán bộ về hưu và những lãnh đạo đi trước, những cán bộ trẻ này đã trưởng thành và trở thành nguồn lực lãnh đạo chủ chốt tại các địa phương.
Cán bộ cấp cơ sở là những người đến từ cộng đồng địa phương, họ không chỉ tham gia trực tiếp vào lao động sản xuất mà còn đại diện cho nhân dân trong việc giải quyết các vấn đề và thực hiện chức năng quản lý nhà nước.
Họ chịu ảnh hưởng từ phong tục, tập quán và bản sắc văn hóa đặc trưng của địa phương, cũng như các yếu tố dòng họ.
Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh vai trò quan trọng của cán bộ trong việc truyền đạt chính sách của Đảng và Chính phủ đến người dân, đồng thời phản ánh tình hình của dân chúng để Đảng và Chính phủ có thể điều chỉnh chính sách cho phù hợp.
Xây dựng đội ngũ cán bộ cấp cơ sở đáp ứng yêu cầu thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa
1.2.1 Mục đích, nội dung, yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta hiện nay
1.2.1.1 Mục đích công nghiệp hóa, hiện đại hóa
Quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa tạo ra nền tảng vật chất - kỹ thuật, khoa học - công nghệ và nguồn nhân lực mới cho xã hội chủ nghĩa, nhằm tối ưu hóa việc sử dụng mọi nguồn lực và nâng cao năng suất lao động, từ đó thúc đẩy tăng trưởng nhanh và bền vững cho nền kinh tế quốc dân Đảng ta nhận thức rõ rằng công nghiệp hóa cần gắn liền với hiện đại hóa, với việc thay thế kỹ thuật thủ công bằng máy móc hiện đại trên quy mô toàn nền kinh tế Điều này không chỉ đẩy mạnh phân công lao động xã hội mà còn tạo ra bước ngoặt quan trọng trong nâng cao năng suất lao động, chuyển đổi nền nông nghiệp lạc hậu thành một quốc gia với nền công nghiệp tiên tiến.
Đảng Cộng sản Việt Nam đã chủ trương xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật cho CNXH thông qua công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH), nhằm chuyển đổi toàn diện các hoạt động sản xuất, dịch vụ và quản lý kinh tế - xã hội Quá trình này sẽ thay thế lao động thủ công bằng công nghệ tiên tiến, góp phần tạo ra năng suất lao động cao hơn Đường lối công nghiệp hóa được coi là nhiệm vụ trung tâm trong giai đoạn quá độ lên chủ nghĩa xã hội, với tác động tích cực đến sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa tại Việt Nam là quá trình hướng tới xây dựng nền kinh tế cho chủ nghĩa xã hội, nhằm chuyển đổi xã hội nông nghiệp thành xã hội công nghiệp Chiến lược này không chỉ tập trung vào cải cách kinh tế - xã hội mà còn thúc đẩy hình thành quan hệ sản xuất tiên tiến, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân, đồng thời thực hiện công bằng và tiến bộ xã hội.
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa không chỉ tạo ra cơ sở vật chất cho sự biến đổi chất lượng lực lượng sản xuất mà còn nâng cao vai trò của người lao động, trở thành nhân tố trung tâm của nền kinh tế Điều này cũng tạo điều kiện cho việc xây dựng và phát triển nền văn hóa dân tộc, đồng thời củng cố và phát triển vững chắc khối liên minh giữa giai cấp công nhân, nông dân và đội ngũ trí thức trong sự nghiệp xây dựng xã hội chủ nghĩa.
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, từ đó nâng cao vị thế trong quan hệ hợp tác quốc tế Quá trình này không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ mà còn tạo điều kiện vật chất cần thiết để phát triển và hiện đại hóa quốc phòng - an ninh quốc gia.
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa là nền tảng vững chắc cho sự phát triển đồng bộ về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng và an ninh Thành công trong công nghiệp hóa là yếu tố quyết định cho sự thắng lợi của con đường xã hội chủ nghĩa mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn Do đó, công nghiệp hóa được xem là nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt trong giai đoạn quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta.
Tại Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ khóa VII, Đảng xác định công nghiệp hóa, hiện đại hóa là nhiệm vụ trung tâm, quan trọng hàng đầu để đưa đất nước thoát khỏi nguy cơ tụt hậu, ổn định chính trị, xã hội, bảo vệ độc lập và giữ vững chủ quyền Đại hội VIII tiếp tục nhấn mạnh mục tiêu xây dựng nước ta thành một quốc gia công nghiệp với cơ sở vật chất - kỹ thuật hiện đại, cơ cấu kinh tế hợp lý, và đời sống vật chất, tinh thần cao Đại hội IX đã quyết định đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nhằm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển.
1.2.1.2 Nội dung công nghiệp hóa, hiện đại hóa
Chính sách thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp và nông thôn tập trung vào sản xuất các sản phẩm có hiệu quả kinh tế cao Điều này bao gồm việc xây dựng các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, kết hợp chuyển giao khoa học - công nghệ trong sản xuất, bảo quản và chế biến Đồng thời, quy hoạch sản xuất nông nghiệp cần được điều chỉnh để phát huy lợi thế tự nhiên của từng vùng, hình thành khu sản xuất hàng hóa gắn với thị trường và công nghiệp chế biến, cũng như liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.
Khuyến khích doanh nghiệp và hợp tác xã đầu tư vào công nghiệp bảo quản và chế biến nông, lâm, thủy sản, đồng thời tăng cường đầu tư từ ngân sách nhà nước và đa dạng hóa nguồn vốn để phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế, xã hội nông thôn Cần ưu tiên nâng cấp và xây dựng mới hệ thống thủy lợi, chủ động phòng chống lụt bão, giảm nhẹ thiên tai, bảo vệ môi trường nước và phát triển giao thông nông thôn.
Cần rà soát và điều chỉnh chính sách liên quan đến đất đai, thuế, tín dụng và đầu tư để hỗ trợ việc hình thành các khu công nghiệp và làng nghề tại nông thôn Điều này sẽ thu hút các cơ sở sản xuất công nghiệp và dịch vụ, tạo ra nhiều việc làm và sử dụng nguồn nguyên liệu từ nông, lâm, thủy sản.
Tập trung vào việc giải quyết việc làm và đào tạo nghề cho lao động nông thôn, đặc biệt chú trọng đến việc hỗ trợ người dân có đất bị thu hồi phục vụ cho phát triển khu công nghiệp, khu đô thị và cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội Cần tạo điều kiện cho lao động nông thôn có cơ hội việc làm tại chỗ và ngoài khu vực nông thôn, nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp và nông thôn.
Đầu tư vào việc kiên cố hóa trường lớp học và thực hiện chương trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng là rất quan trọng Đồng thời, cần đẩy mạnh phong trào xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, nâng cao chất lượng hoạt động của các thiết chế văn hóa cơ sở nhằm gìn giữ và phát triển truyền thống văn hóa dân tộc.
Phát triển lực lượng sản xuất và xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội là quá trình cải biến lao động thủ công thành lao động sử dụng máy móc, tức là cơ khí hóa nền kinh tế, đánh dấu sự chuyển đổi từ nền kinh tế nông nghiệp sang nền kinh tế công nghiệp Đồng hành với cơ khí hóa là điện khí hóa và tự động hóa trong sản xuất, nhằm xây dựng và phát triển các ngành công nghiệp, đặc biệt là ngành chế tạo tư liệu sản xuất, làm "đòn bẩy" cho sự phát triển của nền kinh tế quốc dân và khu vực nông - lâm - ngư nghiệp Đối tượng của công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) là tất cả các ngành kinh tế, nhưng ngành công nghiệp sản xuất tư liệu sản xuất là ưu tiên hàng đầu Mục tiêu của CNH, HĐH là áp dụng công nghệ tiên tiến để nâng cao năng suất lao động xã hội, điều này chỉ có thể thực hiện trên nền tảng một hệ thống khoa học - công nghệ phát triển đến một trình độ nhất định.
Hiện nay, khoa học và công nghệ đang phát triển mạnh mẽ, trở thành lực lượng sản xuất quan trọng Công nghệ không chỉ quyết định chất lượng sản phẩm mà còn ảnh hưởng đến chi phí sản xuất, từ đó tác động đến khả năng cạnh tranh của hàng hóa và hiệu quả trong sản xuất, kinh doanh.
CN phải là động lực của CNH, HĐH Vì vậy, phát triển KH-CN có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp CNH, HĐH
Xây dựng cơ cấu kinh tế hợp lý là một phần quan trọng trong quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa (CNH, HĐH), đóng vai trò quyết định trong việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế quốc dân Cơ cấu này bao gồm các ngành, vùng và thành phần kinh tế, cùng với mối quan hệ hữu cơ giữa chúng Trong đó, cơ cấu các ngành kinh tế là yếu tố then chốt, ảnh hưởng đến các hình thức tổ chức kinh tế khác Một cơ cấu kinh tế hợp lý không chỉ là điều kiện tiên quyết cho sự tăng trưởng mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế Do đó, việc xây dựng cơ cấu kinh tế hợp lý là một yêu cầu thiết yếu trong quá trình CNH, HĐH.