Tình hình nghiên cứu
Nghiên cứu tổ chức của UBND xã Thiệu Toán, huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá từ năm 2004 đến 2009 phản ánh thực trạng và giải pháp trong việc áp dụng Luật tổ chức và hoạt động của HĐND và UBND Mô hình này giúp nhận diện những tiến bộ và hạn chế trong quy định pháp luật, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải sửa đổi, bổ sung để phù hợp với thực tiễn hoạt động của bộ máy Nhà Nước Đây là nghiên cứu đầu tiên cụ thể về mô hình tổ chức hoạt động của UBND xã Thiệu Toán, bổ sung cho các báo cáo tổng kết hàng năm trước đây.
Báo cáo kết quả tình hình phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng – an ninh của UBND xã Thiệu Toán, huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá 2004 – 2005.
Báo cáo kết quả tình hình phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng – an ninh của UBND xã Thiệu Toán, huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá 2005 – 2006.
Báo cáo kết quả tình hình phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng – an ninh của UBND xã Thiệu Toán, huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá 2006 – 2007.
Báo cáo kết quả tình hình phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng – an ninh của UBND xã Thiệu Toán, huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá 2007 – 2008.
Các báo cáo tổng kết đã chỉ ra những thành tựu cũng như những bất cập và hạn chế trong tổ chức và hoạt động của UBND Do đó, nghiên cứu đề tài này có thể được xem là công trình khoa học tiên phong về tổ chức và hoạt động của UBND xã, điều mà các cơ quan cùng cấp cần chú ý.
Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu tổng quan về luật hiến pháp tập trung vào cơ cấu tổ chức và hoạt động của Ủy ban Nhân dân xã, phân tích thực trạng hiện tại và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức và hoạt động của UBND xã.
Thời gian từ 2004 đến 2009, UBND xã Thiệu Toán đã tiến hành cơ cấu tổ chức và hoạt động Bài viết nghiên cứu thực trạng tổ chức và hoạt động của UBND xã, từ đó chỉ ra những lý do cần thiết để sửa đổi và đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện cơ cấu tổ chức của UBND, phù hợp với công cuộc đổi mới.
Nhiệm vụ của đề tài
Đề tài này nhằm phát hiện những hạn chế và bất cập trong ngành luật hiến pháp, đồng thời chỉ ra sự cần thiết phải khắc phục các lỗ hổng này Bài viết cũng đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng và cải thiện cơ cấu tổ chức hoạt động của Ủy ban Nhân dân xã.
Cơ sở khoa học và phương pháp nghiên cứu
Cơ sở khoa học của đề tài này dựa trên ngành luật hiến pháp, tập trung vào mô hình tổ chức và hoạt động của Ủy ban Nhân dân xã Thiệu Toán, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa trong giai đoạn từ năm 2004 đến 2009.
Phương pháp nghiên cứu đề tài chủ yếu dựa vào phương pháp duy vật và phép biện chứng duy vật, trong đó phương pháp phân tích giữ vai trò quan trọng nhất Phương pháp này cho phép chúng ta hiểu sâu sắc và tổng hợp các khía cạnh của đề tài nghiên cứu.
Những đóng góp mới về mặt khoa học và ý nghĩa của đề tài
Nghiên cứu này có thể được sử dụng làm tư liệu cho giảng dạy, học tập và nghiên cứu tại các cơ quan Đề tài nêu bật những thành tựu nổi bật cùng với những hạn chế trong cơ cấu tổ chức hoạt động của UBND xã, đồng thời đề xuất một số phương pháp nhằm cải thiện hiệu quả hoạt động của cơ cấu này.
Cơ sở lý luận về tổ chức, hoạt động của UBND cấp xã
Quá trình hình thành và phát triển của UBND
Khái niệm về Ủy ban Nhân dân (UBND) đã được ghi nhận trong Hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (1946), nhấn mạnh rằng UBND là cơ quan chấp hành của Hội đồng Nhân dân (HĐND) và là cơ quan hành chính tại địa phương UBND có trách nhiệm thực hiện Hiến pháp, luật pháp, các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên, cũng như nghị quyết của HĐND cùng cấp, theo quy định tại Điều 123 của Hiến pháp năm 1992 và Điều 3 của Luật Tổ chức HĐND và UBND.
1.1.1 Vị trí, tính chất, chức năng của UBND.
Từ hiến pháp 1946 đến 1992, vị trí, tính chất và chức năng của Ủy ban Nhân dân (UBND) không thay đổi cơ bản, nhưng ngày càng được hoàn thiện và cụ thể hơn UBND được xác định là cơ quan hành chính của quyền lực Nhà nước tại địa phương.
+ UBND do HĐND cùng cấp bầu ra tại kỳ họp thứ nhất của mỗi khoá HĐND dưới hình thức bỏ phiếu kín.
UBND là cơ quan chủ yếu thực hiện các nghị quyết, đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai và tổ chức thực hiện các chủ trương phát triển kinh tế – văn hoá xã hội Qua các kỳ họp, UBND thảo luận và quyết định các chính sách phù hợp, sau đó tổ chức họp bàn cụ thể để phân công thực hiện, nhằm đưa các nghị quyết của HĐND vào cuộc sống tại địa phương.
UBND có trách nhiệm báo cáo công tác trước HĐND cấp mình và cơ quan hành chính cấp trên Vì vậy, các văn bản của UBND phải tuân thủ nghị quyết của HĐND cùng cấp và các văn bản từ cơ quan Nhà nước cấp trên.
UBND, với vai trò là cơ quan hành chính Nhà Nước tại địa phương, thực hiện chức năng quản lý hành chính Nhà Nước và chấp hành nghị quyết của HĐND cùng cấp cũng như các văn bản từ cơ quan cấp trên Điều này cho thấy những đặc trưng cơ bản của UBND trong việc duy trì trật tự và quản lý các hoạt động tại địa phương.
Cơ quan hành chính Nhà nước chủ yếu thực hiện chức năng quan trọng của Ủy ban Nhân dân (UBND), trong khi các cơ quan Nhà nước khác cũng tham gia vào quản lý hành chính nhưng không phải là hoạt động chính.
Hoạt động của UBND có tính toàn diện, bao quát mọi lĩnh vực của đời sống, từ kinh tế đến văn hóa xã hội, cũng như an ninh quốc phòng, phục vụ cho tất cả các đối tượng trong cộng đồng.
Hoạt động quản lý của UBND mang tính thống nhất, thực hiện quản lý hành chính Nhà nước tại địa phương theo quyết định của cơ quan hành chính cấp trên, dưới sự giám sát đồng bộ của Chính phủ.
Hoạt động quản lý của UBND chỉ diễn ra trong phạm vi địa phương hoặc vùng lãnh thổ cụ thể Các văn bản quản lý của UBND cần phải tuân thủ nghị quyết của HĐND cùng cấp và các quy định từ cơ quan Nhà Nước cấp trên có giá trị thi hành.
UBND đóng vai trò quan trọng trong quản lý Nhà Nước tại địa phương, với chức năng chủ đạo bao trùm toàn bộ hoạt động của cơ quan này.
1.1.2 Nhiệm vụ, quyền hạn của UBND xã.
Nghiên cứu cơ cấu tổ chức hoạt động của UBND cấp xã đòi hỏi phải tìm hiểu rõ nhiệm vụ và quyền hạn của UBND, điều này rất quan trọng để hiểu rõ vai trò của cơ quan này trong quản lý và điều hành các hoạt động tại địa phương.
Trong lĩnh vực kinh tế, UBND xã có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế hàng năm, lập dự toán thu ngân sách nhà nước và ngân sách địa phương, cũng như phương án phân bố ngân sách UBND xã còn chỉ đạo và kiểm tra cơ quan thuế cùng các cơ quan được giao nhiệm vụ thu ngân sách, đồng thời xây dựng dự án phân cấp chi phí đầu tư cho các công trình hạ tầng kinh tế - xã hội theo quy định pháp luật Ngoài ra, UBND xã cũng lập quỹ dự trữ tài chính và thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu về đất đai tại địa phương theo quy định của pháp luật.
Trong lĩnh vực nông, lâm ngư nghiệp, UBND xã thực hiện các chương trình khuyến khích phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ nhằm nâng cao sản xuất và chuyển đổi cơ cấu kinh tế cho nông dân Đồng thời, xã tổ chức xây dựng công trình thuỷ lợi nhỏ, bảo vệ rừng, và phòng chống thiên tai, đồng thời ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến bảo vệ đê điều và rừng Việc quản lý và kiểm tra nguồn vốn được thực hiện theo quy định, cùng với việc hướng dẫn ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ để phát triển các ngành nghề mới.
UBND xã chịu trách nhiệm tổ chức xây dựng và tu sửa hệ thống giao thông trong khu vực theo phân cấp, đồng thời quản lý việc cấp giấy phép sử dụng nhà ở.
Trong việc thi hành pháp luật, cần tổ chức tuyên truyền và giáo dục pháp luật, đồng thời giải quyết các vi phạm pháp luật và tranh chấp nhỏ trong cộng đồng Cơ quan có thẩm quyền cần tổ chức tiếp dân, xử lý khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của công dân Hơn nữa, cần phối hợp với các cơ quan chức năng để thực hiện án và các quyết định xử lý vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.
Cơ cấu tổ chức và hoạt động của UBND
Sau tám mươi năm đấu tranh, dân tộc Việt Nam đã thoát khỏi ách thực dân và chế độ phong kiến, mở ra một giai đoạn mới cho đất nước Để thực hiện nhiệm vụ giành độc lập hoàn toàn và xây dựng quốc gia trên nền tảng dân chủ, ngày 9 tháng 11 năm 1946, Quốc hội Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã thông qua bản hiến pháp đầu tiên, đánh dấu bước tiến quan trọng trong quá trình phát triển hiến pháp của đất nước.
CHXHCNVN đã ngày càng hoàn thiện hơn đánh dấu bằng sự ra đời của bản hiến pháp năm 1992.
Hiến pháp Việt Nam quy định rõ ràng về tổ chức và hoạt động của Ủy ban Nhân dân (UBND) trong các điều từ 119 đến 127 của Hiến pháp 1992 Cụ thể, Điều 119 quy định rằng UBND được bầu bởi Hội đồng Nhân dân cùng cấp, bao gồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch và các Ủy viên Chủ tịch UBND phải là đại biểu của Hội đồng Nhân dân, trong khi các thành viên khác không nhất thiết phải là đại biểu Kết quả bầu cử các thành viên UBND phải được Chủ tịch UBND cấp trên phê chuẩn, và UBND cấp tỉnh cũng cần được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Trong trường hợp khuyết chủ tịch UBND, chủ tịch hội đồng nhân dân cùng cấp có trách nhiệm giới thiệu ứng cử viên để hội đồng nhân dân bầu Người được bầu làm chủ tịch UBND không nhất thiết phải là đại biểu hội đồng nhân dân Theo Điều 126, chủ tịch UBND là người lãnh đạo và điều hành công việc của UBND, chịu trách nhiệm cá nhân về việc thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn theo quy định tại Điều 127, đồng thời cùng tập thể UBND chịu trách nhiệm trước hội đồng nhân dân và cơ quan nhà nước cấp trên.
Phó chủ tịch và các thành viên UBND thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn được phân công bởi chủ tịch UBND, đồng thời chịu trách nhiệm trước chủ tịch về việc thực hiện các nhiệm vụ này.
Mỗi thành viên UBND có trách nhiệm cá nhân về công việc của mình trước hội đồng nhân dân và UBND cùng cấp Đồng thời, họ cũng phải chịu trách nhiệm tập thể về hoạt động của UBND trước hội đồng nhân dân cấp mình và các cơ quan nhà nước cấp trên.
Theo các điều luật 111 đến 117 của Luật Tổ chức hoạt động của Hội đồng nhân dân và UBND năm 2003, UBND cấp xã có nhiệm vụ quản lý các lĩnh vực như kinh tế, nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, thủy lợi, tiểu thủ công nghiệp, xây dựng giao thông vận tải, quốc phòng, an ninh trật tự, an toàn xã hội, thi hành pháp luật, chính sách dân tộc và tôn giáo, cùng các vấn đề văn hóa, giáo dục và đời sống Ngoài ra, Điều 131 quy định rằng khi có sự thay đổi về cấp hoặc địa giới hành chính, trong trường hợp nhiều đơn vị hành chính sáp nhập thành một đơn vị mới, Hội đồng nhân dân của đơn vị mới sẽ tiếp tục hoạt động đến hết nhiệm kỳ.
Hội đồng nhân dân của đơn vị hành chính mới bầu ra chủ tịch, phó chủ tịch và các thành viên khác của UBND, cùng với trưởng ban và các thành viên khác của các ban trong hội đồng nhân dân, hoạt động cho đến khi hết nhiệm kỳ Điều 6 của Luật tổ chức hội đồng nhân dân và UBND đã được Quốc Hội nước CHXHCN Việt Nam khóa XI thông qua tại kỳ họp thứ 4 vào ngày 26 tháng 11 năm.
2003 nhiệm kỳ của mỗi khoá HĐND các cấp là 5 năm, kể từ phiên họp thứ nhất của HĐND khoá đó đến kỳ họp thứ nhất của HĐND khoá sau.
Nhiệm kỳ của Ủy ban Nhân dân (UBND) trùng với nhiệm kỳ của Hội đồng Nhân dân (HĐND) cùng cấp Khi HĐND hết nhiệm kỳ, thường trực HĐND và UBND các ban của HĐND vẫn tiếp tục hoạt động cho đến khi HĐND khóa mới bầu ra thường trực HĐND và UBND các ban của HĐND khóa mới.
Chủ tịch HĐND, chủ tịch UBND ở mỗi đơn vị hành chính không giữ chức vụ đó quá hai nhiệm kỳ liên tục.
Thực trạng và giải pháp vè tổ chức, hoạt động của
Giải pháp nâng cao chất lượng tổ chức, hoạt động của UBND xã Thiệu Toán hiện nay
2.2.1 Nâng cao trình độ tổ chức và chỉ đạo thực hiện các nghị quyết chủ trương của Đảng và pháp luật của nhà nước
Các cấp uỷ Đảng có vai trò quan trọng trong việc cụ thể hoá và tổ chức thực hiện các nghị quyết của Đảng cũng như pháp luật của Nhà nước, phù hợp với đặc điểm của từng ngành và cấp Họ cần phân công rõ ràng trách nhiệm cho từng thành viên và định rõ thời gian hoàn thành công việc, nhằm khắc phục tình trạng chậm trễ và thiếu hiệu quả Điều này giúp đảm bảo rằng lời nói đi đôi với hành động, thực hiện công việc một cách triệt để, đồng thời làm rõ chế độ trách nhiệm và thực hiện khen thưởng một cách nghiêm minh.
Căn cứ vào điều lệ đảng và pháp luật của Nhà nước, các cấp, các ngành cần xây dựng và thực hiện hiệu quả chế độ trách nhiệm lãnh đạo, quản lý của tập thể và cá nhân, đồng thời đảm bảo chế độ phối hợp công tác chặt chẽ.
Để nâng cao hiệu quả quản lý, cần tăng cường công tác kiểm tra của Đảng đối với việc đổi mới và củng cố hoạt động thanh tra của Chính phủ cùng các cơ quan hành pháp Đồng thời, công tác giám sát của Quốc hội, Hội đồng Nhân dân và các đoàn thể cũng cần được thực hiện đúng theo chức năng và thẩm quyền của mình.
2.2.2 Tăng cường bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ trình độ lý luận, trình độ quản lý nhà nước cho các cán bộ nhân viên có liên quan đến công tác tổ chức hoạt động của UBND.
Trong những năm qua, UBND xã Thiệu Toán đã gặp nhiều khó khăn và hạn chế trong tổ chức và hoạt động, chủ yếu do thiếu hiểu biết về nghiệp vụ và năng lực lãnh đạo cũng như quản lý của cán bộ, nhân viên trong UBND.
Để đối phó với tình hình hiện tại, Đảng bộ và nhà nước cần hợp tác với các UBND nhằm nâng cao kiến thức nghiệp vụ, trình độ và năng lực quản lý.
Có như vậy thì cơ cấu tổ chức và hoạt động của UBND mới ngày càng hoàn thiện được.
2.2.3 Tăng cường tuyên truyền phổ biến chính sách của Đảng và Nhà nước cho quần chúng nhân dân. Đây là giải pháp cơ ý nghĩa quan trọng vì nhà nước ta là nhà nước củaDân – do dân – vì dân Mọi quyền lực đều tập trung vào tay nhân dân Mặt khác mọi chủ trương đường lối chính sách của Đảng đều phục vụ cho lợi ích nhân dân Dân có yên tâm thì Nhà nước mới thuận, dân và Nước là cánh tay phải đắc lực Thực hiện tốt biện pháp này sẽ góp phần quan trọng vào quá trình tổ chức hoạt động của UBND xã, đem lại những kết quả ngày càng to lớn hơn cho Đảng cho Nhà nước.
2.2.4 Tăng cường kiểm tra giám sát đối với các tổ chức hoạt động của UBND các cấp nói chung và các xã nói riêng.
Công tác kiểm tra giám sát hoạt động của các cơ quan tổ chức có thêm quyền đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng và cải thiện quản lý hành chính Đây là yếu tố quyết định đến sự thành công hay thất bại trong cơ cấu tổ chức và hoạt động của UBND.
Công tác kiểm tra cần được thực hiện toàn diện để xác định thành tựu và phát hiện hạn chế trong hoạt động của UBND Bên cạnh đó, việc xử lý nghiêm các cán bộ tham nhũng và vi phạm chính sách của Đảng và Nhà nước là rất quan trọng Cần duy trì giám sát thường xuyên để đảm bảo tổ chức hoạt động đúng theo quy định của luật pháp.
Các hoạt động kiểm tra giám sát phải được tiến hành một cách thường xuyên liên tục để đáp ứng nhu cầu CNH- HĐH.
2.2.5 Để phát huy hoạt động quản lý hành chính ở địa phương trên tất cả các ngành, các cấp cùng với việc sắp xếp lại các đầu mối Các cơ quan chuyên môn của UBND cần phải được tổ chức lại nhất là tách chức năng quản lýv sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, các tổ chức sản xuất.
2.2.6 Yếu tố kinh tế cũng là một yếu tố góp phần quan trọng vào cơ cấu tổ chức hoạt động của UBND Vì việc đảm bảo về đời sống vật chất và tinh thần cho các cán bộ nhân viên trong xã cũng là một động lực thức đẩy họ hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao Muốn làm được điều đó phải không ngừng thức đẩy quá trình phát triển kinh tế xã hội của Đất nước theo hướng CNH-HĐH, thực hiện mục tiêu của Đảng đến năm 2010 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp