CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI
Cơ sở lý luận về phát triển du lịch sinh thái
1.1.1 Quan niệm cơ bản về du lịch và du lịch sinh thái
Ngày nay, du lịch không chỉ là một hoạt động giải trí mà còn là một hiện tượng xã hội quan trọng, góp phần làm phong phú thêm đời sống tinh thần và nâng cao nhận thức của con người về thế giới xung quanh.
Du lịch không chỉ mở rộng mối quan hệ giữa các quốc gia và dân tộc, mà còn trở thành một ngành kinh tế quan trọng của nhiều quốc gia trên toàn cầu.
Du lịch là hoạt động kết hợp nghỉ ngơi và giải trí, nhằm thỏa mãn nhu cầu đa dạng của con người Nó không tồn tại độc lập mà cần sự hỗ trợ từ các ngành dịch vụ khác, tạo thành chuỗi dịch vụ hoàn chỉnh phục vụ khách du lịch Từ khi ra đời, du lịch đã được định nghĩa theo nhiều cách khác nhau.
Tại Hội nghị Liên hợp quốc về du lịch diễn ra tại Roma, Italia từ ngày 21/8 đến 05/9/1963, các chuyên gia đã định nghĩa du lịch như sau: "Du lịch là tổng hợp các mối quan hệ, hiện tượng và các hiện tượng kinh tế phát sinh từ các cuộc hành trình và lưu trú của cá nhân hoặc tập thể bên ngoài nơi ở thường xuyên hoặc ngoài nước họ, với mục đích hòa bình Nơi lưu trú không phải là nơi làm việc của họ."
Tổ chức Du lịch Thế giới (WTO) định nghĩa du lịch vào năm 1993 là tổng hợp các mối quan hệ, hiện tượng và hoạt động kinh tế phát sinh từ các chuyến đi và lưu trú của con người ở ngoài nơi cư trú thường xuyên, với mục đích hòa bình.
Theo Luật Du lịch Việt Nam năm 2005, du lịch được định nghĩa là các hoạt động liên quan đến việc di chuyển của con người ra ngoài nơi cư trú thường xuyên Mục đích của du lịch là để thỏa mãn nhu cầu tham quan, tìm hiểu, giải trí và nghỉ dưỡng trong một khoảng thời gian nhất định.
Du lịch không chỉ là một hiện tượng xã hội mà còn liên quan mật thiết đến hoạt động kinh tế Nó được định nghĩa là sự di chuyển tạm thời của cá nhân hoặc nhóm người từ địa điểm này đến địa điểm khác để thỏa mãn nhu cầu tinh thần và đạo đức, từ đó kích thích các hoạt động kinh tế.
Du lịch không chỉ đơn thuần là những hiện tượng bề ngoài mà còn là một tổng thể phức tạp của các mối quan hệ Nó phản ánh sự tác động qua lại giữa khách du lịch, các nhà kinh doanh du lịch, chính quyền địa phương và cộng đồng dân cư Sự tương tác này tạo nên quá trình thu hút và lưu giữ khách du lịch, từ đó định hình bản chất của ngành du lịch.
Du lịch sinh thái đang trở thành một xu hướng phổ biến, thu hút sự quan tâm của nhiều quốc gia trên toàn cầu Với sự phát triển nhanh chóng, loại hình du lịch này không chỉ mang lại trải nghiệm độc đáo cho du khách mà còn góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
Du lịch sinh thái đang trở thành xu hướng phổ biến hiện nay nhờ vào những lợi ích đa dạng và đáp ứng nhu cầu tìm kiếm những điểm đến xanh Tuy nhiên, theo các tài liệu khoa học, vẫn chưa có một định nghĩa thống nhất về du lịch sinh thái trên toàn cầu.
Theo tổ chức Bảo tồn thiên nhiên thế giới, du lịch sinh thái (DLST) là hình thức tham quan và du lịch có trách nhiệm với môi trường, diễn ra tại các điểm tự nhiên chưa bị tàn phá Mục tiêu của DLST là thưởng thức vẻ đẹp thiên nhiên và các đặc điểm văn hóa, đồng thời khuyến khích bảo vệ môi trường, giảm thiểu tác động tiêu cực từ khách du lịch và tạo ra lợi ích cho cộng đồng địa phương.
Du lịch sinh thái (DLST) được định nghĩa bởi Hội Du lịch sinh thái quốc tế (TTES) là loại hình du lịch có trách nhiệm, hướng tới bảo vệ môi trường và nâng cao phúc lợi cho cộng đồng địa phương Tại Việt Nam, khái niệm DLST lần đầu được giới thiệu trong Hội thảo quốc gia năm 1999, nhấn mạnh rằng DLST dựa vào thiên nhiên và văn hóa bản địa, kết hợp với giáo dục môi trường và sự tham gia tích cực của cộng đồng Để được công nhận là DLST, loại hình này cần đảm bảo bảo tồn môi trường tự nhiên, giáo dục du khách về đặc điểm của môi trường, và khuyến khích sự tham gia của cộng đồng địa phương trong quản lý và thực hiện du lịch nhằm phát triển bền vững.
Theo Luật Du lịch Việt Nam, du lịch sinh thái (DLST) được định nghĩa là hình thức du lịch dựa vào thiên nhiên, kết hợp với bản sắc văn hóa địa phương và sự tham gia của cộng đồng, nhằm mục đích phát triển bền vững Định nghĩa này đã làm rõ bản chất và vai trò quan trọng của DLST trong việc bảo tồn thiên nhiên và văn hóa.
Từ những quan niệm trên, có thể xem xét DLST theo các khía cạnh:
DLST là hình thức du lịch khai thác giá trị tự nhiên và văn hóa bản địa, nhằm mục đích tham quan và tìm hiểu về thiên nhiên cũng như các giá trị văn hóa truyền thống.
DLST bao gồm các hoạt động giáo dục môi trường, nhằm nâng cao nhận thức về hệ sinh thái và môi trường sống Những hoạt động này không chỉ giải thích tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường mà còn khuyến khích cả khách du lịch và người dân địa phương trân trọng và gìn giữ các giá trị tự nhiên và văn hóa.