Tính cấp thiết của đề tài
Ngân sách Nhà nước (NSNN) đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng và đối ngoại của đất nước NSNN không chỉ là điều kiện cần thiết để Nhà nước thực hiện chức năng, nhiệm vụ mà còn là công cụ quản lý vĩ mô nền kinh tế, giúp phân phối tổng thu nhập quốc dân Tại Việt Nam, ngân sách cấp huyện là một bộ phận cấu thành của NSNN, thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước Quản lý hiệu quả thu, chi ngân sách cấp huyện sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và ổn định chính trị, xã hội tại địa phương.
Chi ngân sách Nhà nước bao gồm hai khoản chính: chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên Trong đó, chi thường xuyên chiếm tỷ trọng lớn, nhằm đảm bảo hoạt động ổn định và hiệu quả của bộ máy nhà nước, phục vụ cho việc thực hiện các mục tiêu và nhiệm vụ kinh tế, chính trị, xã hội.
Thái Nguyên, với vị trí gần Hà Nội và hạ tầng đang hoàn thiện, đang hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế chính trị lớn Huyện Phú Bình, nằm ở phía Đông Nam tỉnh Thái Nguyên, đóng vai trò cầu nối giữa các vùng đồng bằng châu thổ Với điều kiện địa lý thuận lợi, Phú Bình được quy hoạch phát triển toàn diện về kinh tế, văn hóa và xã hội, đồng thời thu hút đầu tư cho các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ.
Trong những năm qua, Kho bạc Nhà nước Phú Bình đã có những chuyển biến tích cực trong công tác quản lý chi ngân sách Nhà nước, với cơ chế kiểm soát chi ngày càng chặt chẽ và đúng mực Tuy nhiên, vẫn tồn tại nhiều hạn chế như hiệu quả sử dụng ngân sách chưa cao, tình trạng lãng phí còn diễn ra, và việc phân công nhiệm vụ chưa hợp lý Quản lý tốt chi thường xuyên ngân sách Nhà nước sẽ giúp tiết kiệm nguồn lực và tạo thêm cơ hội đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội của huyện Phú Bình Do đó, nghiên cứu về quản lý chi thường xuyên tại Kho bạc Nhà nước là cần thiết để hiểu rõ hơn về quá trình điều tiết và kiểm soát ngân sách.
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Dựa trên nghiên cứu và đánh giá thực trạng quản lý chi thường xuyên từ ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình, bài viết đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả quản lý chi thường xuyên Mục tiêu là hoàn thiện cơ chế quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại KBNN Phú Bình.
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chi thường xuyên từ NSNN qua hệ thống Kho bạc Nhà nước huyện.
Đánh giá thực trạng quản lý chi thường xuyên từ ngân sách nhà nước (NSNN) tại Kho bạc Nhà nước (KBNN) Phú Bình cho thấy nhiều hạn chế và tồn tại Những vấn đề này chủ yếu xuất phát từ quy trình quản lý chưa đồng bộ, thiếu sự kiểm soát chặt chẽ và chưa đáp ứng kịp thời các yêu cầu thực tiễn Nguyên nhân ảnh hưởng đến quản lý chi thường xuyên bao gồm sự thiếu hụt nguồn lực, trình độ chuyên môn của cán bộ và cơ chế giám sát chưa hiệu quả, dẫn đến việc sử dụng ngân sách chưa tối ưu.
- Đề xuất giải pháp tăng cường quản lý chi thường xuyên từ NSNN tạiKBNN Phú Bình.
Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1 Đối tƣợng nghiên cứu uận văn nghiên cứu hoạt động quản lý chi thường xuyên từ NSNN tạiKBNN Phú Bình.
- Phạm vi không gian: Đề tài đƣợc tiến hành nghiên cứu tại KBNN Phú Bình.
Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích dữ liệu và thông tin từ giai đoạn 2017 đến 2019, cùng với việc điều tra số liệu sơ cấp trong năm 2019 Dựa trên những thông tin thu thập được, bài viết sẽ đề xuất các quan điểm, giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện cơ chế quản lý chi thường xuyên từ ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình.
Nghiên cứu về quản lý chi thường xuyên từ ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình nhằm xác định những hạn chế trong công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp huyện Bài viết cũng đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách.
Đóng góp chính của luận văn
Công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước cần được làm rõ về cơ sở lý luận và thực tiễn, đặc biệt trong bối cảnh cải cách tài chính công và cải cách thủ tục hành chính Việc này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý tài chính mà còn đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong sử dụng ngân sách Cải cách cần tập trung vào việc tối ưu hóa quy trình và nâng cao năng lực của Kho bạc Nhà nước để đáp ứng yêu cầu quản lý chi tiêu công hiệu quả hơn.
- Đánh giá thực trạng công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình.
Để thực hiện chi thường xuyên từ nguồn vốn ngân sách nhà nước một cách hiệu quả, huyện Phú Bình cần đề xuất các giải pháp và khuyến nghị cụ thể Những biện pháp này không chỉ nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững mà còn đảm bảo hiệu quả lâu dài cho địa phương Việc tối ưu hóa quy trình chi tiêu và tăng cường quản lý tài chính sẽ góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực, từ đó tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế của huyện.
Bố cục đề tài
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, luận văn đƣợc kết cấu gồm 4 chương là:
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ Ý UẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN Ý CHI
THƯỜNG XUYÊN NSNN TẠI KHO BẠC NN CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN Ý CHI THƯỜNG XUYÊN TỪ
NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC PHÚ BÌNH CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN Ý CHI THƯỜNG
XUYÊN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI KBNN PHÚ BÌNH
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NSNN TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC
Cơ sở lý luận về quản lý chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước 4 1 Khái niệm về NSNN, chi thường xuyên NSNN và quản lý chi thường xuyên NSNN tại KBNN
1.1.1 Khái niệm về NSNN, chi thường xuyên NSNN và quản lý chi thường xuyên NSNN tại KBNN
Ngân sách nhà nước (NSNN) bao gồm tất cả các khoản thu và chi của Nhà nước, được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian xác định Việc này do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định nhằm đảm bảo thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước (Lê Chi Mai, 2003).
Nhà nước phân phối tổng sản phẩm xã hội thông qua quỹ tiền tệ tập trung, thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của mình Hoạt động của ngân sách nhà nước (NSNN) được kiểm soát chặt chẽ, với tổng thu NSNN được gộp lại để tài trợ cho các khoản chi tiêu cần thiết.
Thu NSNN bao gồm nhiều nguồn thu khác nhau, như thuế, phí và lệ phí, cũng như từ hoạt động kinh tế của Nhà nước Ngoài ra, còn có các khoản đóng góp từ tổ chức và cá nhân, viện trợ, cùng với các khoản thu khác được quy định bởi pháp luật (Nguyễn Thị Chắt, 2005).
Chi NSNN bao gồm các khoản chi cho phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh, duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước, trả nợ công, viện trợ và các khoản chi khác theo quy định pháp luật (Nguyễn Văn Biểu, 2005).
Chi NSNN là quá trình mà Nhà nước sử dụng nguồn lực tài chính tập trung để thực hiện các chức năng và nhiệm vụ kinh tế, chính trị, xã hội trong từng công việc cụ thể Quy mô chi NSNN rất rộng lớn, bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau và được thực hiện tại các địa phương, cơ quan hành chính cũng như các đơn vị sự nghiệp của Nhà nước.
Chi ngân sách nhà nước bao gồm các khoản: chi đầu tư phát triển, chi dự trữ quốc gia, chi thường xuyên, chi trả nợ lãi, chi viện trợ và các khoản chi khác theo quy định của pháp luật (Điều 5, Chương I – Luật NSNN 2015).
Chi thường xuyên NSNN bao gồm các khoản chi cho giáo dục, y tế, xã hội, văn hóa, nghệ thuật, thể dục thể thao, khoa học và công nghệ, quốc phòng, an ninh, và hoạt động của các cơ quan nhà nước cùng Đảng Cộng sản Việt Nam Ngoài ra, còn có các khoản trợ giá theo chính sách của Nhà nước, hỗ trợ cho các chương trình mục tiêu quốc gia, và trợ cấp cho các đối tượng chính sách xã hội.
Kho bạc Nhà nước là tổ chức thuộc Bộ Tài chính, có nhiệm vụ quản lý quỹ ngân sách nhà nước và các quỹ tài chính khác theo quy định pháp luật Ngoài ra, Kho bạc Nhà nước còn thực hiện huy động vốn cho ngân sách nhà nước và đầu tư phát triển thông qua việc phát hành công trái và trái phiếu.
Kho bạc Nhà nước thực hiện thanh toán và chi trả các khoản ngân sách nhà nước (NSNN) dựa trên dự toán được giao và quyết định chi của thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân sách Đồng thời, Kho bạc có quyền từ chối các khoản chi không đủ điều kiện hoặc tạm dừng thanh toán theo yêu cầu của cơ quan tài chính Thủ trưởng cơ quan Kho bạc Nhà nước chịu trách nhiệm về các quyết định liên quan đến thanh toán, chi ngân sách hoặc từ chối thanh toán.
Quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) là một phần quan trọng trong quản lý tài chính do Nhà nước thực hiện, đồng thời là một khía cạnh thiết yếu của quản lý kinh tế - xã hội Để đảm bảo hiệu quả, cần có sự nhận thức đầy đủ về quản lý NSNN Chủ thể thực hiện quản lý NSNN bao gồm Nhà nước và các cơ quan nhà nước được giao nhiệm vụ tổ chức các hoạt động liên quan đến việc tạo lập và sử dụng quỹ.
Quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) được thực hiện bởi bộ máy tài chính trong hệ thống các cơ quan nhà nước Đối tượng quản lý NSNN bao gồm các hoạt động thu chi bằng tiền của ngân sách nhà nước.
Quản lý chi thường xuyên NSNN là quá trình mà các cơ quan nhà nước có thẩm quyền sử dụng công cụ tổng hợp để tập trung nguồn tài chính, hình thành quỹ ngân sách địa phương Quá trình này đảm bảo phân phối và sử dụng quỹ NSNN một cách hợp lý, hiệu quả, nhằm thực hiện các yêu cầu của Nhà nước đối với địa phương Điều này giúp các khoản chi thường xuyên được sử dụng đúng mục tiêu kinh tế - xã hội, đồng thời đảm bảo tính tiết kiệm và hiệu quả trong quản lý ngân sách.
Quản lý chi thường xuyên NSNN tại kho bạc nhà nước là quá trình
KBNN áp dụng các công cụ và phương pháp quản lý để tiết kiệm chi phí thường xuyên cho các hoạt động như thanh toán cá nhân, nghiệp vụ và quản lý Việc quản lý chi thường xuyên tại KBNN được đánh giá là hợp lý và hiệu quả khi tạo ra cơ chế quản lý phù hợp, góp phần tích cực vào sự phát triển bền vững của KBNN và kinh tế - xã hội địa phương (Trần Thị Thảo, 2005).
1.1.2 Chủ thể và công cụ quản lý chi thường xuyên NSNN
Chủ thể quản lý ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước (KBNN) là bộ phận kế toán tài chính, hoạt động dưới sự chỉ đạo của Ban lãnh đạo kho bạc Nhiệm vụ của bộ phận này bao gồm xây dựng dự toán, tổ chức thực hiện chi và phối hợp với Ban lãnh đạo để kiểm tra, kiểm soát định kỳ, nhằm phát hiện sai sót và từ chối các khoản chi không hợp lệ Điều này không chỉ giúp tiết kiệm nguồn ngân sách nhà nước mà còn đảm bảo chi đúng và đủ cho các hoạt động thường xuyên của đơn vị.
* Công cụ quản lý chi thường xuyên.
Tại KBNN, bộ phận tài chính kế toán quản lý chi thường xuyên theo chính sách và quy định hiện hành Các khoản chi này được dựa trên định mức chi do Ban lãnh đạo kho bạc phê duyệt Bộ phận kế toán cũng sử dụng giấy tờ, chứng từ liên quan để quản lý chi thường xuyên, từ đó quyết định chi hoặc từ chối các khoản chi của cá nhân.
1.1.3 Nguyên tắc quản lý chi NSNN
Cơ sở thực tiễn về quản lý chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước
1.2.1 Kinh nghiệm thực tiễn quản lý chi thường xuyên NSNN tại một số KBNN
* Kinh nghiệm của KBNN thị xã Sơn Tây
Chi ngân sách Nhà nước là một công cụ quan trọng trong chính sách tài chính quốc gia, có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế Nó bao gồm chi cho đầu tư phát triển, chi tiêu thường xuyên để duy trì hoạt động của các cơ quan Nhà nước và chi trả nợ Chính phủ Trong đó, chi thường xuyên đóng vai trò thiết yếu trong việc đảm bảo hoạt động hiệu quả của bộ máy chính quyền, giúp thực hiện chức năng của Nhà nước.
Thị xã Sơn Tây, nằm cách thủ đô Hà Nội khoảng 40 km, sở hữu địa hình bán sơn địa với nhiều đồi gò và giáp ranh với các huyện Ba Vì, Phúc Thọ, Thạch Thất Với mục tiêu phát triển chuỗi đô thị và khu công nghệ cao Hòa ạc, cùng với làng Văn hóa du lịch các dân tộc Việt Nam trong tương lai, quản lý chi thường xuyên ngân sách tại KBNN thị xã Sơn Tây đã có nhiều bước tiến bộ trong những năm qua.
Công tác lập dự toán chi ngân sách nhà nước (NSNN) của Kho bạc Nhà nước (KBNN) thị xã được thực hiện đúng quy trình theo quy định của luật NSNN, đồng thời tuân thủ nghị quyết của Hội đồng Nhân dân thị xã và dựa trên tình hình kinh tế - xã hội của địa phương.
Hầu hết các khoản chi thường xuyên của KBNN thị xã Sơn Tây đều được thực hiện đạt và cao hơn kế hoạch, thể hiện sự nghiêm túc và kịp thời trong quản lý Các khoản chi này đảm bảo đúng mục đích, đúng kế hoạch và đủ để đáp ứng các nhiệm vụ chi thường xuyên, cho thấy tính hiệu lực cao trong công tác quản lý chi của KBNN.
Chất lượng dự toán do các đơn vị lập hiện chưa đạt yêu cầu cao và thiếu tính thuyết phục Công tác lập dự toán chi thường xuyên của KBNN thị xã chưa đánh giá đầy đủ các yếu tố tác động đến quá trình chi ngân sách, gây khó khăn trong quản lý và điều hành ngân sách hàng năm.
Việc phân bổ dự toán chi thường xuyên tại KBNN thị xã Sơn Tây hiện nay chủ yếu dựa vào định mức cố định theo số lượng biên chế và lao động thực tế, dẫn đến tính chất bình quân trong quản lý chi Điều này chưa gắn kết với mục tiêu cụ thể và chưa khuyến khích các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước một cách tiết kiệm.
Công tác kiểm tra và giám sát việc chấp hành dự toán của cơ quan quản lý cấp trên chưa được chú trọng đúng mức, dẫn đến việc thực hiện không thường xuyên và chủ yếu mang tính hình thức.
* Kinh nghiệm của KBNN huyện Phúc Thọ
Quản lý chi thường xuyên ngân sách tại KBNN huyện Phúc Thọ trong những năm qua có nhiều bước tiến bộ Thể hiện ở một số nội dung sau:
Đội ngũ cán bộ quản lý chi thường xuyên tại KBNN huyện chủ yếu là những người trẻ, được đào tạo từ cao đẳng trở lên với trình độ chuyên môn vững vàng và khả năng sử dụng thành thạo công nghệ thông tin Họ có khả năng cập nhật thông tin quản lý và chính sách mới tốt; tuy nhiên, do kinh nghiệm quản lý còn hạn chế, họ đôi khi gặp khó khăn trong việc điều hành ngân sách.
Công tác quản lý dự toán từ khâu lập đến chấp hành được thực hiện đúng quy trình, đảm bảo tính dân chủ và công khai, đồng thời phù hợp với các chỉ tiêu kinh tế - xã hội của địa phương.
Công tác quản lý quyết toán chi thường xuyên được thực hiện đồng bộ với việc triển khai luật NSNN Việc chấp hành nghiêm túc và nâng cao chất lượng báo cáo đã giúp đảm bảo số liệu khớp đúng và phản ánh chính xác theo mục lục NSNN.
Việc phân bổ chi thường xuyên theo định mức tại KBNN huyện hiện chưa phản ánh đầy đủ các đặc thù của từng cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách Điều này dẫn đến hiệu quả sử dụng ngân sách của các đơn vị chưa đạt mức tối ưu.
Việc lập báo cáo quyết toán thường gặp phải tình trạng chậm trễ, và nội dung quyết toán một số mục thu, chi chưa được thực hiện đúng theo mục lục ngân sách nhà nước Hơn nữa, cán bộ quản lý thiếu kiến thức về quản lý nhà nước, dẫn đến việc quản lý còn mang tính hình thức và xử lý công việc không kịp thời.
* Kinh nghiệm của KBNN huyện Đại Từ
KBNN huyện Đại Từ chú trọng đến việc quản lý tài chính, đặc biệt là quản lý chi thường xuyên, nhằm tiết kiệm chi tiêu và sử dụng hợp lý các khoản chi phí phát sinh Trong những năm qua, hoạt động quản lý chi phục vụ công việc thường xuyên đã đạt được kết quả tốt, với nhiều kinh nghiệm quý báu được rút ra.
KBNN huyện Đại Từ thực hiện hạch toán kế toán các khoản chi phát sinh một cách kịp thời và chính xác theo đúng mục lục ngân sách, từ đó đảm bảo tính trung thực trong tổng hợp số liệu báo cáo và phân tích các khoản chi thường xuyên, góp phần giảm thiểu lãng phí trong chi tiêu ngân sách.
KBNN huyện đã tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước Cụ thể, đơn vị đã hoàn thiện các chương trình tin học ứng dụng để quản lý chi, đồng thời xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin phù hợp với yêu cầu quản lý Ngoài ra, KBNN cũng chú trọng vào việc nâng cao trình độ tin học cho cán bộ kiểm soát và quản lý chi.
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Câu hỏi nghiên cứu
Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình hiện đang gặp nhiều thách thức và tồn tại hạn chế, mặc dù đã đạt được một số kết quả nhất định Cần phân tích nguyên nhân của những khó khăn này để từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên Việc cải thiện quy trình và tăng cường đào tạo nhân lực sẽ góp phần nâng cao chất lượng quản lý tài chính tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình.
Phương pháp nghiên cứu
2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu, thông tin
2.2.1.1 Thu thập số liệu, thông tin thứ cấp
Các số liệu thứ cấp phục vụ nghiên cứu đƣợc tác giả thu thập qua:
Nội dung tài liệu thu thập tập trung vào tình hình quản lý chi thường xuyên và công tác tự chủ, tự chịu trách nhiệm của đơn vị, bao gồm việc chi tiêu và quyết toán các hoạt động thường xuyên tại Kho bạc Nhà nước huyện Phú Bình.
Dữ liệu trong luận văn bao gồm báo cáo tài chính, cơ chế quản lý chi thường xuyên tại KBNN Phú Bình, cùng với các tài liệu từ cuộc điều tra, sách báo, tạp chí, văn bản pháp quy và các website liên quan, được sử dụng làm nguồn tài liệu nghiên cứu.
Các số liệu được công bố qua tạp chí, báo và tài liệu khoa học đã cung cấp thông tin quan trọng về ngân sách nhà nước (NSNN) và quản lý chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước (KBNN) Những nghiên cứu này giúp hiểu rõ hơn về hiệu quả và tính minh bạch trong quản lý ngân sách.
Thu thập thông tin từ các văn bản pháp luật, thông tư, nghị quyết của các cơ quan, tổ chức đã được công bố, cùng với tài liệu và báo cáo của cơ quan Kho bạc Nhà nước (KBNN) về quản lý chi ngân sách nhà nước (NSNN) nói chung và quản lý chi thường xuyên NSNN nói riêng qua các năm, là nguồn tài liệu quan trọng cho nghiên cứu luận văn.
Thu thập thông tin từ sách, tạp chí kinh tế, các nghiên cứu khoa học, tài liệu liên quan và nguồn tài liệu trực tuyến là rất quan trọng để đảm bảo độ chính xác và độ tin cậy trong nghiên cứu.
Để thu thập thông tin cho nghiên cứu về quản lý chi ngân sách nhà nước (NSNN), chúng tôi tiến hành phỏng vấn và thảo luận với các chuyên gia, cán bộ có kinh nghiệm trong lĩnh vực này, cũng như các nhà quản lý từ cơ quan nhà nước và giảng viên các trường đại học Những ý kiến trực tiếp từ họ sẽ giúp chuẩn hóa các nhận định và đóng góp cho đề tài nghiên cứu, từ đó nâng cao chất lượng công tác quản lý chi NSNN.
2.2.1.2 Thu thập số liệu, thông tin sơ cấp
Đối tượng nghiên cứu trong bài viết này bao gồm toàn bộ cán bộ, công nhân viên tại KBNN huyện Phú Bình, với số liệu sơ cấp được thu thập thông qua phiếu khảo sát.
Mục đích của cuộc điều tra là thu thập ý kiến từ đội ngũ cán bộ, công chức KBNN huyện Phú Bình nhằm đánh giá hoạt động quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại đơn vị.
Tính đến ngày 31/12/2019, Kho bạc Nhà nước huyện Phú Bình có 12 cán bộ, công chức Dựa trên quy mô nguồn nhân lực của đơn vị, tác giả đã quyết định thực hiện điều tra tổng thể, khảo sát tất cả 12 cán bộ, công chức, viên chức tại KBNN huyện.
* Thời gian điều tra: Hoạt động điều tra, thu thập số liệu sơ cấp đƣợc thực hiện từ ngày 01/09/2019 đến ngày 30/09/2019.
Nội dung điều tra bao gồm việc phát phiếu điều tra cho từng đối tượng trong mẫu được chọn Phương pháp thực hiện điều tra kết hợp giữa phỏng vấn trực tiếp và việc phát phiếu để người tham gia có thể điền thông tin và gửi lại sau.
Phiếu khảo sát đƣợc xây dựng bao gồm 2 phần chính: - Phần thông tin cơ bản của người được hỏi
Bài khảo sát sẽ tập trung vào việc đánh giá thực trạng quản lý chi thường xuyên tại KBNN huyện Phú Bình, bao gồm các khía cạnh như quy trình quản lý, lập dự toán chi thường xuyên, tổ chức thực hiện chi thường xuyên và quyết toán chi thường xuyên.
Phiếu khảo sát đƣợc xây dựng theo đánh giá 5 cấp độ theo thang đo của
Likert với mức từ 1 đến 5 trong đó mức 1 là mức đánh giá thấp nhất còn mức
5 là đánh giá cao nhất.
Bảng 2.1 Thang đánh giá Likert đƣợc sử dụng trong luận văn
2.2.2 Phương pháp xử lý và phân tích thông tin
Phương pháp phân tích tư liệu sẵn có bao gồm việc đọc và ghi chép thông tin, cũng như tra cứu trên Internet để hệ thống hóa và nghiên cứu các tài liệu trong nước và các báo cáo liên quan Mục tiêu là khái quát hóa cơ sở lý luận về quản lý chi ngân sách nhà nước (NSNN) nói chung và quản lý chi thường xuyên NSNN qua Kho bạc Nhà nước (KBNN) nói riêng Qua đó, xây dựng được khung lý thuyết cho đề tài này.
Phân tích và so sánh số liệu thống kê là quá trình tổng hợp và hệ thống hóa các thông tin báo cáo qua từng năm hoặc toàn bộ giai đoạn nghiên cứu Việc này giúp làm rõ xu hướng và biến động trong dữ liệu, từ đó cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về tình hình nghiên cứu.
KBNN Phú Bình, từ đó phân tích về thực trạng quản lý chi thường xuyên
Bài viết đánh giá việc quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Phú Bình, nêu rõ những ưu điểm và hạn chế trong quá trình này Đồng thời, bài viết cũng đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế quản lý, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách.
- Phương pháp so sánh: So sánh, đối chiếu thực tế quản lý chi thường xuyên ngân sách tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình với quy định của uật
Các chỉ tiêu nghiên cứu
2.3.1 Giá trị lập dự toán chi thường xuyên
Chỉ tiêu này phản ánh tổng chi thường xuyên trong năm kế hoạch, bao gồm toàn bộ dự toán chi thường xuyên của Kho bạc Nhà nước huyện Phú Bình Tác giả sử dụng số dự toán được giao để phân tích và đánh giá hiệu quả chi tiêu trong năm dự toán.
KBNN huyện Phú Bình đã lập.
Số dự toán đã lập là số dự toán chi thường xuyên mà bộ phận kế toán
KBNN huyện tổng hợp dự toán trên cơ sở số chi thực hiện năm trước liền kề.
Số dự toán được giao là số dự toán chi thường xuyên mà KBNN tỉnh
Thái Nguyên giao trên cơ sở kiểm tra số dự toán đã lập của KBNN huyện Phú
KBNN huyện Phú Bình cần quản lý chi thường xuyên dựa trên số dự toán được giao, từ đó phân bổ cho các hoạt động thường xuyên tại đơn vị, nhằm đảm bảo tình hình thu chi ngân sách trên địa bàn được hiệu quả.
2.3.2 Tổng giá trị chi thường xuyên ngân sách nhà nước
Chỉ tiêu này phản ánh tình hình phân bổ và sử dụng dự toán cho các hoạt động thường xuyên tại KBNN huyện Phú Bình, nhằm hạn chế chi phí bất hợp lý và đảm bảo cân đối ngân sách nhà nước Hoạt động chi thường xuyên tại KBNN huyện Phú Bình bao gồm các khoản chi cho thanh toán cá nhân, hoạt động nghiệp vụ và quản lý hành chính.
Thực hiện chi thường xuyên
Tỷ trọng khoản chi (thanh toán cá nhân, quản lý hành chính, chi Tổng dự toán đƣợc giao nghiệp vụ)
Chỉ tiêu này được sử dụng để đánh giá tỷ trọng của từng khoản chi, giúp xác định khoản chi nào chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng dự toán được giao Từ đó, có thể áp dụng các biện pháp tiết kiệm chi tiêu hiệu quả hơn, đặc biệt trong các lĩnh vực như thanh toán cá nhân và chi quản lý hành chính.
Chi hoạt động nghiệp vụ
2.3.3 Kết quả quyết toán chi thường xuyên NSNN
Quyết toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước (NSNN) là quá trình báo cáo kết quả thực hiện dự toán được giao của Kho bạc Nhà nước huyện Phú Bình Kết quả của quyết toán này được xác định bằng cách tính chênh lệch giữa số dự toán được giao và số chi thực tế đã thực hiện.
Kết quả quyết toán chi thường xuyên tại KBNN huyện Phú Bình phản ánh hiệu quả quản lý chi tiêu Nếu kết quả quyết toán lớn hơn 0, điều này chứng tỏ KBNN huyện đã tiết kiệm được dự toán, và số tiền tiết kiệm này sẽ được sử dụng để chi bổ sung lương và thu nhập cho cán bộ công chức kho bạc.
Nếu kết quả quyết toán < 0 thể hiện KBNN chi tiêu vƣợt dự toán, số chi thường xuyên cao hơn dự toán được giao, gây mất cân đối NSNN huyện.
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC PHÚ BÌNH 27 3.1 Khái quát chung về huyện Phú Bình và kho bạc nhà nước Phú Bình
Khái quát về huyện Phú Bình
Huyện Phú Bình, tọa lạc ở phía nam tỉnh Thái Nguyên, cách thành phố Thái Nguyên 26 km, có tổng diện tích 249,36 km2 và dân số khoảng 144,908 người vào năm 2017 Huyện giáp với huyện Đồng Hỷ ở phía bắc, thành phố Thái Nguyên và huyện Phổ Yên ở phía tây, trong khi phía đông và nam giáp tỉnh Bắc Giang Phú Bình bao gồm 20 đơn vị hành chính, trong đó có thị trấn Hương Sơn và 19 xã Địa hình huyện chủ yếu là đồng bằng xen lẫn đồi núi, với độ dốc trung bình 0,04% và độ cao trung bình 14m so với mực nước biển, thuận lợi cho nông nghiệp Địa hình bằng phẳng và nhiều đồi núi thấp tạo điều kiện cho việc phát triển cơ sở hạ tầng như giao thông và khu công nghiệp Nhờ vị trí gần thủ đô Hà Nội và sân bay Nội Bài, Phú Bình đang thu hút đầu tư trong và ngoài nước để trở thành trung tâm công nghiệp dịch vụ mới của tỉnh và khu vực.
Khí hậu Phú Bình mang đặc trưng của miền núi trung du Bắc Bộ, thuộc loại khí hậu nhiệt đới gió mùa với hai mùa rõ rệt: mùa mưa và mùa khô Mùa hè có gió Đông Nam tạo ra không khí ẩm ướt, trong khi mùa đông có gió mùa Đông Bắc mang đến thời tiết lạnh và khô Nhiệt độ trung bình dao động từ 23,1o đến 24,4oC, với lượng mưa trung bình hàng năm từ 2.000m đến 2.500m và độ ẩm trung bình khoảng 81-82% Điều kiện khí hậu và thủy văn thuận lợi tại Phú Bình hỗ trợ phát triển các ngành nông, lâm nghiệp với cây trồng và vật nuôi phù hợp.
Tài nguyên đất đai tại Phú Bình đa dạng nhưng phân bố không đồng đều, với chất lượng đất kém và nghèo dinh dưỡng, dẫn đến hiệu quả sản xuất nông nghiệp thấp Tuy nhiên, Phú Bình đang chuyển mình hướng tới phát triển công nghiệp, với chi phí đền bù đất thấp và ít ảnh hưởng đến an ninh lương thực quốc gia.
3.1.1.2, Điều kiện kinh tế, xã hội
Trong những năm gần đây, huyện Phú Bình đã chứng kiến sự chuyển dịch nhanh chóng trong cơ cấu kinh tế, với tỷ trọng ngành nông lâm nghiệp – thủy sản giảm dần, trong khi ngành công nghiệp và thương mại – dịch vụ ngày càng tăng Ngành công nghiệp phát triển mạnh mẽ đã thu hút lao động, dẫn đến sự gia tăng dân cư tại khu vực này.
Bảng 3.1 Giá trị sản xuất trên địa bàn huyện Phú Bình
Ngành nông lâm nghiệp và thủy sản từng đóng góp lớn vào tổng giá trị sản xuất của huyện Phú Bình, nhưng trong những năm gần đây, lĩnh vực này không có nhiều biến chuyển Cụ thể, giá trị sản xuất đã giảm từ 1939,7 tỷ đồng vào năm 2018 xuống còn 1937,3 tỷ đồng vào năm 2019.
Ngành công nghiệp đang trên đà phát triển mạnh mẽ, với tốc độ tăng trưởng vượt trội so với nông lâm nghiệp – thủy sản và thương mại – dịch vụ Cụ thể, tốc độ tăng trưởng năm 2019 so với năm 2017 đạt hơn 400%, tương ứng với 11.453 tỷ đồng Trong khi đó, ngành thương mại – dịch vụ cũng ghi nhận sự tăng trưởng, nhưng không đáng kể.
3.1.2 Tổng quan về KBNN Ph B nh, tỉnh Thái Nguyên
3.1.2.1 Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của KBNN Phú Bình a Vị trí và chức năng: Kho bạc Nhà nước Phú Bình là đơn vị trực thuộc KBNN tỉnh Thái Nguyên có chức năng thực hiện nhiệm vụ của KBNN trên địa bàn huyện Phú Bình theo quy định của pháp luật.
Kho bạc Nhà nước Phú Bình là một đơn vị có tư cách pháp nhân, sở hữu trụ sở và con dấu riêng, đồng thời được phép mở tài khoản tại ngân hàng thương mại để thực hiện các giao dịch và thanh toán theo quy định pháp luật Theo Điều 2 trong Quyết định 4236/QĐ-KBNN ngày 08/09/2017, Kho bạc Nhà nước huyện Phú Bình có nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức rõ ràng, nhằm đảm bảo hoạt động tài chính công hiệu quả trong khu vực.
Tổ chức thực hiện đồng bộ các văn bản pháp luật, chiến lược, quy hoạch và dự án đã được phê duyệt trong phạm vi quản lý của Kho bạc Nhà nước cấp huyện Đồng thời, quản lý quỹ ngân sách nhà nước và các khoản tạm thu, tạm giữ, tịch thu, ký cược, ký quỹ và thế chấp theo quy định pháp luật.
Thực hiện giao dịch thu, chi tiền mặt và bảo đảm an toàn kho, quỹ tại Kho bạc Nhà nước cấp huyện là nhiệm vụ quan trọng Công tác kế toán ngân sách nhà nước bao gồm hạch toán thu, chi ngân sách, quản lý các khoản vay nợ và trả nợ của Chính phủ cùng chính quyền địa phương Đồng thời, báo cáo tình hình thu, chi ngân sách cho cơ quan tài chính và các cơ quan nhà nước liên quan cũng được thực hiện theo quy định pháp luật.
Thực hiện công tác điện báo và thống kê thu chi ngân sách nhà nước, bao gồm các khoản vay nợ và trả nợ của Chính phủ và chính quyền địa phương theo quy định Xác nhận số liệu thu chi ngân sách nhà nước qua Kho bạc Nhà nước cấp huyện, đồng thời tổng hợp và đối chiếu tình hình thực hiện các hoạt động nghiệp vụ phát sinh với các đơn vị liên quan tại Kho bạc Nhà nước cấp huyện.
Quản lý ngân quỹ nhà nước tại Kho bạc Nhà nước cấp huyện bao gồm việc mở tài khoản, kiểm soát tài khoản và thực hiện thanh toán cho các tổ chức, cá nhân có giao dịch Đồng thời, Kho bạc Nhà nước cấp huyện cũng cần mở tài khoản tại ngân hàng thương mại trên cùng địa bàn để thực hiện các nghiệp vụ thu, chi, thanh toán theo quy định hiện hành.
Tổ chức thực hiện chương trình hiện đại hóa Kho bạc Nhà nước nhằm cải cách hành chính, nâng cao chất lượng hoạt động và công khai hóa thủ tục Cải tiến quy trình nghiệp vụ và cung cấp thông tin để phục vụ khách hàng thuận lợi Quản lý các điểm giao dịch của Kho bạc Nhà nước cấp huyện theo quy định và thực hiện các nhiệm vụ khác do Giám đốc Kho bạc Nhà nước cấp tỉnh giao.
3.1.2.2 Mô hình tổ chức bộ máy
Hiện nay số lượng cán bộ công chức của KBNN Phú Bình là 12 người.
Cơ cấu tổ chức của Kho bạc Nhà nước (KBNN) Phú Bình được xây dựng theo mô hình KBNN huyện theo Quyết định 4236/QĐ-KBNN ngày 08/09/2017, quy định nhiệm vụ, quyền hạn và cấu trúc tổ chức của KBNN tại các huyện, quận, thị xã, và thành phố thuộc tỉnh KBNN Phú Bình bao gồm Giám đốc, Phó giám đốc, Kế toán trưởng cùng các công chức Kho bạc thực hiện các nhiệm vụ được phân công, bao gồm giao dịch viên, thủ quỹ và nhân viên bảo vệ.
Phó giám đốc KBNN huyện
Các công chức kho bạc đảm nhận nhiệm vụ đƣợc phân công
Sơ đồ 3.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy KBNN Phú Bình
Nguồn: KBNN huyện Phú Bình
Giám đốc KBNN Phú Bình có trách nhiệm toàn diện trước Giám đốc Kho bạc Nhà nước cấp tỉnh và pháp luật về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn; đồng thời quản lý tiền, tài sản, hồ sơ, tài liệu, công chức và lao động của đơn vị.
Thực trạng công tác quản lý chi thường xuyên Ngân sách nhà nước tại
3.2.1 Quy tr nh quản lý chi thường xuyên NSNN tại KBNN Ph B nh
Theo Quyết định 2899/QĐ-KBNN ngày 15/06/2018, quy trình kiểm soát các khoản chi ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước cấp huyện được thực hiện qua 5 bước Việc chi trả và thanh toán các khoản chi thường xuyên tại KBNN Phú Bình tuân thủ quy trình này nhằm đảm bảo tính thống nhất và hiệu quả trong quản lý ngân sách.
Bước 1: Các bộ phận đề xuất nhu cầu chi
Bước 2: Kế toán tiếp nhận yêu cầu và kiểm tra hồ sơ, chứng từ Sau đó, ký chứng từ giấy, phê duyệt bút toán trên hệ thống và trình hồ sơ cùng chứng từ giấy lên Giám đốc KBNN.
Giám đốc hoặc Phó giám đốc KBNN sẽ kiểm soát hồ sơ và chứng từ trong bước 3, trong khi bước 4, bộ phận kế toán sẽ thực hiện thanh toán cho các nhu cầu chi tiêu thường xuyên, và thủ quỹ sẽ xuất tiền theo đúng quy trình đã được thiết lập.
Bước 5: Đóng dấu lên các liên chứng từ, lưu hồ sơ thanh toán
Quy trình quản lý chi thường xuyên tại KBNN Phú Bình được thực hiện với sự phân công nhiệm vụ và trách nhiệm rõ ràng cho từng cán bộ tham gia, đảm bảo tính hiệu quả và minh bạch trong quản lý tài chính.
Việc phân công trách nhiệm rõ ràng rất quan trọng trong việc giám sát chi thường xuyên, giúp xác định trách nhiệm cá nhân khi có sai sót hoặc gian lận Tuy nhiên, do số lượng cán bộ hạn chế, quá trình quản lý gặp nhiều khó khăn, khi một cán bộ phải kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ, điều này ảnh hưởng đến độ tin cậy và chính xác trong quản lý chi tại KBNN huyện Phú Bình trong những năm qua.
Sau khi tiến hành khảo sát và thu thập ý kiến đánh giá từ đội ngũ cán bộ, công chức KBNN huyện về quy trình quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước, tác giả nhận được nhiều phản hồi đáng chú ý.
Bảng 3.3: Khảo sát CBNV về quy trình quản lý chi thường xuyên
Quy trình quản lý chi thường xuyên tại
KBNN huyện Phú Bình hợp lý
KBNN huyện đã phân công nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng cho từng CBNV trong quản lý chi thường xuyên
Quy trình quản lý chi thường xuyên tại
KBNN huyện tuân thủ chặt chẽ theo quy định của hệ thống KBNN
Nguồn: Khảo sát của tác giả
Hầu hết cán bộ được khảo sát đánh giá cao quy trình quản lý chi thường xuyên NSNN tại KBNN huyện Phú Bình, với các nội dung khảo sát đạt điểm cao Nội dung phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cán bộ đạt 4,33 điểm, cho thấy sự rõ ràng trong công việc Quy trình quản lý chi thường xuyên cũng tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của hệ thống KBNN với 4,08 điểm, và được xem là hợp lý với 3,75 điểm Những kết quả này chứng tỏ quy trình quản lý tại KBNN huyện đã được xây dựng hợp lý, đảm bảo không chồng chéo trong công việc, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và giảm thiểu lãng phí NSNN, hỗ trợ thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
3.2.2 Lập dự toán chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước Ph B nh
Hàng năm, KBNN huyện Phú Bình lập dự toán chi thường xuyên dựa trên hướng dẫn của KBNN tỉnh Thái Nguyên theo quyết định số 65/2015/QĐ-KBNN Dự toán này được gửi đến KBNN tỉnh để tổng hợp vào dự toán thu, chi của hệ thống KBNN tỉnh Thái Nguyên và báo cáo lên KBNN cấp trung ương Việc lập dự toán căn cứ vào số biên chế, lao động được giao, các chế độ, chính sách, định mức chi của Nhà nước và các tiêu chuẩn, định mức cho hoạt động nghiệp vụ KBNN Quy trình lập dự toán chi thường xuyên tại KBNN Phú Bình bao gồm việc đánh giá tình hình thực hiện dự toán chi thường xuyên của năm kế hoạch trước khi gửi báo cáo lên KBNN tỉnh Thái Nguyên.
KBNN tỉnh Thái Nguyên giao số dự toán kiểm tra
KBNN Phú Bình sắp xếp, điều chỉnh lại dự toán theo số đƣợc giao
Sơ đồ 3.2: Quy trình lập dự toán NSNN tại KBNN huyện
Nguồn: KBNN huyện Phú Bình
Hàng năm, cán bộ KBNN huyện Phú Bình thực hiện đánh giá tình hình thực hiện dự toán chi thường xuyên của năm trước và dựa vào cơ chế quản lý chi để lập dự toán chi thường xuyên gửi về KBNN tỉnh Thái Nguyên Sau khi nhận được dự toán, KBNN tỉnh sẽ tiến hành rà soát, kiểm tra số chi và giao dự toán chi thường xuyên dựa trên cơ sở cân đối nguồn thu-chi.
Sau khi nhận quyết định giao dự toán chi thường xuyên từ KBNN tỉnh Thái Nguyên, KBNN huyện Phú Bình tiến hành sắp xếp và điều chỉnh dự toán cho phù hợp với số được giao và tình hình thực tế của đơn vị Nếu nhu cầu thực tế vượt quá dự toán chi thường xuyên được giao, KBNN huyện Phú Bình sẽ thuyết minh và giải trình rõ ràng các nội dung, nhiệm vụ kèm theo cơ sở tính toán, sau đó gửi văn bản đến KBNN tỉnh để xem xét.
Giai đoạn 2017-2019, tình hình lập dự toán chi thường xuyên tại KBNN huyện Phú Bình biến động nhƣ sau:
Năm 2017 Dự toán đã lập Dự toán được giao Chênh lệch giữa dự toán đã lập và dự toán được giao
Biểu đồ 3.2: Tình hình lập dự toán NSNN tại KBNN huyện
Nguồn: KBNN huyện Phú Bình
Trong những năm qua, có sự chênh lệch đáng kể giữa giá trị dự toán do KBNN tỉnh Phú Bình lập và giá trị dự toán được giao Cụ thể, năm 2017, dự toán lập là 6.297 triệu đồng nhưng số được giao chỉ là 5.986 triệu đồng, giảm 311 triệu đồng Năm 2018, dự toán lập là 7.439 triệu đồng, trong khi số được giao là 7.185 triệu đồng, chênh lệch 254 triệu đồng Năm 2019, KBNN huyện Phú Bình dự kiến chi thường xuyên là 8.796 triệu đồng, nhưng số dự toán được giao chỉ đạt 8.475 triệu đồng, giảm 321 triệu đồng Nguyên nhân của sự chênh lệch này là do KBNN tỉnh Thái Nguyên đã loại bỏ một số khoản chi không cần thiết trong quá trình kiểm tra, rà soát dự toán, đồng thời thực hiện nguyên tắc chi tiêu tiết kiệm, hạn chế tình trạng mất cân đối thu – chi ngân sách.
KBNN cấp huyện nói chung và KBNN huyện Phú Bình nói riêng, KBNN tỉnh
Thái Nguyên luôn tính toán đƣa ra hạn mức chi thấp nhất Điều này giúp tiết
Bảng 3.4: Dự toán chi theo từng khoản chi thường xuyên tại KBNN huyện Phú Bình Đơn vị: Triệu đồng
Dự toán chi thanh toán cá nhân
Dự toán chi quản lý hành chính
Dự toán chi hoạt động nghiệp vụ
Nguồn: KBNN huyện Phú Bình
KBNN huyện Phú Bình sẽ phân bổ dự toán cho các hoạt động chi trả cá nhân, quản lý hành chính và nghiệp vụ, với tỷ trọng cao nhất dành cho chi thanh toán cá nhân nhằm phục vụ lương, thưởng và phúc lợi cho cán bộ nhân viên Trong khi đó, dự toán cho hoạt động nghiệp vụ có tỷ trọng thấp nhất, phục vụ cho các hoạt động công tác và nghiệp vụ kho bạc.
Sau khi tiến hành khảo sát và thu thập ý kiến đánh giá từ đội ngũ cán bộ, nhân viên KBNN huyện Phú Bình về công tác lập dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước, tác giả đã ghi nhận được những kết quả đáng chú ý.
Bảng 3.5: Khảo sát CBNV về công tác lập dự toán chi thường xuyên
Quy trình lập dự toán các khoản chi thường xuyên tại KHNN huyện Phú Bình hợp lý và phù hợp với tình hình hoạt động
Công tác lập dự toán chi thường xuyên có trọng tâm trọng điểm và chính xác cao
Các khoản lập dự toán chi thường xuyên của KBNN huyện là rõ ràng
Nguồn: Khảo sát của tác giả
Kết quả khảo sát cho thấy công tác lập dự toán chi thường xuyên NSNN tại KBNN huyện Phú Bình rất rõ ràng và chi tiết, với điểm số cao nhất là 3,92 cho câu hỏi về tính rõ ràng của các khoản dự toán Sự phối hợp giữa các phòng ban trong việc đưa ra mức dự toán chi thường xuyên đã góp phần quan trọng, khi mỗi phòng ban gửi dự toán của mình về bộ phận tài chính kế toán Dựa trên số liệu này, bộ phận tài chính kế toán lập bản dự toán toàn diện cho tất cả các khoản chi phí phát sinh, đảm bảo tính chính xác cao nhờ vào việc xét duyệt kỹ càng Điều này cũng được phản ánh qua ý kiến đồng tình của hầu hết cán bộ, nhân viên KBNN huyện, với điểm số 3,83 cho câu hỏi về trọng tâm và độ chính xác của công tác lập dự toán.
Kết quả khảo sát cho thấy quy trình lập dự toán chi thường xuyên tại KBNN huyện Phú Bình chưa hợp lý và không phù hợp với tình hình hoạt động thực tế, chỉ đạt 3,17 điểm Nguyên nhân chính là quy trình hiện tại tốn nhiều thời gian và chủ yếu dựa vào kết quả thực hiện dự toán năm trước, thiếu căn cứ vào các nhiệm vụ cụ thể của năm kế hoạch Điều này dẫn đến việc lập dự toán chi thường xuyên không đảm bảo thời gian quy định và chưa phản ánh đúng tình hình thực tiễn của kho bạc.
Phân tích yếu tố ảnh hưởng tới quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình
3.3.1.1 Hệ thống luật pháp và chế độ, chính sách quản lý chi thường xuyên NSNN
Cơ chế quản lý chi thường xuyên tại KBNN huyện Phú Bình là hệ thống văn bản pháp lý nhằm tổ chức quản lý nguồn kinh phí hợp pháp, đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của Kho bạc trên địa bàn Các văn bản pháp lý điều chỉnh hoạt động này bao gồm Quyết định số 54/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế quản lý tài chính và biên chế của KBNN, Thông tư số 180/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện cơ chế quản lý chi thường xuyên, cùng với các Quyết định số 1295/QĐ-KBNN và 1297/QĐ-KBNN về quy chế quản lý tài chính và xếp loại lao động trong hệ thống KBNN Ngoài ra, Quyết định số 77/QĐ-KBNN cũng quy định về chi tiêu và định mức chi nội bộ cho các đơn vị thuộc hệ thống Kho bạc Nhà nước.
KBNN huyện Phú Bình đã xây dựng một nền tảng pháp lý vững chắc cho quản lý tài chính và chi thường xuyên, phù hợp với chủ trương tiết kiệm và chống lãng phí của nhà nước Cơ chế quản lý này giúp KBNN huyện chủ động trong việc sử dụng kinh phí cho các hoạt động thường xuyên, từ đó hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị và thực hiện chiến lược phát triển “Xây dựng KBNN hiện đại, an toàn và hiệu quả” Mặc dù vậy, hệ thống pháp luật về chi thường xuyên vẫn còn hạn chế, với nhiều quy định chung chung dẫn đến thiếu thống nhất trong thực hiện Việc ban hành các văn bản hướng dẫn cũng diễn ra chậm, gây khó khăn cho hoạt động quản lý chi tiêu, đặc biệt là khi hướng dẫn của địa phương đôi khi không phù hợp với quy định cấp trên.
3.3.1.2 Định mức chi tiêu Ngân sách tại KBNN
Những năm qua, định mức chi tiêu ngân sách trong hệ thống KBNN liên tục đƣợc điều chỉnh Giai đoạn 2017- 2019 có 5 lần điều chỉnh: năm
Trong giai đoạn 2017 đến 2019, KBNN huyện Phú Bình đã thực hiện 5 lần điều chỉnh chi tiêu ngân sách nhà nước, với 2 lần vào năm 2017, 1 lần vào năm 2018 và 2 lần vào năm 2019 Đơn vị này cam kết tuân thủ nghiêm ngặt các định mức chi tiêu NSNN theo quy định của nhà nước và Bộ Tài chính, trong đó có một số định mức chi tiêu ngân sách đặc thù được quy định cụ thể.
Chi tiền lương, tiền công: Định mức chi tiền lương, tiền công đối với
CBCC tại KBNN nhận mức lương bình quân 1,8 lần so với mức lương do Nhà nước quy định, bao gồm lương ngạch, bậc, chức vụ và các loại phụ cấp, ngoại trừ phụ cấp làm đêm và thêm giờ Việc phân phối tiền lương cho CBCC được quy định cụ thể nhằm đảm bảo công bằng và minh bạch trong hệ thống.
- Tiền lương theo chế độ nhà nước quy định và các khoản đóng góp theo lương: thực hiện theo chế độ tiền lương hiện hành của Nhà nước.
Tiền lương theo kết quả công việc được phân phối thành hai phần: phần đầu tiên là 0,6 lần tiền lương ngạch bậc, chức vụ và phụ cấp lương, được chi trả hàng tháng cho cán bộ công chức Phần còn lại, tương ứng với 0,2 lần tiền lương, sẽ được phân phối dựa trên kết quả bình xét A, B, C của từng tháng, theo Quyết định số 1297/QĐ-KBNN ngày 25/12/2013 của KBNN.
Chi khen thưởng và phối hợp thực hiện nhiệm vụ đối với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài hệ thống KBNN được quy định bởi Giám đốc KBNN huyện Phú Bình, với mức chi khen thưởng không quá 02 lần/năm cho mỗi tổ chức hoặc cá nhân Các mức tối đa sẽ được áp dụng tùy theo thành tích đóng góp vào việc hoàn thành nhiệm vụ của KBNN.
Giám đốc KBNN huyện Phú Bình quyết định chi khen thưởng cho cá nhân dựa trên báo cáo định kỳ hoặc đột xuất từ bộ phận chuyên môn về thành tích phối hợp công tác Mức khen thưởng được quy định là 2.000.000 đồng/người, nhằm động viên kịp thời những nỗ lực của cá nhân trong công việc.
Giám đốc KBNN huyện sẽ quyết định chi khen thưởng cho các tổ chức dựa trên kết quả phối hợp công tác hàng quý, 6 tháng và cả năm, nhằm hoàn thành nhiệm vụ chuyên môn Số tiền khen thưởng được quy định là 5.000.000 đồng/người, căn cứ vào đề xuất của bộ phận chuyên môn, nghiệp vụ có liên quan.
Chi văn phòng phẩm: có 2 định mức chi văn phòng phẩm đang áp dụng tại KBNN huyện Phú Bình gồm chi khoán và chi không khoán
Danh mục văn phòng phẩm khoán bao gồm nhiều loại sản phẩm thiết yếu như bút viết, ghim gài, hồ dán, bút xóa, bút nhớ dòng, và kéo Mức khoán cho công chức làm công tác bảo vệ, lái xe, phục vụ là tối đa 90.000 đồng/người/quý, trong khi đó các công chức nghiệp vụ khác được khoán tối đa 150.000 đồng/người/quý.
Danh mục văn phòng phẩm không khoán bao gồm các loại mực in, mực photocopy, mực máy Fax, ruy băng, giấy photo và in ấn, giấy nến cho máy in nhanh, đề can dán, cặp ba dây, và các văn phòng phẩm dùng chung phục vụ cho văn phòng, kế toán và kiểm soát chi Khi có nhu cầu sử dụng, các đơn vị cần lập đề nghị sử dụng và thủ trưởng đơn vị sẽ quyết định mua sắm trang bị, đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả và có hóa đơn, chứng từ hợp pháp theo quy định.
Hệ thống tiêu chuẩn và định mức chi tiêu đã được nghiên cứu và sửa đổi, nhưng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu quản lý Điều này dẫn đến việc KBNN huyện Phú Bình gặp khó khăn trong việc xây dựng dự toán, thiếu cơ sở để thực hiện quản lý, và gây khó khăn cho các cơ quan thanh tra, kiểm toán trong việc xác định tính chính xác của các khoản chi thường xuyên.
3.3.1.3 Tình hình kinh tế huyện Phú Bình
Giai đoạn 2017-2019 là thời kỳ quan trọng cho phát triển kinh tế huyện Phú Bình, thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXVI, nhiệm kỳ 2015-2020 Sự nỗ lực và quyết tâm cao của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong huyện đã giúp phát huy thuận lợi, khai thác các nguồn lực và khắc phục khó khăn Kết quả đạt được trong các lĩnh vực kinh tế trong những năm qua là rất đáng ghi nhận.
Huyện đã hoàn thành toàn bộ các chỉ tiêu chủ yếu, với quy mô và tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, bền vững hơn Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế và lao động diễn ra rõ nét, nâng cao đời sống nhân dân Thu nhập bình quân đầu người đạt trên 50 triệu đồng, hoàn thành trước 2 năm so với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện khóa XXVI.
Năm 2019, sản xuất công nghiệp, bao gồm cả khu vực có vốn đầu tư nước ngoài và khu vực địa phương, tiếp tục tăng trưởng hiệu quả với giá trị sản xuất đạt hơn 14 nghìn tỷ đồng, tương đương 100,9% kế hoạch Ngành nông, lâm nghiệp cũng ổn định và phát triển, với tổng sản lượng lương thực đạt gần 79 nghìn tấn, vượt 103,9% kế hoạch và tăng 2,2% so với năm 2017 Thí điểm dồn điền đổi thửa tại 3 đơn vị Tân Đức, Xuân Phương, Úc Kỳ đã được thực hiện với diện tích 158,29 ha, nhận được sự ghi nhận và đánh giá cao từ Thường trực Tỉnh ủy và UBND tỉnh, cùng quyết định hỗ trợ 7 tỷ đồng để đầu tư xây dựng hạ tầng.
Năm 2019, huyện đã đưa vào sử dụng nhiều công trình quan trọng, trong đó có các dự án lớn và cấp bách Tiêu biểu là Dự án đường Vành đai V, đoạn tuyến đi trùng với Đại lộ Đông Tây khu Tổ hợp Yên.
Đánh giá chung về quản lý chi thường xuyên NSNN tại KBNN Phú Bình 66 1 Kết quả đạt đƣợc
Công tác lập dự toán chi thường xuyên tại KBNN huyện Phú Bình được thực hiện đúng quy trình, với các căn cứ tính toán và phân bổ dự toán được xây dựng chi tiết Điều này luôn xem xét kết quả thực hiện của năm trước để đảm bảo tính chính xác và hiệu quả trong việc quản lý ngân sách.
Dựa trên dự toán đã lập, KBNN huyện Phú Bình thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ chi thường xuyên, bao gồm chi thanh toán cá nhân, chi quản lý hành chính và chi hoạt động nghiệp vụ Các khoản chi luôn tuân thủ mức dự toán, đảm bảo chi đúng và đủ để phục vụ các hoạt động thường xuyên tại đơn vị.
Hoạt động quyết toán ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước huyện Phú Bình luôn tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật và chế độ hướng dẫn Số chi thường xuyên duy trì ở mức thấp hơn dự toán được giao, thể hiện sự tiết kiệm ngân sách và góp phần tăng thu nhập cho đội ngũ cán bộ, công chức kho bạc.
Công tác kiểm tra và tự kiểm tra quản lý tài chính tại KBNN Huyện Phú Bình đã được củng cố mạnh mẽ, nhờ vào đội ngũ cán bộ giàu kinh nghiệm Nội dung và phương pháp thực hiện ngày càng trở nên khoa học, giúp quản lý tài chính đi vào nề nếp và giảm thiểu sai sót.
Hạn chế trong lập dự toán hàng năm chủ yếu do chưa sát thực tế triển khai nhiệm vụ, khi chỉ dựa vào số liệu năm trước mà không xem xét các nội dung, nhiệm vụ cụ thể Dự toán chi thường xuyên chưa liên kết chặt chẽ với các tiêu chí chất lượng thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, dẫn đến việc chưa làm rõ trách nhiệm giữa kinh phí được giao và mức độ hoàn thành công việc Điều này tạo ra khó khăn trong công tác quản lý do tính bình quân vẫn chiếm ưu thế.
Trong quá trình hoạt động, KBNN huyện Phú Binh phải tuân thủ các quy định về chi tiêu tài chính hiện hành, không được vượt quá mức chi tối đa do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định Điều này gây khó khăn trong việc sử dụng và phân bổ dự toán được giao Mặc dù nhiều khoản chi là cần thiết, nhưng chưa có chế độ, định mức chi tiêu được ban hành, dẫn đến rủi ro bị “xuất toán” từ các cơ quan quản lý như KBNN và Bộ Tài chính khi vận dụng các chế độ hiện có.
Quyết toán chi thường xuyên tại KBNN huyện Phú Bình hiện gặp nhiều hạn chế do chỉ tập trung vào việc kiểm tra tài chính đơn thuần, mà chưa đánh giá hiệu quả chi tiêu liên quan đến chất lượng và khối lượng công việc Việc này đã ảnh hưởng đến chất lượng thẩm định và xét duyệt quyết toán, không đáp ứng đầy đủ mục tiêu quản lý, gây khó khăn cho hoạt động quản lý chi thường xuyên trong những năm qua Hơn nữa, hoạt động kiểm tra chủ yếu do bộ phận kế toán thực hiện, dẫn đến hiệu quả chưa cao, và các đợt kiểm tra từ thanh tra KBNN tỉnh cũng chưa đủ để cải thiện tình hình.
Bộ Tài chính và Kiểm toán Nhà nước chưa thực hiện đầy đủ công tác kiểm tra, dẫn đến hiệu quả kiểm tra chưa toàn diện và chưa phát hiện triệt để các gian lận trong phân bổ và sử dụng ngân sách trong hệ thống Kho bạc Nhà nước huyện.
3.4.3 Nguyên nhân của hạn chế
Việc triển khai xây dựng định mức chi tiêu tại KBNN huyện Phú Bình còn chậm, do thiếu quyết liệt trong quản lý chi tiêu hành chính như điện, nước, điện thoại và xăng dầu Để nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên, KBNN Phú Bình cần áp dụng các giải pháp cụ thể và thiết thực, nhằm tăng cường ý thức của cán bộ công chức trong việc thực hiện cơ chế quản lý tài chính.
CBCC tại KBNN huyện Phú Bình đảm nhiệm công tác quản lý chi thường xuyên nhưng do là cán bộ kiêm nhiệm, thời gian dành cho công việc này hạn chế Việc kiểm tra, giám sát và công khai sử dụng ngân sách chưa được thực hiện thường xuyên, dẫn đến không đáp ứng được yêu cầu chuyên môn Trong bối cảnh ngân sách lớn và giá trị tài sản giao quản lý cao, yêu cầu về quản lý càng cần được nâng cao để cải thiện hiệu quả quản lý.
Bộ Tài chính và KBNN tỉnh chưa cung cấp hướng dẫn cụ thể về tiêu chí đánh giá kết quả quản lý chi thường xuyên của các đơn vị, dẫn đến việc thiếu căn cứ rõ ràng trong việc đánh giá hiệu quả quản lý chi thường xuyên tại KBNN huyện.
Việc nâng cấp và phát triển ứng dụng công nghệ thông tin đang diễn ra chậm và thiếu sự đồng bộ Đồng thời, quá trình mua sắm trang thiết bị cho các dự án công nghệ thông tin cũng gặp khó khăn do phải tuân thủ trình tự và thủ tục đấu thầu trong mua sắm tập trung.
Việc ban hành cơ chế chính sách cho quản lý tài chính tại KBNN huyện Phú Bình diễn ra chậm và chưa đồng bộ, không phù hợp với đặc thù hoạt động của đơn vị Mặc dù KBNN huyện Phú Bình đã thực hiện tự chủ, nhưng nhiều chính sách và chế độ vẫn phải áp dụng theo các văn bản dành cho đơn vị chưa tự chủ.