Tình hình nghiên cứu đề tài
Tại Việt Nam, đã có nhiều nghiên cứu khoa học về quản lý nhà nước trong lĩnh vực báo chí Học viên đã xem xét và tổng hợp một số công trình nghiên cứu cũng như giáo trình liên quan đến đề tài của mình.
PGS.TS Nguyễn Văn Dững đã thực hiện nhiều nghiên cứu về báo chí từ góc độ lý luận, bao gồm khái niệm và đặc điểm của báo chí, cũng như mối quan hệ giữa báo chí và dư luận xã hội Ông nhấn mạnh rằng hoạt động báo chí cách mạng Việt Nam cần được đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và cần tiếp cận với hoạt động quản lý nhà nước trong bối cảnh hội nhập và toàn cầu hóa Một số tác phẩm tiêu biểu của ông về báo chí tại Việt Nam bao gồm "Báo chí và dư luận xã hội" (Nhà Xuất bản Lao động, 2011) và "Cơ sở lý luận báo chí" (Nhà Xuất bản Thông tin và Truyền thông, 2018).
Trong bài viết "Công tác lãnh đạo quản lý báo chí trong 25 năm tiến hành sự nghiệp đổi mới" của TS Nguyễn Thế Kỷ, tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng và hiệu quả của công tác lãnh đạo, quản lý báo chí trong suốt thời gian qua Đồng thời, ông đề xuất những tư tưởng chỉ đạo, nhiệm vụ và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác lãnh đạo, quản lý báo chí trong những năm tới.
- "Báo mạng điện tử - Những vấn đề cơ bản" (2011), của Nguyễn Thị Trường Giang, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Nxb Chính trị - Hành chính,
Hà Nội đã cung cấp thông tin về sự phát triển của mạng internet tại Việt Nam và hoạt động của các trang báo điện tử Tuy nhiên, khi đề cập đến quản lý báo mạng điện tử, tác giả chỉ liệt kê một số văn bản chỉ thị của Đảng và Chính phủ mà chưa phân tích sâu về hiệu quả thực tế của các văn bản này Điều này cho thấy còn thiếu sót trong việc xem xét các khía cạnh khác của hoạt động quản lý nhà nước đối với lĩnh vực báo chí.
- “Tổ chức hoạt động cơ quan báo chí thực tiễn và xu hướng phát triển”
Cuốn sách của TS Nguyễn Quang Hòa (2016) mang đến cái nhìn tổng quan về tình hình báo chí hiện nay, giúp độc giả hiểu rõ bản chất hoạt động của ngành này Ngoài ra, tác phẩm cũng mô tả cấu trúc tổ chức của các cơ quan báo chí, bao gồm báo in, phát thanh, truyền hình, hãng tin tức và báo mạng điện tử, cùng với xu hướng phát triển của báo chí trong thời đại số.
Luận án Tiến sĩ của Nguyễn Thị Mai Anh tại Học viện Hành chính Quốc gia, chuyên ngành Quản lý công, đã nghiên cứu về báo chí và quản lý nhà nước trong bối cảnh Việt Nam hiện nay Nghiên cứu phân tích thực trạng quản lý nhà nước về báo chí kể từ khi đất nước thực hiện công cuộc đổi mới, đồng thời đề xuất bổ sung các khái niệm mới liên quan đến lĩnh vực này Bên cạnh đó, luận án cũng đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về báo chí, đáp ứng yêu cầu hội nhập và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và truyền thông đa phương tiện.
Luận án Tiến sĩ của Nguyễn Tiến Vụ tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền (2017) đã phân tích xu thế phát triển của báo chí địa phương Việt Nam trong bối cảnh truyền thông đa phương tiện Nghiên cứu khẳng định rằng truyền thông đa phương tiện đang tác động mạnh mẽ đến báo chí Việt Nam, đặc biệt là báo chí địa phương Tác giả chỉ ra các thách thức mà báo chí địa phương phải đối mặt do ảnh hưởng của xu thế này và xác định các xu hướng phát triển hiện tại của từng loại hình báo chí Cuối cùng, luận án đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững của báo chí địa phương trong kỷ nguyên truyền thông đa phương tiện.
Luận văn thạc sĩ của Lê Thị Hồng Diễm, chuyên ngành quản lý Hành chính công, trình bày thực trạng báo chí và công tác quản lý nhà nước về báo chí tại tỉnh Long An Nghiên cứu đã chỉ ra những thách thức hiện tại và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, bao gồm xây dựng quy hoạch phát triển báo chí, đổi mới công tác quản lý, và tăng cường trách nhiệm cho cơ quan quản lý chuyên ngành.
Luận văn thạc sĩ chuyên ngành Chính trị học "Quản lý nhà nước về báo chí ở tỉnh Thanh Hóa hiện nay" của Đỗ Hữu Quyết (2014) đã chỉ ra thực trạng quản lý nhà nước về báo chí tại tỉnh Thanh Hóa và đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý Tuy nhiên, tác giả nhận xét rằng các đánh giá về thực trạng còn mang tính chất chung chung, thiếu sự phân tích sâu sắc về những bất cập trong quản lý nhà nước và hoạt động báo chí tại địa phương này.
Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công của Phạm Thị Yến, Học viện Hành chính Quốc gia, năm 2015, tập trung vào việc phân tích thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí tại Thành phố Hồ Chí Minh Bài viết đề xuất các giải pháp khả thi nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác phối hợp và thống nhất giữa các cấp lãnh đạo Điều này giúp định hướng báo chí thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích theo quy định của Luật báo chí, từ đó nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động báo chí trong khu vực.
- Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công "Quản lý nhà nước về báo chí trên địa bàn tỉnh Kiên Giang" (2017), của Trần Thị Thủy, Học viện
Bài viết này phân tích thực trạng báo chí tại tỉnh Kiên Giang giai đoạn 2017-2025, xác định các xu hướng phát triển và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về báo chí Đặc biệt, nội dung chú trọng vào công tác thanh tra, kiểm tra nhằm ngăn chặn và khắc phục xu hướng thương mại hóa báo chí, đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành.
Nghiên cứu này khẳng định vai trò quan trọng của lãnh đạo và quản lý báo chí, đồng thời nêu rõ thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về báo chí tại các địa phương Tại tỉnh Bình Dương, điều kiện tự nhiên và đặc điểm kinh tế - xã hội tạo ra sự khác biệt trong hoạt động quản lý báo chí, do đó nghiên cứu này không trùng lặp với các công trình trước Luận văn sẽ kế thừa và phát triển ý tưởng từ các nghiên cứu đã công bố, đồng thời đi sâu vào thực trạng và đề xuất các giải pháp cho công tác quản lý nhà nước đối với báo chí tại Bình Dương trong thời gian tới.
Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Luận văn áp dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, dựa trên tư tưởng của chủ nghĩa Mác - Lênin và Hồ Chí Minh Nó cũng xem xét các quan điểm, chủ trương và đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam, cùng với chính sách và pháp luật của Nhà nước Bên cạnh đó, luận văn kế thừa và tiếp thu các công trình nghiên cứu của các nhà khoa học trong và ngoài nước liên quan đến quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí.
5.2 Phương pháp nghiên cứu: Để nghiên cứu và làm rõ các vấn đề, luận văn sử dụng kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau như:
Phương pháp khảo cứu tài liệu đóng vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu các tài liệu liên quan, giúp xây dựng luận cứ khoa học cho việc đánh giá hoạt động báo chí Qua đó, phương pháp này cung cấp cơ sở để đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí tại tỉnh Bình Dương.
Phương pháp phân tích và đánh giá được áp dụng để khảo sát thực trạng quản lý nhà nước về báo chí tại tỉnh Bình Dương Qua đó, bài viết chỉ ra những điểm mạnh và điểm yếu trong công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí, từ đó làm nền tảng cho các giải pháp được đề xuất trong Chương 3.
Tác giả áp dụng phương pháp thống kê và so sánh để phân tích dữ liệu thu thập từ công tác quản lý nhà nước về báo chí Việc này nhằm đối chiếu các kết quả thực tiễn, làm rõ những thành tựu cũng như các tồn tại, hạn chế và nguyên nhân trong quản lý báo chí Dựa trên những phân tích này, tác giả đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về báo chí tại tỉnh Bình Dương.
Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Luận văn này nghiên cứu cơ sở lý luận và tiến hành phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về báo chí tại tỉnh Bình Dương.
Bài viết này phân tích những kết quả đáng ghi nhận và những yếu kém trong công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí tại tỉnh Bình Dương.
Để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí tại tỉnh Bình Dương trong thời gian tới, cần đề xuất và kiến nghị một số giải pháp cụ thể Trước hết, cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các cơ quan báo chí, đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật Thứ hai, cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ phóng viên và biên tập viên nhằm nâng cao chất lượng nội dung và tính chuyên nghiệp của báo chí Cuối cùng, cần xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước và các cơ quan báo chí để kịp thời giải quyết các vấn đề phát sinh, góp phần tạo ra một môi trường báo chí lành mạnh và phát triển bền vững.
Kết quả nghiên cứu của luận văn cung cấp tài liệu tham khảo quý giá cho đội ngũ quản lý báo chí, đồng thời giúp bồi dưỡng và cập nhật kiến thức cho những người làm báo tại địa phương.
Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, mục lục, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, kết cấu luận văn gồm 3 chương:
Chương 1 Cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí trên địa bàn tỉnh.
Chương 2 Thực trạng hoạt động báo chí và quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí trên địa bàn tỉnh Bình Dương
Chương 3 Giải pháp quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí trên địa bàn tỉnh Bình Dương.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG BÁO CHÍ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH
Báo chí và các v ấn đề liên quan
1.1.1 Khái niệm về báo chí
Báo chí là một hiện tượng xã hội quan trọng, ngày càng phát triển và ảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực của đời sống Tuy nhiên, vẫn chưa có sự thống nhất rõ ràng về khái niệm báo chí.
Theo triết học cổ Hy Lạp, "chữ báo chí" xuất phát từ "information", có nghĩa là thông tin, thông báo, và báo tin, nhằm tạo ra hình thức giúp con người hiểu biết về thế giới xung quanh Điều này được thực hiện thông qua việc phản ánh hiện thực khách quan trong mối quan hệ chặt chẽ giữa nhà báo, tác phẩm và công chúng Tại Việt Nam, hiện nay, các sách lý luận báo chí tiếng Việt vẫn chưa thống nhất về định nghĩa hay quan điểm về báo chí.
Báo chí và tạp chí được định nghĩa là "xuất bản phẩm định kỳ" theo Từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học Một số quan điểm cho rằng báo chí không thể tách rời khỏi truyền thông, với định nghĩa chung nhất là "quá trình truyền dữ liệu giữa các đơn vị chức năng" Theo tác giả Trần Hữu Quang, báo chí truyền thông là quá trình truyền đạt, tiếp nhận và trao đổi thông tin, nhằm thiết lập mối quan hệ giữa con người với con người.
Báo chí trong các xã hội có chế độ chính trị khác nhau được tiếp cận qua hai quan niệm chính Theo PGS, TS Nguyễn Văn Dững, quan điểm thứ nhất từ giai cấp tư sản coi báo chí là phương tiện thông tin khách quan, độc lập và không phụ thuộc vào chính trị, đóng vai trò là quyền lực thứ tư trong việc giám sát các cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp Ngược lại, quan điểm thứ hai từ giai cấp vô sản xem báo chí là công cụ tuyên truyền, phục vụ cho cuộc đấu tranh giai cấp và là phần không thể tách rời trong cơ cấu tổ chức của Đảng Cộng sản, giữ vai trò là cơ quan ngôn luận của Đảng Hai quan niệm này thể hiện sự khác biệt rõ rệt, một bên nhấn mạnh quyền lực của báo chí, trong khi bên kia lại chú trọng đến tính chính trị của nó.
Trong bối cảnh công nghệ truyền thông phát triển mạnh mẽ, với sự hỗ trợ cho truyền thông cá nhân và sự gia tăng của Internet, khái niệm báo chí công dân và nhà báo công dân đã xuất hiện và phát triển tại các nước phương Tây Tuy nhiên, ở Việt Nam, khái niệm này vẫn chưa được pháp luật công nhận.
Báo chí là phương tiện truyền thông đại chúng, có vai trò truyền đạt thông tin về các vấn đề xã hội một cách trung thực, chính xác và nhanh chóng đến công chúng, đồng thời là diễn đàn của nhân dân Tuy nhiên, định nghĩa này còn khá rộng và chưa phản ánh đầy đủ các loại hình báo chí hiện có trong xã hội, cũng như cách hiểu và diễn đạt của chúng.
Theo Điều 3 Luật báo chí 2016, báo chí được định nghĩa là sản phẩm thông tin về các sự kiện và vấn đề xã hội, thể hiện qua chữ viết, hình ảnh, âm thanh, và được xuất bản định kỳ Luật này cũng xác định các loại hình báo chí như báo in, báo nói, báo hình và báo điện tử, tạo cơ sở cho việc nghiên cứu các nội dung liên quan đến quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí.
Hiện nay, theo quy định của Luật báo chí 2016, báo chí nước ta được chia thành 4 loại hình báo chí như sau:
Báo in là hình thức báo chí sử dụng chữ viết, hình ảnh và tranh vẽ, được sản xuất bằng công nghệ in ấn để phát hành đến độc giả, bao gồm cả báo in và tạp chí in.
Báo in nổi bật với khả năng cung cấp thông tin, phân tích và giải đáp các vấn đề phức tạp một cách hệ thống và đáng tin cậy, cho phép người đọc chủ động trong việc tiếp nhận thông tin Với sự đa dạng về loại hình như nhật báo, tuần báo và tạp chí, báo in không chỉ là hình thức truyền thống lâu đời của báo chí mà còn là biểu tượng của văn hóa đọc Hiện nay, chất lượng báo in đang được cải thiện cả về hình thức lẫn nội dung để đáp ứng tốt hơn nhu cầu thông tin của công chúng Tuy nhiên, hạn chế lớn nhất của báo in là tốc độ phát tán thông tin chậm, với chu kỳ xuất bản ngắn nhất từ 12 đến 24 giờ, không đủ để đáp ứng nhu cầu cập nhật thông tin nhanh chóng trong cuộc sống hiện đại.
Báo nói là một hình thức báo chí sử dụng âm thanh và tiếng nói, được truyền tải và phát sóng qua các hạ tầng kỹ thuật với ứng dụng công nghệ đa dạng.
Phát thanh sở hữu những ưu điểm nổi bật mà các phương tiện truyền thông khác không có, như khả năng truyền tải thông tin nhanh chóng và linh hoạt, cho phép hàng triệu người cùng tiếp nhận đồng thời Với nghệ thuật sử dụng lời nói, âm thanh và nhạc nền, phát thanh tái hiện cuộc sống một cách sinh động và gần gũi Trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển, phát thanh hiện đại đã thích nghi và biến đổi để đáp ứng nhu cầu của công chúng Tuy nhiên, phát thanh cũng gặp phải những hạn chế, như việc thông tin phụ thuộc vào thời gian, khiến người nghe phải tiếp nhận một cách thụ động và dễ quên, đồng thời khó khăn trong việc lưu giữ thông tin.
Báo hình là một loại hình báo chí chủ yếu sử dụng hình ảnh, kết hợp với âm thanh, tiếng nói và chữ viết Nội dung này được truyền dẫn và phát sóng qua các hạ tầng kỹ thuật khác nhau, ứng dụng công nghệ hiện đại.
Truyền hình là kênh truyền thông đại chúng ra đời sau, kế thừa những ưu điểm của báo in và phát thanh, giúp truyền tải thông điệp qua hình ảnh sinh động và đa dạng Nhờ vậy, truyền hình thu hút khán giả ở nhiều độ tuổi, thành phần và quan điểm chính trị khác nhau Không chỉ là phương tiện truyền thông, truyền hình còn là sân khấu, sân chơi cho mọi người, là trường học và nhà văn hóa, đồng thời là sự tổng hợp của thông tin, giải trí, khoa học và giáo dục.
Trong bối cảnh công nghệ truyền thông phát triển mạnh mẽ, các chương trình truyền hình thực tế và trực tiếp ngày càng thu hút khán giả nhờ tính tương tác cao Truyền hình trực tuyến cho phép người xem chủ động lựa chọn thời gian và nội dung, từ đó gia tăng sức hấp dẫn của các chương trình Tuy nhiên, chi phí sản xuất chương trình truyền hình vẫn là một thách thức lớn, đặc biệt tại các vùng sâu, vùng xa của Việt Nam, nơi mà việc tiếp cận thiết bị thu sóng còn hạn chế, mặc dù Nhà nước đã có nhiều chính sách hỗ trợ.
Báo điện tử là hình thức báo chí kết hợp chữ viết, hình ảnh và âm thanh, được phát hành qua môi trường mạng, bao gồm cả báo điện tử và tạp chí điện tử.
Q uản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí trên địa bàn tỉnh
1.2.1 Khái niệm quản lý nhà nước Để nghiên cứu khái niệm quản lý nhà nước, trước hết cần làm rõ khái niệm quản lý Thuật ngữ quản lý thường được hiểu theo những cách khác nhau tuỳ theo góc độ khoa học khác nhau cũng như cách tiếp cận của người nghiên cứu Có nhiều quan niệm khác nhau về quản lý, ví dụ:
- Theo quan điểm của Mary Parker Follet thì: "Quản lý là nghệ thuật khiến cho công việc được thực hiện thông qua người khác"
Theo Robert Kreitner, quản lý là quá trình hợp tác với người khác nhằm đạt được mục tiêu tổ chức trong bối cảnh thay đổi Quá trình này chú trọng đến kết quả và hiệu quả trong việc sử dụng các nguồn lực hạn chế.
- Theo quan điểm của Henry Fayol thì: “Quản lý là sự dự đoán và lập kế hoạch, tổ chức, điều khiển, phối hợpvà kiểm tra."
Quản lý là một hoạt động liên tục và thiết yếu trong tổ chức, thể hiện sự điều khiển và chỉ đạo của cá nhân hoặc tổ chức có quyền lực Mục đích của quản lý là định hướng hành động của các cá nhân hoặc tổ chức khác nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra, tuân theo các quy tắc nhất định.
Quản lý nhà nước là quá trình tổ chức và điều chỉnh hoạt động xã hội thông qua quyền lực Nhà nước, nhằm duy trì và phát triển mối quan hệ xã hội cũng như trật tự pháp luật Điều này góp phần thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước trong việc xây dựng Chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Quản lý nhà nước là hoạt động quyền lực của nhà nước nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội, bao gồm toàn bộ hoạt động của bộ máy nhà nước từ lập pháp, hành pháp đến tư pháp Hoạt động này chủ yếu được thực hiện bởi các cơ quan nhà nước, nhưng cũng có thể được thực hiện bởi các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể quần chúng và nhân dân khi được nhà nước ủy quyền theo quy định của pháp luật.
1.2.2 Khái niệm quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí
Hiện tại, chưa có khái niệm chính thức nào về quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí Luật báo chí hiện hành không định nghĩa rõ ràng về quản lý nhà nước trong lĩnh vực này, mà chỉ đề cập đến nội dung và chính sách của Nhà nước về phát triển báo chí.
Quản lý nhà nước về báo chí bao gồm các hoạt động lập pháp và quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nhằm thiết lập các chính sách và pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội cũng như hành vi của người dân liên quan đến báo chí và hoạt động báo chí.
Dựa trên chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của hoạt động quản lý nhà nước, cùng với những khái niệm và đặc thù về báo chí đã đề cập, tác giả cho rằng
Quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí là sự can thiệp có tổ chức và có định hướng từ quyền lực nhà nước nhằm đảm bảo sự ổn định và tự do phát triển của báo chí trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật Điều này cần phù hợp với quy hoạch và xu thế phát triển của khoa học công nghệ cũng như thông tin, truyền thông toàn cầu.
1.2.3 Sự cần thiết của quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí
Một là, xuất phát vị trí, vai trò quan trọng của báo chí trong đời sống xã hội.
Trong bối cảnh xã hội phát triển, báo chí ngày càng giữ vai trò quan trọng trong đời sống của mỗi quốc gia Đảng ta xác định công tác tư tưởng và lý luận là hoạt động hàng đầu, đóng vai trò then chốt trong lãnh đạo chính trị Báo chí không chỉ là một phần thiết yếu trong công tác tư tưởng của Đảng mà còn là công cụ hiệu quả để xây dựng nền tảng tư tưởng chính trị, tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cũng như các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước Qua đó, báo chí khuyến khích và động viên nhân dân tích cực tham gia vào công cuộc đổi mới và bảo vệ Tổ quốc.
Hoạt động báo chí ảnh hưởng sâu sắc đến mọi lĩnh vực đời sống xã hội, tâm lý và nguyện vọng của người dân, cũng như quyền dân chủ của họ Trong bối cảnh thế giới diễn biến phức tạp, xu thế truyền thông đa phương tiện và hội tụ đang thay đổi mạnh mẽ lối sống và mối quan hệ xã hội, đồng thời thúc đẩy sự đổi mới trong quản lý và hoạt động của các cơ quan báo chí Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin và mạng xã hội cũng mang đến những thách thức, với các thế lực thù địch ngày càng tinh vi trong việc chống phá Đảng và Nhà nước Việt Nam Do đó, việc đổi mới và tăng cường lãnh đạo của Đảng cùng quản lý của Nhà nước đối với báo chí là yêu cầu cấp thiết, nhằm ngăn chặn các hoạt động lệch hướng có thể gây bất ổn chính trị.
Hai là, xuất phát từ thực tế phát triển báo chí trong tiến trình phát triển và hội nhập
Việt Nam đang trong giai đoạn hội nhập quốc tế, và báo chí truyền thông cũng không ngoại lệ Các nhà báo Việt Nam hiện có nhiều cơ hội hơn để phát huy tiềm năng và sự sáng tạo của mình trong môi trường quốc tế.
Việt Nam hiện có điều kiện thuận lợi để khai thác và cung cấp thông tin đa dạng, kịp thời cho công chúng Các nhà báo có cơ hội học hỏi và trao đổi kinh nghiệm, áp dụng phương pháp làm báo hiện đại Việc sử dụng các công nghệ tiên tiến trong tác nghiệp giúp nâng cao chất lượng thông tin Công chúng Việt Nam có thêm sự lựa chọn phong phú về thông tin trong và ngoài nước, đồng thời báo chí truyền thông Việt Nam cũng mở rộng giao lưu quốc tế, góp phần vào sự phát triển chung của ngành báo chí toàn cầu.
Hội nhập quốc tế đã tạo ra sức ép cạnh tranh khốc liệt cho báo chí truyền thông Việt Nam, khi phải đối mặt với báo chí nước ngoài vượt trội về công nghệ, tài chính và tính chuyên nghiệp Sự cạnh tranh này có thể dẫn đến sự phân hoá trong ngành báo chí, với nguy cơ một số cơ quan báo chí bị phá sản và phóng viên thất nghiệp Báo chí nước ngoài, với những ưu thế vượt trội, có khả năng tác động mạnh mẽ đến nhu cầu thông tin trong nước, gây rối loạn thông tin và ảnh hưởng tiêu cực đến sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước Đội ngũ phóng viên và biên tập viên hiện nay còn yếu kém về chuyên môn, kỹ năng công nghệ thông tin và ngoại ngữ, cùng với sự hạn chế trong giao lưu quốc tế Những yếu điểm này tạo ra khó khăn trong quá trình hội nhập, đồng thời đặt ra thách thức về lập trường và bản lĩnh của nhà báo trong việc bảo vệ định hướng phát triển đất nước, an ninh quốc phòng và bản sắc văn hóa dân tộc Do đó, mỗi nhà báo cần nỗ lực rèn luyện và phát triển toàn diện để đáp ứng yêu cầu mới trong bối cảnh hội nhập.
Trong bối cảnh phát triển và hội nhập, báo chí đối mặt với cả thời cơ lẫn thách thức Để báo chí phát triển mạnh mẽ và phát huy vai trò, cần nâng cao hiệu lực quản lý, tạo điều kiện thuận lợi cho báo chí tận dụng thời cơ và vượt qua thách thức Điều này sẽ giúp báo chí tiếp tục phát triển ổn định và bền vững, đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ trong thời kỳ mới.
1.2.4 Các nguyên tắc quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG BÁO CHÍ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH DƯƠNG
Đặc điểm tự nhiên, kinh tế, văn hóa, xã hội tỉnh Bình Dương
2.1.1 Đặc điểm tự nhiên, vị trí địa lý, địa hình
Bình Dương là tỉnh nằm ở miền Đông Nam Bộ, giáp với tỉnh Bình Phước ở phía Bắc, thành phố Hồ Chí Minh ở phía Nam, tỉnh Đồng Nai ở phía Đông, và tỉnh Tây Ninh cùng thành phố Hồ Chí Minh ở phía Tây Địa hình tỉnh tương đối bằng phẳng, với hệ thống sông ngòi phong phú và tài nguyên thiên nhiên dồi dào Khí hậu tại Bình Dương mang đặc trưng nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm, với hai mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô, cùng lượng mưa trung bình hàng năm đáng kể.
1.800mm - 2.000mm Nhiệt độ trung bình là 26,5oC.
Tỉnh Bình Dương có diện tích tự nhiên là 2.695,22 km² và dân số 1,7 triệu người (năm 2012), với mật độ dân số đạt 649 người/km² Tỉnh này bao gồm 7 đơn vị hành chính trực thuộc, trong đó thành phố Thủ Dầu Một giữ vai trò là trung tâm kinh tế, chính trị và văn hóa của tỉnh.
Bình Dương, với vị trí cửa ngõ giao thương gần Thành phố Hồ Chí Minh, là trung tâm kinh tế - văn hóa của cả nước Tỉnh có các trục lộ giao thông huyết mạch như quốc lộ 13, quốc lộ 14, đường Hồ Chí Minh và đường Xuyên Á, cùng với sự gần gũi với sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất và các cảng biển, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế - xã hội toàn diện.
Bình Dương, thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, nổi bật với tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và sự phát triển năng động của ngành công nghiệp Trong giai đoạn 2011-2015, GRDP của tỉnh tăng trung bình khoảng 14,5% mỗi năm, khẳng định vị thế quan trọng trong nền kinh tế quốc gia.
2019, tổng sản phẩm trong tỉnh (GRDP) tăng 9,5% (kế hoạch 8,5%-8,7%),
GRDP bình quân đầu người đạt 146,9 triệu đồng, vượt kế hoạch 140,6 triệu đồng và cao gấp 2,4 lần so với bình quân cả nước Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng với vai trò chủ đạo của công nghiệp và dịch vụ, tỷ trọng tương ứng của công nghiệp - dịch vụ - nông nghiệp - thuế sản phẩm trừ nợ cấp sản phẩm là 66,8% - 22,4% - 2,6% - 8,2%, so với kế hoạch là 63,7% - 25% - 3,2% - 8,1%.
Tính đến tháng 12/2019, Bình Dương đã thu hút hơn 3.753 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài từ 64 quốc gia và vùng lãnh thổ, với tổng vốn đăng ký vượt quá con số ấn tượng.
Bình Dương đã thu hút 34 tỷ 230 triệu USD, đứng thứ 3 cả nước về vốn đầu tư nước ngoài, với 29 khu công nghiệp trải dài trên 12.743 ha và 12 cụm công nghiệp trên 790 ha được đầu tư đồng bộ, hiện đại Tỷ lệ cho thuê đất trong các khu công nghiệp đạt 83,3%, với nhiều khu công nghiệp tiêu biểu như VSIP 1, VSIP 2, M Phước và Đồng An, nổi bật về tốc độ thu hút đầu tư, quản lý sản xuất và bảo vệ môi trường.
Với việc triển khai Đề án “Thành phố thông minh Bình Dương” từ năm
Từ năm 2016, tỉnh Bình Dương đã chính thức gia nhập các tổ chức quốc tế lớn như Hiệp hội Đô thị Khoa học Thế giới (WTA) và Diễn đàn Cộng đồng Thông minh thế giới (ICF) Đặc biệt, Bình Dương đã hai lần được ICF vinh danh là một trong 21 đô thị có chiến lược phát triển thành phố thông minh tiêu biểu trên toàn cầu vào các năm 2019 và 2020.
Bình Dương luôn duy trì tốc độ tăng trưởng GRDP cao hơn so với vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, với cơ cấu kinh tế chuyển biến tích cực Một số chỉ tiêu của tỉnh, đặc biệt là trong việc thu hút vốn đầu tư, luôn đạt mức cao hơn mức bình quân chung của cả nước Điều này phản ánh sự năng động của Bình Dương trong đầu tư hạ tầng, tiếp thị và mời gọi đầu tư, tạo ra môi trường đầu tư hấp dẫn.
2.1.3 Đặc điểm văn hóa - xã hội
Bình Dương là vùng đất giàu truyền thống lịch sử và văn hóa, nổi bật với nỗ lực vươn lên và sự năng động trong phát triển địa phương Đồng thời, nơi đây cũng là điểm hội tụ và giao lưu kinh tế, văn hóa hiện đại, gắn liền với quá trình hội nhập và hợp tác kinh tế với các trung tâm kinh tế lớn trong và ngoài nước.
Trong các lĩnh vực văn hóa - xã hội, nhiều tiến bộ đã được ghi nhận, an ninh - quốc phòng được duy trì ổn định, và trật tự xã hội được đảm bảo Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được cải thiện Hệ thống chính trị được củng cố vững mạnh và hoạt động hiệu quả.
Mạng lưới giao thông thành thị và nông thôn đã được đầu tư nâng cấp, tạo điều kiện thuận lợi cho thông thương và giao lưu kinh tế giữa các địa phương trong tỉnh cũng như với bên ngoài Hệ thống điện đã phát triển đến 100% hộ dân, đảm bảo nhu cầu sử dụng Cơ sở hạ tầng truyền dẫn và phát sóng phát thanh, truyền hình đã phủ sóng rộng khắp toàn tỉnh, trong khi hệ thống truyền hình trả tiền như truyền hình số mặt đất, truyền hình cáp, vệ tinh, và truyền hình qua Internet cũng đang phát triển mạnh mẽ, đáp ứng nhu cầu của người dân Mạng cáp quang băng rộng đã đạt tỷ lệ 100% đến các xã, nâng cao khả năng kết nối thông tin.
Cơ cấu tổ chức và hoạt động báo chí trên địa bàn tỉnh Bình Dương
Tỉnh Bình Dương hiện có 07 cơ quan báo chí, bao gồm 01 Đài Phát thanh và Truyền hình Bình Dương, 01 Báo Bình Dương thuộc Đảng bộ tỉnh, và 01 Tạp chí Văn nghệ Bình Dương thuộc Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh Ngoài ra, còn có Tạp chí Lao động Bình Dương thuộc Liên đoàn Lao động tỉnh, cùng với các tạp chí của các trường đại học như Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật, Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, và Tạp chí Khoa học và Công nghệ - Trường Đại học Bình Dương Tỉnh cũng có 10 đơn vị cung cấp truyền hình trả tiền, 25 bản tin, 25 trang thông tin điện tử tổng hợp, 09 đài Truyền thanh huyện, thị xã, thành phố, 91 đài truyền thanh xã, 04 văn phòng đại diện, 05 phóng viên thường trú độc lập và hơn 15 phóng viên, cộng tác viên từ các báo trung ương và địa phương khác theo dõi thông tin tại Bình Dương.
Báo Bình Dương là cơ quan ngôn luận của Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam tỉnh Bình Dương, thể hiện tiếng nói của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Tờ báo này được đánh giá cao trong hệ thống báo chí Đảng khu vực Đông Nam Bộ và toàn quốc nhờ sự linh hoạt trong hoạt động, đồng thời vẫn giữ vững tôn chỉ mục đích Từ năm 2008, Báo Bình Dương đã phát hành nhật báo, báo cuối tuần và phát triển báo điện tử.
Báo in phát hành từ thứ hai đến thứ bảy hàng tuần với số lượng từ 3.850 đến 4.000 tờ mỗi kỳ, riêng báo thứ bảy đạt 13.700 tờ Để nâng cao chất lượng, báo liên tục đổi mới nội dung và hình thức, bổ sung các chuyên trang và chuyên mục đa dạng Đồng thời, báo cũng thực hiện chuyên trang địa phương cho các huyện, thị, thành phố trong tỉnh với định kỳ 2 trang mỗi địa phương, tương ứng với 2 kỳ mỗi tháng.
Báo Bình Dương không ngừng đổi mới nội dung và hình thức, đồng thời giữ vững tôn chỉ và mục đích của tờ báo Đảng Tòa soạn phát huy hiệu quả mô hình đa phương tiện, tập trung cung cấp thông tin về chính trị, kinh tế - xã hội cả trong nước và quốc tế Mỗi ngày, báo đăng tải hơn 70 tin, bài và phóng sự, được phân loại trong 20 chuyên mục, trong đó thời sự và chính trị chiếm 35%, kinh tế - xã hội 25%, an ninh quốc phòng 20%, và các chuyên mục thể thao, văn nghệ, giải trí còn lại Một số chuyên mục thu hút sự quan tâm của bạn đọc bao gồm Xây dựng Đảng, Kinh tế, Văn hóa xã hội, Bạn đọc, và Phóng sự - Ký sự.
Tạp chí Văn nghệ Bình Dương là diễn đàn văn học nghệ thuật của các nghệ sĩ trong tỉnh, chuyên đăng tải và giới thiệu các sáng tác của hội viên Tạp chí không chỉ cổ vũ và tuyên truyền đường lối văn hóa, văn nghệ của Đảng mà còn góp phần định hướng hoạt động sáng tác, lý luận và phê bình văn học nghệ thuật tại địa phương Mỗi kỳ phát hành, tạp chí đăng tải từ 40 đến 50 tác phẩm trên 9 đến 10 chuyên trang, chuyên mục, với 100% nội dung là văn học nghệ thuật Tạp chí được xuất bản hàng tháng, với kích thước 19x27cm và số lượng 600 bản mỗi kỳ.
Tạp chí Lao động Bình Dương cung cấp thông tin về hoạt động của các cấp Công đoàn và phong trào công nhân, viên chức, lao động trong tỉnh, đồng thời tuyên truyền và phổ biến pháp luật đến người lao động và doanh nghiệp Mỗi kỳ tạp chí đăng tải khoảng 30 tác phẩm, trong đó 20% nội dung liên quan đến Thời sự, chính trị, 13% Kinh tế - Xã hội, 7% An ninh – Quốc phòng, 10% Thể thao và Giải trí, và 50% nội dung khác Về thể loại, 20% là Tin, 50% là Bài, 7% là Phóng sự và 23% là thể loại khác Đặc biệt, 83% tác phẩm do nhân lực của Tạp chí thực hiện và 17% do cộng tác viên Tạp chí được xuất bản hai tuần một kỳ, với số lượng từ 2.320 đến 3.020 bản.
Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một là nơi đăng tải các nghiên cứu của cán bộ và giảng viên từ trường Đại học Thủ Dầu Một cũng như các trường đại học, cao đẳng và cơ quan nghiên cứu, quản lý khoa học công nghệ trên toàn quốc Tạp chí được xuất bản 02 lần mỗi tháng, với mỗi số phát hành 400 bản và sử dụng hai ngôn ngữ là tiếng Việt và tiếng Anh.
Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật chuyên đăng tải các bài nghiên cứu về Kinh tế - Xã hội, Kỹ thuật - Công nghệ và Nghiên cứu – Trao đổi, đồng thời cập nhật tin tức về Khoa học – Đào tạo của trường Tạp chí được xuất bản 01 kỳ mỗi quý, với số lượng 2.000 bản cho mỗi kỳ.
Tạp chí Khoa học và Công nghệ của Trường Đại học Bình Dương công bố các nghiên cứu từ cán bộ và giảng viên của trường cũng như từ các trường đại học, cao đẳng và các cơ quan nghiên cứu khác Tạp chí được phát hành định kỳ ba tháng một lần, với số lượng 500 bản mỗi kỳ.
Bình Dương không chỉ sở hữu hệ thống báo in và tạp chí đa dạng mà còn có 25 bản tin từ các sở, ban, ngành, đoàn thể và doanh nghiệp trong tỉnh Trung bình, mỗi số bản tin cung cấp thông tin phong phú và hữu ích cho cộng đồng.
Các bản tin có kích thước 25-32 trang, khuôn khổ 19x27cm, với số lượng in linh hoạt tùy thuộc vào phạm vi và đối tượng phát hành Nội dung phản ánh hoạt động nội bộ của các cơ quan, đơn vị, đảm bảo tư tưởng chính trị rõ ràng và đúng đắn, không vi phạm các quy định của Luật Báo chí và Luật Xuất bản, đồng thời đáp ứng nhu cầu thông tin, tuyên truyền và tài liệu tham khảo.
2.2.2 Phát thanh, truyền hình, truyền thanh
Bình Dương có một Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, cùng với 09 đài Truyền thanh cấp huyện và 91 đài Truyền thanh cấp xã, cùng 10 đơn vị cung cấp dịch vụ truyền hình trả tiền Đài Phát thanh - Truyền hình Bình Dương là một đơn vị sự nghiệp thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, hoạt động theo cơ chế tự chủ về chi thường xuyên từ năm.
Năm 2012, Đài Phát thanh và Truyền hình Bình Dương được tổ chức với 9 phòng chuyên môn, bao gồm: Phòng Tổ chức hành chính, Phòng Kế hoạch - Tài vụ, Phòng Thời sự - Biên tập chương trình, Phòng Chuyên đề, Phòng Giải trí, Phòng Thông tin - Điện tử, Phòng Biên tập phát thanh, Phòng Sản xuất chương trình phát thanh - truyền hình và Phòng Kỹ thuật truyền dẫn Đài cũng có 3 đơn vị trực thuộc, gồm Trung tâm dịch vụ phát thanh - truyền hình, Cơ quan đại diện tại Hà Nội và Công ty TNHH Truyền hình cáp Bình Dương HTVC (BHTVC).
Đài có đội ngũ nhân sự gồm 01 Giám đốc, 03 Phó Giám đốc và tổng cộng 295 cán bộ, công nhân viên, trong đó có 118 người được cấp thẻ nhà báo Về trình độ chuyên môn, có 19 người có trình độ trên đại học và 258 người có trình độ đại học.
Đài có 37 người có trình độ cao cấp chính trị và cử nhân chính trị, cùng với 176 người có trình độ trung cấp Tổ chức Đảng tại Đài gồm 8 chi bộ trực thuộc, với tổng số 210 đảng viên, chiếm tỷ lệ 72%.
Quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí trên địa bàn tỉnh Bình Dương
Các văn phòng đại diện và phóng viên thường trú đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin kịp thời và toàn diện về các vấn đề chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và an ninh quốc phòng của tỉnh Họ thực hiện theo các chương trình, kế hoạch và chỉ đạo của cơ quan chủ quản, đồng thời phản ánh khách quan những hạn chế và bất cập tại địa phương, góp phần phê bình và đấu tranh với tiêu cực, tham nhũng Tuy nhiên, vẫn còn nhiều phóng viên hoạt động không đúng tôn chỉ của cơ quan báo chí, thiên về phản ánh tiêu cực và lợi dụng mạng xã hội để bày tỏ quan điểm trái ngược với cơ quan chủ quản.
2.3 Quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí trên địa bàn tỉnh Bình Dương
Trong những năm qua, sự phát triển mạnh mẽ của các cơ quan báo chí tại tỉnh Bình Dương đã được chú trọng thông qua công tác chỉ đạo và quản lý nhà nước Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Thông tin và Truyền thông, cùng Hội nhà báo tỉnh đã phối hợp chặt chẽ, thực hiện hiệu quả công tác tham mưu nhằm hỗ trợ Tỉnh ủy và Ủy ban nhân dân trong việc lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý báo chí theo đúng chức năng và nhiệm vụ được giao.
Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã thực hiện tốt nhiệm vụ tham mưu cho Tỉnh ủy trong việc chỉ đạo, hướng dẫn và định hướng tư tưởng cho các cơ quan tuyên truyền, báo chí và xuất bản trên địa bàn tỉnh Sở Thông tin và Truyền thông cũng đã nỗ lực giúp Ủy ban nhân dân tỉnh quản lý nhà nước về báo chí, thể hiện qua nhiều hoạt động cụ thể.
2.3.1 Tổ chức và hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước về báo chí
Theo phân cấp của Chính phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về báo chí tại địa phương thông qua Sở Thông tin và Truyền thông Sở này là cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn theo sự phân cấp và quy định của pháp luật.
Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Bình Dương được thành lập theo Quyết định số 738/QĐ-UBND ngày 14/3/2008 của Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương, trên cơ sở Sở Bưu chính, Viễn thông Sở này tiếp nhận chức năng và tổ chức, nhân sự quản lý nhà nước về báo chí, xuất bản từ Sở Văn hóa - Thông tin chuyển giao.
Căn cứ Thông tư liên tịch số 06/2016/TTLT-BTTT-BNV, ngày 10/3/
Năm 2016, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cùng Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở Thông tin và Truyền thông thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, cũng như Phòng Văn hóa và Thông tin thuộc Ủy ban nhân dân huyện, quận, thị xã Theo đó, Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương đã quy định rõ vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Bình Dương trong việc quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí.
Sở Thông tin và Truyền thông là cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, có nhiệm vụ tham mưu và hỗ trợ quản lý nhà nước về các lĩnh vực như báo chí, xuất bản, bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin, điện tử, phát thanh và truyền hình, thông tin đối ngoại, bản tin thông tấn, thông tin cơ sở, hạ tầng thông tin truyền thông, và quảng cáo Sở có tư cách pháp nhân, con dấu và tài khoản riêng, chịu sự chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh và hướng dẫn chuyên môn từ Bộ Thông tin và Truyền thông.
Về nhiệmvụ và quyền hạn của Sở Thông tin và Truyền thông:
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chịu trách nhiệm trình dự thảo quyết định, chỉ thị và quy hoạch, kế hoạch phát triển dài hạn, 5 năm và hàng năm liên quan đến thông tin và truyền thông Đồng thời, Ủy ban cũng phải xây dựng chương trình, đề án, dự án về cải cách hành chính nhà nước, phân cấp quản lý và xã hội hóa trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước Bên cạnh đó, dự thảo quyết định cũng sẽ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở Thông tin và Truyền thông.
Dự thảo quy định tiêu chuẩn chức danh cho Trưởng, Phó các tổ chức thuộc Sở và Trưởng, Phó Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin tại Ủy ban nhân dân cấp huyện đã được xây dựng sau khi phối hợp và thống nhất với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có nhiệm vụ trình dự thảo quyết định về việc thành lập, sáp nhập hoặc giải thể các đơn vị thuộc Sở theo quy định pháp luật Đồng thời, Chủ tịch cũng cần soạn thảo các quyết định và chỉ thị trong lĩnh vực thông tin và truyền thông, phù hợp với thẩm quyền của mình.
Hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, quy hoạch, kế hoạch phát triển, cùng các chương trình, đề án, dự án, quy chuẩn kỹ thuật và tiêu chuẩn quốc gia đã được phê duyệt trong lĩnh vực thông tin và truyền thông Đồng thời, tổ chức công tác thông tin tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật liên quan đến các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của Sở.
Báo chí, bao gồm báo chí in, báo điện tử, phát thanh và truyền hình, đóng vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn và thực hiện các quy định pháp luật về hoạt động báo chí tại địa phương Các cơ quan chức năng có trách nhiệm kiểm tra và quản lý báo chí lưu chiểu, cấp và thu hồi giấy phép hoạt động bản tin, cũng như hỗ trợ Ủy ban nhân dân tỉnh trong việc xử lý các đề nghị tổ chức họp báo từ các cơ quan, tổ chức nước ngoài Họ cũng tiếp nhận và thẩm định hồ sơ cấp thẻ nhà báo, giấy phép hoạt động báo chí và xuất bản các ấn phẩm theo quy định Bên cạnh đó, các cơ quan này giúp Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét việc cho phép các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương khác đặt văn phòng đại diện trên địa bàn Cuối cùng, họ tổ chức triển khai kế hoạch phát triển phát thanh, truyền hình và quản lý các dịch vụ liên quan, bao gồm việc sử dụng thiết bị thu tín hiệu phát thanh truyền hình từ vệ tinh theo quy định pháp luật.
Tổ chức thực hiện các quy định pháp luật liên quan đến xuất bản, in ấn và phát hành, cũng như quản lý thông tin đối ngoại, thông tin cơ sở, thông tin điện tử, quảng cáo, bưu chính, viễn thông và công nghệ thông tin Đồng thời, đảm bảo việc quản lý tần số vô tuyến điện, sở hữu trí tuệ và tham mưu cho nhà nước trong việc quản lý các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế tập thể, hội và tổ chức phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực thông tin và truyền thông tại tỉnh theo quy định pháp luật.
Hướng dẫn kiểm tra việc thực hiện cơ chế tự chủ và tự chịu trách nhiệm của các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở Thông tin và Truyền thông; cung cấp bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho phòng Văn hóa và Thông tin thuộc Ủy ban nhân dân huyện; và thực hiện quản lý dịch vụ trong các lĩnh vực thông tin và truyền thông là những nhiệm vụ quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý và phát triển lĩnh vực này.
Ủy ban nhân dân tỉnh giao nhiệm vụ cho các phòng Văn hóa và Thông tin ở huyện, thị xã, thành phố, nhằm quản lý các hoạt động văn hóa và thông tin theo quy định pháp luật Các phòng này có chức năng tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân cấp huyện thực hiện quản lý nhà nước về báo chí, xuất bản, bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin, phát thanh truyền hình, thông tin cơ sở, thông tin đối ngoại và hạ tầng thông tin Sở Thông tin và Truyền thông có trách nhiệm hướng dẫn công tác quản lý thông tin, tuyên truyền về đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, cùng với các vấn đề thời sự, quốc phòng, an ninh, và các sự kiện quan trọng của đất nước và địa phương.
Đánh giá công tác quản lý nhà nước về báo chí trên địa bàn tỉnh Bình Dương 63
Sau hơn 22 năm tái lập, Bình Dương đã đạt được những bước phát triển vượt bậc về kinh tế - xã hội, trong đó báo chí tỉnh nhà đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tư tưởng - văn hóa và góp phần vào quá trình dân chủ hóa xã hội Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân tỉnh đã nhận thức rõ vai trò của báo chí, thường xuyên chỉ đạo và đầu tư vào nguồn lực con người, cơ sở vật chất để tạo điều kiện cho báo chí phát triển, hướng tới chuyên nghiệp hóa và hiện đại hóa Dựa trên các quan điểm chỉ đạo của Tỉnh ủy và chính sách pháp luật của Nhà nước, Ủy ban nhân dân tỉnh đã triển khai các biện pháp quản lý nhà nước về báo chí, bao gồm chế độ nhuận bút, hỗ trợ tài chính cho công tác tuyên truyền và tăng cường cơ sở vật chất nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của báo chí tại địa phương.
Công tác chỉ đạo và quản lý báo chí tại tỉnh đã có những chuyển biến tích cực, với các cơ quan báo chí bám sát quan điểm và đường lối chính trị của Đảng Họ thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích hoạt động, vừa là cơ quan ngôn luận của Đảng và Nhà nước, vừa là diễn đàn của nhân dân Hoạt động báo chí trong tỉnh không xảy ra sai sót về chính trị - tư tưởng, không gây ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống xã hội, và tự giác chấp hành sự lãnh đạo của Đảng, giữ vững vị thế chủ đạo trong hệ thống thông tin - tuyên truyền tin cậy của Đảng.
Các hoạt động báo chí tại địa phương đã nỗ lực bám sát thực tiễn cuộc sống, nhanh chóng truyền tải đầy đủ và chính xác các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đến người dân Báo chí cũng phản ánh và cổ vũ những nhân tố mới, gương điển hình tiên tiến, đồng thời đề cao tính phản biện xã hội, giúp các cơ quan chức năng điều chỉnh kịp thời các chính sách phát triển kinh tế - xã hội Mặc dù chưa thật sự quyết liệt và thường xuyên, nhưng báo chí tỉnh đã tích cực đấu tranh chống lại các hiện tượng tiêu cực, tham nhũng, góp phần làm lành mạnh quan hệ xã hội và thúc đẩy sự phát triển chung của tỉnh.
Tỉnh đã đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở vật chất và công nghệ cho các cơ quan báo chí, giúp nâng cao chất lượng làm báo Các phóng viên được trang bị hiện đại với máy ảnh, máy tính và camera, đồng thời áp dụng công nghệ mới trong quá trình tác nghiệp Đội ngũ phóng viên của Báo Bình Dương và Đài Phát thanh và Truyền hình Bình Dương đã phát triển phong cách làm báo chuyên nghiệp Công tác đào tạo về lý luận chính trị được chú trọng, với số lượng lớn phóng viên được đào tạo, góp phần vào sự phát triển Đảng Đội ngũ phóng viên và cán bộ báo chí tỉnh có lập trường tư tưởng vững vàng, trình độ chuyên môn cao, cùng với tinh thần trách nhiệm và tâm huyết với nghề.
Mạng lưới bưu chính và viễn thông tại địa phương có độ phủ rộng và chất lượng cao, với công nghệ hiện đại, bao gồm hệ thống cáp quang đến tất cả các xã, phường, thị trấn Việc phổ cập tin học và tiếp cận internet ngày càng dễ dàng, với tỷ lệ người dân sử dụng internet tăng cao hàng năm Hiện tại, 100% số xã đều có điểm phục vụ Báo Bình Dương trong ngày, và tỷ lệ phủ sóng điện thoại di động đạt 100% Hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông phát triển tạo điều kiện cho việc tin học hóa và hiện đại hóa trong sản xuất chương trình, biên tập, quản lý, lưu trữ tin, bài, chế bản điện tử và in ấn Sự phát triển và hội tụ công nghệ cũng giúp người dân dễ dàng tiếp cận các phương tiện báo chí qua các thiết bị cầm tay, cho phép thực hiện nhiều chức năng như thoại, nghe đài, xem truyền hình và đọc báo điện tử.
Với khối lượng lớn ấn phẩm báo chí, chương trình phát thanh - truyền hình và thông tin điện tử, báo chí tỉnh Bình Dương đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao dân trí và quảng bá hình ảnh đất và người Bình Dương đến bạn bè trong và ngoài nước Hoạt động báo chí tại đây đã tích cực ứng dụng công nghệ thông tin và internet trong tất cả các giai đoạn, từ tổ chức bản thảo đến xuất bản và phát sóng, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả truyền thông Bình Dương luôn được đánh giá cao trong hệ thống báo chí cả nước.
Các cơ quan báo chí Trung ương tại tỉnh đã tuân thủ tôn chỉ, mục đích và hoạt động theo quy định pháp luật, thường xuyên đăng tải các sự kiện và hoạt động diễn ra trong tỉnh Điều này đã tạo ra một môi trường báo chí sôi động và góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Trong những năm qua, Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh đã chủ động thực hiện vai trò tham mưu trong quản lý nhà nước về báo chí, đặc biệt là trong việc triển khai các văn bản quy phạm pháp luật của Trung ương và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật của tỉnh Đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác quản lý báo chí ngày càng được củng cố về nhân lực, nâng cao trình độ chuyên môn và có tinh thần trách nhiệm cao.
Sở Thông tin và Truyền thông, cùng với các cơ quan liên quan, đang nỗ lực tổ chức các cuộc họp giao ban báo chí định kỳ với chất lượng và hiệu quả ngày càng cao.
Tỉnh đã chú trọng tổ chức và quản lý thông tin báo chí, đặc biệt là việc ban hành Quy chế phối hợp truyền thông cho các vấn đề phức tạp, nhạy cảm Quy chế người phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí được thực hiện nghiêm túc, giúp xử lý kịp thời các tình huống bất thường Nhờ đó, công tác quản lý thông tin của cơ quan báo chí ngày càng hiệu quả, cung cấp thông tin chính xác và đầy đủ, tạo sự đồng thuận trong xã hội và góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Công tác thanh tra, kiểm tra đã được tăng cường nhằm đảm bảo tuân thủ pháp luật, qua đó nâng cao hiệu quả quản lý Đồng thời, việc này cũng tạo điều kiện cho hoạt động báo chí tại tỉnh phát triển theo đúng quy hoạch và định hướng đã đề ra.
Kết quả đạt được nhờ sự quan tâm lãnh đạo kịp thời của Tỉnh ủy và quản lý hiệu quả của Ủy ban nhân dân tỉnh, cùng với nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ của các cơ quan báo chí và cơ quan quản lý nhà nước về báo chí Đặc biệt, việc phân cấp quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí tại tỉnh được thực hiện tốt, cho phép cấp dưới thực hiện một số chức năng quản lý Sở Thông tin và Truyền thông chịu trách nhiệm trực tiếp trước Ủy ban nhân dân tỉnh trong công tác quản lý nhà nước về báo chí.
2.4.2 Hạn chế Đối với hoạt động của các cơ quan báo trên địa bàn tỉnh:
Mặc dù đã đạt được một số kết quả nhất định, nhưng hoạt động của các cơ quan báo chí tại tỉnh vẫn thiếu tính nhạy bén và chủ động trong việc đổi mới nội dung và phương thức hoạt động Điều này dẫn đến nguy cơ bị truyền thông mạng xã hội chi phối và lấn át Sản phẩm báo chí hiện nay thiếu hấp dẫn, với ít bài viết chất lượng cao, sâu sắc, mang tính chính luận, chuyên sâu, cũng như khả năng phê phán và phản bác các quan điểm sai trái.
Nội dung tác phẩm báo chí hiện nay còn hạn chế và chưa thu hút được độc giả, với ít tác phẩm đạt giải cao trong khu vực và toàn quốc Nhiều cơ quan báo chí sử dụng lối viết “giật gân, câu khách”, thiếu tính chân thực và khách quan, dẫn đến việc dư luận có cái nhìn sai lệch về vấn đề Một số cơ quan chỉ chú trọng vào các vụ việc tiêu cực mà chưa quan tâm đến việc tuyên truyền, biểu dương các thành tựu kinh tế - xã hội và phong trào thi đua yêu nước, thiếu sự cân bằng giữa việc “xây” và “chống” Thêm vào đó, một số phóng viên phản ánh thông tin chậm, đặc biệt là các sự kiện lớn, với thông tin chưa chính xác và một chiều, làm hạn chế việc định hướng dư luận xã hội Nội dung trên các chuyên mục báo chí chưa sâu sắc, chậm đổi mới và thiếu đầu tư, ảnh hưởng đến chất lượng thông tin Hình thức trình bày còn rập khuôn và đơn điệu, không thu hút được người xem.
Một số cơ quan báo chí đang buông lỏng quản lý nội dung và đội ngũ phóng viên, biên tập viên, dẫn đến tình trạng "báo hóa" tạp chí và các trang thông tin điện tử tổng hợp hoạt động sai giấy phép Đối với báo chí phát thanh và truyền hình, chất lượng nội dung của nhiều chương trình chưa hấp dẫn, thiếu tính nhạy bén và chưa thu hút được đông đảo công chúng Hơn nữa, trình độ tay nghề của một số phóng viên và biên tập viên còn hạn chế, thiếu kinh nghiệm chuyên môn và năng lực thực tiễn.