BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH ĐỖ THỊ THANH NHANH QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI TỈNH BẾN TRE LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP HỒ CHÍ MINH - NĂM 2020 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH ĐỖ THỊ THANH NHANH QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI TỈNH BẾN TRE LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài - Ngân hàng Mã số: 34 02 01 Người hướng dẫn khoa học: TS TRẦN TRỌNG HUY TP HỒ CHÍ MINH - NĂM 2020 i TÓM TẮT LUẬN VĂN Tiêu đề: Quản trị rủi ro tín dụng chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bến Tre Tóm tắt Cơng tác quản trị rủi ro tín dụng có vai trị quan trọng ngân hàng nói riêng hệ thống ngân hàng nói chung Việc đánh giá, thẩm định quản lý tốt khoản vay, khoản dự định giải ngân hạn chế rủi ro tín dụng mà ngân hàng gặp phải, giảm bớt nợ xấu cho ngân hàng Cơng tác kiểm sốt chất lượng tín dụng quản trị rủi ro tín dụng cần trọng, đảm bảo hoạt động tín dụng mang lại hiệu thật sự, góp phần vào việc bước đưa hoạt động NHCSXH phát triển bền vững Đề tài sử dụng số liệu từ báo cáo thống kê Ngân hàng sách xã hội giai đoạn năm từ năm 2016 đến năm 2019 để phân tích, đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bến Tre Thông qua phương pháp thống kê, phân tích, so sánh kết hợp với vấn số khách hàng vay vốn cán tín dụng, cán quản lý để tác giả tìm mặt tồn tại, hạn chế hoạt động tín dụng, tiềm ẩn rủi ro ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng Từ đưa số đề xuất, kiến nghị nhằm hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro tín dụng chi nhánh đồng thời giúp nâng cao chất lượng tín dụng tồn chi nhánh Kết nghiên cứu cho thấy yếu tố rủi ro phát sinh nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan đến từ khách hàng ngân hàng, vấn đề bất cập việc thực biện pháp hạn chế rủi ro tín dụng Từ kết nghiên cứu trên, tác giả đề xuất số giải pháp kiến nghị nhằm hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro tín dụng chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bến Tre Từ khóa: rủi ro tín dụng, quản trị rủi ro tín dụng, tín dụng sách ii THESIS ABSTRACT Title: Credit risk Management at the Ben Tre branch of Vietnam Bank for Social Policies Abstract Credit risk management has an extremely important role for banks in particular and the banking system in general The evaluation, appraisal and good management of loans, the intended disbursements will limit the credit risks that the bank will encounter, which will lessen the bad debt to the bank Credit quality control and credit risk management need to be focused, ensuring the credit activities that bring real efficiency, contributing to the step of bringing the activities of sustainable development The subject uses figures from the statistical reports of the Bank for Social policy in the 4-year period from 2016 to 2019 for analysis, assessment of the real credit risk management status at the Ben Tre branch of Vietnam Bank for Social Policies Through statistical, analytical, comparative methods combined with interviewing some loan clients as well as credit officer and management team,the author find that there are limitation in credit activity, potential risk affecting credit quality Based on this, we give some proposals and recommendations to improve the credit risk management at the branch and help improve the quality of credit throughout the branch The research results show that the potential risk comes from objective and subjective reason of the client and the bank, other unpredicted reason happened in the implementation of credit risk restriction measures From the results of the above research, the author propose a number of solutions and recommendations to improve the management of credit risk at the Ben Tre branch of Vietnam Bank for Social Policies Keywords: credit risk, credit risk management, credit policy iii LỜI CAM ĐOAN Tôi tên Đỗ Thị Thanh Nhanh, học viên lớp cao học CH20B2 trường Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh, niên khóa 2018 – 2020 Luận văn tốt nghiệp cơng trình tơi viết chưa trình nộp để lấy học vị thạc sĩ trường Đại học Kết nghiên cứu tơi hồn tồn trung thực, khơng có nội dung cơng bố trước nội dung người khác thực ngoại trừ trích dẫn dẫn nguồn đầy đủ luận văn Tôi xin cam đoan thông tin hồn tồn thật tơi chịu trách nhiệm lời cam đoan .…………….,ngày…tháng…năm……… Người thực Đỗ Thị Thanh Nhanh iv LỜI CẢM ƠN Đầu tiên xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến giáo viên hướng dẫn luận văn Thầy TS Trần Trọng Huy, người hướng dẫn hỗ trợ suốt thời gian vừa qua Trong trình nghiên cứu để viết bài, nhờ động viên, hướng dẫn nhiệt tình giúp đỡ Thầy mà tơi có thêm kiến thức động lực cố gắng để hồn thành tốt viết Bên cạnh đó, tơi xin cảm ơn gia đình, bạn bè, lãnh đạo đồng nghiệp ủng hộ, khuyến khích tạo điều kiện để tơi hồn thành luận văn Cuối cùng, xin cảm ơn quý thầy cô hỗ trợ góp ý giúp tơi hồn thiện thiếu sót luận văn Người thực Đỗ Thị Thanh Nhanh v MỤC LỤC TÓM TẮT LUẬN VĂN i THESIS ABSTRACT ii LỜI CAM ĐOAN iii LỜI CẢM ƠN iv MỤC LỤC v DANH SÁCH CÁC BẢNG .x DANH SÁCH CÁC HÌNH VÀ BIỂU ĐỒ .x MỞ ĐẦU 1 Lý chọn đề tài 1.1 Đặt vấn đề 1.2 Tính cấp thiết đề tài Mục tiêu đề tài 2.1 Mục tiêu tổng quát .2 2.2 Mục tiêu cụ thể Câu hỏi nghiên cứu .2 Đối tượng nghiên cứu phạm vi nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Nội dung nghiên cứu .3 Đóng góp đề tài .4 Kết cấu đề tài Tổng quan lĩnh vực nghiên cứu .5 vi CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG 1.1 Rủi ro tín dụng 1.1.1 Khái niệm rủi ro tín dụng ngân hàng 1.1.2 Đặc điểm rủi ro tín dụng ngân hàng 1.1.3 Phân loại rủi ro tín dụng ngân hàng 1.1.4 Nguyên nhân rủi ro tín dụng ngân hàng 11 1.1.5 Hậu rủi ro tín dụng ngân hàng 15 1.2 Quản trị rủi ro tín dụng ngân hàng 16 1.2.1 Khái niệm quản trị rủi ro tín dụng ngân hàng 16 1.2.2 Sự cần thiết công tác quản trị rủi ro tín dụng ngân hàng 18 1.2.3 Nội dung quản trị rủi ro tín dụng ngân hàng 19 1.3 Kinh nghiệm quốc tế quản lý rủi ro cho vay sách cho vay xóa đói giảm nghèo 27 1.3.1 Kinh nghiệm quốc tế .27 1.3.2 Bài học kinh nghiệm Việt Nam 32 KẾT LUẬN CHƯƠNG 35 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI TỈNH BẾN TRE 36 2.1 Giới thiệu chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bến Tre 36 2.2 Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bến Tre 38 2.2.1 Những chương trình tín dụng áp dụng chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bến Tre 38 vii 2.2.2 Hoạt động tín dụng chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bến Tre .39 2.2.3 Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bến Tre 56 2.3 Đánh giá cơng tác quản trị rủi ro tín dụng 61 2.3.1 Điểm mạnh 61 2.3.2 Tồn .63 2.3.3 Nguyên nhân 64 KẾT LUẬN CHƯƠNG 67 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI TỈNH BẾN TRE 68 3.1 Định hướng hoạt động chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bến Tre .68 3.1.1 Định hướng chung 68 3.1.2 Định hướng cụ thể 68 3.2 Giải pháp hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro tín dụng chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bến Tre 69 3.2.1 Giải pháp nhận diện rủi ro 69 3.2.2 Giải pháp đo lường rủi ro 73 3.2.3 Giải pháp kiểm soát rủi ro 73 3.2.4 Giải pháp xử lý nợ rủi ro 75 3.3 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ .76 3.3.1 Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước tỉnh Bến Tre 76 viii 3.3.2 Kiến nghị với NHCSXH Việt Nam 77 3.3.3 Kiến nghị với quyền địa phương 77 KẾT LUẬN CHƯƠNG 79 KẾT LUẬN 80 TÀI LIỆU THAM KHẢO 82 68 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI TỈNH BẾN TRE 3.1 Định hướng hoạt động chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bến Tre 3.1.1 Định hướng chung - Ổn định cấu tổ chức tăng cường lực tài theo hướng nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm đa dạng hóa hoạt động nghiệp vụ, tiến tới tự bù đắp chi phí hoạt động, trở thành cơng cụ hữu hiệu Chính phủ để thực mục tiêu phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững - Góp phần xây dựng hệ thống NHCSXH trở thành ngân hàng đại, vừa làm tốt chức tín dụng ưu đãi Nhà nước, vừa phát triển nhiều dịch vụ tài người nghèo, người có thu nhập thấp đối tượng sách khác đóng góp tích cực thực mục tiêu giảm nghèo, giải việc làm, đảm bảo an sinh xã hội xây dựng nông thôn địa bàn Tiếp tục triển khai nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ; đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng cơng nghệ đại, đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ ngân hàng như: Tiết kiệm; toán; chuyển tiền 3.1.2 Định hướng cụ thể - Nguồn vốn dư nợ tăng trưởng năm từ 8% đến 10%, thực hiên đạt tiêu kế hoạch tín dụng Tổng giám đốc giao địa phương ủy thác; tích cực khai thác huy động nguồn vốn, tham mưu cấp ủy, quyền cấp đạo thực tốt Chỉ thị số 40-CT/TW việc dành phần ngân sách ủy thác qua NHCSXH, đảm bảo 100% người nghèo đối tượng sách khác có nhu cầu đủ điều kiện tiếp cận sản phẩm dịch vụ NHCSXH cung cấp; tất hộ nghèo đối tượng sách có nhu cầu vay vốn hỗ trợ tư vấn cách thức sử dụng vốn sản xuất, tạo điều kiện cho người dân nâng cao 69 thu nhập cải thiện đời sống; chủ động tổ chức huy động vốn theo kế hoạch đề nhằm đáp ứng nhu cầu giải ngân chương trình tín dụng - Nâng cao chất lượng tín dụng, giữ ổn định tỷ lệ nợ hạn mức 0,26%, 100% nợ đến hạn xử lý theo quy trình, quy định; hệ số sử dụng vốn đạt 98%, tỷ lệ thu lãi đạt 98%; đảm bảo 100% Tổ TK&VV hoạt động theo quy chế quy định với số tổ có chất lượng hoạt động khá, tốt chiếm 98% tổng số tổ 95% số tổ viên tham gia gửi tiền NHCSXH nơi cho vay -Thực công tác củng cố, nâng cao chất lượng tín dụng sách, theo thực đồng giải pháp nhằm củng cố nâng cao chất lượng tín dụng tồn hệ thống chi nhánh, tập trung vào phịng giao dịch có chất lượng tín dụng cịn thấp chưa ổn định - Hàng năm, xây dựng hoàn thành 100% kế hoạch kiểm tra giám sát Ban đại diện cấp, công tác tự kiểm tra NHCSXH Hội, Đoàn thể nhận ủy thác đảm bảo chất lượng 3.2 Giải pháp hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro tín dụng chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bến Tre 3.2.1 Giải pháp nhận diện rủi ro Thứ nhất, nâng cao hiệu cơng tác thẩm định tín dụng phân tích tín dụng giúp hạn chế RRTD mức cao tổn thất Trên sở giới hạn tín dụng phê duyệt, lần cấp tín dụng chủ yếu tập trung phân tích rủi ro phương án vay Trong phân tích này, cần tập trung đến tính pháp lý, khả tiêu thụ,…đồng thời đưa rủi ro dự kiến, khả kiểm sốt ngân hàng phương án xử lý tình xấu xảy Cần phối hợp chặt chẽ điều kiện tín dụng hợp đồng lãi suất, tỷ lệ vốn tự có tham gia phương án,… nhằm đảm bảo lợi ích thu phải tương xứng với mức độ rủi ro đồng thời thẩm định lại trình cho vay giúp ngân hàng xác định mức độ tổn thất rủi ro vỡ nợ xảy để ngăn ngừa tính biện pháp xử lý Việc thẩm định RRTD, xác định mức độ thiệt hại rủi ro xảy hậu việc không trả 70 nợ để xác định mức độ tổn thất ước tính nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến mức dự phòng rủi ro mà ngân hàng đặt Thứ hai, hoàn thiện tuân thủ nghiêm ngặt quy trình tín dụng Trong giai đoạn kiểm tra hồ sơ thông tin khách hàng, cán tín dụng cần phải kiểm tra thơng tin liên quan đến hồ sơ pháp lý, uy tín tín dụng, lực tài khách hàng chủ yếu dựa hai nguồn thông tin từ khách hàng từ thơng tin nội để nhận định xác khách hàng Trong giai đoạn thẩm định phương án vay vốn trả nợ, thẩm định phương án vay vốn, cán tín dụng cần phải xem xét tính xác thực phần vốn tự có khách hàng tham gia vào dự án, đánh giá khả tài chính, khả sản xuất kinh doanh khách hàng vay để xem xét hiệu vốn tín dụng Khi đánh giá khả trả nợ khách hàng vay vốn, cán tín dụng phải nắm rõ nguồn lực tài chính, tức dịng tiền phương án vay nguồn thu khác mà khách hàng xem xét kèm theo rủi ro tiềm tàng mà bước đầu tín dụng chưa thẩm định nhiều nhằm điều chỉnh thời hạn cho vay thu hồi Trong giai đoạn định cho vay, trước cán tín dụng định cho vay lãnh đạo ngân hàng định cho vay cần phải tập hợp số biến động thị trường, sách kinh tế,… để có nhìn hệ thống rủi ro xảy trước định Việc định kiểm tra cần phải có kiểm tra kỹ lưỡng thay sơ sài định theo đề nghị cán tín dụng hiệu phòng ngừa rủi ro cao Giai đoạn kiểm tra sử dụng vốn vay sau cho vay giai đoạn mang ý nghĩa quan trọng việc phòng ngừa RRTD, tiến hành định kỳ khoản vay tốt để nhằm đảm bảo hoạt động theo dự kiến mà khơng có tình trạng xấu Việc kiểm tra tình hình sử dụng vốn vay sau cho vay cần phải thực cách nghiêm ngặt với tinh thần trách nhiệm cao Ngoài việc trực tiếp kiểm tra, có chế kiểm tra chéo giai đoạn để đảm bảo tính khách quan kiểm tra nhận diện rủi ro khoản vay Thứ ba, nâng cao chất lượng hoạt động đơn vị nhận uỷ thác tổTK&VV: 71 - Nâng cao chất lượng hoạt động đơn vị nhận uỷ thác Phương thức uỷ thác tín dụng qua hội, đồn thể góp phần đưa chủ trương sách tín dụng Nhà nước đến với nhân dân cách nhanh chóng thuận tiện Thơng qua việc thực dịch vụ ủy thác, tổ chức trị - xã hội có điều kiện củng cố tổ chức thu hút hội viên; tham gia giám sát đảm bảo sách tín dụng thực cơng khai, minh bạch, nâng cao hiệu sử dụng nguồn lực Nhà nước cho mục tiêu giảm nghèo…Để tiếp tục phát huy hiệu phương thức uỷ thác qua tổ chức trị xã hội, NHCSXH cần tăng cường số biện pháp sau: + NHCSXH cần có phối hợp tốt với hội đồn thể, trưởng thơn để đáp ứng tốt nhu cầu vốn đối tượng, đưa mức cho vay thời hạn cho vay phù hợp với nhu cầu sử dụng vốn đối tượng thời điểm, mức vay, tránh tình trạng phân bổ mang tính bình quân + NHCSXH cần tăng cường phối hợp với hội đoàn thể, tổ vay vốn để kiểm tra tình hình sử dụng vốn với nhiều hình thức kiểm tra chỗ, kiểm tra định kỳ, kiểm tra chéo, kiểm tra đột xuất,… nhằm có biện pháp xử lý kịp thời sai sót + Tiếp tục thực tốt việc trao đổi thông tin hai chiều NHCSXH với tổ chức hội Củng cố trì họp giao ban theo định kỳ với tổ chức trị xã hội, hội đoàn thể để tổng hợp báo cáo tình hình triển khai tín dụng, tình hình thu nợ khó khăn vướng mắc q trình ủy thác tín để có hướng xử lý cụ thể Hằng năm lập kế hoạch kiểm tra, kiểm soát thường xuyên định kỳ đột xuất công tác nhận ủy thác cho vay vốn NHCSXH + Nâng cao công tác đạo, quản lý tổ chức trị- xã hội nhận ủy thác tổ TK&VV, tăng cường theo dõi giám sát hoạt động Tổ đảm bảo Quy chế theo văn hướng dẫn nghiệp vụ uỷ thác NHCSXH Hàng năm, tổ chức hội chủ động xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay mục đích, có hiệu quả, trả nợ, lãi kỳ hạn + NHCSXH phối hợp chặt chẽ với hội đoàn thể tổ chức lớp tập huấn nghiệp vụ ủy thác cho cán hội Tổ trưởng Tổ TK&VV Hội quản lý 72 + Các tổ chức hội cần trọng tuyên truyền chủ trương, sách tín dụng ưu đãi, chương trình tín dụng hộ nghèo đối tượng sách khác, đẩy mạnh việc lồng ghép việc thực dịch vụ ủy thác tín dụng sách với hoạt động hỗ trợ đối tượng phụ trách để phát triển sinh kế, định hướng sử dụng vốn vay có mục đích gắn với chương trình phát triển kinh tế địa phương, chuyển đổi trồng, vật nuôi, ngành nghề phù hợp, chương trình dạy nghề, chuyển giao cơng nghệ, khuyến nơng, khuyến lâm, tìm đầu cho sản phẩm,… - Nâng cao hiệu hoạt động tổ TK&VV + NHCSXH tăng cường giám sát hoạt động bình xét hộ gia đình đề nghị vay vốn Hoạt động phải tổ chức công khai thông qua họp Tổ, có giám sát, chứng kiến trưởng thôn tổ chức hội nhận uỷ thác cấp xã Việc bình xét phải lập biên có ghi chép rõ ràng, cụ thể Quá trình bình xét phải diễn cơng tâm, khơng nể, xuề xồ Trong phải đảm bảo được: đánh giá mức vốn xin vay, mức độ phù hợp nhu cầu sử dụng vốn vay để thực phương án sản xuất, kinh doanh tổ viên theo chương trình xin vay theo quy định NHCSXH Đồng thời vào chu kỳ sản xuất, kinh doanh, khả trả nợ hộ để bình xét đề nghị vay vốn với mức vốn cần thiết, thời hạn vay vốn phù hợp + Thực chế thành viên tổ TK&VV tự thẩm định vay, bảo lãnh cho khả vay lần tuỳ thuộc vào tình hình hồn trả nợ thành viên tổ Thành viên toán nợ hạn ưu tiên vay khoản mới, lớn Theo cách rủi ro mức thấp mà cho phép khách hàng phát triển kinh doanh hiệu + Ngồi việc uỷ thác cho tổ chức trị-xã hội theo dõi, giám sát, đôn đốc hoạt động Tổ TK&VV, NHCSXH có trách nhiệm theo dõi, giám sát hoạt động Tổ, đồng thời phối hợp với UBND cấp xã tổ chức trị - xã hội nhận ủy thác, hàng tháng thực việc chấm điểm, đánh giá xếp loại chất lượng hoạt động 73 ủy nhiệm tổ TK&VV Nhờ giúp NHCSXH kiểm sốt tốt hoạt động tổ TK&VV, chủ động kịp thời phối hợp với hội, đoàn thể nhận ủy thác thực biện pháp củng cố, kiện toàn tổ yếu kém, trung bình + NHCSXH trực tiếp kiểm tra đối chiếu nợ vay phối hợp với Hội đoàn thể cấp, tổ TK&VV kiểm tra, đối chiếu nợ vay, phân tích nợ xem vốn vay có hiệu hay khơng, chất lượng tín dụng tốt hay xấu Trong công tác này, sau xem xét hiệu sử dụng vốn, kết hợp tư vấn giúp đỡ hộ vay sử dụng vốn tốt hơn, đồng thời rút mặt được, chưa được, vướng mắc người vay để phản ánh với cấp thẩm quyền Ngồi ra, thơng qua đối chiếu trực tiếp với người vay phát sai phạm, tiêu cực cán liên quan để kịp thời xử lý 3.2.2 Giải pháp đo lường rủi ro Nâng cao chất lượng hoạt động đánh giá, phân loại khách hàng sở linh hoạt việc áp biểu tiêu định tính định lượng phù hợp với hoạt động kinh doanh, đối tượng khách hàng tính chất rủi ro loại dịch vụ tín dụng Chủ động xây dựng hệ thống phân loại đánh giá tín dụng khách hàng theo đặc điểm kinh tế địa phương để sớm nhận biết khách hàng có dấu hiệu, nguy nợ xấu, chây ỳ toán bỏ trốn,… để sớm có biện pháp xử lý Nâng cao lực nhận thức, đào tạo chuyên môn việc vận hành chương trình chấm điểm, xếp hạng tín dụng phân loại khách hàng cho đội ngũ cán làm công tác tín dụng, hạn chế đến mức thấp sai sót q trình thực để tránh RRTD góc độ hoạt động 3.2.3 Giải pháp kiểm sốt rủi ro Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát khoản vay Kiểm tra, giám sát một công đoạn quan trọng để phịng ngừa rủi ro tín dụng Nó giúp ngân hàng nắm việc sử dụng khoản vay, tình trạng hoạt động SXKD khách hàng, qua kịp thời điều chỉnh khách hàng có phương án xử lý vay kịp thời Vì 74 hoạt động phải thực thường xuyên chặt chẽ Hoạt động kiểm tra phải thực tất khoản vay cũ lẫn Việc kiểm tra, giám sát phải thực cách khoa học, tế nhị, thông tin thu thập cần phân tích để từ tìm biện pháp quản lý khoản vay, đảm bảo an toàn, hiệu Thường xuyên sớm đưa cảnh báo tác động không mong muốn tới tất khách hàng Đồng thời chủ động tham gia, phối hợp với đơn vị ủy thác giải khó khăn khách hàng Chủ động xử lý nợ đến hạn, lãi tồn đọng vấn đề đặc biệt quan trọng, ngân hàng cần quan tâm đặc biệt có đạo, theo dõi, đôn đốc xử lý kiên kịp thời có phát sinh nợ đến hạn Trên thực tế, vay cịn nhiều lãi tồn, chưa thực trả lãi định kỳ hàng tháng dễ phát sinh nợ hạn nguy rủi ro tín dụng Việc tập trung kiên công tác thu lãi tháng, đặc biệt quan tâm vay từ tháng chưa trả lãi để hạn chế phát sinh lãi tồn, tâm lý khách hàng vay vốn thường ngán ngại trả tiền lãi đặc biệt đối tượng hộ nghèo, hộ sách Tăng cường hiệu hoạt động kiểm tra, kiểm soát nội chi nhánh Thiết lập chế giám sát song song thông qua công tác quản lý nợ, cần ý công tác hậu kiểm kiểm tra nội để tăng cường khả kiểm sốt tính tn thủ hoạt động cấp tín dụng, giảm thiểu RRTD Trong cơng tác kiểm tra nội bộ, thực kiểm tra theo định kỳ, cần tập trung tăng tần suất kiểm tra khách hàng có nợ xấu, đánh giá việc thực thi biện pháp quản lý nợ có vấn đề khả thu hồi nợ Công tác kiểm tra nội cần thực có trọng điểm, không qua loa lấy lệ để kịp thời chấn chỉnh nguy gây rủi ro đề xuất giải pháp để tăng cường khả phòng ngừa RRTD Để tăng cường khả phát ngăn chặn gian lận, sai sót hoạt động nghiệp vụ ngân hàng, cần thiết phải tiến hành biện pháp kiểm sốt quy trình nghiệp vụ như: Kiểm tra chéo định kỳ giao dịch viên với nội chi nhánh; Định kỳ luân chuyển giao dịch viên;… Cơ chế kiểm 75 soát cách tự kiểm sốt góp phần tăng tinh thần trách nhiệm nhân viên, tạo hiệu ứng có lợi cho mơi trường kiểm sốt Đó cơng việc nhân viên làm ln có người kiểm tra, theo dõi, đánh giá, đồng thời giảm thiểu chi phí tổ chức đồn kiểm tra ngăn ngừa gian lận phát khắc phục hậu Chế tài thưởng phạt mang tính chất kinh tế nên áp dụng nhằm khuyến khích nhân viên cơng tác nghiệp vụ tiến gần với chế thị trường bên Nhân viên nhận thấy việc thưởng phạt công minh tự hồn thiện việc hồn thành nhiệm vụ, có ý thức nhắc nhở tố giác hành vi sai phạm ngân hàng Cần có chế xử lý vi phạm nghiêm khắc hơn, rõ ràng hơn, minh bạch công khai trách nhiệm tổ chức, cá nhân có sai phạm gây thiệt hại cho ngân hàng Qua vừa có tác dụng răn đe, giáo dục, vừa có tác dụng nâng cao trách nhiệm cán ngân hàng, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động ngân hàng 3.2.4 Giải pháp xử lý nợ rủi ro - NHCSXH cần hồn thiện cơng tác đánh giá chất lượng khoản nợ Chi nhánh cần phải xếp loại khoản nợ hạn, khoản nợ hạn cách xác với mục đích phát sớm dấu hiệu rủi ro để thực hỗ trợ khách hàng phối hợp hành động với tổ chức, ban ngành việc thu nợ đồng thời trích lập dự phịng xác - Cần phát sớm nợ xấu nâng cao hiệu áp dụng biện pháp thu hồi nợ trực tiếp Đối với ngân hàng, việc nhận dạng sớm nợ xấu, áp dụng biện pháp phù hợp để đôn đốc khách hàng trực tiếp trả nợ vay cần thiết Ngân hàng cần nắm rõ thực trạng tính chất, nguồn gốc phát sinh khoản nợ xấu phân loại nợ xấu dựa quy định pháp luật nghiệp vụ ngân hàng để có phương án xử lý kịp thời Việc thực thông qua hoạt động kiểm tra thường xuyên khoản vay Nếu phát dấu hiệu nợ xấu, ngân hàng lập danh sách khoản nợ cần ý theo dõi tình hình tài khách hàng để thu hồi nợ Nếu nợ xấu khách hàng lâm vào tình trạng khả 76 toán thực nguyên nhân khách quan, làm ăn thua lỗ, vốn thu hồi nợ thực sau phục hồi kinh doanh ngân hàng đồng hành với khách hàng để tháo gỡ khó khăn, chia sẻ rủi ro với khách hàng tiếp tục hỗ trợ vay vốn Nếu khách hàng khơng có khả trả nợ tương lai phải áp dụng biện pháp hành kinh tế liệt để giải Đối với khoản nợ xấu vi phạm từ phía cán ngân hàng khâu thẩm định, xét duyệt cho vay cần xác định rõ trách nhiệm cá nhân tập thể có liên quan Thiết lập chế thưởng hấp dẫn dành cho nhân viên ngân hàng cá nhân, tổ chức công tác thu hồi nợ xấu - Giám sát chặt chẽ việc sử dụng vốn vay tiêu chuẩn hố hệ thống thơng tin khoản nợ xấu Một nguyên nhân dẫn đến nợ xấu hoạt động giám sát vốn vay thực chưa hiệu Nhiều khoản vay không sử dụng mục đích theo lộ trình thể hợp đồng tín dụng Vì vậy, việc rà sốt, theo dõi khoản vay, đánh giá thực trạng sử dụng vốn vay khách hàng kịp thời báo cáo cấp uỷ, quyền địa phương trường hợp vi phạm hợp đồng tín dụng, chiếm dụng vốn cần thiết Trong trường hợp định phối hợp với quan Công an, viện kiểm sát, Toà án để đưa xử lý trước pháp luật trường hợp cố tình chiếm dụng vốn nhà nước 3.3 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ 3.3.1 Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước tỉnh Bến Tre Giả định việc hộ nghèo trả mức lãi suất vay vốn hình thành chế thị trường khơng phải lúc Thực tiễn cho thấy, lãi suất NHCSXH không thấp so với lãi suất cho vay Ngân hàng Nông nghiệp phát triển nông thôn số NHTM khác người nghèo chi trả lãi tháng cách đặn Việc trì mức lãi suất cho vay thấp thời gian dài khiến người vay vốn đem số tiền gửi NHTM, cho vay lại số đối tượng khác để hưởng chênh lệch Ngoài ra, việc quy định mức lãi suất thấp khiến Nhà nước phải bù chênh lệch lãi suất 77 bối cảnh Ngân sách nhà nước khó khăn, lượng khách hàng đối tượng sách tiếp cận với tín dụng ưu đãi không cao, làm giảm phạm vi tác động tín dụng sách Việc giảm dần mức độ ưu đãi lãi suất mà thay vào hỗ trợ thủ tục, kỹ thuật phù hợp định hướng phát triển NHCSXH Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển NHCSXH giai đoạn 20112020, đồng thời phù hợp với thực tiễn kinh nghiệm quốc gia giới 3.3.2 Kiến nghị với NHCSXH Việt Nam Phân tích thực trạng tình hình nợ hạn, nợ xấu mức cao số địa phương cho thấy công tác quản trị Ban đại diện HĐQT chưa thường xuyên sâu sát Do vậy, hoàn thiện lại máy quản trị NHCSXH việc làm cần thiết, không giúp giải bất cập mà hướng tới tăng cường hiệu công tác quản trị ngân hàng NHCSXH cần phát huy vai trò, trách nhiệm HĐQT Ban đại diện HĐQT cấp việc nghiên cứu, đề xuất chế, sách, giám sát hoạt động NHCSXH; vai trò, trách nhiệm UBND cấp xã việc xác nhận đối tượng, lồng ghép chương trình, dự án, tuyên truyền quản lý vốn vay Thường xuyên củng cố tổ chức, đảm bảo đạo thống hoạt động từ HĐQT đến Ban đại diện HĐQT cấp tỉnh, cấp huyện Đồng thời, cần trọng nâng cao hiệu đạo Ban đại diện HĐQT cấp huyện cách xây dựng tiêu thức đánh giá hoạt động Ban đại diện HĐQT cấp huyện 3.3.3 Kiến nghị với quyền địa phương Thứ nhất, tham mưu cho quyền kiện toàn thành phần hoạt động Ban giảm nghèo để ổn định cán bộ, phân công cán trực tiếp phụ trách cơng tác tín dụng sách Như nâng cao lực kinh nghiệm đạo Hội đoàn thể thực tốt hoạt động uỷ thác củaNHCSXH Thứ hai, quyền địa phương cần phối hợp giải khó khăn, vướng mắc với ngân hàng, tổ chức hội đoàn thể, Tổ TK&VV thực tín dụng sách Chính phủ địa bàn, đặc biệt công tác thu hồi nợ xấu xử lý 78 rủi ro ngun nhân khách quan sách ưu đãi Đảng, Nhà nước cho đối tượng thụ hưởng Thứ ba, Sở Lao động Thương binh xã hội cần đạo UBND cấp xã cập nhật danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo xã theo chuẩn quy định, đảm bảo nguồn vốn cho vay Chương trình đến đối tượng, thực mục tiêu giảm nghèo quốc gia Thứ tư, NHCSXH tham mưu với quyền địa phương việc tổ chức khố tập huấn kỹ thuật trồng trọt, chăn ni trước, sau giải ngân đảm bảo liên tục, thường xuyên đến đối tượng, nhu cầu nhằm kết hợp hoạt động tín dụng với hoạt động hỗ trợ nâng cao lực sản xuất kinh doanh 79 KẾT LUẬN CHƯƠNG Trên tảng sở lý luận chương 1, số liệu phân tích thực trạng, tồn tại, hạn chế cơng tác quản trị rủi ro tín dụng chi nhánh NHCSXH tỉnh Bến Tre chương thời gian qua, chương luận văn xây dựng lựa chọn khuyến nghị để hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro tín dụng chi nhánh Bên cạnh đó, tác giả xin đề xuất số kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước, với NHCSXH Việt Nam, với quyền địa phương để nhằm hồn thiện mơi trường kinh doanh để giúp chi nhánh NHCSXH tỉnh BếnTre làm tốt công tác quản trị rủi ro tín dụng 80 KẾT LUẬN Hoạt động tín dụng ln tiềm ẩn rủi ro, việc nghiên cứu áp dụng biện pháp phòng ngừa giảm thiểu rủi ro hoạt động tín dụng nhằm giảm thiểu tối đa thiệt hại xảy nhiệm vụ quan trọng công tác điều hành ngân hàng Thành công cơng tác quản trị RRTD kiểm sốt rủi ro tỷ lệ tổn thất thấp tổn thất dự kiến Đối với rủi ro hoạt động tín dụng NHCSXH có nét đặc thù riêng, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu kinh tế mà cịn tác động ảnh hưởng lớn mặt xã hội Luận văn “Quản trị rủi ro tín dụng chi nhánh Ngân hàng sách xã hội tỉnh Bến Tre” tập trung phân tích thực trạng RRTD chi nhánh thơng qua quy trình xử lý nghiệp vụ để bộc lộ rõ rủi ro tiềm ẩn ảnh hưởng đến kết hoạt động NHCSXH Xuyên suốt trình nghiên cứu mục tiêu quản trị RRTD, luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu, khảo sát, đối chiếu với tiêu cụ thể hoạt động chi nhánh, đặc biệt phân tích tình hình quản trị rủi ro tín dụng Chi nhánh đạt kết sau: - Hệ thống hoá vấn đề quản trị RRTD Ngân hàng, nhân tố ảnh hưởng làm rõ tiêu chí đánh giá hiệu cơng tác - Phân tích thực trạng QTRRTD chi nhánh NHCSXH tỉnh Bến Tre thơng qua tiêu chí đề xuất chương Qua đó, đánh giá mặt thành cơng, hạn chế ngun nhân có liên quan đến công tác QTRRTD chi nhánh, làm sở đề xuất khuyến nghị, kiến nghị chương - Nêu lên khuyến nghị kiến nghị nhằm hồn thiện, nâng cao hiệu cơng tác QTRRTD chi nhánh nói riêng NHCSXH Việt Nam nói chung 81 Công tác quản trị RRTD NHCSXH vấn đề phức tạp, địi hỏi phải có trình thực nghiệm lâu dài Do thời gian khả nghiên cứu nhiều hạn chế, số liệu thu thập chưa đầy đủ, luận văn chắn khơng tránh khỏi sai sót, khiếm khuyết định Tác giả mong nhận ý kiến q Thầy, Cơ để hồn thiện luận văn 82 TÀI LIỆU THAM KHẢO Hồ Diệu (2003), Tín dụng ngân hàng, NXB Thống kê, Hà Nội Lê Thị Thu Thủy (2016), “Xử lý nợ xấu NHCSXH – Thực trạng vấn đề đặt ra“, Tạp chí khoa học, Đại học Quốc qua Hà Nội Ngân hàng sách xã hội tỉnh Bến Tre (2016, 2017, 2018, 2019), Báo cáo tổng kết hoạt động hàng năm Nguyễn Thị Hồng Yến Nguyễn Thị Thu Hà (2016), “Bàn quản lý tín dụng sách NHCSXH“, Tạp chí tài Nguyễn Văn Tiến Nguyễn Mạnh Hùng (2017), Cẩm nang quản trị rủi ro kinh doanh ngân hàng, Nhà xuất Lao động Nguyễn Võ Tuyết Trinh (09/2016), “Nâng cao chất lượng tín dụng hỗ trợ giảm nghèo”, Tạp chí tài Quốc hội nước Cộng hịa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2017), Luật tổ chức tín dụng, Hà Nội Thủ tướng phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam(2015), Quyết định số 976/QĐ-TTg ngày 01/07/2015 ban hành quy chế phân loại nợ Ngân hàng sách xã hội Trần Huy Hồng (2011), Giáo trình Quản trị ngân hàng thương mại, NXB Lao động Xã hội, Hà Nội ... nghị nhằm hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro tín dụng chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bến Tre Từ khóa: rủi ro tín dụng, quản trị rủi ro tín dụng, tín dụng sách ii THESIS ABSTRACT Title:... LUẬN CHƯƠNG 35 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI TỈNH BẾN TRE 36 2.1 Giới thiệu chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bến. .. Tre 36 2.2 Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bến Tre 38 2.2.1 Những chương trình tín dụng áp dụng chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội