Cơ sở lý thuyết
Khái niệm
Hệ thống thông tin quản lý (MIS) là một hệ thống tích hợp bao gồm con người, quy trình, cơ sở dữ liệu và thiết bị, nhằm cung cấp thông tin cho các nhà quản lý và người ra quyết định, hỗ trợ họ trong việc đạt được các mục tiêu của tổ chức.
Hệ thống thông tin quản lý (MIS) mang lại lợi thế cạnh tranh cho các công ty và tổ chức bằng cách cung cấp thông tin chính xác, đúng người, đúng định dạng và kịp thời.
Các thành phần của MIS
Phần cứng (Hardware) bao gồm các thiết bị như máy tính, máy in và thiết bị mạng, cung cấp khả năng tính toán để xử lý dữ liệu Nó đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối mạng và in ấn, đồng thời tăng tốc độ chuyển đổi dữ liệu thành thông tin hữu ích.
Phần mềm là các chương trình hoạt động trên phần cứng để xử lý dữ liệu, bao gồm những ứng dụng như bảng tính (Excel) và phần mềm cơ sở dữ liệu (Access).
- Dữ liệu (Data): là các dữ liệu mà hệ thống thông tin ghi lại.
- Thủ tục (Procedures): là các thủ tục được đưa ra để hướng dẫn người dùng và các thành phần khác ghi, lưu trữ và phân tích dữ liệu…
- Con người (People): những người sử dụng hệ thống thông tin.
Cấu trúc của hệ thống thông tin
Input: là việc thu thập các dữ liệu (Raw data).
Xử lý dữ liệu là quá trình chuyển đổi thông tin thành kết quả hữu ích thông qua các phương pháp tính toán, so sánh, thay thế hoặc lưu trữ để sử dụng sau này Việc biến đổi dữ liệu thành các thông tin có giá trị là rất quan trọng cho hoạt động kinh doanh hiệu quả.
Output: tạo ra các thông tin hữu ích, ví dụ: các bản báo cáo, tài liệu.
Phản hồi là thông tin từ hệ thống, đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh các yếu tố đầu vào và quy trình xử lý Nó cũng rất cần thiết cho các nhà quản lý và người ra quyết định trong việc cải thiện hiệu quả hoạt động.
Mobile Banking
Mobile Banking là dịch vụ ngân hàng trực tuyến thông qua ứng dụng trên điện thoại, cho phép khách hàng thực hiện giao dịch mọi lúc, mọi nơi chỉ cần có kết nối internet Ưu điểm của dịch vụ này bao gồm sự tiện lợi, nhanh chóng và khả năng quản lý tài chính hiệu quả.
- Giao diện dễ sử dụng.
- Có thể sử dụng ở bất cứ nơi nào, chỉ cần có Smartphone có kết nối Internet.
- Cung cấp nhiều dịch vụ tiện ích như liên kết với công ty bảo hiểm, công ty chứng khoán, công ty tài chính…
- Chi phí giao dịch trên Mobile Banking thấp hơn so với giao dịch tại ngân hàng. b) Nhược điểm:
- Mức độ ổn định của App phụ thuộc vào chất lượng mạng, tốc độ đường truyền.
Giới thiệu công ty
Thông tin cơ bản
MoMo, ứng dụng thanh toán điện tử của Công ty Cổ phần dịch vụ Di Động Trực Tuyến (M_Service), được thành lập vào năm 2010 Là đơn vị hàng đầu tại Việt Nam, MoMo cung cấp dịch vụ ví điện tử trên di động, chuyển tiền mặt tại điểm giao dịch (OTC) và nền tảng thanh toán, nhờ vào các hợp tác chiến lược với ngân hàng và tổ chức tài chính.
MoMo hiện có mặt trên cả hai hệ điều hành iOS và Android, phục vụ hơn 23 triệu người dùng Là nền tảng thanh toán di động, MoMo thúc đẩy nền kinh tế không tiền mặt và mang đến trải nghiệm thanh toán một chạm với hàng trăm tiện ích dịch vụ, bao gồm chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, mua vé máy bay, vé xe lửa, vé xem phim, thu - chi hộ và thương mại điện tử.
MoMo đã đạt được các tiêu chuẩn quốc tế trong ngành tài chính ngân hàng, bao gồm chứng chỉ bảo mật PCI DSS (Payment Card Industry Data Security Standard), đảm bảo an toàn cho thông tin thanh toán của người dùng.
Tiêu chuẩn bảo mật PCI DSS, được thiết lập bởi Hội đồng Tiêu chuẩn Bảo mật, bao gồm các thành viên như Visa, MasterCard, American Express, Discover Financial Services và JCB International, đảm bảo an toàn cho giao dịch điện tử Tại Việt Nam, MoMo là ví điện tử đầu tiên đạt chứng chỉ PCI DSS - Level 1, thể hiện cam kết bảo mật cao nhất Ví MoMo áp dụng các công nghệ xác thực tiên tiến như xác thực hai lớp, xác thực bằng vân tay và nhận diện khuôn mặt, cùng với tính năng tự động khóa ứng dụng khi không sử dụng Ngoài ra, MoMo bảo vệ đường truyền với giao thức SSL/TLS và sử dụng công nghệ mã hóa số thẻ quốc tế (Tokenization) để bảo vệ dữ liệu trong quá trình giao dịch.
Tính năng của Momo
Ngoài chức năng chuyển và nhận tiền cùng thanh toán hóa đơn điện thoại, điện, nước và Internet như Mobile Banking, MoMo còn hỗ trợ người dùng thanh toán nhiều loại dịch vụ khác, tạo nên một hệ sinh thái đa dạng do chính MoMo phát triển.
Du lịch và di chuyển: Momo cho phép người dùng dễ dàng đặt và thanh toán vé máy bay, tàu hỏa, xe khách cùng với việc đặt phòng khách sạn Bên cạnh đó, Momo cũng cung cấp thông tin về các địa điểm du lịch hấp dẫn và đánh giá về khách sạn để người dùng có thể lựa chọn phù hợp.
You can conveniently make payments at various locations including convenience stores like Circle K, Cheer, GS25, and 7-Eleven, as well as supermarkets such as Co.opmart, LOTTE Mart, and AEON Additionally, dining options like Hoàng Yến Premier, Shabu Ya, and Holy Crab, along with coffee and tea shops like Phúc Long and Viva Star Coffee, are all linked with Momo for seamless transactions.
-Game/Ứng dụng: người dùng có thể mua thẻ game, nạp tiền trực tiếp vào game hoặc mua ứng dụng của CH Play hay App Store.
Tài chính và bảo hiểm hiện nay cung cấp nhiều dịch vụ hữu ích, bao gồm vay tiền, trả góp và tín dụng từ các đối tác như Cash VN, Paylater, FE Credit Ngoài ra, người dùng còn có thể mua bảo hiểm từ các công ty uy tín như AIA, Prudential và Hanwha Life.
Người dùng có thể dễ dàng mua vé xem phim từ các rạp như Cinestar, BHD Star, CGV và đặt phòng Karaoke thông qua ứng dụng MoMo Ngoài ra, MoMo còn hợp tác với các khu vui chơi giải trí như TiNiworld và JP World, cho phép người dùng mua vé và đặt đồ chơi một cách tiện lợi.
Mua sắm trực tuyến qua ví MoMo đang trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người dùng Người dùng có thể thanh toán hóa đơn trên các sàn thương mại điện tử như Tiki, Lazada, Yes24, cùng với các ứng dụng đặt đồ ăn, mỹ phẩm, sách và dịch vụ Hosting, kèm theo nhiều voucher ưu đãi hấp dẫn.
Sống tốt cùng MoMo là điểm nổi bật nhất giúp phân biệt MoMo với các dịch vụ Mobile Banking khác MoMo đã phát triển một nền tảng gây quỹ từ thiện, cho phép người dùng dễ dàng thực hiện các khoản quyên góp, với mức tối thiểu chỉ từ 1.000đ.
Heo đất MoMo là một mini game thú vị trên nền tảng MoMo, cho phép người dùng nuôi heo và mời bạn bè cùng tham gia nuôi heo vàng Số lượng heo vàng được nuôi sẽ được quyên góp để hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn.
Phân tích môi trường để thấy được tác lực dẫn đến sự chuyển đổi sang sử dụng
Đề án không dùng tiền mặt tại Việt Nam
Hình III.1: Lợi ích của xã hội không tiền mặt
Thanh toán không dùng tiền mặt là phương thức giao dịch tài chính mà không cần tiền mặt, trong đó tiền được chuyển từ tài khoản của người chi trả sang tài khoản của người thụ hưởng Hình thức này thường được thực hiện thông qua các tổ chức cung cấp dịch vụ thanh toán, giúp tối ưu hóa quy trình thanh toán và tăng tính tiện lợi cho người sử dụng.
Thanh toán bằng tiền mặt là phương thức đơn giản và tiện dụng nhưng chỉ phù hợp với nền kinh tế nhỏ, nơi giao dịch diễn ra với số lượng hạn chế Khi nền kinh tế phát triển nhanh chóng, phương thức này bộc lộ nhiều hạn chế, như độ an toàn thấp trong các giao dịch lớn và chi phí cao cho ngân hàng trong việc in ấn, vận chuyển và bảo quản tiền mặt Hơn nữa, thanh toán bằng tiền mặt còn làm giảm khả năng tạo tiền của ngân hàng thương mại, gây ra áp lực giả tạo về sự khan hiếm tiền mặt và ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước Do đó, cần thiết phải phát triển phương thức thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) hiện đại hơn để đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế.
Giai đoạn 2001 - 2005 chứng kiến sự chuyển biến mạnh mẽ trong hoạt động thanh toán ngân hàng, với sự ra đời của nhiều phương tiện và dịch vụ thanh toán hiện đại, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người sử dụng Thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) đã trở thành xu thế toàn cầu, và Việt Nam cũng không ngoại lệ Nhận thức được tầm quan trọng của TTKDTM, vào năm 2006, Thủ tướng đã phê duyệt Đề án thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2006-2010 theo Quyết định số 291/2006/QĐ-TTg.
Đề án đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2011-2015, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào ngày 27/12/2011, nhằm mục tiêu giảm tỷ lệ tiền mặt trong tổng phương tiện thanh toán xuống dưới 11% vào cuối năm 2015 Đồng thời, đề án cũng hướng tới việc tăng cường số lượng người dân tiếp cận dịch vụ thanh toán, với mục tiêu nâng tỷ lệ người dân có tài khoản ngân hàng lên 35-40% dân số.
Để thúc đẩy tiến trình thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM), Chính phủ Việt Nam đã triển khai các chính sách hỗ trợ và phát triển Chính phủ điện tử, cung cấp dịch vụ công cấp độ 3 và 4 Ngày 30/12/2016, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2545/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển TTKDTM giai đoạn 2016 - 2020, với nhiều giải pháp đồng bộ và phân công trách nhiệm cụ thể cho các Bộ, ngành và địa phương Mục tiêu là tạo sự chuyển biến rõ rệt trong TTKDTM, khuyến khích người dân thay đổi thói quen sử dụng tiền mặt sang các phương tiện và phương thức thanh toán điện tử.
Hội nhập kinh tế, tăng trưởng nhanh chóng
Việt Nam hiện là thành viên chính thức của nhiều tổ chức quốc tế như ASEAN, APEC và WTO, điều này đã thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu và thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, góp phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế Thu nhập bình quân đầu người cũng tăng dần qua các năm, dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng trong số lượng giao dịch mua bán trong và ngoài nước, từ đó yêu cầu các phương thức thanh toán nhanh chóng và an toàn hơn so với tiền mặt.
Hình III.2: Tình hình xuất nhập khẩu của Việt Nam giai đoạn 2006-2016
Hình III.3: GDP Việt Nam giai đoạn 2006-2016
Sự phát triển mạnh mẽ của Internet
Ngày 19 tháng 11 năm 1997, sau nhiều cuộc thảo luận và thuyết phục, Ban điều phối quốc gia mạng Internet đã cấp giấy phép cho các nhà cung cấp dịch vụ kết nối Internet Sự kiện này đánh dấu sự ra đời của "Internet Việt Nam" Đến ngày 1 tháng 12 năm 1997, Internet chính thức được cung cấp cho đông đảo người dùng.
Từ năm 1997 đến trước 2002, Việt Nam chỉ có 1,8 triệu người dùng Internet, chiếm 4% dân số Tuy nhiên, vào tháng 4/2003, giá cước Internet và điện thoại giảm mạnh tới 40%, thúc đẩy sự phổ cập Internet Sự ra đời của dịch vụ Internet ADSL vào tháng 5/2003 đã dẫn đến sự gia tăng đột biến số người sử dụng Trong 20 năm qua, Internet đã làm thay đổi sâu sắc các quan niệm truyền thống trong kinh tế, chính trị và xã hội tại Việt Nam Với chỉ một thiết bị kết nối Internet, bất kỳ ai cũng có thể khởi nghiệp và tiếp cận thị trường toàn cầu, như trường hợp của Flappy Bird Theo thống kê của Nielsen, 23 triệu người Việt đã hình thành thói quen mua sắm trực tuyến Việt Nam cũng được Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU) đánh giá là một trong những quốc gia có tỷ lệ tăng trưởng Internet cao nhất thế giới.
Sau hai thập kỷ, Việt Nam hiện có hơn 50 triệu người dùng Internet, chiếm 53% tổng dân số, và là một trong những thị trường có số người dùng Internet vượt trội so với người không dùng Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa và hoạt động giảm sút, Internet đã trở thành công cụ thiết yếu giúp mọi người duy trì kết nối và cảm giác bình thường Đối với nhiều người, Internet không chỉ là phương tiện giao tiếp mà còn là cách kiếm tiền và nhận hàng hóa một cách an toàn Đại dịch COVID-19 đã thúc đẩy xu hướng này phát triển mạnh mẽ hơn.
Hình III.4: Số người dùng internet tại Việt Nam giai đoạn 2003-2017
Sự phát triển của các thiết bị di động
Xu hướng mobile-first đang bùng nổ tại Việt Nam, nhờ vào sự ra mắt của nhiều mẫu thiết bị di động giá rẻ từ các thương hiệu khác nhau Sự gia tăng nhanh chóng số lượng người dùng, đặc biệt là người dùng smartphone, đã được ghi nhận trong báo cáo Thị trường quảng cáo số Việt Nam năm 2019.
Adsota vừa công bố rằng hiện tại, Việt Nam có 43,7 triệu người sử dụng smartphone, chiếm 44,9% tổng dân số 97,4 triệu Những con số này đưa Việt Nam vào top 15 thị trường smartphone lớn nhất thế giới, cùng với các quốc gia phát triển như Anh Quốc, Nhật Bản, Đức và Indonesia trong khu vực Đông Nam Á.
Việt Nam hiện đang nằm trong top những quốc gia có số lượng người dùng điện thoại thông minh cao nhất thế giới, đồng thời cũng là một trong những thị trường tải ứng dụng hàng đầu Theo báo cáo tính đến hết quý 2 năm 2019, Việt Nam đứng thứ 7 trong bảng xếp hạng các thị trường có nhiều lượt tải ứng dụng nhất trên App Store và Google Play, với tổng cộng 750 triệu lượt tải.
Hình III.5: Việt Nam xếp hạng 7 thế giới về số lượt tải app di động năm 2019
Xu hướng tiết kiệm thời gian, đòi hỏi sự tiện lợi, nhanh chóng
Theo khảo sát năm 2013 của Jumio, 66% người tiêu dùng di động đã từ bỏ việc mua sắm, trong đó 50% cho biết nguyên nhân là do quy trình thanh toán quá phức tạp hoặc mất quá nhiều thời gian Thêm vào đó, 25% người tiêu dùng cho rằng giao dịch của họ không thành công do lo ngại về tính bảo mật của thông tin thanh toán.
Hình III.6: Các yếu tố dẫn đến lựa chọn dùng thanh toán di động tại Hà Nội &
Trong bối cảnh phát triển nhanh chóng hiện nay, nhịp sống của người dân Việt Nam ngày càng gia tăng, khiến tác phong công nghiệp trở thành yêu cầu thiết yếu đối với người lao động Việc tuân thủ thời gian được xem là nguyên tắc quan trọng của các doanh nghiệp, dẫn đến xu hướng người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm và dịch vụ nhanh chóng, tiện lợi, đồng thời đảm bảo an toàn và riêng tư Một khảo sát của Q & Me trên 383 người dùng thanh toán di động tại TP.HCM và Hà Nội trong độ tuổi từ 18 đến 44 cho thấy ba yếu tố chính thúc đẩy việc sử dụng thanh toán di động là sự dễ dàng trong giao dịch, thời gian giao dịch nhanh chóng và không cần mang theo tiền mặt khi ra ngoài.
Bảng III.1: Tổng hợp các yếu tố môi trường theo mô hình PEST
-Đề án thanh toán không dùng tiền mặt của Chính phủ
-Kinh tế hội nhập và phát triển
-Nhịp sống tăng nhanh dẫn đến xu hướng sử dụng SP/DV nhanh chóng, tiện lợi
-Sự phát triển của internet-Sự phát triển của các thiết bị di động
Phân tích hệ thống thông tin quản lý của MoMo
IPO hệ thống
Thông tin đăng nhập của người dùng và quy trình đăng ký tài khoản mới là rất quan trọng Các yêu cầu liên quan đến thanh toán, chuyển tiền, kiểm tra thông tin và đầu tư cần được xử lý nhanh chóng Dữ liệu mô tả các giao dịch phải được thu thập ngay lập tức và ghi lại một cách chính xác, kịp thời, đồng thời giảm thiểu sự can thiệp thủ công.
Quá trình kiểm tra thông tin đầu vào của khách hàng bắt đầu bằng việc xác minh tính hợp lệ của dữ liệu so với cơ sở dữ liệu Nếu dữ liệu không hợp lệ, giao dịch sẽ bị từ chối Ngược lại, nếu thông tin hợp lệ, hệ thống sẽ áp dụng các thuật toán để xử lý giao dịch, đóng gói và gửi thông tin đến đối tác, đồng thời theo dõi và xác nhận giao dịch Sau khi giao dịch hoàn tất, hệ thống sẽ tự động thu thập và lưu trữ dữ liệu để hỗ trợ các nhà quản lý trong việc ra quyết định.
Cơ sở dữ liệu mới được tạo ra để thông báo cho khách hàng về tình trạng yêu cầu của họ, bao gồm cả việc thực hiện thành công hay thất bại Khách hàng sẽ nhận được thông tin giao dịch qua màn hình ứng dụng.
Feedback: Hiển thị phản hồi tới khách hàng qua từng quá trình chẳng hạn như:
Thông tin tài khoản không hợp lệ có thể do nhiều nguyên nhân như tài khoản chưa được đăng ký sử dụng dịch vụ, mật khẩu đã hết hạn hoặc mật khẩu đã bị nhập sai quá số lần cho phép.
-Process: Giao dịch đang được xử lý,…
Các hình thức thanh toán tại Momo
Bảng IV.2: Các hình thức thanh toán tại Momo
Nền tảng Mô tả hình thức thanh toán
1 Thanh toán tại quầy - Khách hàng lựa chọn thanh toán tại quầy.
- Đối tác in hóa đơn có chứa mã QR của MoMo cung cấp.
- Khách hàng thực hiện thanh toán: Sử dụng ứng dụng MoMo để quét mã QR
- Sau khi khách hàng thanh toán MoMo thông báo kết quả cho đối tác.
- Đối tác xử lý và hoàn tất giao dịch cho khách hàng.
2 Thanh toán trên PC/Mobile Website
(Desktop Web/Mobile Web) - Khách hàng mua hàng trên website đối tác.
- Chọn MoMo là phương thức thanh toán
- Khách hàng được chuyển qua trang thanh toán của MoMo.
- Khách hàng thực hiện thanh toán:
Desktop Web: Sử dụng ứng dụng MoMo để quét mã QR hoặc đăng nhập tài khoản.
Mobile Web: Mở ứng MoMo hoặc đăng nhập tài khoản.
- Sau khi thanh toán khách hàng được chuyển về trang mua hàng.
3 Thanh toán trên Mobile App của đối tác
Mobile App - Khách hàng mua hàng trên ứng dụng đối tác.
- Chọn MoMo là phương thức thanh toán
- Ứng dụng đối tác mở ứng dụng MoMo.
- Khách hàng thực hiện thanh toán trên ứng dụng MoMo.
- Sau khi thanh toán khách hàng được chuyển về ứng dụng đối tác.
Web In MoMo App - Ứng dụng MoMo hiện thị dịch vụ của đối tác trên menu.
- Khách hàng lựa chọn dịch vụ.
- Ứng dụng MoMo mở website mua hàng của đối tác ngay trong app (load webview)
- Khách hàng thực hiện thanh toán trên website.
- Sau khi khách hàng checkout đơn hàng, MoMo mở màn hình xác nhận thanh toán.
- Khách hàng xác nhận thanh toán.
- Thông báo cho người dùng trạng thái đơn hàng của đối tác (Nếu có). a) Hình thức thanh toán qua quét mã vạch (thanh toán tại quầy):
- Dành cho nhân viên tại quầy quét mã QR của khách hàng.
- Áp dụng: Doanh nghiệp có cửa hàng bán hàng/dịch vụ offline có trang bị máy scanner.
Thanh toán POS là phương thức thanh toán hiện đại, áp dụng cho hệ thống sử dụng máy bán hàng POS Trong quy trình này, thu ngân sẽ sử dụng máy quét để quét "MÃ THANH TOÁN" trên ứng dụng Momo, giúp quá trình thanh toán diễn ra nhanh chóng và thuận tiện.
Khách hàng có thể dễ dàng thanh toán cho sản phẩm hoặc dịch vụ tại cửa hàng của Doanh nghiệp bằng cách chọn phương thức thanh toán qua MoMo Sau khi lựa chọn, người dùng chỉ cần mở ứng dụng MoMo và thực hiện các bước cần thiết để hoàn tất giao dịch.
"Mã thanh toán" Mã thanh toán sẽ xuất hiện trên màn hình Người dùng đưa mã đó cho thu ngân để quét và hoàn tất thanh toán.
Hình IV.8: Quy trình truyền thông tin khi thanh toán tại quầy Diễn giải:
Bước 1: Người dùng đăng nhập vào ứng dụng MoMo, người dùng nhấn vào “MÃ THANH TOÁN” tính năng trong màn hình chính, để tạo mã thanh toán (paymentCode).
Bước 2: Nhân viên thu ngân quét mã vạch hoặc mã QR hiển thị trên ứng dụng MoMo của người dùng từ bước 1, sau đó đơn đặt hàng giao dịch sẽ được gửi đến máy chủ POS của đối tác.
Bước 3: Máy chủ POS của đối tác sẽ đóng gói và gửi thông tin giao dịch, bao gồm số tiền đặt hàng, ID nhà cung cấp giao dịch và mã thanh toán MoMo, đến máy chủ MoMo để giữ tiền của người dùng.
Server MoMo sẽ xử lý yêu cầu và gửi kết quả treo tiền về cho server POS Nếu thanh toán được xác minh thành công, người dùng sẽ nhận thông báo thành công trong ứng dụng MoMo Ngược lại, nếu không thể treo tiền, giao dịch sẽ kết thúc và lỗi sẽ hiển thị cho người dùng.
Bước 5: Server POS nhận kết quả từ server MoMo và xử lý, sau đó gửi yêu cầu xác nhận giao dịch (commit hoặc rollback) tới server MoMo, tùy thuộc vào kết quả của quá trình xử lý.
Sau khi quá trình xác minh hoàn tất, server MoMo sẽ gửi kết quả đến server POS của đối tác Sau khi nhận được thông tin từ server MoMo, server POS sẽ chuyển tiếp kết quả này đến máy POS.
Trong quá trình xác nhận giao dịch ở bước 5:
Sau khi MoMo hoàn tất việc chuyển tiền từ ví người dùng sang ví trung gian, người dùng sẽ nhận được thông báo xác nhận giao dịch thành công và số tiền đã được trừ Lúc này, giao dịch trên hệ thống MoMo sẽ hiển thị trạng thái "Chờ xử lý", trong khi đối tác sẽ tiến hành các nghiệp vụ nội bộ liên quan, bao gồm hai trạng thái khác nhau.
Xác nhận giao dịch là bước quan trọng, khi đối tác xử lý thành công, tiền sẽ được chuyển từ ví trung gian về ví của đối tác Kết quả giao dịch trên nền tảng MoMo sẽ hiển thị trạng thái "Thành công".
Hủy bỏ (rollback) là quá trình mà đối tác xử lý giao dịch không thành công, dẫn đến việc hoàn trả số tiền đã giữ từ ví trung gian về ví người dùng Kết quả giao dịch tương ứng trên nền tảng MoMo sẽ được ghi nhận với trạng thái Thất bại.
Gửi đến máy chủ thanh toán MoMo POS: Sau khi Thu ngân quét mã vạch hoặc mã
QR trên ứng dụng MoMo được hiển thị cho người thanh toán, với các thông số thanh toán được gửi đến Máy chủ POS của Nhà cung cấp Sau đó, các máy chủ POS này sẽ kết nối với máy chủ thanh toán Submit MoMo POS để khởi động quá trình thanh toán Đối với hình thức thanh toán All-in-one (M2), người dùng có thể thực hiện giao dịch trên website PC hoặc Mobile một cách dễ dàng và thuận tiện.
- Cổng thanh toán MoMo (All In One): Áp dụng cho đối tác có thanh toán trên nền tảng Website, Mobile, Smart TV,
- Áp dụng: Doanh nghiệp có website bán hàng/dịch vụ trực tuyến.
Khi khách hàng chọn sản phẩm hoặc dịch vụ trên máy tính, mỗi giao dịch thanh toán qua MoMo trên website đối tác sẽ tạo ra một Mã QR tương ứng Chỉ cần có Ví MoMo và sử dụng chức năng "Quét mã thanh toán", khách hàng có thể thực hiện thanh toán một cách dễ dàng.
Nếu người dùng tham gia mua sắm trực tuyến của Nhà cung cấp trên trang web Di động:
Web di động thanh toán M2 Mở ứng dụng MoMo Đăng nhập tài khoản MoMo
Chọn nguồn tiền khác Màn hình xác nhận thanh toán
Kết quả giao dịch MoMo
Hình IV.9: Quy trình thanh toán mua sắm trực tuyến trên website bằng Momo
Khi người dùng tham gia mua sắm trực tuyến từ Nhà cung cấp trên web PC, thanh toán M2 sẽ hiển thị mã QR để người dùng quét và thực hiện giao dịch thanh toán.
Hình IV.10: Thanh toán mua sắm trực tuyến trên web PC bằng mã QR
Quy tắc thanh toán: Số tiền phải lớn hơn 1.000 VND
Hết hạn đặt hàng tùy theo nhà cung cấp, mặc định là 10 phút
Các nhà cung cấp tham gia:
● Mua sắm: Robins Online, Akulaku
● Vé trực tuyến: CGV, Ticket box, VnTrip
● Giải trí: Bigo Live, Trò chơi trực tuyến…
● Khác: VTV Cab, Tiện ích…
Hình IV.11: Quy trình thanh toán all-in-one Bước 1: Người dùng gửi yêu cầu thanh toán đến máy chủ của nhà cung cấp.
Trong bước 2, máy chủ của nhà cung cấp thực hiện gọi đến hệ thống thanh toán M2 để lấy payUrl Tiếp theo, ở bước 3, nhà cung cấp sẽ gửi payUrl (yêu cầu chuyển hướng) mà đã nhận được từ bước 2.
Bước 4: Thanh toán M2 hiển thị payUrl, cho phép người dùng tương tác với thanh toán M2 trên thiết bị di động hoặc máy tính Sau khi quá trình ghép nối thành công, thanh toán M2 sẽ trả về kết quả cho máy chủ của nhà cung cấp và người dùng Cách thức thanh toán trực tiếp App-to-app diễn ra trên ứng dụng di động của đối tác.
Mô hình kinh doanh Canvas của Momo
Bảng V.3: Khung mô hình kinh doanh Canvas của Momo Đối tác chính
-Các tổ chức dịch vụ tài chính
-Các nhà mạng di động
-Thanh toán online -Thanh toán O2O
-Chuyển tiền -Dịch vụ tài chính, bảo hiểm
-Thanh toán dễ dàng và an toàn
-Thanh toán trên nền tảng tích hợp và dịch vụ tài chính
-Cá nhân -Doanh nghiệp (nhà hàng, quán ăn, rạp phim, cửa hàng tiện lợi, )
-Xây dựng sự an toàn cho khách hàng -Xây dựng công cụ thanh toán tối ưu và tiện lợi
-Tham gia vào hoạt động hằng ngày của khách hàng -Xây dựng và nâng cao lòng trung thành của khách hàng
-Sự cho phép của chính phủ -Công nghệ thanh toán điện tử -Cộng đồng người dùng -Nguồn lực tài chính
-Website -Ứng dụng di động
-Truyền thông truyền thống -Quảng cáo -Fanpage
-Xây dựng, vận hành, duy trì và nâng cấp công nghệ (app)
-Chi phí lương nhân viên
-Phí dịch vụ (phí giao dịch, phí dịch vụ giá trị gia tăng)
-Chiết khấu từ đối tác (nhà mạng, ngân hàng, )
-Doanh thu quảng cáo (cho phép bên thứ 3 quảng cáo trên app)
Các lợi ích, lợi thế cạnh tranh mà Mobile Banking mang lại cho Momo
Lợi ích
Việc sử dụng ứng dụng thanh toán qua trung gian như MOMO đã trở nên phổ biến trong mua sắm hàng ngày, giúp người dùng cảm thấy an tâm hơn khi không cần mang tiền mặt Chỉ với một chiếc điện thoại thông minh, mọi giao dịch trở nên dễ dàng và nhanh chóng MOMO mang lại nhiều lợi ích cho khách hàng, từ sự tiện lợi trong thanh toán đến việc quản lý chi tiêu hiệu quả.
Mobile Banking mang lại sự tiện lợi cho khách hàng khi có thể thực hiện giao dịch ngân hàng 24/7 từ bất kỳ đâu Trước đây, việc chuyển tiền yêu cầu nhiều thủ tục phức tạp tại ngân hàng, nhưng với ví điện tử, người dùng có thể dễ dàng nhận hoặc chuyển tiền mà không cần đến ngân hàng Điều này đặc biệt hữu ích cho những khách hàng bận rộn, khách hàng nhỏ và vừa, hoặc cá nhân có ít giao dịch Lợi ích của Mobile Banking là tốc độ và độ chính xác vượt trội so với giao dịch ngân hàng truyền thống.
Khi sử dụng tiền mặt hoặc thẻ thanh toán, việc làm mất có thể gây phiền toái do phải liên hệ ngân hàng để cấp lại thẻ Ngược lại, với Momo, mọi thông tin của bạn sẽ được bảo vệ bằng mật khẩu, giúp tăng cường độ an toàn khi chi tiêu.
Nếu ai đó vô tình nhặt được thẻ Momo của bạn, bạn có thể ngay lập tức truy cập vào ứng dụng để khóa tài khoản nhằm bảo vệ thông tin cá nhân và tránh rủi ro.
Sử dụng ứng dụng ví online giúp bạn hạn chế việc sử dụng tiền mặt, từ đó giảm thiểu nguy cơ lạm phát chi tiêu cá nhân Hơn nữa, lịch sử giao dịch được lưu trữ trên ứng dụng giúp bạn dễ dàng quản lý và kiểm soát chi tiêu của mình.
Thị trường thanh toán điện tử ở Việt Nam còn rất sơ khai, việc MOMO triển khai Mobile Banking sẽ có rất nhiều lợi ích
Thị trường thanh toán điện tử tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, với ví điện tử đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thanh toán không tiền mặt theo chương trình của Chính phủ Theo khảo sát của PwC, tỷ lệ người tiêu dùng sử dụng thanh toán di động tại Việt Nam đã tăng từ 37% năm 2018 lên 61% năm 2019 Việc áp dụng sớm các hình thức thanh toán điện tử, đặc biệt là mobile banking, được xem là một đầu tư tiềm năng MOMO đã thành công trong việc phát triển nền tảng thanh toán đa dạng, phục vụ nhu cầu từ thanh toán hóa đơn cơ bản đến du lịch, giao thông, giải trí, tài chính tiêu dùng, bảo hiểm, và dịch vụ ăn uống.
- Đem về nguồn doanh thu lớn cho momo:
Trong 5 năm qua, số lượng người dùng ví điện tử đã tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt là ví MoMo, từ 1 triệu người dùng vào năm 2015 lên 20 triệu tài khoản vào năm 2020, trở thành ví điện tử phổ biến nhất tại Việt Nam Từ năm 2016 đến 2019, doanh thu của MoMo tăng trưởng 100% mỗi năm, với doanh thu năm 2019 đạt hơn 4.233 tỷ đồng, gần gấp đôi so với 2.368 tỷ đồng của năm 2018, và tăng từ 1.434 tỷ đồng năm 2017 và 889 tỷ đồng năm 2016.
- Nâng cao hiệu quả làm hài lòng khách hàng:
Dữ liệu hiện nay đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra lợi thế cạnh tranh cho các công ty, với khả năng tận dụng thông tin cá nhân, lịch sử giao dịch và hành vi của người dùng MOMO sẽ áp dụng công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích dữ liệu hành vi khách hàng, từ đó tự động hóa quy trình nhằm nâng cao sự hài lòng của khách hàng và triển khai các chiến lược tiếp thị 1-1 hiệu quả hơn.
Trong ứng dụng MoMo, mục “Ưu đãi” cung cấp các “deal gần bạn”, “xem gần đây” và “deal đề xuất” dựa trên hành vi tìm kiếm và mua sắm của người dùng, giúp kết nối hiệu quả với khách hàng mục tiêu Theo khảo sát KPMG năm 2020 về Trải nghiệm Khách hàng Xuất sắc, MoMo được xếp vào top 10 thương hiệu hàng đầu tại Việt Nam, nổi bật với tiêu chí Cá nhân hóa, cho thấy nỗ lực của MoMo trong việc nâng cao trải nghiệm người dùng thông qua việc tiếp cận thông tin cá nhân.
Lợi thế cạnh tranh so với đối thủ
a) So với đối thủ chuyên về Mobile Banking:
Mobile Banking và Digital Bank chỉ là cách truy cập thuận tiện vào tài khoản ngân hàng của bạn, cho phép bạn kiểm tra số dư và thực hiện giao dịch mà không cần đến ngân hàng Ví điện tử Momo là giải pháp thay thế cho ví vật lý, liên kết với tài khoản ngân hàng để chuyển tiền và thanh toán nhanh chóng Bạn có thể sử dụng Momo để thanh toán cho các chi tiêu hàng ngày như tiền đi xe hay mua đồ ăn chỉ với một cú quét mã Việc sử dụng ví điện tử đã trở nên phổ biến đến nỗi bạn có thể thanh toán cho những món nhỏ như bánh mì hay nước cam Thay vì mang theo ví tiền, giờ đây bạn chỉ cần một chiếc smartphone có ứng dụng Momo để thực hiện mọi giao dịch dễ dàng Tóm lại, digital bank giúp bạn thực hiện các giao dịch online, trong khi ví điện tử Momo hoạt động như một ví tiền vật lý tiện lợi.
MOMO hiện liên kết với 25 ngân hàng tại Việt Nam như Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV và ACB, cho phép người dùng dễ dàng sử dụng ứng dụng nếu có tài khoản tại bất kỳ ngân hàng nào trong số này Trong khi đó, các dịch vụ Mobile Banking khác yêu cầu người dùng phải có tài khoản tại ngân hàng cụ thể, ví dụ như OCB OMNI chỉ hoạt động với thẻ OCB và DIGI VCB chỉ chấp nhận thẻ Vietcombank Nếu ngân hàng của bạn không cung cấp dịch vụ Mobile Banking, ví điện tử là lựa chọn duy nhất để thực hiện giao dịch trực tuyến.
Khi sử dụng ví điện tử MoMo, người dùng không cần duy trì số dư tối thiểu hay trả phí dịch vụ hàng tháng như với mobile banking truyền thống So với các đối thủ như E Wallet, MoMo mang lại nhiều lợi ích vượt trội cho người tiêu dùng.
MOMO nổi bật với hệ sinh thái thanh toán rộng rãi, cho phép người dùng thanh toán hóa đơn điện, nước, internet, đặt vé tour, khách sạn, xem phim và học phí MOMO đã “phủ sóng” tại nhiều điểm như cửa hàng tiện lợi (Circle K, MiniStop), siêu thị (Lotte Mart, Coopmart) và chuỗi cửa hàng ăn uống (Gongcha, Tocotoco, Royal Tea, The Coffee House ) Người dùng chỉ cần quét mã thanh toán (barcode) hoặc QR Code để thực hiện giao dịch, từ việc mua ly nước cam đến thanh toán tại các cửa hàng lớn MOMO cũng hỗ trợ thanh toán trực tuyến cho nhiều trang thương mại điện tử như Tiki.vn, Lazada, và gần đây còn mở rộng sang Google Play và dự kiến App Store, giúp người dùng tiếp cận dịch vụ mà trước đây họ gặp khó khăn do không có thẻ tín dụng.
Ví MOMO cam kết xây dựng hệ thống bảo mật vững chắc và áp dụng công nghệ tiên tiến như Trí tuệ Nhân tạo (AI), Dữ liệu lớn (Big Data) và Hệ thống Phòng chống gian lận, nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ và mang đến trải nghiệm tốt hơn cho người dùng Hệ thống bảo mật của MOMO đáp ứng các tiêu chuẩn cao nhất trong ngành tài chính ngân hàng quốc tế, với chứng chỉ bảo mật quốc tế và là ví điện tử duy nhất tại Việt Nam đạt chứng chỉ PCI DSS - Level 1.
MOMO đang áp dụng các công nghệ xác thực tiên tiến như xác thực hai lớp, xác thực bằng vân tay và nhận diện khuôn mặt, cùng với tính năng tự động khóa ứng dụng sau thời gian sử dụng Khi đăng nhập từ thiết bị mới, MOMO sẽ gọi điện tự động để cung cấp mã OTP, yêu cầu người dùng nhập thêm mã này bên cạnh mật khẩu thông thường, tạo nên bảo mật 2 lớp Để giảm thiểu rủi ro, MOMO cũng giới hạn số tiền giao dịch tối đa là 2 triệu đồng trong vòng 24 giờ.
Nhận diện các vấn đề của hệ thống và đề xuất hướng cải tiến
Câu chuyện thực sự phía sau thông tin MoMo “lừa đảo” – Bài học để bảo vệ khách hàng và bảo vệ hình ảnh thương hiệu
vệ khách hàng và bảo vệ hình ảnh thương hiệu:
Giữa năm 2018, MoMo nhận nhiều phản ánh từ khách hàng khi người dùng yêu cầu hỗ trợ chăm sóc khách hàng nhưng lại phát hiện số tiền trong ví điện tử của họ bỗng dưng biến mất.
Trong kỷ nguyên công nghệ thông tin, việc nắm bắt xu hướng và hiểu biết về công nghệ mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro cho những người thiếu kinh nghiệm Những người mới tiếp cận công nghệ thường gặp khó khăn trong việc nhận diện hành vi lừa đảo, dẫn đến việc trở thành nạn nhân Sự cố của MoMo là một ví dụ điển hình, cho thấy rằng ngay cả các nền tảng công nghệ cũng có thể trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo.
Kẻ lừa đảo thường sử dụng Facebook Messenger với tên gọi “Ví MoMo” và logo MoMo làm avatar để tạo lòng tin cho người dùng Để phân biệt, người dùng nên chú ý rằng fanpage chính thức của “Ví MoMo” có dấu tích xanh được Facebook chứng thực.
“Ví MoMo” không có cơ chế gọi cho bất kỳ users nào, do đó, ví MoMo sẽ không bao giờ gọi cho khách hàng của mình.
Cảnh giác với thông báo từ Facebook về voucher ngẫu nhiên từ MoMo trị giá 200.000 đồng trở lên, vì đây có thể là chiêu lừa đảo MoMo sẽ không gửi quà qua tin nhắn mà sẽ trực tiếp tặng vào ví MoMo, kèm theo thông báo chính thức từ email (hotro@momo.vn) hoặc thông báo trong ứng dụng (kiểm tra biểu tượng chuông).
Kẻ lừa đảo lợi dụng tình huống khẩn cấp của khách hàng MoMo khi họ đăng bài trên Facebook hoặc mạng xã hội về lỗi giao dịch Chúng giả vờ là nhân viên chăm sóc khách hàng bằng cách kết bạn trên Facebook, nhưng thực tế, trang MoMo không thể kết bạn với khách hàng Những kẻ này sử dụng logo MoMo để tạo tài khoản giả mạo, chủ động nhắn tin yêu cầu cung cấp số điện thoại và ảnh chụp OTP với lý do hỗ trợ giao dịch.
Chỉ với vài cách đơn giản như thay hình, đổi tên, nhắn tin thông báo trúng thưởng, hoặc mua fanpage có lượt Like và Follow cao, kẻ lừa đảo dễ dàng tạo dựng lòng tin từ người dùng Tình hình bảo hộ nhãn hiệu thương hiệu tại Việt Nam hiện vẫn còn yếu kém, do đó, doanh nghiệp cần tự bảo vệ mình và khách hàng để đối phó với các hành vi lừa đảo.
Các cách thức MoMo có thể thực hiện:
Khi khách hàng mới tham gia ví điện tử, cần cung cấp thông tin về chính sách và thỏa thuận, đồng thời giới thiệu các trang web và mạng xã hội chính thức Đặc biệt, khách hàng cần lưu ý không chia sẻ mã OTP và thông tin cá nhân với bất kỳ ai, kể cả khi người đó tự xưng là nhân viên hỗ trợ của MoMo.
Việc đăng ký và xác lập quyền sở hữu thương hiệu là cần thiết và bắt buộc để bảo vệ doanh nghiệp Khi phát hiện các hành vi xâm phạm thương hiệu, MoMo cần sử dụng quyền bảo hộ pháp luật để xử lý Đồng thời, MoMo nên chủ động khuyến khích khách hàng báo cáo những hành động có thể gây hại, nhằm ngăn chặn kịp thời các sự việc và chiêu trò lừa đảo.
MoMo đang hướng tới mục tiêu thu hút 50 triệu người dùng tại Việt Nam vào năm 2023, đồng thời xây dựng một đội ngũ chuyên trách để phát hiện và xử lý các fanpage giả mạo Điều này sẽ giúp tạo ra môi trường thuận lợi cho người dùng, nhưng cũng là điều kiện để các đối tượng lừa đảo hoạt động Đầu tư vào đội ngũ này không chỉ giúp MoMo bảo vệ thương hiệu mà còn nâng cao lòng tin của khách hàng đối với ví điện tử này.
2 Bảo mật bộ dữ liệu thông tin của khách hàng:
Việc nắm giữ dữ liệu của hàng chục triệu khách hàng giúp doanh nghiệp cải thiện chiến lược hoạt động, nhưng cũng đồng nghĩa với việc gia tăng trách nhiệm bảo mật thông tin cá nhân Hiện nay, tình trạng lộ thông tin qua tin tặc và mã độc ngày càng phổ biến, ngay cả trên các nền tảng lớn như Facebook và Twitter Đầu tư vào bảo mật đòi hỏi doanh nghiệp phải chi thêm, dẫn đến giảm lợi nhuận Để đảm bảo lợi nhuận, nhiều doanh nghiệp buộc phải thu phí khách hàng cho các tính năng bảo mật nâng cao, trong khi khách hàng chưa hiểu rõ giá trị của các tính năng này, điều này có thể làm giảm khả năng cạnh tranh trong việc thu hút khách hàng mới cho MoMo.
Bảo vệ thông tin khách hàng là điều tối quan trọng, và doanh nghiệp chỉ được sử dụng dữ liệu này cho mục đích nội bộ Để đảm bảo an toàn cho cơ sở dữ liệu và ngăn chặn rò rỉ thông tin, các doanh nghiệp cần quản lý chặt chẽ số lượng và quyền truy cập vào dữ liệu Họ nên giới hạn số người cần truy cập và chỉ cấp quyền tối thiểu cần thiết để thực hiện công việc Việc này sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ đánh cắp cơ sở dữ liệu.
MoMo, với vai trò là một dịch vụ Mobile Banking, đã chứng minh hiệu quả hoạt động của mình Khác với các nền tảng mobile banking chuyên biệt của ngân hàng, MoMo không chỉ tồn tại mà còn khéo léo tận dụng cơ hội để tạo ra sự khác biệt rõ rệt.
MoMo, ra đời vào năm 2010, đã bùng nổ vào năm 2016 nhờ vào quá trình xây dựng nền tảng vững chắc và hệ thống thông tin quản lý hiệu quả, giúp nắm bắt nhu cầu thị trường và xu hướng công nghệ Doanh nghiệp này đã chiếm lĩnh thị phần trong thương mại điện tử và mobile banking, mặc dù cần cẩn trọng để tránh ảnh hưởng xấu đến hình ảnh thương hiệu Với nền tảng di động an toàn và hợp tác với 25 ngân hàng, MoMo đã mở rộng mạng lưới giao dịch, tạo lợi thế cạnh tranh so với các ngân hàng truyền thống Tốc độ phát triển mạnh mẽ cùng với 76 triệu người dùng smartphone vào năm 2020 cho thấy MoMo có tiềm năng tăng trưởng người dùng trong tương lai, khẳng định vị thế của mình như một đại diện tiêu biểu của M-Commerce tại Việt Nam.
Trong bối cảnh dịch Covid-19 kéo dài và lây lan nhanh chóng, việc khuyến khích sử dụng thanh toán không tiếp xúc (Contactless Payment) trở nên cần thiết để giảm nguy cơ lây truyền bệnh Đây là cơ hội vàng cho MoMo tăng cường số lượng người dùng, mở rộng thị trường và phát triển mạnh mẽ.
Qua bài tập nhóm, chúng em đã nghiên cứu hệ thống thông tin quản lý của một doanh nghiệp thực tế, từ đó áp dụng kiến thức học được vào phân tích hệ thống này Điều này không chỉ giúp môn học trở nên thực tiễn hơn mà còn nâng cao khả năng hình dung về hệ thống thông tin quản lý cơ bản của các tổ chức khác.