DÞch tƠ häc dinh dìng GS.TS Phạm Duy Tường Bm Dinh dưỡng&ATTP Đại học Y Hà Nội   Mơc tiªu: 1.Trình bày đợc tiếp cận dịch tễ học khoa học dinh d ỡng 2.Phân tích đợc phơng pháp nghiên cứu dịch tễ học phần bệnh tật 1.Tổng quan dịch tễ học dinh dỡng 2.Nghiên cứu liên quan ăn uống bệnh tËt 3.Nghiªn cøu Case – Control dinh dìng 4.Nghiªn cứu tập dinh dữong 5.Nghiên cứu thử nghiệm dinh dỡng 6.Phiên giải số liệu nghiên cứu dinh d ỡng 7.Phiên giải mối liên quan giả thiết Null 8.Mối liên quan đa biến chế độ ăn bệnh tật ãDịch tễ học dinh dỡng nghiên cứu: ảnh hởng yếu tố dinh dỡng chế độ ăn uống tới bệnh tật tử vong nguời ãYếu tố phơi nhiễm vd: "chất dinh dỡng; "cách ăn uống, lối sống Mụi trng xó hi Nhan di CơMthể truyền Môi trường sinh học Cơ thê Môi trường tự nhiên Morbidity Factors Black box Mortality Exposures S¬ ®å: Hép ®en dÞch tƠ häc I Tỉng quan vỊ dịch tễ học dinh dờng ã Những quan sát Lind(1753) đà phát mối quan hệ tình trạng thiếu rau xanh xuất bệnh hoại huyết ã Takaki, Eikman điều trị bệnh Beriberi ã Tơng tự nh nghiên cứu dich tễ học bệnh pellagra bệnh dinh dỡng liên quan đế chế độ ăn ngô Nam Mĩ ã Những nghiên cứu gân nhà nghiên cứu Trung Quốc sử dụng phơng pháp dich tễ học đà phát tợng thiếu Selenium liên quan đến tỷ lệ cao cđa bƯnh Keshan ë khu vùc miỊn trung Trung Quốc ã Những tập trung nhà khoa học dinh dữơng dịch tễ học châu Âu ®· chó ý nhiỊu vµo bƯnh tim mạch vµ ung th ã Những nghiên cứu gần bệnh loÃng xơng, bệnh đục thuỷ tinh thể, đột quị đái tháo đ ờng đà vấn đề sức khoẻ đợc quan tâm nghiên cứu ã Nhiều nguyên nhân không chế độ ăn mà có u tè gien, nghỊ nghiƯp, c¸c u tè nhiƠm trïng, yếu tố hoạt động thể lực, hành vi lối sống lợi ã Rất nhiều yếu tố nguy đứng riêng rẽ phối hợp với tạo nên nguyên nhân gây bệnh ã Tiềm tàng từ lâu nhng gặp yếu tố phơi nhiễm xuất hiện, điều thấy phơi nhiễm phối hợp nhiều yếu tố cộng dồn lại lại liên kết víi u tè ph¬i nhiƠm míi xt hiƯn tríc chẩn đoán ã Mối quan hệ liều - đáp ứng không giống nh đờng cong mà thờng rắc ã Hơn mối quan hệ liều đáp ứng có kết sai chệch yếu tố nhiễu ã Nghiên cứu sinh học giải thích nhìn nhận nguyên nhân phát quan sát ã Sinh bệnh học bệnh ung th, bệnh mạn tính cha đợc biết rõ, không chứng đối lập lại hiểu biết nguyên nhân ã Tồn mối liên quan chí nguyên nhân chắn cha đủ để tác động tới định cá thể cộng đồng ã Ví dụ điển hình hiểu biết mối liên quan tổng lợng lipid ăn vào với nguy ung th đại tràng đủ sở để đa lời khuyên nói chung giảm l ợng chất béo ăn vào ã Những hiểu biết cha đầy đủ, thay đổi chế độ ăn chứng bệnh tật diễn giai đoạn muộn ã NC phần bệnh tật không thấy mối liên quan có ý nghĩa thống kê thực tồn mối liên quan xuất số thời khoảng ã Thay đổi phần ăn cha đủ ã Có tồn khác khoảng nằm ngang mối quan hệ liều - đáp ứng ã Phơng pháp đánh giá phần cha đủ cung cấp chứng xác độ mạnh thống kê ã Yếu tố nguy phần bệnh tật không đồng thời xuất ã Không phát đợc mối liên quan không đánh giá đợc s liên quan ba biến ã Những lí sinh học làm cho việc quan sát mối liên quan không phát đợc với gốc rễ sai lầm phơng pháp xuất ã Không thể nghiên cứu đơn giản trả lời đầy đủ khía cạnh chế độ ăn ảnh hởng tới sức khỏe ã Khi mô tả đầy đủ hạn chế, điều kiện phát liên quan ã Đầu tiên phải mô tả đánh giá biến thực phần nghiên cứu quần thể ã Mô tả kĩ phơng pháp đánh giá phần ã Các biến chế độ ăn khó sử dụng phơng pháp đơn độc biến phần có kết nối với sai chệch ã Khó có nghiên cứu bao quát tất khía cạnh giả thuyết ã Điều quan trọng mô tả khía cạnh đợc đánh giá không đợc đánh giá ã Ví dụ hạn chế nghiên cứu mối quan hệ lợng vitamin C phần ăn vào ung th đại tràng đà cho kết luận âm tính ã ví dụ Vitamin C ăn vào đà xác định mức 40mg ngày 10% quần thể 200mg 90% lại ã Trong suốt năm theo dõi, ngời ta thấy nguy tơng đối RR = với khoảng tin cậy 95% 0,8-1,3 với điều chỉnh sai số phơi nhiễm khác vitamin C 50mg ngày ã Cuối ngời ta thÊy nh÷ng u tè nhiƠu vỊ tiỊn sư ung th đại tràng bố mẹ, lợng chất xơ phần calci đà không làm thay đổi phát ã Điều rõ ràng từ việc mô tả ảnh hởng vitamin C ăn vào mức thấp cao phần tuổi thiếu niên sau thay đổi mức 10%, 30%, 50% giảm nguy đà không đợc đánh giá mức giảm nguy Mối quan hệ đa biến phần bệnh tật ã Mối quan hệ biến phần bệnh tật thực phức tạp mặt sinh học lẫn tập tính, thói quyen hành vi ăn uống ã Các loại thức ăn, số lợng ăn vào liên quan chặt với biến không thuộc chế độ ăn ví dụ nh tuổi, giới, hút thuốc lá, nghề nghiệp ã Những biến đổi hay nhiễu đà làm ảnh h ởng tới mối quan hệ phần bệnh tật ã Một chất dinh dỡng phần bị thay đổi hấp thu, chuyển hóa, nhu cầu chất dinh dỡng khác, tơng tác mặt sinh học ã Để giải vấn đề đà sử dụng kĩ thuật phân tích đa biến bao gồm chiến lợc phân tích mô hình thống kê điều chỉnh biến nhiễu kiểm tra mối tơng tác ã Sử dụng phơng pháp phân tích đa biến cần cân nhắc câu hỏi liệu biến có thực ảnh hởng tới biến phơi nhiễm ban đầu hay không ã Những kết luận sai lầm xảy áp dụng không đầy đủ phơng pháp đa biến ví dụ nghiên cứu môi quan hệ yếu tố huyết áp, đờng huyết, mức lipid máu mô hình đa biến với việc đánh giá lợng mỡ thể ã Có yếu tố khác ảnh hởng mạnh tới béo phì đờng ảnh hởng cân nặng với bệnh mạch vành ã Sau kết luận đa với phân tích nh cho có quan hệ béo phì bệnh mạch vành cho hậu chuyển hóa ã Chính sử dụng phơng pháp đa biến cần thiết phải sử dụng tối đa hiểu biết yếu tố phần với sức khỏe bệnh tật để tránh kết luận sai lầm ã Những tiến khoa học phát triển nhanh cha hoàn toàn đầy đủ mối quan hệ yếu tố phần ăn với sức khỏe bệnh tật ã Nhiều bệnh tật không ung th, tim mạch nhiều khoảng trống hiểu biết nguyên nhân chế, mối quan hệ dinh dỡng với bệnh Câu hỏi: Anh chị hÃy nêu trình ứng dụng dịch tễ học nghiên cứu học dinh dỡng Trình bày liên quan ăn uống bệnh tật HÃy phân tích ứng dụng phơng pháp thiết kế dịch tễ học dinh dư ìng.Nghiªn cøu Case – Control dinh d ìng H·y ph©n tÝch øng dơng ph©n tÝch phiên giải số liệu nghiên cứu dinh dỡng ... Dol, 19 75) ã Sự khác biệt tiêu thụ loại thực phẩm rÊt lín, vÝ dơ ë MÜ phÇn lín ngêi dân có lợng phần đợc cung cấp từ nguồn chất béo từ 25% đến 45%, nơi khác giới ngời dân có chênh lệch 11 % đến... ung th đại tràng sau đà điều chỉnh lợng chất béo tiêu thụ, McKeown-Eyssen Bright (19 85) Rose (19 82) Kromhout (19 89) ã Mối liên quan phần trớc thời gian dài với xuất bệnh ã Hạn chế việc sử dụng... Mục tiêu: 1. Trình bày đợc tiếp cận dịch tƠ häc khoa häc dinh d ìng 2.Ph©n tÝch đợc phơng pháp nghiên cứu dịch tễ học phần bệnh tật 1. Tổng quan dịch tễ học dinh dỡng 2.Nghiên