Tính c ấ p thi ế t c ủa đề tài
Thanh niên và công tác thanh niên đóng vai trò quan trọng đối với mỗi quốc gia, dân tộc, đặc biệt ở Việt Nam, nơi Đảng và Nhà nước coi đây là vấn đề sống còn của dân tộc Thanh niên là lực lượng xã hội lớn, quyết định tương lai và vận mệnh dân tộc, đảm nhận những công việc đòi hỏi sự hy sinh, sức khỏe và sáng tạo Mặc dù có năng lực và sự năng động, thanh niên vẫn cần sự hỗ trợ và chăm lo từ các thế hệ đi trước và toàn xã hội Đảng xác định thanh niên là trung tâm trong chiến lược phát huy nguồn lực con người, đặt niềm tin vào vai trò và tiềm năng của họ trong việc đấu tranh xóa đói giảm nghèo và xây dựng đất nước giàu mạnh, văn minh.
Chủ trương về vai trò của thanh niên trong sự nghiệp đổi mới đã được khẳng định tại Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII, nhấn mạnh rằng thành công của đất nước trong thế kỷ XXI và sự vững bền của cách mạng Việt Nam phần lớn phụ thuộc vào lực lượng thanh niên Nghị quyết Hội nghị lần thứ VII của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X cũng tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong bối cảnh đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Thanh niên đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là lực lượng chủ chốt trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế Họ không chỉ là chủ nhân tương lai của đất nước mà còn là yếu tố quyết định cho sự thành bại trong quá trình phát triển và xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Trong những năm qua, công tác thanh niên và quản lý nhà nước về thanh niên đã nhận được sự quan tâm đặc biệt từ Đảng và Nhà nước Dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy, chính quyền và sự phối hợp của các ban, ngành, đoàn thể, quản lý nhà nước về công tác thanh niên đã đạt nhiều thành tựu đáng khích lệ Những thành tựu này tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho việc ban hành các chính sách nhằm đảm bảo quyền và nghĩa vụ của thanh niên, phát huy vai trò xung kích và tiềm năng của họ trong phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ tổ quốc Đồng thời, việc mở rộng hợp tác quốc tế về thanh niên cũng góp phần tăng cường giáo dục, bồi dưỡng thanh niên, bảo vệ họ trước các tác động tiêu cực và tệ nạn xã hội, cũng như nâng cao trách nhiệm của nhà nước, gia đình và xã hội đối với thanh niên.
Hiện nay, quản lý nhà nước về chính trị tư nhân (CTTN) đã được xác lập và thể chế hóa thông qua việc xây dựng hệ thống pháp luật và chính sách, cùng với việc hình thành các cơ quan quản lý CTTN Tuy nhiên, thực tế cho thấy công tác quản lý nhà nước về CTTN vẫn gặp nhiều khó khăn, thiếu tính cụ thể, chưa đồng bộ và hệ thống từ Trung ương đến địa phương trong quá trình thực hiện.
Trong thời gian qua, công tác thanh niên và quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk đã nhận được sự quan tâm đặc biệt từ các cấp ủy Đảng, chính quyền và các ngành Quản lý nhà nước về công tác thanh niên đã được triển khai đồng bộ, với sự chú trọng từ các thủ trưởng cơ quan cấp Thành phố đến cấp cơ sở, dẫn đến chuyển biến tích cực trong chỉ đạo, điều hành và thực hiện nhiệm vụ Các cơ quan, đơn vị đã chủ động cụ thể hóa nội dung công tác thanh niên, lồng ghép vào nhiệm vụ chính trị của đơn vị Công tác thanh niên đã từng bước đi vào nề nếp, đảm bảo quyền và nghĩa vụ của thanh niên, tạo điều kiện thuận lợi cho thanh niên tham gia phát triển kinh tế - xã hội, cũng như các hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao và xã hội.
Ban Thường vụ Thành ủy đã lãnh đạo và chỉ đạo trực tiếp các hoạt động của Ủy ban Nhân dân thành phố, đồng thời khuyến khích sự tham gia tích cực của các ban, ngành và đoàn thể trong công tác triển khai các nhiệm vụ quan trọng.
Thành phố Buôn Ma Thuột đã chứng kiến sự chuyển biến đáng kể trong công tác thanh niên nhờ vào việc triển khai hiệu quả các văn bản của Tỉnh, phù hợp với tình hình thực tế địa phương Các chương trình và chính sách liên quan đến thanh niên được thực hiện đồng bộ, khẳng định sự lãnh đạo của Đảng và vai trò của Nhà nước trong việc tạo điều kiện cho thanh niên học tập, lao động và rèn luyện Điều này giúp thanh niên phát triển tư duy năng động, sáng tạo, lạc quan, và có trách nhiệm với bản thân, gia đình, cộng đồng và xã hội.
Mặc dù công tác thanh niên và quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk có nhiều thuận lợi, nhưng vẫn tồn tại một số hạn chế và khó khăn cần được khắc phục.
Công tác giáo dục và định hướng cho thanh niên hiện nay còn thiếu cụ thể, dẫn đến một bộ phận thanh niên không chấp hành pháp luật, sống thực dụng, thiếu lý tưởng và xa rời truyền thống.
Tình trạng thất nghiệp và thiếu việc làm vẫn đang diễn ra phổ biến, trong khi thành phố chưa triển khai các chính sách hiệu quả để tạo ra việc làm cũng như các chương trình khởi nghiệp cho thanh niên Hơn nữa, khả năng hội nhập của thanh niên còn hạn chế, đặc biệt là về trình độ tin học và ngoại ngữ.
Trong bối cảnh kinh tế - xã hội biến động, các thế lực phản động trong và ngoài nước đang tìm cách chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, dẫn đến tình trạng một bộ phận thanh niên dễ bị dao động về lập trường tư tưởng và có biểu hiện lệch lạc về giá trị đạo đức, thiếu trách nhiệm với cộng đồng Xuất phát từ thực tế này, tác giả đã chọn đề tài “Quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk” cho luận văn Thạc sĩ quản lý công.
Tình hình nghiên c ứu liên quan đến đề tài
Trong những năm qua, nhiều công trình khoa học đã nghiên cứu về quản lý nhà nước đối với chính trị và xã hội, từ nhiều góc độ khác nhau Các nghiên cứu này đã được công bố dưới dạng sách, đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ, luận văn tốt nghiệp, cùng với các bài viết trên một số tạp chí chuyên ngành.
Cuốn sách "Công trình nghiên cứu QLNN về CTTN trong thời kỳ mới" của tác giả Vũ Trọng Kim, xuất bản năm 1999 bởi NXB Chính trị Quốc gia, đề cập đến quản lý nhà nước (QLNN) đối với chính trị - xã hội (CTTN) ở tầm vĩ mô Tác giả trình bày những giải pháp chủ yếu trong việc thực hiện các chính sách và định hướng hội nhập, góp phần quan trọng vào việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong bối cảnh mới.
Cuốn sách "Công trình nghiên cứu đổi mới sự lãnh đạo của Đảng về CTTN trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước" của tác giả Dương Tự Đam, xuất bản năm 2005, cung cấp cơ sở lý luận và phương pháp luận quan trọng Tác phẩm này hệ thống hóa các quan điểm của Đảng và chính sách của Nhà nước về CTTN, đóng vai trò then chốt trong việc soạn thảo và tổ chức thực hiện chương trình CTTN, cũng như xây dựng Đoàn, Hội một cách hiệu quả.
Công trình nghiên cứu "Quản lý Nhà nước đối với Chính trị thanh niên trong giai đoạn hiện nay" của tác giả Đoàn Văn Thái, xuất bản năm 2006 bởi NXB Thanh niên, cung cấp thông tin cơ bản và nhận thức mới về tình hình thanh niên Cuốn sách điểm lại lịch sử phát triển và bài học kinh nghiệm trong quản lý nhà nước về chính trị thanh niên của các nước trên thế giới, cùng với các văn bản của Liên hiệp quốc liên quan đến thanh niên Tác giả cũng đưa ra một số dự báo về tình hình thanh niên và giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước đối với chính trị thanh niên trong bối cảnh hiện tại.
Báo cáo Quốc gia về thanh niên Việt Nam do Bộ Nội vụ phối hợp cùng
Quỹ Dân số Liên hợp Quốc đã hoàn thành một nghiên cứu vào năm 2015, phân tích tình hình giáo dục, việc làm và chăm sóc sức khỏe cho thanh niên, cũng như sự tham gia của họ trong việc xây dựng và thực thi chính sách Báo cáo này đưa ra các khuyến nghị quan trọng nhằm cải thiện hệ thống chính sách và pháp luật, hướng tới phát triển toàn diện cho thanh niên trong tương lai.
Luận văn thạc sĩ của Võ Văn Dũng năm 2017 đã phân tích thực trạng quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại tỉnh Đắk Lắk, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng quản lý trong lĩnh vực này.
Tác giả đã nghiên cứu các văn bản quan trọng của nhà nước liên quan đến công tác thanh niên, bao gồm Nghị quyết số 26-NQ/TW (01/7/1985) của Bộ Chính trị khóa V, Nghị quyết số 25 của Bộ Chính trị khóa VI (02/1991), Nghị quyết hội nghị lần thứ 4 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII (01/1993), Luật Thanh niên năm 2005, và Nghị quyết số 25-NQ/TW (25/7/2008) của Ban.
Chấp hành Trung ương Đảng đã nhấn mạnh vai trò lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa Quyết định số 2474/QĐ-TTg ngày 30/12/2011 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020, cùng với Kế hoạch số 189/KH-UBND ngày 29/12/2017 về thực hiện chương trình phát triển thanh niên thành phố Buôn Ma Thuột giai đoạn 2016 – 2020, thể hiện cam kết của chính phủ trong việc hỗ trợ và phát triển nguồn nhân lực trẻ, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.
Các công trình nghiên cứu đã đề cập là nguồn tài liệu quý giá cho tác giả trong việc tham khảo và kế thừa trong quá trình nghiên cứu Tuy nhiên, những công trình này chủ yếu tập trung vào khía cạnh lý luận và quản lý nhà nước.
Nghiên cứu về CTTN ở tầm vĩ mô và kinh nghiệm quản lý nhà nước (QLNN) hiện nay tại Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk là rất cần thiết, vì chưa có công trình nào nghiên cứu một cách toàn diện và hệ thống về vấn đề này Việc này không chỉ mang lại giá trị lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc cải thiện công tác quản lý nhà nước đối với CTTN.
Đối tượ ng và ph ạ m vi nghiên c ứ u
Đối tượ ng nghiên c ứ u
Đối tượng nghiên cứu của luận văn tập trung vào các vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến quản lý nhà nước trong công tác thanh niên tại Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk.
Ph ạ m vi nghiên c ứ u
- Phạm vị không gian: Tại Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
- Phạm vi thời gian: Nghiên cứu về thực trạng QLNN về CTTN tại Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk từ năm 2015 đến nay
5 Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Phương pháp luậ n
Luận văn dùng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử làm cơ sở phương pháp luận cho việc nghiên cứu
Phương pháp nghiên c ứ u c ụ th ể
Phương pháp phân tích tài liệu: Tìm hiểu các nghiên cứu đã có về
CTTN và QLNN về CTTN ở Việt Nam và trên thế giới đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá và phát triển các chính sách phù hợp Bài viết phân tích các quan điểm hợp lý và chưa hợp lý liên quan đến CTTN, từ đó đưa ra các kiến giải của tác giả nhằm cải thiện quản lý nhà nước trong lĩnh vực này Việc áp dụng các phương pháp tiếp cận mới sẽ giúp nâng cao hiệu quả trong việc thực hiện CTTN và QLNN, góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội.
Phương pháp điều tra xã hội học bao gồm việc thực hiện phỏng vấn và khảo sát thực tế thông qua phiếu hỏi để thu thập thông tin định hướng Mục tiêu là đánh giá ý kiến của các đối tượng về thực trạng Chính trị và Quản lý Nhà nước liên quan đến Chính trị.
Phương pháp tổng hợp và phân tích định lượng được áp dụng để đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về chính trị tại Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk Dựa trên tài liệu và thông tin thực tiễn từ các ngành và địa phương, cùng với dữ liệu thu thập được, bài viết phân tích những kết quả đạt được và các hạn chế hiện tại Từ đó, đưa ra những kết luận và đề xuất khoa học, phù hợp với lý luận và thực tiễn nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về chính trị tại khu vực này.
Ý nghĩa lý luậ n và th ự c ti ễ n c ủ a lu ận văn
Đóng góp về lý lu ậ n
Luận văn này hệ thống hóa và làm rõ khái niệm liên quan đến chính trị xã hội (CTTN) và quản lý nhà nước (QLNN) về CTTN Nó xác định các nội dung cơ bản của CTTN và QLNN về CTTN, đồng thời chỉ ra phương thức và trách nhiệm của QLNN trong lĩnh vực này Bên cạnh đó, luận văn cũng phân tích những yếu tố tác động đến QLNN về CTTN.
Ý nghĩa thự c ti ễ n c ủ a lý lu ậ n
Luận văn cung cấp những khuyến nghị thiết thực để hoàn thiện hệ thống pháp luật và cơ chế chính sách về công tác thanh niên (CTTN), nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về CTTN tại Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk Bên cạnh đó, tài liệu này cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu và giảng dạy tại các cơ sở đào tạo và bồi dưỡng, cũng như trong các cơ quan có thẩm quyền liên quan đến quản lý CTTN.
Kết cấu của luận văn
Bài viết được chia thành ba chương chính, bao gồm: Chương 1 trình bày cơ sở khoa học về quản lý nhà nước trong lĩnh vực công tác thanh niên Chương 2 phân tích thực trạng công tác thanh niên và quản lý nhà nước liên quan đến vấn đề này tại Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk.
Chương 3: Phương hướng và giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk.
CƠ SỞ KHOA H Ọ C QU ẢN LÝ NHÀ NƯỚ C V Ề CÔNG TÁC THANH NIÊN
Thanh niên và công tác thanh niên
1.1.1 Thanh niên và vai trò của thanh niên
Thanh niên là đối tượng nghiên cứu của nhiều nghành khoa học khác nhau, vì vậy có nhiều khái niệm vềthanh niên tùy theo góc độ tiếp cận
Theo từ điển Tiếng Việt, thanh niên được định nghĩa là những người trẻ tuổi đang trong giai đoạn trưởng thành, bao gồm hai khía cạnh chính: sinh học (độ tuổi) và tâm lý, giáo dục (sự trưởng thành) Khái niệm này không phân biệt giữa các thành phần dân tộc, tôn giáo hay vùng miền.
Sự phát triển của con người là một quá trình liên tục suốt cuộc đời, với mỗi giai đoạn mang những đặc điểm riêng và ảnh hưởng từ các giai đoạn trước Cơ thể con người là một chỉnh thể hài hòa, chứa đựng cả dấu ấn của quá khứ và tiềm năng cho tương lai Quá trình này diễn ra không ngừng nghỉ, với sự chuyển tiếp giữa các giai đoạn có thời gian hẹp và đặc trưng ngày càng rõ nét, do đó mọi sự phân chia về giai đoạn phát triển đều mang tính tương đối.
Theo tác giả Vũ Trọng Kim trong sách quản lý nhà nước về công tác thanh niên, thanh niên được định nghĩa là một nhóm nhân khẩu - xã hội đặc thù, bao gồm những người trong độ tuổi nhất định, có mối quan hệ gắn bó với mọi giai cấp và tầng lớp xã hội Thanh niên không chỉ hiện diện trong mọi lĩnh vực hoạt động xã hội mà còn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển hiện tại và tương lai của xã hội Khái niệm này nhấn mạnh "mặt xã hội" của thanh niên, khẳng định sự liên kết mật thiết với các giai cấp và tầng lớp khác nhau.
Thanh niên được hiểu là lực lượng hậu bị của các đảng phái chính trị
Tại Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam coi trọng công tác đoàn kết và giáo dục thanh niên theo lý tưởng cộng sản, xác định Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức đại diện cho quyền lợi hợp pháp của thanh niên Đoàn cũng được xem là đội dự bị tin cậy của Đảng, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của Đảng và cách mạng Việt Nam.
Theo quan điểm triết học của C.Mác và Ph.Ănghen, con người là thực thể xã hội và tự nhiên, trong đó thanh niên là giai đoạn phát triển đặc biệt Thanh niên không chỉ là một thực thể sinh học mà còn là một tồn tại xã hội, phản ánh cả con người tự nhiên và con người xã hội Đặc điểm tự nhiên của thanh niên được thể hiện qua độ tuổi và các yếu tố sinh lý, tâm lý, trong khi con người xã hội của họ được đánh giá qua sự chín muồi trong nhận thức và ý thức trách nhiệm công dân đối với xã hội.
Tiếp cận theo góc độ pháp lý: Tại Việt Nam, Luật Thanh niên quy định
Theo quy định của Luật, thanh niên được xác định là công dân Việt Nam trong độ tuổi từ mười sáu đến ba mươi tuổi Quá trình xây dựng Luật đã diễn ra nhiều cuộc thảo luận và tranh luận về độ tuổi này, và cuối cùng đã thống nhất với quy định nêu trên.
Mặc dù có những cách tiếp cận khác nhau về khái niệm thanh niên, nhưng có thể rút ra những điểm đặc trưng của thanh niên như sau:
- Thanh niên không phải là một giai cấp mà là một nhóm nhân khẩu, xã hội; có độ tuổi nhất định, từ 16 đến 30 tuổi;
Thanh niên sở hữu những đặc điểm tâm lý và sinh lý riêng biệt so với các độ tuổi khác Họ có những tâm tư, nguyện vọng và nhu cầu đặc trưng, cùng với hoài bão và khát vọng phù hợp với lứa tuổi và giới tính của mình.
Thanh niên hiện diện trong mọi giai cấp và tầng lớp xã hội, bao gồm thanh niên nông dân, công nhân, viên chức, học sinh, sinh viên, cũng như các lực lượng vũ trang Họ đại diện cho 54 dân tộc anh em trên khắp lãnh thổ Việt Nam.
- Thanh niên có mặt và giữ vai trò quan trọng trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng của đất nước
Tóm lại, thanh niên là một nhóm nhân khẩu đặc thù trong độ tuổi từ 16 đến 30, hiện diện trong mọi giai cấp, tầng lớp xã hội và dân tộc Họ có những đặc điểm chung về tâm lý, sinh lý và nhận thức xã hội, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của mỗi quốc gia và dân tộc, cả trong hiện tại lẫn tương lai.
1.1.1.2 Vai trò của thanh niên
Thanh niên là lực lượng xã hội quan trọng, quyết định tương lai và vận mệnh dân tộc Họ ngày càng đóng vai trò lớn trong đời sống chính trị, với thái độ và ý thức trách nhiệm đối với hiện tại và tương lai của đất nước được khẳng định.
Theo C.Mác, Đảng của chúng ta đại diện cho tương lai, mà tương lai đó thuộc về thanh niên Đảng cũng là biểu tượng của sự đổi mới, điều mà thanh niên luôn khao khát Đồng tình với C.Mác, Ph.Ănghen nhấn mạnh vai trò quan trọng của thanh niên trong chính trị, coi họ là lực lượng tiên phong của giai cấp vô sản quốc tế và là đội ngũ hỗ trợ đáng tin cậy của Đảng.
V.I Lênin nhấn mạnh vai trò quan trọng của thanh niên trong việc hướng tới lý tưởng dân chủ và chủ nghĩa xã hội, cho rằng họ có khát vọng mạnh mẽ không gì có thể kìm hãm Ông tin rằng thanh niên sẽ đến với chủ nghĩa xã hội, nhưng theo con đường khác với thế hệ trước Đồng thời, Lênin cũng nhận ra rằng, khi chủ nghĩa xã hội trở thành hiện thực, việc giáo dục thế hệ trẻ sẽ trở thành nhiệm vụ chung của Đảng, Nhà nước, toàn xã hội và mỗi gia đình.
Tại Việt Nam, từ những ngày đầu cách mạng, Đảng và Bác Hồ đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của thanh niên, coi họ là đội ngũ xung kích của cách mạng Hồ Chí Minh khẳng định rằng thanh niên là chủ tương lai của đất nước, và sự thịnh vượng hay suy yếu của đất nước phần lớn phụ thuộc vào thế hệ thanh niên.
Sau 15 năm thực hiện và tổng kết Nghị quyết TW 4 khóa VII, BCH
Nghị quyết số 25-NQ/TW, được ban hành vào ngày 25/7/2008, nhấn mạnh sự cần thiết tăng cường lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế Nghị quyết chỉ ra rằng, với sự biến đổi nhanh chóng của tình hình thanh niên, việc chăm lo, bồi dưỡng và phát huy vai trò của thanh niên là cực kỳ quan trọng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Thanh niên đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển đất nước, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay Họ thể hiện vai trò của mình qua nhiều lĩnh vực khác nhau, góp phần tích cực vào sự tiến bộ xã hội và kinh tế.
- Vai trò của thanh niên đối với với xây dựng và phát triển đất nước:
Quản lý nhà nước về công tác thanh niên
1.2.1 Khái niệm quản lý nhà nước về công tác thanh niên
Quản lý nhà nước (QLNN) đối với công tác thanh niên bao gồm các hoạt động lập pháp và quy định của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm thiết lập các quy định liên quan đến thanh niên Theo tác giả Nguyễn Vĩnh Oánh, QLNN không chỉ là công việc hành chính mà còn là sự điều hành của Nhà nước để phối hợp giữa các cơ quan, bộ máy và đoàn thể liên quan, đảm bảo sự thống nhất trong công tác thanh niên Tác giả Vũ Trọng Kim nhấn mạnh rằng QLNN về công tác thanh niên còn liên quan đến việc xây dựng thể chế và quản lý theo các chế định pháp luật, chính sách nhằm điều chỉnh và thống nhất việc triển khai nhiệm vụ giáo dục, bồi dưỡng và phát huy lực lượng thanh niên, đạt được mục tiêu của Đảng.
Quản lý nhà nước về công tác thanh niên có thể được hiểu là hoạt động quản lý của các cơ quan nhà nước liên quan đến giáo dục, hành chính và tổ chức, nhằm hỗ trợ và phát triển thanh niên.
QLNN về công tác thanh niên là hoạt động điều hành của nhà nước nhằm phối hợp các cơ quan, bộ máy và đoàn thể liên quan đến thanh niên Hoạt động này đảm bảo sự thống nhất và quan tâm toàn diện, đồng thời tuân thủ các quy định pháp luật của nhà nước.
Hệ thống chính trị ở Việt Nam được đặc trưng bởi ba yếu tố: Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý và nhân dân làm chủ Trong đó, "nhân dân làm chủ" thể hiện sự tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp của người dân qua các tổ chức đại diện vào quản lý nhà nước (QLNN) QLNN đối với công tác thanh niên được hiểu là hoạt động của Nhà nước trong các lĩnh vực lập pháp, hành pháp và tư pháp nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội liên quan đến thanh niên Đây là một dạng quản lý xã hội tổng hợp, thể hiện quyền lực nhà nước đối với thanh niên, bao gồm lập quy và xây dựng chính sách, pháp luật QLNN còn bao gồm các hoạt động kiểm tra, giám sát của cơ quan nhà nước đối với các tổ chức thanh niên, đồng thời huy động mọi nguồn lực xã hội tham gia thực hiện nhiệm vụ công tác thanh niên.
Quản lý nhà nước (QLNN) đối với thanh niên và công tác thanh niên là hai khái niệm có nội hàm khác nhau Mặc dù cả hai đều có chung chủ thể quản lý là nhà nước, nhưng chúng khác nhau về đối tượng và phương pháp quản lý Sự khác biệt này thể hiện rõ trong cách thức thực hiện các chính sách và chương trình liên quan đến thanh niên.
Quản lý nhà nước đối với thanh niên bao gồm việc áp dụng hệ thống luật pháp và chính sách tác động trực tiếp đến họ như những công dân Những chính sách này thường gắn liền với chính sách chung của Nhà nước đối với công dân Trong khi đó, quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên chủ yếu là thông qua các luật pháp, chính sách, cơ chế và tổ chức bộ máy nhằm tác động đến thanh niên như một lực lượng xã hội, được tổ chức trong các đoàn thể và thông qua các chủ thể xã hội có vai trò trong việc vận động, bồi dưỡng, giáo dục và phát huy tiềm năng của thanh niên.
Trong quản lý nhà nước (QLNN) đối với thanh niên, đối tượng chính là thanh niên, trong khi đó, QLNN đối với công tác thanh niên tập trung vào các tổ chức, cơ chế và mối quan hệ phối hợp liên quan QLNN trực tiếp đối với thanh niên thể hiện sự quản lý của nhà nước đối với họ, trong khi QLNN đối với công tác thanh niên là sự quản lý gián tiếp qua các tổ chức và chủ thể xã hội có ảnh hưởng đến thanh niên.
Trong quản lý nhà nước đối với thanh niên, phương pháp chủ yếu là mệnh lệnh quyền lực từ cơ quan quản lý đến thanh niên, coi họ như những công dân Tuy nhiên, trong công tác thanh niên, bên cạnh phương pháp mệnh lệnh, cơ quan quản lý còn chú trọng đến việc vận động, thuyết phục, tư vấn và hỗ trợ, giúp thanh niên hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình, từ đó tự giác tuân thủ pháp luật và chính sách Đồng thời, cơ quan quản lý cũng sử dụng các cơ chế, chính sách để huy động sự tham gia của các chủ thể xã hội khác trong quá trình giáo dục, định hướng và hỗ trợ thanh niên thực hiện quyền và nghĩa vụ của họ.
Quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên bao gồm cả quản lý trực tiếp và gián tiếp Nhà nước không chỉ quản lý các tổ chức liên quan đến thanh niên như Đoàn TNCS Hồ Chí Minh mà còn quản lý thanh niên như những công dân Công tác thanh niên không phải là hoạt động tự phát mà là hoạt động có sự quản lý của Nhà nước thông qua chính sách và pháp luật, nhằm hình thành một thế hệ thanh niên theo lý tưởng của Đảng và đóng góp vào sự phát triển đất nước theo con đường XHCN.
QLNN đối với công tác thanh niên bao gồm hoạt động lập pháp và quy định của các cơ quan nhà nước nhằm xây dựng chính sách và pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội liên quan đến thanh niên Đây là hoạt động quản lý nhà nước trong bộ máy hành chính, tổ chức và phối hợp các cơ quan, tổ chức trong công tác thanh niên Đồng thời, QLNN cũng bao gồm việc giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật liên quan đến thanh niên.
Trong nghiên cứu này, chúng tôi tập trung vào việc quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên theo từng đơn vị hành chính của các cơ quan quản lý hành chính nhà nước.
1.2.2 Đặc điểm và vai trò quản lý nhà nước về công tác thanh niên 1.2.2.1 Đặc điểm quản lý nhà nước về công tác thanh niên
Chủ thể quản lý công tác thanh niên bao gồm các cơ quan nhà nước thực hiện chức năng lập pháp, hành pháp và tư pháp Đối tượng quản lý không chỉ là thanh niên mà còn là các tác nhân xã hội ảnh hưởng đến thanh niên và những tổ chức thực hiện công tác thanh niên Các ngành lập pháp, hành pháp và tư pháp đều có trách nhiệm thực hiện công tác thanh niên thông qua việc ban hành, triển khai, giám sát và xử lý các vi phạm liên quan đến luật pháp và chính sách thanh niên.
Tại Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam giữ vai trò lãnh đạo trong công tác thanh niên, với nhiệm vụ này được thực hiện bởi các cấp, các ngành và tổ chức phù hợp với chức năng của họ Nhà nước thực hiện quản lý công tác thanh niên thông qua luật pháp, chính sách và các nguồn lực, đồng thời phối hợp với các chủ thể xã hội như Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và các tổ chức chính trị - xã hội khác Quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên là một hệ thống phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành lập pháp, hành pháp và tư pháp, cũng như giữa các bộ phận trong cùng một ngành và các cấp khác nhau.
TW đến cơ sở), giữa các chủ thể tiến hành công tác thanh niên dưới sự lãnh đạo của Đảng;
Quản lý nhà nước (QLNN) đối với công tác thanh niên không chỉ là việc thực hiện các quy định pháp luật mà còn bao gồm quá trình vận động, thuyết phục và giáo dục, phù hợp với đặc thù lứa tuổi Bên cạnh các phương pháp hành chính và kinh tế, Nhà nước chủ yếu sử dụng các phương pháp giáo dục, tư vấn và vận động để đạt được hiệu quả trong công tác này.
1.2.2.1 Vai trò quản lý nhà nước về công tác thanh niên
Quản lý nhà nước về công tác thanh niên (CTTN) đóng vai trò quan trọng trong việc thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng liên quan đến thanh niên Vai trò này xuất phát từ chức năng chấp hành của hành chính nhà nước, nơi các cơ quan có trách nhiệm thực hiện quyết định của cơ quan chính trị nhằm đạt được mục tiêu chính trị quốc gia và phục vụ lợi ích nhân dân Các cơ quan nhà nước được giao quyền quản lý về CTTN cần chuyển hóa những chủ trương này thành pháp luật, chính sách, chiến lược, và chương trình hành động cụ thể, đồng thời tích hợp vào các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh hàng năm của các cấp, các ngành.
Các y ế u t ố tác động đế n qu ản lý nhà nướ c v ề công tác thanh niên
1.3.1 Các yếu tố tác động bên trong đối với hoạt động quản lý nhà nước về công tác thanh niên
1.3.1.1 Hệ thống thể chế, chính sách pháp luật
Thể chế hành chính nhà nước và hệ thống pháp luật do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành tạo ra cơ sở pháp lý cho các cơ quan hành chính Điều này giúp các cấp thực hiện quản lý hiệu quả và đảm bảo sự thống nhất trong quản lý nhà nước trên toàn quốc.
Thể chế và chính sách pháp luật đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý nhà nước, xác lập nhân sự trong các cơ quan hành chính, và xác định mối quan hệ giữa nhà nước với công dân và tổ chức xã hội Chúng cũng xác định mức độ can thiệp của nhà nước vào hoạt động của các đối tượng trong xã hội, từ đó tạo cơ sở cho việc quản lý và điều chỉnh hiệu quả các nguồn lực xã hội Để phát huy vai trò của hệ thống thể chế và chính sách pháp luật trong quản lý nhà nước, đặc biệt trong quản lý nhà nước về chính trị - xã hội, việc cải cách thể chế hành chính và chính sách pháp luật là cần thiết Các chính sách như đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trẻ, hỗ trợ đào tạo thanh niên ở vùng khó khăn, và giải quyết việc làm cho thanh niên hiện nay cần được chú trọng.
Tổ chức bộ máy quản lý đóng vai trò quan trọng trong quản lý nhà nước về công tác tổ chức nhân sự Việc xây dựng và tổ chức bộ máy hiệu quả là yếu tố quyết định đến việc thực hiện và hoàn thành các nhiệm vụ được giao.
Việc hoàn thiện tổ chức bộ máy trong công tác quản lý nhà nước về thanh niên là rất quan trọng, vì đây là cơ quan nghiên cứu và tham mưu cho nhà nước các cơ chế, chính sách liên quan đến công tác thanh niên Cơ quan này cần đề xuất tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về thanh niên tại địa phương, kiến nghị cơ chế phối hợp giữa các cơ quan liên quan và xây dựng quy định về kiểm tra, giám sát, cũng như hướng dẫn thực hiện công tác thanh niên cho các địa phương Để đạt được mục tiêu này, các cơ quan tham mưu cần phát huy vai trò trách nhiệm trong quá trình tham mưu và phối hợp, đặc biệt là Sở Nội vụ, cơ quan chủ chốt trong việc thành lập bộ máy tham mưu công tác quản lý nhà nước về thanh niên.
1.3.1.3 Đội ngũ cán bộ, công chức Đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác QLNN về CTTN là những người trự tiếp tham gia xây dựng các văn bản pháp luật về CTTN Năng lực, trình độ của cán bộ, công chức là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến việc xây dựng các văn bản pháp luật về CTTN Do đó, đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác quản lý đòi hỏi phải có tư duy khoa học, khả năng nghiên cứu và am hiểu các văn bản chính sách, pháp luật của nhà nước, có kinh nghiệm thực tế
Đội ngũ cán bộ, công chức cần tự rèn luyện và nâng cao bản lĩnh chính trị, tránh biểu hiện ý chí chủ quan và tham nhũng trong công việc Năng lực và trình độ của họ đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý nhà nước về công tác cải cách thể chế, do đó, việc đào tạo và phát triển đội ngũ này cần được chú trọng.
1.3.2 Các yếu tố tác động bên ngoài đối với hoạt động quản lý nhà nước về công tác thanh niên
1.3.2.1 Chiến lược phát triển kinh tế xã hội
Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 – 2020, được nêu trong văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở rộng dân chủ và phát huy tối đa nhân tố con người Con người được coi là chủ thể, nguồn lực chính và mục tiêu của sự phát triển Đặc biệt, chiến lược phát triển thanh niên đóng vai trò quan trọng trong việc bồi dưỡng và phát huy nguồn lực con người, nhằm xây dựng nguồn lực trẻ chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội là một hệ thống quan điểm và mục tiêu dài hạn Quản lý nhà nước về chính sách tài nguyên thiên nhiên cần tuân thủ các quan điểm và đường lối trong chiến lược phát triển kinh tế.
Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước hướng tới việc xây dựng chiến lược phát triển thanh niên, tập trung vào việc khai thác và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả Mục tiêu này nhằm đạt được sự phát triển bền vững và đồng bộ, góp phần vào sự phát triển chung của xã hội.
1.3.2.2 Yêu cầu của công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng là bước ngoặt có tính lịch sử quan trọng, đột phá về đổi mới tư duy, trong đó việc tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta Từ đó đến nay, Đảng ta tiếp tục không ngừng đổi mới tư duy nhận thức về công nghiệp hóa, hiện đại hóa để ngày càng phù hợp với tình hình thực tiễn trong nước và quốc tế Đảng xác định thanh niên giữ vị trí trung tâm trong chiến lược phát huy nhân tố và nguồn lực con người: “Đảng đặt niềm tin sâu sắc vào thanh niên, phát huy vai trò làm chủ và tiềm năng to lớn của thanh niên để thanh niên thực hiện được sứ mệnh lịch sử, đi đầu trong cuộc đấu tranh chiến thắng đói nghèo, lạc hậu, xây dựng và bảo vệ đất nước giàu mạnh, xã hội văn minh” Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư, BCH TW khóa VII nêu rõ: “Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước bước vào thế kỷ XXI có xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không phần lớn tùy thuộc vào lực lượng thanh niên” [3] Nghị quyết Hội nghị lần thứ bảy BCH TW khóa X về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với CTTN trong thời ký đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa” đã khẳng định “Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủnhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủnghĩa xã hội” [4]
Thời kỳ mới của cách mạng Việt Nam đang tập trung vào công nghiệp hóa và hiện đại hóa, với mục tiêu đưa đất nước ra khỏi tình trạng kém phát triển và trở thành nước công nghiệp hiện đại vào năm 2020 Mục tiêu này đòi hỏi thế hệ trẻ phải gánh vác trọng trách lớn lao, khuyến khích mỗi thanh niên Việt Nam nỗ lực học tập, trau dồi lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội Đồng thời, thanh niên cần thi đua lao động và rèn luyện để trở thành thế hệ tiên tiến, đáp ứng yêu cầu của đất nước và thời đại.
1.3.2.3 Sự lãnh đạo của Đảng và quan tâm của xã hội đối với công tác thanh niên
Công tác thanh niên là nhiệm vụ quan trọng của toàn bộ hệ thống chính trị, với sự lãnh đạo trực tiếp từ Đảng đối với công tác thanh niên và Đoàn TNCS.
Nhà nước Hồ Chí Minh quản lý thanh niên và công tác thanh niên (CTTN) bằng cách thể chế hóa các đường lối, chủ trương của Đảng thành pháp luật, chính sách, chiến lược và chương trình hành động Điều này được cụ thể hóa trong các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm, đồng thời bảo đảm quốc phòng và an ninh Vai trò của Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) và các đoàn thể, tổ chức kinh tế cũng được phát huy trong quá trình này.
- xã hội nhân dân trong CTTN và gia đình, phối hợp giáo dục, bồi dưỡng, phát huy thanh niên
Công tác thanh niên (CTTN) là một phần quan trọng trong công tác quần chúng, bao gồm các hoạt động của Đảng, Nhà nước, Đoàn thanh niên và xã hội nhằm giáo dục, bồi dưỡng và tạo điều kiện cho thanh niên phát triển CTTN tác động đến thanh niên theo mục tiêu của Đảng cầm quyền và được thể chế hóa bằng pháp luật, nhằm thỏa mãn nhu cầu phát triển của thanh niên và yêu cầu của xã hội Đồng thời, đây cũng là hoạt động của Nhà nước nhằm điều chỉnh hoạt động của thanh niên và các tổ chức thanh niên theo quy định pháp luật.
Theo Nhị định 120/2007/NĐ-CP, công tác thanh niên bao gồm các hoạt động của Đảng, Nhà nước và xã hội nhằm giáo dục, bồi dưỡng và tạo điều kiện cho thanh niên phát triển Mục tiêu là phát huy vai trò xung kích, sức sáng tạo và tiềm năng to lớn của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
1.3.2.4 Yêu cầu của hội nhập quốc tế và sự phát triển của khoa học công nghệ
Kinh nghi ệ m qu ản lý nhà nướ c v ề công tác thanh niên ở m ộ t s ố đị a phương
Kể từ khi Luật Thanh niên được ban hành, bộ máy cơ quan chuyên trách quản lý nhà nước về công tác thanh niên đã được thiết lập từ trung ương đến địa phương Sự quan tâm lãnh đạo và chỉ đạo của các cấp ủy Đảng và Nhà nước trong thời gian qua đã góp phần quan trọng vào quá trình triển khai và thực hiện quản lý nhà nước về công tác thanh niên Từ đó, có thể rút ra một số kinh nghiệm từ các địa phương để áp dụng tại thành phố Buôn Ma Thuột.
Tại Thành phố Hồ Chí Minh, Huyện Bình Chánh đã điều động 01 biên chế mới từ Phó Chủ tịch xã về Phòng Nội vụ để phụ trách công tác thanh niên Đồng thời, các Quận 9, Tân Bình, Gò Vấp, Thủ Đức, Phú Nhuận cùng với các Huyện Cần Giờ và Nhà Bè cũng đã phân công Trưởng phòng để chỉ đạo công tác này.
Các quận 3, 4, 6, 7, 8, 11, 12, Tân Phú, Bình Tân và huyện Hóc Môn, Bình Chánh, Nhà Bè, Củ Chi được phân công 01 Phó phòng và 01 chuyên viên kiêm nhiệm phụ trách quản lý nhà nước về công tác thanh niên, trong khi các quận khác có 01 chuyên viên kiêm nhiệm Hầu hết cán bộ có trình độ Đại học hoặc Cao đẳng, ngoại trừ một trường hợp có trình độ Trung cấp Điều này tạo điều kiện quan trọng cho công tác quản lý nhà nước về công tác thanh niên phát triển hiệu quả Tại thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng, mặc dù không giáp biên giới, nhưng đã tận dụng lợi thế du lịch để tổ chức nhiều hoạt động giao lưu thanh niên quốc tế, bao gồm văn hóa, giáo dục và thể thao Qua đó, thành phố đã ký kết các chương trình hợp tác quốc tế, tạo cơ hội cho thanh niên trao đổi thông tin và kinh nghiệm trong công tác thanh niên.
Để thực hiện hiệu quả công tác quản lý nhà nước về công tác thanh niên (QLNN về CTTN) tại địa phương, việc thành lập bộ máy quản lý là yếu tố quan trọng hàng đầu Mỗi đơn vị có những đặc trưng riêng, nhưng cần tận dụng thế mạnh của từng địa phương và sự phối hợp giữa các đơn vị để nâng cao hiệu quả QLNN về CTTN Điều này sẽ giúp triển khai công tác trên các lĩnh vực dễ dàng và thuận lợi hơn, đặc biệt là đối với thành phố Buôn Ma Thuột trong thời gian tới.
Thanh niên đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, là lực lượng đông đảo có ảnh hưởng lớn đến vận mệnh dân tộc Do đó, quản lý nhà nước về công tác thanh niên (QLNN về CTTN) trở thành vấn đề thiết yếu, thể hiện quyền lực của Nhà nước đối với đối tượng thanh niên, đồng thời là quá trình tác động của các cơ quan Nhà nước nhằm phát huy tiềm năng và vai trò của thanh niên trong xã hội.
Trong những năm qua, công tác quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên (CTTN) ở Việt Nam đã có nhiều tiến bộ đáng kể Các cấp chính quyền không chỉ tham gia vào CTTN mà còn coi đây là một nhiệm vụ quan trọng Chính quyền đã chuyển từ việc chỉ đạo hỗ trợ về kinh phí và cơ sở vật chất cho Đoàn Thanh niên sang việc thể chế hóa các chủ trương của Đảng thành chính sách và pháp luật liên quan đến thanh niên và CTTN Họ cũng đã tổ chức bộ máy chăm lo cho CTTN, phối hợp với Đoàn Thanh niên và các ngành, đoàn thể, đồng thời tạo điều kiện về cơ chế và chính sách cho Đoàn Thanh niên tham gia vào quản lý nhà nước đối với CTTN.
Hoạt động quản lý nhà nước về công tác thanh niên (CTTN) hiện còn nhiều bất cập, với bộ máy và cơ chế phối hợp chưa rõ ràng trong việc xác định trách nhiệm Nhận thức về tầm quan trọng của việc tăng cường quản lý nhà nước trong lĩnh vực này chưa cao ở các cấp, ngành và địa phương Hệ thống chính sách chưa đồng bộ, trong khi công tác giáo dục – đào tạo, dạy nghề, giải quyết việc làm, phòng chống tệ nạn xã hội, cùng với hoạt động văn hóa, thể thao và truyền thông báo chí vẫn còn nhiều thiếu sót Đây là những vấn đề cần được tập trung giải quyết trong thời gian tới.