Tính cấp thiết của đề tài
Trong thập niên qua, sự phát triển của hội nhập, khu vực hóa và toàn cầu hóa đã làm cho quản lý đầu tư xây dựng trở nên phức tạp hơn, yêu cầu sự phối hợp giữa nhiều cấp, ngành và đối tác Để đáp ứng nhu cầu xã hội ngày càng cao, quản lý dự án đầu tư xây dựng cần phát triển chuyên nghiệp hơn Điều này không chỉ phụ thuộc vào nỗ lực của Đảng và Nhà nước, mà còn vào việc nâng cao chất lượng và chuyên môn của các doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực xây dựng, nhằm tối ưu hóa hiệu quả các dự án và mang lại lợi ích kinh tế - xã hội cho đất nước.
Quản lý dự án đầu tư là một quá trình phức tạp và duy nhất, khác biệt hoàn toàn so với quản lý công việc hàng ngày của các doanh nghiệp như nhà hàng hay nhà máy, nơi có quy trình lặp lại và quy tắc rõ ràng Mỗi dự án đều mang tính chất riêng biệt với địa điểm, không gian và thời gian khác nhau, đồng thời có thể có sự thay đổi về mục tiêu và ý tưởng từ chủ đầu tư trong quá trình thực hiện Do đó, việc điều hành và quản lý dự án đòi hỏi sự linh hoạt và không tuân theo một công thức cố định nào.
Tổng công ty Xây dựng công trình hàng không ACC, một doanh nghiệp Nhà nước trong lĩnh vực xây dựng, đã nỗ lực phát triển sản xuất và đạt nhiều thành tựu lớn trong những năm qua Tuy nhiên, sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các doanh nghiệp trong và ngoài nước, cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, đã đặt ra thách thức cho Tổng công ty trong việc quản lý dự án đầu tư hiệu quả Mục tiêu của Tổng công ty là nâng cao chất lượng công trình, đảm bảo ngân sách và tiến độ, đồng thời duy trì uy tín doanh nghiệp.
Xuất phát từ nhận thức về sự cần thiết nâng cao hiểu biết và đóng góp vào sự phát triển của Tổng công ty ACC, đề tài nghiên cứu “Quản lý dự án đầu tư tại Tổng công ty Xây dựng công trình hàng không ACC” đã được lựa chọn.
Mục tiêu nghiên cứu
Dựa trên việc đánh giá thực trạng quản lý dự án đầu tư tại Tổng công ty ACC, bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý dự án đầu tư tại đơn vị này.
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý dự án đầu tư
- Đánh giá thực trạng quản lý dự án đầu tư tại Tổng công ty ACC trong thời gian qua
- Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý dự án đầu tư tại Tổng công ty ACC.
Đặc điểm địa bàn và phương pháp nghiên cứu
Tổng quan về tổng công ty ACC
- Tên giao dịch: Tổng công ty Xây dựng công trình hàng không ACC
- Tên quốc tế: ACC Airport Construction Corporation
- Trụ sở chính: 178 Trường Chinh, Khương Thượng, Đống Đa, Hà Nội
3.1.1 Quá trình hình thành và phát triển
Năm 1990, nhằm đáp ứng nhu cầu đổi mới đất nước theo tinh thần Đại hội VI của Đảng, Xí nghiệp khảo sát thiết kế và Xây dựng công trình hàng không được thành lập theo Quyết định số 269/QĐ-QP ngày 06/11/1990, kết hợp giữa kinh tế và quốc phòng trong bối cảnh mới.
Năm 1992, Xí nghiệp khảo sát thiết kế và Xây dựng công trình hàng không đã được chia thành hai đơn vị độc lập: Công ty Xây dựng công trình hàng không ACC và Xí nghiệp Khảo sát thiết kế và Tư vấn xây dựng công trình hàng không ADCC.
- Năm 1993: Công ty Xây dựng công trình hàng không ACC đã được thành lập theo Quyết định số 359/QĐ-QP ngày 27/7/1993 của Bộ Quốc phòng
- Tháng 5/1996, Công ty từ trực thuộc Cục Hậu cần/Quân chủng PK-KQ,
Công ty Xây dựng công trình hàng không ACC đã chính thức sát nhập vào Tổng công ty Bay dịch vụ Việt Nam, trở thành một thành viên hạch toán độc lập thuộc Tổng công ty.
- Ngày 09/9/2003: Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ra Quyết định số
Công ty Xây dựng công trình hàng không ACC đã được tách ra khỏi Tổng công ty Bay dịch vụ Việt Nam theo quyết định 116/2003/QĐ-BQP, và hiện đang hoạt động dưới hình thức Công ty TNHH một thành viên.
Vào ngày 27 tháng 4 năm 2012, Bộ Quốc phòng đã ban hành Quyết định số 1331/QĐ-BQP, chính thức tổ chức lại Công ty TNHH một thành viên Xây dựng công trình hàng không ACC thành Tổng công ty Xây dựng công trình hàng không ACC.
Sau hơn 25 năm phát triển, Tổng công ty ACC đã chuyển mình từ một Xí nghiệp thuộc Quân chủng Phòng không-Không quân thành một đơn vị hoạt động đa ngành nghề Công ty đã thi công và đầu tư xây dựng hàng nghìn công trình chất lượng cao, nhiều công trình đạt huy chương vàng, như sân đỗ máy bay A75 và các đường cất hạ cánh tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, Phù Cát, Đà Nẵng, Kiến An, Đồng Hới, Phú Bài-Huế, và Quốc tế Nội Bài Đặc biệt, Tổng công ty đã thi công Cảng hàng không Quốc tế Phú Quốc, được khánh thành và đưa vào khai thác vào tháng 12/2012, nhận được đánh giá cao từ Bộ Giao thông Vận tải.
Tổng công ty ACC không chỉ thi công các công trình sân đỗ máy bay, đường cất-hạ cánh và cảng hàng không trong nước mà còn mở rộng ra thị trường quốc tế, bao gồm việc cải tạo và nâng cấp sân bay Savanakhet, xây dựng Trung tâm lưu trữ tư liệu hình ảnh động và Trường Nghệ thuật âm nhạc Quốc gia tại Lào Với cam kết đảm bảo chất lượng và tiến độ, ACC đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật, được Nhà nước vinh danh với danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới và nhận Huân chương Lao động hạng Nhì từ Chính phủ Lào.
Theo Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số 0100726116 ngày 14/12/2012 của Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội, Tổng công ty hoạt động trong nhiều ngành nghề kinh doanh đa dạng.
Chúng tôi chuyên xây dựng các công trình hàng không, công nghiệp, dân dụng, giao thông vận tải, bưu điện, thủy lợi và thủy điện Ngoài ra, chúng tôi còn thực hiện các dự án liên quan đến xăng dầu, cấp thoát nước, công trình văn hóa, thể thao, cũng như đường dây tải điện và trạm biến áp.
Hoàn thiện công trình xây dựng bao gồm lắp đặt thiết bị quan trắc điện kỹ thuật phục vụ cho các dự án dân dụng và giao thông Ngoài ra, hoạt động xây dựng chuyên dụng và tư vấn đánh giá chất lượng công trình cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự phù hợp và an toàn cho các công trình.
Chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn và khảo sát thiết kế cho các công trình và hạ tầng kỹ thuật, bao gồm thiết kế và thi công nội thất, ngoại thất Ngoài ra, chúng tôi còn tư vấn giám sát thi công xây dựng, hỗ trợ lựa chọn nhà thầu và quản lý dự án đầu tư Chúng tôi cũng tham gia vào việc đầu tư phát triển hạ tầng và kinh doanh bất động sản.
Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ phá dỡ, chuẩn bị mặt bằng và xử lý nền móng công trình, bao gồm nén tĩnh cọc nền Ngoài ra, chúng tôi còn sản xuất đồ gỗ xây dựng, bê tông và các sản phẩm từ xi măng thạch cao Đội ngũ của chúng tôi cũng kinh doanh dịch vụ kỹ thuật, lắp đặt thiết chế văn hóa, thiết bị cơ khí và điện lạnh, cũng như các thiết bị an toàn.
Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ bảo trì và sửa chữa các công trình xây dựng cũng như sân bay Ngoài ra, chúng tôi còn sản xuất các cấu kiện kim loại và thực hiện sửa chữa các sản phẩm kim loại đúc sẵn Đội ngũ của chúng tôi cam kết kiểm định chất lượng vật liệu, sản phẩm và công trình xây dựng một cách nghiêm ngặt Chúng tôi cũng hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh sơn, hóa chất bao bì, cùng với việc làm đại lý xăng dầu và gas đốt.
Khai thác đá cát và sản xuất xi măng là những hoạt động quan trọng trong ngành vật liệu xây dựng Ngoài ra, kinh doanh vận tải hàng hóa đường bộ và dịch vụ thương mại cũng đóng vai trò thiết yếu trong việc phát triển kinh tế Hơn nữa, xử lý nước thải là một lĩnh vực cần thiết để bảo vệ môi trường và đảm bảo sự bền vững cho các hoạt động sản xuất.
Đầu tư vào việc xây dựng và phát triển nhà ở, công trình xây dựng để bán hoặc cho thuê là một lĩnh vực hấp dẫn Các hoạt động này bao gồm cải tạo đất và nâng cấp hạ tầng, cũng như chuyển nhượng quyền sử dụng đất để đầu tư vào các dự án hạ tầng Ngoài ra, việc thuê quyền sử dụng đất đã có hạ tầng và cho thuê lại cũng là một phương thức đầu tư hiệu quả.
Phương pháp nghiên cứu
3.2.1 Phương pháp thu thập dữ liệu
3.2.1.1 Thu thập dữ liệu thứ cấp
Dữ liệu thứ cấp cho nghiên cứu được thu thập từ các tài liệu sẵn có tại Tổng công ty ACC, bao gồm kế hoạch, báo cáo, dự toán và tổng dự toán của các dự án cùng với báo cáo tài chính Bên cạnh đó, đề tài còn tham khảo các sách báo, tạp chí và nguồn thông tin từ mạng liên quan đến quản lý dự án, cũng như các kết quả nghiên cứu đã được công bố bởi các cơ quan và nhà khoa học trong và ngoài nước.
3.2.1.2 Thu thập dữ liệu sơ cấp
Do các dự án đầu tư của Tổng công ty ACC có địa điểm xây dựng không tập trung và xa khu vực nghiên cứu, việc thu thập dữ liệu sơ cấp tại các địa điểm này gặp nhiều khó khăn Mặc dù Tổng công ty có hơn 8.000 lao động, đề tài chỉ tập trung phỏng vấn đại diện cán bộ từ các phòng nghiệp vụ liên quan đến quản lý dự án và đại diện các đơn vị thực hiện dự án Phương pháp phỏng vấn được thực hiện thông qua mẫu phiếu điều tra sẵn có, bao gồm các câu hỏi liên quan đến quản lý dự án đầu tư tại Tổng công ty.
Tác giả sẽ thực hiện phỏng vấn một cán bộ quản lý và ba cán bộ liên quan đến quản lý dự án đầu tư tại mỗi phòng của Tổng công ty ACC để thu thập ý kiến và thông tin cần thiết.
Tác giả đã chọn 05 đơn vị thực hiện dự án của Tổng công ty ACC để tiến hành phỏng vấn, nhằm thu thập thông tin chi tiết về quá trình và kết quả của các dự án này.
01 cán bộ chỉ huy và 03 kỹ sư đang thực hiện dự án trên công trường
Bảng 3.4 Số lượng mẫu phiếu điều tra Đơn vị điều tra Số lượng
- Đại diện các phòng thuộc Tổng công ty ACC 24
Phòng Tài chính - Kế toán 4
Phòng Dự án - Đầu tư 4
Phòng Quản lý chất lượng 4
Phòng Tổ chức - Lao động 4
- Đại diện các đơn vị thi công 20
Nguồn: Tác giả luận văn
Dựa trên mẫu phiếu điều tra thu thập, chúng tôi sẽ phân tích và đánh giá việc quản lý chi phí, tiến độ, chất lượng và an toàn lao động tại Tổng công ty ACC Qua đó, chúng tôi sẽ đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện hiệu quả quản lý dự án tại Tổng công ty.
3.2.2 Phương pháp xử lý dữ liệu
Dữ liệu thu thập từ đề tài sẽ được nhập vào ứng dụng Microsoft Excel để thực hiện tổng hợp và tính toán các chỉ tiêu cần thiết, bao gồm số tương đối, số tuyệt đối và số trung bình.
3.2.3.1 Phương pháp thống kê mô tả Đây là các phương pháp liên quan đến việc thu thập số liệu, tóm tắt, trình bày, tính toán và mô tả các đặc trưng khác nhau để phản ánh một cách tổng quát đối tượng nghiên cứu Phương pháp này vận dụng trong việc chọn điểm nghiên cứu, phân tổ thống kê các loại lao động bao gồm: Loại hình công trình, dự án đầu tư, Phương pháp này cũng dùng để lựa chọn các tiêu thức để so sánh và phân tích các loại công trình, các dự án
Phương pháp này phân tích sự khác biệt và đặc trưng của đối tượng nghiên cứu qua các năm, giai đoạn và lĩnh vực liên quan đến quản lý dự án đầu tư, bao gồm tình hình lao động, kết quả kinh doanh và tài chính Từ đó, nó cung cấp kết luận khoa học cho các giải pháp và đưa ra kiến nghị nhằm cải thiện quản lý dự án đầu tư tại Tổng công ty ACC.
Tác giả đã áp dụng phương pháp khảo sát để thu thập ý kiến từ cán bộ, nhân viên của Tổng công ty ACC cùng với các chuyên gia và giảng viên về các vấn đề liên quan đến quản lý dự án đầu tư, đặc biệt là trong bối cảnh của Tổng công ty ACC.
Kết quả nghiên cứu
Thực trạng quản lý dự án đầu tư tại Tổng công ty ACC
Tổng công ty đã tham gia quản lý nhiều dự án khác nhau, trong đó tiêu biểu là một số dự án trong Bảng 4.1 sau:
Bảng 4.1 Tổng hợp các dự án của Tổng công ty ACC
TT Tên dự án Địa điểm xây dựng
Năm bắt đầu dự án
1 Trụ sở công ty, trung tâm thương mại, văn phòng và căn hộ cho thuê
B, Quận 9, TP Hồ Chí Minh
2 Trung tâm thương mại, văn phòng, căn hộ cho thuê và khách sạn cao cấp
Số 85 Thăng Long, Tân Bình, Hồ Chí Minh
3 Khách sạn và biệt thự nghỉ dưỡng
Cổng 2, ngõ 86 Trần Phú, Nha Trang, Khánh Hòa
4 Trung tâm thương mại, văn phòng và căn hộ cho thuê
Số 132 Duy Tân, Đà Nẵng
5 Khu nhà ở gia đình quân đội K98-NT
TP Nha Trang, Khánh Hòa
Đầu tư vào dự án xây dựng đòi hỏi một nguồn vốn lớn, với các dự án như Trung tâm thương mại, văn phòng và căn hộ cho thuê tại số 132 Duy Tân, Đà Nẵng có tổng mức đầu tư lên tới 997.317 triệu đồng và dự án tại số 85 Thăng Long, Tân Bình, Hồ Chí Minh với tổng mức đầu tư 768.450 triệu đồng Việc quản lý các dự án quy mô lớn này rất phức tạp, do đó Tổng công ty ACC cần có kế hoạch cụ thể và rõ ràng cho từng hoạt động để đảm bảo quản lý dự án thành công.
4.1.2 Mô hình tổ chức quản lý dự án đầu tư của Tổng công ty ACC
Tổng công ty ACC áp dụng mô hình "Chủ đầu tư trực tiếp quản lý dự án" trong việc tổ chức quản lý dự án Dưới đây là mô hình tổ chức quản lý dự án của Tổng công ty ACC.
Nguồn: Phòng Tổ chức – Lao động
Sơ đồ 4.1 Mô hình tổ chức quản lý dự án của Tổng công ty ACC
Theo mô hình này, sau khi dự án được thẩm định và phê duyệt, Tổng công ty sẽ thành lập Ban Quản lý dự án nhằm quản lý hiệu quả từng dự án đã được đầu tư.
Ban Quản lý dự án sẽ đại diện cho Tổng công ty để quản lý thực hiện dự án, đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Hoạt động của Ban diễn ra dưới sự lãnh đạo của Hội đồng thành viên và chỉ đạo của Tổng công ty, đồng thời chịu sự kiểm tra và hướng dẫn của các phòng chức năng Mỗi dự án cụ thể sẽ được quản lý chặt chẽ theo các quy định này.
Ban Quản lý dự án
Tổ chức thực hiện dự án I Tổ chức thực hiện dự án II Tổ chức thực hiện dự án
Tổ chức thực hiện dự án II Hội đồng thành viên
Ban Tổng giám đốc hoặc nhóm dự án sẽ được giao nhiệm vụ và quyền hạn quản lý dự án bởi Hội đồng thành viên Tổng công ty, tùy thuộc vào tính chất và quy mô của dự án Ban Quản lý dự án có trách nhiệm tự chịu trách nhiệm trước pháp luật và Tổng công ty về nhiệm vụ và quyền hạn được giao Dưới đây là cơ cấu tổ chức của Ban Quản lý dự án theo quy chế của Tổng công ty ACC.
Nguồn: Phòng Tổ chức – Lao động
Sơ đồ 4.2 Cơ cấu tổ chức của Ban Quản lý dự án Tổng công ty ACC
Giám đốc Ban Quản lý dự án chịu trách nhiệm điều hành mọi hoạt động của Ban và báo cáo trước Hội đồng thành viên cũng như Tổng Giám đốc về các nhiệm vụ và quyền hạn được giao.
Mỗi Ban Quản lý dự án sẽ có từ 01 đến 02 Phó Giám đốc hỗ trợ Giám đốc Cơ cấu nhân sự của Ban Quản lý dự án sẽ được điều chỉnh linh hoạt tùy thuộc vào nội dung, quy mô và tiến độ của các dự án được giao.
Ban Quản lý dự án bao gồm các bộ phận nghiệp vụ quan trọng như: bộ phận kinh tế - kế hoạch, bộ phận kế toán - vật tư, bộ phận kỹ thuật - an toàn.
Giám đốc Ban Quản lý dự án
Phó giám đốc Ban Quản lý dự án
Bộ phận kinh tế, kế hoạch
Bộ phận kế toán, vật tư
Bộ phận kỹ thuật, an toàn
Bộ phận hành chính tổng hợp sẽ thực hiện các công việc chuyên môn và phối hợp với các phòng ban của Tổng công ty dưới sự chỉ đạo của Ban Giám đốc dự án.
Ban Quản lý dự án không chỉ đại diện cho Tổng công ty trong việc thực hiện quản lý dự án theo quy định pháp luật, mà còn có quyền hạn và trách nhiệm cụ thể được quy định bởi quy chế của Tổng công ty.
Giám đốc Ban Quản lý dự án có quyền xác định nhiệm vụ cụ thể cho từng phòng nghiệp vụ và phân công trách nhiệm cho các cá nhân trong Ban Quản lý dự án.
Doanh nghiệp có thể được tạm ứng kinh phí để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh, và cần có trách nhiệm thanh toán theo quy định của pháp luật Mức tạm ứng sẽ được Giám đốc Ban Quản lý dự án đề xuất dựa trên yêu cầu công việc cụ thể.
Thực hiện báo cáo định kỳ về tiến độ và kế hoạch triển khai dự án cho lãnh đạo Tổng công ty, đồng thời tuân thủ công tác thanh tra, kiểm tra từ phía Tổng công ty.
- Soạn thảo các văn bản thuộc chức năng, nhiệm vụ quyền hạn được giao
- Lưu trữ, bảo quản các văn bản hồ sơ, tài liệu liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao
4.1.3 Thực trạng quản lý dự án theo nội dung tại Tổng công ty ACC
4.1.3.1 Quản lý tiến độ a Lập kế hoạch
Thời gian là yếu tố quyết định trong dự án đầu tư xây dựng, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí và hiệu quả đầu tư Duy trì tiến độ dự án không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn đảm bảo thu hồi vốn nhanh chóng.
Để quản lý tiến độ dự án đầu tư hiệu quả, Tổng công ty ACC xây dựng kế hoạch tiến độ dựa trên các yếu tố như kế hoạch triển khai nội bộ, quy trình và quy chuẩn về quản lý đầu tư xây dựng, định mức chi tiêu tổng mức đầu tư, cùng với khả năng đáp ứng nguồn lực bao gồm vốn, nhân lực và cơ sở hạ tầng.
Đánh giá quản lý dự án đầu tư tại Tổng công ty ACC
Để đánh giá hiệu quả quản lý dự án đầu tư tại Tổng công ty ACC, tác giả đã thực hiện việc phân tích thực trạng và phỏng vấn đại diện cán bộ, nhân viên cũng như các đơn vị thi công.
Dựa trên phân tích thực trạng quản lý dự án đầu tư và tổng hợp ý kiến từ các đối tượng được khảo sát, bài viết đánh giá tình hình quản lý dự án đầu tư tại Tổng công ty ACC trong thời gian qua Kết quả này sẽ làm cơ sở để đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý dự án đầu tư, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và uy tín của Tổng công ty trong tương lai.
4.2.1 Quản lý tiến độ Để đánh giá chung nhất về tình hình quản lý tiến độ dự án của Tổng công ty ACC trong thời gian qua, tác giả đã tiến hành phát phiếu phỏng vấn điều tra đến các đối tượng được điều tra Sau quá trình điều tra và tổng hợp ý kiến, tác giả đã thu được kết quả như sau:
Bảng 4.18 Tổng hợp ý kiến đánh giá về quản lý tiến độ dự án
TT Nội dung Số ý kiến
1 Tính bao quát của kế hoạch tiến độ đối với các công việc của toàn dự án
2 Mức độ đảm bảo việc thực hiện ghi chép và theo dõi tiến độ được đầy đủ, kịp thời
3 Tính bao quát của kiểm soát đối với mọi hoạt động trong thực hiện tiến độ
Tổng công ty đã chú trọng quản lý tiến độ các dự án đầu tư, lập kế hoạch chi tiết cho từng công việc Kết quả là 81,81% ý kiến đánh giá rằng kế hoạch tiến độ của Tổng công ty đã bao quát toàn bộ công việc của dự án.
Tổng công ty đã thực hiện việc theo dõi và ghi chép tiến độ hàng ngày của nhà thầu cho dự án một cách chặt chẽ, đồng thời báo cáo định kỳ từ Ban Quản lý dự án đến các phòng chuyên môn và Ban Tổng giám đốc Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc liên hệ và phối hợp thông tin, tổ chức hoạt động dự án Kết quả là, 90,91% ý kiến đánh giá rằng việc ghi chép và theo dõi tiến độ dự án của Tổng công ty là đầy đủ và kịp thời.
Tổng công ty đã áp dụng linh hoạt chế tài thưởng phạt để khuyến khích nhà thầu tăng tốc tiến độ thực hiện nhiều dự án.
Quản lý tiến độ của Tổng công ty trong thời gian qua được đánh giá khá tốt, với 34,09% ý kiến cho rằng tốt và 56,82% ý kiến cho rằng bình thường.
Theo khảo sát, 40,91% ý kiến cho rằng Tổng công ty chưa kiểm soát toàn diện các hoạt động liên quan đến tiến độ Mặc dù Tổng công ty đã thực hiện giám sát chặt chẽ, nhưng vẫn không thể tránh khỏi tình trạng một số dự án bị chậm tiến độ.
Mặc dù tiến độ tổng thể của nhiều dự án tại Tổng công ty đã được đảm bảo, nhưng vẫn xuất hiện tình trạng chậm trễ trong một số khâu và giai đoạn triển khai, đặc biệt là trong việc giao nhận thiết bị và vật tư.
“mạnh ai nấy làm” của các nhà thầu; chậm thanh toán, tạm ứng
Ban Quản lý dự án đã theo dõi tiến độ thực hiện chung của dự án, nhưng chưa cập nhật thông tin về những vướng mắc khách quan, dẫn đến việc không lường trước được hậu quả để có biện pháp xử lý kịp thời.
Năng lực của nhà thầu hiện tại còn hạn chế, chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của dự án, đặc biệt là trong lĩnh vực tư vấn thiết kế và một số nhà thầu thi công.
- Cơ chế, chính sách pháp luật chưa đồng bộ và rõ ràng dẫn đến cơ quan giải quyết thi hành lúng túng, chậm trễ
Trong bối cảnh nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, Tổng công ty và các nhà thầu đang đối mặt với thách thức trong việc huy động vốn cho các dự án Điều này đã dẫn đến tình trạng thi công cầm chừng ở một số công trình, kéo dài thời gian hoàn thành.
Việc chia nhỏ các gói thầu có thể gây ra sự chồng chéo trong công tác của các nhà thầu, dẫn đến khó khăn trong việc điều phối hiệu quả.
Trên cơ sở tổng hợp phiếu điều tra về quản lý chi phí dự án của Tổng công ty ACC, tác giả đã thu được kết quả như sau:
Bảng 4.19 Tổng hợp ý kiến đánh giá về quản lý chi phí dự án
TT Nội dung Số ý kiến
1 Tính bao quát của dự toán chi phí cho từng hạng mục và công việc
2 Mức độ đảm bảo thực hiện ghi chép và theo dõi chi phí phát sinh được đầy đủ, kịp thời
3 Tính bao quát của kiểm soát đối với các chi phí phát sinh
Việc ghi chép và theo dõi chi phí của Tổng công ty trong thời gian qua đã đảm bảo cập nhật thông tin chi phí phát sinh một cách đầy đủ và kịp thời Theo khảo sát, có đến 70,46% ý kiến cho rằng công tác ghi chép và theo dõi chi phí của Tổng công ty là hiệu quả và đáp ứng yêu cầu.
Mặc dù gặp khó khăn trong tình hình kinh tế và thị trường xây dựng cạnh tranh gay gắt với giá nguyên vật liệu tăng cao và nhân công biến động, nhiều dự án của Tổng công ty vẫn kiểm soát được chi phí đầu tư, đảm bảo hiệu quả kinh tế Theo khảo sát, 65,91% ý kiến cho rằng Tổng công ty đã thành công trong việc kiểm soát các chi phí phát sinh.
Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dự án đầu tư của Tổng công ty ACC
Ngoài việc tiến hành phỏng vấn để đánh giá quản lý dự án, tác giả còn khảo sát ý kiến về các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dự án của Tổng công ty ACC Kết quả thu được đã được tổng hợp và trình bày trong Bảng 4.22.
Bảng 4.22 cho thấy các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dự án của Tổng công ty ACC, với tỷ lệ ý kiến đồng ý từ 29,55% đến 100% Một số yếu tố cơ bản nổi bật trong kết quả này.
Trình độ và năng lực của cán bộ quản lý có ảnh hưởng quyết định đến hiệu quả quản lý dự án tại Tổng công ty ACC, với 100% ý kiến điều tra đều thống nhất về vấn đề này.
Cán bộ quản lý dự án tại Tổng công ty chủ yếu được đào tạo về kỹ thuật, nhưng thiếu kiến thức và nghiệp vụ quản lý chính thức Họ thường dựa vào kinh nghiệm và hướng dẫn từ văn bản, dẫn đến việc ứng dụng công cụ quản lý dự án chưa hiệu quả Trình độ quản lý không đồng đều, với một số cán bộ mới tham gia còn thiếu kinh nghiệm, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý dự án.
Bảng 4.22 Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dự án của Tổng công ty ACC
TT Nội dung Số ý kiến Tỷ lệ
1 Cơ chế, chính sách về quản lý dự án đầu tư 38 86,36
2 Năng lực, trình độ cán bộ quản lý dự án đầu tư 44 100
3 Năng lực của các nhà thầu 32 72,73
4 Số lượng công trình, dự án 31 70,45
6 Quân số cán bộ chuyên môn 28 63,64
7 Cơ sở vật chất, công cụ kỹ thuật phục vụ quản lý 30 68,18
Cơ chế và chính sách của Nhà nước về quản lý dự án đầu tư có tác động lớn đến hoạt động của Tổng công ty ACC, với 86,36% ý kiến đồng tình Thực tế cho thấy, những quy định hiện hành thiếu sự đồng bộ và rõ ràng, cùng với các thủ tục rườm rà và nhiều bước, đã gây khó khăn cho cả cơ quan thực thi và doanh nghiệp Sự phức tạp trong việc sửa đổi, bổ sung chính sách đã dẫn đến tình trạng lúng túng, chậm trễ trong quản lý dự án.
Nguồn vốn đầu tư đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý dự án đầu tư của Tổng công ty ACC, với 79,54% ý kiến đồng tình Mặc dù Tổng công ty có năng lực tài chính tương đối mạnh, nhưng số lượng dự án lớn và những biến động kinh tế gần đây đã khiến việc huy động vốn trở nên khó khăn, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý dự án.
Năng lực của các nhà thầu đóng vai trò quan trọng trong quản lý dự án của Tổng công ty ACC, với 72,73% ý kiến cho rằng điều này có ảnh hưởng lớn Đặc biệt, năng lực của đơn vị tư vấn lập dự án quyết định đến việc quản lý chi phí, nếu họ thực hiện tốt việc khớp nối nội dung dự án với các văn bản hiện hành và báo cáo một cách khoa học, sẽ giúp tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả quản lý Đồng thời, năng lực của đơn vị thi công cũng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng công trình; nhà thầu có năng lực tốt sẽ rút ngắn thời gian và đảm bảo chất lượng, từ đó giúp chủ đầu tư tiết kiệm chi phí Tuy nhiên, hiện nay các nhà thầu thực hiện dự án của Tổng công ty ACC chưa đáp ứng được yêu cầu cả về số lượng lẫn chất lượng, và sự phối hợp giữa các nhà thầu còn thiếu chặt chẽ, dẫn đến tình trạng làm việc riêng lẻ, ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng và quản lý dự án.
Ngoài những yếu tố đã đề cập, một số yếu tố khác cũng ảnh hưởng đến quản lý dự án của Tổng công ty ACC với kết quả cao, bao gồm: số lượng công trình, dự án đạt 70,45% ý kiến; cơ sở vật chất và công cụ kỹ thuật phục vụ quản lý đạt 68,18% ý kiến; quân số cán bộ chuyên môn đạt 63,64% ý kiến; và các yếu tố khác đạt 29,55% ý kiến.
Một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý dự án đầu tư tại Tổng công ty ACC
TƯ TẠI TỔNG CÔNG TY ACC
4.4.1 Hoàn thiện công tác quản lý tiến độ
Mục tiêu nâng cao hiệu quả quản lý tiến độ dự án là hoàn thành đúng tiến độ theo kế hoạch hoặc giảm thiểu thời gian thực hiện trong phạm vi cho phép Để đạt được điều này, Tổng công ty cần thực hiện một số biện pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tiến độ và đẩy nhanh tiến độ dự án.
Lập kế hoạch quản lý tiến độ một cách chi tiết, hợp lý và khoa học là rất quan trọng, đảm bảo phù hợp với khả năng của Tổng công ty Việc này không chỉ giúp duy trì chất lượng dự án mà còn đảm bảo ngân sách được phê duyệt.
- Phải đảm bảo đủ vốn và hoàn thiện hồ sơ thiết kế
- Thực hiện tốt việc ghi chép nhật ký thi công công trình, báo cáo tiến độ thực hiện dự án theo tuần, tháng, quý một cách thường xuyên
Để đảm bảo tiến độ thi công hiệu quả, việc lập kế hoạch lịch trình chi tiết cho việc bàn giao từng hạng mục công trình là vô cùng cần thiết Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các công việc tiếp theo, giúp nâng cao hiệu suất và chất lượng dự án.
- Trong hợp đồng ký kết với các nhà thầu phải nêu rõ cơ chế thưởng phạt, đủ sức răn đe cũng như khuyến khích nhà thầu
- Trong quá trình thi công cần kiểm soát và giám sát thường xuyên một cách có hệ thống
Để tăng tốc tiến trình thực hiện dự án, cần đẩy nhanh các công việc như đền bù, giải phóng mặt bằng, nghiệm thu và thanh toán.
4.4.2 Hoàn thiện công tác quản lý chi phí
Quản lý chi phí là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả của dự án đầu tư, với mục tiêu hoàn thành đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng và tiết kiệm chi phí Để nâng cao chất lượng quản lý chi phí, tác giả đề xuất một số giải pháp hữu ích.
Để nâng cao chất lượng lập và thẩm định dự án cũng như dự toán chi tiết cho các hạng mục công trình, cần lựa chọn đơn vị thiết kế và thẩm định uy tín Việc này cần tuân thủ các thông tư, đơn giá, định mức của Nhà nước và đảm bảo phù hợp với giá cả thị trường hiện hành.
Để đảm bảo hiệu quả cho dự án, cần phân bổ nguồn vốn đầu tư hợp lý theo từng giai đoạn thực hiện Đồng thời, việc tổng hợp số liệu và giám sát chặt chẽ việc sử dụng chi phí là rất quan trọng, nhằm tránh thất thoát và lãng phí Cần có biện pháp đối phó kịp thời khi phát sinh sự cố.
Nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý chi phí thông qua các khóa tập huấn chuyên sâu về quản lý chi phí, bao gồm hướng dẫn đo bóc khối lượng, lập dự toán, và kiểm soát khối lượng nghiệm thu, thanh toán.
Sử dụng công cụ hợp đồng là cách hiệu quả để kiểm soát chi phí Việc áp dụng các hình thức hợp đồng phù hợp, như hợp đồng trọn gói cho các gói thầu nhỏ, giúp giảm thiểu chi phí phát sinh và quản lý ngân sách tốt hơn.
4.4.3 Hoàn thiện công tác quản lý chất lượng
Quản lý thời gian, chi phí và chất lượng có mối quan hệ chặt chẽ trong quản lý dự án Mặc dù thời gian có thể được rút ngắn và chi phí có thể giảm, nhưng chất lượng dự án luôn phải được đảm bảo Quản lý chất lượng là một quá trình phức tạp, diễn ra liên tục từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư cho đến khi kết thúc dự án.
Quản lý chất lượng cần được chú trọng ngay từ giai đoạn khảo sát, lập dự án đầu tư và thiết kế kỹ thuật cơ sở, vì đây là yếu tố quyết định đến chất lượng toàn dự án Tổng công ty cần giám sát chặt chẽ công tác lập báo cáo đầu tư, hồ sơ thiết kế cơ sở và hồ sơ thiết kế kỹ thuật thi công, bao gồm việc kiểm tra năng lực hành nghề của nhà thầu và kiểm soát hệ thống quản lý chất lượng của đơn vị thiết kế.
Tổng công ty ACC cần thực hiện quản lý chặt chẽ trong giai đoạn thi công để đảm bảo đơn vị thi công tuân thủ thiết kế kỹ thuật và chất lượng dự án Đồng thời, việc tuân thủ các quy định về quản lý chất lượng công trình theo quy định của Nhà nước và pháp luật là điều cần thiết.
Để nâng cao chất lượng dự án đầu tư, cần lựa chọn nhà thầu có đủ năng lực và kinh nghiệm Việc khuyến khích áp dụng hình thức đấu thầu cho các đơn vị lập dự án sẽ đảm bảo tính tin cậy và chất lượng của dự án.
Tăng cường kiểm soát năng lực thực tế của nhà thầu so với hồ sơ dự thầu, giám sát biện pháp thi công và quản lý hệ thống chất lượng của nhà thầu thi công là những yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả và chất lượng của dự án.
Để nâng cao năng lực thẩm tra của đội ngũ cán bộ, nhân viên, cần tổ chức các lớp tập huấn và đào tạo chuyên môn nghiệp vụ cho nhân viên Tổng công ty Đồng thời, việc thường xuyên kiểm tra và đánh giá năng lực của từng cán bộ, nhân viên là rất quan trọng.
4.4.4 Hoàn thiện công tác quản lý an toàn lao động
Một số giải pháp mà tác giả đưa ra nhằm hoàn thiện công tác quản lý an toàn lao động như sau: