Mangh■■ng Luôn 123doc Th■a thu■n l■icam s■ tr■ h■u k■t s■ nghi■m t■im■t d■ng s■website mang kho m■i th■ m■ l■i d■n CH■P vi■n nh■ng cho ■■u kh■ng ng■■i NH■N quy■n chia dùng, l■ CÁC s■l■i v■i và■I■U t■t công h■n mua nh■t 2.000.000 ngh■ bán KHO■N cho tàihi■n ng■■i li■u TH■A tài th■ hàng li■u dùng hi■n THU■N ■■u ■ t■t Khi ■■i, Vi■t c■ khách b■n l■nh Nam Chào online hàng v■c: Tác m■ng tr■ không tài phong thành b■n khác chun ■■n thành tíngì d■ng, v■i so nghi■p, viên 123doc v■i công c■a b■n hồn ngh■ 123doc g■c h■o, thơng B■n và■■ n■p có tin, cao th■ ti■n ngo■i tính phóng vào ng■, Khách trách tài to,kho■n nhi■m thu nh■ c■a ■■i hàng tùy123doc, v■i ý cót■ng th■b■n d■ ng■■i dàng s■ dùng ■■■c tra c■u M■c h■■ng tàitiêu li■u nh■ng hàng m■t■■u quy■n cáchc■a l■i123doc.net sau xác,n■p nhanh ti■n tr■ chóng thành website th■ vi■n tài li■u online l■n nh■t Vi■t Nam, cung c■p nh■ng tài li■u ■■c khơng th■ tìm th■y th■ tr■■ng ngo■i tr■ 123doc.net Nhi■u event thú v■, event ki■m ti■n thi■t th■c 123doc luôn t■o c■ h■i gia t■ng thu nh■p online cho t■t c■ thành viên c■a website Mangh■n Luôn Th■a Xu■t Sau Nhi■u 123doc h■■ng phát thu■n l■i event cam s■ nh■n m■t tr■ t■ h■u k■t s■ thú nghi■m t■i ýxác n■m t■■ng m■t d■ng v■, s■ nh■n website mang event kho m■i ■■i, t■o t■ th■ m■ l■i c■ng ki■m ■■ng d■n 123doc CH■P vi■n nh■ng cho ■■u ■■ng ti■n h■ kh■ng ng■■i NH■N ■ã quy■n th■ng thi■t chia t■ng ki■m dùng, l■ CÁC s■ th■c s■ l■i b■■c v■i ti■n vàchuy■n ■I■U t■t công h■n mua 123doc online kh■ng nh■t 2.000.000 ngh■ bán KHO■N sang b■ng cho tài ■■nh hi■n ng■■i li■u ph■n tài TH■A tài v■ th■ li■u hàng t■o li■u thông dùng tríhi■n THU■N hi■u c■ c■a ■■u ■ tin t■t h■i Khi ■■i, qu■ Vi■t xác c■ khách gia b■n nh■t, minh l■nh Nam t■ng Chào online hàng uy tài v■c: l■nh thu Tác m■ng tín kho■n tr■ nh■p khơng tài phong v■c cao thành b■n email nh■t tài online khác chuyên ■■n li■u thành tínb■n Mong cho d■ng, v■i so nghi■p, viên kinh ■ã t■t 123doc 123doc.net! v■i mu■n công ■■ng c■a c■ doanh b■n hoàn mang ngh■ 123doc ký g■c online thành v■i h■o, Chúng l■i thông B■n 123doc.netLink cho viên Tính ■■ n■p có tơi tin, c■ng c■a cao th■ ■■n cung ti■n ngo■i tính website phóng ■■ng th■i vào c■p ng■, Khách trách xác tài ■i■m D■ch xã to,kho■n th■c nhi■m h■i thutháng V■ nh■ m■t s■ c■a (nh■ ■■i hàng ■■■c tùy ngu■n 5/2014; 123doc, v■i ■■■c ý cóg■i t■ng th■ tài 123doc v■ mơ ngun b■n d■ ng■■i ■■a t■ dàng s■ v■■t d■■i tri dùng ■■■c ch■ tra th■c m■c ■ây) email c■u M■c h■■ng quý 100.000 cho tài b■n tiêu báu, li■u b■n, nh■ng ■ã hàng phong m■t l■■t tùy ■■ng ■■u quy■n cách truy thu■c phú, ky, c■a c■p ■a l■i b■n vào 123doc.net m■i d■ng, sau xác, vuingày, n■p lòng “■i■u nhanh giàu ti■n s■ ■■ng tr■ giá Kho■n chóng h■u thành tr■ nh■p 2.000.000 website ■■ng Th■a th■ email vi■n th■i Thu■n c■a thành mong tài v■ li■u viên mu■n S■ online ■■ng D■ng click t■o l■n ký, D■ch ■i■u vào nh■t l■t link ki■n V■” vào Vi■t 123doc top sau cho Nam, 200 ■ây cho ■ã cung các (sau g■iwebsite c■p users ■âynh■ng ■■■c cóph■ thêm tài bi■n g■i thu li■u t■t nh■t nh■p ■■c T■it■i khơng t■ng Chính Vi■tth■i th■ Nam, v■y ■i■m, tìm t■123doc.net th■y l■chúng tìm ki■m tơi th■ racóthu■c ■■i tr■■ng th■nh■m c■p top ngo■i 3nh■t ■áp Google tr■ ■KTTSDDV ■ng 123doc.net Nh■n nhu c■u ■■■c theo chiaquy■t danh s■ tài hi■u li■udo ch■t c■ng l■■ng ■■ng vàbình ki■mch■n ti■n online website ki■m ti■n online hi■u qu■ uy tín nh■t Lnh■n 123doc Sau Th■a Xu■t h■■ng phát thu■n cam nh■n m■t t■k■t s■ t■i ýxác n■m t■■ng d■ng s■ nh■n website mang ■■i, t■o t■l■i c■ng ■■ng d■n 123doc CH■P nh■ng ■■u ■■ng h■ NH■N ■ã quy■n th■ng chia t■ng ki■m CÁC s■s■ l■i b■■c ti■n vàchuy■n ■I■U t■t mua online kh■ng nh■t bán KHO■N sang b■ng cho tài ■■nh ng■■i li■u ph■n tài TH■A v■ li■u hàng thơng dùng tríTHU■N hi■u c■a ■■u tin Khi qu■ Vi■t xác khách nh■t, minh Nam Chào hàng uy tài l■nh Tác m■ng tín kho■n tr■ phong v■c cao thành b■n email nh■t tàichuyên ■■n li■u thành b■n Mong v■i nghi■p, viên kinh ■ã 123doc 123doc.net! mu■n ■■ng c■a doanh hoàn mang 123doc kýonline v■i h■o, Chúng l■ivà 123doc.netLink cho Tính ■■ n■p tơi c■ng cao ■■n cung ti■n tính ■■ng th■i vào c■p trách xác tài ■i■m D■ch xãkho■n th■c nhi■m h■itháng V■ m■t s■ c■a (nh■ ■■i ■■■c ngu■n 5/2014; 123doc, v■i ■■■c g■i t■ng tài 123doc v■ mô nguyên b■n ng■■i ■■a t■s■ v■■t d■■i tri dùng ■■■c ch■ th■c m■c ■ây) email M■c h■■ng quý 100.000 cho b■n tiêu báu, b■n, nh■ng ■ã hàng phong l■■t tùy ■■ng ■■u quy■n truy thu■c phú, ky, c■a c■p ■a l■i b■n vào 123doc.net m■i d■ng, sau vuingày, n■p lòng “■i■u giàu ti■n s■ ■■ng tr■ giá Kho■n h■u thành tr■ nh■p 2.000.000 website ■■ng Th■a th■ email vi■n th■i Thu■n c■a thành mong tài v■ li■u viên mu■n S■ online ■■ng D■ng click t■o l■n ký, D■ch ■i■u vào nh■t l■t link ki■n V■” vào Vi■t 123doc top sau cho Nam, 200 ■ây cho ■ã cung các (sau g■iwebsite c■p users ■âynh■ng ■■■c cóph■ thêm tài bi■n g■i thu li■u t■t nh■t nh■p ■■c T■it■i không t■ng Chính Vi■tth■i th■ Nam, v■y ■i■m, tìm t■123doc.net th■y l■chúng tìm ki■m tơi th■ racóthu■c ■■i tr■■ng th■nh■m c■p top ngo■i 3nh■t ■áp Google tr■ ■KTTSDDV ■ng 123doc.net Nh■n nhu c■u ■■■c theo chiaquy■t danh s■ tài hi■u li■udo ch■t c■ng l■■ng ■■ng vàbình ki■mch■n ti■n online website ki■m ti■n online hi■u qu■ uy tín nh■t Luônh■n Th■a Xu■t Sau Nhi■u 123doc Mang h■■ng phát thu■n l■i event cam s■ nh■n m■t tr■ t■ h■u k■t s■ thú nghi■m t■i ýxác n■m t■■ng m■t d■ng v■, s■ nh■n website mang event kho m■i ■■i, t■o t■ th■ m■ l■i c■ng ki■m ■■ng d■n 123doc CH■P vi■n nh■ng cho ■■u ■■ng ti■n h■ kh■ng ng■■i NH■N ■ã quy■n th■ng thi■t chia t■ng ki■m dùng, l■ CÁC s■ th■c s■ l■i b■■c v■i ti■n vàchuy■n ■I■U t■t công h■n mua 123doc online kh■ng nh■t 2.000.000 ngh■ bán KHO■N sang b■ng cho tài ■■nh hi■n ng■■i li■u ph■n tài TH■A tài v■ th■ li■u hàng t■o li■u thơng dùng tríhi■n THU■N hi■u c■ c■a ■■u ■ tin t■t h■i Khi ■■i, qu■ Vi■t xác c■ khách gia b■n nh■t, minh l■nh Nam t■ng Chào online hàng uy tài v■c: l■nh thu Tác m■ng tín kho■n tr■ nh■p khơng tài phong v■c cao thành b■n email nh■t tài online khác chun ■■n li■u thành tínb■n Mong cho d■ng, v■i so nghi■p, viên kinh ■ã t■t 123doc 123doc.net! v■i mu■n cơng ■■ng c■a c■ doanh b■n hồn mang ngh■ 123doc ký g■c online thành v■i h■o, Chúng l■i thơng B■n 123doc.netLink cho viên Tính ■■ n■p có tin, c■ng c■a cao th■ ■■n cung ti■n ngo■i tính website phóng ■■ng th■i vào c■p ng■, Khách trách xác tài ■i■m D■ch xã to,kho■n th■c nhi■m h■i thutháng V■ nh■ m■t s■ c■a (nh■ ■■i hàng ■■■c tùy ngu■n 5/2014; 123doc, v■i ■■■c ý cóg■i t■ng th■ tài 123doc v■ mô nguyên b■n d■ ng■■i ■■a t■ dàng s■ v■■t d■■i tri dùng ■■■c ch■ tra th■c m■c ■ây) email c■u M■c h■■ng quý 100.000 cho tài b■n tiêu báu, li■u b■n, nh■ng ■ã hàng phong m■t l■■t tùy ■■ng ■■u quy■n cách truy thu■c phú, ky, c■a c■p ■a l■i b■n vào 123doc.net m■i d■ng, sau xác, vuingày, n■p lòng “■i■u nhanh giàu ti■n s■ ■■ng tr■ giá Kho■n chóng h■u thành tr■ nh■p 2.000.000 website ■■ng Th■a th■ email vi■n th■i Thu■n c■a thành mong tài v■ li■u viên mu■n S■ online ■■ng D■ng click t■o l■n ký, D■ch ■i■u vào nh■t l■t link ki■n V■” vào Vi■t 123doc top sau cho Nam, 200 ■ây cho ■ã cung các (sau g■iwebsite c■p users ■âynh■ng ■■■c cóph■ thêm tài bi■n g■i thu li■u t■t nh■t nh■p ■■c T■it■i khơng t■ng Chính Vi■tth■i th■ Nam, v■y ■i■m, tìm t■123doc.net th■y l■chúng tìm ki■m tơi th■ racóthu■c ■■i tr■■ng th■nh■m c■p top ngo■i 3nh■t ■áp Google tr■ ■KTTSDDV ■ng 123doc.net Nh■n nhu c■u ■■■c theo chiaquy■t danh s■ tài hi■u li■udo ch■t c■ng l■■ng ■■ng vàbình ki■mch■n ti■n online website ki■m ti■n online hi■u qu■ uy tín nh■t u■t phát Nhi■u Mang Luôn 123doc Th■a Xu■t Sau h■n h■■ng phát thu■n l■i event s■ cam nh■n t■ m■t tr■ t■ h■u ýk■t s■ thú nghi■m t■i ýt■■ng xác n■m t■■ng m■t d■ng v■, s■ nh■n website mang event t■o kho m■i ■■i, t■o t■ c■ng th■ m■ l■i c■ng ki■m ■■ng d■n 123doc CH■P vi■n nh■ng cho ■■ng ■■u ■■ng ti■n h■ kh■ng ng■■i NH■N ■ã quy■n th■ng thi■t chia ki■m t■ng ki■m dùng, l■ CÁC s■ th■c ti■n s■ l■i b■■c v■i ti■n vàchuy■n ■I■U t■t công online h■n mua 123doc online kh■ng nh■t 2.000.000 ngh■ bán KHO■N b■ng sang b■ng cho tài ■■nh hi■n tài ng■■i li■u ph■n tài TH■A li■u tài v■ th■ li■u hàng t■o li■u thơng dùng trí hi■u hi■n THU■N hi■u c■ c■a ■■u ■ tin qu■ t■t h■i Khi ■■i, qu■ Vi■t xác c■ khách gia nh■t, b■n nh■t, minh l■nh Nam t■ng Chào online uy hàng uy tài v■c: l■nh thu Tác tín m■ng tín kho■n tr■ cao nh■p khơng tài phong v■c cao thành b■n nh■t email nh■t tài online khác chun ■■n li■u thành tín Mong b■n Mong cho d■ng, v■i so nghi■p, viên kinh ■ã mu■n t■t 123doc 123doc.net! v■i mu■n công ■■ng c■a c■ doanh b■n mang hoàn mang ngh■ 123doc ký g■c online thành v■i l■i h■o, Chúng l■i thông B■n cho 123doc.netLink cho viên Tính ■■ n■p có c■ng tơi tin, c■ng c■a cao th■ ■■n cung ti■n ngo■i ■■ng tính website phóng ■■ng th■i vào c■p ng■, Khách trách xác xã tài ■i■m D■ch xã to,h■i kho■n th■c nhi■m h■i thum■t tháng V■ nh■ m■t s■ c■a (nh■ ■■i hàng ngu■n ■■■c tùy ngu■n 5/2014; 123doc, v■i ■■■c ý cótài g■i t■ng th■ tài 123doc nguyên v■ mô nguyên b■n d■ ng■■i ■■a t■ dàng s■ v■■t tri d■■i tri dùng ■■■c ch■ th■c tra th■c m■c ■ây) email c■u quý M■c h■■ng quý 100.000 cho tài báu, b■n tiêu báu, li■u b■n, nh■ng phong ■ã hàng phong m■t l■■t tùy ■■ng ■■u phú, quy■n cách truy thu■c phú, ky, c■a c■p ■a ■a l■i b■n vào d■ng, 123doc.net m■i d■ng, sau xác, vuingày, n■p giàu lòng “■i■u nhanh giàu ti■n giá s■ ■■ng tr■ giá Kho■n chóng h■u tr■ thành tr■ nh■p ■■ng 2.000.000 website ■■ng Th■a th■ email th■i vi■n th■i Thu■n mong c■a thành mong tài v■ li■u mu■n viên mu■n S■ online ■■ng D■ng t■o click t■o l■n ■i■u ký, D■ch ■i■u vào nh■t l■t link ki■n ki■n V■” vào Vi■t 123doc cho top sau cho Nam, cho 200 ■ây cho ■ã cung các (sau g■i users website c■p users ■âynh■ng có ■■■c cóph■ thêm thêm tài bi■n g■i thu thu li■u t■t nh■p nh■t nh■p ■■c T■it■i Chính khơng t■ng Chính Vi■tth■i vìth■ Nam, vìv■y v■y ■i■m, tìm 123doc.net t■123doc.net th■y l■chúng tìm ki■m tơi th■ racó ■■i thu■c ■■i tr■■ng th■ nh■m nh■m c■p top ngo■i ■áp 3nh■t ■áp Google ■ng tr■ ■KTTSDDV ■ng 123doc.net nhu Nh■n nhuc■u c■u ■■■c chia theo chias■ quy■t danh s■tàitài hi■u li■u li■uch■t ch■t c■ng l■■ng l■■ng ■■ng vàvàki■m bình ki■mch■n ti■n ti■nonline online website ki■m ti■n online hi■u qu■ uy tín nh■t Nhi■u Mang Ln 123doc Th■a Xu■t Sau h■n h■■ng phát thu■n l■i event s■ cam nh■n m■t tr■ t■ h■u k■t s■ thú nghi■m t■i ýxác n■m t■■ng m■t d■ng v■, s■ nh■n website mang event kho m■i ■■i, t■o t■ th■ m■ l■i c■ng ki■m ■■ng d■n 123doc CH■P vi■n nh■ng cho ■■u ■■ng ti■n h■ kh■ng ng■■i NH■N ■ã quy■n th■ng thi■t chia t■ng ki■m dùng, l■ CÁC s■ th■c s■ l■i b■■c v■i ti■n vàchuy■n ■I■U t■t công h■n mua 123doc online kh■ng nh■t 2.000.000 ngh■ bán KHO■N sang b■ng cho tài ■■nh hi■n ng■■i li■u ph■n tài TH■A tài v■ th■ li■u hàng t■o li■u thơng dùng tríhi■n THU■N hi■u c■ c■a ■■u ■ tin t■t h■i Khi ■■i, qu■ Vi■t xác c■ khách gia b■n nh■t, minh l■nh Nam t■ng Chào online hàng uy tài v■c: l■nh thu Tác m■ng tín kho■n tr■ nh■p không tài phong v■c cao thành b■n email nh■t tài online khác chuyên ■■n li■u thành tínb■n Mong cho d■ng, v■i so nghi■p, viên kinh ■ã t■t 123doc 123doc.net! v■i mu■n công ■■ng c■a c■ doanh b■n hoàn mang ngh■ 123doc ký g■c online thành v■i h■o, Chúng l■i thông B■n 123doc.netLink cho viên Tính ■■ n■p có tơi tin, c■ng c■a cao th■ ■■n cung ti■n ngo■i tính website phóng ■■ng th■i vào c■p ng■, Khách trách xác tài ■i■m D■ch xã to,kho■n th■c nhi■m h■i thutháng V■ nh■ m■t s■ c■a (nh■ ■■i hàng ■■■c tùy ngu■n 5/2014; 123doc, v■i ■■■c ý cóg■i t■ng th■ tài 123doc v■ mơ ngun b■n d■ ng■■i ■■a t■ dàng s■ v■■t d■■i tri dùng ■■■c ch■ tra th■c m■c ■ây) email c■u M■c h■■ng quý 100.000 cho tài b■n tiêu báu, li■u b■n, nh■ng ■ã hàng phong m■t l■■t tùy ■■ng ■■u quy■n cách truy thu■c phú, ky, c■a c■p ■a l■i b■n vào 123doc.net m■i d■ng, sau xác, vuingày, n■p lòng “■i■u nhanh giàu ti■n s■ ■■ng tr■ giá Kho■n chóng h■u thành tr■ nh■p 2.000.000 website ■■ng Th■a th■ email vi■n th■i Thu■n c■a thành mong tài v■ li■u viên mu■n S■ online ■■ng D■ng click t■o l■n ký, D■ch ■i■u vào nh■t l■t link ki■n V■” vào Vi■t 123doc top sau cho Nam, 200 ■ây cho ■ã cung các (sau g■iwebsite c■p users ■âynh■ng ■■■c cóph■ thêm tài bi■n g■i thu li■u t■t nh■t nh■p ■■c T■it■i khơng t■ng Chính Vi■tth■i th■ Nam, v■y ■i■m, tìm t■123doc.net th■y l■chúng tìm ki■m tơi th■ racóthu■c ■■i tr■■ng th■nh■m c■p top ngo■i 3nh■t ■áp Google tr■ ■KTTSDDV ■ng 123doc.net Nh■n nhu c■u ■■■c theo chiaquy■t danh s■ tài hi■u li■udo ch■t c■ng l■■ng ■■ng vàbình ki■mch■n ti■n online website ki■m ti■n online hi■u qu■ uy tín nh■t BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI Trần Thị Băng Tâm Giáo trình Hệ thống Thơng tin ðịa lý Hà nội, tháng năm 2006 Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý …………………………i Lời nói đầu Trong năm gần đây, hệ thống thơng tin địa lý (Geographical Information System gọi tắt GIS), ñã trở thành ngành khoa học ñược quan tâm nhiều lĩnh vực nghiên cứu ứng dụng khoa học kỹ thuật tồn cầu GIS thực trở thành yếu tố quan trọng hệ thống công nghệ thông tin khơng thể thiếu chương trình đào tạo đại học đại học Các mơn học liên quan đến Hệ thống thơng tin địa lý ñược ñưa vào giảng dạy Trường ðại học nông nghiệp từ nhiều năm qua giảng chủ yếu dựa vào tài liệu tiếng Anh Thực tế địi hỏi cần có giáo trình GIS tiếng Việt để phục vụ cơng tác dạy học, cho ñối tượng sinh viên trường đại học nơng nghiệp thuận tiện Giáo trình cố gắng cán giảng dạy mơn học GIS thuộc mơn ðịa để cung cấp tài liệu tiếng Việt GIS Giáo trình nhằm giới thiệu kiến thức GIS chủ yếu cho ñối tượng sinh viên cán trường đại học nơng nghiệp Nội dung giáo trình trình bày bảy chương hai phụ lục Chương giới thiệu trình hình thành Hệ thống thơng tin địa lý, nội dung chính, thành phần GIS, chức hoạt động hệ phần mềm GIS thông thường, ứng dụng GIS ngành kinh tế khoa học kỹ thuật tự nhiên xã hội đồng thời trình bày mối quan hệ thành phần GIS để bạn đọc hiểu rõ định nghĩa GIS Chương hai nói hệ thống tham chiếu không gian GIS, bắt dầu việc cung cấp cho người ñọc kiến thức chung đồ, sau trình bày hệ tọa ñộ phổ biến giới cuối sử dụng kiến thức ñồ hệ tọa ñộ ñể giải thích hệ tham chiếu khơng gian đặc trưng cho HTTðL Cấu trúc liệu hệ thống thơng tin địa lý trình bày Chương ba hiểu biết cấu trúc lưu trữ liệu HTTTðL hữu ích kể cho người sử dụng HTTTðL Cấu trúc liệu ảnh hưởng ñến khối lượng nhớ cần thiết hiệu suất q trình phân tích liệu Chương trước hết trình bày khái niệm lưu trữ liệu thơng tin hình thức sở liệu, sau ñó giới thiệu dạng lưu trữ ñặc thù cho HTTTðL với ưu nhược ñiểm dạng Chương bốn giới thiệu cơng đoạn nhập liệu vào hệ thống GIS, chỉnh lý liệu sai số quy ñổi hệ thống tọa ñộ tham chiếu Các dạng biểu thị kết trình bày cuối chương Chương năm chun mơ hình số độ cao (Digital Elevation Model, DEM) Sự biễu diễn số độ cao địa hình khái niệm liên quan chặt chẽ ñến GIS ñược ứng dụng rộng rãi ñể giải nhiều vấn ñề thực tiễn không giới hạn biễu diễn ñịa hình Chương trình bày khái niệm DEM, phương pháp thành lập DEM ứng dụng Chương sáu phương pháp phân tích liệu hệ thống thơng tin địa lý Sự khác GIS phần mềm ñồ họa khả biến đổi liệu khơng gian gốc thành câu trả lời cho mục đích người sử dụng, khả phân tích liệu không gian phi không gian, khả tái chuỗi từ sở liệu chức bất biến ña biến phương pháp thống kê sử dụng phương Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý …………………………ii pháp nội ngoại suy Chương trình bày khả giải vấn đề, yêu cầu sở liệu GIS Cuối cùng, khả phân tích liệu khơng gian thuộc tính GIS giải thích, cách kết nối hai loại liệu GIS, liệu không gian liệu thuộc tính Chương bảy trình bày vấn đề liên quan ñến chất lượng liệu, sai số biến ñộng liệu tự nhiên Vấn ñề bảo ñảm hạn chế ñược sai số ñộ tin cậy trình thu thập, xử lý, cập nhập phân tích liệu quan trọng ngành khoa học kỹ thuật nào, kể GIS Chương trình bày vấn ñề biến ñộng sai số liệu, nguồn gốc nguyên sai số, vấn ñề truyền tải sai số GIS hậu chúng Ngoài bảy chương chính, chúng tơi thấy cần thiết phải thêm hai phần phụ lục để người đọc tham khảo (a) tình hình phát triển phần mềm GIS, phần mềm thị trường phần mềm miễn phí nguồn mở; (b) xu hướng phát triển GIS sở tham khảo tạp chí chun ngành xuất gần Phụ lục giới thiệu xu hướng phát triển GIS kết hợp với Internet, GPS thiết bị Mobile kết nối không dây (wireless) với mong muốn làm cho người đọc cảm nhận phần ñang diễn giới ngành GIS Tác giả xin cảm ơn TS Nguyễn Duy Bình (Viện Khí tượng Thủy văn Mơi trường TP Hồ Chí Minh) ñã nhiệt tình hợp tác giúp ñỡ chuyên mơn q trình viết giáo trình Xin cảm ơn đồng nghiệp ngồi trường ðại học nơng nghiệp đọc thảo góp ý để hồn thành sách Mặc dù cố gắng nhiều trình độ có hạn nên chắn giáo trình khơng thể tránh thiếu sót Rất mong nhận ý kiến đóng góp để lần xuất sau giáo trình có chất lượng cao hơn, góp phần tốt cho nhiệm vụ giảng dạy học tập mơn GIS trường đại học nông nghiệp Hà nội, tháng năm 2006 Tác giả Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý …………………………iii MỤC LỤC Chương Trang Lời nói đầu ii Danh mục Bảng vii Danh mục Hình vẽ viii Chương GIỚI THIỆU VỀ HỆ THỐNG THÔNG TIN ðỊA LÝ (GIS) VÀ KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG GIS TRONG CÁC NGÀNH KINH TẾ, KỸ THUẬT 1.1 Vai trò Hệ thống thơng tin địa lý 1.2 Lịch sử phát triển hệ thống thông tin ñịa lý 1.3 Những nội dung hệ GIS đề cập tới 1.4 Yêu cầu ñối với hệ GIS .5 1.5 ðịnh nghĩa GIS .6 1.6 Các thành phần Hệ thống thơng tin địa lý 1.7 Một số ứng dụng GIS ngành khoa học kinh tế kỹ thuật 15 Câu hỏi ôn tập 20 Chương MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ HỆ THỐNG THAM CHIẾU KHÔNG GIAN 21 2.1 Khái niệm ñồ 21 2.2 Các ñặc tính đồ .24 2.3 Hệ thống tọa ñộ (Coordinate system) 27 2.4 Phép chiếu ñồ (Map projection) 29 2.5 Hệ qui chiếu VN-2000 .33 Câu hỏi ôn tập: 34 Chương CẤU TRÚC DỮ LIỆU GIS 36 3.1 Các khái niệm sở 36 3.2 Dữ liệu không gian 38 Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý …………………………iv MỤC LỤC 3.2.1Cấu trúc liệu Raster 3.2.2.Cấu trúc liệu véc tơ 38 42 3.3 Dữ liệu thuộc tính 51 Câu hỏi ôn tập 52 Chương NHẬP VÀ CHỈNH LÝ DỮ LIỆU TRONG HỆ THỐNG THÔNG TIN ðỊA LÝ .54 4.1 Nhập liệu 54 4.2 Biên tập Chỉnh sửa liệu không gian 59 4.3 Nhập liệu thuộc tính phi khơng gian 66 4.4 Kết nối liệu không gian liệu thuộc tính 66 4.5 Hiển thị ñầu liệu ñịa lý 67 Câu hỏi ôn tập 67 Chương MƠ HÌNH SỐ ðỘ CAO (DEM) 68 5.1 Giới thiệu chung 68 5.2 Phưong pháp biểu thị DEM 69 5.3 Phương pháp xây dựng DEM 71 5.4 Các sản phẩm ứng dụng DEM 73 Câu hỏi ôn tập 78 Chương PHÂN TÍCH DỮ LIỆU TRONG GIS 80 6.1 Mục đích khả giải vấn đề hệ thống GIS 80 6.2 Chức quản lý sở liệu 82 6.3 Các chức phân tích liệu không gian 83 Kết luận 91 Câu hỏi ôn tập 91 Chương CHẤT LƯỢNG DỮ LIỆU, SAI SỐ VÀ BIẾN ðỘNG DỮ LIỆU 94 7.1 Giới thiệu chung 94 7.2 Sai số có nguồn gốc rõ ràng 94 7.3 Sai số trình thu thập liệu 97 7.4 Sai số trình phân tích liệu 99 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý …………………………v 7.5 Kết luận 103 Câu hỏi ôn tập .103 Tài liệu tham khảo 104 Phụ lục A GIỚI THIỆU MỘT SỐ PHẦN MỀM GIS 106 A.1 Hệ phần mềm thị truờng 106 A.2 Hệ phần mềm nguồn mở 108 Phụ lục B XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA GIS 110 Bảng Từ viết tắt 116 Danh mục từ vựng 118 Bảng tra thuật ngữ 125 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý …………………………vi Danh mục Bảng Bảng Trang Bảng 2.1 Một số ellipsoids ñược sử dụng thức giớiError! Bookmark not defined Bảng 3.1 Nén theo hàng cột .41 Bảng 3.2 So sánh mô hình liệu dạng vector raster 50 Bảng 5.1 Phương pháp biểu thị mặt cong ñịa hình .69 Bảng 5.2 Sản phẩm ứng dụng DEM GIS 73 Bảng 7.1 Phân loại sai số GIS theo nguồn gốc 95 Bảng A.1 Các phần mềm GIS phổ biến thị trường .107 Bảng A.2 Các dự án phần mềm nguồn mở GIS, GPS xử lý ảnh .108 Bảng A.3 Các website phần mềm nguồn mở GIS hội nghị Web 109 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý …………………………vii Danh mục Hình vẽ Hình Trang Hình 1.1 GIS thể giới thực bao gồm nhiều đặc tính địa lý thể theo lớp liệu ñại diện Hình 1.2 Một đồ tập hợp nhiều lớp thơng tin chun đề khác Hình 1.3 Chiết xuất thơng tin từ nhiều lớp liệu Hình 1.4 Các nội dung hoạt động GIS Hình 1.5 Sơ ñồ khái niệm hệ thống TTðL Hinh 1.6 Phân loai Hệ thống thông tin Hình 1.7 Phân biệt hệ thống thơng tin ñịa lý hệ thống thông tin ñất Hình 1.8 Các thành phần phần cứng GIS Hình 1.9 Các chức thành phần hệ quản trị liệu ñịa lý Hình 1.10 Sơ ñồ cấu trúc chức nhập liệu 10 Hình 1.11 Cấu trúc sở liệu ñịa lý 11 Hình 1.12 Chức chuyển đổi liệu 11 Hình 1.13 Chức trình bày kết 11 Hình 1.14 Nguồn liệu vào hệ GIS 13 Hình 1.15 Quan hệ thành phần GIS 14 Hình 1.16 Sơ đồ phối hợp công tác quản lý công nghệ GIS 15 Hình 2.1 Bản đồ hệ thống truyền tải thơng tin khơng gian 22 Hình 2.2 Sơ ñồ hoạt ñộng xử lý tạo lập ñồ số mạng 24 Hình 2.3 Khái niệm đặc tính địa lý đồ 25 Hình 2.4 Ví dụ so sánh tỉ lệ ñồ khác 26 Hình 2.5 Hệ tọa độ địa lý .Error! Bookmark not defined Hình 2.6 ðường trục trái ñất 29 Hình 2.7 Phép chiếu lập thể cực (azimuthal) 31 Hình 2.8 Phép chiếu hình nón (Lambert) 31 Hình 2.9 Phép chiếu hình trụ ñứng (Mercator) 31 Hình 2.10 Phép chiếu hình trụ lập thể ngang (Transverse Mercator) 32 Hình 2.11 Phép chiếu UTM 33 Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý …………………………viii Hình 3.1 Cấu trúc dũ liệu RASTER .39 Hình 3.2 Khái niệm lớp liệu tổ chức liệu raster 40 Hình 3.3 Nén chain-code 41 Hình 3.4 Nén block-code .42 Hình 3.5 Nén tứ phân (quadtree) 43 Hình 3.6 Các liệu vector dạng điểm đường vùng tọa ñộ phẳng x, y 43 Hình 3.7 Các cấu trúc vector dạng đường 45 Hình 3.8 Cấu trúc vector dạng vùng .46 Hình 3.9 Vùng với cấu trúc topo riêng biệt 47 Hình 3.10 Vùng với cấu trúc topo mạng ñầy ñủ 47 Hình 3.11 Tính chất liên tục Topology 48 Hình 3.12 Tính chất tạo vùng Topology .49 Hình 3.13 Tính chất kề cận Topology 49 Hình 3.14 Mơ hình quan hệ liệu không gian liệu thuộc tính 52 Hình 4.1 Sơ đồ nhập liệu cho HTTT ñịa lý .55 Hình 4.2 Raster hố liệu 57 Hình 4.3 Nhận dạng tự ñộng ñường ñồ quét 59 Hình 4.4 Tìm kiếm điểm ña giác 61 Hình 4.5 Loại bỏ điểm dư thừa 62 Hình 4.6 Chuyển đổi hệ tịnh tiến hệ tọa ñộ 64 Hình 4.7 Chuyển đổi góc quay hệ tọa độ 64 Hình 4.8 Phát sửa lỗi liệu không gian dạng vectơ 65 Hình 5.1 Ví dụ mạng TIN 70 Hình 5.2 Mạnh TIN với thay đổi kích thước lưới đặc trưng .71 Hình 5.3 Ứng dụng TIN ñể biểu thị biến ñộng ñộ cao ñịa hình 71 Hình 5.4 Sơ ñồ Voronoi .72 Hình 5.5 Biểu đồ khối biểu thị biến động độ cao địa hình 74 Hình 5.6 Bản ñồ ñường ñồng mức với khoảng cách ñộ cao m 75 Hình 5.7 Bản đồ địa hình Hình 5.6 sử dụng mơ hình DEM 75 Hình 5.8 Vectơ hướng dốc 76 Hình 5.9 Ứng dụng DEM để biểu thị địa hình 77 Hình 5.10 Hình ảnh tơ bóng đồ địa hình vùng núi đá .78 Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thông tin ðịa lý …………………………ix Xu hướng Phát triển GIS Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý ………………………… 115 Bảng Từ viết tắt AGIS – Automatic Geographic Information Systems AID – Agency for International Development API – Application Program Interface ASP – Active Server Pages B/W – Black and White BIL – Band Interleaved by Line BIP – Band Interleaved by Pixel BPI – Bits per inch BPS – Bits per second BSQ – Band Sequetial CAD – Computer Added Design CAM – Computer Added Manufacturer CBD – Central Business District CCRS – Canada Center for Remote Sensing CCT – Computer Compatible Tape CGI – Common Gateway Interface CIR – Color Infrared Film CPU – Central Processing Unit CRT – Cathode Ray Tube CZCS – Coastal Zone Color Scanner D/A – Digital to Analog Converter DBMS – Database Management Systems DEM – Digital Elevation Model DGPS – Differential Global Positioning Systems DIME – Dual Independent Map Encoding DLG – Digital Line Graph DMA – Defense Mapping Agency DN – Digital Number EPA – Environmental Protection Agency ESA – European Space agency ESRI – Environmental Systems Research Institute ESRI – Environmental Systems Research Institute FL – Focal Length Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thông tin ðịa lý ………………………116 Bảng từ viết tắt FOSS – Free and Open Source Software FOV – Field of View GBIS – Geo-Based Information System GIS – Geographical Information Systems GLONASS – Global Navigation Satellite System GPS – Global Positioning Systems HDDT – High-Density Digital Tape HOM – Hotine Oblique Mercator HTML – HyperText Markup Language HTTP – HyperText Transfer Protocol IFOV – Instantaneous Field of View IGIS – Integrated Geographic Information Systems IRG – Inter-record Gap ISP – Internet Service Provider LANDSAT – Land Remote Sensing Satellite LIS – Land Information Systems MSS – National Aeronautics and Space Administration NASA – National eronautics and Space Administration NOAA – National Oceanic and Atmospheric Administration NSF – National Science Foudation OGC – Open Geographic Information System Consortium OS – Operating System PI – Photo Interpretation or Photo Interpreter QA – Quality Assurance SAR – Synthetic Aperture Radar SCA – Suitability/Capability Analysis SNR or S/N – Signal to Noise Ratio SPOT – Systeme Probatoire d’Observation de la Terre TM – Thematic Mapper UNESCO – United Educational, Scientific and Cultural Organization USGS – United States Geological Survey UTM – Universal Transverse Mercator UV – Ultraviolet VICAR – Video Information Communication and Retrieval ZTS – Zoom Transfer Scope Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý ………………………… 117 Danh mục từ vựng Analog – Sự biểu thị liên tục ñại lượng vật lý (điện vơn, dịng điện ampe, sáng) trái ngược với biểu thị rời rạc hay gọi “Biểu thị số (digital)” Ancilary Data – Dữ liệu bổ sung ASCII (American Standard Code for Information Exchange) – Bộ mã tiêu chuẩn Hoa kỳ cho việc trao ñổi thông tin – Bộ mã cho ký tự chữ phổ biến ñể biểu thị liệu Mỗi chữ hay số ñược biểu thị số từ đến 127 Cơng ty IBM mở rộng mã ASCII lên thành 255 ñể biểu thị ký tự đồ họa ngơn ngữ khác tiếng Anh Bàn số hóa (Digitizer) – Thiết bị để chuyển hóa thơng tin vật thể đồ vào máy tính Chúng bao gồm chuột hay bút trỏ cảm ứng (stylus or cursor), bàn ñiện từ (a tablet), chíp điện tử Băng từ (Magnetic tape) – Băng nhựa plastic hẹp mỏng, phủ lớp vật liệu từ, dùng để lưu trữ tín hiệu dạng từ BASIC (Beginner’s All-Purpose Symbolic Instruction Code) – Ngơn ngữ lập trình để phát triển chương trình theo cách đối thọai; ngơn ngữ dễ sử dụng việc lập trình cho máy tính BASICA dạng cải tiến BASIC cho máy vi tính IBM GW-BASIC thường sử dụng cho máy vi tính nhãn hiệu khác IBM Sau Microsoft phát triển thành Visual BASIC Visual BASIC dot NET Batch file – Tệp tin có chứa tập hợp dịng lệnh để hệ điều hành máy tính thực tự động Các tệp tin phải có “.bat” ñể ñiều hành nhận biết Baud – ðơn vị đo tốc độ truyền tải tín hiệu liệu BIOS (Basic Input-Output System) – hoạt ñộng thành phần trung gian phần cứng máy tính phần mềm, đồng thời cung cấp dịch vụ ñọc ghi vào nhớ đĩa cứng máy tính, v.v Chương trình thiết bị đặc biệt cài đặt vào chíp ROM Thường chương trình BIOS khơng bị thay đổi suốt q trình sử dụng máy tính Bít (Binary digit) – ðơn vị thơng tin bé máy tính; bit viết tắt từ BInary digiT (ký số nhị phân) Bit map – Hình ảnh biểu thị ma trận ô vuông sơ ñẳng (pixels) Bộ liệu (Data set) – Một tập hợp giá trị thu thập ñược phân tích mẫu nghiên cứu; nhóm liệu thu thập ñược ñiều kiện tương tự phân tích lúc Bộ lưu trữ trống từ (Magnetic-drum storage) – Bộ lưu trữ bao gồm trống hình trụ quay phủ lớp có từ tính Dữ liệu dạng nhị phân ñược lưu trữ chấm từ li ti xếp theo rãnh ghi xung quanh trống ðầu từ ghi ñọc ñược kết hợp với rãnh ghi chọn rãnh ghi mong muốn Khi trống quay, liệu rãnh ñược ñọc ghi cách Bộ lưu trữ ñệm (Buffer storage): 1- Thiết bị tạm thời lưu trữ thơng tin q trình tuyền thơng tin 2- Bộ lưu trữ thứ cấp ñược dùng riêng cho truyền liệu lưu trữ bên lưu trữ bên ngòai 3- Bộ lưu trữ ñược dùng ñể tạo ñiều kiện cho truyền liệu đơi thiết bị dự trữ có tốc độ đầu vào đầu khơng Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thông tin ðịa lý ………………………118 Danh mục từ vựng phù hợp 3- Thiết bị đầu vào thơng tin tập hợp từ lưu trữ bên ngịaihoặc thứ cấp trữ lại sẵn sàng để chuyển ñến lưu trữ bên Bộ nhớ (Memory) – Một tổ chức ñơn vị lưu trữ, chủ yếu dùng để truy cập thơng tin liệu Các lọai nhớ bao gồm trống, ñĩa, lõi nhớ vi mạch Những lưu trữ truy cập cực nhanh thực lệnh liệu ñược sử dụng ñược gọi nhớ Bộ nhớ Cache (Cache memory) – Một vùng ñặc biệt nhớcó tốc ñộ cao lưu giữ thơng tin để máy tính xuất nhanh Bộ nhớ (Main memory) – Thơng thường lưu trữ nhanh máy tính nơi thực lệnh Bộ nhớ ñộng (Dynamic memory) – Lưu trữ liệu thiết bị cách khác cho phép liệu dịch chuyển thay ñổi theo thời gian Bus – Là đường dẫn thơng tin tẩm motherboard adapter video display kiểm sóat phần cứng phụ kiện (drive controller cards) Byte – Nhóm số nhị phân kế liền (thường 8), tạo thành ñơn vị dự liệu sở máy tính Do lưu trữ tương đương ký tự nên byte ñơn vị sở ñể ño sức chứa máy tính C.G – ðồ họa máy tính (C.G Computer Graphics) Vẽ đồ họa máy tính CAD/CAM (Computer Added Design/Manufacture) – Thiết kế có máy tính hỗ trợ/Chế tạo có máy tính hỗ trợ Sự hoạt động máy tính thiết kế sản xuất sản phẩm Cập nhập (Update) – Sửa ñổi tập tin chủ thông tin có dựa theo thủ tục xác định Cặp tọa ñộ (Coordinates) – Một cặp gồm hai giả trị nhằm xác định vị trí điểm, ví dụ trạm ño ñồ Các cặp tọa ñộ dựa hệ tọa ñộ ñó Hệ tọa ñộ chota biết tỷ lệ ñơn vị ño giá trị tọa ñộ, ví dụ hệ tọa độ hai chiều Cartesian (XY) hặc hệ hình cầu (kinh vĩ tuyến) Chất lượng liệu (Data quality) – Tồn thành phần đặc ñiểm liệu có khả thõa mãn mục đích xác định; ước tính tổng mức ñộ thõa mãn yêu cầu ñối với liệu Chế văn phòng (DTP, Desktop Publishing) – Sử dụng máy tính, máy in phần mềm chuyên dụng ñể thiết kế, xếp trang in tài liệu Chỉ số chất lượng liệu (Data quality indicators) – Các số thống kê diễn tả chất lượng ñược sử dụng ñể ñánh giá mức ñộ ñạt yêu cầu sử dụng liệu Các số độ khách quan, độ xác, ñộ tương thích, mức ñộ ñầy ñủ mức ñộ ñại diện Chương trình ñồ họa (Graphics program) – Phần mềm ñể tạo xử lý ñồ họa chương trình đồ họa, vẽ đồ thị, biểu đồ CAD Chương trình nguồn (Source program) – Chương trình máy tính viết ngơn ngữ lập trình trước dịch sang ngơn ngữ máy Chuyển đổi hệ tọa ñộ (Coordinate conversion) – Chuyển ñổi tọa ñộ vật thể từ hệ tọa ñọ sang hệ tọa độ khác, ví dụ từ hệ kinh tuyến – vĩ tuyến sang hệ UTM (Universal Transverse Mercator) Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thông tin ðịa lý ………………………… 119 Cơ sở dự liệu quan hệ (Relational Database) – Tập hợp liệu mục trường có liên quan với CPU, ðơn vị xử lý trung tâm (Control Processing Unit) – Một nhóm mạch thực chức máy tính bao gồm phần: ñơn vị ñiều khiển, ñơn vị số học lơgic, đơn vị xuất/nhập Dải sóng (Band) – Một tập hợp định loại sóng điện từ có bước sóng khác Device driver – Chương trình máy tính cài đặt để thiết lập thơng số giao tiếp máy tính phần mềm hay thiết bị phụ cận ổ ñĩa mềm, máy in, máy vẽ, bàn số hóa hay máy quét ðộ xác (Accuracy) – Là mức độ phù hợp giá trị quan trắc ñược giá trị chuẩn mực định trước theo tiêu chuẩn Các chênh lệch giá trị có nguồn gốc từ sai số ngẫu nhiêm (precision) từ sai số hệ thống (bias) xẩy suốt trình lấy mẫu phân tích ðộ nhạy cảm (Sensitivity) – Mức độ biến động bé mà thiết bị đo đạc phân biệt ñược ðối số (Argument): 1– Thừa số tham chiếu biết trước, cần thiết để tìm mục muốn tìm (hàm số) bảng 2– Một biến số mà giá trị định giá trị hàm số ðối số hàm ñược liệt kê ngoặc ñơn sau tên hàm số, mà hàm số sử dụng Việc tính tóan theo ñịnh nghĩa hàm số bị ảnh hưởng biến số ñược dùng làm ñối số DOS – Hệ ñiều hành (Disk Operating System) – Phần mềm hệ điều hành, điều khiển đĩa truy cập tập tin Dữ liệu số (Digital data) – Thông tin ñược thể qua mã bao gồm chuỗi phần tử rời rạc ðường cong hiệu chỉnh (Calibration curve) – ðồ thị ñường cong quan hệ số ño thực tế số liệu phận cảm ứng cung cấp ðường ñồng mức (Contour liné) – Lâ đường cong đồ địa hình mà điểm dudờng có giá trị ñộ cao Các ñường ñồng mức biều thị cho dạng mặt cong FORTRAN (FORmula TRANslator) – Ngôn ngữ lập trình thơng dụng xây dựng cho chương trình ứng dụng khoa học kỹ thuật Giao diện (Interface) – Ranh giới chung hệ thống xử lý liệu tự ñộng phần hệ thống Trong truyền thông hệ thốn sở dự liệu, bao gồm mã, khng thức, tốc ñộ thay ñổi cần thiết Giao diện với người sử dụng (User interface) – Thành phần phần mềm chuyên truyên tải thông tin người sử dụng máy tính Giao thức (Protocol) – Một tập nguyên tắc, mã tín hiệu chuẩn mực để trao đổi thơng tin hệ thống Trong vận hành thiết bị phịng thí nghiệm quy ñịnh bước tiến hành lấy mẫu phân tích mẫu mà nguời thực phải triệt để tn thủ theo Giao thức cịn gọi ñịnh ước hay ñịnh chuẩn Gigabyte – Số ño khoảng tỷ (106) byte, viết tắt GB Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thông tin ðịa lý …………………120 Danh mục từ vựng GIS (Geographic Information Systems) – Hệ thống thông tin ñịa lý ñược sử dụng ñể nhập, quản lý, xử lý phân tích liệu khơng gian với thơng tin thuộc tính đồ GML – Geography Markup Language Tiêu chuẩn ngôn ngữ truyền thông tin liệu ñịa lý Web Hệ ñiều hành (Operating system) – Phần mềm ñiều khiển họat ñộng phần cứng, quản lý tập liệu mà khơng cần người tác động Hệ số tương quan (Correlation coefficient) – Một số có giá trị -1 va +1 ñể biểu thị mức ñộ tương quan tuyến tính hai biến số Hệ số có giá trị gần với -1 +1 hai biến số có quan hệ tuyến tính (mức tương quan cao hơn) Giá trị gần với zero có nghĩa khơng có tương quan hai biến số Hệ thống chủ động (Active System) – Trong viễn thám, hệ thống chủ ñộng có trang bị nguồn phát điện từ trường hay sóng xạ hệ thống thu nhận tín hiệu nguồn bị vận thể quan trắc phản hồi hay phát tán Hệ thống Thơng tin ðịa lý Tự động (Automatic GIS) – Một HTTðL hồn tồn dựa kỹ thuật máy tính Hệ thống tọa ñộ Cartesian (Cartesian coordinate system) – Hệ tọa độ mặt phẳng, hai trục X Y vng góc với có tỷ lệ HTML (HyperText Markup Language) – Ngơn ngữ để truyền tải liệu Internet ñang ñược hầu hết trang Web sử dụng Kênh tuyến (Bus) – Kết nối truyền thông bao gồm ñường dẫn dây nối phần khác hệ thống phần cứng máy tính, qua liệu ñược truyền nhận mạch khác hệ thống Khai thác liệu (Data mining) – Truy cập phân tích liệu thuộc CSDL khác ñể xem xét xu ñặc tính liệu Ký tự (Character) – Một ký tự tập hợp ký hiệu chẳng hạn ký tự bàn phím máy đánh chữ Các ký hiệu thường bao gồm số thập phân từ ñến 9, chữ từ A ñến Z, dấu câu, ký hiệu ñộng tác ký hiệu đơn khác mà máy tính ñọc, ghi lưu trữ ñược LAN (Local Area Network), Mạng cục – Mạng máy tính đố thiết bị ñầu cuối thiết bị khác gần ñược nối với cáp dẫn Lệnh (Command) – Một xung điện tử, tín hiệu tập hợp tín hiệu để bắt đầu, kết thúc tiếp tục thao tác Lỗi (Bug): 1- Tất lỗi ñiện, ñiện tử hay học làm ảnh hưởng đến họat động máy tính Cũng sai sót chương trình; 2- Lỗi thiết kế chương trình máy tính Lớp đồ (Layer) – Trong GIS, liệu cho thông số nhát vật thể định ví dụ mạng giao thơng hay mạng ñường tiêu nước Tương tự khái niệm Coverage Theme Lưới kẻ ô (Grid) – Một lưới ô biểu thị toán học mặt cong ñược thành lập sở số liệu gán cho điểm Có nhiều thuật tốn để tạo mặt cong từ tập hợp ñiểm kết mặt cong khác Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý ………………………… 121 Lưu đồ (Flowchart) – Một biểu thị ñồ họa thao tác lien tiếp máy, ñường ký hiệu ñể mơ tả hoạt động tính tốn, thay thế, so sánh, nhảy, chép, ñọc ghi, v.v Lưu trữ (Storage) – Từ chung loại thiết bị có khả cất giữ thơng tin Mã hóa (Code) – Một hệ thống ký hiệu tiêu biểu cho liệu lệnh máy tính máy lập bảng Mã Macro (Macro code) – Một hệ mã tập hợp nhómcác lệnh máy tính vào từ mã ñơn Mảng (Array) – Một chuỗi vật thể ñược xếp theo trình tự định Mạng máy tính (Computer Network) – Cấu hình kết nối mật thiết tinh xảo máy tính cách rời Mẫu tin, Bảng ghi (Record): 1- Một tập hợp hay nhiều trường liên tiếp chủ thể liên quan, bảng lương người làm cơng 2- Một nhóm kiện liên quan trường thông tin ñược xem ñơn vị, Máy chủ (Host computer) – Máy tính điều khiển hệ thống gồm nhiều máy tính phân bố vị trí khác nhiều người sử dụng Máy tính nhân (Clone) – Các máy tính có cấu trúc tương thích với máy tính cá nhân IBM Ví dụ loại phổ biến Compaq, Gateway, Dell; loại máy tính nhân tên tuổi gọi máy tính khơng tên (no-name clones) Máy vẽ (Plotter) – Plotters thiết bị sử dụng bút vẽ, phun mực, lực hút ñiện từ ñể sản xuất vẽ giấy, thường có màu sắc Kích thước vẽ giấy có khổ thay đổi từ 8.5" x 11" ñến 36" x 42" lớn Metadata – Thông tin liệu (Data about data) Ví dụ diễn tả nội dung loại liệu metadata liệu MS-DOS (Microsoft Disk Operating System) – Hệ ñiều hành tiêu chuẩn người sử dụng, công ty Microsoft sọan thảo cho máy tính 80 x 86 ðây hệ ñiều hành máy tính phỏ biến năm 80 Ngẫu nhiên (Random) – Khơng có kế hoạch, mục đích, hình dáng trước Ngơn ngữ C – Một lọai ngơn ngữ lập trình bậc cao xây dựng chủ yếu để lập trình chương trình hệ thống cấu trúc Trên sở ngôn ngữ C, người ta phát triển ngơn ngữ lập trình bậc cao C++ (C plus-plus) C# (C sharp) tạo thuận lợi cho lập trình dạng đối tượng mạng internet Ngơn ngữ lập trình bậc cao (High-level programming language) – Ngơn ngữ lập trình máy tính dễ học cho phép người sử dụng viết chương trình cách dùng từ lệnh, dễ hiểu tương tự từ tiếng Anh; chương trình phải dịch ngơn ngữ máy sử dụng với máy tính Ngơn ngữ máy (Machine language) – Một ngơn ngữ ñược dùng ñể viết câu lệnh dạng mà xử lý trung tâm máy tính nhận biết trực tiếp thực Nhị phân (Binary) – Một hệ thống số, dựa sows 2, viết dùng số o số 1, khác với hệ thống số thông dụng sử dụng sows 10 (số thập phân) Ơ vng sơ đẳng (Pixel) – Một pixel, viết tắt từ chữ PICture ELement, chấm hình ảnh, đơn vị biểu thị độ phân giải hình Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thông tin ðịa lý …………………122 Danh mục từ vựng Phần bù (Complement) – Phần bù số với N ñược xác ñịnh cách lấy (N-1) trừ ñi tổng chữ số số cho, sau cộng thêm đơn vị vào chữ số có vị trí quan trọng thực đủ phép nhớ Thí dụ phần bù với số nhị phân 11010 00110; phần bù với 10 số thập phân 456 544 Phần cứng (Hardware) – Các phận cơ, từ tính, điện điện tử, cấu thành vật lý khác máy tính Phần mềm nguồn mở (open source software) – Phần mềm nguồn mở phần mềm miễn phí, bao gồm mã nguồn, từ nguồn khác kể từ phủ tổ chức cá nhân Các tiêu chuẩn quy ñịnh phần mềm nguồn mở chuẩn hóa tìm hiểu qua ñịa http://www.opensource.org Phép chiếu (projection) Lambert – Phương pháp biểu thị tọa độ mặt hình cầu (kinh vĩ độ, latitude-longitude) lên mặt phẳng sử dụng mặt hình trụ song song với trục nối hai cực trái ñất Phép tham chiếu (Projecton) – Trong ngành ñồ phép chiếu phương pháp biểu thị mặt ñất cong ba chiều lên ñồ mặt phẳng hai chiều Có nhiều loại phép chiếu khác dựa phương cách làm ñể áp mặt phẳng lên mặt cong cầu trái ñất Các loại phép chiếu phổ biến Mercator, Albers Equal Area, Lambert Conformal Conic Planimeter – Thiết bị để tính diện tích vùng giấy Polyline – Một nhóm đoạn thẳng nối tiếp ñược biểu thị xử lý thực thể RAM (Random access memory), Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên – Bộ nhớ cho phép truy cập đến vị trí theo thứ tự bất kỳ, thông thường dạng vi mạch SSố đo RAM tính (MB) ñối với hệ thống nhỏ (GB) với hệ thống lớn Luợng RAM lớn chương trình to liệu càn nhiều nạp vào nhớ máy tính Xem ROM để biết thêm chi tiết Raster – Dữ liệu ñược biểu thị mảng ñiểm Thiết bị hiển thị Raster bao gồm máy in hình Dữ liệu raster khác hẳn với liệu dạng vector, sử dụng ñoạn thẳng ñể biểu thị vật thể hình ảnh ROM (Read-Only Memory) – ROM khác với RAM ñiểm phải cần ñến thiết bị ñặc biệt ghi thơng tin lên chíp ROM được, lắp đặt máy tính thi máy tính đọc liệu tữ ROM mà ghi thông tin vào chúng ROM sử dụng cho chương trình cứng, khơng thay đổi BIOS máy tính dạng IBM Xem RAM để biết thêm chi tiết Sai số hệ thống (Systematic error) – Một sai lệch so với số liệu ñúng xẩy liên tục q trình thu thập hay phân tích liệu, chủ yếu yếu tố người phương pháp không chuẩn mực Sai số ngẫu nhiên (Random error) – ðộ sai lệch số liệu quan trắc tso với số liệu mà chúng có giá trị khơng theo dạng cố định hốn tồn có tính ngẫu nhiên Người ta nhận thấy sai số thường có phân bố xác suất chuẩn (normal) Scanner, Máy quét – Thiết bị thuộc loại quang học cho phép chuyển tải liên tục hình ảnh, vẽ, đồ văn vào lưu trữ máy tính dạng hình ảnh SQL – Structured Query Language Ngơn ngũ lập trình phổ biến để truy cập liệu sở liệu Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý ………………………… 123 Tệp (file): Một tập hợp tài liệu có liên quan với ñược xem ñơn vị Thang ñộ ñậm nhạt (Gray-scale) – Là thang ñộ mức màu ñậm nhạt mà thiết bị hiểu thị (màn hình, máy in) tạo Thiết bị hiển thị (Display) 1– Thiết bị trình bày thơng tin hình ảnh; 2– Sự trình bày cho xem dự liệu hình Thiết bị ngoại vi (Peripheral) – thiết bị khơng thiết phải lắp đặt dể máy tính hoạt động được, thiết bị lắp đặt ngồi vỏ máy tính Màn hình, máy in, chuột, máy vẽ, bàn số hóa, mát quét ví dụ thiết bị phụ cận Thời gian truy cập (Access Time or Cycle Time) – Lượng thời gian cần thiết cho nhớ thiết bị nhận chuyển liệu, ính từ lúc yêu cầu truy tìm thơng tin dưa Thơng tin phản hồi (Feedback) – Sử dụng phần toàn ñầu máy, trình hệ thống vào ñầu vào giai ñoạn khác, trường hợp áp dụng cho mục đích tự hiệu chỉnh Những hệ thống chương trình thơng tin phản hồi sử dụng trình so sánh liên tục ñầu vào ñầu ñể tạo lập hiệu chỉnh cần thiết Hệ thống thông tin phản hồi ñược xem hệ thống tự hiệu chỉnh vịng lặp khép kín Thư mục (Directory) – Bảng mục lục tên thông tin tệp tin thiết bị lưu trữ Thuật tốn (Algorithm): 1– Thủ tục xác định để tính bước nhằm ñạt ñược kết ñã cho; thường thủ tục đơn giản hóa đẻ giải toán phức hợp; biểu diễn ñầy ñủ số hữu hạn phép tốn 2– Một q trình hay tập hợp xác ñịnh quy tắc dẫn ñến ñảm bảo kết mong muốn từ số liệu ñầu vào ñã cho Một chuỗi cơng thức và/hoặc bước đại số/lơ gíc để tính tốn xác định tốn cho hay ngun tắc xử lý Thuộc tính (Attribute) – Thuộc tính thực thể Một thực thể có nhiều thuộc tính Tọa độ tương ñối (Relative coordinates) – Tọa ñộ ñược xác ñịnh sở gốc tọa độ cục chư khơng sử dụng hệ tọa độ tồn cầu Trường liệu (Field) – Tập hợp hay nhiều ký tự ñược coi tòan thể; tập hợp hay nhiều cột bìa đục lỗ dùng cách thống để ghi thơng tin tương tự Tương quan (Correlation) – Mức ñộ liên hệ hai biến số, có quan hệ với hệ số tương quan (correlation coefficient) UNIX– Một hệ ñiều hành chuyên dùng cho máy tính mini Virtual disk – See RAM disk WYSIWYG (What You See Is What You Get), Làm thấy – Thuât ngữ sử dụng phần mềm văn bản, chế phẩm in ấn phần mềm tạp trang web, có nghĩa hình hiển thị tài liệu ñúng dạng in/trang web cuối Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý …………………124 Bảng tra thuật ngữ 3G cellular, 121 chiến lược phát triển, chỉnh sửa liệu, 89, 114 chu vi, 71 A chức dịch vụ, 122 Apache, 39, 117 D API, 122, 123, 125 Arc/Info, 15, 52, 112, 114 ArcGIS, 15, 115 ña giác, 47, 49, 52, 59, 60, 64, 65, 66 đặc tính địa lý, 11, 17, 27, 28, 96 dân tộc học, 3, 21 ArcView, 98, 114, 115 ASCII, 59, 71, 89, 104, 127 B ñồ ñồ giấy, 5, 37, 72, 82, 88, 104, 108, 119, 120 ñồ học, 3, 76 ñồ số, 26, 37, 74, 76, 82, 83, 87, 88, 90, 98, 103, 114, 120 lớp ñồ, 4, 90, 91, 94, 96, 109 lớp liệu, 30, 42, 54, 96, 98 tỷ lệ ñồ, 27, 103 ñồ, 3, 4, 5, 6, 11, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 37, 41, 44, 47, 48, 51, 52, 54, 55, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 68, 69, 72, 76, 78, 82 khoảng cách, 7, 30, 33, 66 dạng lưu trữ, 38, 89, 99, 104, 121 đặt câu hỏi, 95 địa hình, 3, 17, 19, 21, 22, 25, 26, 30, 32, 42, 76, 78 ñịa lý, 2, 3, 6, 7, 11, 12, 14, 16, 19, 20, 21, 22, 25, 26, 29, 32, 33, 41, 42, 47, 58, 68, 72, 86 ñịa lý học, diểm, 64, 69 ñiểm, 7, 10, 18, 25, 26, 27, 29, 30, 32, 33, 34, 35, 44, 47, 49, 51, 53, 54, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 71, 76, 78, 79, 92, 93 ñiểm quan trắc, 103 ñiểm trung tâm, 76, 78 biểu thị kết quả, 14, 58, 91, 98 diện tích, 7, 16, 27, 28, 29, 33, 35, 41, 44, 45, 48, 77, 95 binary, 104, 127 ñộ biến ñộng, 105, 106, 107, 109, 110, 129 phận cảm ứng, 103, 129 ño ñạc thực ñịa, 105, 106 byte, 107, 128, 130 thị hóa, 88 C C#, 116, 131 C++, 116, 131 CAD, 9, 76, 125, 128 CAM, 125, 128 CGI, 122, 123, 125 chất lượng ñồ, 106 chi phí, 8, 58, 101, 103, 104 đối tượng, 4, 6, 9, 10, 25, 26, 32, 33, 34, 47, 51, 60, 64, 65, 66, 68, 69, 79, 95 liệu cập nhập liệu, 39, 40, 53, 88, 89, 101, 102, 105, 110, 114, 120, 122, 123 liệu, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 24, 25, 26, 27, 29, 30, 33, 41, 42, 43, 44, 46, 48, 53, 54, 55, 56, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 69, 70, 71, 72, 77, 86, 90, 92, 95, 96, 98 ñồ, 4, 15, 16, 25, 26, 59, 60, 61, 65 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý ………………………… 125 chuyển ñổi liệu, 12, 14, 62 sở liệu, 3, 14, 16, 17, 19, 20, 21, 25, 55, 86 dạng số, 5, 12, 16, 63 lưu thông liệu, 104 lưu trữ liệu, 11, 43, 44, 54, 61 lưu trữ thông tin, nhân liệu, 122 nhập liệu, 11, 12, 13, 16, 42, 58, 64 phân tích, 3, 6, 7, 8, 9, 10, 14, 15, 16, 17, 18, 20, 24, 25, 26, 33, 54, 61, 62, 76, 86, 90, 98 quản lý liệu, 17, 26 thu nhận, 5, 9, 15, 16, 17, 69 thu thập dũ liệu, 102 truy nhập, liệu liệu, 61, 62, 63, 64, 65, 69, 70, 71, 72 hệ thống quản lý CSDL, 13, 15, 39, 54, 89, 90, 125 hệ thống thơng tin địa lý, 1, 4, 16, 22, 30 GIS, 1, 2, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20, 21, 22, 23, 26, 30, 37, 38, 41, 42, 46, 47, 48, 50, 52, 53, 55, 56, 57, 58, 59, 65, 68, 70, 72, 74, 76, 78, 79, 80, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 101, 102, 103, 104, 107, 108, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 126, 130, 131 HTTðL, 3, 6, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 24, 130 Hệ thống thơng tin địa lý GIS, 65, 68 liệu phi khơng gian, 15, 17 hệ thống toạ độ hệ toạ ñộ, 3, 7, 69 hệ toạ ñộ không gian, liệu quan trắc, 76, 106 hiệu chỉnh, 70, 103, 105, 129, 133 liệu hình học, 15 đường biên, 27, 43, 44, 49, 52, 59, 62, 64, 65 E ESRI, 14, 51, 64, 98, 112, 114, 115, 122, 125 Extensible Markup Language, 121 F I Intergraph, 14, 58, 115, 116, 122 Internet, 115, 117, 119, 120, 121, 122, 126, 130 K khoa học máy tính, khoa học trái ñất, FireFox, 117 khoa học tự nhiên, 2, FOSS, 116, 118, 126 khối lượng ñào ñắp, 95 G không gian ba chiều, 95 GDAL, 116 L GeoMedia, 115, 116 lạc hậu, 102, 120 GeoServer, 117 LAN, 121, 130 Geospatial, 117 Landmark Information System, 10, 126 GeoWeb, 121 Linux, 117 giá thành, lô gic, 96 GPS, 5, 6, 21, 26, 30, 68, 101, 116, 117, 119, 120, 121, 123, 126 H hệ tham chiếu, 24, 91, 92, 96, 104 hệ thống dẫn ñường, 120 M mạng cục bộ, 121 mạng không dây, 116, 120 Map Calculator, 98 Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thông tin ðịa lý …………………126 Danh mục Thuật ngữ MapInfo, 15, 115, 116, 122 mật ñộ quan trắc, 103 máy tính để bàn, 115, 121 máy vi tính, 5, 11 Mecator, 38 MGE, 15, 55, 58, 115, 116 chu vi, 44, 45, 48, 71, 107 chức ño ñạc, 94 chuyển ñổi ñơn vị, 94 hỏi ñáp, 3, 19, 95 hỏi đáp tìm kiếm, 95 overlay, 86 phép tính ñại số, 98 tìm kiếm, 3, 8, 26, 89, 90 Microsoft, 19, 39, 90, 116, 117, 127, 131 phát triển kinh tế, MicroStation, 15, 22, 115 phép chiếu, 37, 91, 92, 132 mơ hình, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 16, 18, 19, 20, 25, 30, 53, 54, 56, 59, 64, 74, 76, 78, 80, 92, 93 mơ hình hoá, 3, 8, 9, 18, 25 phép nội suy, 18, 19, 64, 78, 92, 93 mơ hình độ cao, 82, 83, 94 DEM, 22, 74, 75, 78, 80, 81, 82, 83, 84, 125 phịng thí nghiệm, 18 PHP, 117, 123 phương án, 7, 88, 97, 103 phương pháp nội suy, 92 phương pháp thống kê, 86 mobile, 120, 121 polygons, 38, 49, 52, 74, 96, 108 Modular GIS Environments, 115 PostgresSQL, 117 môi trường, 2, 4, 6, 7, 15, 16, 18, 19, 20, 21, 55 ñiều kiện, 7, 95 PrimaGIS, 117 MySQL, 123 QGIS, 116 N người sử dụng, 5, 11, 16, 18, 25, 27, 33, 61, 86 Q quan hệ không gian, 10, 24, 47, 51, 56, 69, 70, 86 qui họach, 17, 19, 21, 22 R nội suy ñiểm, 92 O OSSIM, 117 P phân loại, 37, 39, 40, 42, 49, 60, 61, 74, 81, 91, 93, 94, 95, 102, 103, 105, 106, 107, 108, 111 phần mềm nguồn mở, 116, 117, 118, 122, 123, 132 phần mềm, 10, 11, 14, 15, 16, 17, 19, 21, 22, 55, 58, 62, 63, 68, 71, 78, 86 ñồ họa, 10, 86 lập thể, 5, 34, 78 vật thể, 7, 10, 27, 30, 34, 35 phân tích liệu chồng ghép ñồ, 96, 107, 109 chồng xếp ñồ, 86 raster, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 53, 54, 56, 59, 61, 62, 63, 71, 72, 76, 78, 79, 98, 104, 107, 108, 115, 132 Raster, 61 S sai số, 9, 50, 58, 68, 85, 89, 91, 92, 101, 102, 105, 107, 108, 109, 110, 111, 129, 133 làm tròn, 107 nguồn gốc, 110 sản xuất, 4, 7, 17, 18, 22, 30 Simple Object Extensible Protocol, 121 sơ ñồ, 3, 13, 79, 95, 98 số hóa, 43, 60, 61, 64, 67, 71, 72, 83, 85, 86, 104, 105, 107, 108, 109, 110, 127, 129, 133 Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý ………………………… 127 SOAP, 121 W sử dụng ñất, 55, 74, 75, 88, 102, 103, 105 T tệp tin, 6, 39, 40, 54, 55, 78, 87, 89, 98, 127, 133 web portals, 121 WiFi, 121 Windows, 114, 115, 116, 117 Windows NT, 114 thí nghiệm, 6, 106, 130 thiết bị, 6, 11, 47, 98, 102, 105, 116, 119, 120, 121, 123, 127, 128, 129, 130, 131, 132, 133 thiết bị di ñộng, 121, 123 thời gian thực, 120, 121, 123 đất chun dùng, 95 tìm kiếm, 39, 115 tổ hợp, 69 X xử lý biên, 91 xử lý liệu, 5, 70, 89, 90, 107, 108, 114, 115, 121, 129 chuyển ñổi hệ tọa ñộ, 91 tạo vùng ñệm, 53, 91, 97, 115 thống kê, 2, 3, 5, 6, 15, 16, 18, 20, 21, 22 tổ hợp, 3, 16, 18, 19, 20, 21, 47, 69, 95 xóa bỏ dự liệu, 89 xử lý biên, 91 topology, 47, 51, 56, 65, 67, 69, 70 trắc ñịa, 3, 32 truy cập, 39, 40, 49, 53, 89, 91, 94, 99, 116, 121, 122, 128, 129, 132, 133 tự ñộng, 53, 83, 85, 89, 94, 101, 114, 121, 127, 129 U UNIX, 114, 115, 133 USLE, 19, 109, 110 UTM, 6, 33, 35, 36, 37, 38, 68, 91, 126, 129 V vấn ñề, 2, 6, 7, 16, 18, 20, 21, 22, 30, 95 vận hành ñồng thời, 121 vector, 9, 11, 41, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 59, 61, 62, 63, 64, 70, 71, 72, 76, 78, 80, 82, 83, 104, 108, 114, 115, 132 vị trí ñịa lý, 1, 38, 41, 87, 88, 105, 120 viễn thám, 2, 3, 6, 16, 17, 18, 21, 26, 42, 78 ño vẽ ảnh, khảo sát, 3, 18 vệ tinh, 3, 30, 59, 62, 63 Visual Basic, 114, 116 Visual C, 116 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý …………………128 Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thông tin ðịa lý ………………………… 129 ... HỆ THỐNG THÔNG TIN ðỊA LÝ (GIS) VÀ KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG GIS TRONG CÁC NGÀNH KINH TẾ, KỸ THUẬT 1.1 Vai trị Hệ thống thơng tin địa lý 1.2 Lịch sử phát triển hệ thống thơng tin địa lý. .. dung hoạt ñộng GIS Hình 1.5 Sơ đồ khái niệm hệ thống TTðL Hinh 1.6 Phân loai Hệ thống thông tin Hình 1.7 Phân biệt hệ thống thơng tin địa lý hệ thống thơng tin đất Hình 1.8... Nơng nghiệp Hà Nội – Giáo trình Hệ thống thơng tin ðịa lý ………………………… GIS hoạt động tầm vi mô nghiên cứu lĩnh vực quản lý sử dụng thơng tin tài ngun đất Hình 1.7 Phân biệt hệ thống thơng tin địa lý