Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp phân tích tổng hợp cho phép chúng ta xem xét các biểu hiện riêng lẻ trong từng tác phẩm của nhà thơ, từ đó tổng hợp và khái quát để tạo nên bức tranh hoàn chỉnh về thế giới nghệ thuật mà họ xây dựng.
4.2 Phương pháp so sánh
- So sánh trong nội bộ tập thơ của Đinh Thị Thu Vân qua các tập thơ được khảo sát
- So sánh với các tác giả khác
4.3 Phương pháp hệ thống: Tìm hiểu thế giới nghệ thuật trong mối quan hệ với các phương diện, khía cạnh, cấp độ biểu hiện
5 Đóng góp mới của luận văn
Trong đề tài "Thế giới nghệ thuật thơ Đinh Thị Thu Vân", tôi hy vọng mang đến cái nhìn sâu sắc về các tác phẩm mang phong cách "như viết nhật ký" của nhà thơ, đồng thời khẳng định những đóng góp quan trọng của cô trong văn học đương đại Luận văn không chỉ gợi mở hướng nghiên cứu một hiện tượng văn học cụ thể mà còn giúp mở rộng hiểu biết và nâng cao kiến thức cho người đọc trong quá trình học tập và cảm thụ văn học.
6 Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Tài liệu tham khảo, Nội dung chính của luận văn bao gồm ba chương:
- Chương 1: Thế giới nghệ thuật thơ trữ tình và hành trình sáng tạo thơ của Đinh Thị Thu Vân (22 trang)
- Chương 2: Thế giới nghệ thuật thơ Đinh Thị Thu Vân - Nhìn từ phương diện cái tôi trữ tình (31 trang)
- Chương 3: Thế giới nghệ thuật thơ Đinh Thị Thu Vân - Nhìn từ thể thơ, ngôn ngữ và giọng điệu (40 trang)
THẾ GIỚI NGHỆ THUẬT THƠ TRỮ TÌNH VÀ
HÀNH TRÌNH SÁNG TẠO THƠ CỦA ĐINH THỊ THU VÂN
1.1 Thế giới nghệ thuật thơ trữ tình
1.1.1 Khái niệm thế giới nghệ thuật
Thế giới nghệ thuật là một khái niệm xuất phát từ nhu cầu tiếp cận tác phẩm văn học một cách toàn diện, được coi là thiên nhiên thứ hai do người nghệ sĩ sáng tạo Nó không chỉ phản ánh hiện thực mà còn thể hiện những khát vọng về chân, thiện, mỹ của người sáng tạo Do đó, việc xây dựng một khái niệm về thế giới nghệ thuật đầy đủ và bao quát là cần thiết để làm cơ sở cho việc nghiên cứu các hiện tượng và tác giả văn học.
Theo Từ điển thuật ngữ văn học :
Thế giới nghệ thuật là khái niệm thể hiện tính toàn diện của tác phẩm nghệ thuật, nhấn mạnh rằng sáng tác nghệ thuật tạo ra một thế giới riêng biệt, tuân theo các nguyên tắc tư tưởng, khác biệt với thực tại vật chất và tâm lý con người, dù vẫn phản ánh những thế giới đó Khái niệm này giúp chúng ta nhận thức rõ ràng về sự độc đáo trong tư duy nghệ thuật, xuất phát từ thế giới quan, văn hóa chung, văn hóa nghệ thuật và cá tính sáng tạo của nghệ sĩ.
Lí luận văn học tập 2 (Trần Đình Sử Chủ biên) khẳng định:
Thế giới nghệ thuật là một cấu trúc đặc biệt, thể hiện sự thống nhất giữa thực tại và tưởng tượng sáng tạo của tác giả, đồng thời phản ánh thế giới nội tâm của nhà văn Nó chỉ tồn tại trong tác phẩm và trong trí tưởng tượng nghệ thuật Việc nghiên cứu cấu trúc của thế giới nghệ thuật giúp ta hiểu rõ hơn về hình tượng nghệ thuật trong tác phẩm, quan niệm của tác giả về thế giới, và khám phá những khía cạnh sâu kín bên trong của nhà văn, từ đó ảnh hưởng đến phong cách nghệ thuật của họ.
Theo Nguyễn Đăng Mạnh, thế giới nghệ thuật của nhà văn là một chỉnh thể có cấu trúc nội tại thống nhất Điều này có nghĩa là các yếu tố trong nghệ thuật phải có mối quan hệ quy luật với nhau.
Thế giới nghệ thuật là một không gian hình tượng được tạo ra và xây dựng trong các tác phẩm nghệ thuật, dựa trên những nguyên tắc tư tưởng cụ thể.
Nghệ thuật là một chỉnh thể sống động và cảm tính, được xây dựng từ ngôn từ và các phương tiện nghệ thuật đặc thù, phản ánh quan niệm riêng của người nghệ sĩ về thế giới, con người và sự sáng tạo Nó không phải là một thế giới tĩnh mà là một thực thể động, thể hiện những biến chuyển tinh vi và phức tạp trong tư tưởng của nghệ sĩ, đồng thời là đứa con tinh thần của họ.
Khái niệm thế giới nghệ thuật là một lĩnh vực phức tạp với nhiều yếu tố, do đó việc nghiên cứu sâu về nội dung luận văn cao học là một thách thức Trong chương này, chúng tôi sẽ trình bày tổng quan về các vấn đề liên quan đến thế giới nghệ thuật, đặc biệt chú trọng vào tính chủ quan và thể loại trong thơ trữ tình Từ đó, chúng tôi sẽ áp dụng những kiến thức này để tìm hiểu thế giới nghệ thuật trong thơ Đinh Thị Thu Vân.
1.1.2 Thế giới nghệ thuật thơ trữ tình
Thơ trữ tình, theo Từ điển thuật ngữ văn học, là thể thơ thể hiện những cảm xúc và suy tư của nhà thơ hoặc nhân vật trữ tình trước các hiện tượng đời sống một cách trực tiếp.
Thơ trữ tình thể hiện tính chất cá thể hóa của cảm nghĩ và tính chất chủ quan hóa của sự thể hiện, là tiếng hát sâu lắng của tâm hồn Nó có khả năng diễn tả những biểu hiện phức tạp của thế giới nội tâm, từ các cung bậc tình cảm đến những chính kiến và tư tưởng triết học.
Lê Quang Hưng trong Thế giới nghệ thuật thơ Xuân Diệu thời kì trước
Thế giới nghệ thuật trong thi ca là một sáng tạo độc đáo của nghệ sĩ qua ngôn từ, không tồn tại trong thế giới vật chất và không thể trở thành hiện thực Tuy nhiên, nó lại chứa đựng sự sống và tâm hồn chân thực của cá nhân, thế hệ và thời đại Theo lý luận nghệ thuật, nó vừa phản ánh "hiện thực" vừa thể hiện "ý thức chủ quan" của người nghệ sĩ.
Thơ trữ tình là sự bộc lộ cảm xúc chủ quan của người sáng tác trong không gian và thời gian nhất định Trong thể loại này, hai hình tượng chính là cái tôi và thế giới Cái tôi là trung tâm, mang vẻ đẹp độc đáo, trong khi hình tượng thế giới đóng vai trò là khách thể để cái tôi thể hiện bản thân Cả hai hình tượng này đều là sản phẩm nghệ thuật, được xây dựng theo những nguyên tắc thẩm mỹ riêng của từng nhà thơ.
1.2 Hành trình sáng tạo thơ của Đinh Thị Thu Vân
Đinh Thị Thu Vân, sinh ngày 23-8-1955 tại xã Mỹ Phú, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An, là một trong những nhà thơ nữ tiêu biểu của đồng bằng sông Cửu Long Tốt nghiệp đại học Sư phạm Ngữ văn, cô không theo nghề dạy học mà trở về phục vụ quê hương trong ngành thư viện, sau đó làm việc tại tòa soạn báo Long An Ban đầu, cô viết tin văn nghệ và văn xuôi, sau đó chuyển sang biên tập thơ và trở thành Tổng Biên tập Tạp chí Văn Nghệ Long An Hiện nay, cô là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam và Ủy viên Ban Liên lạc Hội Nhà văn Việt Nam tại đồng bằng sông Cửu Long Đinh Thị Thu Vân đã xuất bản bốn tập thơ, bao gồm "Thay cho lời hát ru anh" (1980), "Một ngày ta ngoái lại" (2005), "Đừng trôi nữa tình yêu mang phận cỏ" (2015) và "Email xanh" (2016) Cô cũng đạt nhiều giải thưởng văn chương, trong đó có Giải C của Tuần báo văn nghệ Hội Nhà văn Việt Nam năm 1979 và các giải thưởng từ Tạp chí Văn nghệ Quân đội.
Đinh Thị Thu Vân, một nghệ sĩ với ít tác phẩm nhưng để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả, tự nhận mình không viết nhiều do lo ngại về sự lặp lại trong thơ ca Cô thừa nhận thiếu kiến thức văn học và cảm thấy “hơi hẫng” khi so sánh với những người viết khác Mặc dù là một thi sĩ mang màu sắc tình yêu, cô chia sẻ về những thất bại trong tình cảm cá nhân, cho rằng cuộc đời đầy truân chuyên và tình yêu dang dở đã in dấu lên hồn thơ của mình như một định mệnh.