1. Trang chủ
  2. » Luận Văn - Báo Cáo

Nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện đại từ

141 2 0

Đang tải... (xem toàn văn)

Tài liệu hạn chế xem trước, để xem đầy đủ mời bạn chọn Tải xuống

THÔNG TIN TÀI LIỆU

Thông tin cơ bản

Tiêu đề Nâng Cao Chất Lượng Đào Tạo Nghề Cho Lao Động Nông Thôn Trên Địa Bàn Huyện Đại Từ
Tác giả Trịnh Thu Huyền
Người hướng dẫn TS Ngô Xuân Hoàng
Trường học Đại học Thái Nguyên
Chuyên ngành Quản lý kinh tế
Thể loại luận văn thạc sĩ
Năm xuất bản 2020
Thành phố Thái Nguyên
Định dạng
Số trang 141
Dung lượng 1,72 MB

Cấu trúc

  • 1. Tính cấp thiết của đề tài (11)
  • 2. Mục tiêu nghiên cứu (12)
  • 3. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài (13)
  • 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu (14)
  • 5. Ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu (15)
  • 6. Những đóng góp mới của luận văn (15)
  • 7. Kết cấu luận văn (15)
  • CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN (16)
    • 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN (16)
      • 1.1.1. Một số khái niệm và thuật ngữ có liên quan (16)
      • 1.1.2. Chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn (25)
      • 1.1.3. Yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn (30)
    • 1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN (35)
      • 1.2.1. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại tỉnh Nam Định (35)
      • 1.2.2. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại tỉnh Ninh Bình (37)
      • 1.2.3. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Chương Mỹ, Thành phố Hà Nội (39)
  • CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU (43)
    • 2.1. CÁC CÂU HỎI NGHIÊN CỨU (43)
    • 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU (43)
      • 2.2.1. Phương pháp thu thập tài liệu (43)
      • 2.2.2. Phương pháp tổng hợp thông tin (46)
      • 2.2.3. Phương pháp phân tích (46)
    • 2.3. HỆ THỐNG CÁC CHỈ TIÊU NGHIÊN CỨU (47)
      • 2.3.1. Chỉ tiêu về thị trường lao động và nhu cầu đào tạo nghề cho lao động nông thôn (47)
      • 2.3.2. Chỉ tiêu về tình hình đào tạo nghề cho lao động nông thôn (47)
      • 2.3.3. Chỉ tiêu về chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn (47)
      • 2.3.4. Chỉ tiêu về mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến chất lượng đào tạo nghề (50)
  • CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐẠI TỪ (51)
    • 3.1. MỘT SỐ NÉT KHÁI QUÁT VỀ HUYỆN ĐẠI TỪ (51)
      • 3.1.1. Đặc điểm tự nhiên (51)
      • 3.1.2. Đặc điểm kinh tế- xã hội (53)
      • 3.1.3. Đặc điểm về lao động (57)
    • 3.2. THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐẠI TỪ (57)
      • 3.2.1. Kết quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn huyện Đại Từ (57)
      • 3.2.2. Đánh giá chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn huyện Đại Từ (68)
    • 3.3. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO (78)
      • 3.3.1. Các yếu tố bên ngoài (78)
      • 3.3.2. Các yếu tố trong ngoài (81)
      • 3.4.1. Những kết quả đạt được (93)
      • 3.4.2. Những hạn chế (95)
      • 3.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế (96)
  • CHƯƠNG 4 GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ (99)
    • 4.1. QUAN ĐIỂM, PHƯƠNG HƯỚNG CHUNG, MỤC TIÊU CÔNG TÁC ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN (99)
      • 4.1.1. Một số quan điểm chủ đạo (99)
      • 4.1.2. Phương hướng (101)
      • 4.1.3. Mục tiêu đào tạo nghề (102)
    • 4.2. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐẠI TỪ (102)
      • 4.2.1. Giải pháp đối với công tác quản lý nhà nước về đào tạo nghề cho lao động nông thôn huyện Đại Từ (102)
      • 4.2.2. Giải pháp đối với cơ sở dạy nghề cho lao động nông thôn huyện Đại Từ (105)
      • 4.2.3. Giải pháp đối với người lao động nông thôn được đào tạo nghề huyện Đại Từ (108)
    • 4.3. KIẾN NGHỊ (109)
      • 4.3.1. Kiến nghị đối với Chính phủ (109)
      • 4.3.2. Kiến nghị đối với cơ quan quản lý trung ương về đào tạo nghề (110)
      • 4.3.3. Kiến nghị đối với doanh nghiệp (110)
  • KẾT LUẬN (111)
  • TÀI LIỆU THAM KHẢO (113)
  • PHỤ LỤC (116)

Nội dung

Tính cấp thiết của đề tài

Nông nghiệp, nông thôn và nông dân đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp cách mạng và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước Đảng và Nhà nước đã chú trọng đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn Tuy nhiên, công tác đào tạo nghề cho lao động nông nghiệp vẫn còn nhiều hạn chế, cần có giải pháp để phát huy tiềm năng khu vực này Để thực hiện Nghị quyết của Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách đào tạo nghề, trong đó có Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27-11-2009, phê duyệt Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020” (Đề án 1956).

Trong giai đoạn 2016-2018, huyện Đại Từ đã đạt được nhiều thành tựu trong phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là trong công tác đào tạo nguồn nhân lực, với tỷ lệ lao động qua đào tạo tăng từ 29% lên 40%, trong đó có 28% lao động được đào tạo nghề có chứng chỉ từ 2 tháng trở lên Tuy nhiên, công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn vẫn còn nhiều hạn chế, như nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao ngày càng tăng nhưng quy mô đào tạo hiện tại chưa đáp ứng, cơ sở vật chất và thiết bị dạy nghề còn thiếu và lạc hậu Đội ngũ giáo viên cũng thiếu cả về số lượng lẫn chất lượng, trong khi kết nối giữa doanh nghiệp và cơ sở đào tạo chưa hiệu quả, dẫn đến chất lượng tay nghề của người học chưa đáp ứng nhu cầu thị trường Hơn nữa, công tác tuyên truyền và tư vấn học nghề chưa hiệu quả, khiến nhiều người dân chưa nhận thức đầy đủ về lợi ích của đào tạo nghề Cuối cùng, chính sách hỗ trợ học nghề cho lao động nông thôn còn thấp và chưa phù hợp với thực tế địa phương.

Để nâng cao hiệu quả công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn (LĐNT) tại huyện Đại Từ trong thời gian tới, cần xác định rõ chính sách đào tạo nghề, bao gồm việc duy trì và phát huy những chính sách hiện tại, đồng thời sửa đổi, bổ sung những nội dung chưa phù hợp Các chủ trương, định hướng và nhiệm vụ cần được đặt ra, tập trung vào việc đẩy mạnh đầu tư nâng cấp và đổi mới các hình thức đào tạo Điều này sẽ giúp đạt được kết quả đào tạo nghề cho LĐNT theo kế hoạch đã đề ra.

Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn và những lý do quan trọng, học viên đã chọn nghiên cứu đề tài “Nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Đại Từ” nhằm cải thiện kỹ năng và tăng cường cơ hội việc làm cho người lao động trong khu vực.

Mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu này đánh giá thực trạng chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại Huyện Đại Từ, nhằm đưa ra những giải pháp thực tiễn và hiệu quả để nâng cao chất lượng đào tạo nghề trong khu vực Qua đó, đề tài không chỉ phân tích cơ sở lý luận mà còn đề xuất những biện pháp cụ thể để cải thiện đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Đại Từ trong tương lai.

+ Hệ thống hoá những vấn đề lý luận và thực tiễn về chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn

+ Phân tích, đánh giá thực trạng đào tạo nghề cho lao động nông thôn và chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại Huyện Đại từ

+ Đề xuất giải pháp chủ yếu nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Đại Từ.

Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài

Trong những năm qua, phát triển kinh tế nông nghiệp và nông thôn đã thu hút sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và nhiều nhà khoa học Họ đã nghiên cứu và đề xuất các phương hướng, biện pháp nhằm thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thúc đẩy phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo và nâng cao chất lượng đời sống người dân.

Bài luận văn của Nguyễn Thanh Sơn (2007) đã phân tích thực trạng nguồn nhân lực khu vực nông thôn tỉnh Thái Nguyên, tập trung vào đặc điểm việc làm của các nhóm nhân lực, bao gồm nhân lực thuần nông và phi nông nghiệp Từ đó, tác giả chỉ ra những tồn tại và hạn chế trong việc phát huy nguồn nhân lực, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao vai trò của nguồn nhân lực trong phát triển kinh tế xã hội nông thôn.

Mặc dù đề tài nghiên cứu về phát triển kinh tế khu vực nông thôn tỉnh Thái Nguyên có phạm vi rộng, nhưng chưa đưa ra các giải pháp cụ thể phù hợp với từng địa bàn và huyện trong tỉnh.

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 1997 – 2007 được nghiên cứu một cách hệ thống trong luận văn của Bùi Thanh Tùng (2010) Tác phẩm này đã phân tích và đánh giá thực trạng của quá trình này, cũng như tác động của nó đến phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thái Nguyên Luận văn đề xuất quan điểm phát triển nông nghiệp nông thôn, đồng thời nêu ra phương hướng, mục tiêu và giải pháp khoa học phù hợp với đặc điểm địa phương, nhằm thúc đẩy nhanh chóng công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn tỉnh sau năm 2007.

Luận văn chưa khai thác sâu về vai trò của phát triển nguồn nhân lực trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt trong bối cảnh công nghiệp hóa và hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn.

Bài viết của Triệu Đức Hạnh trên tạp chí khoa học công nghệ Đại học Thái Nguyên tập 93 năm 2012 đã phân tích thực trạng việc làm bền vững của nhân lực nông thôn tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn 2005 Nội dung nghiên cứu tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến lực lượng lao động, từ đó đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng và khả năng việc làm cho người dân nông thôn trong khu vực.

Năm 2009, dân số nông thôn chiếm tỷ lệ cao với cơ cấu nhân lực trong độ tuổi lao động lớn, nhưng sự dịch chuyển nhân lực từ nông thôn ra thành phố diễn ra chậm Nghiên cứu cho thấy nhân lực nông thôn chưa khai thác hết thời gian làm việc, với thời gian rảnh rỗi lớn và việc tận dụng thời gian này mang tính tự phát, không ổn định Năng suất lao động thấp và thu nhập bình quân đầu người cũng thấp, nhiều người chưa đạt mức thu nhập tối thiểu Do đó, việc tạo ra công việc bền vững cho lực lượng lao động nói chung và người lao động nông thôn nói riêng là rất cần thiết trong nền kinh tế hiện đại.

Các nghiên cứu hiện tại chủ yếu tập trung vào lý luận và vai trò phát triển nguồn nhân lực trong kinh tế nông nghiệp nông thôn, nhưng chưa có công trình nào phân tích sâu về nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Đại Từ Qua quá trình nghiên cứu và thực tiễn, tôi mong muốn tìm hiểu các đặc trưng và vấn đề cụ thể về đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, từ đó đề xuất giải pháp cải thiện chất lượng đào tạo nghề trong thời gian tới.

Ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu

Luận văn nghiên cứu lý luận và thực tiễn nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn, làm rõ các vấn đề liên quan đến chất lượng đào tạo và chỉ tiêu đánh giá chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông nghiệp Qua việc phân tích thực trạng chất lượng hoạt động đào tạo nghề tại huyện Đại, luận văn đã đưa ra những nhận định và đề xuất nhằm cải thiện hiệu quả đào tạo nghề cho lao động khu vực này.

Bài viết đề xuất một số nhóm giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn huyện Đại Từ, bao gồm: giải pháp cải thiện công tác quản lý nhà nước về đào tạo nghề, giải pháp hỗ trợ các cơ sở dạy nghề, và giải pháp phát triển kỹ năng cho người lao động nông thôn.

Những đóng góp mới của luận văn

Bài viết sẽ phân tích và đánh giá thực trạng chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại một huyện cụ thể trong giai đoạn 2016 - 2018, từ đó chỉ ra những điểm mạnh và hạn chế trong công tác đào tạo nghề cho đối tượng này.

Dựa trên kết quả đánh giá thực trạng, luận văn sẽ đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên Những giải pháp này sẽ góp phần quan trọng trong việc xây dựng huyện Đại Từ trở thành thị xã vào năm 2025.

Kết cấu luận văn

Chương 1 Cơ sở lý luận về đào tạo nghề cho lao động nông thôn

Chương 2 Phương pháp nghiên cứu

Chương 3 Phân tích thực trạng chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Đại Từ

Chương 4 Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Đại Từ.

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN

1.1.1 Một số khái niệm và thuật ngữ có liên quan

1.1.1.1 Lao động nông thôn và đặc điểm của lao động nông thôn

Nguồn lao động nông thôn (LĐNT) là bộ phận quan trọng trong nền kinh tế xã hội, bao gồm những người từ 15 tuổi trở lên làm việc trong các lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, công nghiệp xây dựng và dịch vụ tại khu vực nông thôn Người nông dân Việt Nam nổi bật với sự cần cù, chịu khó và sẵn sàng tiếp thu kiến thức mới để cải thiện sản xuất nông nghiệp và phát triển kinh tế gia đình Tuy nhiên, LĐNT hiện nay gặp nhiều thách thức như làm việc manh mún, thiếu định hướng phát triển, phụ thuộc vào chính sách hỗ trợ và thiếu kỹ năng nghề nghiệp Điều này cho thấy vai trò của đào tạo nghề trở nên cực kỳ quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sự thành công của quá trình hiện đại hóa nông nghiệp và phát triển nông thôn.

1.1.1.2 Các khái niệm của đào tạo nghề và đặc trưng của đào tạo nghề

Nghề nghiệp là một khái niệm xác định các hoạt động trong hệ thống phân công lao động xã hội, bao gồm toàn bộ kiến thức và kỹ năng mà người lao động cần để thực hiện các hoạt động trong một lĩnh vực lao động cụ thể.

Nghề có các đặc trưng sau:

+ Nghề là một hoạt động, là công việc lao động của con người được lặp đi lặp lại

Nghề nghiệp được định nghĩa là sự phân công lao động trong xã hội, nhằm đáp ứng các yêu cầu cụ thể của cộng đồng Đó là những hoạt động lao động có kỹ năng và kỹ sảo chuyên biệt, có giá trị trao đổi trong xã hội, và thường yêu cầu một quá trình đào tạo nhất định để phát triển.

Nghề biến đổi một cách mạnh mẽ gắn liền với xu hướng phát triển của xã hội đất nước

Chất lượng nguồn lao động quyết định sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi địa phương, điển hình là Nhật Bản, quốc gia vượt qua khó khăn thiên nhiên để trở thành cường quốc kinh tế Để nâng cao chất lượng lao động, hệ thống giáo dục cần hiện đại và phù hợp với nhu cầu kinh tế Đào tạo nghề đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ lao động, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, giải quyết thất nghiệp, và nâng cao trình độ dân trí, đặc biệt ở khu vực nông thôn Việt Nam hiện nay.

Theo Điều 3 Luật Giáo dục nghề nghiệp năm 2014, đào tạo nghề nghiệp là quá trình dạy và học nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng và thái độ cần thiết cho người học để tìm việc hoặc tự tạo việc làm sau khi hoàn thành khóa học Đào tạo nghề không chỉ giúp nâng cao trình độ nghề nghiệp mà còn đáp ứng nhu cầu của xã hội, bao gồm nhu cầu quốc gia, doanh nghiệp và nhu cầu cá nhân của người học.

Người lao động nông thôn được tham gia chương trình đào tạo nghề của Chính phủ, với ưu tiên dành cho các đối tượng như người có công với cách mạng, hộ nghèo, hộ có thu nhập tối đa 150% so với hộ nghèo, người dân tộc thiểu số, người tàn tật và người bị thu hồi đất canh tác.

Kinh phí hỗ trợ đào tạo nghề vào thứ hai được cấp từ ngân sách trung ương, địa phương và doanh nghiệp Ngân sách trung ương đảm bảo tài chính cho chính sách hỗ trợ lao động nông thôn học nghề và hoạt động đào tạo, trong khi các cá nhân và doanh nghiệp tham gia đào tạo nghề sẽ được hưởng ưu đãi thuế theo quy định của pháp luật.

Đào tạo nghề gắn liền với việc làm cho người lao động là đặc điểm nổi bật của đề án 1956 của Chính phủ, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân nông thôn Hiện nay, phần lớn lao động Việt Nam sống ở khu vực nông thôn và làm nghề nông, nhưng họ vẫn sản xuất theo phương thức truyền thống, thiếu kiến thức chuyên môn, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất Chính vì vậy, đề án 1956 được xây dựng để cải thiện đời sống nông dân, giảm tỷ lệ hộ nghèo, đặc biệt là đối với các hộ dân tộc thiểu số.

Thứ Tư, chương trình đào tạo nghề nhằm xóa bỏ khoảng cách giữa khu vực nông thôn và thành phố, đồng thời thu hẹp sự phân biệt giữa lao động chân tay và lao động trí óc.

Sự liên kết giữa các bên trong đào tạo nghề là yếu tố then chốt từ tuyển sinh đến đầu ra, bao gồm chính quyền, doanh nghiệp và người lao động Chính quyền đóng vai trò cầu nối, thường xuyên khảo sát nhu cầu lao động và thông tin đến người lao động, đặc biệt là những người chưa có việc làm Tính liên kết này là cần thiết cho mọi mô hình đào tạo, từ truyền thống đến hiện đại Sự xuất hiện của các tổ chức trung gian, như tổ chức dịch vụ khoa học và công nghệ, giúp chuyển giao kết quả nghiên cứu cho người dân, nâng cao hiệu quả sản xuất Để đạt được sự liên kết hiệu quả, các bên cần tìm tiếng nói chung và ký kết thỏa thuận quy định rõ nghĩa vụ và quyền lợi của từng bên trong hệ thống đào tạo nghề.

Thay đổi nhận thức về giá trị nghề nghiệp đòi hỏi một quá trình dài, kết hợp hài hòa giữa lợi ích cá nhân và nhu cầu xã hội Nhiều người vẫn cho rằng chỉ nên học nghề khi không đậu cao đẳng hay đại học, dẫn đến việc xem nhẹ giá trị của các chương trình đào tạo nghề Họ thường tham gia học nghề chủ yếu vì được miễn học phí và nhận hỗ trợ chi phí sinh hoạt, mà không hiểu rõ tầm quan trọng của việc này trong bối cảnh phát triển kinh tế Để thay đổi quan niệm này, cần có thời gian và nỗ lực từ cả phía người lao động và chính quyền, nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề và khẳng định vai trò của nó trong thị trường lao động.

Thứ bảy, chuyển đổi từ đào tạo nghề một lần sang đào tạo và bồi dưỡng liên tục suốt đời là điều cần thiết Việc tập trung vào hình thành năng lực, đặc biệt là các năng lực mềm như tư duy và khả năng thích nghi, đánh dấu một bước đột phá trong đào tạo nghề Sự thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến cách nghĩ của người lao động mà còn giúp họ phát triển tư duy lâu dài và tự ý thức Trong bối cảnh hội nhập và phát triển hiện nay, công tác đào tạo nghề cần xây dựng kế hoạch dài hạn để đáp ứng sự thay đổi của thị trường lao động Tuy nhiên, nhiều cơ sở đào tạo vẫn chỉ chú trọng vào việc đạt chỉ tiêu hiện tại mà chưa có định hướng phát triển tương lai, điều này tạo ra thách thức cho người lao động Đào tạo nghề không chỉ là cung cấp kiến thức và kỹ năng, mà còn là trang bị thái độ nghề nghiệp cần thiết để người học có thể tìm việc làm hoặc tự tạo việc làm sau khi hoàn thành khóa học.

Như vậy đào tạo nghề có các đặc trưng cơ bản có mối quan hệ hữu cơ với nhau đó là quá trình dạy nghề và học nghề:

Dạy nghề là quá trình mà giáo viên truyền đạt kiến thức lý thuyết và thực hành, giúp học viên phát triển trình độ, kỹ năng và sự khéo léo cần thiết để thành thạo trong nghề nghiệp.

Học nghề là quá trình tiếp thu kiến thức lý thuyết và thực hành để đạt trình độ nghề nghiệp nhất định Đào tạo nghề giúp người lao động nắm vững kỹ thuật sản xuất và chuyên môn, bao gồm cả việc học nghề mới cho những người đã có kinh nghiệm.

Các hình thức đào tạo nghề:

+ Hình thức kèm cặp trong sản xuất,

+ Hình thức mở các lớp nghề tại doanh nghiệp, cơ sở sản xuất

+ Hình thức mở lớp nghề tập trung tại các cơ sở dạy nghề

Đào tạo nghề diễn ra tại nhiều cơ sở khác nhau, bao gồm các trường chính quy của Nhà nước, cơ sở tư nhân, trung tâm dạy nghề do chính quyền địa phương quản lý, các tổ chức xã hội, và các cơ sở đào tạo nghề thông qua hợp tác quốc tế.

Phân loại đào tạo nghề

* Căn cứ vào nghề đào tạo với người học :

- Đào tạo mới: Đây là hình thức đào tạo nghề áp dụng cho những người chưa có chuyên môn, chưa có nghề

CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN

1.2.1 Kinh nghiệm nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại tỉnh Nam Định

Nam Định, một tỉnh nông nghiệp tại khu vực Nam Đồng Bằng Sông Hồng, có dân số 1,846 triệu người, trong đó 81,8% sống ở nông thôn Lao động nông thôn chiếm 82,83% tổng lực lượng lao động, nhưng chỉ 11,05% trong số đó được đào tạo chuyên môn (Cục Thống kê tỉnh Nam Định, 2015) Tỷ lệ lao động nông thôn qua đào tạo thấp đã ảnh hưởng đến việc đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Do đó, việc đào tạo nghề cho lao động nông thôn là giải pháp khả thi để nâng cao tỷ lệ này, đặc biệt khi yêu cầu đầu vào không quá cao Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009 của chính phủ đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển hoạt động đào tạo nghề tại địa phương (Bùi Hồng Đăng, 2017).

Sau hơn 5 năm triển khai đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại Nam Định, các chính sách ưu đãi đã khuyến khích nhiều người đăng ký học nghề, dẫn đến sự gia tăng đáng kể số lao động nông thôn qua đào tạo Tuy nhiên, chất lượng đào tạo ở một số nghề vẫn chưa đáp ứng nhu cầu thị trường, khiến lao động nông thôn gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm Mức thu nhập của họ còn thấp và khả năng tự tạo việc làm sau đào tạo cũng hạn chế, với nhiều người không thành công trong việc tự tổ chức sản xuất.

Những kết quả đạt được trong công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại tỉnh nam định trong những năm qua như sau:

Thứ nhất: phổ cập kỹ năng nghề cho lao động nông thôn Giai đoạn 2010-

2014, đã có thêm 28.889 lao động nông thôn được học nghề góp phần phổ cập kỹ năng một số nghề cho lao động nông thôn của tỉnh Nam Định

Việc tạo cơ hội việc làm cho lao động nông thôn sau khi học nghề là rất quan trọng, với 22.866 lao động nông thôn có việc làm sau tốt nghiệp trong tổng số 28.889 người được đào tạo, đạt tỷ lệ 79,2% Đặc biệt, 55,8% lao động nông thôn học nghề đã tìm được việc làm tại các doanh nghiệp, và 100% trong số này làm việc trong lĩnh vực phi nông nghiệp Điều này cho thấy rằng, việc trang bị trình độ và kỹ năng nghề cho lao động nông thôn là yếu tố quyết định để họ có thể tìm kiếm cơ hội việc làm trong thị trường lao động hiện nay.

Thứ ba: một bộ phận lao động nông thôn sau khi học nghề có khả năng thích ứng được với công việc của đơn vị sử dụng lao động

Lao động nông thôn có nghề đã cải thiện thu nhập, tuy nhiên, nhóm nghề nông nghiệp, bao gồm cả lao động đang học và đã học nghề, không đánh giá cao khả năng tăng thu nhập, đặc biệt là đối với các nghề nông nghiệp truyền thống.

Thứ năm, việc tăng cường khả năng tự tạo việc làm cho lao động nông thôn là rất quan trọng Kết quả thống kê cho thấy, 100% lao động nông thôn học các nghề nông nghiệp đều tìm kiếm cơ hội tự tạo việc làm Điều này có nghĩa là sau khi tốt nghiệp, họ không chỉ tìm kiếm việc làm tại các cơ sở sản xuất kinh doanh mà còn tự mở cơ sở sản xuất hoặc tiếp tục tổ chức sản xuất nghề đã làm trước đó.

Một số hạn chế trong công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại tỉnh Nam Định

Thứ nhất: Kỹ năng nghề chưa hoàn toàn đáp ứng yêu cầu của người sử dụng lao động

Thứ hai: Mức thu nhập của lao động nông thôn qua đào tạo nghề mặc dù đã được cải thiện nhưng còn khá thấp

Thứ ba: Lao động nông thôn sau khi học nghề còn khó khăn trong tìm việc làm và tự tạo việc làm

Thứ tư: Lao động nông thôn khi đi làm ít có cơ hội thăng tiến

1.2.2 Kinh nghiệm nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại tỉnh Ninh Bình

Tỉnh Ninh Bình, thuộc khu vực đồng bằng sông Hồng, đã tích cực triển khai đề án 1956 nhằm đào tạo nghề cho lao động nông thôn và đạt được nhiều kết quả tích cực Theo Đỗ Bằng (2015), sau 5 năm thực hiện, tỉnh đã đào tạo nghề cho 83.874 lao động, trong đó có 19.499 người từ ngân sách trung ương và địa phương, cùng 64.375 người từ nguồn xã hội hóa Ngoài ra, tỉnh cũng đã tổ chức các khóa đào tạo ngắn hạn cho 58.209 người Những người tham gia học nghề đã tiếp cận kiến thức mới, cải thiện kỹ năng sản xuất, tăng năng suất lao động và tạo ra cơ hội việc làm tại chỗ hoặc tự khởi nghiệp.

Từ bài viết của Đỗ Bằng (2015) và các nguồn tin cập nhật, có thể rút ra những bài học kinh nghiệm quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại tỉnh Ninh Bình Những kinh nghiệm này bao gồm việc cải thiện nội dung chương trình đào tạo, tăng cường sự hợp tác giữa các cơ sở đào tạo và doanh nghiệp, cũng như chú trọng đến nhu cầu thực tiễn của thị trường lao động địa phương.

Tổ chức đào tạo nghề cho lao động nông thôn cần tập trung vào các nghề truyền thống, phát huy thế mạnh của địa phương, giúp người học dễ dàng tìm kiếm việc làm sau khi hoàn thành khóa học ngay tại khu vực mình sống.

Phương thức tổ chức đào tạo nghề cho lao động nông thôn được triển khai linh hoạt tại các xã có nhu cầu, nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người học nghề tham gia.

Tăng cường tuyên truyền cho lao động nông thôn nhằm nâng cao nhận thức về học nghề và lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với nhu cầu thị trường lao động Điều này sẽ tạo ra nhiều cơ hội việc làm hơn cho người học sau khi hoàn thành đào tạo, đồng thời khuyến khích phát triển ngành nghề tại địa phương.

Thứ tư, cần tăng cường xã hội hoá hoạt động đào tạo nghề cho lao động nông thôn nhằm thu hút thêm nguồn lực, đồng thời tận dụng tối đa cơ sở vật chất và trang thiết bị của doanh nghiệp cùng các cơ sở giáo dục-đào tạo ngoài hệ thống dạy nghề để phục vụ cho công tác đào tạo.

Vào thứ năm, cần chú trọng đầu tư vào việc đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề nhằm nâng cao kỹ năng nghề nghiệp cũng như phương pháp giảng dạy phù hợp với đối tượng học nghề và hình thức đào tạo cho lao động nông thôn.

Thứ sáu: Nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ quản lý để phục vụ tốt hơn cho công tác tổ chức đào tạo

Vào thứ Bảy, cần tăng cường công tác kiểm tra và giám sát nhằm khắc phục những tồn tại và yếu kém trong quá trình triển khai Điều này sẽ giúp từng bước tiến tới việc kiểm định chất lượng đào tạo tại các cơ sở dạy nghề.

1.2.3 Kinh nghiệm nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Chương Mỹ, Thành phố Hà Nội Đào tạo nghề cho lao động nông thôn là chủ trương đúng đắn, kịp thời của Chính phủ nhằm đáp ứng yêu cầu học nghề, tạo việc làm ổn định, nâng cao chất lượng nguồn lao động ở nông thôn Huyện Chương Mỹ - thành phố Hà Nội đã có nhiều mô hình đào tạo nghề và hình thức dạy nghề thích hợp Các lớp đào tạo nghề trong huyện đã góp phần nâng cao trình độ tay nghề và nhận thức cho lao động nông thôn đáp ứng yêu cầu việc làm Từ đó, đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng hoạt động đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội Một số giải pháp được huyện Chương Mỹ thực hiện nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn như sau:

Nâng cao hiệu quả tuyên truyền và tư vấn về học nghề và việc làm cho lao động nông thôn là rất quan trọng Cần phổ biến rộng rãi nhận thức về vai trò của đào tạo nghề trong việc tạo ra việc làm, tăng thu nhập và cải thiện chất lượng nguồn nhân lực tại khu vực nông thôn.

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐẠI TỪ

GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ

Ngày đăng: 06/08/2021, 20:57

Nguồn tham khảo

Tài liệu tham khảo Loại Chi tiết
1. Đỗ Bằng (2015), Đổi mới công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn, Trang thông tin điện tử báo Ninh Bình, truy cập ngày 05/02/2016, tại trang web http://baoninhbinh.org.vn/ioi-moi-cong-tac-dao-tao-nghe-cho-lao-dong-nong-thon-20150109110447728p3c24.htm Sách, tạp chí
Tiêu đề: Đổi mới công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn
Tác giả: Đỗ Bằng
Năm: 2015
2. Bộ Lao động - TB&XH (2008a), Quyết định số 01/2008/QĐ-BLĐTBXH ngày 17 tháng 1 năm 2008 về việc ban hành Quy định hệ thống tiêu chí, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng trường trung cấp nghề. , Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Quyết định số 01/2008/QĐ-BLĐTBXH ngày 17 tháng 1 năm 2008 về việc ban hành Quy định hệ thống tiêu chí, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng trường trung cấp nghề
3. Bộ Lao động - TB&XH (2008b), Quyết định số 02/2008/QĐ-BLĐTBXH ngày 17 tháng 1 năm 2008 về việc ban hành Quy định hệ thống tiêu chí, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng trường cao đẳng nghề. , Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Quyết định số 02/2008/QĐ-BLĐTBXH ngày 17 tháng 1 năm 2008 về việc ban hành Quy định hệ thống tiêu chí, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng trường cao đẳng nghề
4. Bộ Lao động - TB&XH (2010), Thông tư số 19/2010/TTBLĐTBXH ngày 7 tháng 7 năm 2010 về việc Quy định hệ thống tiêu chí, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng trung tâm dạy nghề. , Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Thông tư số 19/2010/TTBLĐTBXH ngày 7 tháng 7 năm 2010 về việc Quy định hệ thống tiêu chí, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng trung tâm dạy nghề
Tác giả: Bộ Lao động - TB&XH
Năm: 2010
5. Bộ Lao động - TB&XH (2016a), Báo cáo tình hình thực hiện Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn” giai đoạn 2010-2015 và mục tiêu, nhiệm vụ thực hiện Đề án giai đoạn 2016-2020 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Bộ Lao động - TB&XH (2016a), "Báo cáo tình hình thực hiện Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn
6. Bộ Lao động - TB&XH (2016b), Hoàn thiện chính sách an sinh xã hội phù hợp với quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, truy cập ngày19/02/2016, tại trang webhttp://www.molisa.gov.vn/Pages/tintuc/chitiet.aspx?tintucID=26178 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Hoàn thiện chính sách an sinh xã hội phù hợp với quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước
7. Cao đẳng Việt Mỹ (2019), Khi học nghề trở thành xu hướng toàn chung của toàn cầu, truy cập ngày 28/08/2019, tại trang web http://www.caodangvietmy.edu.vn/khi-hoc-nghe-tro-thanh-xu-huong-chung-cua-toan-cau/ Sách, tạp chí
Tiêu đề: Khi học nghề trở thành xu hướng toàn chung của toàn cầu
Tác giả: Cao đẳng Việt Mỹ
Năm: 2019
8. Chính phủ (2009), Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020 ”, Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020 ”
Tác giả: Chính phủ
Năm: 2009
9. Bùi Hồng Đăng (2017), Nghiên cứu nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Nam Định, Luận án tiến sĩ, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Nghiên cứu nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Nam Định
Tác giả: Bùi Hồng Đăng
Năm: 2017
10. Bùi Hồng Đăng, Đinh Văn Đãn, Nguyễn Phúc Thọ, & Lại Hà Nam (2015), "Thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Nam Định", Tạp chí Khoa học và phát triển, 13(7), tr. 1187 - 1195 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Nam Định
Tác giả: Bùi Hồng Đăng, Đinh Văn Đãn, Nguyễn Phúc Thọ, & Lại Hà Nam
Năm: 2015
12. Học viện Kinh tế - Năng lượng (2016), Đào tạo nghề được xem như là giải pháp gắn với phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, giải quyết vấn đề thất nghiệp, truy cập ngày 07/04/2016, tại trang web https://www.aee.edu.vn/nghien-cuu-khoa-hoc/mot-so-ly-luan-co-ban-ve-dao-tao-nghe-hien-nay-56.html Sách, tạp chí
Tiêu đề: Đào tạo nghề được xem như là giải pháp gắn với phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, giải quyết vấn đề thất nghiệp
Tác giả: Học viện Kinh tế - Năng lượng
Năm: 2016
13. Nguyễn Ánh Hồng (2017), Đánh giá đào tạo nghề cho lao động nông nghiệp Huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh, Luận văn thạc sĩ kinh tế, Trường Đại học Nông Lâm - Đại học Thái Nguyên, Thái Nguyên Sách, tạp chí
Tiêu đề: Đánh giá đào tạo nghề cho lao động nông nghiệp Huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh
Tác giả: Nguyễn Ánh Hồng
Năm: 2017
14. Trần Thị Thu Hương (2016), Hoàn thiện công tác quản lý chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông nghiệp tỉnh Lai Châu, Luận văn thạc sĩ kinh tế, Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên, Thái Nguyên Sách, tạp chí
Tiêu đề: Hoàn thiện công tác quản lý chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông nghiệp tỉnh Lai Châu
Tác giả: Trần Thị Thu Hương
Năm: 2016
15. Hoàng Thị Mây (2018), Đào tạo nghề cho lao động nông nghiệp trên địa bàn huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn, Luận văn thạc sĩ kinh tế, Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên, Thái Nguyên Sách, tạp chí
Tiêu đề: Đào tạo nghề cho lao động nông nghiệp trên địa bàn huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn
Tác giả: Hoàng Thị Mây
Năm: 2018
16. Nguyễn Văn Hùng (2009), Cơ sở khoa học và giải pháp quản lý đào tạo theo hướng đảm bảo chất lượng tại các Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật, Luận án tiến sĩ, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Cơ sở khoa học và giải pháp quản lý đào tạo theo hướng đảm bảo chất lượng tại các Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật
Tác giả: Nguyễn Văn Hùng
Năm: 2009
19. Nguyễn Ngọc Quân, & Nguyễn Vân Điềm (2012), Giáo trình Quản trị nhân lực, Nxb Đại học Kinh tế quốc dân, Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Giáo trình Quản trị nhân lực
Tác giả: Nguyễn Ngọc Quân, & Nguyễn Vân Điềm
Nhà XB: Nxb Đại học Kinh tế quốc dân
Năm: 2012
20. Bùi Thị Ngọc Thoa (2017), "Nâng cao chất lượng công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Chương Mỹ, Thành phố Hà Nội", Tạp chí Khoa học và công nghệ lậm nghiệp, tr. 169 - 176 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Nâng cao chất lượng công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Chương Mỹ, Thành phố Hà Nội
Tác giả: Bùi Thị Ngọc Thoa
Năm: 2017
21. Nguyễn Quang Toản (2019), Định nghĩa về chất lượng, chất lượng là gì ?, truy cập ngày, tại trang web Sách, tạp chí
Tiêu đề: Định nghĩa về chất lượng, chất lượng là gì
Tác giả: Nguyễn Quang Toản
Năm: 2019
23. Đỗ Đình Trường (2009), Quản lý hoạt động liên kết đào tạo giữa Trường Cao đẳng nghề cơ điện luyện kim Thái Nguyên với doanh nghiệp, Luận văn thạc sĩ giáo dục học, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên, Thái Nguyên Sách, tạp chí
Tiêu đề: Quản lý hoạt động liên kết đào tạo giữa Trường Cao đẳng nghề cơ điện luyện kim Thái Nguyên với doanh nghiệp
Tác giả: Đỗ Đình Trường
Năm: 2009
24. Nguyễn Văn Tụ (2018), Giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông nghiệp tại Huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh, Luận văn thạc sĩ kinh tế, Trường Đại học Nông Lâm - Đại học Thái Nguyên, Thái Nguyên Sách, tạp chí
Tiêu đề: Giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông nghiệp tại Huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh
Tác giả: Nguyễn Văn Tụ
Năm: 2018

TRÍCH ĐOẠN

TÀI LIỆU CÙNG NGƯỜI DÙNG

TÀI LIỆU LIÊN QUAN

w