Sáng kiến giải quyết được vấn đề còn yếu hiện nay của học sinh THPT ở nông thôn, đặc biệt là ở trường THPT Phạm Công Bình, đó là hình thành và phát triển tư duy phản biện của học sinh trong công tác dạy và học. Từ đó, hình thành kỹ năng mềm cho học sinh, tạo điều kiện cho các em chủ động trong việc rèn luyện sau này khi đã ra trường.
Lời giới thiệu
Để thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế toàn cầu, Việt Nam cần những con người có đức, có tài, năng động và sáng tạo Nhiệm vụ quan trọng của nền giáo dục Việt Nam là đào tạo thế hệ mới, nắm vững khoa học công nghệ và có ý thức chủ động trong việc bày tỏ quan điểm về các vấn đề xã hội Trong quá trình dạy học, các bộ môn cần khuyến khích học sinh tranh luận, phản biện và phát triển thói quen đánh giá vấn đề, từ đó kết hợp dạy “người” với dạy “chữ” Khả năng phản biện sẽ giúp học sinh phát huy tính chủ động, sáng tạo, đồng thời rèn luyện kỹ năng làm việc độc lập và làm việc nhóm.
Lịch sử là môn học quan trọng giúp học sinh phát triển năng lực tư duy và nhận thức Nó không chỉ phản ánh cuộc sống trong quá khứ qua những nguồn sử liệu phong phú mà còn cung cấp cái nhìn đa chiều về các sự kiện lịch sử Việc học lịch sử không chỉ giúp hiểu rõ những gì đã xảy ra, mà còn là nền tảng để nhận thức thực tiễn, rút ra bài học kinh nghiệm và giải quyết các tình huống trong cuộc sống Qua đó, học sinh có thể dự đoán các vấn đề trong tương lai, từ đó phấn đấu xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.
Học sinh THPT ở nông thôn thể hiện tiềm năng phản biện trong học lịch sử, nhưng khả năng này vẫn chưa được khai thác hiệu quả Nhiều học sinh có mong muốn phản biện hoặc đã từng tham gia nhưng chưa nhận được sự hỗ trợ từ giáo viên và sự ủng hộ từ bạn bè trong lớp.
Nâng cao khả năng phản biện và tính tích cực của học sinh là yếu tố quan trọng để cải thiện chất lượng dạy và học Hiện nay, các trường THPT ở nông thôn đang nỗ lực đổi mới phương pháp giáo dục nhằm phát huy năng lực này, giúp học sinh phát triển kỹ năng tự chủ Tuy nhiên, thực tế cho thấy học sinh tại trường THPT Phạm Công Bình vẫn còn yếu về kỹ năng phản biện và thiếu sự chủ động trong tư duy, dẫn đến việc học mang tính thụ động và một chiều.
Xu hướng giáo dục tiến bộ trên thế giới đang hướng tới việc xây dựng một nền giáo dục dân chủ thực sự Sự phản biện của học sinh trong quá trình dạy học không chỉ là biểu hiện tích cực của một giờ học dân chủ mà còn là yếu tố quan trọng trong việc phát triển nền giáo dục Việc khuyến khích khả năng phản biện của học sinh sẽ góp phần tạo ra những giờ học dân chủ và nâng cao chất lượng giáo dục.
Để thực hiện chủ trương đổi mới phương pháp dạy học của Bộ Giáo dục và Đào tạo, giáo viên cần hình thành năng lực và phẩm chất cho học sinh thay vì chỉ truyền đạt kiến thức thụ động Mục tiêu là "hiện đại hóa" giờ học lịch sử, làm cho bài học trở nên hấp dẫn và tạo điều kiện cho học sinh thể hiện bản thân, rèn luyện kỹ năng thuyết trình, tranh luận và tự tin bảo vệ quan điểm cá nhân Do đó, tôi đã chọn chủ đề: Một số phương pháp phát triển tư duy phản biện của học sinh trong dạy học về khuynh hướng dân chủ tư sản trong phong trào cách mạng Việt Nam từ đầu thế kỷ XX đến năm 1930.
Tên sáng kiến
Để phát triển tư duy phản biện cho học sinh trong giảng dạy về khuynh hướng dân chủ tư sản trong phong trào cách mạng Việt Nam từ đầu thế kỷ XX đến năm 1930, cần áp dụng một số phương pháp hiệu quả Thứ nhất, khuyến khích học sinh phân tích và đánh giá các tài liệu lịch sử để hình thành quan điểm riêng Thứ hai, tổ chức các buổi thảo luận nhóm để học sinh trao đổi ý kiến và lập luận về các sự kiện quan trọng Thứ ba, sử dụng các tình huống thực tiễn để học sinh có thể áp dụng kiến thức vào thực tế Cuối cùng, giáo viên cần tạo môi trường học tập cởi mở, nơi học sinh cảm thấy tự do thể hiện quan điểm và đặt câu hỏi.
Tác giả sáng kiến
- Họ và tên: PHẠM THỊ KIM DUNG
- Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường THPT Phạm Công Bình – Nguyệt Đức – Yên Lạc – Vĩnh Phúc
- Số điện thoại: 0973823132 Email: phamdunghdk1986@gmail.com
Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
- Kiến thức lịch sử Việt Nam đầu thế kỉ XX thuộc các bài 22,23 của lịch sử
11 ban cơ bản; một phần kiến thức thuộc các bài 12,13 trong lịch sử 12 ban cơ bản Sáng kiến này đƣợc áp dụng cho học sinh lớp 12
Sáng kiến nhằm giải quyết vấn đề yếu kém hiện nay của học sinh THPT ở nông thôn, đặc biệt tại trường THPT Phạm Công Bình, là hình thành và phát triển tư duy phản biện trong công tác dạy và học Qua đó, kỹ năng mềm sẽ được hình thành, giúp học sinh chủ động rèn luyện và chuẩn bị tốt hơn cho cuộc sống sau khi ra trường.
Ngày sáng kiến đƣợc áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử
- Ngày áp dụng lần đầu: 6/11/2019, thực hiện tại lớp 12D1.