NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN HẠCH TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG DOANH NGHIỆP XÂY LẮP
Tổ chức hệ thống chứng từ và hạch toán ban đầu với chi phí sản xuất
Chứng từ gốc liên quan đến chi phí phát sinh bao gồm các yếu tố chi phí như vật tư (phiếu nhập kho, phiếu xuất kho), tiền lương (bảng tính lương phải trả), khấu hao tài sản cố định (bảng tính hao mòn TSCĐ), tiền mặt (phiếu thu, phiếu chi) và tiền gửi ngân hàng (giấy báo nợ, báo có).
Trong doanh nghiệp xây lắp, chi phí được tập hợp theo từng công trình, hạng mục công trình hoặc theo đơn đặt hàng Kế toán trưởng có trách nhiệm tổ chức lập chứng từ kế toán cho từng đối tượng tập hợp chi phí, đặc biệt là đối với chi phí trực tiếp Đối với các chi phí chung, chứng từ kế toán sẽ được lập theo từng khoản mục chi phí chung.
Tổ chức hệ thống sổ kế toán để ghi chép, tập hợp chi phí sản xuất
Sổ kế toán được sử dụng để ghi chép và tập hợp chi phí sản xuất, bao gồm hai hệ thống sổ: sổ kế toán phục vụ kế toán tài chính (sổ kế toán tổng hợp) Tùy thuộc vào hình thức doanh nghiệp xây lắp, sẽ có những loại sổ kế toán khác nhau Dù hình thức kế toán có khác nhau, tất cả đều sử dụng sổ cái tài khoản tổng hợp, trong đó mỗi tài khoản kế toán như TK621, TK622, TK623, TK627, TK631, và TK154 đều được mở một sổ cái riêng Những tài khoản này phản ánh các chỉ tiêu về chi phí sản xuất sản phẩm xây lắp, cung cấp thông tin cần thiết để lập báo cáo tài chính về chi phí giá thành.
Sổ kế toán phục vụ cho kế toán quản trị trong doanh nghiệp xây dựng thường được sử dụng để tập hợp chi phí sản xuất cho từng công trình, hạng mục công trình hoặc theo đơn đặt hàng Kế toán chi phí mở các sổ chi tiết, như sổ chi tiết TK621, nhằm ghi nhận và phân tích chi phí liên quan đến từng công trình, giúp quản lý hiệu quả và nâng cao khả năng ra quyết định.
A, sổ chi tiết TK 621 công trình B … Mẫu sổ chi tiết tuỳ theo từng doanh nghiệp thiết kế nhƣng nó phải đáp ứng đƣợc theo dõi chi tiết cho từng khoản mục chi phí, đồng thời theo từng đối tƣợng tập hợp chi phí.
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC HẠCH TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY TNHH MTV XÂY DỰNG DỊCH VỤ NGÔ QUYỀN
Chương 3: Môt số ý kiến nhằm hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty
Trong quá trình thực tập tại công ty, mặc dù tôi đã nỗ lực hết mình, nhưng do thiếu kinh nghiệm và thời gian thực tập hạn chế, bản báo cáo của tôi không thể tránh khỏi những thiếu sót Hơn nữa, việc học tại trường chưa cho phép tôi nghiên cứu sâu về lĩnh vực doanh nghiệp xây lắp, dẫn đến nhiều vấn đề chưa được giải quyết Vì vậy, tôi rất mong nhận được sự chỉ bảo quý báu từ các thầy cô, đặc biệt là thầy Chúc Anh Tú, để tôi có thể hoàn thiện bài báo cáo này.
Chương 1 của bài viết tập trung vào những vấn đề lý luận cơ bản liên quan đến tổ chức công tác kế toán, đặc biệt là hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây lắp Nội dung này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý chi phí và giá thành trong quá trình sản xuất, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả kinh doanh và nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường.
1.1 - Đặc điểm, yêu cầu và nhiệm vụ hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp xây lắp
1.1.1- Đặc điểm của hoạt động kinh doanh xây lắp
Xây dựng cơ bản là ngành sản xuất vật chất độc lập, có vai trò quan trọng trong việc tạo ra cơ sở vật chất cho nền kinh tế quốc dân Doanh nghiệp xây lắp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhận thầu, đóng vai trò quyết định trong ngành này Sản phẩm xây lắp có những đặc điểm riêng biệt, khác biệt so với các sản phẩm của các ngành sản xuất khác.
Sản phẩm xây lắp bao gồm các công trình kiến trúc lớn với kết cấu phức tạp và thời gian sản xuất dài Do đó, doanh nghiệp cần lập dự toán chi tiết, bao gồm cả dự toán thiết kế và thi công, và trong quá trình thực hiện, cần thường xuyên đối chiếu với dự toán đã lập.
- Sản phẩm xây lắp đƣợc tiêu thụ theo giá dự toán hoặc theo giá thoả thuận với chủ đầu tƣ
Sản phẩm xây lắp cố định tại nơi sản xuất và phải di chuyển theo địa điểm đặt sản phẩm, điều này làm cho công tác quản lý và sử dụng trở nên khó khăn Việc hạch toán vật tư, tài sản và tiền vốn trở nên phức tạp do những điều kiện của quá trình sản xuất như người lao động, máy móc thi công và thiết bị thi công.
Quá trình thi công sản phẩm xây lắp từ khởi công đến hoàn thành thường kéo dài và được chia thành nhiều giai đoạn tương ứng với từng hạng mục công trình Các công việc này chủ yếu diễn ra ngoài trời và chịu ảnh hưởng lớn từ các yếu tố môi trường như nắng, mưa Do đó, việc quản lý và giám sát chặt chẽ, cũng như đôn đốc kịp thời là cần thiết để đảm bảo công trình hoàn thành đúng tiến độ.
1.1.2- Yêu cầu quản lý chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp
Tiết kiệm chi phí sản xuất và hạ giá thành sản phẩm là mục tiêu hàng đầu của mọi doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực xây lắp Để mỗi công trình hoàn thành mang lại lợi nhuận tối thiểu, việc quản lý chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trở nên vô cùng quan trọng.
Chi phí có thể được phân loại theo nhiều tiêu thức hợp lý, bao gồm phân loại theo yếu tố chi phí và phân loại theo khoản mục trong giá thành Việc này giúp xác định nguyên nhân tăng giảm của từng yếu tố trong các khoản mục, từ đó xây dựng kế hoạch điều chỉnh phù hợp.
- Mỗi công trình đều phải lập dự toán chi tiết theo từng khoản mục, từng yếu tố chi phí, theo từng loại vật tƣ tài sản
- Thường xuyên đối chiếu chi phí thực tế với dự toán để tìm nguyên nhân vượt chi so với dự toán và có hướng khắc phục
1.1.3- Nhiệm vụ của kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp
Ngành xây dựng cơ bản và sản phẩm xây lắp có đặc thù riêng, khiến cho việc quản lý đầu tư và xây dựng trở nên khó khăn và phức tạp Trong quá trình này, tiết kiệm chi phí và hạ giá thành sản phẩm là mục tiêu quan trọng hàng đầu của doanh nghiệp.
Nhiệm vụ chính của kế toán trong việc tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm xây lắp là xác định hợp lý đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và giá thành phù hợp với thực tế doanh nghiệp Điều này bao gồm việc áp dụng các phương pháp tính giá thành và kế toán một cách hợp lý, đảm bảo tính toán chính xác và đầy đủ Ngoài ra, cần kiểm tra các khâu hạch toán như tiền lương, vật liệu, và tài sản cố định để xác định số liệu cần thiết cho kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành.
Cụ thể cần thực hiện tốt các nhiệm vụ sau:
- Phải phản ánh đầy đủ, chính xác kịp thời toàn bộ chi phí thực tế phát sinh
Kiểm tra tình hình thực hiện định mức chi phí vật tư, lao động và máy thi công là rất quan trọng Việc này giúp phát hiện kịp thời các khoản chênh lệch so với định mức, chi phí ngoài kế hoạch, cũng như các khoản thiệt hại và mất mát.
- Tính toán chính xác và kịp thời giá thành cuả sản phẩm xây lắp các sản phẩm và lao vụ hoàn thành của doanh nghiệp
Doanh nghiệp cần kiểm tra việc thực hiện kế hoạch hạ giá thành cho từng công trình và hạng mục cụ thể Điều này giúp xác định khả năng và các biện pháp hạ giá thành một cách hợp lý và hiệu quả.
Xác định và bàn giao kịp thời khối lượng sản phẩm xây lắp đã hoàn thành là rất quan trọng Cần thực hiện kiểm kê định kỳ để đánh giá khối lượng thi công dở dang theo nguyên tắc quy định Đánh giá chính xác kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của từng công trình và bộ phận thi công giúp nâng cao hiệu quả Ngoài ra, trong từng thời kỳ, cần lập báo cáo chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm xây lắp, cung cấp thông tin chính xác và kịp thời về chi phí phục vụ quản lý doanh nghiệp.
1.1.4- Vai trò của công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong các doanh nghiệp xây lắp hiện nay
Tổ chức kế toán chi phí sản xuất chính xác và hợp lý là yếu tố quan trọng trong quản lý chi phí xây dựng, giúp kiểm tra tính hợp lệ của chi phí phát sinh tại doanh nghiệp Kế toán ghi chép và tính toán sự biến động của vật tư, tài sản và tiền vốn, từ đó cung cấp thông tin về chi phí và giá thành thực tế của từng công trình Nhờ vào số liệu từ kế toán, nhà quản trị có thể phân tích tình hình thực hiện kế hoạch sản phẩm, sử dụng lao động, vật tư và vốn, qua đó đưa ra các biện pháp giảm giá thành mà vẫn đảm bảo chất lượng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp cạnh tranh hiệu quả trên thị trường.
Để phân tích chính xác kết quả sản xuất kinh doanh, cần phải có giá thành sản phẩm chính xác Giá thành chịu ảnh hưởng từ tổng hợp chi phí sản xuất và cách tính giá thành sản phẩm xây lắp Việc xác định nội dung, phạm vi chi phí cấu thành trong giá thành và lượng giá trị các yếu tố chi phí đã chuyển vào sản phẩm hoàn thành là điều cần thiết cho tất cả doanh nghiệp, đặc biệt là trong ngành xây lắp.