TỔNG QUAN VÊ DỊCH VỤ XUẤT KHẨU GỔ VÀ THỊ TRƯỜNG ĐỒ GÔ TẠI MỸ
Xuất khẩu
Hoạt động xuất khẩu hàng hóa là việc thương nhân Việt Nam bán hàng hóa cho thương nhân nước ngoài thông qua các hợp đồng mua bán, bao gồm hợp đồng tạm nhập tái xuất và chuyển khẩu Xuất khẩu bao gồm hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong nước và chuyển giao sang nước khác, nhằm tạo lợi nhuận từ việc bán sản phẩm ra thị trường quốc tế Quá trình xuất khẩu phụ thuộc vào tình hình kinh tế và nhu cầu nhập khẩu của các quốc gia khác.
Hoạt động xuất khẩu diễn ra trên nhiều lĩnh vực, từ hàng hóa tiêu dùng đến máy móc và công nghệ cao, nhằm mang lại lợi nhuận cho các quốc gia tham gia Đây là một hoạt động kinh tế cơ bản, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế.
Một số yếu tố chính ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu:
Lợi thế so sánh của nước xuất khẩu đến từ điều kiện thiên nhiên, khí hậu, đất đai và tài nguyên, giúp sản phẩm xuất khẩu có chất lượng vượt trội và giá thành cạnh tranh hơn so với sản phẩm tương tự của các nước nhập khẩu.
Nhà nước áp dụng các chính sách khuyến khích xuất khẩu, bao gồm giảm thuế xuất khẩu và cung cấp tín dụng ưu đãi với lãi suất thấp cho các công ty xuất khẩu Đồng thời, có sự hỗ trợ từ các cơ quan nghiên cứu thị trường nước ngoài, giúp phổ biến thông tin cần thiết về sản phẩm và thị trường cho các nhà xuất khẩu trong nước.
Tỷ giá giữa đồng nội tệ và ngoại tệ có ảnh hưởng lớn đến hoạt động xuất khẩu Khi đồng nội tệ mất giá so với đồng đô la Mỹ, nhà xuất khẩu sẽ hưởng lợi vì sản phẩm của họ trở nên cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế nhờ giá bán thấp hơn.
Trong thị trường xuất khẩu, có những cơ hội đặc biệt như việc một quốc gia nhập khẩu đột ngột cấm nhập khẩu sản phẩm tương tự từ một nước khác, tạo điều kiện cho công ty xuất khẩu gia tăng lượng hàng hóa Tuy nhiên, những cơ hội này thường không xuất hiện thường xuyên trong lĩnh vực kinh doanh ngoại thương.
1.1.2 Những phương thức xuất khẩu hiện có
Xuất khẩu tại chỗ là hình thức doanh nghiệp thực hiện xuất khẩu ngay trong nước, nhằm thu ngoại tệ bằng cách giao hàng cho các doanh nghiệp hoạt động trên lãnh thổ quốc gia đó, theo chỉ định của đối tác nước ngoài Doanh nghiệp cũng có thể bán hàng qua khu chế xuất hoặc các xí nghiệp chế xuất đang hoạt động trong nước.
Gia công xuất khẩu là phương thức sản xuất hàng hóa xuất khẩu, trong đó bên đặt gia công cung cấp máy móc, thiết bị, nguyên phụ liệu hoặc bán thành phẩm theo mẫu đã định Bên nhận gia công tổ chức sản xuất theo yêu cầu và sau đó giao lại sản phẩm cho bên đặt gia công để nhận tiền công Hình thức này đóng góp đáng kể vào kim ngạch ngoại tệ của Việt Nam, với hàng tỷ USD từ gia công các mặt hàng như may mặc, giày dép và đồ da.
Xuất khẩu ủy thác là hình thức mà doanh nghiệp xuất khẩu thực hiện dịch vụ thương mại bằng cách nhận xuất khẩu hàng hóa cho một doanh nghiệp khác, từ đó nhận phí cho dịch vụ xuất khẩu này.
* Xuất khẩu tự doanh: là hình thức doanh nghiệp tự tạo ra sản phẩm và tự tìm kiếm khách hàng để xuất khẩu
Xuất khẩu qua đại lý nước ngoài là hình thức doanh nghiệp thuê các đại lý ở nước ngoài để bán hàng hóa của mình, từ đó thu ngoại tệ về.
1.1.3 Đặc điểm và vai trò của xuất khẩu
Trong nền kinh tế mở cửa hiện nay, xuất khẩu đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và là công cụ hiệu quả để đạt được các mục tiêu phát triển.
Xuất khẩu giúp khai thác tối đa lợi thế so sánh và tiềm năng trong nước, tối ưu hóa phân công lao động Đối với các quốc gia có nền kinh tế còn thấp như Việt Nam, tài nguyên thiên nhiên và lao động là những yếu tố tiềm năng, trong khi vốn, kỹ thuật, thị trường và kỹ năng quản lý lại là những yếu tố thiếu hụt Xuất khẩu không chỉ mở cửa nền kinh tế mà còn thu hút vốn và kỹ thuật từ nước ngoài, kết hợp với tiềm năng lao động và tài nguyên trong nước để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ.
Xuất khẩu đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nguồn vốn cho nhập khẩu, đặc biệt là để nhập khẩu máy móc, thiết bị và công nghệ hiện đại, từ đó thúc đẩy sản xuất trong nước Hoạt động xuất khẩu không chỉ gia tăng khả năng tiếp thu kỹ thuật và công nghệ mới mà còn nâng cao năng suất và hiệu quả lao động, giúp hàng hóa đạt tiêu chuẩn quốc tế và nâng cao khả năng cạnh tranh Xuất khẩu là phương thức hiệu quả nhất để tạo ra nguồn vốn và đảm bảo sự tự chủ cho nhập khẩu Trong thực tế, xuất khẩu và nhập khẩu có mối quan hệ mật thiết, vừa là kết quả vừa là tiền đề cho nhau; việc đẩy mạnh xuất khẩu sẽ tăng cường nhập khẩu, và ngược lại, thúc đẩy nhập khẩu sẽ mở rộng và nâng cao khả năng xuất khẩu.
Xuất khẩu không chỉ mở rộng thị trường tiêu thụ hàng hóa mà còn giải phóng thặng dư cung, tạo thêm công ăn việc làm và cải thiện đời sống cho người dân Hoạt động này góp phần tăng phúc lợi xã hội, mang lại thu nhập cho doanh nghiệp và chính phủ Trong bối cảnh thị trường nội địa hạn chế, xuất khẩu trở thành giải pháp quan trọng để phát triển công nghiệp hiện đại và sản xuất hàng loạt.
Mở rộng thị trường với nhu cầu đa dạng là yếu tố quan trọng giúp tăng cường sản xuất hàng xuất khẩu Khi một quốc gia có 7 biên giới, việc kết nối với nhiều thị trường khác nhau sẽ thúc đẩy sản xuất quy mô lớn và tận dụng lợi thế kinh tế theo quy mô Sản xuất luôn phải gắn liền với thị trường để phát triển bền vững.
Dịch vụ xuất khẩu
Dịch vụ là một hình thức hoạt động kinh tế không tạo ra sản phẩm cụ thể như hàng hóa Trong lĩnh vực này, có người cung cấp dịch vụ và khách hàng sử dụng chúng Dịch vụ có tính chất vô hình, khiến người mua không thể nhìn thấy hay cảm nhận trước khi tiêu dùng, và không thể lưu trữ như hàng hóa.
8 càng đóng vai trò quan trọng và đóng góp nhiều vào cơ cấu kinh tế của một quốc gia
Sự tăng trưởng của xuất khẩu đã tạo điều kiện ra đời của dịch vụ xuất khẩu
Theo thông tư 30/2008/TT-BTC ngày 16/04/2008 của Bộ Tài Chính, dịch vụ xuất khẩu được định nghĩa như sau:
Dịch vụ xuất khẩu là dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp chế xuất trong hoạt động sản xuất và kinh doanh, không bao gồm các dịch vụ phục vụ nhu cầu cá nhân như vận chuyển công nhân hay cung cấp suất ăn cho họ.
Dịch vụ xuất khẩu là dịch vụ cung cấp cho tổ chức, cá nhân nước ngoài và được tiêu dùng ngoài Việt Nam, với điều kiện cơ sở cung cấp dịch vụ phải có hợp đồng ký kết với người mua nước ngoài theo quy định của Luật Thương mại Để hợp lệ, người mua nước ngoài cần thanh toán tiền dịch vụ cho cơ sở cung cấp dịch vụ tại Việt Nam.
1.2.2 Đặc điểm và vai trò của dịch vụ xuất khẩu đối với khách hàng và doanh nghiệp sản xuất
Dịch vụ xuất khẩu đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế quốc gia Vai trò này ngày càng trở nên nổi bật, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay.
Dịch vụ xuất khẩu giúp doanh nghiệp sản xuất và nhà nhập khẩu giảm thiểu rủi ro trong thương mại quốc tế Các công ty chuyên nghiệp trong lĩnh vực này sở hữu nhiều thông tin và kinh nghiệm, từ đó hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện xuất khẩu hàng hóa một cách hiệu quả hơn.
Dịch vụ xuất khẩu không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp thu kiến thức và kinh nghiệm mới mà còn tạo cơ hội xác định và tìm kiếm đối tác, từ đó đa dạng hóa quy mô thị trường Vai trò của dịch vụ xuất khẩu trong việc mở rộng thị trường, đa dạng hóa khách hàng và tiền tệ là rất quan trọng, giúp doanh nghiệp ký kết hợp đồng bằng các đồng tiền ổn định và dễ chuyển đổi.
Dịch vụ xuất khẩu không chỉ kéo dài chu kỳ cải tiến dịch vụ mà còn thể hiện sản phẩm vô hình Mặc dù giá trị của sản phẩm dịch vụ không tồn tại sau khi dịch vụ kết thúc, nhưng nó vẫn có thể tăng hoặc giảm dựa trên đánh giá của khách hàng Do tính chất vô hình của sản phẩm dịch vụ, hình thái vật chất không giống như hàng hóa lưu thông, thường yêu cầu thanh toán ngay và có vòng quay vốn nhanh chóng, mang lại lợi nhuận tức thì.
Hoạt động dịch vụ xuất khẩu rất linh hoạt, chủ yếu dựa vào trí tuệ, kỹ thuật và kinh nghiệm Nó có thể áp dụng cho nhiều ngành nghề và lĩnh vực khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu của nhà nhập khẩu và doanh nghiệp sản xuất.
Dịch vụ xuất khẩu đóng vai trò quan trọng trong việc chuyên môn hóa hoạt động kinh doanh của khách hàng và doanh nghiệp sản xuất, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay.
So sánh giữa xuất khẩu trực tiếp và xuất khẩu qua công ty dịch vụ
Cả hai hình thức xuất khẩu của doanh nghiệp đều hướng đến việc bán sản phẩm ra thị trường quốc tế, tạo ra giao dịch xuyên biên giới Để thực hiện điều này, doanh nghiệp cần chuẩn bị sản phẩm, tài liệu liên quan, giấy tờ xuất khẩu và tổ chức vận chuyển hàng hóa một cách hiệu quả.
Tuy nhiên, những hình thức xuất khẩu này cũng có những đặc điểm khác biệt sau đây:
Xuất khẩu trực tiếp yêu cầu doanh nghiệp tiến hành khảo sát thị trường và tự tìm kiếm khách hàng Ngược lại, công ty dịch vụ sẽ hỗ trợ doanh nghiệp trong việc này khi thực hiện xuất khẩu qua dịch vụ của họ.
Doanh nghiệp xuất khẩu trực tiếp phải đối mặt với rủi ro cao hơn so với việc hợp tác với công ty dịch vụ xuất khẩu Lý do là các công ty dịch vụ đã tiến hành nghiên cứu kỹ lưỡng về khách hàng, bao gồm quy mô, tình hình hoạt động và sản phẩm kinh doanh, từ đó nắm bắt thông tin kinh tế cần thiết trước khi kết nối với doanh nghiệp sản xuất.
Tổng quát về thị trương đồ gỗ tại Mỹ
Rủi ro của khách hàng và nhà nhập khẩu nước ngoài khi giao thương với doanh nghiệp sản xuất qua công ty dịch vụ xuất khẩu được giảm thiểu đáng kể.
Doanh nghiệp xuất khẩu trực tiếp có mối liên hệ chặt chẽ với thị trường nước ngoài, giúp nắm bắt thông tin về những thay đổi trong thị trường xuất khẩu tốt hơn so với việc xuất khẩu qua công ty dịch vụ Khi làm việc trực tiếp với các nhà nhập khẩu, nhà phân phối và nhà bán lẻ, doanh nghiệp có nhiều cơ hội tìm kiếm lợi nhuận hơn nếu biết cách khai thác tối đa tiềm năng của mình.
Doanh nghiệp xuất khẩu và khách hàng nước ngoài thường phải trả phí cho công ty dịch vụ, thường dao động từ 3,5% đến 10% trên giá trị hợp đồng nếu giao dịch qua công ty này Tuy nhiên, trong trường hợp xuất khẩu trực tiếp, cả doanh nghiệp sản xuất và khách hàng sẽ không phải chịu khoản phí này.
Khi doanh nghiệp phải chi trả phí cho công ty dịch vụ xuất khẩu, chi phí đầu vào của sản phẩm sẽ tăng lên Điều này tạo áp lực lớn hơn trong việc cắt giảm chi phí cho cả doanh nghiệp sản xuất và khách hàng, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt hiện nay.
1.4 Tổng quát về thị trường đồ gỗ tại Mỹ 1.4.1 Nhu cầu về mặt hàng đồ gỗ tại Mỹ
Mỹ hiện đang là thị trường tiêu thụ đồ gỗ lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 26% tổng kim ngạch nhập khẩu đồ gỗ toàn cầu Người tiêu dùng tại đây chi khoảng 70 tỷ USD mỗi năm cho đồ gỗ nội và ngoại thất Ngành đồ gỗ tại Mỹ cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, trung bình từ 7% đến 8% mỗi năm.
Người tiêu dùng Mỹ thường đẩy mạnh mua sắm đồ gia dụng trong ba tháng cuối năm do nhiều ngày lễ lớn Thói quen thay thế đồ cũ bằng sản phẩm mới khiến cuối năm trở thành thời điểm lý tưởng cho hoạt động mua sắm Nhu cầu cao trong giai đoạn này tạo ra xu hướng tiêu dùng mạnh mẽ.
Sự sống tự lập của giới trẻ cùng với dân số đứng thứ ba thế giới đã tạo ra một thị trường tiềm năng cho các nhà nhập khẩu đồ gỗ tại Mỹ Địa lý ảnh hưởng lớn đến nhu cầu tiêu thụ đồ gỗ, với miền Tây Bắc được xem là khu vực có triển vọng nhất do thu nhập cao và thời tiết khắc nghiệt Xu hướng chuyển nhà thường xuyên ở đây đã làm tăng nhu cầu sử dụng đồ gỗ nhỏ gọn, trong khi người dân vùng Tây Nam ưa chuộng sản phẩm kích thước lớn Tại các bang duyên hải, khách hàng thường thích các mặt hàng nặng để tránh bị gió biển cuốn đi, đồng thời không ưa chuộng đồ gỗ có kim loại vì dễ bị hoen gỉ.
Người tiêu dùng Mỹ ưa chuộng gỗ cứng hơn gỗ mềm và yêu cầu sơn chất lượng cao cho sản phẩm đồ gỗ, bất kể nguyên liệu là MDF, gỗ cao su hay gỗ thông Xu hướng sử dụng sản phẩm trung bình và cao cấp ngày càng tăng Thiết kế đồ gỗ xuất khẩu sang Mỹ thường đơn giản hơn so với châu Âu, với các chi tiết trang trí chủ yếu là đường thẳng chìm hoặc nổi và tay nắm hình tròn bằng gỗ hoặc đồng Tất cả sản phẩm thường được thiết kế thành bộ, bao gồm giường, bàn ghế, tủ quần áo, tủ đựng thuốc, tủ tắm, tủ đựng chăn, tủ trang điểm và khung gương Gần đây, các loại tủ nhiều ngăn (4-6 ngăn) rất được ưa chuộng.
Người tiêu dùng Mỹ thường ưu tiên nhu cầu tiêu dùng hơn là xuất xứ hàng hóa Do đó, các yếu tố như kiểu dáng đa dạng, thiết kế tiện ích, giá cả hợp lý, chất lượng phù hợp và chế độ hậu mãi tốt có ảnh hưởng lớn đến quyết định mua sắm của họ.
Các công ty và nhà phân phối tại Mỹ chủ yếu nhập khẩu các sản phẩm như bàn ghế, tủ giường và đồ gỗ nhà bếp với thiết kế đứng đắn và bền bỉ Trong đó, khoảng 53% sản phẩm là đồ gỗ nội thất, 10% là thiết bị nhà bếp, 17% là hàng bọc nệm và 20% là đồ gỗ văn phòng.
12 thị trường Mỹ thường có số lượng lớn, nhu cầu thường xuyên và mẫu mã sản phẩm rất đa dạng
1.4.2 Thị trường cung ứng đồ gỗ tại Mỹ
Mỹ là quốc gia nhập khẩu đồ gỗ lớn nhất thế giới, chiếm khoảng một phần tư nhu cầu tiêu dùng toàn cầu Canada và Mexico đã lâu là nguồn cung chính cho Mỹ, nhưng trong hơn 10 năm qua, Malaysia, Trung Quốc, Thái Lan và Việt Nam đã nổi lên như những nhà xuất khẩu lớn Hiện Việt Nam đứng thứ năm trong danh sách các nước xuất khẩu đồ gỗ sang Mỹ, với thị phần 2.3%, sau Trung Quốc (49%), Canada (15%), Mexico (14%) và Italia (3%) Trung Quốc, với gần 6.000 nhà máy, đã chiếm lĩnh thị trường đồ gỗ tại Mỹ chỉ trong hơn một thập kỷ, cung cấp đa dạng sản phẩm từ gỗ đến các sản phẩm kết hợp với kim loại, da và vải Biểu đồ dưới đây minh họa tổng lượng đồ gỗ xuất khẩu của Việt Nam so với Trung Quốc và Canada trong giai đoạn 2000 - 2008.
Biểu đồ 1.4.1 Kim ngạch đồ gỗ XK của Việt Nam, Trung Quốc và Canada vào Mỹ giai đoạn 2000 - 2008
Nguồn: Louisana Forest Product Developments Center
Nhiều nhà sản xuất đồ gỗ truyền thống tại Mỹ đang thu hẹp quy mô sản xuất, đóng cửa nhà máy, hoặc chuyển hoạt động sang các quốc gia khác Họ cũng đang chuyển mình thành các nhà nhập khẩu và phân phối đồ gỗ từ nước ngoài.
Thị trường phân phối đồ gỗ tại Mỹ rất đa dạng với ba kênh chính Kênh đầu tiên là các chuỗi cửa hàng chuyên dụng như Room To Go, chiếm khoảng 69% thị phần Kênh thứ hai bao gồm các cửa hàng gia dụng lớn như Wall Mart và Macy, chiếm 20% thị phần Cuối cùng, kênh phân phối thứ ba là các cửa hàng chuyên cung cấp đồ gỗ cho các đại lý hoặc bán trực tiếp qua mạng, chỉ chiếm 11% thị phần Những nhà phân phối lớn tại Mỹ như Crate & Barrel và Havertys đóng vai trò quan trọng trong thị trường này.
Biểu đồ 1.4.2 Thị phần về các kênh phân phối đồ gỗ tại Mỹ
Nguồn: www.pdf.usaid.gov
Kết luận chương 1
Chương 1 đã đề cập tổng quan lý thuyết, cho thấy vai trò quan trọng của xuất khẩu và dịch vụ xuất khẩu Xuất khẩu đóng vai trò rất lớn trong việc thúc đẩy nền kinh tế quốc gia phát triển Chính sự hội nhập kinh tế thế giới hiện nay đã giúp doanh nghiệp xuất khẩu được nhiều hơn bằng cách đa dạng hóa thị trường và sản phẩm không chỉ bằng cách xuất khẩu trực tiếp mà còn xuất khẩu thông qua các công ty dịch vụ xuất khẩu Sự góp mặt của các công ty dịch vụ xuất khẩu đã đem lại nhiều cơ hội giao thương cho các doanh nghiệp sản xuất hàng hóa với đối tác nước ngoài cũng như giúp các nhà nhập khẩu nước ngoài có nhiều lựa chọn hơn khi tìm kiếm nguồn hàng tại các quốc gia khác nhau Hoạt động kinh doanh ngoại thương của những doanh nghiệp sản xuất được chuyên môn hóa và chuyên nghiệp hơn với sự hỗ trợ của công ty dịch vụ xuất khẩu trong mọi lĩnh vực và ngành nghề nói chung và ngành sản xuất đồ gỗ nói riêng khóa lun, tài liu 22 of 102.
Việt Nam đang khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế với kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ ngày càng tăng Sản phẩm gỗ của Việt Nam được nhiều quốc gia ưa chuộng nhờ chất lượng và mẫu mã đa dạng Các tập đoàn bán lẻ và nhà nhập khẩu Mỹ đang tăng cường mua hàng từ các doanh nghiệp sản xuất đồ gỗ tại Việt Nam Chương 1 sẽ cung cấp cơ sở để nghiên cứu thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm thúc đẩy xuất khẩu đồ gỗ sang Mỹ hiệu quả hơn thông qua các công ty dịch vụ xuất khẩu.
THỰC TRẠNG CÔNG TY DỊCH VỤ HỖ TRỢ XUẤT KHẨU VÀ DOANH NGHIỆP XUẤT KHẨU GỖ TẠI BÌNH DƯƠNG
Tổng quan về tình hình xuất khẩu đồ gỗ của các doanh nghiệp Việt Nam
Ngành chế biến gỗ Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, trở thành một trong những lĩnh vực chủ lực với kim ngạch xuất khẩu lớn Việt Nam là một trong ba quốc gia hàng đầu Đông Nam Á về xuất khẩu đồ gỗ, với thị trường chính là Mỹ, Châu Âu và Nhật Bản, chiếm hơn 80% tổng kim ngạch xuất khẩu Trong đó, Mỹ đóng góp khoảng 38% Sự gia tăng xuất khẩu đồ gỗ sang Mỹ xuất phát từ việc các công ty kinh doanh đồ gỗ tại đây chuyển hướng từ Trung Quốc sang Việt Nam và Indonesia để đảm bảo sản xuất ổn định Hội đồng xuất khẩu gỗ cứng Hoa Kỳ (AHEC) đã công nhận Việt Nam là nước dẫn đầu ASEAN về uy tín và sản lượng xuất khẩu sản phẩm gỗ.
Trong năm 2010, giá trị đơn hàng mà các doanh nghiệp xuất khẩu gỗ tại Việt Nam, thuộc Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Viforest), đã đạt khoảng 3 tỷ USD, cho thấy sự tăng trưởng đáng kể trong lĩnh vực này.
320 triệu USD so với cả năm 2009 Riêng sáu tháng đầu năm 2010, đồ gỗ Việt Nam khóa lun, tài liu 34 of 102.
27 xuất khẩu sang Mỹ đạt khoảng 600 triệu USD, tăng 29% so với cùng kỳ năm 2009 Tuy nhiên, kim ngạch tăng giảm khá thất thường qua những tháng đầu năm 2010
Bảng 2.2.1 Kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ của Việt Nam vào Mỹ 6 tháng 2010
Mặt hàng ghế gỗ có bọc phủ bằng da và vải xuất vào Mỹ tăng mạnh trong năm
Trong bốn tháng đầu năm 2010, nhập khẩu đồ gỗ nội thất của Mỹ đã tăng 17,7%, trong khi nhập khẩu từ Việt Nam tăng mạnh tới 23,6% Điều này cho thấy tín hiệu tích cực cho ngành sản xuất đồ gỗ trong nước.
Châu Âu hiện là thị trường xuất khẩu đồ gỗ lớn thứ hai, chiếm khoảng 28% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, với nhiều tiềm năng trong phân khúc đồ gỗ cao cấp Các sản phẩm chủ yếu xuất khẩu sang Châu Âu bao gồm giường, tủ quần áo, tủ đầu giường, kệ và bàn phòng khách, cùng các loại ghế cao cấp Mức tăng trưởng trung bình hàng năm của xuất khẩu đồ gỗ Việt Nam sang Châu Âu đạt 15% Năm 2009, khi xuất khẩu sang Mỹ chậm lại, thị trường Châu Âu đã mở ra hướng phát triển mới đầy triển vọng cho ngành sản xuất đồ gỗ xuất khẩu của Việt Nam.
Nhật Bản là thị trường xuất khẩu đồ gỗ lớn thứ ba của Việt Nam, chiếm khoảng 13% tổng kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ của nước này Dù bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, nhu cầu nhập khẩu đồ gỗ của Nhật vẫn ổn định Trong nửa đầu năm 2010, kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ vào Nhật đạt 187 triệu USD, tăng 8.7% so với cùng kỳ năm 2009 Các mặt hàng đồ gỗ xuất khẩu sang Nhật Bản rất đa dạng, chủ yếu bao gồm đồ gỗ nội thất, đồ gỗ công nghiệp, khung tranh, hòm, hộp và đồ gỗ trang trí, trong đó đồ gỗ nội thất chiếm tỉ trọng lớn từ 72 - 82% hàng năm, đứng thứ hai sau đồ gỗ Trung Quốc.
Trong những năm gần đây, xuất khẩu đồ gỗ của Việt Nam sang Trung Quốc đã tăng trưởng mạnh mẽ, từ 60 triệu USD năm 2005 lên 168,5 triệu USD vào năm 2007, với mức tăng trung bình trên 50% Hàng nội thất Việt Nam chủ yếu là sản phẩm cao cấp, phục vụ cho người tiêu dùng có thu nhập cao, được làm từ nguyên liệu gỗ cứng và quý giá như gỗ giáng hương, kết hợp với những chi tiết chạm trổ tinh xảo.
Các thị trường xuất khẩu đồ gỗ đáng chú ý bao gồm Pháp, Đức, Nga, Anh, Na Uy, Ả Rập, Hồng Kông, Thổ Nhĩ Kỳ, Thái Lan và Singapore Biểu đồ 2.3.2 minh họa tỷ trọng trung bình của đồ gỗ xuất khẩu sang các quốc gia này trong giai đoạn 2003.
2009 khóa lun, tài liu 36 of 102.
Biểu đồ 2.2.2 Thị trường XK đồ gỗ chính của Việt Nam giai đoạn 2003 - 2009
Nguồn: www.mekongsecurities.com Đơn vị tính: 1.000USD
STT Tên nước Năm 2008 Năm 2009
Tổng số 2.829.103 2.597.649 Bảng 2.2.3 Kim ngạch của 10 thị trường nhập khẩu đồ gỗ từ Việt Nam cao nhất trong năm 2008 và 2009
Nguồn: Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khóa lun, tài liu 37 of 102.
Kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ của Việt Nam đã tăng trung bình trên 20% qua các năm Tuy nhiên, vào năm 2009, tổng kim ngạch xuất khẩu ghi nhận sự giảm sút 8,1% so với năm trước đó.
Cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2008 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ của Việt Nam, đặc biệt là sang các thị trường lớn như Anh, Đức và Pháp, với mức giảm trung bình trên 20% Tuy nhiên, trước khủng hoảng, ngành đồ gỗ Việt Nam đã ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ từ năm 2004 đến 2008, với mức tăng trưởng trung bình khoảng 26%.
Biểu đồ 2.2.4 Kim ngạch XK đồ gỗ Việt Nam giai đoạn 2003 - 2009 (tỷ USD)
Riêng 5 tháng đầu năm 2010, xuất khẩu đồ gỗ của Việt Nam sang thị trường các nước đều tăng trưởng Trong đó, xuất khẩu đồ gỗ sang Singapore tăng trưởng cao nhất với kim ngạch 3,5 triệu USD, tăng 252,45% so với cùng kỳ 2009 Kế đến là Thái Lan với kim ngạch đạt 3,1 triệu USD và tăng 209,23% so với cùng kỳ 2009
Việt Nam xuất khẩu nhiều mặt hàng đồ gỗ, trong đó nội thất phòng ngủ chiếm khoảng 25% tổng giá trị xuất khẩu Tiếp theo là nội thất phòng ăn và phòng khách với tỷ trọng khoảng 24% Ghế đứng thứ ba với 15%, trong khi gỗ ván và gỗ khúc lần lượt chiếm 9% và 8% Nội thất văn phòng và nhà bếp chiếm khoảng 6% và 4% Đặc biệt, đồ gỗ Việt Nam được thị trường Mỹ đánh giá cao về chất lượng.
Sản phẩm đồ gỗ Việt Nam đang được người tiêu dùng Mỹ ưa chuộng nhờ vào 31 lượng, kiểu dáng sáng tạo và giá cả cạnh tranh, tạo nên độ tín nhiệm cao Các nhóm hàng chính bao gồm nội thất phòng ngủ, phòng khách, phòng ăn, văn phòng và các loại ghế Mặc dù đồ gỗ ngoại thất từng là mặt hàng xuất khẩu chủ lực, nhưng hiện nay tỷ trọng đã giảm do nhu cầu nhập khẩu không ổn định và lợi nhuận thấp hơn so với đồ gỗ nội thất Biểu đồ dưới đây thể hiện phân khúc trung bình của đồ gỗ xuất khẩu của Việt Nam hiện nay.
Biểu đồ 2.2.5 Phân khúc đồ gỗ xuất khẩu của Việt Nam
Nguồn: www.mekongsecurities.com khóa lun, tài liu 39 of 102.
Kể từ năm 2005, đồ gỗ đã trở thành mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, thể hiện sự phát triển không ngừng của ngành công nghiệp này Biểu đồ dưới đây minh họa tỷ trọng các sản phẩm xuất khẩu chính của Việt Nam trong năm 2009.
Biểu đồ 2.2.6 Tỷ trọng các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam năm 2009
Hiện nay, cả nước có hơn 2.500 doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh đồ gỗ với quy mô từ trung bình đến lớn, tạo ra việc làm cho hơn 170.000 lao động Các doanh nghiệp chủ yếu tập trung ở ba cụm: cụm thứ nhất tại TP.HCM, Bình Dương và Đồng Nai, nơi đây là khu liên hợp chế biến đồ gỗ cao cấp lớn nhất cả nước; cụm thứ hai ở các tỉnh Tây Nguyên và Nam Trung Bộ; và cụm thứ ba tại Hà Nội cùng một số vùng lân cận.
Việt Nam hiện đang đứng trong top 20 quốc gia xuất khẩu đồ gỗ lớn nhất thế giới và là một trong hai quốc gia hàng đầu về xuất khẩu đồ gỗ tại Đông Nam Á, cùng với Malaysia Tuy nhiên, sản phẩm đồ gỗ của Việt Nam vẫn gặp khó khăn khi chỉ đạt 40/102 về chất lượng.
33 chiếm khoảng 0.8% thị phần trên thế giới Vì vậy, các nhà sản xuất đồ gỗ tại Việt Nam còn có rất nhiều cơ hội và tiềm năng xuất khẩu.
Thực trạng xuất khẩu đồ gỗ của các doanh nghiệp tại Bình Dương
Ngành công nghiệp chế biến gỗ ở Bình Dương đang phát triển nhanh chóng, với sản phẩm đồ gỗ ngày càng được khách hàng quốc tế ưa chuộng Nhờ vào cơ sở hạ tầng hoàn chỉnh, giao thông thuận lợi và thủ tục hải quan thông thoáng, Bình Dương đã thu hút nhiều dự án sản xuất đồ gỗ trong và ngoài nước, giúp ngành này đạt tốc độ tăng trưởng trung bình hơn 50% mỗi năm Nhiều công ty chế biến gỗ trong nước đã chọn Bình Dương làm địa điểm đầu tư cho nhà máy và kho hàng, nhằm hoàn thiện sản phẩm và chuẩn bị xuất khẩu.
Bình Dương là một trung tâm quan trọng trong ngành xuất khẩu gỗ của Việt Nam, đóng góp gần 40% kim ngạch xuất khẩu gỗ toàn quốc Tỉnh có hơn 500 doanh nghiệp chế biến gỗ, trong đó có 300 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài với tổng vốn khoảng 723 triệu USD, chiếm khoảng 25% tổng số lượng doanh nghiệp gỗ cả nước và thu hút hơn 120.000 lao động Các doanh nghiệp FDI (đầu tư trực tiếp nước ngoài) có vai trò lớn và thường có vốn đầu tư từ 5 đến 20 triệu USD, bên cạnh một số ít doanh nghiệp nhỏ dưới 5 triệu USD và một số nhà máy lớn với vốn trên 40 triệu USD như Trường Thành, Kaiser, RK Resources, Poh Huat, Green River và Trần Đức.
Thị trường xuất khẩu sản phẩm gỗ của các doanh nghiệp tại Bình Dương lên hơn
Trong 6 tháng đầu năm 2010, kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ của Bình Dương đạt hơn 603 triệu USD, tăng 14,1% so với cùng kỳ năm trước và chiếm hơn 17,6% tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh Thị trường châu Á, Bắc Mỹ và châu Âu là những thị trường chủ lực, với ngành hàng đồ gỗ hiện đang có kim ngạch xuất khẩu cao nhất trong nhóm các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh.
34 quả này cho thấy doanh nghiệp xuất khẩu đồ gỗ của tỉnh có nhiều thuận lợi hơn so với tình hình cuối năm 2008 và năm 2009
Bảng 2.3.1 Kim ngạch XK trung bình mỗi tháng của những nhà máy tại Bình Dương
Nguồn: www.tinthuongmai.vn khóa lun, tài liu 42 of 102.
Ngành chế biến gỗ Bình Dương đang có tín hiệu tích cực trong năm 2010 nhờ vào sự phục hồi của nền kinh tế Mỹ và một số nước Châu Âu, với nhiều doanh nghiệp nhận được đơn hàng xuất khẩu đến cuối năm Các công ty như Trường Thành, Trần Đức và Yang Cheng đã gần như đạt công suất tối đa và không còn nhận đơn hàng mới Khoảng 70% doanh nghiệp tại Bình Dương chuyên sản xuất và xuất khẩu nội thất, trong khi một số ít đầu tư vào sản phẩm đồ gỗ ngoài trời Các sản phẩm nội thất như giường, tủ áo, và bàn trang trí vẫn là thế mạnh của họ Để phát triển bền vững, nhiều doanh nghiệp đã vượt qua khó khăn trong bối cảnh cạnh tranh, nhưng vẫn gặp phải một số hạn chế về thiết kế, tiếp thị, nguồn lực và nguyên liệu.
Hiện nay, chỉ một số ít doanh nghiệp có bộ phận thiết kế riêng, trong khi 90% sản phẩm xuất khẩu được gia công theo mẫu mã của nhà nhập khẩu Nhiều nhà nhập khẩu nước ngoài đến Việt Nam để tìm hiểu và chọn lựa mẫu mã nhằm tiết kiệm chi phí thiết kế Sự phụ thuộc vào yêu cầu khách hàng đã khiến doanh nghiệp Việt Nam mất nhiều cơ hội giao thương và ký kết hợp đồng Ngoài ra, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thường có lợi thế hơn trong lĩnh vực tiếp thị, nhờ vào việc sở hữu văn phòng và đội ngũ tiếp thị tại các thị trường lớn.
Nguồn lực lao động là một trong những thách thức lớn mà các doanh nghiệp tại Bình Dương và nhiều địa phương khác đang đối mặt Mặc dù nhu cầu về lao động có tay nghề và nhân viên giỏi ngày càng tăng, nhưng nguồn cung vẫn không đủ để đáp ứng Hơn 90% các nhà máy sản xuất tập trung chủ yếu ở các huyện như Tân Uyên và Bến Cát, nằm cách TP.HCM khoảng 40 - 60 km Đặc biệt, một số bộ phận tri thức trẻ năng động và giỏi ngoại ngữ lại gặp khó khăn trong việc tìm kiếm cơ hội phù hợp.
Nhiều nhà máy gặp khó khăn trong việc giao thương và liên lạc với khách hàng nước ngoài do nguồn nhân lực tại chỗ chưa đáp ứng yêu cầu công việc, trong khi đó, nhiều lao động lại ngại làm việc tại các nhà máy xa thành phố Tình trạng này không chỉ làm giảm tính chuyên nghiệp của doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến đánh giá của khách hàng.
Một trong những hạn chế lớn của doanh nghiệp là phụ thuộc vào máy móc sản xuất nhập khẩu, với hơn 95% thiết bị đến từ Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản và Đức Phần lớn máy móc từ Nhật và Đức là hàng đã qua sử dụng, trong khi đó, máy móc từ Trung Quốc và Đài Loan thường có chất lượng kém Điều này làm giảm khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trong việc đáp ứng các yêu cầu mẫu mã phức tạp và nhiều chi tiết từ khách hàng.
Các doanh nghiệp gỗ tại Bình Dương đang đối mặt với khó khăn trong việc thu mua nguyên liệu gỗ, chủ yếu do phụ thuộc vào nguồn gỗ nhập khẩu Hơn 70% nguyên liệu gỗ của họ được nhập từ Chile, điều này tạo ra thách thức lớn cho sản xuất.
Việc sử dụng gỗ khai thác từ Việt Nam đang gặp khó khăn trong việc chứng minh nguồn gốc xuất xứ và tính hợp pháp theo yêu cầu của chính phủ Mỹ và Châu Âu Sự phát triển nóng của ngành chế biến gỗ tại Bình Dương dẫn đến nguy cơ thiếu nguyên liệu, gây ra vấn đề phát triển không bền vững Để khắc phục tình trạng này, UBND tỉnh Bình Dương đã khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng chợ đầu mối giao dịch nguyên phụ liệu ngành gỗ, tập trung chủ yếu vào gỗ nguyên liệu Tuy nhiên, thách thức này vẫn là một bài toán khó đối với các doanh nghiệp.
2.3.2 Một số khách hàng chính tại Mỹ của các công ty dịch vụ xuất khẩu và doanh nghiệp sản xuất đồ gỗ Bình Dương
Mỹ là một trong những thị trường lớn nhất thế giới về gỗ, sản phẩm gỗ và đồ nội thất, với hơn 38.000 cửa hàng bán lẻ đồ nội thất, chiếm khoảng 52% thị trường Quốc gia này không chỉ nổi bật trong việc tiêu thụ mà còn là một trong những nước nhập khẩu hàng đầu trong ngành gỗ.
Việt Nam là một trong những quốc gia nhập khẩu sản phẩm đồ gỗ và nội thất từ Mỹ với giá trị khoảng 40 tỷ USD Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, với tổng kim ngạch xuất khẩu trung bình đạt trên 750 triệu USD Hầu hết các sản phẩm đồ gỗ nội thất Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ đều được đặt hàng từ các nhà phân phối và nhà bán lẻ Dưới đây là danh sách một số khách hàng chính của các doanh nghiệp sản xuất tại Bình Dương.
Williams Sonoma là một trong những hệ thống siêu thị bán lẻ và phân phối lớn tại Mỹ và Canada, với tổng giá trị tài sản lên tới hai tỷ đô la Công ty chuyên cung cấp đồ gỗ trang trí nội thất cao cấp, thiết bị dụng cụ nhà bếp và quà tặng, quản lý nhiều thương hiệu như Pottery Barn, West Elm và Williams Sonoma Home Hoạt động kinh doanh của công ty diễn ra qua ba kênh: cửa hàng bán lẻ, catalog và internet, với sản phẩm đa dạng cho mọi không gian trong nhà Hiện tại, Williams Sonoma có 560 cửa hàng trên khắp Mỹ và Canada, đồng thời đã mở rộng sang thị trường Trung Đông, đạt doanh thu hàng năm trên 3 tỷ USD, trong đó doanh thu năm 2009 là 3,1 tỷ USD.
Công ty sản xuất và cung ứng hàng hóa từ nhiều nhà máy toàn cầu như Việt Nam, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Thái Lan, Trung Quốc, Indonesia, Philippines, Mỹ và Pháp Các sản phẩm phải đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng cao và yêu cầu bảo vệ môi trường nghiêm ngặt Nguyên liệu sử dụng phải có nguồn gốc rõ ràng và được xác nhận bởi cơ quan có thẩm quyền Hơn nữa, các nhà máy cung cấp hàng hóa cho Williams Sonoma cần được đánh giá và kiểm tra bởi tổ chức thứ ba uy tín như Levelworks hoặc Omega, điều này tạo ra thách thức cho nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam.
Crate & Barrel là công ty chuyên cung cấp nội thất, phụ kiện nhà bếp và thiết bị gia dụng, được thành lập tại Chicago vào năm 1962 Hiện tại, công ty sở hữu khoảng 170 cửa hàng trải dài trên 21 bang tại Mỹ Ngoài việc kinh doanh sản phẩm, Crate & Barrel còn cung cấp các khóa học và tài liệu liên quan đến thiết kế nội thất.
Kết luận chương 2
Khoảng 10 năm gần đây, ngành sản xuất đồ gỗ xuất khẩu Việt Nam phát triển và tăng trưởng khá nhanh Những nhà nhập khẩu, nhà phân phối và bán lẻ Mỹ có xu hướng chuyển sang tìm kiếm nguồn hàng tại Việt Nam nhiều hơn Đóng vai trò trung gian và góp phần không nhỏ trong việc hỗ trợ quá trình tìm kiếm nguồn hàng chính là các công ty dịch vụ xuất khẩu Hình thức nhà máy sản xuất làm việc trực tiếp với khách hàng hay thông qua công ty dịch vụ đều có tính hai mặt Tuy nhiên, khách hàng
Mỹ đang tăng cường tìm kiếm và nhập khẩu đồ gỗ từ các quốc gia khác với sự hỗ trợ của các công ty dịch vụ Doanh nghiệp và nhà nhập khẩu có thể lựa chọn hình thức nhập khẩu dựa trên năng lực sản xuất và quản lý của mình, cũng như đặc điểm và khả năng kinh doanh của từng nhà nhập khẩu và công ty dịch vụ.
