NỘI DUNG
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐẨY MẠNH HỌC TẬP VÀ LÀM THEO
TƯ TƯỞNG, ĐẠO ĐỨC, PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH
1.1 Những nội dung cơ bản của tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh
1.1.1 Tư tưởng Hồ Chí Minh
1.1.1.1 K ái niệm tư tưởng Hồ C í Min Đại hội VII của Đảng (tháng 6/1991) khẳng định: Đảng lấy chủ nghĩa
Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, định hướng cho hành động, trong đó tư tưởng Hồ Chí Minh được xem là kết quả của việc vận dụng sáng tạo Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của Việt Nam.
Đại hội IX của Đảng (tháng 4/2001) khẳng định tư tưởng Hồ Chí Minh là hệ thống quan điểm toàn diện về cách mạng Việt Nam, kết quả của việc vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của đất nước Nội dung tư tưởng này bao gồm giải phóng dân tộc, giai cấp và con người; độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; quyền làm chủ của nhân dân; xây dựng Nhà nước vì dân; quốc phòng toàn dân; phát triển kinh tế và văn hóa; đạo đức cách mạng; và chăm lo bồi dưỡng cách mạng cho thế hệ sau Tư tưởng cũng nhấn mạnh sự cần thiết xây dựng Đảng trong sạch và vững mạnh.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐẨY MẠNH HỌC TẬP VÀ LÀM THEO TƯ TƯỞNG, ĐẠO ĐỨC, PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH
Những nội dung cơ bản của tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí
1.1.1 Tư tưởng Hồ Chí Minh
1.1.1.1 K ái niệm tư tưởng Hồ C í Min Đại hội VII của Đảng (tháng 6/1991) khẳng định: Đảng lấy chủ nghĩa
Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động của chúng ta Tư tưởng Hồ Chí Minh được coi là kết quả của việc vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin trong bối cảnh cụ thể của đất nước.
Đại hội IX của Đảng (tháng 4/2001) khẳng định tư tưởng Hồ Chí Minh là hệ thống quan điểm toàn diện về cách mạng Việt Nam, thể hiện sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của đất nước Nội dung tư tưởng này bao gồm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, và kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại Tư tưởng Hồ Chí Minh nhấn mạnh sức mạnh của nhân dân, quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng Nhà nước vì dân, quốc phòng toàn dân, phát triển kinh tế và văn hóa, cùng với việc nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân Ngoài ra, tư tưởng còn đề cập đến đạo đức cách mạng, chăm lo bồi dưỡng thế hệ cách mạng tiếp theo, và xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, với cán bộ, đảng viên là người lãnh đạo và phục vụ trung thành cho nhân dân.
1.1.1.2 N ững nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ C í Min
(T eo t i liệu ng iên cứu p ục vụ triển k ai t ực iện C ỉ t ị số 05- CT/TW của Bộ C ín trị của Ban Tuyên giáo trung ương)
Trong giai đoạn hiện nay, việc nâng cao nhận thức về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là rất quan trọng để tạo nền tảng tinh thần vững chắc cho đời sống xã hội Để đạt được điều này, cần tập trung nghiên cứu sáu nhóm vấn đề cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh, trong đó có con đường của cách mạng Việt Nam.
Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam tập trung vào việc phát huy sức mạnh của nhân dân và đại đoàn kết dân tộc Đồng thời, việc xây dựng văn hóa và con người cũng được chú trọng để tạo ra một xã hội phát triển bền vững Đặc biệt, việc phát huy dân chủ và xây dựng nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân là yếu tố quan trọng trong quá trình này Cuối cùng, xây dựng Đảng vững mạnh là nền tảng để thực hiện các mục tiêu trên.
- Tư tưởng Hồ C í Min về con đường của các mạng Việt Nam
Hồ Chí Minh đã giải quyết vấn đề dân tộc, giai cấp và con người trong thời đại đế quốc chủ nghĩa thông qua hoạt động thực tiễn và tư duy lý luận Ông nhấn mạnh rằng giải phóng dân tộc là ưu tiên hàng đầu, tạo tiền đề cho giải phóng giai cấp Để cách mạng giải phóng dân tộc thành công, cần phải theo con đường cách mạng vô sản và do Đảng Cộng sản lãnh đạo, với sự chủ động và sáng tạo Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là hai mục tiêu liên kết chặt chẽ, trong đó độc lập dân tộc là cơ sở cho tiến trình tiến lên chủ nghĩa xã hội Hồ Chí Minh xác định con đường cách mạng Việt Nam gồm hai giai đoạn: cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và cách mạng xã hội chủ nghĩa, trong đó cách mạng dân tộc dân chủ tạo nền tảng vững chắc cho chủ nghĩa xã hội và bảo vệ độc lập dân tộc.
- Tư tưởng Hồ C í Min về x y dựng CNXH ở Việt Nam
Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội (CNXH) nhấn mạnh rằng CNXH là chế độ do nhân dân làm chủ, trong đó nhà nước phát huy quyền làm chủ của nhân dân để huy động tính tích cực và sáng tạo vào xây dựng CNXH CNXH có nền kinh tế phát triển cao, dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và chế độ công hữu về các tư liệu sản xuất chủ yếu, nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân, đặc biệt là nhân dân lao động Bên cạnh đó, CNXH còn là một xã hội phát triển cao về văn hóa, đạo đức, nơi con người đối xử với nhau như bạn bè, đồng chí, anh em, và xây dựng một xã hội công bằng, hợp lý Trong xã hội này, nguyên tắc "làm nhiều hưởng nhiều, làm ít hưởng ít, không làm thì không được hưởng" được thực hiện, đồng thời đảm bảo sự bình đẳng giữa các dân tộc và hỗ trợ miền núi phát triển Cuối cùng, CNXH là công trình tập thể của nhân dân, được xây dựng dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội (CNXH) ở Việt Nam, theo Hồ Chí Minh, không chỉ tập trung vào lĩnh vực kinh tế mà còn bao gồm chính trị, văn hóa - xã hội và phát triển con người.
Động lực xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam chủ yếu đến từ con người, đặc biệt là nhân dân lao động, với công nhân, nông dân và trí thức là nòng cốt Cần chú trọng đến động lực kinh tế nhằm giải phóng mọi tiềm năng sản xuất, đồng thời quan tâm đến văn hóa và giáo dục khoa học Việc kết hợp nguồn lực nội tại với nguồn lực bên ngoài, cùng sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, là điều cần thiết để phát triển bền vững.
Con đường đi lên chủ nghĩa xã hội (CNXH) ở Việt Nam được Hồ Chí Minh chỉ ra với những đặc điểm nổi bật, trong đó quan trọng nhất là sự chuyển mình từ một nước nông nghiệp lạc hậu trực tiếp tiến tới CNXH mà không cần trải qua giai đoạn phát triển tư bản chủ nghĩa.
Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng để thực hiện thành công chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, cần phải củng cố vai trò lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu quả quản lý của Nhà nước, khuyến khích sự chủ động của các tổ chức chính trị - xã hội, và xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng xây dựng chủ nghĩa xã hội (CNXH) là một quá trình phổ biến và quy luật toàn cầu, yêu cầu xác định các bước đi và biện pháp phù hợp dựa trên điều kiện cụ thể, đặc điểm dân tộc, nhu cầu và khả năng thực tế của nhân dân Ông cảnh báo cần cẩn thận trong từng bước đi, từ thấp đến cao, không nên chủ quan hay nôn nóng Tư tưởng chủ đạo của ông về quá trình chuyển đổi ở Việt Nam là phải thực hiện qua nhiều bước, với tốc độ phù hợp với hoàn cảnh, đồng thời khuyến khích tiến từng bước vững chắc và chắc chắn.
Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng phát triển kinh tế là nhiệm vụ quan trọng nhất Ông cho rằng cần xây dựng một cơ cấu kinh tế hợp lý giữa công nghiệp và nông nghiệp, đồng thời tiến hành công nghiệp hóa một cách tất yếu Việt Nam trong giai đoạn này có nhiều hình thức sở hữu và thành phần kinh tế khác nhau Phát triển kinh tế cần phải đi đôi với việc thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí và quan liêu.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ Tổ quốc nhấn mạnh sự kết hợp giữa lực lượng chính trị quần chúng và lực lượng vũ trang nhân dân, tạo nên sức mạnh tổng hợp cho cuộc kháng chiến Ông chủ trương xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân bao gồm bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương và dân quân, du kích, với sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng đối với quân đội và công an Bên cạnh đó, Hồ Chí Minh còn chú trọng xây dựng thế trận lòng dân và phát triển một nền quốc phòng toàn dân vững mạnh.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết toàn dân tộc nhấn mạnh rằng Nhân dân là phạm trù cao quý và là yếu tố chính trong học thuyết cách mạng của Người Ông khẳng định: “Trong bầu trời không gì quý bằng Nhân dân Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của Nhân dân.” Mục tiêu của Đảng, Chính phủ và mỗi cán bộ, đảng viên là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân.
Hồ Chí Minh đã khẳng định rằng khối đại đoàn kết là nguồn sức mạnh quan trọng trong cách mạng Việt Nam, nhấn mạnh rằng cần đứng vững trên lập trường giai cấp công nhân để hài hòa mối quan hệ giai cấp - dân tộc Để tập hợp lực lượng, không được bỏ sót bất kỳ ai có lòng trung thành với Tổ quốc, miễn là họ không phản bội quyền lợi của nhân dân Việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc cần kế thừa truyền thống yêu nước, nhân nghĩa và đoàn kết Để thực hiện đoàn kết rộng rãi, cần phải có niềm tin vào Nhân dân.
- Tư tưởng Hồ C í Min về x y dựng văn óa v con người
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, khái niệm văn hóa được hiểu theo cả ba nghĩa rộng, hẹp và rất hẹp
Chủ trương của Đảng Cộng sản Việt Nam về việc đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh
Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là chủ trương quan trọng, cấp bách và có ý nghĩa lâu dài cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Năm 2005, Bộ Chính trị khóa IX đã phát động Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” Dựa trên kết quả ban đầu, vào ngày 7/11/2006, Bộ Chính trị khóa X ban hành Chỉ thị 06-CT/TW để tổ chức cuộc vận động này trong toàn Đảng và toàn dân Đến ngày 14/5/2011, căn cứ vào Nghị quyết Đại hội XI và kết quả 5 năm thực hiện Chỉ thị 06, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị 03-CT/TW nhằm tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
Đại hội XII của Đảng khẳng định tầm quan trọng của việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, coi đây là nhiệm vụ thường xuyên của các tổ chức Đảng và chính quyền các cấp Điều này nhằm chống lại sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức và lối sống, đồng thời ngăn chặn những biểu hiện "tự diễn biến" và "tự chuyển hóa" trong nội bộ Để thực hiện Nghị quyết Đại hội XII, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị 05-CT/TW vào ngày 15/5/2016, nhấn mạnh việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng của Bác.
1.2.1 Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ chính trị khóa XI về “Tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”
1.2.1.1 Nội dung cơ bản của C ỉ t ị 03-CT/TW về “Tiếp tục đẩy mạn ọc tập v l m t eo tấm gương đạo đức Hồ C í Min ”
Chỉ thị nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức trong toàn Đảng, toàn dân và toàn quân về tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh Mục tiêu là tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ trong ý thức tu dưỡng và rèn luyện đạo đức cách mạng, đồng thời đấu tranh chống lại chủ nghĩa cá nhân, cơ hội thực dụng, và đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức và lối sống, cũng như các tệ nạn tham nhũng và tiêu cực Điều này nhằm góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XI của Đảng.
Yêu cầu triển khai là tạo sự thống nhất cao trong Đảng và xã hội về tầm quan trọng của việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh Đây được coi là công việc thường xuyên hàng ngày, là trách nhiệm cụ thể và thiết thân của mọi cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Trong tổ chức thực hiện, cần có sự lãnh đạo và chỉ đạo đồng bộ, chặt chẽ, kết hợp giữa việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh với công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng Điều này cần gắn liền với các cuộc vận động và phong trào đang diễn ra trong Đảng và xã hội, nhằm thúc đẩy nhiệm vụ chính trị của từng ngành, địa phương, cơ quan và đơn vị Cần kết hợp giữa xây dựng và chống lại những tiêu cực.
Để nâng cao ý thức tự giác tu dưỡng và rèn luyện, cần chú trọng vai trò gương mẫu của cán bộ chủ chốt và người đứng đầu ở các cấp Đồng thời, cần thường xuyên kiểm tra và đôn đốc việc thực hiện nghiêm túc các quy định của tổ chức đảng, pháp luật Nhà nước, cũng như nội quy và quy định của cơ quan, đơn vị, với sự giám sát của nhân dân.
Bộ Chính trị khóa XI đã xác định tám nhóm giải pháp cần tập trung thực hiện trong Chỉ thị:
T ứ n ất, tiếp tục tổ chức học tập tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh, bao gồm việc học tập và áp dụng phong cách của Bác, thể hiện rõ ràng trong công việc hàng ngày và trong mối quan hệ với nhân dân, đồng chí, đồng nghiệp Đặc biệt, cần nhấn mạnh việc thực hiện những hành động cụ thể, thiết thực để thể hiện sự học tập và làm theo gương Bác.
Tiếp tục xây dựng và thực hiện các chuẩn mực đạo đức theo tư tưởng và tấm gương của Hồ Chí Minh là nhiệm vụ quan trọng, cần được điều chỉnh phù hợp với đặc điểm hoạt động của từng ngành, địa phương, cơ quan và đơn vị trong giai đoạn hiện nay.
Quy định trách nhiệm gương mẫu của cán bộ lãnh đạo và đảng viên là rất quan trọng, nhằm thúc đẩy sự tự giác trong việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức Cần xây dựng cơ chế kiểm tra, giám sát từ tổ chức đảng và nhân dân để đảm bảo hiệu quả trong việc thực hiện các quy định này.
Việc đưa học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào sinh hoạt thường xuyên của tổ chức đảng, chính quyền và đoàn thể là rất quan trọng Cần xây dựng và thực hiện hiệu quả chương trình hành động của tổ chức đảng và các cơ quan, đơn vị, đồng thời chú trọng đến chương trình tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức Kết quả học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh nên được coi là một trong những tiêu chuẩn để đánh giá, bình xét và phân loại đảng viên cũng như tổ chức đảng hàng năm.
Vào thứ năm, tiếp tục chỉ đạo biên soạn chương trình và giáo trình về đạo đức Hồ Chí Minh để giảng dạy trong hệ thống giáo dục quốc dân, cũng như trong đào tạo và bồi dưỡng cán bộ tại các học viện, trường chính trị và các cơ sở đào tạo khác.
Coi trọng giáo dục đạo đức và lối sống cho thế hệ trẻ là nhiệm vụ quan trọng Cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cần có biện pháp cụ thể để tổ chức và chỉ đạo thực hiện hiệu quả việc giáo dục này, lấy tấm gương đạo đức của Bác Hồ làm nền tảng.
Vào thứ Bảy hàng tuần, chúng tôi tổ chức kiểm tra và đôn đốc định kỳ, đồng thời thực hiện sơ kết và tổng kết để phát hiện và biểu dương những điển hình tiên tiến trong việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức.
Hồ Chí Minh đã phê bình và uốn nắn những nhận thức lệch lạc cũng như những hành động thiếu gương mẫu, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện lời nói đi đôi với hành động Ông đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái, đồng thời lên án những biểu hiện của quan liêu, tham nhũng và lãng phí trong xã hội.
T ứ tám, Tiếp tục đẩy mạnh việc tuyên truyền về tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh, về các điển hình tiên tiến trong học tập và làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ bằng nhiều hình thức phong phú và sinh động
1.2.1.2 Sự cần t iết p ải đẩy mạn việc ọc tập v l m t eo tư tưởng, đạo đức, p ong các Hồ C í Min trong giai đoạn iện nay
- N ững biểu iện suy t oái về tư tưởng c ín trị, đạo đức lối sống, “tự diễn biến”, “tự c uyển óa” trong nội bộ iện nay
Gần đây, các Nghị quyết và văn bản của Đảng và Nhà nước đã nhấn mạnh những giá trị tích cực của đạo đức cách mạng trong thời kỳ mới, đồng thời chỉ ra thực trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, cùng với các hiện tượng "tự diễn biến" và "tự chuyển hóa" trong nội bộ Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII đã xác định các biểu hiện của sự suy thoái này, tập trung vào ba nội dung chính: tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, và các hiện tượng "tự diễn biến", "tự chuyển hóa".
Biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị trong cán bộ, đảng viên, Nghị quyết chỉ ra 9 biểu hiện sau: