CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM ĐỐI VỚI CÔNG TÁC BÁO CHÍ
Khái niệm báo chí
Báo chí là một hình thức cơ bản của thông tin đại chúng, bao gồm các ấn phẩm định kỳ nhằm cung cấp thông tin về những sự kiện, hiện tượng hoặc nhân vật nổi bật trong xã hội mà công chúng cần quan tâm.
Mặc dù phương tiện truyền tải báo chí đã thay đổi mạnh mẽ theo thời gian, các nghiệp vụ cơ bản của báo chí vẫn bao gồm tìm hiểu, phân tích và phổ biến thông tin đến độc giả Khái niệm báo chí cũng được mở rộng để bao gồm các phương pháp tìm kiếm tin tức, lối viết văn trên báo chí, cũng như các hoạt động báo chí, dù là chuyên nghiệp hay không chuyên nghiệp.
Báo chí ở Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được coi là phương tiện thông tin thiết yếu cho đời sống xã hội, đồng thời là cơ quan ngôn luận của Đảng, nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội Nó cũng đóng vai trò là diễn đàn cho Nhân dân, góp phần quan trọng trong việc truyền tải thông tin và ý kiến trong xã hội.
Báo chí được định nghĩa là tập hợp các ấn phẩm định kỳ cung cấp thông tin thời sự và được phát hành rộng rãi trong xã hội Hiện nay, báo chí bao gồm nhiều thể loại phong phú và đa dạng Tuy nhiên, về hình thức và phương tiện xuất bản, có thể phân loại các dạng báo chí cơ bản như sau:
- Báo in: là tên gọi loại hình b o chí được thực hiện bằng phương tiện in
(b o, tạp chí, bản tin thời sự, bản tin thông tấn)
- Báo nói: là tên gọi loại hình b o chí thực hiện trên sóng ph t thanh
- Báo hình: là tên gọi loại hình b o chí thực hiện trên sóng truyền hình
(chương trình truyền hình, chương trình nghe - nhìn thời sự được thực hiện bằng c c phương tiện kh c nhau)
- Báo điện tử: là tên gọi loại hình b o chí thực hiện trên mạng thông tin m y tính (Internet)
- Số phụ: là ấn phẩm phụ định kỳ ngoài số b o chính gồm c c loại: tuần, cuối tuần, th ng, cuối th ng
- Phụ trương: là trang t ng thêm ngoài số trang quy định của b o và đƣợc ph t hành cùng số b o chính
- Đặc san: là ấn phẩm có tính chất b o chí xuất bản không định kỳ tập trung vào một sự kiện, một chủ đề
Tất cả các hình thức báo chí đều có điểm chung là cung cấp thông tin Thông tin này được thể hiện qua nhiều hình thức như chữ viết, tiếng nói, âm thanh, hình ảnh hoặc đồ họa.
Cơ quan chủ quản báo chí là tổ chức đứng tên trong hồ sơ xin cấp giấy phép hoạt động báo chí và có trách nhiệm trực tiếp quản lý cơ quan báo chí Cơ quan này có những quyền hạn và nhiệm vụ quan trọng liên quan đến việc điều hành và giám sát hoạt động của các cơ quan báo chí.
Quyền hạn của cơ quan báo chí bao gồm việc xác định loại hình, tôn chỉ, mục đích, đối tượng phục vụ và ngôn ngữ thể hiện của từng loại sản phẩm báo chí Cơ quan có nhiệm vụ bổ nhiệm và miễn nhiệm người đứng đầu sau khi có sự thống nhất với Bộ Thông tin và Truyền thông, đồng thời gửi văn bản thông báo về các quyết định này Ngoài ra, cơ quan còn có trách nhiệm thanh tra, kiểm tra hoạt động của mình và thực hiện khen thưởng, kỷ luật theo quy định của pháp luật.
Nhiệm vụ của cơ quan báo chí bao gồm chỉ đạo thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích và nhiệm vụ, tổ chức nhân sự, cũng như chịu trách nhiệm về hoạt động của cơ quan Cơ quan cần đảm bảo nguồn kinh phí ban đầu và các điều kiện cần thiết để hoạt động hiệu quả Ngoài ra, cơ quan có trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến hoạt động của mình và cá nhân thuộc thẩm quyền quản lý theo quy định pháp luật Người đứng đầu cơ quan chủ quản báo chí không được kiêm nhiệm chức vụ người đứng đầu cơ quan báo chí và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các sai phạm của cơ quan báo chí trực thuộc.
Cơ quan chỉ đạo, cơ quan quản lý về b o chí bao gồm:
- Cơ quan chỉ đạo về b o chí ở Trung ương là Ban Tư tưởng - V n ho
Trung ương, hiện nay là Ban Tuyên giáo Trung ương, có vai trò quan trọng trong việc chỉ đạo công tác tuyên giáo Cơ quan địa phương phụ trách về báo chí là Ban Tuyên giáo của Tỉnh ủy và Thành ủy tại các thành phố trực thuộc Trung ương.
Cơ quan quản lý nhà nước về báo chí ở cấp trung ương là Bộ Thông tin và Truyền thông, trong khi ở cấp địa phương, Ủy ban nhân dân tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương đảm nhận vai trò này.
Khái niệm về sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với công tác báo chí
Trong suốt sự nghiệp cách mạng Việt Nam, sự lãnh đạo toàn diện và tuyệt đối của Đảng Cộng sản Việt Nam đã đóng vai trò quyết định, bảo đảm cho mọi thành công và thắng lợi của đất nước.
Từ góc độ chính trị học, sự lãnh đạo của Đảng được hiểu là việc đề ra chủ trương, đường lối và tổ chức, động viên thực hiện Sự lãnh đạo này thể hiện rõ qua việc Đảng định hướng chính trị, tư tưởng cho nội dung thông tin trên báo chí Cụ thể, hoạt động của cơ quan chỉ đạo và quản lý báo chí nhằm đảm bảo thông tin được truyền đạt đúng đắn, chính xác và kịp thời về các vấn đề chính trị, tư tưởng, theo quy định của pháp luật và Đảng, đồng thời phù hợp với lợi ích của đất nước, Đảng và nhân dân.
Quan điểm chỉ đạo và lãnh đạo của Đảng về báo chí thể hiện cách nhìn và tư duy cơ bản của Đảng đối với lĩnh vực này, nhằm hướng dẫn cụ thể công tác báo chí theo đường lối, chủ trương của Đảng trong từng giai đoạn Nội dung chỉ đạo và lãnh đạo bao gồm việc định hướng nhận thức, tư tưởng và chỉ đạo các hoạt động thực tiễn trong ngành báo chí.
Đảng chỉ đạo các cấp ủy, cán bộ, phóng viên và nhân dân nhận thức đúng về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của báo chí trong việc thực hiện chức năng và nhiệm vụ của mình.
Đảng chỉ đạo thống nhất tư tưởng trong toàn Đảng và toàn dân, đảm bảo sự quán triệt sâu sắc trong mọi hoạt động của bộ máy chính quyền Nguyên tắc lãnh đạo của Đảng được thể hiện rõ ràng trong công tác báo chí, nhằm nâng cao hiệu quả tuyên truyền và truyền đạt thông tin chính xác đến người dân.
Đảng giao nhiệm vụ cho các cấp ủy và cơ quan chủ quản báo chí thực hiện và kiểm tra việc thực hiện chỉ đạo của Đảng đối với báo chí, đảm bảo các định hướng cụ thể trong từng giai đoạn cách mạng.
Đảng ta luôn điều chỉnh phương thức lãnh đạo báo chí dựa trên tình hình và nhiệm vụ cụ thể, phù hợp với bối cảnh trong nước và quốc tế, nhằm đáp ứng đặc điểm và nhiệm vụ chính trị của từng thời kỳ.
Phương thức là cách thức và hình thức tiến hành, trong khi phương pháp là cách thức thực hiện công việc của con người và tổ chức nhằm đạt hiệu quả cao Khi điều kiện vật chất, bao gồm cả hạ tầng xã hội, thay đổi, phương thức cũng sẽ thay đổi theo Phương thức lãnh đạo của Đảng là cách thức và hình thức thực hiện lãnh đạo, phụ thuộc vào vị trí của Đảng trong xã hội và phát triển theo sự tiến bộ của hệ thống chính trị cùng với sự trưởng thành của đội ngũ cán bộ trong từng giai đoạn cách mạng Phương thức lãnh đạo của Đảng, kết hợp với công tác tổ chức và cán bộ, tạo thành nội dung chủ yếu của công tác xây dựng Đảng.
Sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác báo chí là trực tiếp và toàn diện, bao gồm ba nội dung cơ bản: hoạt động vạch ra chiến lược phát triển và định hướng thông tin, tuyên truyền; công tác tổ chức cán bộ; và hoạt động kiểm tra, uốn nắn kịp thời những sai lầm, lệch lạc.
1.2 Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam về công tác báo chí
Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lê nin về công tác báo chí
Báo chí ra đời trước khi Đảng Cộng sản được thành lập, với những tờ báo như Tia lửa vào năm 1902 và Thanh niên vào tháng 6 năm 1925, đã góp phần quan trọng trong việc tuyên truyền và tập hợp lực lượng cho các phong trào cách mạng Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời vào tháng 2 năm 1930, báo chí trở thành tiếng nói của Đảng, kết nối giữa Đảng và giai cấp công nhân, đồng thời là công cụ đấu tranh của giai cấp vô sản trong lĩnh vực chính trị và tư tưởng Chủ nghĩa Mác-Lênin nhấn mạnh rằng việc thành lập tờ báo hàng ngày là bước khởi đầu quan trọng cho mỗi Đảng vô sản trong cuộc đấu tranh chống lại giai cấp tư sản.
C.Mác và Ăngghen, những người sáng lập học thuyết chủ nghĩa xã hội khoa học, đã chỉ ra rằng báo chí có mối liên hệ chặt chẽ với chính trị, thể hiện qua việc báo chí phải trung thành với đường lối chính trị và tổ chức của Đảng vô sản Báo chí không chỉ phản ánh mà còn góp phần thực hiện hiệu quả các quan điểm của Đảng trong thực tiễn, biến tư tưởng của Đảng thành ý thức của quần chúng.
Theo Mác và Ăng-ghen, nhiệm vụ của Đảng là tiến hành thảo luận, chứng minh, phát triển và bảo vệ các yêu cầu của Đảng, đồng thời bác bỏ và lật đổ những tham vọng cũng như luận điểm của phe thù địch.
Để làm rõ nguyên nhân của sự đối lập giữa giai cấp tư sản và giai cấp vô sản, Đảng cần xác định các phương pháp cách mạng phù hợp và tìm kiếm sự hợp tác với các tổ chức khác trong cuộc đấu tranh này.
Báo chí cần “sống trong nhân dân” và “trung thực chia sẻ” những hy vọng, lo lắng, tình yêu, lòng căm thù, niềm vui và nỗi buồn của họ Để thực hiện điều này, báo chí cách mạng phải hiểu sâu sắc cuộc sống của nhân dân, phản ánh đúng “những tư tưởng và tình cảm hàng ngày” mà nhân dân thực sự suy nghĩ.
C M Marx đã phân tích bản chất của tự do báo chí, nhấn mạnh rằng nó thể hiện sự "dung cảm, có lý tính và có đạo đức của tự do" Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng "bản thân tự do báo chí không bao giờ là sự hoàn thiện" và nếu tự do báo chí là tất cả, thì mọi chức năng khác của nhân dân sẽ trở nên thừa V.I Lênin đã kế thừa và phát triển tư tưởng này, nhấn mạnh rằng điểm xuất phát của hoạt động và bước thực tiễn đầu tiên để thành lập tổ chức mong muốn chính là việc thành lập một tờ báo chính trị toàn Nga.
Để tiến hành một cuộc tuyên truyền, cổ động có hệ thống và toàn diện, điều quan trọng nhất là cần có tờ báo Thiếu tờ báo, mọi nỗ lực sẽ không thể thực hiện được một cách hiệu quả.
Báo chí đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện các chủ trương của Đảng và phương pháp hành động, nhằm khắc phục những thiếu sót trong hoạt động của người cộng sản V.I Lênin cho rằng, báo chí không chỉ là công cụ phổ biến tư tưởng và giáo dục chính trị mà còn thu hút đồng minh; nó vừa là người tuyên truyền tập thể vừa là tổ chức tập thể Việc đọc và phát hành rộng rãi các tờ báo cách mạng thể hiện sự ủng hộ đối với cách mạng và tiếp thu tư tưởng của Đảng Sự phát triển mạnh mẽ của báo chí cách mạng chứng tỏ khả năng tổ chức tập thể, và theo V.I Lênin, không có phương tiện nào hiệu quả hơn để xây dựng các tổ chức chính trị mạnh mẽ tại Nga hơn là một tờ báo.
Tờ báo đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển phong trào cách mạng, như một bộ phận của cái bể khổng lồ, thổi bùng ngọn lửa đấu tranh giai cấp và sự phẫn nộ của nhân dân Vai trò tổ chức của tờ báo không chỉ thể hiện tư tưởng chỉ đạo và các phương pháp tổ chức, mà còn là cơ sở tạo ra mối liên hệ giữa các địa phương, từ đó thúc đẩy công tác tổ chức của Đảng mở rộng quy mô từ thành phố đến các vùng nông thôn.
Trong bối cảnh chưa có chính quyền, sự thống nhất trong Đảng và các tổ chức cách mạng về chính trị, tư tưởng và tổ chức đóng vai trò quyết định trong việc xây dựng Đảng và lãnh đạo phong trào cách mạng Điều này thể hiện qua việc Đảng là người lãnh đạo tư tưởng, phát triển các chân lý lý luận, nguyên lý chiến lược, và nhiệm vụ chung của toàn Đảng trong từng giai đoạn lịch sử.
V I Lênin nhấn mạnh rằng, trong giai đoạn đầu, báo chí đóng vai trò là cơ quan lãnh đạo hàng đầu, bên cạnh Ban Chấp hành Trung ương là cơ quan lãnh đạo thứ hai Ông cho rằng "cơ quan thứ nhất phải lãnh đạo tư tưởng," cho thấy sự thống nhất về tư tưởng trong Đảng bắt nguồn từ báo chí của Đảng, đây là điều kiện tiên quyết để đạt được sự thống nhất trong tổ chức.
Trong cuộc đấu tranh giành chính quyền, báo chí vô sản không chỉ thông tin sự kiện mà còn hướng dẫn quần chúng tạo ra các sự kiện có lợi cho cách mạng Thông qua báo chí, mọi lực lượng được đoàn kết, đồng thời báo chí vô sản cũng góp phần xây dựng và củng cố hệ tư tưởng Mác-Lênin, giúp tư tưởng này giữ vai trò chủ đạo trong xã hội.
Trong bối cảnh Đảng cầm quyền, vai trò của báo chí ngày càng gia tăng, đóng góp vào sự phát triển của cách mạng Báo chí tiếp tục thực hiện chức năng tuyên truyền, cổ động và tổ chức, trở thành công cụ tư tưởng mạnh mẽ nhất của Đảng Mặc dù nội dung và đối tượng tuyên truyền có sự thay đổi, báo chí vẫn phải giữ vai trò là cơ quan giáo dục chính trị và kinh tế cho quần chúng, đồng thời là người tuyên truyền các ý tưởng mới, tiên tiến phát sinh từ sự sáng tạo của cộng đồng.
Báo chí cần đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng chủ nghĩa xã hội bằng cách giới thiệu chi tiết những thành công của các công tác xã hội mẫu mực Ngoài ra, cần nghiên cứu các nguyên nhân dẫn đến thành công và các phương pháp làm việc cũng như quản lý của các công xã này Đồng thời, báo chí cũng nên chỉ ra những công xã có dấu hiệu khuyết điểm, liên quan đến "truyền thống của chủ nghĩa tư bản", như tình trạng vô chính phủ, lười biếng, vô trật tự và đầu cơ.
Mỗi khi nhiệm vụ chính trị của cách mạng thay đổi, báo chí cũng cần điều chỉnh để phù hợp với nhiệm vụ mới Không chỉ tập trung vào các vấn đề chính trị chung, báo chí còn phải chú trọng đến việc xây dựng đời sống mới và các sự kiện liên quan Khi giai cấp vô sản giành được chính quyền và bắt tay vào xây dựng xã hội mới, báo chí "có thể và cần phải nói rất ngắn gọn".
Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác báo chí
Kế thừa và phát triển quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về báo chí vô sản, Hồ Chí Minh đã sáng lập báo chí cách mạng Việt Nam Từ tờ báo đầu tiên - báo “Thanh niên”, Hồ Chí Minh đã đặt nền móng cho sự ra đời của nền báo chí cách mạng Việt Nam, giúp báo chí thể hiện đầy đủ các vai trò như người tuyên truyền, người cổ động tập thể và người tổ chức tập thể với tinh thần chiến đấu rất cao.
Người coi báo chí là một phần quan trọng trong sự nghiệp cách mạng, là công cụ sắc bén trong cuộc đấu tranh giành độc lập cho dân tộc và xây dựng cuộc sống mới Theo Người, báo chí chỉ có một đề tài xuyên suốt là “chống thực dân đế quốc, chống phong kiến địa chủ, tuyên truyền cho độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội” Hồ Chí Minh cũng nhấn mạnh rằng báo chí cần phục vụ nhân dân lao động, phục vụ cho chủ nghĩa xã hội, đấu tranh thực hiện thống nhất đất nước và gìn giữ hòa bình thế giới.
Báo chí cần có đường lối chính trị đúng đắn để đảm bảo nội dung và hình thức thể hiện phù hợp Dựa trên đường lối này, báo chí phải tiên phong trong việc đấu tranh không khoan nhượng với những quan điểm trái ngược quy luật lịch sử, đồng thời vạch trần bản chất phản động và giả dối của kẻ thù dân tộc Đối với những người viết báo, cây bút là vũ khí sắc bén và bài báo là tiếng hô hào cách mạng Tính chiến đấu không chỉ nhằm tấn công kẻ thù mà còn tôn vinh những tấm gương tiêu biểu trong chiến đấu và lao động, khuyến khích mọi người tham gia vào cuộc cách mạng.
Người đề nghị bổ sung mục “ý kiến bạn đọc” nhằm coi đây là những ý kiến đấu tranh giữa cái đúng và cái sai Trong việc biểu dương, cần rút ra những kinh nghiệm có ý nghĩa phổ biến, còn trong phê bình thì phải cụ thể và rõ ràng Phê bình và tự phê bình là biện pháp quan trọng để tăng cường tính chiến đấu, vì chúng là công cụ cần thiết giúp chúng ta sửa chữa sai lầm và phát triển ưu điểm Nhờ khéo léo lợi dụng phương pháp này, Đảng và nhân dân ta ngày càng tiến bộ, đặc biệt trong lĩnh vực báo chí.
Khi có đường lối chính trị đúng đắn, người làm báo là nhân tố chính đảm bảo tính chiến đấu của báo chí Họ được coi là “chiến sĩ cách mạng” với trang giấy và cây bút là vũ khí sắc bén Hồ Chí Minh yêu cầu những người làm báo phải thường xuyên tu dưỡng đạo đức cách mạng, trau dồi tư tưởng và học tập chính trị để nắm vững chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước Họ cần đi sâu vào thực tế, gắn bó với quần chúng lao động, nâng cao trình độ văn hóa và rèn giũa nghiệp vụ để hoàn thiện khả năng viết lách trong sự nghiệp cách mạng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xác định đối tượng độc giả trong công tác báo chí Ông đặt ra những câu hỏi quan trọng như "Viết cho ai xem?" và "Viết để làm gì?" để nhắc nhở những người làm báo phải rõ ràng về mục đích và đối tượng của bài viết Việc xác định đối tượng tiếp nhận thông tin không chỉ giúp hình thành phương pháp sáng tạo phù hợp mà còn nâng cao hiệu quả truyền tải thông điệp trong báo chí.
Đối tượng của báo chí là đại đa số dân chúng, vì vậy, cách viết bài báo cần phải đơn giản, dễ hiểu và sử dụng ngôn ngữ trong sáng, hạn chế từ ngữ nước ngoài Việc xác định đúng đối tượng phục vụ giúp nhà báo lựa chọn nội dung phù hợp, ưu tiên những thông tin có lợi cho dân và phục vụ cách mạng Khi viết "phục vụ nhân dân," cần tôn trọng ý kiến của họ, lắng nghe và học hỏi từ nhân dân, vì đây là tiền đề cho sự thành công trong mọi lĩnh vực, không chỉ riêng viết sách hay báo.
Báo chí vì cách mạng và vì nhân dân không chỉ là mục đích mà còn là điều kiện và tiêu chuẩn đạo đức trong hoạt động báo chí Điều này thể hiện tính đảng của báo chí, thể hiện sự trung thành với Đảng và cống hiến cho sự nghiệp vĩ đại của Đảng Đảng đã đóng vai trò lãnh đạo quan trọng, hướng dẫn báo chí và đội ngũ nhà báo thực hiện nhiệm vụ cách mạng, phục vụ tốt nhất nhu cầu và nguyện vọng của nhân dân.
Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng báo chí phải phục vụ nhân dân lao động, góp phần vào cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng chủ nghĩa xã hội và gìn giữ hòa bình thế giới Ông khẳng định rằng Đảng phải lãnh đạo báo chí, trong đó yếu tố quan trọng nhất là các nhà báo cần có lập trường chính trị vững chắc Chính trị phải dẫn dắt đường lối hoạt động của báo chí để đảm bảo các hoạt động khác diễn ra đúng đắn và hiệu quả.
Để đóng góp tích cực vào sự nghiệp chung của dân tộc, báo chí cần tự giác phục tùng và tối đa hóa sự lãnh đạo của Đảng Điều này không chỉ giúp báo chí hoàn thành sứ mệnh của mình mà còn góp phần vào sự trưởng thành của Đảng trong quá trình lãnh đạo cách mạng Báo chí chỉ thực sự đúng đắn về chính trị khi được dẫn dắt bởi một đảng, dựa trên nền tảng chủ nghĩa.
M c - Lênin, một đảng mang bản chất của giai cấp công nhân và g n bó mật thiết với dân tộc, với nhân dân
Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác báo chí
Đảng đối với công tác báo chí
Trung thành với chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta luôn kiên định dưới sự lãnh đạo của Đảng, coi báo chí là công cụ tư tưởng sắc bén trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Từ những ngày đầu, Đảng ta đã nhận thức rõ vai trò quan trọng của báo chí trong việc thực hiện các nhiệm vụ cách mạng Trong cuộc đấu tranh lật đổ chế độ thực dân và phong kiến, báo chí đã trở thành công cụ mạnh mẽ để truyền bá tư tưởng, tập hợp lực lượng và động viên nhân dân tham gia vào cuộc chiến cách mạng.
Phong trào xuất bản và lưu hành báo chí công khai từ 1936-1939 đã tạo ra một mặt trận đấu tranh rộng lớn, đánh dấu một thắng lợi quan trọng của Đảng Sau Đề cương văn hóa 1943, Đảng coi báo chí là công cụ giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng, và là vũ khí sắc bén trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, góp phần lớn lao vào hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược (1954-1975).
Bước vào thời kỳ phát triển chủ nghĩa xã hội, Đảng ta đã nhận thức rõ vai trò quan trọng của báo chí trong công cuộc đổi mới, xác định rằng báo chí là công cụ thiết yếu trên mặt trận tư tưởng Để thúc đẩy xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, cần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước đối với hoạt động báo chí và xuất bản.
Chỉ thị 08-CT/TW ngày 31 tháng 3 năm 1992 của Ban Bí thư kho VII nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường lãnh đạo và quản lý trong lĩnh vực báo chí và xuất bản Theo chỉ thị, tất cả các cơ quan báo chí, xuất bản, dù thuộc Đảng, Nhà nước hay các tổ chức xã hội, đều phải hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng và tuân thủ pháp luật.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, báo chí đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì thế giới quan Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, góp phần ổn định chính trị và định hướng xã hội chủ nghĩa Báo chí không chỉ là tiếng nói của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể, mà còn là diễn đàn của nhân dân, hoạt động theo định hướng của Đảng để bảo vệ nền tảng tư tưởng và mục tiêu độc lập dân tộc, chủ nghĩa xã hội Là lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng văn hóa, báo chí là công cụ thông tin nhanh chóng, thường xuyên kết nối với nhân dân và giải quyết các vấn đề mới phát sinh Đồng thời, báo chí cần đấu tranh chống lại các âm mưu của thế lực thù địch và những khuynh hướng tư tưởng sai lầm Để thực hiện nhiệm vụ này, báo chí phải bám sát tôn chỉ, mục đích, kiên định quan điểm và đường lối của Đảng, đồng thời hướng đến mục tiêu giữ vững ổn định chính trị và xây dựng con người mới, lối sống mới, làm cho tư tưởng Mác - Lênin và Hồ Chí Minh trở thành nền tảng vững chắc trong đời sống tinh thần xã hội.
Chỉ khi hoàn thành nhiệm vụ, báo chí mới trở thành đội quân xung kích trên mặt trận tư tưởng và văn hóa, đồng thời là chỗ dựa tin cậy cho Đảng và nhân dân.
Kế thừa và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin cùng tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta khẳng định sự lãnh đạo của Đảng đối với báo chí là một yêu cầu khách quan Điều này xuất phát từ những lý do cơ bản sau đây: sự cần thiết phải định hướng thông tin, bảo đảm tính đúng đắn và hiệu quả trong việc tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, cũng như tạo ra một môi trường truyền thông lành mạnh, phục vụ lợi ích của nhân dân.
Một là, từ yêu cầu của sự nghiệp c ch mạng do Đảng lãnh đạo
Báo chí là công cụ quan trọng trong việc truyền tải tư tưởng, tập hợp lực lượng và động viên nhân dân tham gia đấu tranh giành độc lập và xây dựng chủ nghĩa xã hội Thành công của cách mạng Việt Nam có sự đóng góp lớn lao của công tác tư tưởng của Đảng, trong đó báo chí giữ vai trò then chốt Để thực hiện mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh", báo chí cần đi trước một bước, đóng góp vào việc làm cho chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, và các quan điểm của Đảng trở thành nền tảng vững chắc trong đời sống tinh thần xã hội Đồng thời, báo chí cần tích cực tham gia tổng kết thực tiễn và nghiên cứu lý luận về con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, nhằm củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và quần chúng vào đường lối đổi mới và sự thắng lợi của chủ nghĩa xã hội.
Sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là của dân, do dân và vì dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng Đảng lãnh đạo báo chí là điều kiện quan trọng để khơi dậy nhiệt huyết cách mạng, sức sáng tạo và tiềm năng trí tuệ của nhân dân Việc tổng kết kinh nghiệm phong phú từ thực tiễn sẽ góp phần hoàn thiện đường lối, chính sách của Đảng Đổi mới chỉ thành công khi đông đảo quần chúng nhân dân nhận thức đầy đủ về đường lối của Đảng; sự huy động và tổ chức các phong trào cách mạng phụ thuộc nhiều vào công tác tư tưởng của Đảng, trong đó báo chí giữ vai trò quan trọng Đảng lãnh đạo báo chí nhằm phát huy vai trò đắc lực của nó như một công cụ tư tưởng trong sự nghiệp cách mạng do Đảng khởi xướng và lãnh đạo.
Cách mạng nước ta đang đối mặt với những thời cơ và thách thức lớn, trong đó bốn nguy cơ đã được khẳng định không chỉ không giảm mà còn gia tăng Gần đây, các thế lực thù địch đang gia tăng thực hiện "diễn biến hòa bình" nhằm phá hoại sự ổn định chính trị và trật tự xã hội, cũng như chống lại sự nghiệp xây dựng CNXH và sự lãnh đạo của Đảng Kinh nghiệm lịch sử cho thấy, các thế lực phản động đã lợi dụng tự do báo chí để tạo ra sự hoài nghi trong công chúng, dẫn đến sự sụp đổ của chế độ XHCN ở Liên Xô và các nước Đông Âu Bài học này nhấn mạnh rằng sự lãnh đạo của Đảng đối với báo chí là nguyên tắc then chốt, đảm bảo cho sự ổn định và phát triển xã hội.
Hai là, B o chí có vai trò quan trọng trong công t c xây dựng Đảng và nâng cao n ng lực lãnh đạo, s c chiến đấu của Đảng
Trong quá trình hình thành và phát triển của một chính đảng vô sản, báo chí đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao trí tuệ của Đảng, giữ mối liên hệ với nhân dân và đảm bảo sự trong sạch, vững mạnh của Đảng Thông qua việc phản ánh các vấn đề cần giải quyết và những sáng kiến của đảng viên, báo chí giúp phát triển lý luận, nguyên lý chiến lược và nhiệm vụ chung của Đảng Việc phát hành rộng rãi báo chí tạo ra mối liên hệ trực tiếp giữa Đảng và các tầng lớp nhân dân, thúc đẩy sự trao đổi ý kiến và kinh nghiệm Đảng cần lãnh đạo báo chí như một công cụ tuyên truyền, giáo dục để ngày càng trở nên trí tuệ và cách mạng hơn Để duy trì sự trong sạch và vững mạnh, báo chí cần nâng cao hiểu biết về đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, đồng thời khuyến khích sự phê bình và tự phê bình trong Đảng Tuy nhiên, việc này cần được lãnh đạo chặt chẽ để tránh rơi vào cực đoan, gây hoang mang trong dư luận.
“tiếng nói của Đảng”, đồng thời là “diễn đàn của nhân dân”, để thực hiện toàn dân xây dựng Đảng
Đảng lãnh đạo báo chí xuất phát từ nhu cầu phát triển của báo chí, không nhằm hạn chế mà để đảm bảo báo chí thực hiện tốt chức năng của mình Trong bối cảnh một Đảng cầm quyền, sự lãnh đạo của Đảng tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động của báo chí.
Sự lãnh đạo của Đảng là yếu tố thiết yếu giúp báo chí duy trì tính ổn định và thực hiện nhiệm vụ chính trị trong từng giai đoạn Đảng định hướng cho báo chí xử lý các vấn đề tư tưởng và lý luận mới phát sinh, đặc biệt khi có ý kiến trái chiều Nhờ vào sự lãnh đạo này, báo chí có thể giữ vững lập trường chính trị trong những tình huống phức tạp, hoàn thành tốt vai trò là công cụ tư tưởng Nếu không có sự định hướng kịp thời từ Đảng, báo chí sẽ dễ rơi vào tình trạng thụ động, mất phương hướng, xa rời tôn chỉ và mục đích, dẫn đến việc mất dần độc giả và bị phản đối.
Đảng lãnh đạo và định hướng báo chí bằng cách cung cấp thông tin chính xác, toàn diện và cập nhật, điều này là cần thiết để báo chí thực hiện tốt chức năng thông tin và quản lý xã hội Thông qua báo chí, nhân dân sẽ hiểu rõ "ý Đảng", từ đó có thể nghe, tin và làm theo, đồng thời đóng góp ý kiến với Đảng Nếu thiếu thông tin chính thống từ Đảng, báo chí sẽ không thể truyền đạt đúng "tiếng nói của Đảng", dẫn đến việc chỉ đưa tin một cách vụn vặt, phiến diện và sai lệch.