KHÁI NIỆM VÀ CÁC NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA ĐẤU THẦU
a Khái niệm Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu theo yêu cầu của bên mời thầu.
Bên mời thầu là tổ chức hoặc cá nhân đại diện cho chủ dự án và chủ đầu tư, có trách nhiệm tổ chức và thực hiện quy trình đấu thầu.
Nhà thầu là tổ chức kinh tế có đủ tư cách pháp nhân tham gia đấu thầu. b Các nguyên tắc cơ bản
Cuộc đấu thầu với sự tham gia của nhiều nhà thầu có năng lực sẽ tạo ra sự cạnh tranh mạnh mẽ, giúp bên mời thầu lựa chọn được nhà thầu phù hợp với yêu cầu về kỹ thuật, trình độ thi công, tiến độ và tiết kiệm vốn đầu tư, đồng thời ngăn chặn tình trạng độc quyền về giá Đối với các nhà thầu, áp lực cạnh tranh thúc đẩy họ tìm kiếm các kỹ thuật, công nghệ và giải pháp tốt nhất để giành chiến thắng trong đấu thầu, từ đó góp phần tích cực vào sự phát triển của lực lượng sản xuất.
Hồ sơ dự thầu cần được đánh giá công bằng và nhất quán theo một tiêu chuẩn chung Để đảm bảo tính khách quan, việc đánh giá phải được thực hiện bởi một hội đồng xét thầu có đủ năng lực và phẩm chất.
Lý do được chọn hay bị loại phải được giải thích đầy đủ để tránh sự ngờ vực của nhà thầu.
Nguyên tắc này mang tính tương đối vì trong những trường hợp cụ thể, nhà thầu địa phương thường được hưởng một số điều kiện ưu đãi nhất định.
Các nhà thầu cần được cung cấp đầy đủ tài liệu đấu thầu với thông tin chi tiết và rõ ràng về quy mô, khối lượng, quy cách và yêu cầu chất lượng của công trình hoặc hàng hóa, dịch vụ cần xây dựng hoặc mua sắm, cũng như tiến độ và điều kiện thực hiện.
Bên mời thầu cần nghiên cứu và tính toán kỹ lưỡng mọi yếu tố liên quan để chuẩn bị hồ sơ mời thầu một cách đầy đủ và chi tiết, tránh tình trạng sơ sài.
Nhà thầu phải hiểu rõ lĩnh vực cần thực hiện theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu.
Nguyên tắc này mang tính tương đối vì các nhà thầu trong lĩnh vực chuyên môn mới có thể hiểu được.
Thực hiện dự án luôn có sự hiện diện của 3 chủ thể: chủ công trình, nhà thầu và kỹ sư tư vấn.
Kỹ sư tư vấn đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát và đảm bảo hợp đồng được thực hiện đúng quy định Họ cần phát hiện kịp thời các vấn đề liên quan đến tiến độ thi công, đồng thời đề xuất các biện pháp khắc phục hiệu quả Ngoài ra, kỹ sư tư vấn cũng phải ngăn chặn các hành vi thông đồng hay thoả hiệp có thể gây thiệt hại cho chủ đầu tư.
- Nguyên tắc trách nhiệm phân minh:
Hợp đồng xây dựng quy định rõ nghĩa vụ và quyền lợi của các bên liên quan, nhằm tránh sai sót và xác định trách nhiệm Mỗi bên đều hiểu rõ hậu quả của sơ suất và cần nỗ lực tối đa để kiểm soát bất chắc và phòng ngừa rủi ro.
Hồ sơ, tài liệu, thông tin có liên quan đến gói thầu trong suốt quá trình đấu thầu được xem là những bí mật thương mại.
Cá nhân và tập thể liên quan đến bên mời thầu, tư vấn lập hồ sơ mời thầu, cùng cơ quan thẩm định và phê duyệt hồ sơ mời thầu có trách nhiệm bảo mật thông tin trong hồ sơ mời thầu, không được tiết lộ cho bất kỳ ai trước thời điểm phát hành chính thức.
Các thông tin liên quan đến quá trình xét thầu, bao gồm hồ sơ dự thầu, sổ tay ghi chép, biên bản cuộc họp, ý kiến đánh giá của chuyên gia và tư vấn về từng nhà thầu, cùng các tài liệu liên quan khác, không được phép tiết lộ.
Hồ sơ dự thầu của nhà thầu phải được niêm phong và giữ kín trước khi mở thầu Bên mời thầu có trách nhiệm đảm bảo tính bảo mật cho hồ sơ dự thầu đã nộp Đặc biệt, hồ sơ dự thầu chào hàng cạnh tranh gửi qua fax cũng cần được bảo mật tương tự như các hồ sơ dự thầu khác.
CÁC LOẠI HÌNH ĐẤU THẦU
Theo tính chất công việc, đấu thầu có thể áp dụng cho các công việc sau:
- Đấu thầu tuyển chọn tư vấn.
- Đấu thầu mua sắm hàng hoá.
- Đấu thầu lựa chọn đối tác thực hiện dự án.
Trong trường hợp đấu thầu tuyển chọn tư vấn, nhà thầu có thể là cá nhân.
Nhà thầu đóng vai trò quan trọng trong các lĩnh vực khác nhau như xây dựng, cung cấp hàng hóa, tư vấn và đầu tư Cụ thể, họ là nhà xây dựng trong các dự án đấu thầu xây lắp, nhà cung cấp trong đấu thầu mua sắm hàng hóa, nhà tư vấn trong đấu thầu tuyển chọn tư vấn, và nhà đầu tư trong đấu thầu lựa chọn đối tác thực hiện dự án.
Hoạt động tư vấn cung cấp kiến thức và kinh nghiệm chuyên môn cần thiết cho bên mời thầu, giúp họ xem xét, quyết định và kiểm tra quá trình chuẩn bị cũng như thực hiện dự án một cách hiệu quả.
Hoạt động xây lắp là những công việc thuộc quá trình xây dựng và lắp đặt thiết bị các công trình, hạng mục công trình.
Hàng hóa bao gồm máy móc, phương tiện vận chuyển, thiết bị (có thể là toàn bộ, đồng bộ hoặc thiết bị lẻ), bản quyền sở hữu công nghiệp, bản quyền sở hữu công nghệ, nguyên liệu và vật liệu, cùng với hàng tiêu dùng như thành phẩm và bán thành phẩm.
3 CÁC HÌNH THỨC LỰA CHỌN NHÀ THẦU VÀ PHƯƠNG THỨC ĐẤU THẦU Điều 4 và điều 5 trong quy chế đấu thầu ban hành kèm theo Nghị định số 88/1999/NĐ-CP ngày 1/9/1999 quy định có các hình thức lực chọn nhà thầu và phương thức đấu thầu sau:
3.1 Các hình thức lựa chọn nhà thầu a Đấu thầu rộng rãi: Đây là hình thức đấu thầu không hạn chế số lượng nhà thầu tham dự Bên mời thầu phải thông báo công khai về các điều kiện, thời gian dự thầu trên các phương tiện thông tin đại chúng tối thiểu 10 ngày trước khi phát hành hồ sơ mời thầu Hình thức này nhằm tăng tính cạnh tranh trong đấu thầu trên cơ sở sự tham gia của nhiều nhà thầu Song do số lượng nhà thầu lớn nên có thể có những nhà thầu có phẩm chất, năng lực kém tham dự và sẽ mất nhiều thời gian cùng với chi phí cho việc tổ chức đấu thầu. b.Đấu thầu hạn chế:
Hình thức đấu thầu này yêu cầu bên mời thầu mời ít nhất 5 nhà thầu có đủ năng lực tham gia Danh sách các nhà thầu tham dự cần được phê duyệt bởi người có thẩm quyền.
Hình thức này áp dụng khi:
- Chỉ có một số nhà thầu có khả năng đáp ứng được yêu cầu của gói thầu.
- Các nguồn vốn sử dụng yêu cầu phải tiến hành đấu thầu hạn chế.
- Do tình hình cụ thể của gói thầu mà việc đấu thầu hạn chế có lợi thế.
Quy định số lượng tối thiểu nhà thầu tham dự và yêu cầu phê duyệt từ người có thẩm quyền sẽ ngăn chặn hiện tượng biến tướng trong hình thức chỉ định thầu Khi chỉ mời 2 nhà thầu, nếu một nhà thầu đủ năng lực và nhà thầu còn lại không đủ, thì nhà thầu đủ năng lực chắc chắn sẽ trúng thầu.
Hình thức chỉ định thầu cho phép chủ đầu tư nhanh chóng lựa chọn nhà thầu phù hợp với yêu cầu của mình Tuy nhiên, phương thức này cũng hạn chế sự cạnh tranh trong đấu thầu vì chỉ mời một số nhà thầu tham gia.
Theo Nghị định số 14/2000/NĐ-CP ngày 5/5/2000, chỉ định thầu là phương thức lựa chọn trực tiếp nhà thầu phù hợp với yêu cầu của gói thầu nhằm thương thảo hợp đồng.
Hình thức này được áp dụng trong các trường hợp sau:
Trong trường hợp xảy ra bất khả kháng như thiên tai, địch họa hoặc sự cố cần khắc phục ngay, chủ dự án có quyền chỉ định đơn vị đủ năng lực thực hiện công việc kịp thời Sau 10 ngày kể từ ngày ra quyết định chỉ định thầu, chủ dự án phải báo cáo nội dung chỉ định thầu cho cơ quan có thẩm quyền Nếu phát hiện sai phạm trong việc chỉ định thầu, cơ quan có thẩm quyền cần xử lý kịp thời.
+ Gói thầu có tính chất nghiên cứu thử nghiệm, bí mật quốc gia, bí mật an ninh, bí mật quốc phòng do Thủ tướng Chính phủ quyết định.
+ Gói thầu có giá trị dưới 1 tỷ đồng đối với việc mua sắm hàng hoá, xây lắp; dưới 500 triệu đồng đối với tư vấn.
Các gói thầu chỉ định thuộc dự án nhóm A được phân cấp bởi Thủ tướng Chính phủ cho Bộ trưởng, các thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, hội đồng quản trị Tổng Công ty nhà nước (Tổng Công ty 91) do Thủ tướng thành lập, và Chủ tịch Uỷ ban nhân dân Tỉnh, Thành phố trực thuộc Trung ương có thẩm quyền quyết định.
Khi chỉ định thầu các gói thầu, người có thẩm quyền quyết định chỉ định phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về quyết định của mình.
Trong trường hợp không cần thiết phải chỉ định thầu, tổ chức đấu thầu cần thực hiện theo quy định Việc tự ý chia nhỏ dự án thành nhiều gói thầu để chỉ định thầu là nghiêm cấm.
Bộ Tài chính đã quy định chi tiết về việc chỉ định thầu mua sắm đồ dùng, vật tư, trang thiết bị và phương tiện làm việc cho các cơ quan Nhà nước, đoàn thể, doanh nghiệp Nhà nước, cũng như cho lực lượng vũ trang.
Gói thầu đặc biệt có thể phát sinh do yêu cầu của cơ quan tài trợ vốn, tính phức tạp về kỹ thuật và công nghệ, hoặc do nhu cầu khẩn cấp của dự án Quyết định chỉ định thầu được thực hiện bởi người có thẩm quyền đầu tư, dựa trên báo cáo thẩm định của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng với ý kiến bằng văn bản của cơ quan tài trợ vốn và các cơ quan liên quan khác.
Vốn ngân sách cho dự án nghiên cứu quy hoạch phát triển kinh tế, ngành, đô thị và nông thôn của các cơ quan sự nghiệp không cần đấu thầu nếu đã được giao nhiệm vụ bởi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền Tuy nhiên, các cơ quan này vẫn phải ký hợp đồng cụ thể và giao nộp sản phẩm theo đúng quy định.
SỰ KHÁC BIỆT GIỮA ĐẤU THẦU CẠNH TRANH TRONG NƯỚC VỚI ĐẤU THẦU CẠNH TRANH QUỐC TẾ
Đấu thầu cạnh tranh trong nước và quốc tế đều tuân thủ các bước và thủ tục quy định, nhưng chúng có những khác biệt quan trọng Những điểm khác biệt này chủ yếu nằm ở quy trình, yêu cầu và điều kiện tham gia của các nhà thầu.
Tiếng Việt là ngôn ngữ chính được sử dụng trong hồ sơ mời thầu và nộp hồ sơ dự thầu trong nước Trong trường hợp đấu thầu quốc tế, ngôn ngữ được quy định thường là tiếng Anh, vì đây là ngôn ngữ phổ biến trong thương mại quốc tế.
Các dự án sử dụng vốn của Ngân hàng Thế giới (WB) yêu cầu ngôn ngữ giao tiếp là tiếng Anh, tiếng Pháp hoặc tiếng Tây Ban Nha Trong khi đó, các dự án sử dụng vốn từ Ngân hàng Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JBIC) chỉ sử dụng tiếng Anh.
Theo hiến chương của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), ngôn ngữ chính thức của ngân hàng là tiếng Anh Tất cả hồ sơ mời thầu và tài liệu liên quan, bao gồm cả quảng cáo, đều phải được soạn thảo bằng tiếng Anh Nếu có nhiều ngôn ngữ được sử dụng, bản tiếng Anh sẽ có giá trị quyết định.
Tiền đồng Việt Nam được sử dụng cho giá thầu và thanh toán đối với đấu thầu trong nước.
Trong đấu thầu quốc tế, nhà thầu được phép sử dụng những đồng tiền nước ngoài được chỉ định, thường là đồng đô la Mỹ
WB cho phép các nhà thầu sử dụng tối đa 3 loại tiền tệ để tham gia dự thầu, điều này mang lại thuận lợi lớn cho họ, đặc biệt trong những trường hợp cần nhập khẩu nguyên liệu từ nhiều quốc gia khác nhau.
ADB quy định trong hồ sơ mời thầu yêu cầu những nhà thầu chào giá bằng loại tiền của nước mình hoặc 1 loại tiền mua bán quốc tế.
JBIC quy định là phải sử dụng đồng Yên Nhật.
Ba là: Các điều kiện của hợp đồng
Trong lĩnh vực xây dựng, các hợp đồng cho đấu thầu trong nước thường có điều kiện đơn giản hơn nhiều so với đấu thầu quốc tế.
Trong đấu thầu quốc tế, mặc dù quy trình có phần dài dòng và phức tạp, việc áp dụng các điều kiện hợp đồng của Hiệp hội quốc tế các kỹ sư tư vấn - FIDIC là rất được khuyến nghị do tính quen thuộc của chúng trong ngành Đặc biệt, các hợp đồng hàng hóa thường có điều kiện đơn giản hơn so với đấu thầu trong nước.
Bốn là: Thời gian chuẩn bị hồ sơ dự thầu đến khi mở thầu
Theo Nghị định 88, thời gian chuẩn bị hồ sơ dự thầu tối thiểu là 15 ngày cho đấu thầu trong nước và 7 ngày cho gói thầu quy mô nhỏ, tùy thuộc vào quy mô và độ phức tạp của gói thầu Bên mời thầu có quyền gia hạn thời gian này Đối với đấu thầu quốc tế, quy định thời gian chuẩn bị hồ sơ cũng cần được tuân thủ nghiêm ngặt.
WB quy định ít nhất là 6 tuần
ADB quy định tối thiểu là 60 ngày đối với gói thầu tư vấn, mua sắm và 90 ngày đối với gói thầu xây lắp.
JBIC quy định thời gian tối thiểu cho đấu thầu quốc tế là 45 ngày, tùy thuộc vào hoàn cảnh cụ thể của dự án, quy mô và độ phức tạp của hợp đồng Đối với các công trình xây dựng lớn hoặc thiết bị phức tạp, thời gian này thường kéo dài không dưới 90 ngày.
Năm là: Thời gian mở thầu
Nghị định 88 quy định thời gian mở thầu không quá 48 tiếng kể từ khi đóng thầu. Đối với đấu thầu quốc tế:
WB yêu cầu việc mở thầu phải diễn ra ngay sau khi kết thúc thời gian đóng thầu, hoặc sau một khoảng thời gian hợp lý để đảm bảo hồ sơ dự thầu được vận chuyển từ nơi nhận thầu đến địa điểm mở thầu.
ADB quy định như WB.
JBIC: Không quy định về thời điểm mở thầu.
Theo Điều 10 Nghị định 88, đấu thầu trong nước là quy trình bắt buộc, chỉ cho phép đấu thầu cạnh tranh quốc tế khi không có sự cạnh tranh giữa các nhà thầu trong nước hoặc khi dự án có nguồn tài chính từ tổ chức quốc tế Nhà thầu trong nước tham gia đấu thầu quốc tế sẽ được hưởng ưu đãi khi so sánh hồ sơ dự thầu với nhà thầu nước ngoài, tuy nhiên, hiện chưa có hướng dẫn cụ thể về việc áp dụng ưu đãi này.
WB quy định về nhà thầu hợp lệ Tư cách hợp lệ của nhà thầu là:
Vốn vay ngân hàng chỉ được sử dụng để thanh toán cho hàng hóa và công trình do công dân của các nước thành viên cung cấp, sản xuất hoặc cung ứng Chính sách này quy định rằng công dân của các nước khác hoặc nhà thầu cung cấp hàng hóa và công trình từ nước ngoài không đủ tiêu chuẩn tham gia đấu thầu các hợp đồng được tài trợ toàn bộ hoặc một phần bằng vốn vay ngân hàng.
- Các doanh nghiệp thuộc sở hữu của Chính phủ của nước vay chỉ có thể được dự thầu khi:
• Độc lập về pháp lý và tài chính.
• Hoạt động theo Luật Thương mại.
Các cơ quan thuộc bên vay hoặc bên vay lại trong các dự án do ngân hàng tài trợ không được phép tham gia đấu thầu hoặc nộp đề án mua sắm hàng hóa và công trình cho dự án liên quan.
Sơ tuyển là bước quan trọng cho các dự án lớn và phức tạp, giúp xác định tính hợp lệ của nhà thầu đủ điều kiện nhận ưu đãi từ ngân hàng cho các nhà thầu trong nước Các tiêu chí sơ tuyển cần được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo lựa chọn đúng nhà thầu.
• Kinh nghiệm, kết quả thực hiện các hợp đồng tương tự trước đây.
• Năng lực về con người, máy móc xây dựng hoặc chế tạo.
Ngân hàng duy trì danh sách các quốc gia mà các nhà thầu hàng hóa và dịch vụ không đủ điều kiện tham gia đấu thầu các dự án do ngân hàng tài trợ Danh sách này được cập nhật thường xuyên và có thể được truy cập từ Trung tâm thông tin của Ngân hàng Thế giới (WB).
ĐẶC ĐIỂM CỦA SẢN PHẨM XÂY DỰNG VÀ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT XÂY DỰNG
7.1 Đặc điểm của sản phẩm xây dựng
1 Sản phẩm xây dựng có tính đơn chiếc Đặc điểm này đòi hỏi nhà thầu xây dựng phải có một năng lực nhất định Với mỗi công trình khác nhau thì kiến trúc, công dụng và phương pháp thi công khác nhau nên công việc bóc tách khối lượng công việc cần làm; tính toán tiến độ thi công, số lượng máy móc, nhân công huy động cho công trình và đề xuất biện pháp thi công cho công trình là khác nhau đối với một nhà thầu.
Thời gian sử dụng và giá trị sản phẩm
Khác với các sản phẩm thông thường, công trình xây dựng đòi hỏi độ bền vững cao và thời gian sử dụng lâu dài Với thời gian sử dụng kéo dài, các công trình cần được bảo trì định kỳ, sửa chữa lớn và cải tạo để đảm bảo hiệu quả và an toàn trong quá trình sử dụng.
Giá trị công trình xây dựng vượt trội so với hàng hoá thông thường, do đó, nhà thầu cần có vốn lớn để thi công trong thời gian chờ thanh toán từ chủ đầu tư Đặc điểm này chỉ ra rằng, nếu nhà thầu mắc sai sót trong quá trình thi công, sẽ dẫn đến lãng phí nghiêm trọng và việc khắc phục sẽ trở nên khó khăn.
SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY
1 Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty.
Công ty Xây lắp và phát triển nhà số 1 (HUDC-1) là doanh nghiệp nhà nước, được thành lập theo Quyết định số 822/QĐ-BXD vào ngày 19 tháng 6 năm 2000 bởi Bộ trưởng Bộ Xây dựng.
Công ty Xây lắp và phát triển nhà số 1, trước đây là xí nghiệp Xây dựng số 1, từng là đơn vị hạch toán phụ thuộc của Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị, nay là Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị Sau khi Quyết định số 822/2000/QĐ-BXD có hiệu lực, HUDC - 1 đã trở thành pháp nhân độc lập và là thành viên hạch toán độc lập của Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị.
Vào thời điểm thành lập, Công ty đã có 10 đơn vị trực thuộc, bao gồm 6 đội xây dựng, 1 đội kinh doanh vật tư, 1 đội cơ giới điện nước, và 1 xưởng mộc chuyên trang trí nội thất.
Hiện nay, HUDC-1 chuyên hoạt động trong lĩnh vực thi công xây lắp công trình, lắp đặt thiết bị kỹ thuật và trang trí nội, ngoại thất cho các công trình xây dựng.
Công ty Xây lắp và phát triển nhà số 1 (HUDC-1) chủ yếu thực hiện các công trình thuộc dự án của Tổng Công ty hoặc được giao qua đấu thầu Với sự nỗ lực của toàn thể nhân viên, HUDC-1 luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ, khẳng định vị thế trên thị trường xây dựng tại Hà Nội và các tỉnh phía Bắc Công ty nổi bật với các dự án tại khu khách sạn Tây Hồ, Trung tâm du lịch và nhà ở B1 phố Kim Đồng, khu đô thị mới Định Công, Bắc Linh Đàm, và dự án Mỹ Đình Không chỉ hoạt động tại Hà Nội, HUDC-1 còn mở rộng thi công sang các tỉnh như Bắc Kạn, Hà Nam, và Thanh Hoá Công ty luôn nỗ lực mở rộng thị trường và gia tăng giá trị các công trình tự khai thác bên cạnh việc hoàn thành tốt các dự án được giao.
Sau hơn hai năm hoạt động độc lập, Công ty Xây lắp và phát triển nhà số 1 đã vượt qua khó khăn và đạt được những kết quả tích cực Công ty chú trọng đầu tư mở rộng sản xuất và nâng cao hiệu quả kinh doanh, từ đó tạo ra nhiều việc làm, cải thiện đời sống cho người lao động, đồng thời tăng cường đóng góp cho ngân sách nhà nước và tích lũy nội bộ.
HUDC – 1 đang đối mặt với những thách thức và cạnh tranh khốc liệt trên thị trường, vì vậy việc duy trì vị thế và mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh là vô cùng quan trọng Những kết quả ban đầu đạt được tạo nền tảng vững chắc cho công ty trong việc thực hiện các chính sách phát triển trong tương lai.
Một sổ chỉ tiêu kinh tế qua các năm
2.Tổng số tài sản nợ 131 697 1.822 3.670 5.376
II.TS CĐ và ĐTư dài hạn 4.297 4.228 10.132 20.455 40.166
2 Đặc điểm quy trình sản xuất và chức năng nhiệm vụ sản xuất kinh doanh
Công ty Xây lắp và phát triển nhà số 1 (HUDC-1) được thành lập trong bối cảnh dự án phát triển đô thị Hà Nội đang diễn ra, chuyên thi công các công trình nhà ở cao tầng Các dự án của HUDC-1 bao gồm cả những công trình tự khai thác và các công trình do Tổng Công ty giao nhiệm vụ Tổ chức sản xuất kinh doanh của HUDC-1 được thực hiện qua nhiều công việc khác nhau, đảm bảo chất lượng và tiến độ cho từng dự án.
- Tổ chức tham gia đấu thầu hoặc nhận thầu trực tiếp từ Tổng Công ty.
- Ký hợp đồng giao nhận thầu.
- Tổ chức thi công công trình.
Hồ sơ đấu thầu và hợp đồng giao nhận thầu chỉ áp dụng cho các công trình mà Công ty tự khai thác Đối với các dự án được giao nhiệm vụ từ Tổng Công ty, Công ty sẽ nhận giấy giao nhiệm vụ cùng với các tài liệu liên quan đến thi công từ Tổng Công ty.
Sau khi ký hợp đồng giao nhận thầu hoặc nhận giấy giao nhiệm vụ từ Tổng Công ty, các đơn vị trực thuộc sẽ tiến hành thi công các công trình theo sự phân công Công ty áp dụng phương pháp kết hợp giữa lao động thủ công và máy móc trong quá trình xây lắp Thi công xây dựng nhà cao tầng bao gồm các bước chính như: chuẩn bị mặt bằng, thi công phần móng, thi công phần thô và hoàn thiện.
3.Cơ cấu chức năng và đặc điểm quản lý của Công ty.
Bộ máy quản lý của Công ty được tổ chức theo hình thức trực tuyến chức năng, với ban giám đốc đứng đầu, bao gồm giám đốc và các phó giám đốc.
Giám đốc là người đứng đầu trong Công ty, có quyền điều hành tối cao và đại diện pháp lý cho Công ty Họ chịu trách nhiệm trước Tổng Công ty và pháp luật về việc quản lý và điều hành các hoạt động của Công ty.
Giám đốc Công ty có hai phó giám đốc, một phụ trách kỹ thuật và một phụ trách kinh doanh Các phó giám đốc có trách nhiệm hỗ trợ giám đốc điều hành theo sự phân công và ủy quyền, đồng thời chịu trách nhiệm trước giám đốc và pháp luật về nhiệm vụ được giao.
Công ty có bốn phòng ban chuyên môn nghiệp vụ: Phòng Tài chính kế toán, Phòng Kinh tế kế hoạch, Phòng Kỹ thuật thi công và Phòng Tổ chức hành chính Các phòng ban này được chuyên môn hóa theo chức năng quản trị, hỗ trợ giám đốc trong việc quản lý và điều hành công việc Nhiệm vụ của họ là chuẩn bị các quyết định, theo dõi và hướng dẫn các đơn vị trực thuộc cũng như nhân viên cấp dưới thực hiện đúng và kịp thời các quyết định quản lý.
Phòng Tài chính kế toán có chức năng tham mưu, giúp việc cho giám đốc
Công ty chuyên về lĩnh vực tài chính kế toán, đảm bảo ghi chép kịp thời và chính xác các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong hoạt động sản xuất kinh doanh Chúng tôi tổ chức, hướng dẫn và chỉ đạo mọi hoạt động tài chính kế toán của Công ty.
TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU XÂY DỰNG Ở NƯỚC TA HIỆN NAY 46 IV CÔNG TÁC DỰ THẦU CỦA CÔNG TY
Kể từ khi Nghị định 43/CP ngày 16/7/1996 ban hành quy chế đấu thầu, hầu hết các dự án đầu tư xây dựng đã được thực hiện thông qua hình thức đấu thầu Việc áp dụng đấu thầu đã mang lại nhiều kết quả tích cực cho quá trình triển khai các dự án này.
Một là: Tiết kiệm vốn đầu tư nhờ đấu thầu
So với thực tế trong chế độ giao thầu, chi phí thực tế của các dự án đầu tư thường lớn hơn dự toán, có khi gấp từ 1,5 đến 2 lần, điều này càng làm nổi bật hiệu quả của công tác đấu thầu.
Dự án đường Láng - Hòa Lạc, cụ thể là gói thầu số 10 từ km 27 đến km 30, có tổng dự toán lên tới 17,1 tỷ đồng Tuy nhiên, sau quá trình đấu thầu, hợp đồng đã được ký kết với giá chỉ 6,9 tỷ đồng.
Hai là: Tận dụng được những "khoản dư" sau đấu thầu đối với dự án sử dụng nguồn vốn ODA
Nhờ vào tổ chức đấu thầu quốc tế, các dự án sử dụng nguồn vốn ODA thường nhận được khoản tài trợ lớn hơn giá bỏ thầu, tạo ra một "khoản dư" đáng kể sau quá trình đấu thầu.
Thực tế cho thấy, khi nhà tài trợ đồng ý dựa trên việc đánh giá hiệu quả toàn bộ quá trình triển khai dự án, bao gồm tiến độ giải ngân và trình độ quản lý dự án, bên vay sẽ tiếp tục thực hiện các hạng mục công trình khác.
Có 2 dự án có quy mô khá lớn được triển khai bằng số vốn "dư" sau đấu thầu. (Nguồn: 13 - trang 5).
Dự án xây dựng tuyến tránh Pháp Vân - Cầu Giế được thực hiện bởi hai chủ dự án là PMV1 và PMV18, với tổng vốn đầu tư khoảng 30 triệu USD Số tiền này được "trích" từ dự án nâng cấp, cải tạo quốc lộ 1A do JBIC tài trợ.
Dự án nâng cao hiệu quả khai thác quốc lộ 5 có tổng vốn khoảng 50 triệu USD, được tài trợ từ dự án cải tạo và nâng cấp quốc lộ 5 của JBIC.
Các hiệp định vay vốn ODA giữa Chính phủ Việt Nam và các nhà tài trợ dựa trên nguyên tắc số tiền viện trợ dành cho từng dự án và vốn vay quyết định dựa trên số liệu dự án tiền khả thi Do đó, quy hoạch tổng thể dự án chính xác không chỉ nâng cao hiệu quả mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các dự án sử dụng vốn dư sau đấu thầu.
Bên cạnh những ưu điểm trên, công tác đấu thầu xây dựng còn tồn tại những hạn chế sau:
Để nhận được hợp đồng thi công công trình xây dựng cơ bản, nhà thầu cần phải có mối quan hệ và sự ủng hộ từ nhiều nguồn Các công trình đặc biệt thường phải vượt qua nhiều cửa ải, từ cửa chính đến cửa phụ, và đều cần phải có lễ lạt, từ quà nhỏ như thuốc và chè đến những khoản tiền lớn hơn Những chi phí này sẽ được nhà thầu tính vào giá thành, vì không ai muốn chi tiền túi Hệ quả là, bên cạnh vật liệu xây dựng khổng lồ, các công trình còn phải gánh chịu áp lực từ nền tảng xã hội phức tạp, dẫn đến các vấn đề như lún móng, nứt tường và dột trần.
Hai là : Giá bỏ thầu quá thấp
Giá bỏ thầu quá thấp so với dự toán đã khiến các nhà thầu, chủ đầu tư và cơ quan tư vấn thiết kế bất ngờ Nhà thầu trúng thầu thường không cảm thấy vui mừng vì nhận ra rằng với mức giá này, họ không chỉ không có lãi mà còn có nguy cơ thua lỗ nặng.
Trong các dự án sử dụng vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước, mặc dù nhà nước có thể được lợi khi giá chào thầu thấp hơn giá dự toán, nhưng thực tế cho thấy chất lượng công trình thường bị ảnh hưởng Các nhà thầu có thể điều chỉnh chi phí bằng cách sử dụng vật tư rẻ tiền, cắt giảm công đoạn và khối lượng thực hiện Cuối cùng, họ thường giải quyết khâu nghiệm thu với giám sát bên A thông qua các biện pháp không chính thức như "phong bì".
Các dự án sử dụng vốn vay hoặc ODA thường có các nhà thầu chính là nhà thầu nước ngoài, nhờ vào lợi thế về quy chế tín dụng, công nghệ, tiềm lực tài chính, kinh nghiệm và uy tín quốc tế Giá công trình được xác định theo mặt bằng quốc tế thông qua đấu thầu quốc tế Mặc dù nhà thầu nước ngoài có thể đưa ra giá thầu thấp, tưởng chừng như họ sẽ chịu lỗ, nhưng thực tế họ vẫn có thể thu được lợi nhuận cao, trong khi khoản lỗ sẽ do các nhà thầu phụ gánh chịu.
Sau khi thắng thầu, nhà thầu chính nước ngoài thường hợp tác với các nhà thầu phụ trong nước Tuy nhiên, do thiếu quy định pháp luật, quy chế đấu thầu hiện tại của Việt Nam chỉ quy định việc đấu thầu giữa hai bên A và B, mà chưa có hướng dẫn về việc chuyển thầu giữa các bên B Điều này dẫn đến tình trạng các hạng mục "ngon ăn, dễ làm" thường được chuyển cho các nhà thầu phụ nước ngoài, trong khi các hạng mục "khó nhai" mới được giao cho các nhà thầu phụ trong nước.
Trở thành nhà thầu phụ không phải là điều dễ dàng, khi các nhà thầu phụ Việt Nam thường phải hạ giá để cạnh tranh, dẫn đến việc nhà thầu chính nước ngoài chỉ chi trả chưa đến 50% chi phí dự toán Trong quá trình thực hiện, nhà thầu chính không chấp nhận việc cắt xén chất lượng, buộc nhà thầu phụ phải tuân thủ quy chuẩn và cam kết chất lượng, điều này khiến họ gặp khó khăn về tài chính Để có giá thầu thấp, nhà thầu phụ thường phải giảm hoặc loại bỏ chi phí khấu hao, giảm định mức lao động, sử dụng vật tư cũ từ thời bao cấp, và cắt giảm chi phí bảo hiểm cũng như an toàn lao động.
Nhà thầu phụ Việt Nam đang tự làm giảm giá trị tài sản và năng lực của mình, dẫn đến việc làm giàu cho các nhà thầu chính nước ngoài Một thực tế dễ nhận thấy là các thầu phụ Việt Nam thường đưa ra giá thầu thấp, chủ yếu là từ các doanh nghiệp nhà nước, trong khi các doanh nghiệp tư nhân và liên doanh nước ngoài không chấp nhận thực hiện công việc nếu phải chịu lỗ.
CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG DỰ THẦU CỦA CÔNG TY
1 Công tác Marketing xây dựng
Công tác marketing xây dựng được coi là nhiệm vụ trọng tâm và ưu tiên số 1 trong toàn bộ hoạt động sản xuất kinh tế của công ty.
Để xây dựng uy tín trong lĩnh vực xây dựng và thực hiện chiến lược tăng trưởng đa dạng, công ty cần mở rộng địa bàn hoạt động và tiếp cận khách hàng, bao gồm các chủ đầu tư và công ty liên doanh cần đầu tư xây dựng Việc nắm bắt kế hoạch dự án, loại hình và kinh phí đầu tư là rất quan trọng, mặc dù đây là một thách thức Nhờ vào khả năng thuyết phục và kinh nghiệm giao tiếp, công ty đã hiểu rõ nhu cầu của các chủ đầu tư và thu hút họ trở thành khách hàng Tại Bắc Ninh, công ty đã thành lập một chi nhánh mới và ký kết nhiều dự án xây dựng cũng như giao thông.
Công ty không chỉ triển khai các dự án trực tiếp mà còn nhận được sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Tổng công ty xây dựng Hà Nội, thông qua việc bàn giao những công trình mà Tổng công ty là thầu chính, như dự án xây dựng nhà máy xi măng Hoàng Mai và dự án đóng cọc nhà máy xi măng Nghi Sơn.
Năm 2000, công ty đã tái khôi phục thị trường TP Hồ Chí Minh bằng việc trúng thầu hai dự án lớn, gồm Trung tâm thông tin di động khu vực phía Nam và Trung tâm khoa học tự nhiên và công nghệ quốc gia, với tổng giá trị 42,1 tỷ đồng Đồng thời, công ty cũng mở rộng sang thị trường Lào, một thị trường xây dựng mới đầy tiềm năng, thông qua dự án xây dựng trụ sở địa chính cho hai tỉnh Savanakhét và Champasak, và đang chờ kết quả từ dự án đường giao thông tỉnh Udomxay.
Công ty không chỉ tiếp tục phát triển các ngành nghề truyền thống mà còn mở rộng sang lĩnh vực đầu tư xây dựng nhà ở, với dự án nhà C3 và ba đơn nguyên 12 tầng tại khu BII - Dự án làng Quốc tế Thăng Long Đồng thời, dự án khu nhà ở Trung Yên, được thành phố cấp phép, đang được triển khai nhanh chóng với mục tiêu khởi công vào quý IV năm 2001 Công ty cũng đang từng bước thực hiện các dự án đầu tư trong lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng.
1 nhà máy cán thép nóng với công suất 120.000 tấn/năm.
Công ty thực hiện loại hình và các phương pháp quảng cáo sau :
Các công trình lớn nhỏ do công ty thi công đều được gắn biển với tên Công ty xây dựng số 4, nhằm tạo dựng hình ảnh thương hiệu trong tâm trí khách hàng.
- Đăng báo tuyển dụng cán bộ công nhân viên để khách hàng thâý được sự phát triển củacông ty.
- Giới thiệu về năng lực, tổ chức, tiềm lực và thành tích của công ty trên tạp chí chuyên ngành xây dựng để tạo được thế phân biệt cao.
2 Cơ cấu tổ chức quản lý và cơ cấu tổ chức sản xuất a Cơ cấu tổ chức quản lý
Cơ cấu tổ chức quản lý doanh nghiệp bao gồm các bộ phận chuyên môn hóa, có mối liên hệ và phụ thuộc lẫn nhau, được phân chia theo cấp bậc để thực hiện các chức năng quản lý và đạt được mục tiêu chung Cơ cấu này gồm hai phân hệ: bộ phận quản lý thể hiện sự phân chia chức năng theo chiều ngang và cấp quản lý phản ánh sự phân chia chức năng theo chiều dọc, cho thấy mức độ tập trung hóa trong quản lý Hệ thống quản lý của công ty thường được tổ chức theo dạng trực tuyến tham mưu.
Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Công ty
Phó Giám đốc Phó Giám đốc
102 Đội XD 103 Đội XD 104 Đội XD 105 Đội XD 106 Đội
XD 10 7 Đội QLTB Và TCCG
- Giám đốc phụ trách chung, có quyền ra lệnh và quyết định
Các phó giám đốc chịu trách nhiệm lãnh đạo các phòng ban được phân công, tuy nhiên không có quyền ra lệnh trực tiếp Họ điều hành các phòng chức năng và hỗ trợ giám đốc trong việc ra quyết định bằng cách sử dụng kinh nghiệm của các chuyên gia.
Các phòng ban chức năng đóng vai trò quan trọng trong việc tham mưu và đề xuất các biện pháp giúp giám đốc công ty quản lý và điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh Họ cũng có trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra và tổng hợp tình hình sản xuất kinh doanh, đồng thời thực hiện các nhiệm vụ quản lý khác Mỗi phòng ban phải chịu trách nhiệm cá nhân về các hoạt động mà mình phụ trách.
Các xí nghiệp được thành lập nhằm thực hiện thi công các công trình theo ủy quyền của công ty, đảm bảo chỉ đạo, kiểm tra và theo dõi kịp thời trong quá trình thi công Họ có trách nhiệm bảo đảm đúng thiết kế kỹ thuật, chất lượng công trình, tiến độ thi công và an toàn lao động Dựa trên kế hoạch từ giám đốc công ty, các đơn vị chủ động tìm kiếm việc làm và phối hợp với các phòng chức năng để hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Các đội trực thuộc chủ yếu thực hiện thi công các dự án được công ty giao, với địa điểm hoạt động và biên chế thay đổi tùy theo từng dự án Cơ cấu tổ chức sản xuất linh hoạt để đáp ứng nhu cầu cụ thể của từng công trình.
Công ty có 12 đơn vị trong đó có 11 đội trực thuộc và 1 chi nhánh tại Bắc Kạn
Chi nhánh tại Bắc Kạn đóng vai trò đại diện cho công ty trong việc tìm kiếm cơ hội việc làm, đồng thời đảm nhận trách nhiệm tổ chức các đội thi công theo các dự án đã ký kết.
Công ty có 11 đội chuyên trách thực hiện các dự án xây dựng, giao thông và thủy lợi, hoạt động dưới sự chỉ đạo trực tiếp của công ty Mỗi đội được giao khoán toàn bộ chi phí để phát huy tinh thần lao động sáng tạo, đảm bảo chất lượng công trình Sau khi hoàn thành dự án, nhiệm vụ của đội cũng kết thúc, do đó không có trụ sở cố định và tổ chức của đội sẽ thay đổi tùy thuộc vào yêu cầu của dự án tiếp theo.
Các công trình trực thuộc được thành lập để thực hiện nhiệm vụ sản xuất theo sự cho phép của nhà nước Các đơn vị này hoạt động theo kế hoạch và hạch toán nội bộ, đồng thời chịu sự quản lý và hướng dẫn của công ty Thủ trưởng các đơn vị có trách nhiệm quản lý và điều hành hoạt động trong phạm vi được phân công, có quyền ký hợp đồng kinh tế để mua sắm vật tư và thuê thiết bị phục vụ cho nhiệm vụ được giao, nhưng phải tuân thủ giá cả và thủ tục hiện hành Mối quan hệ giữa các đơn vị trong công ty và với các thành phần kinh tế khác phải được thực hiện qua hợp đồng kinh tế và thanh toán qua tài khoản của công ty.
Các đơn vị cần chủ động lập kế hoạch dựa trên thông tin và các dự án khả thi có trong kế hoạch của mình.
Với 1 cơ cấu tổ chức quản lý và cơ cấu tổ chức sản xuất linh hoạt như trên, việc chỉ đạo điều hành sản xuất kinh doanh được diễn ra thông suốt, sử lý nhanh chóng mọi tình huống trong xây dựng, đảm bảo chất lượng công trình và tiến độ thi công, góp phần quan trọng vào khả năng thắng thầu của công ty.
3 Năng lực đội ngũ cán bộ công nhân viên