Tớnh cấp thiết của ủề tài
CRD (Chronic Respiratory Disease) cũn gọi là bệnh viờm ủường hụ hấp mạn tính của nhiều loại gia cầm nhưng phổ biến nhất là ở gà và gà tây
CRD là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm đối với gà, đặc biệt là gà nuôi theo phương thức công nghiệp Bệnh này làm giảm sức đề kháng và chất lượng thịt của gà, đồng thời lây truyền qua trứng, dẫn đến giảm tỷ lệ ấp nở và tăng tỷ lệ chết trong quá trình ấp CRD có thể làm giảm tỷ lệ ấp nở của gà đến 30%, giảm tỷ lệ nở 14% và giảm tăng trọng đến 16% Tại Việt Nam, điều kiện khí hậu ẩm ướt và sự chênh lệch nhiệt độ cao trong ngày tạo cơ hội cho mầm bệnh phát triển, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của đàn gà.
Trong những năm gần đây, đã có nhiều nghiên cứu về bệnh CRD, bao gồm điều tra tình hình nhiễm bệnh (Đào Thị Hảo, 1996), sử dụng kháng sinh để điều trị (Nguyễn Hữu Vũ, 1996), và phát triển vaccine phòng bệnh (Vũ Quang Hợp, 1997) Tuy nhiên, các nghiên cứu này chỉ tập trung vào từng khía cạnh cụ thể, trong phạm vi hạn chế của một trại hoặc điều kiện thuốc và vaccine chưa đầy đủ, do đó chưa mang tính toàn diện Mỗi vùng địa lý lại có đặc điểm dịch tễ riêng, dẫn đến việc áp dụng biện pháp điều trị cũng khác nhau Hiện tại, chưa có thuốc đặc hiệu để điều trị CRD ở gà; kháng sinh và sulfonamid chỉ có tác dụng làm giảm triệu chứng và điều trị các bệnh nhiễm trùng thứ phát.
Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội đang tiến hành nghiên cứu về Mycoplasma trong lĩnh vực khoa học nông nghiệp Hiện tại, chưa có loại kháng sinh nào có khả năng loại bỏ hoàn toàn mầm bệnh này, mà chỉ có tác dụng kiểm soát sự phát triển của nó.
Mycoplasma cũng như các loại mầm bệnh khác có khả năng bội nhiễm (Nhữ
Để giảm thiểu thiệt hại kinh tế do bệnh gây ra và đề xuất phương pháp điều trị hiệu quả, Văn Thụ và cộng sự (2007) đã tiến hành nghiên cứu về đề tài này.
“Nghiờn c ứ u quy trỡnh s ả n xu ấ t ch ế ph ẩ m khỏng th ể lũng ủỏ ch ố ng
Mycoplasma gallisepticum và ứ ng d ụ ng th ử nghi ệ m”.
Mục tiờu của ủề tài
2.1 Xõy dựng ủược quy trỡnh gõy tối miễn dịch cho ủàn gà ủẻ trứng với
2.2 ðưa ra ủược quy trỡnh sản xuất chế phẩm khỏng thể lũng ủỏ Mycoplasma gallisepticum ủể phũng trị bệnh do Mycoplasma gallisepticum gõy ra trờn ủàn gà
2.3 ðưa ra ủược phỏc ủồ phũng và trị bệnh do Mycoplasma gallisepticum gõy ra trờn ủàn gà.
í nghĩa khoa học và thực tiễn của ủề tài
- Gúp phần ủề ra biện phỏp phũng trị bệnh CRD ở gà ủạt hiệu quả cao
- Chế phẩm khỏng thể lũng ủỏ dựng phũng và trị bệnh CRD sẽ hạn chế sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… 3
Chương 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1 Tình hình nghiên cứu bệnh CRD ở gà trên thế giới và Việt Nam
1.1.1 Tình hình bệnh CRD ở gà trên thế giới
Nguyên nhân chính gây bệnh CRD ở gà là Mycoplasma gallisepticum (MG), dẫn đến thiệt hại kinh tế lớn cho ngành chăn nuôi gia cầm công nghiệp Kể từ thập kỷ 70, bệnh CRD đã thu hút sự quan tâm của các nhà khoa học nhằm nghiên cứu và tìm ra biện pháp phòng trị hiệu quả, đồng thời phát triển giống gà sạch bệnh, khỏe mạnh.
Năm 1954, nhiều tỏc giả ủó nghiờn cứu bệnh CRD ở gà tại một số nước trong khu vực châu Á cho thấy: bệnh là do Mycoplasma gallisepticum (MG) và
Mycoplasma synoviae (MS) gõy ra Cỏc tỏc giả ủó dựng vaccine MG nhược ủộc phũng bệnh ủạt hiệu quả kinh tế và tạo ra ủàn gà sạch bệnh (Sato, 1996) [68]
Năm 1979, Harbi và cộng sự [44] ủó thụng bỏo về kết quả phõn lập và giỏm ủịnh mầm bệnh ở gà bị mắc bệnh CRD tại Sudan là do MG
Năm 1984, Lin và cộng sự đã nghiên cứu khả năng tạo miễn dịch của các chủng vaccine nhược độc, cho thấy rằng các loại vaccine này có hiệu quả trong việc phòng bệnh CRD cho gà con.
Vào năm 1986, Mohammed và cộng sự đã phát triển phản ứng ELISA để phát hiện kháng thể MG và MS trong lòng trứng và huyết thanh gà tại Mỹ, cho thấy phản ứng này có độ nhạy cao.
Nghiên cứu của Bencina và cộng sự (1989) đã thành công trong việc chẩn đoán nhanh Mycoplasma gallisepticum (MG) và Mycoplasma synoviae (MS) thông qua phản ứng miễn dịch huỳnh quang trực tiếp Nghiên cứu được thực hiện trên mẫu bệnh phẩm từ đường hô hấp trên của gà nghi mắc bệnh CRD tại Nam Tư Kết quả cho thấy tỷ lệ nhiễm MG và MS ở gà 12 tuần tuổi lần lượt là 74% và 55%.
Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội đã thực hiện nghiên cứu về luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp Vào năm 1990, tác giả Bradbury cùng các cộng sự đã áp dụng kỹ thuật miễn dịch huỳnh quang để chẩn đoán bệnh CRD ở gia cầm.
Vào năm 1989, tác giả Shimizu và cộng sự tại Nhật Bản đã nghiên cứu thành công kỹ thuật dựng phản ứng ức chế hấp phụ hồng cầu để phát hiện kháng thể MG.
Năm 1990 tại Úc, Morrow và Bell [62] chẩn đốn bệnh CRD bằng phản ứng ELISA cho thấy có 20% số gà mắc bệnh do MG
Nghiên cứu của tác giả Fan và cộng sự (1995) cho thấy rằng phản ứng PCR rất nhạy và có khả năng xác định mầm bệnh ngay cả khi không nuôi cấy phân lập được.
Theo Shukla và cộng sự (1985) [71] khi kiểm tra MG ở 195 mẫu huyết thanh gà bằng phản ứng ngưng kết thấy 42,5% mẫu dương tính
Nghiên cứu của tác giả Barbour và cộng sự (1998) cho thấy Enrofloxacin có hiệu quả cao trong việc điều trị bệnh do Mycoplasma gallisepticum (MG), với độ nhạy cao đối với vi khuẩn này.
Theo nghiên cứu của Theo Sumano và cộng sự (1998), việc sử dụng hai loại kháng sinh Enrofloxacin và Norfloxacin để điều trị gà mắc bệnh CRD cho thấy hiệu quả điều trị tốt.
Nghiên cứu của tác giả Jordan và cộng sự (1998) cho thấy rằng các loại kháng sinh như Valnemulin, Tiamulin, Tylosin và Enrofloxacin có hiệu quả điều trị bệnh Mycoplasma Gallisepticum (MG) ở gà tốt hơn so với Lincomycin và Spectinomycin.
Năm 1996, Jordan và cộng sự đã nghiên cứu hai loại kháng sinh Valnemulin và Tylosin để phòng ngừa bệnh CRD do Mycoplasma gallisepticum (MG) và Mycoplasma synoviae (MS), cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc phòng bệnh CRD do MG gây ra.
Nghiên cứu của tác giả Branton và cộng sự (1997) tại Mỹ chỉ ra rằng chủng MG (chủng F) và MS không có ảnh hưởng đáng kể đến tỷ lệ đẻ và kích cỡ trứng.
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… 5
Năm 1997, Kempf và cộng sự đã tiến hành nghiên cứu các phương pháp chẩn đoán như phân lập, RPA và ELISA bằng cách gây nhiễm chủng Mycoplasma gallisepticum (MG) không điển hình cho gà Kết quả nghiên cứu cho thấy việc chẩn đoán bằng các phương pháp này gặp khó khăn đối với biến chủng MG.
Tại đài Loan vào năm 1994, Lin và cộng sự [58] ựã công bố có 21 loại kháng sinh mẫn cảm với Mycoplasma phân lập từ gia cầm
Nhờ áp dụng chương trình quốc gia khống chế bệnh CRD từ các nước tiên tiến như Mỹ, Hà Lan, Đức, Pháp, đã tạo ra những trại gà sạch bệnh, cung cấp trứng và gà giống an toàn cho ngành chăn nuôi Hiện tại, tại các quốc gia này, những trại gà có kết quả dương tính khi kiểm tra phát hiện MG sẽ không được sử dụng làm giống.
Tình hình bệnh CRD ở gà tại Việt Nam đã được phát hiện lần đầu vào năm 1972 và từ đó đã có nhiều nghiên cứu về bệnh này, cho thấy chủ yếu do chủng MG gây ra Bệnh CRD diễn ra quanh năm, chịu ảnh hưởng từ điều kiện thời tiết thất thường và vệ sinh kém trong chăn nuôi Ngoài ra, bệnh còn kết hợp với các bệnh khác, dẫn đến các vụ dịch lớn và tỷ lệ chết cao, gây thiệt hại kinh tế đáng kể cho ngành chăn nuôi gà.
