Sáng kiến kinh nghiệm mầm non được hoàn thành với một số biện pháp như sau: Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua hoạt động học tập; Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua hoạt động góc; Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua hoạt động lao động tập thể; Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua giờ ăn, giờ ngủ; Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua hoạt động chiều;..
CƠ SỞ LÝ LUẬN
Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non là việc cung cấp kiến thức cơ bản về môi trường phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ, nhằm hình thành thái độ và hành vi tích cực đối với môi trường Khi trẻ được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng, không chỉ chất lượng cuộc sống được nâng cao mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững và lành mạnh của xã hội.
Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non là một hoạt động giáo dục quan trọng, yêu cầu sự nhạy bén và linh hoạt trong việc lồng ghép nội dung vào các môn học Hoạt động này bắt đầu bằng việc cho trẻ làm quen với động vật và thực vật xung quanh, giúp trẻ hiểu mối quan hệ giữa chúng và môi trường sống Khi chăm sóc cây cối và động vật, trẻ nhận biết sự khác biệt trong từng giai đoạn phát triển và thấy được vai trò của lao động con người trong việc tạo ra môi trường bền vững Để nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, trẻ cần được tìm hiểu về khái niệm môi trường, ô nhiễm và lý do bảo vệ môi trường thông qua các môn học liên quan đến thế giới xung quanh.
Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ em là cần thiết để hình thành thái độ và hành vi tích cực trong việc bảo vệ môi trường, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội Với tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng, giáo viên mầm non đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục trẻ từ sớm về ý thức bảo vệ môi trường, nhằm xây dựng một tương lai xanh – sạch – đẹp Việc tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào chương trình giáo dục mầm non là hợp lý và có thể thực hiện qua nhiều hình thức khác nhau, nhờ vào thiết kế chương trình tích hợp các chủ đề giáo dục.
THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ
Đặc điểm tình hình chung
Trong những năm gần đây nhà trường đã đi lên cả về số lượng và chất lượng
Trường hiện có hơn 590 trẻ em với 12 lớp, bao gồm 10 lớp mẫu giáo và 2 nhóm nhà trẻ Trong nhiều năm qua, trường đã được công nhận là trường tiên tiến cấp huyện, thành tích này là kết quả của sự nỗ lực không ngừng của giáo viên và học sinh, cùng với sự quan tâm sát sao từ Ban giám hiệu nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và khẳng định vị thế của nhà trường.
Trường học quê hương với truyền thống hiếu học mang lại cho trẻ em môi trường yên bình, gắn bó với thiên nhiên và vẻ đẹp của làng quê Là một giáo viên gắn bó với quê hương, tôi tự hào nhưng cũng lo lắng trước tình trạng ô nhiễm môi trường Do đó, tôi luôn nỗ lực lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường vào chương trình học, giúp trẻ hiểu rõ tầm quan trọng của những hành động này Việc này đòi hỏi giáo viên phải linh hoạt, nhạy bén trong các hoạt động để trẻ vừa học vừa chơi một cách tự nhiên Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường từ nhỏ sẽ tạo nền tảng vững chắc cho nhân cách trẻ sau này.
Những thuận lợi và khó khăn
Trường học được thiết kế khang trang, thoáng mát với khuôn viên rộng rãi và nhiều cây xanh, tạo bóng mát và không gian đẹp mắt nhờ vào các bồn hoa sắc màu Mỗi lớp học đều có góc thiên nhiên với cây cảnh và cây xanh bên cửa sổ, giúp không khí luôn thoáng đãng Nhờ đó, trường học trở thành một môi trường thân thiện, mang đến cho trẻ em niềm vui mỗi ngày, tạo điều kiện tốt cho các hoạt động học tập.
- Ban giám hiệu quan tâm, đầu tư, bồi dưỡng, về chuyên môn, tạo điều kiện cho giáo viên đi tham quan học hỏi trong và ngoài trường
Giáo viên có kinh nghiệm và trình độ chuyên môn vượt trội, luôn nhiệt tình và tận tâm với nghề, yêu thương trẻ em Họ sáng tạo trong công việc, có tinh thần trách nhiệm cao và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao Luôn tích cực học hỏi, giáo viên không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và năng lực sư phạm.
Nhà trường đã đầu tư đầy đủ các đồ dùng, đồ chơi và phương tiện học liệu, đồng thời khuyến khích phong trào làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo phục vụ cho việc dạy và học Giáo viên chủ động sử dụng đồ dùng, đồ chơi một cách hiệu quả trong tất cả các hoạt động Tuy nhiên, vẫn còn gặp khó khăn trong việc duy trì và phát triển các hoạt động này.
Khu công nghiệp tại địa phương đã thúc đẩy quá trình sản xuất, tuy nhiên điều này cũng dẫn đến ô nhiễm không khí và môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân, đặc biệt là trẻ nhỏ.
Ý thức bảo vệ môi trường của người dân còn hạn chế, dẫn đến khó khăn trong việc thu gom và xử lý rác thải rắn Hệ quả là hiện tượng vứt rác bừa bãi và vứt trộm ra môi trường vẫn diễn ra, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến vệ sinh môi trường.
CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
Biện pháp 1: Điều tra khảo sát thực trạng hành vi, ý thức bảo vệ môi trường
Qua việc quan sát hành vi và ý thức của trẻ trong lớp, cùng với việc kiểm tra thực tế, tôi đã đánh giá thực trạng ý thức bảo vệ môi trường của trẻ 4-5 tuổi Phân tích cho thấy trẻ đã có nhận thức về bảo vệ môi trường, nhưng không thường xuyên thực hiện do một số nguyên nhân khách quan Dựa trên kết quả này, tôi đã đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ trong mầm non.
Phụ huynh chưa chú trọng đến việc giáo dục trẻ em về bảo vệ môi trường, dẫn đến việc trẻ không nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này Khả năng nhận thức của trẻ em còn hạn chế, và cách lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường chưa đủ sáng tạo, khiến trẻ dễ quên Do đó, giáo viên cần tìm kiếm những phương pháp hiệu quả hơn để giúp trẻ học hỏi một cách tự nhiên, từ đó nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong từng em nhỏ.
Ngay từ đầu năm điều trước tiên tôi khảo sát trên trẻ thông qua các hoạt động để có hướng giáo dục ý thức bảo vệ môi trường
Kết quả khảo sát trẻ đầu năm học
STT NỘI DUNG TỔNG SỐ (61 trẻ) Đạt % Chưa đạt %
1 Biết chăm sóc và bảo vệ cây 25 = 41% 36 = 59%
2 Có ý thức giữ gìn vệ sinh công cộng, vệ sinh trường lớp
3 Có ý thức lấy, cất dọn đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định
4 Có ý thức không vứt rác ra đường, biết nhặt rác vào thùng
5 Phân biệt được những hành động đúng, hành động sai để bảo vệ môi trường
6 Có ý thức tiết kiệm điện, nước khi sử dụng
7 Nhắc nhở người lớn không vứt rác bừa bãi
3.2 Biện pháp 2: Tự bồi dưỡng nâng cao chuyên môn trong giảng dạy
Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ em tại lớp học Do đó, tôi luôn nỗ lực học hỏi và tham khảo tài liệu, tích cực giao lưu với đồng nghiệp, tham gia các hoạt động chuyên môn và chủ động tổ chức các tiết chuyên đề tại trường.
Trong các buổi họp chuyên môn, tôi đã tích cực đề xuất lồng ghép bảo vệ môi trường vào các chủ đề giảng dạy cho trẻ, cùng với các đồng nghiệp thảo luận và thống nhất nội dung lồng ghép Tôi luôn đăng ký tham gia các hoạt động tập huấn do tổ trưởng tổ chức, nhằm phát triển các phương pháp giảng dạy sáng tạo và hiệu quả Qua đó, tôi không chỉ mở rộng kiến thức về giảng dạy mà còn học hỏi cách lồng ghép vấn đề bảo vệ môi trường một cách phù hợp, giúp trẻ hứng thú và có ý thức trong việc bảo vệ môi trường.
Trong năm học này, tôi được Ban giám hiệu giao nhiệm vụ xây dựng chuyên đề cấp trường về hoạt động khám phá lồng ghép bảo vệ môi trường cho trẻ trong chủ đề Gia đình Dù là lần đầu tiên thực hiện, tôi đã mạnh dạn tìm tòi và xây dựng các hoạt động phù hợp với trẻ, đồng thời sáng tạo những hình thức mới mẻ để thu hút sự hứng thú của các em Tôi đã chọn hoạt động “Bé tiết kiệm điện” để giảng dạy, và nhờ sự đánh giá tích cực từ đồng nghiệp, tôi càng thêm say mê và tự tin trong việc nâng cao chuyên môn của mình.
Tôi thường xuyên tham khảo sách vở và tài liệu liên quan đến vấn đề môi trường để xây dựng nội dung giảng dạy phù hợp, giúp trẻ ghi nhớ hiệu quả những kiến thức mà tôi truyền đạt.
“Học, học nữa, học mãi” nhắc nhở chúng ta rằng việc học là một quá trình không bao giờ kết thúc Vì vậy, không chỉ riêng tôi mà tất cả giáo viên trong trường đều cần không ngừng hoàn thiện bản thân để đạt được kết quả tốt nhất trong giáo dục và dạy dỗ trẻ em.
3.3 Biện pháp 3: Xây dựng kế hoạch định hướng lồng ghép bảo vệ môi trường vào các hoạt động dạy trong từng chủ đề
Dựa trên kết quả khảo sát về ý thức bảo vệ môi trường của trẻ tại lớp, tôi đã xây dựng kế hoạch lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường vào các chủ đề cụ thể, nhằm định hướng và tổ chức các hoạt động giáo dục hiệu quả trong lớp học.
Kế hoạch tháng Nội dung lồng ghép bảo vệ môi trường
- Nhận biết môi trường trường mầm non: các phòng nhóm, sân vườn, cống rãnh, các đồ dùng, đồ chơi của lớp, của các cá nhân, giáo viên, trẻ, NV
- Phân biệt môi trường sạch, môi trường bị ô nhiễm
- Xây dựng môi trường bằng các hành vi phù hợp
+ Vứt rác đúng nơi quy định, không khạc nhổ bừa bãi
+ Quét dọn rác, lau bụi cửa, đồ dùng , sắp xếp đồ dùng ngăn nắp thông thoáng phòng nhóm
+ Yêu quý, giữ gìn đồ dùng cá nhân
+ Chăm sóc cây trồng ở lớp, trường: lau lá, tưới cây, xới đất Không bẻ cảnh hái hóa, không vẽ bậy lên tường
+ Lao động hàng ngày: trực nhật phòng nhóm, góc thiện nhân, giờ học
Giáo dục trẻ em về thói quen sinh hoạt tốt rất quan trọng, bao gồm việc rửa tay và lau mặt trước khi ăn, sử dụng nhà vệ sinh đúng cách, không vứt rác bừa bãi mà cần bỏ vào thùng rác, và biết nhặt cơm rơi vãi để giữ vệ sinh cho khu vực ăn uống.
- Quý trọng và giữ gìn đồ dùng, đồ chơi, quần áo sạch và dùng lâu bền
Khám phá các bộ phận cơ thể là một cách tuyệt vời để giáo dục trẻ em về bảo vệ môi trường Đôi tay bé không chỉ có khả năng vứt rác vào thùng mà còn có thể trồng cây, gieo hạt và tưới cây Ngoài ra, đôi mắt bé cũng giúp nhận diện rác rơi để nhặt lại và bỏ vào thùng, từ đó hình thành ý thức bảo vệ môi trường từ nhỏ.
- Nhận biết nhà sạch, nhà bẩn
- Biết giúp bố mẹ công việc vừa sức, lau dọn bàn ghế, quét nhà tưới cây, sắp xếp đồ dùng đồ chơi gọn gàng
- Bước đầu biết phân loại, vứt rác vào đúng thùng rác của gia đình để nhân viên gom rác thuận tiện cho công việc
Nhận biết các thiết bị điện thường được sử dụng tại trường học và gia đình, như đèn, quạt, và máy tính, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc tiết kiệm điện Việc tiết kiệm điện không chỉ giảm chi phí hóa đơn mà còn bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên Để sử dụng điện một cách hiệu quả, chúng ta cần áp dụng các biện pháp như tắt thiết bị khi không sử dụng, sử dụng bóng đèn tiết kiệm năng lượng và điều chỉnh nhiệt độ hợp lý.
- Trẻ nhận biết có nhiều ngành nghề trog xã hội, biết công việc của bác lao công làm nhiệm vụ vệ sinh môi trường
- Nhận biết hành động đúng để bảo vệ môi trường
- Nhận biết khói bụi từ các phương tiện giao thông có ảnh hưởng rất lớn đến môi trường
- Nhận biết hành vi vệ sinh khi tham gia trên các PTGT
- Tiết kiệm cùng cô làm đồ dùng, đồ chơi- các PTCT bằng các phế liệu
- Chăm sóc cây cối, tưới cây, lau lá
- Trồng một số cây bằng hạt, củ, cành chăm sóc chúng
Cây xanh đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường sống, mang lại nhiều lợi ích như cải thiện chất lượng không khí, giảm ô nhiễm và tạo bóng mát Để bảo vệ cây và môi trường, mỗi người cần có ý thức giữ gìn, không hái hoa, bẻ cành hay dẫm lên cỏ Hành động này không chỉ thể hiện sự tôn trọng đối với thiên nhiên mà còn góp phần duy trì sự cân bằng sinh thái.
- Chăm sóc các con vật, yêu quý và BV các con vật
- Nhận biết những con vật có ích và có hại trong thế giới động vật
- Trẻ nhận biết môi trường sống của chúng, biết bảo vệ môi trường sống cho các loài động vật
- Quan tâm đến động vật, cho ăn uống
Nhận biết các hiện tượng tự nhiên và yếu tố gây ô nhiễm môi trường là rất quan trọng Gió mạnh có thể làm phát tán bụi bẩn ra đường phố, gây hại cho sức khỏe con người và làm bẩn nhà cửa Đồng thời, hiện tượng này cũng ảnh hưởng tiêu cực đến cây cối và các công trình xây dựng.
- NB các loại nước khác nhau, ích lợi của nước
- Nhận biết nước sạch, nước ô nhiễm, biện pháp bảo vệ nguồn nước, sử dụng tiết kiệm nước
3.4 Biện pháp 4: Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua các hoạt động
* Hình thức 1: Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua hoạt động học tập
Hoạt động học tại trường mầm non cung cấp cho trẻ nhiều kiến thức về cuộc sống và xã hội Qua các tiết học, trẻ được tham gia vào nhiều lĩnh vực như âm nhạc, tạo hình, khám phá, toán, văn học và thể dục, mỗi lĩnh vực mang đến những kiến thức đặc trưng riêng.
Lớp học không chỉ là nơi học tập mà còn là ngôi nhà thứ hai của trẻ, nơi các bé gắn bó và phát triển trong những năm tháng đầu đời Tại đây, trẻ không chỉ được trang bị kiến thức về môi trường xung quanh như các phòng nhóm, sân vườn, và đồ dùng học tập, mà còn được giáo dục về sự phân biệt giữa môi trường sạch và bẩn Qua việc lồng ghép nội dung này vào chương trình học, tôi mong muốn giúp trẻ nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của việc giữ gìn vệ sinh trong lớp học và xung quanh.
+ Môi trường sạch: lớp học ngăn nắp, ánh sáng đầy đủ, không có bụi, khói, mồ hôi, nấm mốc, tiếng ồn; trường lớp có nhiều cây xanh
+ Môi trường bị ô nhiễm: các đồ dùng sắp xếp không ngăn nắp bụi bẩn, ô nhiễm bởi rác, nước thải, tiếng ồn
+ Vứt rác đúng nơi qui định; không khạc nhổ bừa bãi; không bẻ cành hái hoa; vẽ bậy lên tường
+ Lau bụi đồ dùng đồ chơi vào các buổi chiều thứ 6 hàng tuần cùng cô
+ Sắp xếp đồ dùng đồ chơi ngăn nắp gọn gàng đúng nơi qui định sau mỗi hoạt đông
+ Yêu quí giữ gìn đồ dùng cá nhân, đồ dùng trong lớp, trường
+ Chăm sóc cây trồng góc thiên nhiên; lau lá, tưới cây
+ Lao động trực nhật phòng ăn, góc thiên nhiên, chuẩn bị giờ ăn, giờ học: lớp có bảng trực nhật phân công rõ ràng
Biện pháp 3: Xây dựng kế hoạch định hướng lồng ghép bảo vệ môi trường vào các hoạt động trong từng chủ đề :
Dựa trên kết quả khảo sát ý thức bảo vệ môi trường của trẻ tại lớp, tôi đã xây dựng kế hoạch lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường vào các chủ đề cụ thể, nhằm định hướng và tổ chức hoạt động giáo dục hiệu quả trong lớp học.
Kế hoạch tháng Nội dung lồng ghép bảo vệ môi trường
- Nhận biết môi trường trường mầm non: các phòng nhóm, sân vườn, cống rãnh, các đồ dùng, đồ chơi của lớp, của các cá nhân, giáo viên, trẻ, NV
- Phân biệt môi trường sạch, môi trường bị ô nhiễm
- Xây dựng môi trường bằng các hành vi phù hợp
+ Vứt rác đúng nơi quy định, không khạc nhổ bừa bãi
+ Quét dọn rác, lau bụi cửa, đồ dùng , sắp xếp đồ dùng ngăn nắp thông thoáng phòng nhóm
+ Yêu quý, giữ gìn đồ dùng cá nhân
+ Chăm sóc cây trồng ở lớp, trường: lau lá, tưới cây, xới đất Không bẻ cảnh hái hóa, không vẽ bậy lên tường
+ Lao động hàng ngày: trực nhật phòng nhóm, góc thiện nhân, giờ học
Giáo dục trẻ em để hình thành thói quen tốt trong sinh hoạt là rất quan trọng Trẻ cần được hướng dẫn về việc rửa tay và lau mặt trước khi ăn, đi vệ sinh đúng nơi quy định, và không vứt rác bừa bãi mà phải bỏ vào thùng rác Ngoài ra, trẻ cũng nên biết nhặt cơm rơi vãi vào khay để giữ gìn vệ sinh chung.
- Quý trọng và giữ gìn đồ dùng, đồ chơi, quần áo sạch và dùng lâu bền
Khám phá các bộ phận cơ thể của trẻ, đặc biệt là đôi tay, giúp trẻ nhận thức được khả năng của mình trong việc bảo vệ môi trường Trẻ có thể học cách vứt rác vào thùng, trồng cây, gieo hạt và tưới cây Đồng thời, đôi mắt của trẻ giúp chúng nhận diện rác rơi để nhặt lại, từ đó hình thành thói quen bảo vệ môi trường ngay từ nhỏ.
- Nhận biết nhà sạch, nhà bẩn
- Biết giúp bố mẹ công việc vừa sức, lau dọn bàn ghế, quét nhà tưới cây, sắp xếp đồ dùng đồ chơi gọn gàng
- Bước đầu biết phân loại, vứt rác vào đúng thùng rác của gia đình để nhân viên gom rác thuận tiện cho công việc
Nhận biết các đồ dùng điện phổ biến tại trường và nhà, như đèn chiếu sáng, quạt, và máy tính, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về việc tiêu thụ điện năng Việc tiết kiệm điện không chỉ giảm chi phí hàng tháng mà còn bảo vệ môi trường Nắm vững những cách sử dụng điện hiệu quả, như tắt thiết bị khi không sử dụng và lựa chọn sản phẩm tiết kiệm năng lượng, sẽ góp phần vào việc bảo tồn tài nguyên và nâng cao ý thức cộng đồng về bảo vệ môi trường.
- Trẻ nhận biết có nhiều ngành nghề trog xã hội, biết công việc của bác lao công làm nhiệm vụ vệ sinh môi trường
- Nhận biết hành động đúng để bảo vệ môi trường
- Nhận biết khói bụi từ các phương tiện giao thông có ảnh hưởng rất lớn đến môi trường
- Nhận biết hành vi vệ sinh khi tham gia trên các PTGT
- Tiết kiệm cùng cô làm đồ dùng, đồ chơi- các PTCT bằng các phế liệu
- Chăm sóc cây cối, tưới cây, lau lá
- Trồng một số cây bằng hạt, củ, cành chăm sóc chúng
Cây xanh đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường sống, vì vậy chúng ta cần nhận thức rõ về lợi ích của chúng Để bảo vệ cây cối và môi trường, mỗi người nên thực hiện những hành vi đúng đắn như không hái hoa, không bẻ cành và tránh dẫm lên cỏ Những hành động nhỏ này góp phần duy trì sự cân bằng sinh thái và bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên.
- Chăm sóc các con vật, yêu quý và BV các con vật
- Nhận biết những con vật có ích và có hại trong thế giới động vật
- Trẻ nhận biết môi trường sống của chúng, biết bảo vệ môi trường sống cho các loài động vật
- Quan tâm đến động vật, cho ăn uống
Nhận diện các hiện tượng tự nhiên và yếu tố gây ô nhiễm môi trường là rất quan trọng Gió mạnh có thể làm cho bụi bẩn bay vào không khí, gây hại cho sức khỏe con người và làm bẩn nhà cửa Ngoài ra, ô nhiễm còn ảnh hưởng đến cây cối và các công trình xây dựng.
- NB các loại nước khác nhau, ích lợi của nước
- Nhận biết nước sạch, nước ô nhiễm, biện pháp bảo vệ nguồn nước, sử dụng tiết kiệm nước
3.4 Biện pháp 4: Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua các hoạt động
* Hình thức 1: Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua hoạt động học tập
Hoạt động học tại trường mầm non cung cấp cho trẻ nhiều kiến thức về cuộc sống và xã hội Trong các tiết học, trẻ tham gia vào nhiều lĩnh vực như âm nhạc, tạo hình, khám phá, toán, văn học và thể dục, mỗi hoạt động đều mang lại những kiến thức đặc trưng riêng biệt cho trẻ.
Lớp học không chỉ là nơi học tập mà còn là ngôi nhà thứ hai của trẻ, gắn bó với các bé trong những năm đầu đời Tại đây, trẻ không chỉ tiếp thu kiến thức về môi trường xung quanh như phòng nhóm, sân vườn và đồ dùng học tập, mà còn được giáo dục về sự khác biệt giữa môi trường sạch và bẩn Qua đó, tôi đã lồng ghép việc dạy trẻ nhận biết các yếu tố như giáo viên, bạn bè và nhân viên, nhằm tạo ra ý thức bảo vệ môi trường ngay từ nhỏ.
+ Môi trường sạch: lớp học ngăn nắp, ánh sáng đầy đủ, không có bụi, khói, mồ hôi, nấm mốc, tiếng ồn; trường lớp có nhiều cây xanh
+ Môi trường bị ô nhiễm: các đồ dùng sắp xếp không ngăn nắp bụi bẩn, ô nhiễm bởi rác, nước thải, tiếng ồn
+ Vứt rác đúng nơi qui định; không khạc nhổ bừa bãi; không bẻ cành hái hoa; vẽ bậy lên tường
+ Lau bụi đồ dùng đồ chơi vào các buổi chiều thứ 6 hàng tuần cùng cô
+ Sắp xếp đồ dùng đồ chơi ngăn nắp gọn gàng đúng nơi qui định sau mỗi hoạt đông
+ Yêu quí giữ gìn đồ dùng cá nhân, đồ dùng trong lớp, trường
+ Chăm sóc cây trồng góc thiên nhiên; lau lá, tưới cây
+ Lao động trực nhật phòng ăn, góc thiên nhiên, chuẩn bị giờ ăn, giờ học: lớp có bảng trực nhật phân công rõ ràng
Tại góc khám phá, tôi đã trang trí một mảng tường gần gũi với trẻ em để giúp các bé nhận diện hành vi đúng và sai Tôi đã sưu tầm nhiều tranh ảnh liên quan đến hành vi của trẻ tại trường, giúp các bé lựa chọn hành vi đúng bằng cách gài vào bên hình mặt cười, trong khi các hành vi sai sẽ được gài vào bên có hình mặt mếu.
Hoạt động này giúp trẻ nhận thức rõ ràng về mối liên hệ giữa hành vi và cảm xúc của người lớn Khi các bé thực hiện các hành vi tích cực giống như hình mặt cười, cô giáo và bố mẹ sẽ rất vui, ngược lại, hành động tiêu cực sẽ dẫn đến phản ứng ngược lại Ngoài ra, tôi cũng có thể sử dụng mảng tường để tạo bảng trò chơi củng cố kiến thức sau mỗi tiết học thông qua việc phân biệt hành vi đúng và sai.
Trong HĐ khám phá “Lớp học của bé”, tôi đã giới thiệu các hành vi bảo vệ môi trường (BVMT) mà trẻ em có thể thực hiện tại trường mầm non Những hành vi này giúp trẻ nhận biết về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường và củng cố thói quen luyện tập những hành động tích cực trong cuộc sống hàng ngày.
Trẻ em thể hiện sự hứng thú và tiếp thu kiến thức về bảo vệ môi trường (BVMT) một cách sâu sắc trong lớp học và sân trường Để tối ưu hóa hiệu quả học tập, tôi luôn kết hợp việc giáo dục BVMT với các hoạt động vui chơi, tạo ra môi trường học tập thoải mái cho trẻ Bằng cách áp dụng mảng tường vào nhiều bài học khác nhau, tôi không chỉ giáo dục trẻ về BVMT mà còn truyền đạt nhiều vấn đề quan trọng khác một cách hiệu quả mà không tốn nhiều thời gian.
Trong quá trình giáo dục, tôi đã đưa ra những hành vi cụ thể như trẻ hái hoa, bẻ cành, vứt rác đúng nơi quy định, và cùng cô giáo vệ sinh lớp học Những hành vi này giúp trẻ nhận diện rõ ràng những việc nên làm và không nên làm, từ đó nâng cao ý thức cá nhân Bên cạnh đó, trẻ cũng được khuyến khích nhắc nhở bạn bè khi thấy rác và cùng nhau hỗ trợ cô giáo trong việc dọn dẹp và sắp xếp đồ chơi.
Thế giới thực vật xung quanh trẻ rất phong phú và đa dạng, với nhiều loại rau củ, quả và cây xanh Trong kế hoạch tháng này, chúng tôi sẽ giúp trẻ nhận biết các loại thực vật này.
+ Cây cối cần môi trường sống để phát triển: nhiệt độ thích hợp, ánh sáng, nước, đất
+ Ích lợi của cây cối: cung cấp thức ăn cho con người, làm thuôc chữa bệnh… Thì tôi đã lồng ghép giới thiệu:
+ Cây cối giảm ô nhiễm môi trường: giảm bụi, tiếng ồn, chất độc hại, giảm nhiệt độ ngày hè
+ Cho trẻ thấy được việc sử dụng tài nguyên thực vật không kế hoạch: chặt phá rừng, đốt phá rừng
Thì sẽ gây ra những hậu quả khiến môi trường ô nhiễm, nhiều thiên tai lũ lụt xảy ra, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống con người,
+ Không hái hoa, bẻ cành bừa bãi,
+ Tưới cây, xới đất, lau rửa lá cây làm sạch bụi bẩn, nhổ cỏ, vun đất
+ Trồng 1 số cây bằng hạt( đỗ, lạc ); bằng củ; bằng cành; cây giống và chăm sóc chúng
Trẻ lớp tối rất hào hứng khi được tham gia cùng cô trong việc trồng cây, từ việc lấy đất, gieo hạt đến chăm sóc cây Qua hoạt động này, trẻ không chỉ yêu thích cây xanh hơn mà còn khuyến khích bạn bè cùng trồng và bảo vệ cây Tôi cũng đã tạo một góc thiên nhiên tại hành lang lớp học để trẻ tự chăm sóc cây cối Tất cả cây cối trong góc thiên nhiên đều được phụ huynh hỗ trợ, cho phép trẻ mang chậu cây đến để trồng và sắp xếp một cách hợp lý.
Đối với giáo viên
- Đã biết xây dựng kế hoạch giáo dục bảo vệ môi trường trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ
- Lựa chọn nội dung phù hợp với từng chủ điểm để đưa vào các tiết dạy
- Giáo viên đã có kỹ năng trong việc lồng ghép các nội dung bảo vệ môi trường vào các hoạt động một cách linh hoạt, mềm dẻo
Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ em cần được lồng ghép thường xuyên trong các hoạt động và buổi sinh hoạt ngoại khóa Tôi đã tổ chức những giờ hoạt động hấp dẫn và bổ ích, thu hút sự chú ý của trẻ, nhằm truyền tải thông điệp: Vì một môi trường xanh – sạch – đẹp – an toàn.
Đối với trẻ
Hầu hết trẻ em trong lớp đều có ý thức về vệ sinh cá nhân và ý thức tập thể trong việc bảo vệ môi trường Các em hiểu rõ ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường đối với cuộc sống con người và nhận thức được tác dụng tích cực của nó.
Trẻ em cần phát triển thái độ tích cực đối với môi trường tự nhiên và xã hội xung quanh, biết yêu quý và bảo vệ cây xanh cũng như các loài động vật Việc chăm sóc và bảo vệ cây cối không chỉ giúp trẻ hình thành ý thức bảo vệ môi trường mà còn khuyến khích trẻ cất dọn đồ dùng, đồ chơi ở lớp và ở nhà Trẻ cũng nên được giáo dục về tầm quan trọng của việc vệ sinh đồ dùng và yêu thích công việc chăm sóc cây cối, từ đó hình thành thói quen không bẻ cành hay chặt phá.
Trẻ em có kỹ năng sống tốt trong giao tiếp và ứng xử, đồng thời ý thức bảo vệ môi trường cũng được hình thành rõ rệt Các em thích tham gia vào các hoạt động tập thể như trồng cây xanh và quét lớp, thể hiện sự quan tâm đến môi trường xung quanh Các hành động cụ thể như vứt rác đúng nơi quy định, không khạc nhổ bừa bãi, không hái hoa bẻ cành, đi vệ sinh đúng nơi quy định, và tiết kiệm điện, nước đều cho thấy ý thức bảo vệ môi trường chung của trẻ.
Trẻ em nên phát triển thói quen giao tiếp văn minh, bao gồm việc mời cô giáo và bạn bè trước khi ăn, chào hỏi khi người lớn vào lớp, biết xin lỗi khi cần thiết và nhặt cơm rơi vào khay Những hành động này không chỉ thể hiện sự tôn trọng mà còn giúp trẻ hình thành những kỹ năng xã hội quan trọng.
Những hành động nhỏ bé của trẻ trong giao tiếp và ứng xử có thể tạo ra tác động tích cực đến môi trường xung quanh Trẻ em thường nhắc nhở bố mẹ không đi xe máy vào sân, không vứt rác bừa bãi và chỉ ra những hành vi sai trái cần tránh Điều này không chỉ nâng cao ý thức bảo vệ môi trường mà còn khuyến khích mọi người cùng chung tay gìn giữ sự sạch sẽ và an toàn cho không gian sống.
Qua năm học 2016-2017 với việc lồng ghép giáo dục trẻ bảo vệ môi trường tôi đã đưa ra được kết quả khảo sát như sau:
Kết qủa khảo sát trẻ cuối năm
STT NỘI DUNG ĐẦU NĂM
( 61 TRẺ) Đạt % CĐ % Đạt % CĐ %
1 Biết chăm sóc và bảo vệ cây
2 Có ý thức giữ gìn vệ sinh công cộng, vệ sinh trường lớp
3 Có ý thức lấy, cất dọn đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định
4 Có ý thức không vứt rác ra đường, biết nhặt rác vào thùng
5 Phân biệt được những hành động đúng, hành động sai để bảo vệ môi trường
6 Có ý thức tiết kiệm điện, nước khi sử dụng
7 Nhắc nhở người lớn không vứt rác bừa bãi
Đối với phụ huynh
Phụ huynh tại lớp cảm thấy yên tâm khi gửi gắm con em mình cho cô giáo, đồng thời phấn khởi khi nhận thấy các em có nhận thức đúng đắn về môi trường và ý thức bảo vệ môi trường.
Phụ huynh thường xuyên quyên góp nguyên vật liệu để làm đồ dùng và đồ chơi cho lớp học, thậm chí mang cây đến lớp để trồng và chăm sóc Họ cũng ngày càng ý thức hơn về vấn đề môi trường tại địa phương thông qua các hoạt động như con đường tự quản của hội phụ nữ và Đoàn thanh niên, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ môi trường.
III.BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
Qua quá trình áp dụng thực hiện các biện pháp trên tôi đã rút ra được một số kinh nghiệm sau:
Giáo viên cần nhận thức đúng về tâm sinh lý của trẻ em trong lớp để xây dựng các phương pháp giáo dục phù hợp Họ nên tích cực nghiên cứu và áp dụng các nội dung bảo vệ môi trường vào công tác chăm sóc và giáo dục trẻ, không ngại khó khăn hay vất vả.
- Linh hoạt sáng tạo đưa ra các hình thức phong phú hấp dẫn, thu hút trẻ trong quá trình dạy trẻ
Việc tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy trẻ em không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng cho giáo viên mà còn phù hợp với sự phát triển của xã hội hiện đại.
IV KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ