Sáng kiến kinh nghiệm mầm non được hoàn thành với một số biện pháp như sau: Xây dựng môi trường học tập phù hợp với lứa tuổi; Lập kế hạch hoạt động nhận biết phân biệt cho cả năm học; Cách thức tổ chức một tiết học nhận biết phân biệt gây hứng thú cho trẻ; Tích cực ứng dụng công nghệ thông tin vào việc dạy và học;..
NỘI DUNG LÝ LUẬN
Phát triển nhận thức cho trẻ là mục tiêu quan trọng trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non
Phát triển khả năng nhận biết và phân biệt là yếu tố quan trọng giúp trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động tại trường mầm non, từ đó khám phá thế giới xung quanh Kỹ năng này không chỉ nâng cao trí nhớ và tư duy mà còn hỗ trợ phát triển ngôn ngữ Hơn nữa, nhận biết và phân biệt đóng vai trò then chốt trong sự phát triển não bộ, góp phần vào sự phát triển toàn diện và cao về nhận thức của trẻ.
Môn nhận biết phân biệt đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển nhận thức của trẻ em và tri thức nhân loại, giúp nâng cao tư duy và trí nhớ Nó tạo điều kiện cho trẻ khám phá thế giới xung quanh một cách hiệu quả, đồng thời là nền tảng cho sự phát triển các môn học khác như toán học, khoa học và xã hội ở các lứa tuổi cao hơn.
Trẻ mầm non, đặc biệt là trẻ nhà trẻ từ 24-36 tháng tuổi, có nhận thức và ngôn ngữ còn rất non nớt Đối với trẻ, mọi thứ đều mới mẻ và việc nhận biết thế giới xung quanh vẫn còn mờ nhạt và chưa rõ ràng Trẻ dễ nhớ nhưng cũng nhanh quên, đó là đặc điểm nổi bật của lứa tuổi này.
Trẻ em trong lớp tôi có sự chênh lệch về khả năng nhận thức và phát triển tâm sinh lý Một số trẻ có khả năng phân biệt tốt, có thể nhận diện chính xác các đối tượng khi được yêu cầu Chúng có thể gọi tên, chỉ ra và mô tả đặc điểm của các đồ vật một cách chính xác Tuy nhiên, vẫn còn nhiều trẻ gặp khó khăn trong việc nhận biết, như khi được hỏi về quả bóng đỏ nhưng lại chỉ vào quả bóng xanh hoặc vàng, hoặc khi yêu cầu chọn đồ chơi màu xanh nhưng lại chọn đồ chơi màu đỏ.
Khi tổ chức các hoạt động nhận biết phân biệt cho trẻ, tôi nhận thấy các cháu rất hứng thú tham gia Tuy nhiên, do độ tuổi còn nhỏ, nhiều cháu nhút nhát và nhận thức chậm, ngôn ngữ chưa phát triển tốt, nên chỉ một số ít có thể thực hiện được các yêu cầu đơn giản Trong quá trình dạy, tôi và các đồng nghiệp đã nỗ lực nhưng khả năng nhận biết phân biệt của trẻ không đồng đều và cách sử dụng đồ dùng trực quan còn hạn chế Hiện tại, chúng tôi mới chỉ đầu tư vào phát triển ngôn ngữ và thể chất mà chưa chú trọng đến nhận thức, đặc biệt là các hoạt động nhận biết phân biệt Phương pháp và hình thức tổ chức còn có những hạn chế, đôi khi mang tính áp đặt, dẫn đến việc chưa phát huy được khả năng và tính tích cực của trẻ Tôi luôn mong muốn trẻ tham gia vào các hoạt động một cách hứng thú và hiệu quả.
THỰC TRẠNG
Đặc điểm tình hình trường - lớp
Trường mầm non nơi tôi công tác tọa lạc ở ngoại thành Hà Nội, bên bờ phía bắc sông Đuống, thuộc phòng giáo dục huyện Gia Lâm Năm học này, trường có 390 học sinh, số lượng học sinh ngày càng tăng qua các năm Đội ngũ giáo viên và nhân viên hiện tại gồm 41 người, trong đó có 3 thành viên ban giám hiệu, 24 giáo viên, 7 nhân viên nuôi dưỡng, 2 nhân viên văn phòng (bao gồm 1 kế toán và 1 nhân viên y tế học đường), cùng 3 nhân viên bảo vệ Đặc biệt, 100% giáo viên đạt chuẩn và 29% giáo viên vượt chuẩn.
Dưới sự chỉ đạo của phòng giáo dục huyện Gia Lâm, nhà trường tổ chức thường xuyên các buổi kiến tập và khuyến khích giáo viên tham gia các cuộc thi giáo viên giỏi ở nhiều cấp độ Ngoài ra, trường còn tạo điều kiện cho giáo viên tham gia tập huấn các chuyên đề và tiết học trong các hội thi do phòng và cụm tổ chức.
Cũng như các trường mầm non khác trong huyện, trường mầm non của tôi cũng có những thuận lợi và khó khăn riêng của mình.
Thuận lợi và khó khăn
Nhờ sự hỗ trợ từ phòng giáo dục huyện, ban giám hiệu nhà trường đã tạo điều kiện cho giáo viên tham gia nhiều lớp bồi dưỡng chuyên môn Các buổi kiến tập do phòng và cụm tổ chức giúp nâng cao kỹ năng giảng dạy, đồng thời nhà trường cũng trang bị đầy đủ cơ sở vật chất và đồ dùng học tập để nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ.
- Sĩ số học sinh trong lớp vừa phải, trẻ ngoan, khoẻ mạnh Trẻ đi học đầy đủ, đảm bảo tỷ lệ chuyên cần cao
- Được đầu tư đầy đủ đồ dùng theo thông tư 02
Là một giáo viên có nhiều năm kinh nghiệm và trình độ chuyên môn vững vàng, tôi đam mê nghề nghiệp và luôn nhiệt tình trong công tác chăm sóc, giáo dục trẻ Tôi không ngừng tìm tòi, học hỏi và sáng tạo trong các hoạt động giáo dục để mang lại hiệu quả tốt nhất cho sự phát triển của trẻ.
Trong năm học 2016-2017, tôi được giao nhiệm vụ chăm sóc và nuôi dạy trẻ từ 24-36 tháng tuổi Việc này diễn ra trong một lớp học với các cháu có độ tuổi đồng đều, giúp cho công tác chăm sóc và giáo dục trẻ trở nên thuận lợi hơn.
Lớp tôi là lớp có độ tuổi nhỏ nhất trong trường, đang trong giai đoạn học ăn, học nói và tiếp thu những kiến thức cơ bản của nhiều môn học Do đó, ban giám hiệu nhà trường rất quan tâm và tạo điều kiện để trẻ phát triển một cách tốt nhất.
Mặc dù có nhiều thuận lợi, nhưng chúng ta vẫn phải đối mặt với không ít khó khăn trong năm học này, đòi hỏi sự nỗ lực từ cô giáo, học sinh, ban giám hiệu và các bậc phụ huynh.
Lứa tuổi từ 24-36 tháng là giai đoạn quan trọng trong sự phát triển toàn diện của trẻ, bao gồm sự hoàn thiện về thể chất, đạo đức, thẩm mỹ và trí tuệ Tuy nhiên, trẻ ở độ tuổi này thường gặp khó khăn trong việc tập trung, quan sát và ghi nhớ, dẫn đến những hạn chế trong khả năng tư duy.
Việc đưa trẻ mới đi học vào nề nếp và cung cấp kiến thức cũng như rèn luyện kỹ năng nhận biết phân biệt là một quá trình tốn thời gian, đặc biệt khi trẻ còn nhỏ và khả năng nhận thức của các em còn hạn chế.
- Nhận thức của trẻ không đồng đều, một số trẻ còn chậm tiếp thu
- Trong lớp còn nhiều trẻ chậm, yếu, nhút nhát và lười tham gia vào các hoạt động
Trẻ em còn nhỏ tuổi thường chưa tự làm được nhiều việc, kể cả những công việc đơn giản, do chưa có ý thức và thói quen tự lập Điều này khiến giáo viên gặp khó khăn trong việc hướng dẫn trẻ hoạt động và truyền đạt kiến thức hiệu quả.
Đồ dùng trực quan trong các hoạt động hiện tại chưa thu hút trẻ, dẫn đến việc trẻ gặp khó khăn trong việc nhận biết và phân biệt Tôi cũng chưa có đủ thời gian để đầu tư vào việc tạo ra đồ dùng và đồ chơi cho trẻ.
- Một số trò chơi cũ còn cứng nhắc chưa lôi cuốn trẻ
Nhiều phụ huynh vẫn chưa nhận thức đúng về tầm quan trọng của lứa tuổi mầm non, cho rằng trẻ đến lớp chỉ để chơi và ăn Họ thường xem việc đưa con đến lớp chủ yếu là để nhờ các cô giáo trông nom, trong khi việc học tập lại không được coi trọng, với suy nghĩ rằng trẻ còn nhỏ nên chưa cần thiết phải học Điều này dẫn đến việc phụ huynh không chú trọng đến sự phát triển toàn diện của trẻ trong giai đoạn quan trọng này.
Phụ huynh chủ yếu làm nghề nông và buôn bán, dẫn đến việc nhiều gia đình quá bận rộn và phải giao phó hoàn toàn việc đưa đón, chăm sóc con cái cho các cô và người giúp việc Điều này đã gây ra nhiều khó khăn cho công tác tuyên truyền của tôi.
- Khả năng ứng dụng công nghệ thông tin của bản thân tôi còn hạn chế.
Khảo sát đầu năm về khả năng nhận biết phân biệt tại lớp nhà trẻ 1 – trường Mầm Non của tôi nơi tôi đang dạy như sau
Nội dung Số lượng trẻ:
Tỷ lệ: % Số trẻ chưa đạt:
Tên gọi, chức năng một số bộ phận cơ thể con người
Tên gọi, đặc điểm nổi bật, cong dụng và cách sử dung mọt số đồ dùng, đồ chơi, phương tiện giao thông quen thuộc với trẻ
Tên gọi và đặc điểm nổi bật của một só con vật, hoa, quả quen thuộc với trẻ
Một số màu cơ bản
(đỏ, vàng, xanh), kích thước (to - nhỏ), hình dạng
(tròn, vuông), số lượng (một - nhiều) và vị trí trong không gian (trên – dưới, trước – sau) so với bản thân trẻ
Bản thân và những người gần gũi 22 3 14% 19 86%
Sau khi khảo sát, tôi cảm thấy lo lắng khi nhìn vào bảng kết quả Làm thế nào để phát triển khả năng nhận biết và phân biệt cho trẻ trong lớp? Tôi cũng băn khoăn về cách khơi dậy hứng thú cho trẻ với môn học mà từ lâu vẫn được coi là khô khan.
Là một giáo viên có kinh nghiệm giảng dạy trẻ từ 24-36 tháng tuổi, tôi nhận thức rõ tầm quan trọng của việc áp dụng các biện pháp nhằm kích thích hứng thú cho trẻ trong môn nhận biết phân biệt Ở lứa tuổi này, trẻ còn rất nhỏ và cần sự hỗ trợ để phát triển nhận thức Tôi luôn trăn trở tìm ra cách giúp trẻ cảm thấy hứng thú với môn học mà nhiều người vẫn cho là cứng nhắc Vì vậy, tôi quyết định nghiên cứu và triển khai các phương pháp nhằm thu hút sự chú ý của trẻ, từ đó thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục của lớp, trường và xã hội.
Sau khi khảo sát nhận thức của lớp và khả năng từng trẻ, tôi đã triển khai các biện pháp nhằm tăng cường hứng thú cho trẻ với môn nhận biết phân biệt Những biện pháp này được thiết kế để thu hút sự chú ý, nâng cao khả năng nhận thức và cải thiện khả năng ghi nhớ cho trẻ.
Xây dựng môi trường phù hợp với lứa tuổi
Lập kế hoạch hoạt đọng nhận biết cho cả năm học
Cách thức tổ chức một tiết học nhận biết phân biệt gây hứng thú cho trẻ
Tích cực ứng dụng CNTT vào các hoạt động dạy và học
Làm tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh, phối kết hợp giữa phối kết hợp với phụ huynhoạt động với nhà trường và giáo viên.
CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
Biện pháp 1: Xây dựng môi trường học tập phù hợp với lứa tuổi
Khi trẻ mới bắt đầu đi học, chúng thường cảm thấy nhút nhát và khóc khi phải xa rời gia đình, dẫn đến việc khó hòa nhập với môi trường mới Trẻ không chỉ gặp khó khăn trong việc tham gia các hoạt động học tập và vui chơi mà còn hạn chế trong giao tiếp và tiếp xúc với thế giới xung quanh Qua khảo sát thực tế, tôi nhận thấy khả năng nhận biết và phân biệt của trẻ trong lớp mình phụ trách còn nhiều vấn đề, khiến tôi không khỏi lo lắng.
Vì vậy tôi thấy cần thiết phải xây dựng môi trường học tập và xây dựng chương trình học phù hợp với lứa tuổi
Để trẻ em tham gia tích cực và hào hứng trong các hoạt động học tập, việc đầu tiên là tạo ra sự hứng thú khi đến lớp Một môi trường lớp học đẹp và phong phú sẽ khuyến khích trẻ em yêu thích việc học, từ đó giúp trẻ tự nguyện tham gia vào các hoạt động Điều này không chỉ đáp ứng nhu cầu học tập, vui chơi, và giao tiếp của trẻ mà còn tạo cơ hội cho trẻ phát triển kỹ năng sáng tạo, áp dụng những gì đã học vào thực tiễn và các tình huống khác trong quá trình hoạt động.
Ngay từ đầu năm học, sau khi nhận lớp, tôi cùng đồng nghiệp đã bắt tay vào việc trang trí lớp học theo các chủ đề học tập Chúng tôi chú trọng thay đổi nội dung và sắp xếp học liệu, đồ chơi trong các góc theo từng chủ đề, đảm bảo tính thẩm mỹ và an toàn cho trẻ Việc sắp xếp các góc chơi được thực hiện một cách hợp lý, tận dụng tối đa diện tích và không gian phòng nhóm nhằm tổ chức các hoạt động học tập và vui chơi, đặc biệt là các hoạt động phát triển nhận thức cho trẻ.
Việc sử dụng ba màu cơ bản là đỏ, xanh, và vàng trong việc xây dựng và trang trí không gian sẽ tạo ra những góc sinh động và hấp dẫn Điều này không chỉ phù hợp với sở thích của trẻ mà còn giúp kích thích sự hứng thú và tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ sử dụng.
Khi xây dựng góc “Bé hoạt động với đồ vật”, trẻ có cơ hội tham gia vào các hoạt động nhận biết và phân biệt, ngay cả khi được bố mẹ đưa đến sân trường Tại góc chơi này, trẻ sẽ tương tác với các dụng cụ và đồ chơi như lồng hộp, tô màu, nặn, dán, vẽ, và lắp ghép Những hoạt động này không chỉ tạo sự hứng thú cho trẻ mà còn giúp trẻ phát triển tư duy, trí nhớ và tăng cường ngôn ngữ một cách hiệu quả.
Một số hình ảnh góc hoạt động với đồ vật mà tôi đã xây dưng:
Hình ảnh trang trí góc bé hoạt động với đò vật
Hình ảnh trang trí góc bé hoạt động với đò vật
Hình ảnh trang trí góc bé hoạt động với đồ vật
Khi thiết lập một góc chơi với đồ vật, tôi nhận thấy trẻ trong lớp tiến bộ rõ rệt Trẻ tham gia vào các hoạt động một cách tự nhiên và tích cực hơn, điều này cũng giúp giáo viên dễ dàng tổ chức các hoạt động phát triển nhận thức cho trẻ.
Biện pháp 2: Lập kế hạch hoạt động nhận biết phân biệt cho cả năm học: 10 Biện pháp 3: Cách thức tổ chức một tiết học nhận biết phân biệt gây hứng thú
Việc xây dựng chương trình học cho trẻ ở lứa tuổi mầm non là rất quan trọng, ảnh hưởng đến sự phát triển nhận thức và khả năng lĩnh hội kiến thức của trẻ Một chương trình phù hợp sẽ giúp giáo viên dễ dàng lựa chọn phương pháp giảng dạy hiệu quả, phù hợp với đặc điểm của từng nhóm lớp Do đó, việc lựa chọn nội dung môn học, đặc biệt là môn nhận biết phân biệt, luôn được ban giám hiệu và giáo viên chú trọng.
Giáo viên cần chọn đề tài phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ, bắt đầu từ việc làm quen với môi trường mầm non, bao gồm bạn bè và cô giáo Ở giai đoạn đầu, nên tập trung vào các hoạt động nhận biết liên quan đến trường lớp và đồ dùng quen thuộc Khi trẻ đã dần quen với chủ đề bé và gia đình, giáo viên có thể chuyển sang các hoạt động nhận biết về người thân và đồ dùng trong gia đình Tiếp theo, với các chủ đề như con vật, rau và hoa quả, giáo viên nên lựa chọn đề tài gần gũi nhưng cũng yêu cầu kiến thức và kỹ năng cao hơn, phù hợp với sự phát triển của trẻ.
Tuy nhiên nội dung và hình thức vẫn phải dễ nhớ, dễ học và dẽ nhập tâm
Tôi và các đồng nghiệp đã nghiên cứu và đưa ra kế hoạch cụ thể như sau:
CHỦ ĐỀ TUẦN NỘI DUNG DẠY
Trường mầm non của bé
- Tuần 2: Cô và các bạn
- NBPB: Đồ dùng đồ chơi trong lớp của bé
- Tuần 4: Đồ chơi của bé
- NBPB: Đồ dùng đồ chơi ngoài trời của bé
- Tuần 2: Cơ thể của bé
- NBPB: Màu đỏ, màu xanh
- Tuần 4: Tổ ấm gia đình
- NBPB: Hình tròn, hình vuông
- Tuần 2: Đồ dùng của bé
- NBPB: Hình vuông, hình tam giác
- Tuần 4: Đồ dùng trong gia đình
- NBPB: Phía trên, phía dưới so với bản thân
- Tuần 2: Động vật nuôi trong gia đình
- NBPB: Hình tam giác, hình tròn
- Tuần 4: Tết và mùa xuân
- NBPB: Màu đỏ, màu vàng
- Tuần 2: Động vật dưới nước
- NBPB: màu xanh, màu vàng
- Tuần 2: Chào mừng ngày mồng 8/3
- NBPB: Hoa hồng, hoa cúc
- Tuần 4: Một số loại quả
- NBPB: Quả cam, quả xoài
- Tuần 2: Một số loại rau
- NBPB: Củ su hào, củ cà rốt
- Tuần 4: Một số cây xanh
- NBPB: Rau bắp cải, rau muống
- Tuần 2: Phương tiện giao thông đường sắt
- NBPB: Đồ dùng to- nhỏ
- Tuần 4: Phương tiện giao thông đường hàng không
Sau khi xây dựng môi trường và chương trình học phù hợp, chúng tôi tổ chức các hoạt động nhận biết và phân biệt giờ học Chúng tôi sẽ sáng tạo nhiều hình thức để tạo hứng thú cho trẻ, khuyến khích các em tích cực tham gia hoạt động.
2 Biện pháp 3: Cách thức tổ chức một tiết học nhận biết phân biệt gây hứng thú cho trẻ
Nhận biết phân biệt giờ học là một môn học thiết yếu cho sự phát triển nhận thức của trẻ, đặc biệt là ở độ tuổi 24-36 tháng, khi nhu cầu nhận thức của trẻ rất lớn Việc tổ chức các hoạt động nhận biết phân biệt thường xuyên là vô cùng cần thiết, nhưng cần lưu ý rằng trẻ ở lứa tuổi này thích sự tự do và vui vẻ hơn là tính nghiêm túc của tiết học Để khuyến khích trẻ tham gia tích cực mà không cảm thấy nhàm chán, tôi luôn tìm kiếm những phương pháp sáng tạo để mỗi hoạt động trở thành niềm vui cho trẻ Để đạt hiệu quả cao trong tiết học, tôi thường sử dụng các hình thức tổ chức khác nhau, phù hợp với từng tiết học và chủ đề, đồng thời chuẩn bị giáo án và đồ dùng cần thiết.
Trước khi bắt đầu tiết học, tôi và giáo viên trong lớp thường xuyên trao đổi để thống nhất về việc chuẩn bị đồ dùng cần thiết Việc chuẩn bị đồ dùng không chỉ quan trọng mà còn phải phù hợp với nhu cầu của cả giáo viên và trẻ em, phục vụ cho mục đích của bài học, đồng thời đảm bảo an toàn và tiện lợi khi sử dụng Ngoài việc sử dụng các đồ chơi và vật dụng có sẵn, chúng tôi còn sáng tạo và chuẩn bị những đồ chơi tự làm, cũng như sưu tầm tranh ảnh, video từ máy tính để làm cho tiết học thêm phần hấp dẫn và thú vị cho trẻ.
Ví dụ 1: Đối với đề tài nhận biết phân biệt đồ dùng to - nhỏ
Chúng tôi đã chuẩn bị những đồ dùng sau:
- Nhạc bơm bóng, nhạc bài hát quả bóng, con ong chăm chỉ,…
- Sân khấu, phông, 2 bộ trang phục chú hề, các quả bóng bay, các quả bóng,
- 2 giá đỡ để cất đồ chơi, các đồ chơi để trẻ chơi trò chơi
Ví dụ 2: Đối với đề tài nhận biết phân biệt phía trên - phía dưới Thì đồ dùng đồ chơi chúng tôi cần chuẩn bị là:
- Giáo án, máy tính, máy chiếu
- Hình ảnh bầu trời, máy bay, hoặc chùm bóng bay, con chim đang bay trên bầu trời…, hình ảnh cá, tôm dưới cầu, Tạo 1 cái cầu, dép, mũ…
Mỗi đề tài giáo dục yêu cầu sử dụng các đồ dùng khác nhau, vì vậy giáo viên cần chuẩn bị kỹ lưỡng và sử dụng hiệu quả để đạt được kết quả tốt nhất trong hoạt động nhận biết và phân biệt cho trẻ Việc này sẽ góp phần quan trọng vào quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ.
Để truyền đạt kiến thức và kỹ năng cho trẻ hiệu quả, người giáo viên cần nắm vững phương pháp giảng dạy chuẩn xác Tôi liên tục cập nhật các phương pháp và nghiên cứu những hình thức học tập mới mẻ nhằm thu hút sự hứng thú của trẻ, giúp các em tiếp thu kiến thức và rèn luyện kỹ năng một cách dễ dàng nhất.
* Tiến hành tổ chức thực hiệt hoạt động nhận biết phân biệt:
Sau khi chuẩn bị kỹ lưỡng đồ dùng cho tiết học, việc tổ chức và thực hiện tiết học trở nên quan trọng Mỗi tiết học sẽ áp dụng những phương pháp và hình thức dạy khác nhau Tôi thường bắt đầu một tiết học nhận biết phân biệt bằng cách ổn định tổ chức lớp học và tạo sự hứng thú cho học sinh.
Ngoài việc giáo viên thường xuyên sử dụng phương pháp hát và đọc thơ, tôi còn áp dụng đồ dùng trực quan như hình ảnh và video, hoặc tổ chức các trò chơi nhẹ nhàng Tôi tạo ra những tình huống bất ngờ như sự xuất hiện của cô tiên, chú hề làm xiếc, anh Bi biểu diễn, hoặc ông già Noel tặng quà Bên cạnh đó, tôi cũng dẫn dắt trẻ bằng cách kể những đoạn truyện ngắn thú vị.
Ví dụ: Đối với đề tài “Nhận biết phân biệt màu đỏ, màu xanh”
Để thu hút sự chú ý của trẻ trong lớp, tôi đã tạo ra những tình huống thú vị như việc Bạn Bi vui vẻ thực hiện ảo thuật biến đồ dùng thành màu đỏ và xanh theo yêu cầu Đối với chủ đề nhận biết phân biệt đồ dùng to - nhỏ, tôi đã nhập vai một chú hề thổi và bơm bóng, điều này giúp trẻ hứng thú hơn khi bước vào phần nội dung chính của bài học.
Phần 2: Phương pháp, hình thức tổ chức: Ơ phần nội dung chính của tiết học ngoài việc sử dụng đồ dùng trực quan, vật thật kết hợp xem hình ảnh tôi còn luôn cố gắng sử dụng các hình thức như:
Sử dụng lời dẫn và hệ thống câu hỏi mở
Trẻ em nhà trẻ thường có tính cách cả thèm chóng chán, vì vậy cần tìm cách giúp trẻ thực hiện các nhiệm vụ nhận biết và phân biệt một cách hào hứng và hiệu quả Điều này đã thúc đẩy tôi sáng tạo ra nhiều hình thức tổ chức trò chơi thú vị cho trẻ.
Trong tiết học với chủ đề “Nhận biết phân biệt màu đỏ - màu xanh” liên quan đến Tết và mùa xuân, tôi đã tổ chức chương trình “Cùng bé du xuân” Ở phần 1, “Giao lưu với người nổi tiếng”, bạn Bi vui vẻ xuất hiện với màn ảo thuật biến hoa trên cành cây, sau đó tôi đã sử dụng hệ thống câu hỏi mở để giúp trẻ nhận biết và phân biệt màu sắc Tiếp theo, ở phần 2 “Trò chuyện cùng khán giả”, tôi tặng mỗi trẻ một hộp quà và khéo léo hỏi tên đồ dùng trong món quà để tạo cơ hội cho trẻ trải nghiệm và giao tiếp.
Tôi đã cho trẻ trải nghiệm với đồ dùng mà tôi tặng theo hệ thống câu hỏi đã chuẩn bị, giúp trẻ cảm thấy như đang khám phá và chơi với món quà thay vì thực hiện nhiệm vụ học tập Hình thức này đã tạo sự hứng thú và khuyến khích trẻ tham gia hoạt động một cách tự nguyện, không cảm thấy bị gò ép hay nhàm chán Nhờ vậy, những mục tiêu của giờ học đã được truyền tải hiệu quả và trẻ đã tiếp nhận một cách tốt nhất.
Ví dụ 2: Đối với đề tài “Nhận biết phân biệt hình vuông – hình tròn” ở chủ đề bé và gia đình
Tôi tổ chức cho trẻ theo hình thức tạo một chương trình biểu diễn thời trang
Thời trang của trẻ và cô giáo bao gồm các bộ trang phục được trang trí bằng hình vuông màu đỏ và hình tròn màu xanh Sau khi ổn định tổ chức, trẻ được xem một đoạn trình diễn thời trang, từ đó cô giáo khéo léo dẫn dắt trẻ vào nội dung chính bằng cách gợi hỏi về trang phục đã trình diễn Trong phần nội dung chính, cô tiếp tục sử dụng những trang phục đã chuẩn bị và thông qua hệ thống câu hỏi mở, giúp trẻ nhận biết và phân biệt một cách nhẹ nhàng nhưng hiệu quả Cuối cùng, cô tặng cho trẻ áo và mũ theo màu đã chuẩn bị, tạo cơ hội cho trẻ trải nghiệm trình diễn và tương tác với đồ dùng của mình.
Một số hình ảnh giờ học nhận biết phân biệt:
Tiếp đến cho trẻ chơi trò chơi ôn luyện
Tùy từng đề tài và dựa vào kiến thức, kỹ năng của tiết học để lựa chọ sử dụng 1 hay 2 trò chơi cho phù hợp
Biện pháp 4: Tích cực ứng dụng công nghệ thông tin vào việc dạy và học 17 5 Biện pháp 5: Làm tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh, phối kết hợp giữa phụ huynh với nhà trường và giáo viên
Công nghệ thông tin đang mở ra những cơ hội mới cho ngành giáo dục, giúp đổi mới phương pháp và hình thức dạy học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục Trẻ em thường bị thu hút bởi hình ảnh đẹp và sự chuyển động, và công nghệ thông tin tận dụng điều này thông qua các giáo án điện tử Việc sử dụng công nghệ giúp giáo viên tiết kiệm thời gian và công sức trong việc chuẩn bị đồ dùng dạy học Ví dụ, khi dạy trẻ nhận biết phân biệt phía trên và phía dưới, giáo viên có thể dễ dàng tải hình ảnh từ Internet, chỉnh sửa và trình chiếu trên máy chiếu, thay vì sử dụng vật thật phức tạp Sự đơn giản và tiện ích của công nghệ thông tin không chỉ làm cho bài giảng sinh động hơn mà còn nâng cao hiệu quả trong việc phát triển nhận thức cho trẻ Tôi đã áp dụng công nghệ thông tin trong các tiết dạy của mình bằng cách sử dụng tư liệu, hình ảnh, video và âm nhạc để tạo sự hấp dẫn cho bài giảng.
Sử dụng công nghệ thông tin và hình ảnh đẹp trong giờ học giúp trẻ tiếp cận sự vật, con vật và đồ vật một cách nhẹ nhàng, sống động, từ đó phát triển khả năng nhận thức về thế giới xung quanh.
Trong tiết học về “Nhận biết phân biệt phía trên - phía dưới”, tôi đã áp dụng công nghệ thông tin bằng cách căng phông trên trần nhà với hình ảnh máy bay và bầu trời Tôi đã tìm kiếm, cắt và chỉnh sửa hình ảnh từ mạng để phù hợp với nội dung bài dạy Sử dụng máy chiếu, tôi đã chiếu những hình ảnh như đám mây, chim và máy bay lên phông ở phía trên, trong khi phía dưới là cảnh con sông có cá, tôm và hoa lá sen, tạo nên một không gian học tập sinh động và thú vị cho trẻ.
Để giúp trẻ nhận biết sự khác biệt giữa một và nhiều, tôi đã sử dụng câu chuyện "Vịt con lông vàng" làm nền tảng cho tiết dạy Tôi áp dụng giáo án điện tử với hình ảnh sinh động để thu hút sự chú ý của trẻ Khi bắt đầu, tôi kể về vịt mẹ dẫn các con đi chơi và khéo léo hỏi trẻ có bao nhiêu chú vịt mẹ, chỉ hiển thị hình ảnh vịt mẹ Sau đó, khi hỏi về số lượng vịt con, tôi cho xuất hiện hình ảnh nhiều chú vịt con Cách tiếp cận này không chỉ giúp trẻ hứng thú mà còn tạo cơ hội cho các em trải nghiệm và khám phá, từ đó ghi nhớ kiến thức và kỹ năng một cách tự nhiên, làm cho tiết học trở nên sinh động và thú vị hơn.
Trong tiết học "Nhận biết phân biệt to – nhỏ", tôi đã tạo hiệu ứng quả bóng xuất hiện và lớn dần, khiến trẻ hào hứng hô vang "Ô, quả bóng to kìa!" hay "Kia là quả bóng nhỏ " Việc áp dụng công nghệ thông tin vào bài giảng giúp trẻ chủ động, hứng thú và kích thích sự tò mò, đồng thời tăng cường khả năng tập trung Tôi chú ý đến thời gian trẻ xem để không ảnh hưởng đến trí tưởng tượng, sự tập trung và ngôn ngữ của trẻ Ngoài ra, tôi cũng quan tâm đến khoảng cách và không gian giữa trẻ và màn hình, đảm bảo trẻ ngồi thoải mái cách màn hình tối thiểu 3m để bảo vệ mắt và không phải ngước nhìn.
Ứng dụng công nghệ thông tin hiệu quả trong việc lựa chọn hình ảnh và âm nhạc phù hợp sẽ tạo ra hứng thú và thu hút trẻ em vào các hoạt động nhận biết và phân biệt tốt hơn.
5 Biện pháp 5: Làm tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh, phối kết hợp giữa phụ huynh với nhà trường và giáo viên
Sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường, cũng như giữa phụ huynh và giáo viên, là yếu tố quan trọng không thể thiếu trong việc phát triển trẻ Sự quan tâm của phụ huynh có ảnh hưởng lớn đến sự trưởng thành của con em họ Để đạt được kết quả cao, việc này cần được thực hiện thường xuyên, liên tục và đúng mức.
Trong thời gian đón và trả trẻ, tôi và đồng nghiệp thường xuyên gặp gỡ phụ huynh để trao đổi về sức khỏe, tình hình học tập và khả năng nhận thức của trẻ Chúng tôi cũng thảo luận về hứng thú của trẻ trong việc phân biệt và nhận biết các khái niệm.
Hình ảnh giáo viên đang tuyên truyền với phụ huynh
Chúng tôi thường xuyên tuyên truyền với phụ huynh về kế hoạch dạy học hàng ngày, hàng tháng và theo từng chủ đề, giúp phụ huynh nắm bắt nội dung bài dạy và hoạt động của con em mình Điều này tạo điều kiện cho phụ huynh thoải mái và vui vẻ hơn khi phối hợp với giáo viên trong việc khuyến khích các con tham gia các hoạt động của trường, đặc biệt là trong việc nhận biết và phân biệt Chúng tôi cũng tổ chức các buổi kiến tập, mời phụ huynh dành thời gian quý báu đến tham gia, từ đó họ có thể chứng kiến trực tiếp quá trình học tập và vui chơi của các con theo đúng chương trình giáo dục.
Hình ảnh góc tuyên truyền
- Sau mỗi bài học chúng tôi còn phô tô các bài tập gửi cho phụ huynh và tuyên truyền với phụ huynh để rèn con thêm ở nhà
Sau khi hoàn thành bài học về việc phân biệt kích thước đồ vật, chúng tôi đã in hình ảnh quả bóng to và nhỏ để hướng dẫn phụ huynh Phụ huynh sẽ giúp trẻ tô màu cho quả bóng to bằng màu đỏ và quả bóng nhỏ bằng màu xanh Qua hoạt động này, trẻ không chỉ học cách nhận biết và phân biệt quả bóng to và nhỏ mà còn phát triển khả năng tư duy và sáng tạo.
Ngày… tháng……năm…… Đề tài: Dạy tô màu quả bóng to – nhỏ ( theo mẫu)
Cha mẹ hướng dẫn con tô màu giúp trẻ nhận biết màu sắc và hình dạng, như quả bóng tròn lớn màu đỏ và quả bóng nhỏ màu xanh Qua hoạt động này, trẻ không chỉ phát triển kỹ năng cầm bút và chọn màu mà còn cải thiện khả năng tô màu Điều này không chỉ giúp trẻ rèn luyện kỹ năng tại nhà mà còn củng cố kiến thức học tập từ trường.
Phụ huynh sẽ cảm thấy hài lòng khi nhận thấy sự tiến bộ của con em mình, từ đó họ sẵn sàng hợp tác với giáo viên trong việc chăm sóc và hỗ trợ các hoạt động của trường lớp Họ cũng vui vẻ đóng góp nguyên vật liệu để giúp giáo viên sáng tạo đồ dùng phục vụ cho việc dạy và học.
HIỆU QUẢ SÁNG KIẾN
KẾT LUẬN
* Ý nghĩa của việc giúp trẻ hứng thú với hoạt động nhận biết phân biệt:
Phát triển nhận thức cho trẻ mầm non, đặc biệt là trẻ 24-36 tháng tuổi, nhằm hình thành những cá nhân thông minh, nhanh nhẹn để tham gia vào các hoạt động học tập, vui chơi và lao động Việc giúp trẻ nhận biết và phân biệt là con đường quan trọng dẫn đến sự phát triển nhận thức, đáp ứng nhu cầu phát triển chính đáng của trẻ nhỏ và cần sự quan tâm của toàn xã hội Do đó, việc phân tích các thuận lợi và khó khăn về cơ sở vật chất trong giáo dục lồng ghép là cần thiết để lựa chọn nội dung và hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục phù hợp, nhằm phát triển nhận thức cho trẻ.
Giúp trẻ hứng thú với môn nhận biết phân biệt không chỉ nâng cao nhận thức mà còn phát triển toàn diện cho trẻ Điều này cho phép trẻ thực hiện tốt các nhiệm vụ giáo dục, đồng thời thúc đẩy sự phát triển ngôn ngữ, thể chất, thẩm mỹ và mối quan hệ xã hội Từ đó, trẻ hình thành và hoàn thiện nhân cách một cách toàn diện.
Tôi đã chủ động tham mưu với ban giám hiệu nhà trường và phụ huynh để đầu tư thêm cơ sở vật chất cho giáo dục trẻ, bao gồm tài liệu và đồ dùng giúp trẻ nhận biết và rèn luyện kỹ năng Khi có đủ điều kiện vật chất, tôi sẽ tích cực tổ chức các hoạt động nhằm tạo điều kiện cho trẻ phát triển tốt về nhận thức, từ đó đạt được nhiệm vụ thực hiện chuyên đề và mục tiêu giáo dục chung.
Nhờ vào những hoạt động tích cực, trẻ em lớp tôi trở nên hứng thú, mạnh dạn và tự tin hơn trong việc nhận biết và phân biệt cũng như tham gia vào các hoạt động khác Kết quả đạt được sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm cũng tăng lên rõ rệt.
* Những bài học kinh nghiệm:
Để khơi dậy sự hứng thú của trẻ với môn nhận biết phân biệt, cần thực hiện các biện pháp phát triển nhận thức và áp dụng hiệu quả trong công tác chăm sóc giáo dục Từ những kết quả đạt được, tôi đã rút ra một số bài học kinh nghiệm quý giá.
Giáo viên cần có trách nhiệm cao trong công việc, xây dựng kế hoạch giáo dục trẻ theo từng tháng, chủ điểm và ngày cụ thể Họ phải yêu nghề, tận tâm và yêu quý trẻ Việc theo dõi, đánh giá và khảo sát trẻ là cần thiết để điều chỉnh kế hoạch giáo dục phù hợp với nhận thức và thực tế lớp học.
Giáo viên cần hiểu rõ đặc điểm phát triển tâm sinh lý và nhận thức của trẻ theo từng giai đoạn tuổi để áp dụng các biện pháp giáo dục phù hợp Họ nên tạo cơ hội cho trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động mọi lúc mọi nơi, đồng thời khuyến khích trẻ trải nghiệm, khám phá và chơi trò chơi.
Giáo viên cần lắng nghe và tôn trọng ý kiến của trẻ, đồng thời tìm mọi cách để giải đáp các câu hỏi và thắc mắc của trẻ ở bất kỳ thời điểm nào Họ nên chú ý đến sự phát triển của từng cá nhân và trẻ cá biệt, luôn tạo niềm tin và hứng thú cho trẻ Việc lắng nghe để hiểu trẻ là rất quan trọng trong quá trình giáo dục.
Trẻ em trong độ tuổi 24-36 tháng còn rất non yếu và chưa phát triển hoàn toàn, do đó, các hoạt động mà trẻ tham gia thường vụng về và lóng ngóng Điều này đòi hỏi giáo viên cần kiên trì, bền bỉ và tỉ mỉ trong việc hướng dẫn từng bước nhỏ, nhằm giúp trẻ dần hình thành và phát triển những kỹ năng cơ bản nhất.
Giáo viên cần chủ động tìm kiếm và phát triển nội dung giáo dục phù hợp, kết hợp việc dạy nhận biết và phân biệt cho trẻ em vào các chủ đề trong chương trình học Điều này phải được thực hiện sao cho phù hợp với độ tuổi và khả năng nhận thức của trẻ trong lớp học.
- Cô giáo phải năng động, linh hoạt, luôn củng cố kiến thức cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi trong các hoạt động hàng ngày ở lớp
Tham gia tích cực vào việc học hỏi và nghiên cứu tài liệu là rất quan trọng để nâng cao trình độ chuyên môn Ngoài ra, việc tham gia đầy đủ các buổi kiến tập và bồi dưỡng chuyên môn cũng góp phần không nhỏ vào sự phát triển nghề nghiệp Hãy tham gia các chuyên đề để cập nhật kiến thức và kỹ năng cần thiết.
- Tích cực, thường xuyên nghiên cứu, làm nhiều đồ dùng, đồ chơi tự tạo cho trẻ hoạt động
Hãy không ngừng học hỏi và tiếp thu kiến thức mới từ bạn bè, đồng nghiệp cũng như các phương tiện thông tin Tích cực tìm tòi và ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động để nâng cao hiệu quả công việc.
Để tạo ấn tượng tích cực cho trẻ về trường lớp mầm non, việc trang trí lớp học đẹp và phong phú là rất quan trọng Cần thiết lập các góc mở để trẻ có thể hoạt động, từ đó kích thích sự hứng thú và tham gia của trẻ Ngoài ra, những ấn tượng tốt đẹp về cô giáo và bạn bè, cùng với môi trường gần gũi, yêu thương và thân thiện, sẽ góp phần lớn vào việc khuyến khích trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động học tập.
Để trẻ phát triển toàn diện nhân cách, cần thiết phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường Việc tuyên truyền và kết hợp cùng phụ huynh trong việc rèn luyện trẻ tại nhà là rất quan trọng.
NHỮNG KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT
“Trẻ em như búp trên cành Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan”
Là một giáo viên mầm non tại nhà trẻ, tôi luôn tâm niệm rằng yêu nghề và yêu thương trẻ em là điều cốt lõi Tôi không ngừng học hỏi và tìm kiếm các phương pháp mới để thu hút trẻ em trong mọi hoạt động, giúp các em phát triển toàn diện Sau khi thực hiện thành công sáng kiến kinh nghiệm, tôi xin đề xuất một số kiến nghị nhỏ đến Phòng GD và ĐT Huyện Gia Lâm.
Nhiều đồng nghiệp và tôi mong muốn phòng GD&ĐT huyện tăng cường tổ chức các lớp tập huấn phát triển nhận thức cho trẻ, nhằm tạo điều kiện cho giáo viên có cơ hội học hỏi kinh nghiệm từ các trường bạn Việc này không chỉ giúp giáo viên nâng cao trình độ chuyên môn mà còn tạo cơ hội để họ tiếp cận các phương pháp giảng dạy mới.
Tôi hy vọng nhận được sự hỗ trợ từ ban giám hiệu để tạo điều kiện cho giáo viên có thời gian nâng cao trình độ chuyên môn Việc mở các lớp tập huấn về công nghệ thông tin, đàn, múa, hát sẽ giúp giáo viên hiểu rõ hơn về đặc điểm phát triển tâm sinh lý và nhận thức của trẻ Từ đó, giáo viên có thể áp dụng những biện pháp tích cực và phù hợp nhất trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ.
- Đầu tư thêm nhiều hơn nữa các đồ dùng phục vụ cho các hoạt động cho các lớp
Để nâng cao trình độ chuyên môn cho giáo viên, cần tạo điều kiện cho họ có thêm thời gian học tập và tổ chức nhiều buổi kiến tập cả trong và ngoài trường.
Giáo viên cần sở hữu kiến thức vững vàng, sự nhiệt tình và tình yêu đối với nghề nghiệp cùng với trẻ em Họ cũng phải hiểu rõ các đặc điểm phát triển tâm sinh lý và nhận thức của trẻ theo từng độ tuổi.
- Giáo viên cần hết sức nhẹ nhàng, linh hoạt tổ chức các hoạt động cho trẻ “Học mà chơi – chơi mà học”, luôn lấy trẻ làm trung tâm
Để đạt được kết quả tốt, giáo viên cần thiết kế các hoạt động phù hợp với đặc điểm của trẻ trong lớp, đồng thời áp dụng nhiều phương pháp khác nhau để khuyến khích sự ham học hỏi của trẻ.
- Giáo viên phải học hỏi thêm kinh nghiệm của đồng nghiệp, biết lắng nghe ý kiến đóng góp để đúc rút ra được kinh nghiệm cho bản thân
Bản sáng kiến kinh nghiệm này được xây dựng từ quá trình tổ chức các hoạt động chăm sóc và giáo dục trẻ Tôi rất mong nhận được ý kiến đóng góp từ các cấp lãnh đạo và đồng nghiệp giáo viên để hoàn thiện hơn nữa sáng kiến của mình.
Tôi xin chân thành cảm ơn!