KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của xã Ký Phú
Ký Phú là một xã thuộc vùng núi Tam Đảo, nằm ở phía nam huyện Đại Từ Xã có tuyến tỉnh lộ 261 đi qua, kết nối với huyện lị Đại Từ và huyện lị của huyện Phổ Yên.
Ký Phúc, nằm theo chiều kim đồng hồ từ phía bắc, giáp với các xã Lục Ba, Vạn Thọ, Phúc Tân, Cát Nê, Đại B́nh, Tam Đảo và Văn Yên Khu vực này bao gồm 10 xóm, gồm Chuối, Soi, Dứa, Cả, Đặn 1, Đặn 2, Đặn 3, Gió, Cạn, và Duyên.
4.1.1.2 Địa chất, địa hình Địa hình xã Kỳ Phú, xen lẫn giữa đồng bằng và đồi núi, với phần lớn là đồi núi ở phía Nam địa bàn xã, có độ cao 600-800m
Nhìn chung, địa hình có ảnh hưởng nhiều đến công việc xây dụng cơ sở hạ tầng và khu dân cư
Thái Nguyên, nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa nóng ẩm của miền Bắc Việt Nam, có khí hậu đặc trưng với mùa đông chia thành 3 vùng rõ rệt Tại xã Đông Cao, nhiệt độ trung bình là 25°C, với mức cao nhất đạt 41,5°C và thấp nhất là 3°C Khí hậu tại đây có 2 mùa rõ rệt: mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10 và mùa khô từ tháng 10 đến tháng 5, với lượng mưa trung bình hàng năm khoảng 2.000 đến 2.500mm, cao nhất vào tháng 8 và thấp nhất vào tháng 1 Nhìn chung, khí hậu tại xã Ký Phú rất thuận lợi cho sản xuất kinh doanh.
4.1.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội
* Về sản xuất nông nghiệp
Ban chỉ đạo sản xuất đã tích cực phối hợp với các ban ngành và đoàn thể từ xã đến cơ sở để tuyên truyền hiệu quả về công tác phòng chống dịch bệnh cho cây trồng và vật nuôi, cùng với các chính sách hỗ trợ của Nhà nước cho nông dân Nhờ đó, tổng sản lượng lương thực năm 2018 đạt 707,71 tấn, vượt 105% kế hoạch đề ra.
Năm 2018, sự phát triển của ngành công nghiệp dịch vụ đã dẫn đến sự giảm mạnh về số lượng gia súc và gia cầm tại xã, với tổng đàn trâu chỉ còn 64 con, đàn bò 97 con và đàn lợn 2.924 con.
- Tổ chức tiêm phòng cho đàn gia súc năm 2018 kết quả cụ thể:
+ Tiêm phòng dại cho đàn chó 800 liều
+ Tiêm phòng dịch tả cho đàn lợn: 3.000 liều
+ Tiêm phòng tụ dấu cho đàn lợn 800 liều
+ Tiêm phòng LMLM cho đàn gia súc: 500 liều
+ Tiêm phòng tụ huyết trùng cho đàn trâu, bò: 200 liều
+ Tiêm phòng bệnh tai xanh ở lợn: 140 liều
+ Tiêm phòng cúm gia cầm: 16.000 liều
* Về sản xuất công nghiệp - xây dựng, thương mại - dịch vụ:
Trong năm qua, dự án Nhà máy điện tử Samsung đã có ảnh hưởng lớn đến sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế của địa phương, từ sản xuất nông nghiệp sang công nghiệp và thương mại dịch vụ Các ngành sản xuất như xây dựng, cơ khí, vật liệu xây dựng và vận tải, cùng với các dịch vụ như nhà trọ, ăn uống và tạp hóa, đều ghi nhận mức tăng trưởng cao.
Để hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách được giao, UBND xã đã chỉ đạo bộ phận chuyên môn thực hiện rà soát các nguồn thu trên địa bàn Ngay từ đầu tháng và đầu quý, công tác kiểm tra và xử lý các vi phạm đã được tăng cường nhằm tận dụng nguồn thu, đảm bảo thu đúng và đủ theo quy định của luật ngân sách.
- Tổng thu NSNN trên địa bàn năm 2018 là: 16.997.804.000 đồng đạt 190,8% kế hoạch
- Tổng chi ngân sách năm 2018 là: 7.626.046.288 đồng đạt 165% kế hoạch
Xã Ký Phú sở hữu hệ thống giao thông thuận lợi, bao gồm các tuyến đường cao tốc, giúp việc giao thương và trao đổi hàng hóa với thị trường bên ngoài trở nên dễ dàng hơn.
Vào năm 2018, xã Ký Phú đã chứng kiến tình trạng lấn chiếm lòng đường và vỉa hè để dựng quán tạm và bán hàng rong gia tăng Tuy nhiên, nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa UBND xã và các phòng ban chuyên môn thị xã, cùng với sự vào cuộc quyết liệt của đội bảo vệ trật tự Yên Bình, Tổ công tác xã Ký Phú đã tiến hành tháo dỡ các công trình vi phạm của 87 hộ dân.
Trong quá trình tháo dỡ mái tôn và khung thép, tổng diện tích là 2.680m², trong đó 95m² đã được thu giữ từ các hộ không chấp hành Đối với 585m² còn lại, tổ công tác đã hỗ trợ các gia đình thực hiện việc tháo dỡ, nhằm trả lại diện tích cho nhân dân.
+ Biển quảng cáo cố định: 13 biển đã thu về UBND xã
+ Hàng rào khung sắt: 18m 2 đã thu về UBND xã
+ Hàng rào lưới B40: 6 m 2 đã thu về UBND xã
- Còn lại 95 hộ gia đình tự chấp hành tháo rỡ, với khối lượng cụ thể: + Tháo rỡ mái tôn, khung thép: 2.926m 2
+ Biển quảng cáo cố định: 21 biển
Tiếp tục thực hiện hiệu quả cuộc vận động “Hai không” và phong trào "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực", các trường học đã đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở vật chất để nâng cao chất lượng dạy và học Đội ngũ giáo viên ngày càng được cải thiện, góp phần vào sự tiến bộ rõ rệt trong kết quả học tập của học sinh, đặc biệt là trong học kỳ 1 năm học 2017 - 2018.
Trung tâm học tập cộng đồng đã tổ chức 10 lớp tập huấn khoa học kỹ thuật và tuyên truyền giáo dục pháp luật cho cán bộ, Đảng viên, đoàn viên và nhân dân, thu hút 700 lượt người tham gia Phong trào khuyến học tại các tổ dân phố ngày càng phát triển, với 9 chi hội hoạt động hiệu quả và 5 dòng họ được công nhận là tổ chức tốt hoạt động khuyến học Nhiều gia đình đã nỗ lực đạt danh hiệu gia đình hiếu học Trong năm 2018, đã trao thưởng cho 900 học sinh xuất sắc với tổng số tiền 94.860.000 đồng.
4.1.2.4 Về thực hiện các chính sách xã hội
Trong năm 2018, UBND xã đã thực hiện kịp thời các chế độ chính sách của Nhà nước cho đối tượng chính sách, người có công và các đối tượng được bảo trợ xã hội, đảm bảo đầy đủ và đúng quy định hiện hành.
Đảm bảo thực hiện báo tăng, giảm các đối tượng chính sách đúng thời gian quy định là rất quan trọng Quản lý và chi trả trợ cấp hàng tháng cho các đối tượng như thương binh, bệnh binh, tuất liệt sỹ, nạn nhân chất độc da cam, người hưởng tiền khởi nghĩa, người tàn tật và người già trên 80 tuổi cần được thực hiện chính xác, nhằm tránh sai sót, khiếu kiện và đảm bảo đúng chế độ.
- Tổ chức cuộc tổng điều tra rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2018 trên địa bàn xã đến nay tổng số hộ nghèo 12 hộ = 0,71%; hộ cận nghèo 17 hộ = 1,01%
Các hoạt động sinh kế của nông hộ trên địa bàn xã Ký Phú
4.2.1 Thông tin về hộ và phân loại hộ điều tra
Trong lịch sử phát triển kinh tế, hộ gia đình đóng vai trò quan trọng như "tế bào" của xã hội, là đơn vị sản xuất và tiêu dùng đa dạng Tuy nhiên, trong bối cảnh quốc tế hóa nền kinh tế nhanh chóng, cần nhận diện khó khăn và xây dựng chính sách đột phá để thúc đẩy kinh tế hộ phát triển Hộ gia đình được xem là tổ chức kinh tế với tính chất hành chính và địa lý, nơi mà các hoạt động kinh tế chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp nhằm thỏa mãn nhu cầu và phúc lợi cho các thành viên.
Qua quá trình chọn mẫu điều tra, đã xác định được 60 hộ tại 03 xóm (Cả, Chuối, Cạn) Các thông tin cơ bản về các hộ và chủ hộ được trình bày trong các bảng dưới đây.
Bảng 4.2 Trung bình số nhân khẩu, số lao động chính và độ tuổi của các hộ điều tra phân theo xóm Phân loại kinh tế hộ
Số nhân khẩu (khẩu/hộ)
Số lao động (Người/hộ) Tuổi
( Nguồn: Số liệu điều tra năm 2019)
Bảng 4.3 Trung bình số nhân khẩu, số lao động chính và độ tuổi của các hộ điều tra phân theo nhóm hộ Phân loại kinh tế hộ
Số nhân khẩu (khẩu/hộ)
Số lao động (người/hộ) Tuổi
Theo số liệu điều tra năm 2019, mỗi hộ gia đình có trung bình 4,6 nhân khẩu và 2,1 lao động chính Tuổi trung bình của các chủ hộ trong cuộc điều tra là 43 tuổi.
Bảng 4.4 Thông tin chung của hộ điều tra về giới tính của chủ hộ phân theo nhóm hộ
Phân loại kinh tế hộ
(Nguồn: Số liệu điều tra năm 2018)
Theo bảng thống kê, nam giới chiếm ưu thế trong vai trò chủ hộ với 52 hộ, tương đương 86,8% tổng số hộ điều tra, trong khi nữ giới chỉ có 8 hộ, chiếm 13,2% Mặc dù có sự bình đẳng giới, nhưng số lượng nam giới vẫn vượt trội trong vai trò này.
Bảng 4.5 Phân loại nghề nghiệp của các chủ hộ
Phân loại kinh tế hộ
Hỗn hợp Thuần nông Tổng số
(Nguồn: Số liệu điều tra năm 2019)
Trong tổng số 60 hộ được điều tra, hộ thuần nông chiếm ưu thế với 37 hộ, tương đương 61,7% tổng số hộ Hộ hỗn hợp cũng góp mặt trong số liệu này.
Hầu hết người dân trong xã chủ yếu làm nông, với 23 hộ chỉ chiếm 38,3% tổng số hộ Thời gian còn lại, họ tham gia làm thuê và kinh doanh các ngành nghề khác nhằm tăng thu nhập cho gia đình.
4.2.2 Diện tích đất canh tác, đất rừng của các hộ điều tra Đất đai là tư liệu sản xuất đặc biệt trong sản xuất nông - lâm nghiệp, là tài nguyên vô cùng quý giá, là một trong những nguồn lực quan trọng trong chiến lược phát triển nền nông nghiệp quốc gia nói riêng cũng như chiến lược phát triển nền kinh tế nói chung Nó là môi trường sống, là cơ sở tiến hành mọi hoạt động sản xuất kinh doanh Đối với con người, đất đai cũng có vị trí vô cùng quan trọng, con người không thể tồn tại nếu không có đất đai, mọi hoạt động đi lại, sống và làm việc đều gắn với đất đai Đối với các hộ nông dân, đất đai là tư liệu sản xuất, là nguồn vốn không thể thiếu Đặc biệt là các hộ thiếu đất canh tác Dưới đây là các bảng về tình hình sử dụng đất theo các nhóm hộ và theo xóm:
Bảng 4.6 trình bày bình quân diện tích đất canh tác theo nhóm hộ, bao gồm phân loại kinh tế hộ, diện tích đất canh tác ruộng (m²/hộ), đất canh tác rẫy (m²/hộ) và diện tích đất rừng (ha/hộ).
Theo số liệu điều tra năm 2019, tại địa phương, hai loại đất quan trọng nhất đối với người dân là đất canh tác rẫy và đất ruộng Đất canh tác rẫy được sử dụng chủ yếu cho việc trồng các cây nông nghiệp như ngô, lúa và rau màu, trong khi người dân chỉ canh tác hai vụ lúa trong năm Diện tích đất canh tác trung bình của các hộ được phân theo nhóm hộ và được trình bày trong bảng 4.6.
Theo số liệu điều tra, diện tích đất canh tác ruộng của các hộ gia đình có sự chênh lệch đáng kể, dao động từ 1.887,0 m² đến 3.560,0 m² giữa các nhóm hộ.
Các nhóm hộ gia đình có sự chênh lệch rõ rệt về diện tích đất canh tác, với nhóm hộ trung bình sở hữu 3560,0 m²/hộ, trong khi nhóm hộ nghèo chỉ có 1887,0 m²/hộ và nhóm hộ cận nghèo là 2076,1 m²/hộ Điều này cho thấy rằng các hộ nghèo đang gặp khó khăn do thiếu đất canh tác để sản xuất nông nghiệp.
Diện tích đất canh tác rẫy giữa các hộ gia đình có sự chênh lệch đáng kể, dao động từ 1.578,0 m² đến 3.061,4 m², với diện tích trung bình mỗi hộ đạt 2.169,0 m² Sự khác biệt này thể hiện rõ giữa nhóm hộ nghèo có diện tích canh tác ít nhất là 1.578,0 m² và nhóm hộ trung bình với diện tích lớn nhất là 3.061,4 m².
Về đất rừng có sự chênh lệch từ hộ trung bình và hộ nghèo là (từ 0,5ha
- 1,5ha) trung bình mỗi hộ có 0,9ha
4.2.3 Các hoạt động sinh kế và thu nhập của nông hộ
Các hoạt động sinh kế và thu nhập từ nông nghiệp và phi nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá sự phát triển của cộng đồng Sinh kế bao gồm các hoạt động mà con người dựa vào để tồn tại, trong đó nông nghiệp và phi nông nghiệp là hai lĩnh vực chính của nông hộ Hoạt động nông nghiệp, bao gồm trồng trọt, chăn nuôi và nghề rừng, cùng với các hoạt động phi nông nghiệp như buôn bán và dịch vụ thương mại, tạo ra nguồn thu nhập thiết yếu cho người dân Nông nghiệp đặc biệt quan trọng trong nền kinh tế nông thôn, nơi mà người dân chủ yếu sống dựa vào nghề nông Các thôn được điều tra cũng phản ánh đặc điểm này, cho thấy sự phụ thuộc vào hoạt động nông nghiệp trong đời sống hàng ngày.
Kết quả điều tra cho thấy nông nghiệp là nguồn thu nhập chính của bà con nông dân địa phương, chiếm từ 90,2% đến 97,5% Trong đó, xóm Cạn có thu nhập nông nghiệp thấp nhất với 90,2%, trong khi xóm Cả có thu nhập cao nhất đạt 97,5% Đối với nhóm hộ, hộ nghèo có thu nhập nông nghiệp cao nhất với 98,5%, tiếp theo là hộ cận nghèo.
Theo kết quả khảo sát, 93,1% hộ gia đình có thu nhập từ nông nghiệp cao chủ yếu tập trung vào hoạt động trồng trọt và chăn nuôi, mà không tham gia vào buôn bán hay kinh doanh các mặt hàng khác Mặc dù một số hộ thuộc nhóm nghèo vẫn có thu nhập nông nghiệp cao nhất trong ba xóm, nhưng hộ trung bình lại có thu nhập thấp nhất Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do họ chưa chú trọng đầu tư vào khoa học kỹ thuật trong sản xuất, dẫn đến thu nhập thấp hơn so với nhóm hộ cận nghèo.
Bảng 4.7 Bình quân (%) thu nhập về nông nghiệp và phi nông nghiệp theo xóm và nhóm hộ
Nông nghiệp Phi nông nghiệp