Vật liệu và phương pháp nghiên cứu
Đối tượng/vật liệu nghiên cứu
Chất thải chăn nuôi gà tập trung và các loại chế phẩm vi sinh vật hữu hiệu trên nền đệm lót sinh học.
Nội dung nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu 4 nội dung sau:
Nội dung 1: Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và phát triển chăn nuôi tại huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang.
Nội dung 2: Tình hình chăn nuôi gà, mục đích sử dụng và xử lý chất thải chăn nuôi gà tại các nông hộ trong huyện Hiệp Hòa.
Tình hình chăn nuôi gà tại huyện Hiệp Hòa đang phát triển mạnh mẽ, với nhiều nông hộ sở hữu số lượng gà từ 1.000 con trở lên Số lượng gà của các nông hộ bao gồm cả gà đẻ và gà thịt, cho thấy tiềm năng lớn trong ngành chăn nuôi gia cầm tại khu vực này.
Chất thải chăn nuôi có tác động tiêu cực đến môi trường sống của người dân, ảnh hưởng đến chất lượng đất, nước và không khí Chúng có thể dẫn đến ô nhiễm, làm suy giảm sức khỏe cộng đồng và gia tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh Việc quản lý chất thải chăn nuôi một cách hiệu quả là cần thiết để bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.
- Tình hình sử dụng phân gà tại các nông hộ: sử dụng để trồng hoa màu, cho cá ăn, trồng lúa, làm Biogas, tái sử dụng trong chăn nuôi.
Tình hình xử lý chất thải chăn nuôi gà tại huyện Hiệp Hòa cho thấy một số hộ dân đã áp dụng các biện pháp hiệu quả như sử dụng chế phẩm sinh học, làm biogas, và ủ phân trước khi sử dụng Tuy nhiên, vẫn còn một số hộ gia đình sử dụng trực tiếp phân tươi, điều này cần được cải thiện để đảm bảo vệ sinh môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Nội dung 3: Xác định lượng phân thải ra của giống gà siêu trứng và gà siêu thịt trong các thí nghiệm nghiên cứu.
Để xác định lượng phân thải ra từ gà trong thí nghiệm, cần phân tích lượng phân của gà sinh sản, bao gồm gà siêu trứng và gà siêu thịt Ngoài ra, việc xác định hệ số thải phân thực nghiệm cũng là một yếu tố quan trọng trong nghiên cứu này.
K, ước tính lượng phân thải ra trong một vòng đời của gà sinh sản.
Chế phẩm vi sinh vật hữu hiệu trên nền đệm lót sinh học mang lại hiệu quả môi trường và kinh tế đáng kể trong xử lý chất thải chăn nuôi gà tại địa phương Việc áp dụng công nghệ này không chỉ giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn tối ưu hóa chi phí sản xuất, cải thiện chất lượng sản phẩm nông nghiệp Sử dụng đệm lót sinh học cùng với vi sinh vật hữu hiệu giúp phân hủy nhanh chóng chất thải, tạo ra nguồn phân bón hữu cơ chất lượng cao, từ đó nâng cao năng suất cây trồng và giảm thiểu tác động tiêu cực đến sức khỏe con người và động vật.
- Đánh giá khả năng xử lý khí độc H 2 S, NH 3 trong chất thải chăn nuôi nuôi.
- Đánh giá hàm lượng chất dinh dưỡng N, P, K tổng số trong chất thải chăn
- Đánh giá mật độ vi sinh vật trong chất thải chăn nuôi: mật độ vi sinh vật Ecoli, Coliform.
- Lượng thức ăn tiêu tốn
Phương pháp nghiên cứu
3.5.1 Phương pháp thu thập tài liệu thứ cấp
Các tư liệu thứ cấp được thu thập từ các cơ quan như UBND huyện, phòng Nông nghiệp và phát triển nông thôn, phòng Tài nguyên và Môi trường, Trạm thú y, Trạm khí tượng, và phòng Thống kê, bao gồm các kết quả nghiên cứu, báo cáo, và đánh giá về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, tình hình phát triển chăn nuôi gà, cũng như thực trạng quản lý chất thải trong lĩnh vực này.
Bài viết tiến hành điều tra tình hình chăn nuôi gà và quản lý chất thải tại các nông hộ ở huyện Hiệp Hòa, tập trung vào ba xã đại diện: Hùng Sơn, Lương Phong và Châu Minh Mỗi xã được khảo sát ngẫu nhiên 30-35 hộ dân thông qua bộ câu hỏi kết hợp phỏng vấn trực tiếp, với sự đa dạng về trình độ học vấn của các hộ được chọn Dữ liệu thu thập được xử lý và phân tích bằng phương pháp thống kê mô tả trên Excel.
3.5.3 Phương pháp xác định lượng phân thải ra của hai giống gà: gà siêu trứng và gà siêu thịt trong các thí nghiệm nghiên cứu
Thí nghiệm thu phân được thực hiện trên các lô gà sinh sản và gà siêu thịt bằng phương pháp ngẫu nhiên hoàn toàn với 3 lần nhắc lại Gà sinh sản được theo dõi qua các giai đoạn: từ 0 - 6 tuần tuổi (gà con), 7 - 12 tuần tuổi (gà choai) và từ 13 tuần tuổi trở đi (gà hậu bị).
Vào tuần thứ 20, thí nghiệm được thực hiện với 60 con gà mỗi loại, chia thành 3 ô lồng, mỗi lồng chứa 20 con Dưới mỗi lồng có khay lót nylon nhằm thu thập phân.
Hàng ngày, cần sử dụng cân để đo lường lượng thức ăn mà gà tiêu thụ và thu thập toàn bộ lượng phân gà thải ra trong một tháng Dựa trên dữ liệu này, có thể tính toán lượng phân thải ra theo công thức cụ thể.
W 0 - là khối lượng túi nilon khi đặt vào đáy lồng, chưa có phân;
Hệ số thải phân của gà được xác định bằng công thức W1 = khối lượng túi nilon sau 24 giờ đặt dưới đáy lồng có phân, trong đó n là số lượng gà trong ô chuồng Công thức này giúp tính toán lượng phân thải ra của mỗi con gà dựa trên lượng thức ăn mà chúng thu nhận hàng ngày.
K: là hệ số thải phân thực nghiệm; a: là lượng phân thải ra trong 24 h; b: là lượng thức ăn thu nhận trong 24 h.
Lượng phân thải ra cho mỗi đối tượng gà được tính theo công thức: Lượng phân thải ra = K.b Trong đó:
K: là hệ số thải phân thực nghiệm; b: là lượng thức ăn cung cấp;
Từ hệ số K thu được, có thể tính lượng phân thải ra trong 1 đời gà, trong 1 năm, cả đàn gà và của cả trang trại.
Lượng phân thải ra trong một đời gà: X =K.c
Lượng phân thải ra của đàn gà: Z = n.K.c
K: là hệ số thải phân thực nghiệm; c: là tổng lượng thức ăn cung cấp trong một đời gà; n: là số gia cầm trong đàn;
X: là lượng phân thải trong một đời gà;
Z: là lượng phân thải ra của cả đàn gà.
Lượng phân thải hàng ngày của gà siêu trứng và gà siêu thịt được sử dụng để xác định hệ số thải phân thực nghiệm K Từ đó, chúng ta có thể tính toán tổng lượng phân thải trong suốt đời gà, trong một năm, và lượng phân thải của một trang trại Qua đó, ước tính được tổng lượng phân gà thải ra tại huyện Hiệp Hòa.
3.5.4 Phương pháp đánh giá khả năng xử lý chất thải chăn nuôi gà bằng đệm lót sinh học sử dụng chế phẩm VSV hữu hiệu Để đánh giá khả năng xử lý chất thải chăn nuôi gà bằng đệm lót sinh học chúng tôi tiến hành làm thí nghiệm với 3 lần nhắc lại tại 3 chuồng nuôi gà giống nhau về giống gà, tuổi gà, diện tích, kỹ thuật chăn nuôi … với số lượng 50 con/chuồng, diện tích chuồng nuôi 10m 2 Giống gà chúng tôi lựa chọn là gà sinh sản Các công thức thí nghiệm như sau:
Công thức 1: Đối chứng không sử dụng chế phẩm.
Công thức 2 và 3 giới thiệu về đệm lót sinh học lên men, sử dụng chế phẩm EM dạng bột và dạng lỏng Công thức 4 kết hợp đệm lót sinh học dạng bột với việc cho gà uống chế phẩm EM dạng lỏng pha loãng theo tỷ lệ 3/1000 Tương tự, công thức 5 áp dụng đệm lót sinh học dạng lỏng và cũng cho gà uống chế phẩm EM dạng lỏng pha loãng với tỷ lệ 3/1000.
Để làm đệm lót sinh học lên men bằng chế phẩm EM dạng bột, trước tiên, bạn cần chuẩn bị chế phẩm men bằng cách trộn 1kg EM Bokashi với khoảng 3kg cám ngô và thêm 1-2 lít nước để đạt độ ẩm 30-35% Kiểm tra độ ẩm bằng cách nắm chặt hỗn hợp, nếu không rỉ nước ra kẽ tay thì đạt yêu cầu Sau đó, cho hỗn hợp vào túi hoặc thùng và ủ ở nơi ấm trong 5-7 ngày vào mùa đông hoặc 3-4 ngày vào mùa hè Cuối cùng, rải trấu dày 5-10cm (khoảng 400kg) lên nền chuồng trước khi thả gà vào.
Khi quan sát thấy phân trải đều trên bề mặt nền chuồng, hãy sử dụng cào để làm sạch lớp mặt đệm lót Để tránh làm xáo trộn đàn gà, cần quây gọn gà về một phía trước khi thực hiện.
Sau khi hoàn thành việc cào lớp mặt đệm lót, hãy rắc đều chế phẩm men lên toàn bộ nền chuồng với lượng khoảng 50 - 60 gam (tương đương 3 nắm tay cho mỗi mét vuông) Tiếp theo, dùng tay xoa đều trên bề mặt để đảm bảo men được phân tán đồng đều Cuối cùng, tiến hành thả gà vào chuồng.
* Cách làm đệm lót sinh học lên men bằng chế phẩm dạng lỏng như sau:
Bước 1 : Rải đều trấu hoặc mùn cưa với độ dày 5 - 10 cm (khoảng 400kg trấu) lên toàn bộ diện tích sàn nuôi.
Bước 2: Lấy khoảng 5 kg rỉ mật đường, 5 lít chế phẩm EM, khoảng
Trộn 30 - 40 lít nước đều và phun lên bề mặt đệm lót để đạt độ ẩm 30 - 35% Để kiểm tra độ ẩm, hãy dùng tay bốc một nắm mùn cưa hoặc trấu; nếu hạt mùn cưa thấm ẩm nhưng vẫn tơi rời thì đạt yêu cầu Sau đó, gom toàn bộ đệm lót lại, đậy bằng bạt và ủ trong một khoảng thời gian nhất định.
5 - 7 ngày đối với mùa đông, từ 3 - 4 ngày đối với mùa hè.
Bước 4: Sau 5 - 7 ngày đối với mùa đông và khoảng 3 - 4 ngày đối với mùa hè, sẽ san đều đệm lót ra rồi thả gà vào nuôi.
* Sử dụng và bảo dưỡng:
- Thường xuyên làm tơi xốp bề mặt đệm lót
Để cải thiện môi trường nuôi, nếu sau vài tuần có mùi hăng, hãy xới tơi đệm lót và bổ sung chế phẩm men Ngoài ra, có thể hòa loãng chế phẩm EM với nước theo tỷ lệ 1/10 và phun đều lên nền chuồng Đảm bảo cửa chuồng thông thoáng để không khí lưu thông tốt hơn.
- Khi bảo dưỡng lúc trong chuồng có gà vào những ngày nóng, bố trí thời gian để làm vào buổi chiều mát sẽ ít ảnh hưởng đến gà.
Để bảo vệ đệm lót khỏi nước mưa, cần tránh để bị ướt Nếu khu vực máng uống nước quá ướt, hãy loại bỏ toàn bộ phần ướt và thay bằng lớp đệm lót mới Sau đó, bổ sung chế phẩm men lên trên và đảo trộn đều để đảm bảo hiệu quả.
* Các chỉ tiêu theo dõi về hiệu quả của đệm lót sinh học như sau: