Vật liệu và phương pháp nghiên cứu
Địa điểm nghiên cứu
Nghiên cứu trên địa bàn huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang.
Thời gian nghiên cứu
Từ tháng 04 năm 2016 đến tháng 09 năm 2017.
Đối tượng nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu tập trung vào cơ sở dữ liệu quy hoạch sử dụng đất tại huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, bao gồm cả dữ liệu không gian và dữ liệu thuộc tính.
Dữ liệu không gian về quy hoạch sử dụng đất bao gồm các đối tượng có cấu trúc hình học như quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, địa danh, thống kê và kiểm kê đất đai, cũng như thông tin về giao thông, thủy lợi, biên giới, địa giới và điểm độ cao.
Dữ liệu thuộc tính về quy hoạch sử dụng đất bao gồm thông tin về mục đích sử dụng đất hiện tại, quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất hàng năm và diện tích đất.
Nội dung nghiên cứu
3.4.1 Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội
Huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, có vị trí địa lý đặc trưng với địa hình đa dạng Khu vực này chịu ảnh hưởng của điều kiện khí hậu phong phú, với chế độ thủy văn ổn định, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của hệ sinh thái Đặc điểm đất đai phong phú cùng với sự đa dạng của thực vật và cảnh quan tự nhiên góp phần hình thành môi trường sống đặc sắc tại đây.
Huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, có điều kiện kinh tế - xã hội đặc trưng với dân số lao động đa dạng, cơ sở hạ tầng đang được cải thiện, và tình hình sản xuất của các ngành nghề phong phú Sự phân bố và sử dụng đất đai hợp lý là yếu tố quan trọng trong phát triển kinh tế địa phương, góp phần nâng cao đời sống người dân.
- Đánh giá chung những thuận lợi và khó khăn của điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội trong quá trình phát triển của huyện.
3.4.2 Giới thiệu phương án quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 của huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang
- Mục đích của việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất huyện Yên Thế;
- Các nguyên tắc cơ bản trong quy hoạch sử dụng đất đến năm
- Phương án sử dụng đất đến năm 2020 của huyện Yên Thế:
Quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp hiện có 24.518,93 ha, chiếm 80,90% diện tích tự nhiên Trong giai đoạn quy hoạch, sẽ mở rộng thêm 351,20 ha đất nông nghiệp, chủ yếu từ đất chưa sử dụng để phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp.
Quy hoạch sử dụng đất phi nông nghiệp cần được đẩy mạnh nhằm thúc đẩy tiến độ thực hiện chương trình xây dựng khu dân cư mới tại các thị trấn, thị tứ và trung tâm cụm xã Việc này không chỉ nâng cao chất lượng sống cho cư dân mà còn góp phần phát triển kinh tế địa phương.
Cải tạo, nâng cấp trung tâm các xã, kiên cố hóa trường lớp học, nhà ở giáo viên, xây dựng nhà văn hóa xã, thôn, bản.
+ Khai thác đất chưa sử dụng: Trong giai đoạn quy hoạch đầu tư, khai thác
390,06 ha đất chưa sử dụng đưa vào sử dụng cho các mục đích Đến năm 2020, đất chưa sử dụng của huyện Yên Thế không còn.
3.4.3 Xây dựng cơ sở dữ liệu quy hoạch sử dụng đất huyện Yên Thế
Cơ sở dữ liệu quy hoạch sử dụng đất huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang được tiến hành theo các bước cụ thể như sơ đồ dưới đây.
Hình 3.1 Quy trình xây dựng cơ sở dữ liệu quy hoạch sử dụng đất Xây dựng CSDL quy hoạch sử dụng đất bao gồm 7 nhóm lớp dữ liệu sau:
- Nhóm lớp dữ liệu điểm khống chế đo đạc;
- Nhóm lớp dữ liệu biên giới, địa giới;
- Nhóm lớp dữ liệu thủy hệ;
- Nhóm lớp dữ liệu giao thông;
- Nhóm lớp dữ liệu địa danh và ghi chú;
- Nhóm lớp dữ liệu QH, kế hoạch sử dụng đất;
- Nhóm lớp dữ liệu thống kê, kiểm kê đất đai.
3.4.4 Ứng dụng Web Mapping để chia sẻ CSDL QHSDĐ Ứng dụng Web Mapping để chia sẻ CSDL QHSDĐ thông qua ArcGIS Online từ đó có thể chia sẻ rộng rãi tới nhiều đối tượng sử dụng khác.
Cơ sở dữ liệu quy hoạch sử dụng đất huyện Yên Thế được công bố trên website bao gồm nhiều lớp thông tin quan trọng, như lớp thông tin về địa phận hành chính cấp xã và huyện, lớp thông tin địa danh, lớp thông tin giao thông, lớp thông tin thủy hệ, cùng với lớp thông tin quy hoạch sử dụng đất.
Đánh giá chung về khả năng ứng dụng của GIS trong quá trình thực hiện đề tài
Kỹ thuật GIS, ứng dụng các tiến bộ của khoa học máy tính, mang lại hiệu quả cao trong việc xây dựng CSDL QHSDĐ huyện Yên Thế Tuy nhiên, vẫn tồn tại nhiều hạn chế trong quá trình thực hiện Do đó, cần đánh giá một cách tổng quát về ưu điểm, nhược điểm, cũng như những khó khăn và thuận lợi của việc ứng dụng GIS nhằm cải thiện quy trình thực hiện đề tài.
Phương pháp nghiên cứu
3.6.1 Phương pháp điều tra thu thập số liệu
Phương pháp này được sử dụng nhằm thu thập các dữ liệu, thông tin để tham khảo, sử dụng phục vụ cho mục đích nghiên cứu.
Việt Nam đã ban hành nhiều thông tư và nghị định mới nhất liên quan đến quy hoạch sử dụng đất và xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, bao gồm thông tư số 28/2014/TT-BTNMT, số 29/2014/TT-BTNMT, và thông tư số 75/2015/TT-BTNMT.
- Dữ l ệu thu thập bao gồm: dữ liệu không gian và thuộc tính từ phòng Tà nguyên Mô trường và UBND huyện Yên Thế, tỉnh Bắc G ang.
+ Phương án quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 của huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang;
Bản đồ tài liệu sử dụng gồm bản đồ hành chính, bản đồ hiện trạng sử dụng đất năm 2014 và bản đồ quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 của huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang.
Huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, nổi bật với các số liệu về điều kiện tự nhiên, kinh tế và xã hội, thể hiện rõ tình hình quản lý và sử dụng đất Thông tin về quy hoạch sử dụng đất và định hướng phát triển đất đai của huyện cũng được cập nhật, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững trong khu vực.
3.6.2 Phương pháp phân tích thống kê và xử lý số liệu
Dựa trên các số liệu và tài liệu đã thu thập trong quá trình điều tra, chúng tôi tiến hành phân tích, chọn lọc và xử lý để đưa ra các số liệu hợp lý, có cơ sở khoa học và thực tiễn.
Dựa vào báo cáo quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và các báo cáo kinh tế, xã hội hàng năm của huyện Yên Thế, tiến hành phân tích và thống kê số liệu để xác định các chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất Các chỉ tiêu này bao gồm diện tích các loại đất đã được cấp phép, diện tích đất chuyển mục đích sử dụng trong kỳ quy hoạch, và diện tích đất chuyển mục đích sử dụng khác.
Phân tích, thống kê và xử lý số liệu được thực hiện trên máy tính thông qua các ứng dụng của phần mềm Microsoft Office như Word, Excel và Access.
3.6.3 Phương pháp xây dựng cơ sở dữ liệu
Sử dụng phần mềm ArcGIS để xây dựng thông tin quy hoạch sử dụng đất gồm dữ liệu không gian (là bản đồ số) và dữ liệu thuộc tính:
Xây dựng dữ liệu không gian bao gồm việc biên tập lại bản đồ quy hoạch sử dụng đất và bản đồ hiện trạng sử dụng đất dưới dạng số bằng Microstation Quá trình này cũng bao gồm việc chuẩn hóa dữ liệu bản đồ thông qua phần mềm Access, nhằm chuyển đổi thành dữ liệu tương thích với ArcGIS.
Để xây dựng dữ liệu thuộc tính hiệu quả, cần tiến hành xác định và tạo ra các trường thông tin phù hợp cho từng lớp dữ liệu không gian và thuộc tính Việc nhập dữ liệu thuộc tính cho từng đối tượng địa lý là rất quan trọng để đảm bảo tính thống nhất và đầy đủ của cơ sở dữ liệu Trước khi bắt tay vào thiết kế, cần xác định rõ các đối tượng địa lý sẽ được biên tập, từ đó xây dựng bộ khung cho cơ sở dữ liệu một cách hợp lý.
- Dữ liệu không gian nền bao gồm:
+ Nhóm lớp dữ liệu điểm khống chế đo đạc gồm lớp dữ liệu điểm độ cao;
Nhóm lớp dữ liệu biên giới và địa giới bao gồm các lớp dữ liệu về đường địa giới hành chính cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã, cùng với lớp dữ liệu địa phận hành chính của huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi chung là cấp huyện) và lớp dữ liệu địa phận hành chính của xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã).
+ Nhóm lớp dữ liệu thủy hệ gồm lớp dữ liệu thủy hệ dạng đường, lớp dữ liệu thủy hệ dạng vùng;
+ Nhóm lớp dữ liệu giao thông gồm lớp dữ liệu tim đường, lớp dữ liệu ranh giới đường, lớp dữ liệu đường sắt;
+ Nhóm lớp dữ liệu địa danh và ghi chú gồm lớp dữ liệu điểm địa danh.
- Dữ liệu chuyên đề bao gồm:
+ Nhóm lớp dữ liệu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất gồm lớp dữ liệu quy hoạch sử dụng đất cấp huyện;
+ Nhóm lớp dữ liệu thống kê, kiểm kê đất đai gồm lớp dữ liệu hiện trạng sử dụng đất cấp huyện.