Khoỏ lun tt nghip i hc Vinh Trờng đại häc vinh Khoa kinh tÕ **** TRẦN THỊ QUYÊN KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN NGHỆ AN – CHI NHÁNH NAM ĐÀN Ngành : Tài ngân hàng Vinh, 5/2011 Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp Đại học Vinh MỤC LỤC Trang DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ MỞ ĐẦU .1 Lý chọn đề tài .1 Mục đích nghiên cứu Đối tượng phạm vi nghiên cứu .2 Phương pháp nghiên cứu Kết cấu đề tài CHƯƠNG LÝ LUẬN CHUNG VỀ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG KINH DOANH NGÂN HÀNG .4 1.1 NHTM hoạt động tín dụng NHTM 1.1.1 Khái niệm nghiệp vụ NHTM 1.1.2 Tín dụng NHTM .9 1.1.2.1 Khái niệm Tín dụng Tín dụng Ngân hàng 1.1.2.2 Vai trị Tín dụng Ngân hàng 10 1.2 Rủi ro rủi ro tín dụng ngân hàng 13 1.2.1 Rủi ro hoạt động Ngân hàng 13 1.2.1.1 Khái niệm rủi ro 13 1.1.2.2 Phân loại rủi ro 14 1.2.2 Rủi ro tín dụng 19 1.2.2.1 Khái niệm .19 1.2.2.2 Ảnh hưởng rủi ro tín dụng 20 1.2.2.3 Dấu hiệu nhận biết rủi ro tín dụng 21 1.3 Các mô hình tiêu đo lường rủi ro tín dụng 23 1.3.1 Một số mơ hình lượng hố rủi ro tín dụng .23 Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp Đại học Vinh 1.3.1.1 Mơ hình điểm số Z 23 1.3.1.2 Mơ hình điểm số tín dụng tiêu dùng .25 1.3.2 Các tiêu đo lường rủi ro tín dụng .25 1.3.2.1 Tốc độ tăng trưởng tín dụng 25 1.3.2.2 Vịng quay vốn tín dụng 26 1.3.2.3 Tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động 26 1.3.2.4 Nợ hạn tỷ lệ Nợ hạn .27 1.3.2.5 Lãi treo .29 1.3.2.6 Nợ khoanh, nợ giãn 29 1.3.2.7 Tỷ lệ vay có tài sản đảm bảo 29 1.3.2.8 Phân loại nợ, trích lập sử dụng dự phòng rủi ro .30 1.4 Nguyên nhân dẫn đến rủi ro Tín dụng Ngân hàng .31 1.4.1 Nguyên nhân khách quan 31 1.4.1.1 Nguyên nhân từ môi trường kinh tế 31 1.4.1.2 Nguyên nhân từ môi trường pháp lý .32 1.4.1.3 Nguyên nhân từ môi trường tự nhiên, xã hội 32 1.4.2 Nguyên nhân chủ quan 33 1.4.2.1 Nguyên nhân từ khách hàng 33 1.4.2.2 Nguyên nhân từ Ngân hàng 34 1.5 Mơ hình kinh nghiệm quản lý rủi ro tín dụng nước giới .37 1.5.1 Mô hình quản lý rủi ro tín dụng .37 1.5.1.1 Mơ hình quản lý rủi ro tín dụng tập trung .37 1.5.1.2 Mơ hình quản lý rủi ro tín dụng phân tán .38 1.5.2 Kinh nghiệm quản lý rủi ro nước giới 38 CHƯƠNG THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNo&PTNT HUYỆN NAM ĐÀN 41 Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp Đại học Vinh 2.1 Tổng quan NHNo&PTNT chi nhánh huyện Nam Đàn 41 2.1.1 Quá trình hình thành phát triển NHNo & PTNT Nam Đàn 41 2.1.2 Bộ máy quản lý Cơ cấu tổ chức 43 2.1.3 Tình hình hoạt động kinh doanh NHNo&PTNT huyện Nam Đàn 45 2.1.3.1 Tình hình huy động vốn 46 2.1.3.2 Tình hình sử dụng vốn 50 2.1.3.3 Hoạt động toán, kế toán ngân quĩ 55 2.1.3.4 Kết kinh doanh 56 2.2 Thực trạng rủi ro tín dụng NHNo&PTNT huyện Nam Đàn .57 2.2.1 Tốc độ tăng trưởng tín dụng 58 2.2.2 Vịng quay vốn tín dụng 59 2.2.3 Tỷ lệ cấp tín dụng: 59 2.2.4 Nợ hạn tỷ lệ Nợ hạn 60 2.25 Tình hình Lãi treo: .70 2.2.6 Nợ khoanh, nợ giãn 70 2.2.7 Tỷ lệ vay có tài sản đảm bảo .71 2.2.8 Trích lập sử dụng dự phịng rủi ro 72 2.3 Đánh giá cơng tác hạn chế rủi ro tín dụng, ngun nhân rủi ro tín dụng NHNo&PTNT huyện Nam Đàn 73 2.3.1 Những thành công đạt được: 73 2.3.2 Những hạn chế nguyên nhân .75 2.3.2.1 Hạn chế 75 2.3.2.2 Nguyên nhân 76 CHƯƠNG GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNo&PTNT HUYỆN NAM ĐÀN 79 3.1 Định hướng hoạt động 79 Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp Đại học Vinh 3.2 Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng NHNo&PTNT huyện Nam Đàn 80 3.2.1 Xây dựng thực sách tín dụng phù hợp, linh hoạt phù hợp với thời kỳ 80 3.2.2 Thực chặt chẽ qui trình tín dụng .80 3.2.2.1 Đánh giá, sàng lọc, lựa chọn khách hàng 81 3.2.2.2 Thẩm định phương án sản xuất kinh doanh hay dự án đầu tư, hay phương án vay vốn 81 3.2.2.3 Thẩm định tài sản đảm bảo tiền vay 82 3.2.3 Giám sát, kiểm tra chặt chẽ sau cấp tín dụng .83 3.2.4 Thực nghiêm túc việc cho vay có đảm bảo 83 3.2.5 Trích lập sử dụng dự phòng rủi ro .85 3.2.6 Thực nghiêm túc chấm điểm xếp hạng khách hàng 85 3.2.7 Phân tán rủi ro 85 3.2.8 Xử lý Nợ hạn, nợ xấu .87 3.2.9 Giải pháp hỗ trợ 87 3.3 Kiến nghị .89 3.3.1 Đối với Ngân hàng Nhà nước 89 3.3.1.1 Đẩy mạnh hoạt động trung tâm thông tin tín dụng (CIC) 89 3.3.1.2 Tăng cường kiểm tra, kiểm soát, hỗ trợ hoạt động NHTM 90 3.3.2 Đối với NHNo&PTNT Việt Nam 93 3.3.2.1 Nâng cao hiệu trung tâm phòng ngừa xử lý rủi ro NHNo&PTNT Việt Nam 93 3.3.2.2 Chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể, kịp thời chủ trương, sách Chính phủ ngành 93 3.3.2.3 Hoàn chỉnh, triển khai hệ thống xếp hạng tín dụng nội 93 3.3.2.4 Xây dựng hệ thống quản trị rủi ro tín dụng theo chuẩn mực quốc Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp Đại học Vinh tế 94 3.3.2.5 Chuẩn hoá cán Ngân hàng đặc biệt cán tín dụng 95 3.3.3 Đối với phủ quyền địa phương 96 3.3.3.1 Ổn định kinh tế 96 3.3.3.2 Tăng cường công tác quản lý thành phần kinh tế 97 3.3.3.3 Khung pháp lý chưa đồng 98 KẾT LUẬN .100 TÀI LIỆU THAM KHẢO Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp Đại học Vinh MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Từ năm 1986 nước ta bắt đầu mở cửa, kinh tế chuyển dịch sang kinh tế thị trường với tốc độ phát triển ngày mạnh mẽ kéo theo q trình ln chuyển vốn ngày nhanh với qui mô tốc độ lớn Mà nhân tố khơng thể thiếu hệ thống NHTM với chức cầu nối cung cầu vốn, người cần vốn người thừa vốn giúp cho kinh tế hoạt động cách xuyên suốt, liên tục Cũng doanh nghiệp khác NHTM muốn tối đa hóa lợi nhuận phải chấp nhận nguyên tắc “lợi nhận cao rủi ro lớn” Tuy nhiên lĩnh vực kinh doanh NHTM kinh doanh tiền tệ lĩnh vực tiềm ẩn nhiều biến động chịu chi phối ảnh hưởng nhân tố bất định từ kinh tế, trị, tự nhiên, văn hóa thêm vào Ngân hàng nhân tố trung gian thành phần kinh tế nên rủi ro mà Ngân hàng phải đối mặt số cộng rủi ro thành phần có quan hệ với Ngân hàng Ngày nay, Ngân hàng Ngân hàng đa năng, cung cấp nhiều tiện ích nhiều dịch vụ: tốn, chuyển tiền, tín dụng, đầu tư Nhưng hoạt động mang lại thu nhập chủ yếu cho Ngân hàng hoạt động tín dụng, mặt trái mà đưa lại rủi ro Ngân hàng phần lớn xuất phát từ hoạt động tín dụng Trong nhiều rủi ro mà Ngân hàng phải đối mặt rủi ro tín dụng ln rủi ro nguy hiểm tồn cố hữu, song song với trình hoạt động Ngân hàng, mầm mống dẫn đến việc Ngân hàng khả khoản, dẫn đến phá sản sụp đổ Do phịng ngừa hạn chế rủi ro tín dụng ln vấn đề quan tâm hàng đầu Ngân hàng Với lý quan trọng trình thực tập tiếp xúc với thực tế Ngân hàng nông nghiệp phát triển nông thôn huyện Nam Đàn em lựa chọn đề tài Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp Đại học Vinh ” HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NƠNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NƠNG THƠN HUYỆN NAM ĐÀN” Tín dụng hoạt động chủ yếu NHTM bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau: cho vay, lãnh, chiết khấu giấy tờ có giá, cho thuê tài Tuy nhiên, đặc thù địa bàn hoạt động nên hoạt động tín dụng NHNo&PTNT huyện Nam Đàn chủ yếu hoạt động cho vay Vì vậy, góc độ nghiên cứu đề tài tài rủi ro tín dụng chủ yếu đề cập rủi ro cho vay Mục đích nghiên cứu - Khái quát vấn đề chung rủi ro hoạt động tín dụng NHTM - Phân tích đánh giá thực trạng rủi ro hoạt động tín dụng NHNo & PTNT huyện Nam Đàn - Đưa số giải pháp nhằm hạn chế rủi ro hoạt động tín dụng NHNo & PTNT huyện Nam Đàn kiến nghị với cấp nghành liên quan Đối tượng phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Rủi ro hoạt động tín dụng biện pháp hạn chế rủi ro tín dụng NHNo & PTNT huyện Nam Đàn Phạm vi nghiên cứu: Hoạt động tín dụng NHNo & PTNT huyện Nam Đàn từ năm 2008 đến năm 2010 Phương pháp nghiên cứu Chuyên đề sử dụng phương pháp nghiên cứu vật biện chứng, vật lịch sử, kết hợp với phương pháp thống kê, phân tích kinh tế, tổng hợp, so sánh số liệu Kết cấu đề tài Ngoài phần mở đầu kết luận báo cáo gồm nội dung: Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp Đại học Vinh Kết cấu đề tài: Chương : Lý luận chung rủi ro tín dụng hoạt động kinh doanh NHTM Chương : Thực trạng rủi ro tín dụng hạn chế rủi ro tín dụng NHNo&PTNT chi nhánh huyện Nam Đàn Chương : Giải pháp hạn chế hạn chế rủi ro tín dụng NHNo&PTNT huyện Nam Đàn Do thời gian trình độ nghiên cứu cịn nhiều hạn chế nên luận văn tránh khỏi thiếu sót, em mong muốn nhận ý kiến đóng góp thầy để báo cáo em hồn thiện có chất lượng tốt Trong trình thực tập nghiên cứu đề tài em xin cảm ơn bảo nhiệt tình cán NHNo&PTNT chi nhánh huyện Nam Đàn nói chung đặc biệt phịng tín dụng Ngân hàng nói riêng Đồng thời em xin cảm ơn thầy giáo - Ths ĐẶNG THÀNH CƯƠNG giảng viên ngành Tài Ngân hàng - khoa kinh tế Đại học Vinh giúp em hồn thành Khố luận Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH 10 Khoá luận tốt nghiệp Đại học Vinh CHƯƠNG LÝ LUẬN CHUNG VỀ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG KINH DOANH NGÂN HÀNG 1.1 NHTM hoạt động tín dụng NHTM 1.1.1 Khái niệm nghiệm vụ NHTM - Khái niệm: NHTM hình thành, tồn phát triển gắn liền với phát triển kinh tế hàng hoá Sự phát triển hệ thống NHTM có tác động lớn quan trọng đến trình phát triển kinh tế hàng hoá, ngược lại kinh tế hàng hoá phát triển mạnh mẽ đến giai đoạn cao nó– kinh tế thị trường – NHTM ngày hoàn thiện trở thành định chế tài khơng thể thiếu Theo Luật tổ chức tín dụng năm 2010 (Luật số: 47/2010/QH12) NHTM loại hình Ngân hàng thực tất hoạt động Ngân hàng nhận tiền gửi; cấp tín dụng; cung ứng dịch vụ tốn qua tài khoản hoạt động kinh doanh khác nhằm mục tiêu lợi nhuận NHTM định chế tài trung gian quan trọng vào loại bậc kinh tế thị trường Nhờ hệ thống định chế mà nguồn tiền vốn nhàn rỗi huy động, tạo lập nguồn vốn tín dụng to lớn vay phát triển kinh tế Ngày nay, Ngân hàng không tổ chức vay cho vay truyền thống mà Ngân hàng muốn trở thành Ngân hàng đa năng: đa dạng dịch vụ chức Ngân hàng dẫn đến việc chúng gọi “Bách hóa tài chính” Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp 94 Đại học Vinh tra, kiểm soát nội tiền đề để nâng cao phát huy hiệu chi nhánh - Đào tạo bồi dưỡng nghiệp vụ, rèn luyện đạo đức phẩm chất cho cán Ngân hàng Trong hoạt động yếu tố người yếu tố then chốt định đến suất hiệu công việc Đối với Ngân hàng để tạo kết kinh doanh khơng cần có cán có trình độ nghiệp vụ chuyên môn sâu, hiểu biết vấn đề thị trường, xã hội rộng rãi mà cịn phải có đạo đức, có lịng u nghề, nhanh nhạy q trình xử lý nghiệp vụ từ thẩm định hồ sơ,thẩm định khách hàng, giám sát khoản vay thu nợ không làm hội kinh doanh mang lại lợi nhuận cao cho Ngân hàng Vì vậy, từ Chi nhánh phải cần: - Thực tốt tiêu chuẩn hố cán tín dụng, việc phải thực cần xếp, bố trí cán theo lực, sở trường họ Những cán chưa đủ tiêu chuẩn phải tiến hành đào tạo đào tạo lại để cập nhật kiến thức - Phải nâng cao ý thức trách nhiệm cho cán tín dụng, yêu cầu cán tín dụng phải tăng cường kiểm tra, kiểm sốt khách hàng sau cho vay việc phải đôn đốc, giám sát thường xuyên 3.3 Kiến nghị 3.3.1 Đối với Ngân hàng Nhà nước Rủi ro tín dụng khơng NHTM phải gánh chịu có biện pháp phịng ngừa hữu hiệu mà phải coi rủi ro chung cuả kinh tế Do để phịng ngừa rủi ro tín dụng cần thiết phải có giải pháp mang Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp 95 Đại học Vinh tính điều kiện để hỗ trợ từ phía quan quản lý Nhà nước có liên quan Các giải pháp là: 3.3.1.1 Đẩy mạnh hoạt động trung tâm thơng tin tín dụng (CIC) Trong năm gần đây, nước ta khơng doanh nghiệp bị giải thể, phá sản Về mặt kinh tế giá phải trả lớn có vốn tham gia Ngân hàng, dẫn đến rủi ro tín dụng Mặc dù ký hợp đồng tín dụng phương án SXKD thẩm định khả thi có hiệu nguy rủi ro thường trực Do để hạn chế rủi ro tín dụng xẩy cần thiết phải phịng ngừa khắc phục hậu rủi ro Sự đời CIC ( tiền thân Trung tâm thơng tin phịng ngừa rủi ro) cung cấp thơng tin hoạt động tín dụng xếp hạng khách hàng kênh thơng tin hữu ích cho Ngân hàng Tuy nhiên, nay, chế công bố thông tin doanh nghiệp Ngân hàng chưa đầy đủ Hoạt động CIC đạt kết đáng khích lệ việc cung cấp thơng tin kịp thời tình hình hoạt động tín dụng chưa phải quan định mức tín nhiệm doanh nghiệp cách độc lập hiệu quả, thông tin cung cấp cịn đơn điệu, thiếu cập nhật ngồi việc kết nối thông tin với trang Web – CIC Chi cục tin học Ngân hàng nhiều trục trặc, chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu tra cứu thơng tin Đó thách thức cho hệ thống Ngân hàng việc mở rộng kiểm sốt tín dụng cho kinh tế điều kiện thiếu hệ thống thông tin tương xứng Nếu Ngân hàng cố gắng mở rộng tín dụng điều kiện mơi trường thơng tin khơng cân xứng gia tăng nguy nợ xấu cho hệ thống Ngân hàng Mặt khác, việc NHNN cho phép đơn vị kinh tế vay vốn nhiều NHTM hợp lý, tạo cạnh tranh Ngân hàng, nhăm thúc đẩy phát triển hệ thống Ngân hàng nước Nhưng điều kiện thông tin nhiều điểm yếu kém, hoạt động CIC chưa có hiệu Nên việc cho đơn vị kinh tế vay vốn nhiều Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp 96 Đại học Vinh Ngân hàng điều kiện vậy, dẫn đến rủi ro cho nhiều Ngân hàng lúc, tạo điều kiện cho người vay lừa đảo chiếm đoạt tài sản Ngân hàng Vì để áp dụng quy chế này, Ngân hàng Nhà nước cần phải nghiên cứu sửa đổi, chấn chỉnh lại hoạt động CIC 3.3.1.2 Tăng cường kiểm tra, kiểm soát, hỗ trợ hoạt động NHTM Tăng cường hoạt động tra, giám sát Bên cạnh cố gắng kết đạt được, hoạt động tra Ngân hàng đảm bảo an toàn hệ thống chưa có cải thiện chất lượng Năng lực cán tra, giám sát chưa đáp ứng yêu cầu, chí số nghiệp vụ kinh doanh cơng nghệ Thanh tra Ngân hàng cịn chưa theo kịp Nội dung phương pháp tra, giám sát lạc hậu, chậm đựơc đổi Vai trò kiểm tốn chưa đựơc phát huy hệ thống thơng tin chưa tổ chức cách hữu hiệu Thanh tra chỗ phương pháp chủ yếu, khả kiểm sốt tồn thị trường tiền tệ giám sát rủi ro yếu Thanh tra Ngân hàng hoạt động cách thụ động theo kiểu xử lý vụ việc phát sinh, có khả ngăn chặn phòng ngừa rủi ro vi phạm Mơ hình tổ chức tra Ngân hàng cịn nhiều bất cập Do mà có sai phạm NHTM không tra NHNN cảnh báo, có biện pháp ngăn chặn từ đầu, để đến hậu nặng nề xảy can thiệp Hàng loạt sai phạm cho vay, bảo lãnh tín dụng số NHTM dẫn đến rủi ro lớn, có nguy đe dọa an tồn hệ thống lẽ ngăn chặn từ đầu máy tra phát xử lý sớm Do vậy: - Tăng cường biện pháp quản lý tín dụng NHNN cần sửa đổi, bổ sung chế, thể lệ cụ thể, rõ ràng để tạo lập khung pháp lý hồn thiện cho hoạt động tín dụng Hiện nay, quy chế, thể lệ NHNN tỏ chung chung, mang tính đạo, định hướng Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp 97 Đại học Vinh nhiều mang tính pháp lý Đấy sơ hở văn pháp lý khung tín dụng cho NHTM thi hành Một số điều khoản chưa rõ ràng, gây khó khăn cho việc thực ví dụ: Quyết định 1627/2001/QD-NHNN ban hành từ 31/12/2001 đến chưa có văn hướng dẫn cụ thể cho vay đảo nợ quy định điểm điều khoản điều 25 Theo định 493/QĐ-NHNN việc trích lập dự phịng để xử lý rủi ro, việc phân loại tài sản có theo nhóm với mức trích lập dự phịng 0%, 20%, 50%, 100% chưa phù hợp Nếu khơng có Nợ q hạn khơng trích rủi ro Thực tế rủi ro cho vay tồn loại trừ rủi ro hoạt động tín dụng Thơng thường Ngân hàng lập dự phịng chung nợ nhóm đề nghị Ngân hàng nhà nước nên thay đổi cách trích lập dự phịng rủi ro thực trích lập dự phịng tín dụng theo mức độ rủi ro khoản vay Tại Điểm a, Khoản 3- Điều Nghị định số 178/CP quy định: ” Giá trị quyền sử dụng đất chấp xác định theo giá đất UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành áp dụng thời điểm chấp “.Qui định chưa hợp lý Bởi lẽ, mâu thuẫn với chất việc chấp quyền sử dụng đất Bởi vì, thực chất việc chấp quyền sử dụng đất quan hệ giao dịch dân sự, mà quan hệ giao dịch dân yếu tố tự thoả thuận ý chí bên phải đặt lên hàng đầu phải tơn trọng triệt để Do đó, giá đất chấp phải bên chấp bên nhận chấp thoả thuận phù hợp Có quyền lợi bên chấp khơng bị thiệt thịi Mặt khác, Ngân hàng có qui định việc định giá, sở khung định giá UBND tỉnh, thành phố dẫn đén chưa sát với giá thị trường NHNN nên có văn qui định việc định giá tài sản quyền sử dụng đất Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp 98 Đại học Vinh − NHNN phải có biện pháp hữu hiệu việc buộc NHTM thi hành chế, thể lệ Những sai sót, vi phạm quy chế, thể lệ phải xử lý nghiêm túc kịp thời − Hỗ trợ NHTM việc xử lý nợ Hiện nay, NHTM Việt Nam đứng trước khó khăn lớn việc xử lý tài sản chấp, cầm cố, khoản nợ khó địi Số vốn bị mắc kẹt khoản nợ chiếm tỷ lệ lớn tổng số vốn cho vay gây khó khăn cho hoạt động tín dụng Ngân hàng Để giải vấn đề này, đề nghị NHNN cấp, ngành có liên quan thực số biện pháp sau: + NHNN xúc tiến thành lập công ty mua bán nợ nhiều hình thức Nhà nước, cổ phần liên doanh Hoạt động Công ty mua bán nợ mở rộng, phát triển giải toả bớt Nợ hạn, nợ đọng từ tài sản chấp giúp cho Ngân hàng vượt qua khó khăn, có khoản để đầu tư cho kinh tế, có vốn để quay vịng khơng để tình trạng đóng băng vốn + NHNN sớm cho đời tổ chức bảo hiểm tiền gửi Tổ chức bảo hiểm tiền gửi vào hoạt động quan cảnh báo xử lý sớm hoạt động yếu Ngân hàng, không để cố xảy 3.3.2 Đối với NHNo&PTNT Việt Nam 3.3.2.1 Nâng cao hiệu trung tâm phòng ngừa xử lý rủi ro NHNo&PTNT Việt Nam Thường xuyên cung cấp thông tin cho chi nhánh khách hàng có quan hệ với nhiều tổ chức tín dụng, phân tích đánh giá khách hàng từ thơng tin thu Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp 99 Đại học Vinh Bên cạnh việc đánh giá khách hàng, trung tâm thông tin cần cung cấp thêm thông tin giá thiết bị, mức đầu tư với dự án cụ thể để chi nhánh tham khảo Tổng vốn đầu tư bao nhiêu, thơng tin tham khảo giá máy móc thiết bị thị trường sở chi nhánh xác định xác tiêu cần thiết 3.3.2.2 Chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể, kịp thời chủ trương, sách Chính phủ ngành Hiện nay, điều kiện môi trường cho hoạt động Ngân hàng cịn nhiều thiếu sót, bất cập, việc Chính phủ thường xuyên đưa Nghị định để đạo hoạt động ngành Ngân hàng cố gắng lớn Nhà nước nhằm bước hồn thiện mơi trường pháp lý cho phát triển ngành Khi Nghị định đời, việc NHNo&PTNT Việt Nam nhanh chóng đưa hướng dẫn cụ thể cho chi nhánh thực thi điều cần thiết giúp họ giải toả kịp thời vướng mắc để nâng cao hiệu hoạt động 3.3.2.3 Hồn chỉnh, triển khai hệ thống xếp hạng tín dụng nội Để nâng cao chất lượng tín dụng bước chuẩn hố cơng tác quản trị rủi ro theo thơng lệ quốc tế việc xây dựng áp dụng hệ thống xếp hạng tín dụng nội cần thiết yêu cầu hoạt động Ngân hàng Việc chấm điểm xếp hạng khách hàng Ngân hàng cần dựa vào nhóm tiêu tiêu tài (Vốn kinh doanh, doanh thu thuần, nhóm tiêu khoản nhóm tiêu lực hoạt động nhóm tiêu phản ánh hiệu hoạt động kinh doanh tiêu phi tài (Năng lực điều hành Ban Giám đốc, mơi trường kiểm sốt nội bộ, tính khả thi phương án kinh doanh, triển vọng ngành, giá trị thương hiệu công ty, vị cạnh tranh (thị phần) Ngồi ra, lịch sử quan hệ tín dụng khách hàng với Ngân hàng tiêu chí quan trọng việc cho điểm tín dụng Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp 100 Đại học Vinh xếp hạng khách hàng Nhóm tiêu Ngân hàng thường xem xét là: tình hình phát sinh nợ hạn, số lần khách hàng gia hạn nợ điều chỉnh kỳ hạn trả nợ, số lần chậm trả lãi vay, mức độ hoạt động tài khoản tiền gửi Trong việc xây dựng mô hình chấm điểm tín dụng, Ngân hàng cần xét đến tính đặc thù lợi ngành kinh tế Trường hợp doanh nghiệp hoạt động đa ngành nghề phân loại theo ngành nghề/lĩnh vực đem lại tỷ trọng doanh thu lớn cho doanh nghiệp 3.3.2.4 Xây dựng hệ thống quản trị rủi ro tín dụng theo chuẩn mực quốc tế Ngân hàng cần chuyển từ qui trình quản lý rủi ro phi tập trung sang mơ hình quản trị rủi ro tập trung, độc lập tồn diện với qui trình thủ tục thống Triển khai xây dựng hệ thống quản trị rủi ro tín dụng theo chuẩn mực quốc tế với phận cấu thành: - Một mô hình tổ chức quản trị rủi ro thống với tham gia Hội đồng quản trị, ủy ban, Ban lãnh đạo Ngân hàng; - Cơ chế báo cáo độc lập với cấu tổ chức kinh doanh; - Các sách, qui trình thủ tục hệ thống hạn mức thống giúp Ngân hàng xác định, đo lường, theo dõi kiểm sốt rủi ro tín dụng phát sinh trình hoạt động kinh doanh cách hiệu nhất; - Cải tiến phương pháp đo lường, kiểm sốt hệ thống thơng tin quản trị rủi ro để hỗ trợ hiệu cho hoạt động kinh doanh công tác quản trị rủi ro; - Xác định rõ trách nhiệm quyền hạn phận cá nhân công tác quản trị rủi ro tín dụng Ngân hàng cần thực đồng giải pháp hỗ trợ hoạt động tín dụng phát triển cơng nghệ thơng tin; phát triển nâng cao chất lượng Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp 101 Đại học Vinh nguồn nhân lực; tăng cường công tác marketing chăm sóc khách hàng; xây dựng áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2000 toàn hệ thống cho tất mặt nghiệp vụ Ngân hàng Tin tưởng rằng, giải pháp kiến nghị nhằm hồn thiện qui trình cho vay nâng cao chất lượng tín dụng góp phần đảm bảo phát triển bền vững có hiệu Ngân hàng 3.3.2.5 Chuẩn hoá cán Ngân hàng đặc biệt cán tín dụng Giải pháp người không giải pháp riêng chi nhánh mà cịn phải có phối hợp NHNo&PTNT Việt Nam NHNo&PTNT Việt Nam cần có quy định tiêu chuẩn cán Ngân hàng mặt hoạt động nghiệp vụ khác vị trí cấp bậc khác nhau, đồng thời tổ chức lớp đào tạo cán chuyên sâu lĩnh vực mà đặc biệt lĩnh vực tín dụng Các lớp đào tạo cần mở thường xuyên, nội dung giảng dạy phải không ngừng nâng cao để phù hợp với phát triển nghiệpvụ Ngân hàng tiến tới tiêu chuẩn quốc tế Có thể, NHNo&PTNT Việt Nam nên tổ chức kỳ thi sát hạch cán Ngân hàng để chọn lọc cán có đủ lựcvào vị trí phù hợp đồng thời khuyến khích họ không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức nghiệp vụ Thường xuyên tổ chức lớp tập huấn nghiệp vụ tín dụng, thẩm định pháp luật để nâng cao trình độ cán làm cơng tác thẩm định tín dụng Triển khai nhanh chóng hệ thống đồng chương trình đại hố cơng nghệ Ngân hàng kết hợp với hệ thống bảo mật hiệu quả, việc triển khai hệ thống đại hoá tạo điều kiện cho việc thu thập thông tin khách hàng hệ thống nhanh chóng - Sửa đổi định số quy định, tiêu thi đua, xếp loại chi nhánh cho phù hợp với thực tế Chẳng hạn nên đưa thêm tiêu định tính Trần Thị Qun Lớp K48B6TC-NH Khố luận tốt nghiệp 102 Đại học Vinh khách hàng áp dụng tiêu chuẩn quản lý ISO hay chứng nhận hàng Việt Nam chất lượng cao - Cần ban hành quy định cụ thể, chặt chẽ lưu trữ, bảo quản quản lý hồ sơ tín dụng, thực coi hồ sơ tín dụng tài sản quan trọng Ngân hàng, sở khẳng định sở hữu Ngân hàng phần tài sản chiếm tỷ trọng lớn - Ban lãnh đạo hướng dẫn kịp thời chủ trương, sách phủ cho chi nhánh - Về công tác tuyển dụng: Cần tổ chức thi tuyển công công khai, em ngành ưu tiên ưu tiên sơ loại hồ sơ 3.3.3 Đối với phủ quyền địa phương 3.3.3.1 Ổn định kinh tế Nhà nước cần chấn chỉnh lại hoạt động kinh doanh thành phần kinh tế, tạo môi trường kinh doanh ổn định ổn định sách đầu tư, sách xuất nhập khẩu, sách đất đai… Có phịng ngừa hạn chế rủi ro giúp cho hoạt động Ngân hàng bảo đảm an toàn nâng cao uy tín, chất lượng tín dụng Trong giai đoạn phủ cần có biện pháp nhằm kiềm chế lạm phát,ổn định thị trường Cần có tiêu chuẩn việc thành lập hoạt động Ngân hàng đời nhiều Ngân hàng lại hoạt động không hiệu quả, gây cạnh tranh ảo thị trường tiền tệ tín dụng 3.3.3.2 Tăng cường cơng tác quản lý thành phần kinh tế Hoạt động doanh nghiệp ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động tín dụng Ngân hàng Việc nâng cao hiệu hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp biện pháp hữu hiệu nhằm hạn chế Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp 103 Đại học Vinh rủi ro hoạt động tín dụng Ngân hàng Trong hồn cảnh kinh tế đất nước gặp nhiều khó khăn nay, lực sản xuất kinh doanh doanh nghiệp cịn nhiều yếu kém, có sức cạnh tranh Trên thị trường hoạt động nhiều doanh nghiệp mang tính chất nhỏ lẻ, chụp giật, khơng có tầm nhìn chiến lược thách thức lớn địi hỏi Chính phủ phải có biện pháp giải kịp thời - Thực thi tốt kế hoạch phát triển kinh tế tổng thể đề ra, có ưu tiên ưu đãi doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế mũi nhọn, kinh tế trọng điểm - Ban hành hướng dẫn đạo ngành, cấp thực thi điều luật ban hành Đối với hoạt động doanh nghiệp, tăng cường công tác tra, kiểm tra bảo đảm doanh nghiệp thực thi nghiêm túc điều luật -Việc cấp giấy phép hoạt động kinh doanh doanh nghiệp mới, đặc biệt công ty TNHH phải đảm bảo điều kiện vốn, sở vật chất phục vụ kinh doanh, cán điều hành có đủ lực có phẩm chất đạo đức tốt Chính quyền địa phương cấp sở cần tạo điều kiện việc giúp đỡ Ngân hàng trình hoạt động như: cung cấp thông tin cá nhân tổ chức đóng địa bàn, đối thủ tục gọn nhẹ linh hoạt trình khách hàng Ngân hàng đăng ký quyền chấp tài sản 3.3.3.3 Khung pháp lý chưa đồng Việc ban hành văn pháp lý nhiều vướng mắc đặc biệt qui định TSĐB gây khó khăn cho cơng tác định giá như: - Khi áp dụng biện pháp bảo đảm cầm cố có vấn đề nảy sinh vấn đề định giá xác định giá trị hao mòn tài sản Về giá tài sản, theo quy định pháp luật giá Bộ luật Dân 2005, Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp 104 Đại học Vinh giá bên thỏa thuận (trừ trường hợp thuộc diện Nhà nước quản lý giá), vậy, thông thường việc định giá tài sản bảo đảm xác định theo yếu tố sau: Thỏa thuận bên (có tính đến yếu tố thị trường) giá trị hao mịn (hữu hình vơ hình) tài sản Tuy nhiên, việc cầm cố số loại tài sản có biến động lớn (ngoại tệ, vàng, kim khí q, đá q) có vấn đề nảy sinh, khách hàng có vay tiếp giá TSĐB tăng lên không mà khoản vay cũ chưa đến hạn.Cần có qui định chặt chẽ Nghị định số 178/1999/NĐ-CP ngày 29/12/1999 Chính phủ: Về bảo đảm tiền vay tổ chức tín dụng (sau gọi tắt Nghị định số 178/CP) quy định trường hợp chấp giá trị quyền sử dụng đất mà đất có tài sản gắn liền ” Gía trị tài sản bảo đảm tiền vay bao gồm giá trị quyền sử dụng đất giá trị tài sản gắn liền với đất ” (Khoản - Điều 8) Mà chưa có quy định cụ thể trường hợp người sử dụng đất chấp phần quyền sử dụng đất phần tài sản họ đất Vậy, giả sử người sử dụng đất chấp phần giá trị quyền sử dụng đất phần giá trị tài sản đất vấn đề giải nào? Theo quy định pháp luật, đất thuê trả tiền hàng năm, đất mà Nhà nước không thu tiền sử dụng đất không chuyển nhượng chấp, tài sản đất đem chấp Tất nhiên, việc chấp tài sản gắn liền với đất trường hợp đưa Ngân hàng vào rủi ro cao không nghiên cứu dự liệu đầy đủ tình phát sinh Giả sử, chấp tài sản rừng lâu năm khu đất Nhà nước giao không thu tiền sử dụng đất Ngân hàng khách hàng gây nhiều tranh cãi Vì trình chấp tài sản, Nhà nước có định thu hồi đất theo quy hoạch, Ngân hàng lâm vào tiến thoái Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp 105 Đại học Vinh lưỡng nan khơng thể phát mại rừng để trừ vào nghĩa vụ tốn Do cần có qui định chặt chẽ vấn đề + Đề nghị UBND sở, ban, ngành tạo điều kiện hỗ trợ Ngân hàng việc hợp pháp hóa tài sản chấp, tài sản xiết nợ, hỗ trợ kê biên đấu giá tài sản qua trung tâm đấu giá + Các quan Cơng an, Tồ án, Viện kiểm sát… tạo điều kiện cho Ngân hàng thu giữ tài sản chấp, giải nhanh chóng vụ án để thu hồi vốn cho Ngân hàng KẾT LUẬN Nước ta gia nhập vào tổ chức thương mại giới WTO địi hỏi kinh tế ln phải đối mặt bắt nhịp với biến động thường xuyên kinh tế Do vây, hoạt động NHTM đặc biệt hoạt động tín dụng vốn gặp nhiều rủi ro khó khăn Trong bối cảnh đó,để tồn phát triển NHTM nói chung NHNo&PTNT huyện Nam Đàn nói riêng phải biết vượt lên mình, đẩy lùi khó khăn vướng mắc tồn kinh doanh, hạn chế rủi ro đến mức thấp biện pháp khác Song nói ngăn chặn rủi ro cách tuyệt đối hoàn toàn thiếu Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp 106 Đại học Vinh thực tế Do vậy, trình kinh doanh, Ngân hàng phải biết chấp nhận rủi ro mức độ định chấp nhận đảm bảo cho hoạt động Ngân hàng ổn định phát triển vững Rủi ro tín dụng đề cập báo cáo khía cạnh bối cảnh chung rủi ro Ngân hàng Do đó, sử dụng tổng hợp linh hoạt biện pháp phòng ngừa rủi ro, nâng cao hiệu hoạt động tín dụng cách tốt để hạn chế rủi ro kinh doanh Ngân hàng Xuất phát từ từ việc nghiên cứu tình hình hoạt động tín dụng NHNo&PTNT huyện Nam Đàn, báo cáo em đề cập đến vần đề “Rủi ro tín dụng số giải pháp phòng ngừa, hạn chế rủi ro tín dụng.Báo cáo hồn thành điểm sau: Thứ nhất: Khố luận phân tích thực trạng rủi ro hoạt động tín dụng NHNo&PTNT huyện Nam Đàn Thứ hai: Khoá luận đưa số giải pháp nhằm phòng ngừa hạn chế rủi ro báo cáo đề xuất với ngành, Ngân hàng nhà nước, NHNo&PTNT Việt Nam việc hạn chế rủi ro tổn thất cho vay Do hạn chế không gian thời gian; việc phân tích, xử lý số liệu thực tế đưa vào Khố luận cịn gặp nhiều khó khăn khiếm khuyết định Rất mong đóng góp thầy, cơ, cán tín dụng bạn bè để đề tài hồn báo cáo góp phần nhỏ bé vào công đổi hoạt động tín dụng NHNo&PTNT huyện Nam Đàn Tuy nhiên đề tài nghiên cứu rộng phức tạp, thân em cố gắng thời gian có hạn, kiến thức thân chưa nhiều nên chắn viết nhiều hạn chế, khiếm khuyết Em mong nhận góp ý thầy giáo Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp Trần Thị Quyên 107 Đại học Vinh Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp 108 Đại học Vinh NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH ... tế Ngân hàng nông nghiệp phát triển nông thôn huyện Nam Đàn em lựa chọn đề tài Trần Thị Quyên Lớp K48B6TC-NH Khoá luận tốt nghiệp Đại học Vinh ” HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP... Chương : Thực trạng rủi ro tín dụng hạn chế rủi ro tín dụng NHNo&PTNT chi nhánh huyện Nam Đàn Chương : Giải pháp hạn chế hạn chế rủi ro tín dụng NHNo&PTNT huyện Nam Đàn Do thời gian trình độ nghiên... niệm Tín dụng Tín dụng Ngân hàng 1.1.2.2 Vai trị Tín dụng Ngân hàng 10 1.2 Rủi ro rủi ro tín dụng ngân hàng 13 1.2.1 Rủi ro hoạt động Ngân hàng 13 1.2.1.1 Khái niệm rủi ro