Tính c ấ p thi ế t c ủa đề tài
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) đang được triển khai với mục tiêu hiện đại hóa kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và nâng cao đời sống người dân Vốn đầu tư là yếu tố then chốt để xây dựng các công trình hạ tầng và đạt các tiêu chí của chương trình, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội bền vững Ngân sách nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp vốn cho chương trình, mang lại nhiều lợi ích cho người dân và giúp nhiều làng, xã hoàn thiện hệ thống hạ tầng Tuy nhiên, việc quản lý và chi tiêu ngân sách cho chương trình còn gặp nhiều vấn đề như lập dự toán thiếu căn cứ khoa học, phân bổ ngân sách cứng nhắc và kiểm soát chi tiêu lỏng lẻo, cần được khắc phục để đảm bảo hiệu quả thực hiện chương trình.
Huyện Gia Lâm, nằm ở phía Đông Hà Nội, có vị trí địa lý thuận lợi cho phát triển kinh tế và giao thương Khu vực này đang trải qua tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, thu hút nhiều nhà đầu tư nhờ vào lợi thế địa kinh tế Gia Lâm được đánh giá là một trong những huyện phát triển nhanh và năng động trong tương lai Tuy nhiên, huyện vẫn đối mặt với một số thách thức trong phát triển nông nghiệp và nông thôn.
Chương trình xây dựng NTM đang đặt ra nhiều vấn đề cần nghiên cứu và tổng kết, đặc biệt là trong quản lý chi ngân sách nhà nước Việc sử dụng kinh phí từ ngân sách phải tuân thủ quy trình quản lý, tuy nhiên, nhiều khoản chi cho chương trình lại không có trong Mục lục ngân sách Ngoài ra, các nguồn vốn ngoài ngân sách cũng cần được quản lý chặt chẽ theo quy định của Luật ngân sách nhà nước, nhưng thường gặp khó khăn do yêu cầu từ nhà tài trợ không phù hợp với thực tế địa phương Để giải quyết vấn đề này, cần nâng cao chất lượng và hoàn thiện quản lý chi ngân sách nhà nước trong quá trình thực hiện xây dựng NTM.
Xuất phát từ đòi hỏi của thực tiễn và ý nghĩa quan trọng nói trên, đề tài
Quản lý chi ngân sách cho Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tại huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội là chủ đề chính của luận văn thạc sĩ này.
Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chung
Bài viết này phân tích thực trạng quản lý chi ngân sách nhà nước trong việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tại huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội Đồng thời, bài viết cũng đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước cho chương trình này, góp phần phát triển nông thôn bền vững tại khu vực.
M ụ c tiêu c ụ th ể
Bài viết này nhằm hệ thống hóa lý luận và thực tiễn về quản lý chi ngân sách nhà nước trong Chương trình xây dựng nông thôn mới Đặc biệt, nó sẽ đánh giá thực trạng quản lý chi ngân sách nhà nước cho Chương trình này tại huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội.
Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chi ngân sách nhà nước cho Chương trình xây dựng nông thôn mới tại huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội, là một nhiệm vụ quan trọng Các yếu tố này bao gồm chính sách ngân sách, nguồn lực tài chính, sự tham gia của cộng đồng và hiệu quả quản lý Việc hiểu rõ các yếu tố này sẽ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, thúc đẩy phát triển nông thôn bền vững và cải thiện đời sống người dân.
Hà Nội đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước cho Chương trình xây dựng nông thôn mới tại huyện Gia Lâm, thành phố Những giải pháp này tập trung vào việc tối ưu hóa nguồn lực tài chính, đảm bảo tính minh bạch trong chi tiêu, và tăng cường sự tham gia của cộng đồng trong quá trình triển khai chương trình.
Câu hỏi nghiên cứu
- Thực trạng quản lý chi ngân sách nhà nước cho thực hiện Chương trình xây dựng NTMtrên địa bàn huyện Gia Lâm hiện nay như thế nào?
- Những yếu tố nào ảnh hưởng đến quản lý Chi Ngân sách nhà nước cho thực hiện Chương trình xây dựng NTMtrên địa bàn huyện Gia Lâm ?
Để nâng cao chất lượng quản lý chi ngân sách nhà nước cho Chương trình xây dựng NTM tại huyện Gia Lâm trong thời gian tới, cần đề xuất một số giải pháp như: tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc sử dụng ngân sách; cải thiện quy trình lập và phê duyệt dự toán ngân sách; đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý; và tăng cường sự tham gia của cộng đồng trong quá trình quản lý và giám sát chi tiêu Những giải pháp này sẽ góp phần đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả và bền vững cho chương trình.
Những đóng góp mới, ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Quản lý chi ngân sách nhà nước nông thôn (NSNNNN) đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) Việc làm rõ các cơ sở lý luận về quản lý chi NSNNNN và đánh giá thực tiễn tại huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội sẽ giúp nâng cao hiệu quả trong quá trình triển khai chương trình này Sự cần thiết khách quan của quản lý chi NSNNNN không chỉ đảm bảo nguồn lực cho việc xây dựng NTM mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của khu vực nông thôn.
- Làm rõ các thành tựu, vấn đề tồn tại và nguyên nhân trong quản lý chi
NSNNNN trong thực hiện Chương trình xây dựngNTM ở huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội.
Đề xuất một số giải pháp khả thi và hiệu quả nhằm tăng cường quản lý, sử dụng tiết kiệm các nguồn vốn từ ngân sách nhà nước trong thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới tại huyện Gia Lâm.
PHẦN 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄNVỀ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CHO THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH
XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI
Cơ sở lý luận
Các khái ni ệ m liên quan
2.1.1.1 Khái ni ệm quản lý
Quản lý là một thuật ngữ được hiểu theo nhiều cách khác nhau và hiện chưa có một định nghĩa nào được tất cả mọi người đồng thuận hoàn toàn.
Theo Mary Parker Follett, quản lý được định nghĩa là “nghệ thuật đạt được mục đích thông qua người khác”, nhấn mạnh vai trò của nhà quản lý trong việc sắp xếp và giao việc cho người khác thay vì tự mình hoàn thành công việc Vũ Thế Phú cũng cung cấp một cái nhìn sâu sắc về quản lý, coi đó là quá trình hoạch định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát hoạt động của các thành viên trong tổ chức, nhằm sử dụng hiệu quả tất cả các nguồn lực để đạt được mục tiêu đã đề ra.
Quản lý được định nghĩa bởi Phạm Ngọc Thanh (2011) là "tác động có ý thức, bằng quyền lực, theo quy trình của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý để phối hợp các nguồn lực nhằm thực hiện mục tiêu của tổ chức trong điều kiện môi trường biến đổi" Định nghĩa này nhấn mạnh rằng quản lý là một hệ thống bao gồm các thành tố cơ bản như chủ thể quản lý, đối tượng quản lý, mục tiêu quản lý, công cụ và phương tiện quản lý, cách thức quản lý và môi trường quản lý Các thành tố này có mối quan hệ và tác động lẫn nhau, tạo thành quy luật và tính quy luật trong quản lý.
Hình 2.1 Quá trình tác động của quản lý
Nguồn: Nguyễn Thị Bình Thục, (2016)
Chủ thể quản lý Đối tượng quản lý
Quyết định quản lýCông cụ, phương tiện quản lý
Quản lý là quá trình tác động có mục đích của người quản lý lên đối tượng quản lý để đạt được các mục tiêu đã đề ra trong những điều kiện cụ thể về thời gian và không gian Nói cách khác, quản lý bao gồm việc thực hiện kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, điều chỉnh và kiểm soát các hoạt động.
2.1.1.2 Ngân sách nhà nước nhà nước a, Khái niệm
Ngân sách nhà nước (NSNNNN) là một khái niệm kinh tế và lịch sử quan trọng, đóng vai trò trong hệ thống tài chính của mỗi quốc gia Thuật ngữ này được sử dụng phổ biến trong đời sống kinh tế và xã hội, nhưng chưa có sự thống nhất về định nghĩa Theo Điều 1 của Luật Ngân sách nhà nước được Quốc hội Việt Nam thông qua vào ngày 16/12/2002, NSNNNN được định nghĩa là tổng hợp các khoản thu, chi của Nhà nước trong dự toán đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, nhằm đảm bảo thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước trong một năm.
NSNNNN không chỉ là nguồn lực quan trọng cho việc duy trì bộ máy nhà nước mà còn là công cụ hiệu quả giúp Nhà nước quản lý và điều tiết nền kinh tế, đồng thời giải quyết các vấn đề xã hội Những đặc điểm chính của NSNNNN bao gồm vai trò trong phát triển kinh tế và hỗ trợ các chính sách xã hội (Dương Đăng Chinh và Phạm Văn Khoan, 2007, Nxb Tài Chính).
Hoạt động thu chi của ngân sách nhà nước (NSNN) luôn liên quan mật thiết đến quyền lực kinh tế và chính trị của Nhà nước, đồng thời phản ánh việc thực hiện các chức năng của Nhà nước Các hoạt động này được tiến hành dựa trên những quy định pháp luật nhất định.
- Hoạt động NSNNNN là hoạt động phân phối lại các nguồn tài chính, nó thể hiện ở hai lĩnh vực thu và chi của Nhà nước;
- NSNNNN luôn gắn chặt với sở hữu nhà nước, luôn chứa đựng những lợi ích chung, lợi ích công cộng;
NSNNNN có những đặc điểm tương tự như các quỹ tiền tệ khác, nhưng nổi bật hơn với vai trò là quỹ tiền tệ tập trung của Nhà nước Quỹ này được chia thành nhiều quỹ nhỏ, mỗi quỹ có tác dụng riêng, và sau đó được sử dụng cho các mục đích đã được xác định trước.
- Hoạt động thu chi của NSNNNN được thực hiện theo nguyên tắc không hoàn trả trực tiếp là chủ yếu.
2.1.1.2.2 Chi NSNNNN a, Khái niệm chi NSNNNN
Theo Luật số 01/2002/QH11 ngày 16/12/2002, ngân sách nhà nước là tổng hợp các khoản thu và chi của Nhà nước, được quyết định bởi cơ quan có thẩm quyền và thực hiện trong một năm, nhằm đảm bảo các chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước.
Theo Khoản 2, Điều 2 của Luật số 01/2002/QH11 ngày 16/12/2002, chi ngân sách nhà nước bao gồm các khoản chi cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng và an ninh, duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước, trả nợ của Nhà nước, viện trợ, và các khoản chi khác theo quy định của pháp luật.
Chi NSNNNN là quá trình phân phối và sử dụng quỹ ngân sách nhà nước bởi các cơ quan có thẩm quyền cùng các tổ chức, cá nhân liên quan, nhằm thực hiện chức năng của Nhà nước theo những nguyên tắc nhất định Hoạt động chi NSNNNN diễn ra trên phạm vi rộng và có sự đa dạng về hình thức.
Quản lý ngân sách nhà nước theo Luật ngân sách nhà nước năm 2002 bao gồm các yếu tố chi tiêu, phương thức quản lý và thời hạn tác động, trong đó chi ngân sách nhà nước được phân loại thành nhiều nội dung khác nhau.
Chi đầu tư phát triển của NSNN là quá trình phân phối và sử dụng vốn từ quỹ NSNN để xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội, phát triển sản xuất và dự trữ hàng hoá, nhằm ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Những khoản chi này không chỉ tạo ra cơ sở vật chất kỹ thuật mà còn tăng cường kết cấu hạ tầng kinh tế kỹ thuật của các ngành và địa phương, từ đó góp phần trực tiếp vào sự tăng trưởng và phát triển của nền kinh tế Vì vậy, đây được xem là các khoản chi cho tích lũy.
Chi thường xuyên của NSNN là quá trình phân phối, sử dụng vốn
NSNNNN được thiết lập nhằm đáp ứng nhu cầu chi cho các nhiệm vụ của Nhà nước trong lĩnh vực lập pháp, hành pháp, tư pháp và một số dịch vụ công cộng khác mà Nhà nước cần cung cấp (Dương Đăng Chinh và Phạm Văn Khoan, 2007, Nxb Tài Chính).
Đặc điểm của các khoản chi thường xuyên chủ yếu mang tính chất tiêu dùng xã hội và có tính ổn định rõ rệt Phạm vi và mức độ chi thường xuyên của ngân sách nhà nước gắn liền với cơ cấu tổ chức của bộ máy nhà nước và quyết định của Nhà nước trong việc cung cấp hàng hóa công Nếu bộ máy quản lý nhà nước gọn nhẹ và hoạt động hiệu quả, chi thường xuyên sẽ giảm, ngược lại, nếu bộ máy cồng kềnh, chi thường xuyên sẽ tăng lên.
N ộ i dung qu ả n lý chi ngân sách nhà nướ c cho th ự c hi ệ n Chương trình xây d ự ng nông thôn m ớ i
2.1.2.1 Qu ản lý lập dự toán chi ngân sách nhà nước, phân bổ, giao dự toán chi ngân sách nhà nước cho thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới
Việc lập, phân bổ, giao dự toán chi ngân sách nhà nước trong thực hiện Chương trình xây dựng NTM thực hiện theo quy định của Luật NSNNNN,
Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ và văn bản hướng dẫn của các cơ quan có thẩm quyền
Hàng năm, UBND huyện xây dựng kế hoạch vốn cho từng dự án và nhiệm vụ thuộc Chương trình xây dựng NTM, sau đó gửi Sở Nông nghiệp và PTNT để tổng hợp Kế hoạch này sẽ được chuyển đến Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính nhằm thực hiện lồng ghép các nguồn vốn trên địa bàn và báo cáo lên UBND tỉnh, thành phố trực thuộc TW.
Xác định rõ các nguồn vốn thực hiện là rất quan trọng, bao gồm ngân sách nhà nước trung ương và địa phương, vốn từ các chương trình mục tiêu quốc gia, dự án hỗ trợ có mục tiêu, và vốn trực tiếp cho chương trình theo các quyết định 800/QĐ-TTg và 695/QĐ-TTg Ngoài ra, cần xem xét vốn tín dụng, vốn từ doanh nghiệp, hợp tác xã và các loại hình kinh tế khác, cùng với nguồn vốn huy động đóng góp của cộng đồng dân cư Trong từng nguồn vốn, cần tách biệt rõ ràng giữa vốn đầu tư và vốn sự nghiệp để đảm bảo hiệu quả trong việc sử dụng nguồn lực.
Dự toán ngân sách nhà nước và các nguồn tài chính thực hiện các dự án, nhiệm vụ, chế độ, chính sách theo Quyết định 800/QĐ-TTg ngày 04/6/2010,
Quyết định 695/QĐ-TTg ngày 08/6/2012 được thực hiện theo kế hoạch hàng năm để đảm bảo tính khả thi Các báo cáo sẽ được gửi đến UBND Thành phố để xem xét, sau đó chuyển cho Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng các cơ quan liên quan nhằm tổng hợp trình Chính phủ và Quốc hội quyết định.
UBND huyện lập dự toán ngân sách nhà nước hàng năm, bao gồm kế hoạch vốn cho Chương trình xây dựng NTM, và gửi đến Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư cùng các cơ quan liên quan để tổng hợp Dự toán này cần được thuyết minh cụ thể về căn cứ tính toán, bao gồm đối tượng, khối lượng, kinh phí và nguồn vốn cho từng dự án, nhiệm vụ, chế độ và chính sách.
Các Bộ, cơ quan Trung ương lập dự toán ngân sách nhà nước hàng năm theo lĩnh vực quản lý Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì xây dựng kế hoạch hàng năm về nhu cầu kinh phí cho Chương trình xây dựng nông thôn mới, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan và gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính để tổng hợp báo cáo Chính phủ.
Dựa trên dự toán ngân sách nhà nước do Thủ tướng Chính phủ giao, Sở Tài chính sẽ chủ trì và phối hợp với các cơ quan liên quan để báo cáo UBND Thành phố trình HĐND Thành phố quyết định phân bổ ngân sách cho từng xã Việc phân bổ này sẽ căn cứ vào mức độ hoàn thành Bộ tiêu chí quốc gia NTM, không chia đều mà theo nguyên tắc hợp lý Đối với các địa phương không được hỗ trợ hoặc chỉ được hỗ trợ một phần từ ngân sách nhà nước trung ương, Sở Tài chính cũng sẽ thực hiện báo cáo tương tự.
Thành phố sẽ sử dụng ngân sách nhà nước địa phương hàng năm và trong toàn bộ giai đoạn để thực hiện Đề án, theo tiến độ đã được các cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Dựa trên Nghị quyết của HĐND cấp tỉnh, UBND cấp tỉnh phân bổ dự toán ngân sách nhà nước cho các huyện Từ nguồn lực của các chương trình và dự án tại địa phương, cùng với nhu cầu thực tế của từng xã, UBND huyện sẽ trình HĐND huyện quyết định về dự toán ngân sách và phân bổ ngân sách cho các cơ quan, đơn vị, sau đó giao dự toán cho các xã Cuối cùng, UBND xã sẽ trình HĐND xã để quyết định dự toán thu chi ngân sách nhà nước cho xã.
Theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền, UBND xã sẽ công khai mức đầu tư cho từng công trình, dự án và nhiệm vụ, cùng với mức hỗ trợ cho mỗi hộ dân dựa trên các chính sách, chế độ hỗ trợ của Nhà nước.
2.1.2.2 Ch ấp hành dự toán chi ngân sách nhà nước trong thực hiện Chương trình xây d ựng nông thôn mới
Sau khi Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ phê duyệt dự toán ngân sách nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ thông báo tổng mức vốn cho các địa phương HĐND cấp tỉnh sẽ quyết định phương án phân bổ vốn, trong khi UBND cấp tỉnh chỉ đạo các sở lập kế hoạch phân bổ và thông báo cho các huyện UBND cấp huyện sẽ tập hợp các nguồn vốn được phân bổ, bao gồm vốn từ chương trình, ngân sách nhà nước tỉnh, ngân sách nhà nước huyện, các chương trình/dự án lồng ghép và vốn tự huy động, để phân bổ cho từng xã.
UBND huyện yêu cầu các phòng, ban, ngành và UBND xã phối hợp với KBNN huyện theo dõi tình hình thanh toán các khoản chi ngân sách nhà nước cho Chương trình xây dựng NTM Hàng tháng, UBND xã cần báo cáo kết quả thực hiện chương trình cho UBND huyện, để tổng hợp và gửi báo cáo lên Sở, ban, ngành liên quan và UBND Thành phố.
Phòng Tài chính - Kế hoạch cấp huyện theo dõi và cập nhật tình hình thu ngân sách nhà nước cùng các khoản trợ cấp để bố trí nguồn chi phù hợp Để đảm bảo nguồn chi trả, phòng chủ động thực hiện các biện pháp vay tạm thời theo quy định Nếu vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu chi, phòng sẽ yêu cầu KBNN huyện tạm dừng thanh toán một số khoản chi cụ thể để cân đối quỹ ngân sách mà không ảnh hưởng đến nhiệm vụ chính của đơn vị Đồng thời, phòng thực hiện kiểm tra, giám sát việc chấp hành dự toán và sử dụng ngân sách tại các đơn vị, nhằm phát hiện kịp thời sự chậm trễ và báo cáo UBND huyện để có giải pháp khắc phục, đảm bảo sử dụng ngân sách đúng mục tiêu và hiệu quả trong Chương trình xây dựng NTM.
KBNN huyện có nhiệm vụ thanh toán và chi trả các khoản chi ngân sách nhà nước dựa trên dự toán được giao và quyết định chi của Thủ trưởng đơn vị Nếu các khoản chi không đủ điều kiện, KBNN huyện có quyền từ chối hoặc tạm dừng thanh toán theo yêu cầu của cơ quan Tài chính Giám đốc KBNN huyện phải chịu trách nhiệm về các quyết định liên quan đến thanh toán ngân sách Đơn vị dự toán cấp I có trách nhiệm hướng dẫn, theo dõi và kiểm tra việc sử dụng ngân sách nhà nước trong ngành và các đơn vị trực thuộc, đồng thời báo cáo định kỳ về tình hình thu, chi ngân sách với cơ quan tài chính và lập các báo cáo tài chính khác theo quy định Thủ trưởng đơn vị dự toán cấp I cũng phải chịu trách nhiệm về các sai phạm của các đơn vị, tổ chức trực thuộc.
Thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước cấp huyện có trách nhiệm quyết định chi tiêu đúng chế độ, tiêu chuẩn và định mức trong phạm vi dự toán được giao Đồng thời, họ phải tổ chức quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước cùng tài sản nhà nước theo quy định, đảm bảo đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả.
2.1.2.3 Ki ểm soát các khoản chi ngân sách nhà nước thực hiện Chương trình xây d ựng nông thôn mới
Các y ế u t ố ảnh hưởng đế n qu ả n lý chi NSNNNN cho Chương trình xây dự ng nông thôn m ớ i
2.1.3.1 Cơ chế, chính sách của Nhà nước về quản lý chi ngân sách nhà nước nhà nước
Trong nền kinh tế thị trường có sự điều tiết của nhà nước, pháp luật đóng vai trò quan trọng trong quản lý Nhà nước và chi tiêu ngân sách nhà nước Hệ thống pháp luật cần phải đầy đủ, chuẩn mực và đồng bộ để hướng dẫn các thành phần kinh tế hoạt động theo trật tự và đảm bảo sự công bằng, an toàn và hiệu quả Do đó, các chính sách pháp luật liên quan đến quản lý chi ngân sách nhà nước sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả của việc chi tiêu cho Chương trình xây dựng nông thôn mới.
Cơ chế và chính sách quản lý chi ngân sách nhà nước (NSNN) được quy định qua các văn bản pháp luật của Nhà nước, nhằm tạo ra hành lang pháp lý cho toàn bộ quy trình quản lý chi NSNN Điều này bao gồm các bước từ lập dự toán, thực hiện dự toán cho đến quyết toán chi, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý tài chính công.
Cơ chế, chính sách về quản lý chi NSNNNN bao gồm:
- Các quy định về phạm vi, đối tượng; về phân cấp nhiệm vụ chi, quản lý chi của các cấp chính quyền.
- Các quy định về trình tự, nội dung lập, chấp hành và quyết toán chi NSNNNN
- Các quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan nhà nước trong quá trình quản lý chi NSNNNN
- Các quy định về nguyên tắc, chế độ, định mức chi NSNNNN
Cơ chế và chính sách được ban hành cần phải đúng đắn, hợp lý và phù hợp với thực tiễn để đảm bảo hiệu quả trong quản lý chi ngân sách nhà nước.
2.1.3.2 T ổ chức bộ máy quản lý ngân sách nhà nước nhà nước
Hoạt động chi ngân sách nhà nước cho Chương trình xây dựng nông thôn mới phụ thuộc lớn vào tổ chức bộ máy quản lý và quy trình nghiệp vụ Quy trình quản lý rõ ràng và khoa học giúp nâng cao chất lượng thông tin cho quyết định quản lý, đồng thời hạn chế sai phạm Tổ chức bộ máy quản lý chặt chẽ sẽ cải thiện hiệu quả chi ngân sách, góp phần vào sự thành công của Chương trình xây dựng nông thôn mới.
Năng lực quản lý của người lãnh đạo và trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ quản lý là yếu tố quyết định trong bộ máy quản lý ngân sách nhà nước Sự kết hợp giữa khả năng lãnh đạo hiệu quả và kiến thức chuyên môn vững vàng giúp tối ưu hóa quy trình quản lý ngân sách, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực công Đội ngũ cán bộ quản lý cần được đào tạo bài bản và cập nhật kiến thức thường xuyên để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong công tác quản lý ngân sách nhà nước.
Con người đóng vai trò quan trọng trong mọi hoạt động xã hội, và cơ chế quản lý tài chính có thể thúc đẩy hoặc cản trở sự phát triển của tổ chức, tùy thuộc vào năng lực và trình độ của những người thực hiện nó.
Người lãnh đạo bộ máy quản lý ngân sách nhà nước cần có hiểu biết sâu rộng và chuyên môn vững vàng để xây dựng chiến lược hiệu quả Họ phải lập kế hoạch triển khai công việc rõ ràng, tạo ra cơ cấu tổ chức hợp lý với phân định trách nhiệm và quyền hạn rõ ràng Nếu năng lực lãnh đạo yếu kém và tổ chức không hợp lý, quản lý chi tiêu tài chính công sẽ không hiệu quả, dễ dẫn đến tình trạng chi vượt thu, đầu tư giàn trải và lãng phí ngân sách nhà nước.
Người lãnh đạo không chỉ cần có năng lực chuyên môn mà còn phải tránh những thói quen xấu như chạy theo thành tích, quan liêu, thiếu trách nhiệm và sa sút phẩm chất đạo đức Những hành vi như hối lộ, thông đồng và gian lận có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình quản lý ngân sách nhà nước, làm giảm hiệu quả sử dụng vốn ngân sách một cách nghiêm trọng.
Năng lực quản lý của lãnh đạo và trình độ chuyên môn cùng phẩm chất đạo đức của đội ngũ cán bộ quản lý ngân sách nhà nước là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả chi ngân sách nhà nước Đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn cao và ý thức trách nhiệm tốt sẽ giúp giảm thiểu sai sót, đảm bảo các khoản chi được thực hiện đúng theo nội dung, nguyên tắc và quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước.
2.1.3.4 Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi ngân sách nhà nước nhà nước cho thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới
Việc ứng dụng công nghệ tin học trong quản lý chi NSNNNN, đặc biệt cho Chương trình xây dựng nông thôn mới, đã chứng tỏ vai trò quan trọng trong việc tiết kiệm thời gian, nâng cao độ chính xác và tính thống nhất của dữ liệu Công nghệ tin học không chỉ cải thiện hiệu quả công việc mà còn tạo điều kiện cho các quy trình cải cách nghiệp vụ diễn ra thuận lợi hơn, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả quản lý chi NSNNNN tại địa phương.
2.1.3.5 Nh ận thức và vai trò của người dân
Sự tham gia của người dân trong giám sát Chương trình xây dựng nông thôn mới tại huyện Gia Lâm đóng vai trò quan trọng trong thành công của chương trình Khi người dân nhận thức rõ về các tiêu chí, việc triển khai các hạng mục công trình trở nên thuận lợi hơn Đặc biệt, trong bối cảnh khó khăn về nguồn vốn đầu tư từ doanh nghiệp và ngân sách nhà nước, việc kêu gọi sự đóng góp từ cộng đồng là rất cần thiết Hơn nữa, vai trò giám sát của người dân giúp phát hiện sai phạm của chủ đầu tư, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý chi tiêu ngân sách nhà nước cho chương trình này.