Tổng quan nghiên cứu
Giới thiệu chung về cây thanh long
2.1.1 Nguồn gốc và phân bố
Thanh long ruột trắng (Hylocereus undatus) là một loài cây thuộc họ xương rồng, chủ yếu được trồng để lấy quả Loài thực vật này có nguồn gốc từ México và hiện nay đã được trồng ở ít nhất 22 quốc gia nhiệt đới, bao gồm Úc, Campuchia, Indonesia, Trung Quốc, Colombia, Ecuador, và Việt Nam Tại Việt Nam, thanh long được trồng cách đây 100 năm, ban đầu chỉ phục vụ cho vua chúa và quý tộc, trước khi trở thành hàng hóa từ thập niên 1980 Các vùng sản xuất thanh long lớn ở Việt Nam bao gồm Bình Thuận, Long An, Tiền Giang và Tây Ninh, trong khi thanh long đỏ hiện đang được trồng nhiều hơn ở miền Bắc với diện tích nhỏ hơn so với thanh long trắng.
Cây thanh long phát triển tốt trong khí hậu nhiệt đới hoặc á nhiệt đới với nhiệt độ trung bình từ 21 - 29 độ C, có khả năng chịu nhiệt lên đến 38 - 40 độ C và thích hợp trồng ở những nơi có ánh sáng mạnh (Liaotrakoon, 2013) Loại cây này có khả năng chịu hạn tốt nhưng lại không chịu được giá lạnh (Nguyễn Văn Kế, 1997) Quá trình quang hợp của thanh long kéo dài, và thời gian ánh sáng ban ngày càng dài càng hỗ trợ cho quá trình ra hoa, thường bắt đầu từ tháng
Từ tháng 5 đến tháng 7, khi ngày dài hơn đêm, là thời điểm lý tưởng để trồng thanh long Gần đây, nông dân đã áp dụng phương pháp thắp sáng bằng đèn điện để kích thích cây ra hoa trái vụ, sử dụng bóng đèn 100W và thắp sáng liên tục 4 giờ từ 10-15 đêm để đạt hiệu quả cao nhất (Nguyễn Văn Kế, 1997) Theo khuyến cáo của Nerd et al (1999), quả thanh long nên được thu hái sau 32-35 ngày kể từ khi ra hoa, khi quả chuyển sang màu đỏ và vỏ căng mọng.
Thanh long (Hylocereus spp.) là một chi thuộc họ xương rồng Cactaceae, bao gồm 16 loài khác nhau, có giá trị thương phẩm cao (Le Bellec et al., 2006) Các loài thanh long thường được phân loại thành hai loại chính: loại dây leo thuộc giống Hylocereus và Selenicereus, và loại thân thẳng thuộc các giống Cereu, Pachycereus và Stenocereus (Crane and Balerdi, 2004) Màu sắc của vỏ và thịt quả cũng là yếu tố phân loại quan trọng, trong đó H untadus có thịt quả màu trắng, H polyrhizus có thịt quả màu đỏ, và Selenicereus megalanthus có vỏ quả màu vàng với thịt quả trắng (Gerry McMahon, 2003).
Bảng 2.1 Các loài thanh long
Hylocereus polyrhzus (Hylocereus monacanthus) Đỏ Đỏ
Nguồn: Gunasena (2006) Bảng 2.2 Tên gọi khác của thanh long ở một số nước
Quốc gia Tên thường gọi
Anh Strawberry Pear, Dragon fruit, Red pitahaya, Night Blooming
Cereus, Belle of the night, conderella Plant, Queen of the night
Bồ Đào Nha Cato-barse, Cardo-ananas
Colombia Pitahaya roja, Pitahaya blanca, Flor de Calis, Ptajaya Đức Distelbrin, Echte stachelbrin
Hawaii Paniniokapunahou, Papipi pua,Panani o ka
Mexico Junco, Flor de calis, Ptajava, Pithaya roja, Tasajo
Pháp Belle de nuit, Cierge-lezard, Pthaya rouge, Pitaya, Poire de chardon Sri Lanka Dragon fruit
Spain is home to various unique plant species including Chaca, Chak-wob, Flor de caliz, Junco tapatio, pitahaja, Pithaya orejona, Tuna, Nopal Pitjaya, Rena dela noche, and Zacamb In Sweden, notable varieties such as Destelbim, Echtestachelbrin, Dachenfr skogskatus, and Rud pitahaya can be found Additionally, China features the Zunlongguo, contributing to the diversity of these remarkable flora across different regions.
Venezuela Flor de calis, Pitajava, Pithaya roja
Việt Nam Thanh long, Dragon fruit
Nguồn:Gunasena (2006) 2.1.2 Đặc điểm sinh học
Thanh long có hai loại rễ: rễ địa sinh và rễ khí sinh Rễ địa sinh phát triển dưới đất để hút dinh dưỡng, trong khi rễ khí sinh bám vào cây chống giúp cây leo lên Thân và cành cây chứa nhiều nước, giúp cây chịu hạn lâu Số lượng cành tăng theo độ tuổi, với cây một tuổi trung bình có 30 cành, cây hai tuổi 70 cành, cây ba tuổi 100 cành, cây bốn tuổi 130 cành, và cây từ năm đến sáu tuổi duy trì 150 cành.
Hoa thanh long, một loài hoa lưỡng tính, có kích thước lớn (25-35 cm), màu trắng ngà và nở vào ban đêm từ 20-23h Quả thanh long hình bầu dục, kích thước thay đổi tùy giống, có nhiều tai xanh và thịt quả thơm, chứa nhiều hạt đen nhỏ Hiện chưa có tiêu chuẩn phân cấp kích cỡ quả thanh long, nhưng theo nghiên cứu, quả rất lớn (> 500g), quả lớn (389-500g), quả trung bình khá (300-380g), quả trung bình (260-300g) và quả nhỏ (