Nội dung và phương pháp nghiên cứu
Địa điểm nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu được thực hiện tại huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh, tập trung vào hai dự án tiêu biểu của huyện Hai dự án này có thời gian thực hiện kéo dài và gần với thời điểm tiến hành nghiên cứu, cho thấy sự quan trọng và tính thời sự của chúng trong bối cảnh phát triển địa phương.
Dự án I tập trung vào việc đầu tư xây dựng khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại xã Cao Đức, huyện Gia Bình, với tổng diện tích thu hồi lên tới 50.162,9 m² Dự án này sẽ bồi thường cho 135 hộ gia đình, cá nhân và 01 tổ chức Thời gian thực hiện công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng diễn ra từ tháng 12 năm 2015 đến tháng 10 năm 2016, sau đó sẽ bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư.
Dự án II liên quan đến việc cải tạo và nâng cấp đường ĐT.280 qua thôn An Quang, xã Lãng Ngâm, huyện Gia Bình, được thực hiện từ năm 2015 đến 2018 Dự án có diện tích thu hồi lên tới 24.313,8 m², bồi thường cho 145 hộ gia đình, cá nhân và 01 tổ chức Công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng (GPMB) bắt đầu từ quý IV năm 2015 và hiện vẫn đang tiếp tục cho các đoạn còn lại của dự án.
Thời gian nghiên cứu
- Số liệu thứ cấp về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, đƣợc thu thập trong giai đoạn: 2010-2017
- Số liệu sơ cấp đƣợc điều tra, thu thập từ tháng 05/2017.
Đối tƣợng nghiên cứu
Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đang được triển khai tại hai dự án quan trọng: Dự án đầu tư xây dựng và cải tạo nâng cấp đường ĐT 280 qua thôn An Quang, xã Lãng Ngâm, và dự án đầu tư xây dựng khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại xã Cao Đức, huyện Gia Bình.
Hộ gia đình và cá nhân sẽ nhận được bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng và cải tạo nâng cấp đường ĐT 280, cùng với dự án xây dựng khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại xã Cao Đức.
- Cán bộ quản lý thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.
Nội dung nghiên cứu
3.4.1 Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh
- Đánh giá điều kiện tự nhiên
- Đánh giá điều kiện kinh tế - xã hội
- Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội
3.4.2 Tình hình quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn huyện Gia Bình
3.4.2.1 Tình hình quản lý, sử dụng đất đai
- Công tác ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai và tổ chức thực hiện các văn bản đã ban hành
- Công tác xác định địa giới hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới hành chính, lập bản đồ hành chính
- Công tác đo đạc lập bản đồ địa chính
- Công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
- Công tác giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng
Công tác đăng ký đất đai là quá trình quan trọng trong việc lập và quản lý hồ sơ địa chính, nhằm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất Việc này không chỉ đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người sử dụng đất mà còn góp phần vào việc quản lý tài nguyên đất đai một cách hiệu quả.
- Thống kê, kiểm kê đất đai
- Xây dựng hệ thống thông tin đất đai
- Quản lý tài chính về đất đai và giá đất
- Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất
Công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát trong lĩnh vực đất đai đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo việc chấp hành các quy định pháp luật Việc theo dõi và đánh giá tình hình thực hiện các quy định này giúp phát hiện sớm các vi phạm, từ đó có biện pháp xử lý kịp thời và hiệu quả Điều này không chỉ góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân mà còn bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân liên quan đến đất đai.
- Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai
- Công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai
- Quản lý các hoạt động dịch vụ về đất đai
3.4.2.2 Hiện trạng sử dụng đất
3.4.2.3 Biến động sử dụng đất huyện Gia Bình giai đoạn 2010-2017
3.4.3 Thực trạng công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn huyện Gia Bình giai đoạn 2013-2017
- Những kết quả đạt đƣợc
- Tồn tại và vướng mắc
3.4.4 Đánh giá công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất tại 02 dự án nghiên cứu
- Xác định đối tượng và điều kiện được bồi thường
- Xác định giá bồi thường về đất và tài sản trên đất
- Chính sách hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất
- Chính sách tái định cƣ
- Ảnh hưởng của chính sách bồi thường, hỗ trợ đến đời sống của người dân
- Đánh giá chung về 02 dự án nghiên cứu
3.4.5 Đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cƣ
- Hoàn thiện về chính sách
- Tăng cường công tác quản lý đất đai
- Việc tổ chức thực hiện
- Công tác tuyên truyền, vận động.
Phương pháp nghiên cứu
3.5.1 Phương pháp điều tra, thu thập số liệu thứ cấp
Thu thập thông tin và tài liệu liên quan đến dự án là rất quan trọng, bao gồm các tài liệu về điều kiện tự nhiên, kinh tế và xã hội của huyện Gia Bình; tình hình quản lý và sử dụng đất; cũng như kết quả thống kê đất đai tại huyện Các quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất cần được thu thập từ các cơ quan như Ban quản lý dự án – Sở Giao thông Vận tải tỉnh Bắc Ninh, Ban quản lý các dự án huyện Gia Bình, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Gia Bình, Chi cục Thống kê huyện Gia Bình, và UBND các xã Lãng Ngâm, Cao Đức.
Các văn bản và quyết định của UBND tỉnh Bắc Ninh liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giá bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất tại huyện Gia Bình được thu thập từ các trang web chính thức của Chính phủ và UBND tỉnh Bắc Ninh.
Để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, cần tiến hành điều tra và thu thập các văn bản quy phạm pháp luật như Luật, Nghị định, thông tư hướng dẫn, tài liệu cùng các văn bản chính sách liên quan trong và ngoài nước từ các trang web của Chính phủ.
3.5.2 Phương pháp điều tra thu thập số liệu sơ cấp
Trong bài viết này, chúng tôi đã tiến hành phỏng vấn trực tiếp 10 cán bộ từ 2 dự án của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, cùng với cán bộ các xã Lãng Ngâm và Cao Đức tham gia Hội đồng bồi thường Mục đích là để thu thập thông tin về những thuận lợi và khó khăn trong quá trình kiểm kê đất đai và tài sản trên đất bị thu hồi Mỗi dự án đã được thực hiện thông qua 5 phiếu điều tra, tập trung vào các nội dung như trình tự bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; sự phối hợp của người dân trong quá trình thực hiện; cũng như áp lực công việc mà cán bộ phải đối mặt khi thực hiện nhiệm vụ này.
Trong quá trình lập và phê duyệt Phương án bồi thường cho các dự án, cần thu thập các tài liệu và số liệu liên quan từ Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện cũng như Tổ thẩm định Phương án bồi thường, hỗ trợ huyện.
Trong quá trình bồi thường giải phóng mặt bằng, ngoài việc thu thập thông tin từ các tổ chức và cá nhân, chúng tôi đã thực hiện điều tra trực tiếp 185 hộ trong tổng số 280 hộ gia đình bị thu hồi đất từ 02 dự án nghiên cứu Nội dung điều tra tập trung vào việc xác định đối tượng được bồi thường, điều kiện và giá bồi thường, hỗ trợ, mục đích sử dụng tiền bồi thường, cũng như kiến nghị của người bị thu hồi đất về phương pháp tổ chức thực hiện và công tác bồi thường tại thời điểm thu hồi Đối tượng điều tra bao gồm chủ hộ gia đình và người đại diện cho những người bị thu hồi đất.
* Số phiếu điều tra hộ dân của các dự án như sau:
Do hạn chế về mặt thời gian cũng nhƣ điều kiện khách quan nên tác giả đã tiến hành điều tra đƣợc tổng số 185 phiếu, trong đó:
+ Dự án 1: Điều tra 89 hộ/135 hộ có đất bị thu hồi tại các thôn Kênh Phố, thôn Tân Tiến xã Cao Đức
+ Dự án 2: Điều tra 96 hộ/145 hộ có đất bị thu hồi trong đó bao gồm các đối tượng được bồi thường, được hỗ trợ và được tái định cư
Các phiếu điều tra cần mang tính đại diện và phản ánh đầy đủ các đặc điểm của khu vực nghiên cứu Chúng phải được phân bổ đều trong toàn bộ khu vực để đảm bảo tính khách quan và chính xác Việc lựa chọn phiếu điều tra cần phải cẩn thận, tránh trường hợp không phản ánh đúng đặc thù của từng khu vực nghiên cứu.
* Số phiếu điều tra cán bộ của các dự án như sau: Điều tra 10 cán bộ trong đó mỗi dự án 5 phiếu điều tra
3.5.3 Phương pháp thống kê, tổng hợp, phân tích và xử lý số liệu
- Phương pháp thống kê được ứng dụng để xử lý các số liệu điều tra, thu thập đƣợc trong quá trình nghiên cứu
Sử dụng phần mềm Excel giúp bạn xử lý và tổng hợp số liệu một cách hiệu quả, từ đó đưa ra những nhận định và đánh giá cụ thể về các vấn đề nghiên cứu.
3.5.4 Phương pháp so sánh, đánh giá
So sánh giá thị trường với giá bồi thường và hệ số chênh lệch, đồng thời đánh giá việc thực hiện các chính sách của Nhà nước, giúp đưa ra những nhận định cụ thể về các nội dung nghiên cứu.
Phương pháp so sánh và đánh giá được áp dụng để phân tích công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh, dựa trên các quy định pháp luật như Luật, Nghị định và Thông tư Qua việc sử dụng các tiêu chí từ phiếu điều tra, bài viết nhằm xác định nguyên nhân và đề xuất giải pháp khắc phục những tồn tại trong quá trình thực hiện công tác này khi nhà nước thu hồi đất.