Nội dung và phương pháp nghiên cứu
Địa điểm nghiên cứu
Nghiên cứu tại 24 xã và 02 thị trấn trên địa bàn huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái.
Thời gian nghiên cứu
- Thời gian thực hiện đề tài luận văn: Từ tháng 4/2016 đến 8/2017;
- Thu thập số liệu thứ cấp về tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về đất đai tại huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái từ năm 2012 đến hết năm 2016;
Thời gian thu thập số liệu sơ cấp về tranh chấp, khiếu nại và kiện tụng đất đai tại huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái diễn ra từ tháng 01 đến tháng 3 năm 2017.
Đối tượng nghiên cứu
Giữa năm 2012 và 2016, công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại và khiếu kiện về đất đai đã được thực hiện tại 24 xã và 02 thị trấn thuộc huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái Các cơ quan chức năng đã nỗ lực xử lý các vụ việc liên quan đến đất đai nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người dân và ổn định tình hình an ninh trật tự tại địa phương.
- Các hộ gia đình, cá nhân có tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về đất đai trên địa bàn huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái từ năm 2012 đến năm 2016
Từ năm 2012 đến năm 2016, cán bộ và công chức tại huyện Yên, tỉnh Yên Bái đã tham gia vào việc giải quyết các tranh chấp, khiếu nại và khiếu kiện liên quan đến đất đai.
Nội dung nghiên cứu
3.4.1 Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Yên Bình 3.4.1.1 Điều kiện tự nhiên
3.4.1.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội
3.4.2 Thực trạng quản lý, sử dụng đất tại huyện Yên Bình
3.4.2.1 Thực trạng quản lý đất đai
3.4.2.2 Hiện trạng sử dụng đất
3.4.2.3 Biến động đất đai giai đoạn 2012 - 2016
3.4.3 Kết quả giải quyết tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về đất đai tại huyện Yên Bình
3.4.3.1 Tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về đất đai giai đoạn 2012 – 2016
3.4.3.2 Giải quyết tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về đất đai tại huyện Yên Bình (Giai đoạn 2012 – 2016)
3.4.4 Đánh giá công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về đất đai tại huyện Yên Bình
3.4.4.1 Đánh giá của người có liên quan đến giải quyết tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về đất đai trên địa bàn huyện Yên Bình
3.4.4.2 Đánh giá của hộ gia đình, cá nhân có tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về đất đai trên địa bàn huyện Yên Bình
4.4.4.3 Đánh giá chung về giải quyết tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về đất đai tại huyện Yên Bình
3.4.5 Giải pháp hoàn thiện công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về đất đai tại huyện Yên Bình
Phương pháp nghiên cứu
3.5.1 Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp
Tại Chi cục Thống kê huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái, đã tiến hành thu thập số liệu về điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội Để nắm bắt thực trạng giải quyết tranh chấp, thông tin được thu thập từ Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, Thanh tra huyện Yên Bình, Sở Tài nguyên và Môi trường cùng Thanh tra tỉnh Yên Bái.
Dữ liệu về tranh chấp, khiếu nại và kiện tụng liên quan đến đất đai trên toàn quốc và một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được thu thập từ các báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND các tỉnh, thành phố liên quan, cùng với các tài liệu từ sách, báo, tạp chí, và các nghiên cứu đã được công bố bởi các cơ quan nghiên cứu và các nhà khoa học trong và ngoài nước, cũng như từ các nguồn tài liệu trên internet.
3.5.2 Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp
Trong giai đoạn nghiên cứu tại huyện Yên Bình, phiếu điều tra in sẵn sẽ được sử dụng để phỏng vấn các hộ gia đình và cá nhân có liên quan đến tranh chấp, khiếu nại, và kiện cáo Các tiêu chí điều tra chủ yếu bao gồm thông tin cá nhân và hộ gia đình, nội dung tranh chấp về đất đai, nguyên nhân của tranh chấp, việc thực hiện các quyết định giải quyết, đối tượng khiếu nại và cấp chính quyền giải quyết, thời gian xử lý vụ việc, cũng như thái độ của người giải quyết Số lượng phiếu điều tra sẽ được xác định dựa trên các tiêu chí này.
Số lượng phiếu điều tra cần thiết cho hộ gia đình và cá nhân có tranh chấp, khiếu nại về đất đai được tính toán theo công thức: n = N/(1 + N.e²) (Lê Huy Bá và cộng sự, 2006) Trong đó, n đại diện cho số lượng phiếu điều tra cần thiết.
N - Số hộ gia đình, cá nhân có đơn thư liên quan đến tranh chấp đất đai trong giai đoạn nghiên cứu; e - Sai số cho phép (e = 5 - 15%)
Trong giai đoạn nghiên cứu, có 94 hộ gia đình và cá nhân liên quan đến tranh chấp đất đai tại 24 xã và 02 thị trấn của huyện Yên Bình Với sai số 10%, số lượng phiếu điều tra về giải quyết tranh chấp được tính toán là 48 phiếu, được phân bổ đồng đều cho các trường hợp tranh chấp tại 24 xã và 02 thị trấn.
Trong giai đoạn nghiên cứu, đã có 118 hộ gia đình và cá nhân gửi đơn thư khiếu nại liên quan đến đất đai, cùng với 23 hộ gia đình và cá nhân có đơn thư khiếu kiện Tổng số phiếu điều tra cho các trường hợp khiếu nại là 54 phiếu, trong khi 100% các vụ khiếu kiện về đất đai được điều tra với 23 phiếu.
Trong quá trình nghiên cứu, chúng tôi đã tiến hành điều tra trực tiếp bằng cách phát phiếu khảo sát in sẵn cho 100% người liên quan đến giải quyết tranh chấp, khiếu nại và kiện tụng tại địa bàn nghiên cứu, với tổng cộng 65 phiếu được phát Cụ thể, chúng tôi đã phỏng vấn 02 thanh tra từ tỉnh Yên Bái và 02 thanh tra khác để thu thập thông tin chi tiết.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái đã phối hợp với các lãnh đạo UBND huyện Yên Bình, công chức Phòng Tài nguyên và Môi trường, thanh tra huyện, thẩm phán Toà án nhân dân huyện, cùng lãnh đạo và công chức địa chính các xã, thị trấn để tiến hành điều tra về các vấn đề liên quan đến tranh chấp đất đai Tiêu chí điều tra chính bao gồm thông tin về người trả lời, sự quan tâm của cấp trên đối với tranh chấp và khiếu nại, hiểu biết pháp luật đất đai của người sử dụng, diện tích đất tranh chấp của hộ gia đình, nguyên nhân gây ra tranh chấp, cũng như đánh giá về thời gian và thủ tục giải quyết.
Tổng số phiếu điều tra đạt 190, bao gồm 125 phiếu dành cho hộ gia đình và cá nhân có đơn thư liên quan đến tranh chấp, khiếu nại, kiện tụng, cùng với 65 phiếu đối với những người có liên quan trực tiếp đến việc giải quyết các vấn đề này.
3.5.3 Phương pháp tổng hợp, xử lý, phân tích số liệu
Dữ liệu điều tra về tình hình giải quyết tranh chấp, khiếu nại và khiếu kiện đất đai tại huyện Yên Bình đã được tổng hợp, xử lý và phân tích thông qua phần mềm Microsoft Office Excel 2010.
Các chỉ tiêu về tiếp nhận và giải quyết tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện liên quan đến đất đai tại huyện Yên Bình được phân tích qua các năm, cho phép so sánh giữa các loại đơn tiếp nhận và quy trình thực hiện theo quy định pháp luật Những số liệu này là cơ sở quan trọng để đánh giá hiệu quả và vai trò trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến đất đai tại địa phương.
3.5.5 Phương pháp đánh giá Đánh giá công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về đất đai tại huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái được thực hiện qua các tiêu chí chính như: Mức độ quan tâm của cấp trên: Có thường xuyên quan tâm, ít quan tâm hay không quan tâm đến tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện Mức độ hiểu biết pháp luật đất đai của người sử dụng đất, ý thức chấp hành pháp luật đất đai, nguyên nhân dẫn đến tranh chấp, cơ sở vật chất, kinh phí cho việc giải quyết tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện, đánh giá về thời gian giải quyết, thủ tục giải quyết, mức độ hài lòng của người dân về kết quả giải quyết tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về đất đai.