Nội dung và phương pháp nghiên cứu
Địa điểm nghiên cứu
Đề tài được tiến hành nghiên cứu qua 02 dự án:
Dự án đầu tư xây dựng đường Lê Văn Lương kéo dài tại phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội, được triển khai từ năm 2008 đến 2010, nhằm nâng cao cơ sở hạ tầng giao thông và thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực.
- Dự án xây dựng khu đô thị mới Phùng Khoang trên đại bàn phường Trung Văn quận Nam Từ Liêm thành phố Hà Nội (từ năm 2008 đến năm 2016).
Thời gian nghiên cứu
- Thời gian thực hiện luận văn: Từ tháng 02/2016 đến tháng 5/2017
Từ năm 2010 đến năm 2015, việc thu thập số liệu thứ cấp về điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội đã được thực hiện để đánh giá công tác quản lý nhà nước về đất đai Đồng thời, nghiên cứu cũng tập trung vào công tác bồi thường và hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất tại địa bàn nghiên cứu.
- Thu thập số liệu sơ cấp liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại 02 dự án nghiên cứu từ tháng 02/2016 đến tháng 12/2016.
Đối tượng nghiên cứu
Việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất tại
Hai dự án được thực hiện bởi các tổ chức doanh nghiệp phi Nhà nước Đối tượng bị ảnh hưởng bởi chính sách bồi thường và hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất bao gồm các tổ chức và cá nhân có đất bị thu hồi Chính sách bồi thường và hỗ trợ sẽ được thực hiện bởi các cán bộ, đơn vị và tổ chức liên quan trực tiếp đến hai dự án này.
Nội dung nghiên cứu
- Đánh giá về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của quận Nam Từ Liêm, Thành phố Hà Nội
- Tình hình quản lý sử dụng đất trên địa bàn quận Nam Từ Liêm, Thành phố Hà Nội:
Quản lý Nhà nước về đất đai tại quận Nam Từ Liêm đang đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm tình trạng thiếu minh bạch trong cấp phép sử dụng đất và sự chậm trễ trong việc giải quyết các tranh chấp đất đai Những tồn tại này dẫn đến việc sử dụng đất không hiệu quả và ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội của khu vực Cần có những biện pháp cải thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý đất đai, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân và thúc đẩy sự phát triển bền vững tại quận Nam Từ Liêm.
- Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn quận Nam Từ Liêm
+ Tình hình chung về chính sách bồi thường hỗ trợ và tái định cư;
Quy trình thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của dự án tại quận Nam Từ Niêm bao gồm các bước rõ ràng nhằm đảm bảo quyền lợi cho người dân bị ảnh hưởng Công tác này không chỉ tập trung vào việc bồi thường tài sản mà còn chú trọng đến việc hỗ trợ người dân trong việc tìm kiếm chỗ ở mới, đảm bảo họ có thể ổn định cuộc sống sau khi tái định cư Việc thực hiện quy trình này cần minh bạch và công bằng, nhằm tạo niềm tin và sự đồng thuận trong cộng đồng.
- Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại 02 dự án trên địa bàn nghiên cứu:
+ Các thông tin chung về 02 dự án:
+ Đánh giá tình hình thực hiện 02 dự án:
+ Đánh giá tình hình thực hiện chính sách bồi thường GPMB tại 02 dự án:
- Đánh giá tác động của việc thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đến việc làm và thu nhập người dân có đất bị thu hồi
- Đề xuất các giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ khi GPMB ở các dự án tiếp theo trên địa bàn quận Nam Từ Liêm:
Phương pháp nghiên cứu
3.5.1 Phương pháp điều tra thu thập số liệu thứ cấp:
Để đánh giá tình hình thu hồi đất tại quận Nam Từ Liêm, chúng tôi tiến hành điều tra và khảo sát thực địa, thu thập tài liệu và số liệu từ các phòng, ban liên quan Các thông tin này bao gồm điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, số liệu dân số và lao động, cũng như tình hình kiểm kê đất đai, phát triển kinh tế xã hội, cơ sở hạ tầng và quản lý đất đai Bên cạnh đó, chúng tôi cũng thu thập các văn bản chính sách pháp luật liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.
3.5.2 Phương pháp điểu tra thu thập số liệu sơ cấp
Bài viết trình bày số liệu về tình hình bồi thường thiệt hại, hỗ trợ và tái định cư, từ góc độ của người dân bị ảnh hưởng Nghiên cứu áp dụng phương pháp điều tra nhanh thông qua phiếu phỏng vấn, với các câu hỏi in sẵn, nhằm thu thập ý kiến của các hộ dân bị thu hồi đất ở hai dự án nghiên cứu.
+ Điều tra 50/173 hộ dân bị thu hồi đất tại dự án đường Lê Văn Lương kéo dài
+ Điều tra 50/271 hộ dân bị thu hồi đất tại dự án khu đô thị Phùng Khoang
Ngoài ra, chúng tôi sẽ thực hiện phỏng vấn các chuyên gia trong lĩnh vực để thu thập dữ liệu về giá đất, quy trình định giá đất và công tác tổ chức giải phóng mặt bằng.
3.5.3 Phương pháp tổng hợp, xử lý số liệu
Dựa trên các số liệu và tài liệu thu thập được, chúng tôi đã tổng hợp và xử lý dữ liệu thống kê bằng phần mềm Excel Sau đó, số liệu được sắp xếp dưới dạng biểu đồ để thuận tiện cho việc phân tích và đánh giá hiệu quả thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trong hai dự án nghiên cứu Phương pháp phân tích và so sánh được áp dụng để đưa ra những nhận định chính xác.
Bài viết tổng hợp kết quả điều tra từ người bị thu hồi đất và cán bộ thực hiện thu hồi đất, nhằm so sánh, phân tích và đánh giá hiệu quả công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo chính sách của Nhà nước trong hai dự án nghiên cứu Việc so sánh giữa hai dự án cùng chính sách giúp làm rõ những ảnh hưởng của từng dự án đối với quá trình đền bù và giải phóng mặt bằng.
Kết quả nghiên cứu
Điều kiện tự nhiên kinh tế xã hội quận Nam Từ Liêm
Quận Nam Từ Liêm được thành lập theo Nghị quyết số 132/NQ-CP ngày 27/12/2013 của Chính phủ, nhằm điều chỉnh địa giới hành chính huyện Từ Liêm, tạo ra 02 quận và 23 phường thuộc Thành phố Hà Nội.
Quận Nam Từ Liêm được thành lập từ toàn bộ diện tích và dân số của các xã Mễ Trì, Mỹ Đình, Trung Văn, Tây Mỗ, Đại Mỗ, cùng với một phần diện tích và dân số của xã Xuân Phương và thị trấn Cầu Diễn Quận có diện tích tự nhiên 3.227,36 ha và dân số đạt 232.894 người Địa giới hành chính của quận Nam Từ Liêm bao gồm những khu vực quan trọng trong khu vực phía nam Quốc lộ 32 và phía đông Sông Nhuệ.
- Phía đông giáp quận Thanh Xuân và Cầu Giấy;
- Phía tây giáp huyện Hoài Đức;
- Phía nam giáp quận Hà Đông;
- Phía bắc giáp quận Bắc Từ Liêm
Hình 4.1 Sơ đồ vị trí địa lý quận Nam Từ Liêm
Theo quy hoạch đến năm 2030 và tầm nhìn 2050, quận Nam Từ Liêm sẽ trở thành trung tâm hành chính, dịch vụ và thương mại quan trọng của Hà Nội Khu vực này nổi bật với nhiều công trình kiến trúc hiện đại và có ý nghĩa quốc gia Ngoài ra, Nam Từ Liêm còn có tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, với nhiều dự án trọng điểm đang được triển khai.
Quận Nam Từ Liêm, thuộc vùng đất Huyện Từ Liêm cũ, mang trong mình truyền thống lịch sử và văn hóa lâu đời, đặc trưng của nền văn minh sông Hồng Khu vực này gắn liền với những thăng trầm của lịch sử Thăng Long – Hà Nội, một nơi có ngàn năm văn hiến.
Nhân dân Từ Liêm, đặc biệt là quận Nam Từ Liêm, nổi bật với lòng yêu nước sâu sắc và tinh thần cần cù, sáng tạo Họ đã có những đóng góp quan trọng trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Thủ đô, đất nước.
Đảng bộ, chính quyền và nhân dân quận Nam Từ Liêm đang tích cực phát huy truyền thống tốt đẹp, hướng tới công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nhằm xây dựng quê hương thành đô thị văn minh, giàu đẹp và góp phần quan trọng vào sự phát triển chung của Thủ đô Hà Nội.
Quận nằm trong vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng với địa hình bằng phẳng và màu mỡ, có nhiều sông hồ chảy qua Địa hình nghiêng từ Tây Bắc đến Đông Nam, với độ cao trung bình từ 6,0m đến 6,5m; khu vực cao nhất tập trung ở phía Bắc dọc theo quốc lộ 32, đạt độ cao từ 8m đến 11m, trong khi khu vực thấp nhất là các ô trũng, hồ, đầm và vùng phía Nam Mặc dù địa chất khá ổn định, nhưng đất đai chủ yếu là đất phù sa mới, có cường độ chịu tải kém, do đó cần đầu tư xử lý nền móng khi xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng.
Quận có khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm, với hai mùa rõ rệt: mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10 và mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau Nhiệt độ trung bình hàng năm khoảng 24°C, trong khi lượng mưa trung bình dao động từ 1.600mm đến 1.800mm Độ ẩm không khí cao, trung bình đạt khoảng 82%.
Quận có sông Nhuệ là tuyến sông chính cùng với một số kênh rạch nhỏ phục vụ tiêu thoát nước Bên cạnh đó, nhiều ao hồ tự nhiên trong Quận cũng đóng vai trò quan trọng trong việc dự trữ nước ngọt, đặc biệt là trong mùa khô.
4.1.2 Điều kiện kinh tế xã hội
4.1.2.1 Tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế
Trong năm qua, Quận Hà Nội đã có những chuyển biến tích cực trong phát triển kinh tế, đạt nhiều thành tựu quan trọng Mức đầu tư hạ tầng cơ sở được nâng cao, hệ thống giao thông, thuỷ lợi, trường học, bệnh viện và công trình văn hoá được củng cố và phát triển, góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của người dân.
Kinh tế năm 2016 của quận tăng trưởng khá Tổng giá trị sản xuất chung các ngành đạt 28.942 tỷ đồng, tăng 16,2% so với năm 2015
Cơ cấu kinh tế đang chuyển dịch tích cực với tỷ trọng ngành công nghiệp và xây dựng đạt 44,2%, giảm 1% so với trước, trong khi ngành thương mại dịch vụ tăng lên 55,65%, tăng 1% Ngành nông nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng nhỏ với 0,2% Năm 2016, thu nhập bình quân đầu người đạt 46 triệu đồng, tăng 7% so với năm 2015, thể hiện sự phát triển kinh tế ổn định Cơ cấu ngành kinh tế được trình bày chi tiết trong bảng 4.1.
Bảng 4.1 Cơ cấu ngành kinh tế quận Nam Từ Liêm
Tổng hợp năm 2015 Tổng hợp năm 2016
GTSX (triệu.đ) Cơ cấu % GTSX
4.1.2.2 Dân số lao động và việc làm
Theo số liệu thống kê dân số toàn quận Nam Từ Liêm là 232.894 người với mật độ dân số 7.234 người/km²
Tiếp tục duy trì mức giảm tỷ lệ sinh hàng năm khoảng 0,01% ; giai đoạn
Tác động tích cực và tiêu cực của các yếu tố sẽ làm tỷ lệ tăng dân số cơ học tăng lên đáng kể, đạt khoảng 7 - 8% trong giai đoạn 2011 - 2016.
Tỷ lệ tăng dân số sẽ đạt khoảng 7,5 % - 8,0 % giai đoạn 2011 - 2016
- Tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt khoảng 60% vào năm 2016
- Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu lao động và giải quyết việc làm cho người lao động, đặc biệt lao động bị thu hồi đất nông nghiệp
- Cơ cấu lao động đến năm 2016: Thương mại, dịch vụ: 82%- Công nghiệp: 12% - nông nghiệp: 06%;
Tình hình quản lý đất đai quận Nam Từ Liêm
4.2.1 Tình hình quản lý nhà nước về đất đai
* Công tác thống kê đất đai năm 2016
Hoàn thành công tác thống kê đất năm 2016 quận Nam Từ Liêm đúng tiến độ, được Sở Tài nguyên và Môi trường nghiệm thu và đánh giá cao
* Công tác thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
Công tác thực hiện kế hoạch sử dụng đất năm 2016 đã đạt hiệu quả cao, với 104 dự án được triển khai, đạt 85% so với kế hoạch phê duyệt 13 dự án chưa thực hiện sẽ được chuyển sang năm 2017, trong khi 5 dự án không khả thi đã được loại khỏi kế hoạch Phòng tham mưu UBND quận đã lập kế hoạch sử dụng đất năm 2017 theo đúng tiến độ của Thành phố Hiện tại, kế hoạch này đã hoàn tất việc lấy ý kiến đóng góp của nhân dân và đã được trình UBND Thành phố phê duyệt đúng tiến độ.
* Công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được xác định là nhiệm vụ trọng tâm của quận trong năm 2016, với sự phối hợp giữa Phòng Tài nguyên và Môi trường, UBND các phường, Chi cục Thuế và Chi nhánh Văn phòng Đăng ký nhằm cải cách quy trình, giảm thiểu yêu cầu của công dân từ khi kê khai Công dân sẽ nhận Giấy chứng nhận, quyết định và thông báo nghĩa vụ tài chính cùng một lúc, rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ từ 55 xuống 45 ngày làm việc và chỉ cần đến cơ quan Nhà nước 2 lần UBND quận cũng đã ban hành quy trình liên thông trong cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu, tạo bước đột phá trong cải cách hành chính Đường dây nóng được công khai để tiếp nhận phản ánh của nhân dân, nhằm xử lý kịp thời các vấn đề và nâng cao hiệu quả phục vụ Sau khi Thành phố ban hành các chỉ thị về tăng cường cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, phòng Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu UBND quận xây dựng kế hoạch hoàn thành công tác này trước tháng 6/2017.
Phòng tham mưu UBND quận đã báo cáo Quận ủy về việc thành lập Ban chỉ đạo và UBND quận cũng đã thành lập Tổ Công tác nhằm triển khai Chỉ thị 11/CT-UBND đến tháng 6/2017 Kế hoạch này bao gồm việc giao chỉ tiêu cấp giấy chứng nhận và Giấy Xác nhận Đăng ký đất đai cụ thể cho từng phường hàng tháng Đồng thời, việc giao ban hàng tháng giữa Ban chỉ đạo và Tổ công tác sẽ được thực hiện để đánh giá tiến độ và tháo gỡ khó khăn, đảm bảo thực hiện đúng chỉ tiêu và kế hoạch đề ra Ngoài ra, công tác tuyên truyền sẽ được đẩy mạnh, các cấp ủy Đảng sẽ tăng cường lãnh đạo và chỉ đạo, tập trung cải cách hành chính, rút ngắn thủ tục và thời gian giải quyết Quy trình sẽ được công khai với sự phân công rõ ràng trách nhiệm và địa bàn phụ trách của từng thành viên trong Ban chỉ đạo và Tổ công tác.
- Kết quả cấp Giấy chứng nhận QSD đất năm 2016 như sau:
+ Cấp 720 Giấy chứng nhận đạt 144% chỉ tiêu giao năm 2016 (500 Giấy)
Dự kiến đến hết năm 2016, toàn quận sẽ cấp đạt 800 Giấy chứng nhận (đạt 160% chỉ tiêu giao năm 2016 và bằng 158% kết quả thực hiện năm 2015)
+ Cấp 1.300 Giấy Xác nhận Đăng ký đất đai, đạt 76% chỉ tiêu giao, dự kiến đến 15/12/2016 toàn quận sẽ hoàn thành chỉ tiêu cấp 1.700 Giấy Xác nhận giao
Quận Nam Từ Liêm đang tích cực giải quyết việc trả Giấy chứng nhận tồn đọng từ thời kỳ trước khi Luật Đất đai 2013 có hiệu lực Để thông báo cho công dân, quận đã sử dụng hệ thống phát thanh và gửi thông báo đến 381 trường hợp sử dụng đất, kèm theo Quyết định cấp Giấy chứng nhận và thông báo nộp nghĩa vụ tài chính Đối với những chủ sử dụng đất không cư trú tại quận, Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội - Chi nhánh quận đã gửi thông báo qua thư đảm bảo đến địa chỉ thường trú, đồng thời cung cấp hướng dẫn về chính sách ghi nợ, miễn, giảm tiền sử dụng đất và xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến đất đai.
Đến nay, đã có 161 trong tổng số 381 giấy chứng nhận tồn đọng được trả cho công dân Phòng tiếp tục phối hợp với Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai và các phường để thông báo lần 2, nhằm hướng dẫn các hộ dân đến làm thủ tục nhận giấy chứng nhận.
Phòng đã hoàn tất việc tiêu hủy 29.455 phôi giấy chứng nhận hỏng và không còn giá trị sử dụng từ thời kỳ huyện Từ Liêm, và đã báo cáo kết quả này với Sở Tài nguyên và Môi trường.
Phòng Tài nguyên và Môi trường đã tích cực đề xuất ý kiến và kiến nghị với UBND thành phố cùng Sở Tài nguyên và Môi trường về việc nghiên cứu, sửa đổi những bất cập trong Quyết định 37/2015, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân Những đóng góp của phòng đã được Sở ghi nhận và đánh giá cao.
* Công tác xử lý vi phạm đất đai:
UBND quận đã được tham mưu tăng cường kiểm soát vi phạm đất đai, đặc biệt trong các dịp lễ và thời gian bầu cử Đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp Đường dây nóng tiếp nhận thông tin về vi phạm đất đai đã được công khai trên Cổng thông tin điện tử quận và UBND các phường Ngoài ra, quy trình xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai cũng đã được tham mưu ban hành để đảm bảo thực hiện thống nhất trên toàn quận.
UBND quận đã duy trì hoạt động của Tổ công tác liên ngành nhằm ngăn chặn và xử lý các vi phạm về đất đai Trong 11 tháng năm 2016, quận phát hiện 127 vi phạm với tổng diện tích 16.553m², bao gồm 79 trường hợp sử dụng đất sai mục đích (13.438m²) và 58 trường hợp vi phạm đất công (3.115m²) Đến nay, đã xử lý xong 135/146 trường hợp vi phạm, đạt tỷ lệ 92%, trong đó có 127/137 trường hợp vi phạm phát sinh trong năm 2016 và 8/9 trường hợp vi phạm cũ.
* Công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại và kiến nghị:
Vào chiều thứ tư hàng tuần, việc thực hiện lịch tiếp công dân được tiến hành nghiêm túc, không chỉ theo lịch đã được UBND quận bố trí mà còn thường xuyên tiếp công dân tại cơ quan Điều này giúp giải quyết kịp thời những thắc mắc và giải thích về chế độ, chính sách, góp phần giảm tải đáng kể số lượng đơn thư của Nhân dân trong công tác giải phóng mặt bằng dự án.
- Kết quả giải quyết đơn thư: Tổng số đơn thụ lý 425 đơn, trong đó: (220 đơn khiếu nại, 205 đơn kiến nghị)
+ Đã giải quyết: 368 đơn (trong đó khiếu nại 186 đơn, Kiến nghị 182 đơn) đạt tỷ lệ 84,4%
Trong quá trình xử lý đơn, UBND quận và Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đã tích cực tuyên truyền về chính sách bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất Nhờ đó, nhiều hộ gia đình đã hiểu rõ và đồng thuận, cụ thể có 41 hộ gia đình và cá nhân đã tự nguyện rút đơn, bao gồm 33 đơn khiếu nại và 8 đơn kiến nghị.
+ Còn lại: 57 đơn (khiếu nại 19 đơn; kiến nghị 38 đơn) đang trong thời gian giải quyết chiếm tỷ lệ 15,6%
Phòng đã xử lý thành công 137/195 đơn, đạt tỷ lệ 70% trong việc giải quyết các đơn thư cần thiết, đồng thời cũng đã giải quyết 25 kiến nghị của cử tri Ngoài ra, phòng còn tích cực phối hợp để giải quyết các đơn thư theo chỉ đạo của UBND thành phố, Thanh tra thành phố và Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường.
* Công tác giao đất, thu hồi đất thực hiện giải phóng mặt bằng
- Đã giao đất tái định cư cho 87 hộ gia đình, cá nhân với diện tích giao 5.997m 2
- Thẩm định và trình UBND quận ban hành 1.429 quyết định thu hồi đất với diện tích thu hồi 78 ha để thực hiện giải phóng mặt bằng các dự án
* Công tác thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất
Phòng đã tham mưu cho UBND quận ban hành 4 Quyết định thành lập Đoàn kiểm tra việc quản lý và sử dụng đất trên địa bàn quận Qua quá trình kiểm tra, phòng đã đề xuất UBND quận chỉ đạo thu hồi 136m² đất vi phạm từ 3 trường hợp đang sử dụng đất, đồng thời tiếp tục xử lý các vi phạm khác còn tồn tại.
* Công tác quản lý tài nguyên, môi trường
UBND quận sẽ tổ chức các chiến dịch bảo vệ môi trường, bao gồm các buổi tập huấn và hội nghị truyền thông dành cho chủ cơ sở sản xuất tại làng nghề và cư dân sống gần ao, hồ Mục tiêu là nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm của các đơn vị, tổ chức và cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường.
- Đã triển khai các dự án để tăng cường công tác phòng ngừa, và kiểm soát, xử lý ô nhiễm môi trường trên địa bàn quận:
+ Lập Báo cáo công tác bảo vệ môi trường quận năm 2016;
Phòng đã chủ động xây dựng "Đề án xây dựng trạm xử lý nước thải sinh hoạt và cải tạo, xử lý các ao, hồ bị ô nhiễm trong khu dân cư quận", đề xuất UBND quận đầu tư cải tạo kè bờ, nạo vét bùn và xử lý nước mặt cho 34 ao, hồ Đồng thời, đề xuất xây dựng 10 trạm xử lý nước thải sinh hoạt cho 10 phường, đảm bảo đạt chuẩn trước khi xả ra nguồn tiếp nhận Ngoài ra, phòng cũng thực hiện xử lý ô nhiễm nước cho 4 ao, hồ trong khu dân cư.
Đánh giá công tác bồi thường hỗ trợ và tái định cư quận Nam Từ Liêm
4.3.1 Các văn bản pháp l y về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
Công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại quận Nam Từ Liêm được thực hiện theo các quy định của Trung ương và thành phố Hà Nội, đảm bảo tuân thủ các văn bản pháp lý hiện hành.
Quyết định số 199/2004/QĐ-UBND ngày 29/12/2004 của UBND thành phố Hà Nội quy định giá các loại đất trên địa bàn thành phố, nhằm thực hiện Nghị định số 188/2004/NĐ-CP của Chính phủ về phương pháp xác định giá đất và khung giá các loại đất.
- Quyết định số 26/2005/QĐ-UBND ngày 18/02/2005 của UBND thành phố
Hà Nội đã ban hành quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, thực hiện theo nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004 của Chính phủ Quy định này nhằm đảm bảo quyền lợi cho người dân khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Quyết định số 81/2005/QĐ-UBND ngày 03/06/2005 của UBND thành phố Hà Nội quy định về việc ban hành giá xây dựng mới cho nhà ở, nhà tạm và các vật kiến trúc trên địa bàn thành phố Quyết định này nhằm tạo ra một khung giá thống nhất, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong hoạt động xây dựng, đồng thời hỗ trợ phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống cho cư dân Hà Nội.
Quyết định số 136/2007/QĐ-UBND ngày 30/11/2007 của UBND Thành phố Hà Nội quy định về việc thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, và chuyển mục đích sử dụng đất nhằm thực hiện các dự án đầu tư và xây dựng nhà ở cho dân cư nông thôn trên địa bàn Thành phố Hà Nội.
Quyết định số 137/2007/QĐ-UBND, ban hành ngày 30/11/2007 bởi UBND Thành phố Hà Nội, quy định về việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho các trường hợp bị ảnh hưởng trên địa bàn thành phố Quy định này nhằm đảm bảo quyền lợi cho người dân, tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình tái định cư và hỗ trợ các hộ gia đình bị mất đất do các dự án phát triển.
- Quyết định số 150/2007/QĐ-UBND ngày 28/12/2007 của UBND Thành phố Hà Nội về việc ban hành giá các loại đất trên địa bàn thành phố Hà Nội;
Quyết định số 33/2008/QĐ-UBND ngày 09/06/2008 của UBND Thành phố Hà Nội quy định việc thực hiện khoản 2 điều 40 của quyết định số 137/2007/QĐ-UBND ngày 30/11/2007, liên quan đến việc thực hiện điều 48 của Nghị định 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 của Chính phủ trên địa bàn Thành phố.
Quyết định số 36/2008/QĐ-UBND, ban hành ngày 23/06/2008 bởi UBND Thành phố Hà Nội, quy định giá xây dựng mới cho nhà ở, nhà tạm và các vật kiến trúc trên địa bàn thành phố Quyết định này nhằm tạo ra khung giá hợp lý, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong lĩnh vực xây dựng, góp phần thúc đẩy phát triển đô thị Hà Nội.
Quyết định số 18/2008/QĐ-UBND, ban hành ngày 29/9/2008 bởi UBND thành phố Hà Nội, quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn thành phố Quy định này nhằm đảm bảo quyền lợi cho người dân bị ảnh hưởng bởi việc thu hồi đất, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tái định cư.
Quyết định số 40/2008/QĐ-UBND, ban hành ngày 22/10/2008 bởi UBND thành phố Hà Nội, quy định giá xây dựng mới cho nhà ở, nhà tạm và các vật kiến trúc trên địa bàn thành phố Quyết định này nhằm điều chỉnh và thống nhất giá cả trong lĩnh vực xây dựng, góp phần phát triển hạ tầng đô thị và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân Hà Nội.
- Quyết định số 62/2008/QĐ-UBND ngày 31/12/2008 của UBND thành phố Hà Nội về việc ban hành giá các loại đất trên địa bàn thành phố Hà Nội;
Quyết định số 108/2009/QĐ-UBND ngày 29/9/2009 của UBND Thành phố Hà Nội quy định về các chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng trên địa bàn thành phố Quy định này nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của công dân và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tái định cư, góp phần phát triển đô thị bền vững tại Hà Nội.
Quyết định số 124/2009/QĐ – UBND ngày 29/12/2009 quy định giá các loại đất tại thành phố Hà Nội, nhằm làm cơ sở tính thuế chuyển quyền sử dụng đất, thu tiền sử dụng đất khi giao và cho thuê đất, cũng như xác định giá trị tài sản khi giao đất và bồi thường hỗ trợ khi thu hồi đất.
- Quyết định số 59/2010/QĐ-UBND của UBND thành phố Hà Nội về việc ban hành quy định giá các loại đất trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2011;
- Quyết định số 50/2011/QĐ-UBND của UBND thành phố Hà Nội Về việc Ban hành quy định giá các loại đất trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2012;
- Quyết định số 51/2012/QĐ-UBND của UBND thành phố Hà Nội Về việc Ban hành quy định giá các loại đất trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2013;
Quyết định số 02/QĐ-UBND của UBND thành phố Hà Nội, ban hành ngày 07/01/2013, nhằm sửa đổi và bổ sung một số điều trong Quy định kèm theo Quyết định số 108/2009/QĐ-UBND, được ký ngày 29/9/2009 Quyết định này thể hiện sự điều chỉnh cần thiết để phù hợp với thực tiễn và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trên địa bàn thành phố.
Thành phố về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn thành phố Hà Nội”;
- Quyết định số: 21/2014/QĐ-UBND ngày 20/6/2014 của UBND thành phố
Hà Nội đã ban hành quy định liên quan đến thẩm quyền của Uỷ ban nhân dân Thành phố theo Luật Đất đai năm 2013 và các Nghị định của Chính phủ Các quy định này bao gồm việc thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất và chuyển mục đích sử dụng đất nhằm thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Quyết định số 22/2014/QĐ-UBND ngày 20/6/2014 quy định về hạn mức giao đất và công nhận quyền sử dụng đất tại thành phố Hà Nội Quyết định này cũng xác định kích thước và diện tích đất ở tối thiểu được phép chia tách thửa cho hộ gia đình, cá nhân, nhằm đảm bảo quản lý đất đai hiệu quả và hợp lý.
- Quyết định 23/2014/QĐ-UBND ngày 20/6/2014 của UBND Thành phố
Đánh giá công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại 02 dự án nghiên cứu
4.4.1 Các văn bản pháp lý liên quan đến 2 dự án
Quyết định 1578/QĐ-UBND ngày 27/10/2008 của Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội đã phê duyệt dự án đầu tư xây dựng đường Lê Văn Lương kéo dài theo hình thức BT, cùng với khu đô thị mới Phùng Khoang tại thôn Phùng Khoang, xã Trung Văn, huyện Từ Liêm, thành phố Hà Nội.
Quyết định 2147/QĐ-UBND ngày 30/5/2008 của UBND huyện Từ Liêm phê duyệt phương án tổng thể bồi thường hỗ trợ và tái định cư cho dự án khu đô thị mới Phùng Khoang Quyết định này nhằm đảm bảo quyền lợi cho người dân bị ảnh hưởng, đồng thời thúc đẩy phát triển hạ tầng đô thị trong khu vực.
Quyết định 3821/QĐ-UBND ngày 10/9/2008 của UBND huyện Từ Liêm phê duyệt phương án tổng thể bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho dự án xây dựng tuyến đường Lê Văn Lương kéo dài, đoạn từ đường Khuất Duy Tiến đến đường 70 tại xã Trung Văn huyện Từ Liêm.
- Quyết định 1041/QĐ-UBND ngày 3/10/2008 của UBND thành phố Hà
Nội dung bài viết đề cập đến việc phê duyệt đơn giá thu tiền sử dụng đất cho khu đất thực hiện dự án khu đô thị mới Phùng Khoang, nhằm làm cơ sở cân đối vốn đầu tư cho dự án đường Lê Văn Lương theo hình thức BT tại xã Trung Văn, huyện Từ Liêm, thành phố Hà Nội.
Quyết định 3084/QĐ-UBND ngày 31/12/2008 của UBND thành phố Hà Nội đã thu hồi 106.591m2 đất tại xã Trung Văn, huyện Từ Liêm Diện tích đất này được giao cho Công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng đô thị để thực hiện dự án mở rộng đường Lê Văn Lương theo hình thức BT, kéo dài từ đường Khuất Duy Tiến đến đường 70, kết thúc tại địa phận Thành phố Hà Nội cũ.
Quyết định 1290/QĐ-UBND ngày 18/03/2008 của UBND thành phố Hà Nội đã thu hồi 276.711m2 đất tại xã Trung Văn, huyện Từ Liêm, và giao cho liên doanh Tổng công ty đầu tư phát triển nhà Hà Nội cùng công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng đô thị để thực hiện dự án xây dựng khu đô thị mới Phùng Khoang Bài viết sẽ khái quát về hai dự án nghiên cứu liên quan đến khu đô thị này.
Dự án đầu tư xây dựng đường Lê Văn Lương kéo dài được thực hiện theo hình thức hợp đồng BT, kết hợp với Khu đô thị mới Phùng Khoang nhằm hoàn vốn cho dự án BT Liên danh Tổng công ty Đầu tư và phát triển nhà Hà Nội cùng Công ty cổ phần Đầu Tư và xây dựng đô thị sẽ triển khai dự án tại Phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội.
- Khối lượng thực hiện của 02 dự án:
Bảng 4.3 Khối lượng và kinh phí bồi thường của 02 dự án nghiên cứu
Dự án đường Lê văn Lương kéo dài
Dự án khu đô thị Phùng Khoang
Tổng số hộ bị thu hồi 175 271
Số hộ dân thu hồi đất nông nghiệp 160 268
Số hộ dân thu hồi đất phi nông nghiệp 12 0
Diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi tại dự án 48.763 128.008
Diện tích đất ở bị thu hồi 1.518 0
Diện tích đất thu hồi do UBND xã quản lý 19.512 165.915
Diện tích đất chuyên dung 26.441 22.745,8
Tổng số tiền được bồi thường hỗ trợ 116.512.296.800 94.850.087.534
Bồi thường, hỗ trơ đất 70.631.324.800 59.254.876.800
Hỗ trợ cây cối, hoa màu, cá thịt 5.928.400.000 10.942.112.000
Công trình, vật kiến trúc 15.288.750.000 11.401.094.734
4.4.2.1 Dự án đường Lê văn Lương kéo dài
Dự án Đầu tư xây dựng đường Lê Văn Lương kéo dài, nối từ đường Khuất Duy Tiến đến đường 70, nằm ngoài phạm vi Hà Nội cũ, sẽ được triển khai theo hình thức hợp đồng Xây dựng – Chuyển giao.
* Phạm vi dự án: Thuộc các phường Trung Văn quận Nam Từ Liêm thành phố Hà Nội
Dự án bao gồm việc xây dựng hoàn chỉnh tuyến đường và các hạng mục hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, tuân thủ tiêu chuẩn đường phố chính thứ yếu đô thị Mục tiêu là đáp ứng nhu cầu giao thông hiện tại và tương lai trong khu vực.
Tuyến đường cao cấp A1 có chiều dài 2,67 km và mặt cắt ngang rộng 40 m, bao gồm 6 làn xe cơ giới Tốc độ thiết kế của tuyến đường đạt 69 km/h với mô đun đàn hồi Eyc là 190 Mpa.
Đường Lê Văn Lương kéo dài được đầu tư đồng bộ với nhiều hạng mục kỹ thuật quan trọng, bao gồm hệ thống thoát mưa, thoát nước thải, cấp nước, chiếu sáng, hào kỹ thuật, cây xanh và hệ thống an toàn giao thông Đặc biệt, dự án còn có cầu sông Nhuệ dài 68,1m, được thiết kế bằng bê tông cốt thép dự ứng lực với một nhịp, móng mố và trụ bằng cọc khoan nhồi D=1,2m Tất cả các hạng mục và khối lượng dự án đã được Sở Giao thông vận tải thẩm định và được Chủ đầu tư phê duyệt theo thiết kế cơ sở.
4.4.2.2 Dự án Khu đô thị mới Phùng Khoang
- Thuộc phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm thành phố Hà Nội (trước đây là Xã Trung Văn huyện Từ Liêm)
+ Phía Tây và Nam giáp đường Lương Thế Vinh
+ Phía Bắc giáp khu luyện tập thể thao và vui chơi giải trí Mễ trì
+ Phía Đông, Đông Nam giáp khu nhà ở phường Thanh Xuân Bắc quận Thanh Xuân
- Quy mô đất xây dựng Dự án Phùng Khoang theo thông báo diện tích: 32,25ha (diện tích quy hoạch là 45,98ha)
- Quy mô dân số: 3000 - 4000 người
Hình 4.4 Phối cảnh tổng thể KĐT Phùng Khoang
4.4.3 Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường hỗ trợ và tái định cư ở
4.4.3.1 Đối tượng và điều kiện được bồi thường về đất Đối tượng và điều kiện được bồi thường được thực hiện theo Nghị định 197/2004/NĐ-CP; Nghị định 17/2006/NĐ-CP; Nghị định 84/2007/NĐ-CP; Nghị định 188/2004/NĐ-CP; Quyết định số 18/2008/QĐ-UBND và Quyết định số 108/2009/QĐ-UBND ngày 29/9/2009 của UBND Thành phố Hà Nội về việc ban hành Quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn Thành phố Hà Nội; a Đối tượng áp dụng Điều 2 Quyết định số 108/2009/QĐ-UBND (thực hiện Điều 2 Nghị định số 197/2004/NĐ-CP và Điều 2 Nghị định số 84/2004/NĐ-CP) quy định đối tượng áp dụng:
Người bị thu hồi đất bao gồm tổ chức, cộng đồng dân cư, cơ sở tôn giáo, hộ gia đình, cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, cũng như tổ chức và cá nhân nước ngoài đang sử dụng đất bị Nhà nước thu hồi.
Các tổ chức, hộ gia đình và cá nhân được Nhà nước giao đất hoặc cho thuê đất, được gọi chung là người được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, có quyền được bồi thường về đất theo quy định tại Điều 7 Quyết định số 108/2009/QĐ-UBND Điều này thực hiện theo Điều 8 Nghị định số 197/2004/NĐ-CP, khoản 4 Điều 14 và điểm b khoản 2 Điều 67 Nghị định số 84/2004/NĐ-CP, quy định rõ các điều kiện cần thiết để nhận bồi thường.
Người bị Nhà nước thu hồi đất có một trong các điều kiện sau đây thì được bồi thường:
- Có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai
- Có quyết định giao đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về đất đai
Hộ gia đình và cá nhân sử dụng đất ổn định, được UBND cấp xã xác nhận không có tranh chấp, cần có một trong các loại giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất.
Một số giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ bồi thường, hỗ trợ trên địa bàn quận Nam Từ Liêm
Để thúc đẩy tiến độ bồi thường và giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất phục vụ cho quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng và phát triển kinh tế tại quận Nam Từ Liêm và thành phố Hà Nội, chúng tôi đề xuất một số giải pháp chung nhằm cải thiện quy trình này.
Cần sửa đổi và hoàn thiện chính sách về bồi thường và hỗ trợ, đồng thời nhanh chóng xây dựng và ban hành các văn bản quy định về đơn giá bồi thường, hỗ trợ để phù hợp với thực tế hiện nay.
Cơ chế định giá đất cần được quy định cụ thể nhằm đảm bảo rằng việc định giá đất để bồi thường phản ánh sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường trong điều kiện bình thường.
- Quy định cụ thể về tính pháp lý của thửa đất, nguồn gốc sử dụng đất để xác định thửa đất được bồi thường hay không được bồi thường
Cần xem xét việc thành lập các Ban hoặc cơ quan giải quyết khiếu nại độc lập với các cơ quan thực hiện bồi thường Để đảm bảo tính minh bạch, cần thiết có cơ chế giám sát độc lập đối với việc thực hiện bồi thường và tái định cư trong các dự án đầu tư công, thông qua một đơn vị tư vấn độc lập.
UBND Quận, huyện cần nhanh chóng đề xuất những khó khăn trong việc triển khai các dự án địa phương, nhằm hỗ trợ UBND Thành phố Hà Nội trong việc xây dựng và ban hành các quy định về bồi thường và hỗ trợ phù hợp với thực tế.
Xây dựng các khu tái định cư (TĐC) trước khi triển khai dự án là rất quan trọng, nhằm giúp người dân biết rõ nơi di chuyển có tốt hơn nơi ở cũ hay không Cần giải quyết nhanh chóng các thủ tục đầu tư xây dựng TĐC để sắp xếp chỗ ở cho các hộ gia đình bị thu hồi đất và nhà ở.
* Về vai trò của cộng đồng và ý thức người dân bị thu hồi đất
Để nâng cao vai trò của cộng đồng trong công tác bồi thường và hỗ trợ, cần đẩy mạnh tuyên truyền và phổ biến thông tin về chính sách dự án đến người bị ảnh hưởng Việc nâng cao nhận thức của người dân về công tác GPMB là rất quan trọng, giúp họ hiểu rằng đây là một phần thiết yếu trong quá trình phát triển đất nước Đồng thời, cần thực hiện nghiêm túc việc tuyên truyền các quy định xử phạt đối với những hành vi vi phạm quy định của Chính phủ liên quan đến bồi thường và hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất.
Công khai hóa và dân chủ hóa trong công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) đã góp phần quan trọng trong việc hạn chế tiêu cực, giảm thiểu phiền hà và tạo điều kiện cho người dân tham gia giám sát Những kết quả này đảm bảo chính sách được thực hiện một cách công bằng và sát thực tế.
* Về chức năng, nhiệm vụ của cán bộ thực hiện
Công tác bồi thường, hỗ trợ là nhiệm vụ quan trọng và lâu dài của Nhà nước, đòi hỏi xây dựng hệ thống tổ chức chuyên trách với kiến thức và năng lực phù hợp Để nâng cao hiệu quả quản lý hành chính Nhà nước trong lĩnh vực này, cần chú trọng nâng cao năng lực cán bộ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, đồng thời tổ chức các lớp bồi dưỡng và đào tạo chuyên môn nghiệp vụ cho họ.
Hệ thống hỗ trợ từ cấp trung ương đến cấp cơ sở thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn và hội thảo chuyên đề nhằm thảo luận và giải quyết những vướng mắc trong quá trình bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Điều này không chỉ nâng cao trình độ chuyên môn và tinh thần trách nhiệm trong công việc mà còn giúp cập nhật các văn bản hướng dẫn liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất.
Cần thiết phải xây dựng chính sách đãi ngộ hợp lý nhằm phù hợp với tính phức tạp và trách nhiệm cao trong công việc của đội ngũ công chức chuyên trách Đồng thời, cần đưa ra các giải pháp cụ thể cho dự án để đảm bảo hiệu quả thực thi.
UBND phường, xã cần nâng cao trách nhiệm trong việc quản lý và sử dụng đất đai, đặc biệt là trong khu vực thu hồi đất Điều này bao gồm việc quản lý quỹ đất hiệu quả và đảm bảo công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được thực hiện đúng quy định khi Nhà nước tiến hành thu hồi đất.
Đơn vị chủ đầu tư phải cam kết đảm bảo nguồn vốn và thực hiện dự án theo đúng quy định pháp luật, đồng thời tôn trọng các nguyên tắc trong giải phóng mặt bằng Việc bồi thường cho người sử dụng đất bị thu hồi phải đúng với thiệt hại về đất đai và tài sản hợp pháp, với đơn giá bồi thường và hỗ trợ tài sản sát với đơn giá xây dựng hàng năm.
Việc lấy ý kiến và công khai phương án bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất cần được thực hiện nghiêm túc để phát huy tính dân chủ, minh bạch Điều này sẽ giúp tăng cường sự giám sát từ các cơ quan, tổ chức và quần chúng nhân dân.
Để tăng cường hiệu quả trong công tác tuyên truyền và vận động, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp uỷ Đảng, chính quyền và đoàn thể Việc giải thích và thuyết phục thông qua các phương tiện thông tin đại chúng cũng như trực tiếp sẽ giúp các hộ dân có đất bị thu hồi hiểu rõ chính sách pháp luật, từ đó phối hợp tốt hơn với đơn vị chủ đầu tư trong việc thực hiện dự án.