绪论
选题目的与意义
Cấu trúc định trung đóng vai trò quan trọng trong tiếng Trung, là một dạng cấu trúc danh từ bao gồm hai phần: định ngữ và trung tâm ngữ Về mặt chức năng cú pháp, cấu trúc định trung có thể đảm nhận các thành phần khác nhau trong câu, và một số cấu trúc định trung có thể đứng độc lập khi có ngữ điệu phù hợp Nghiên cứu cho thấy sự hạn chế này liên quan đến tính chất điển hình và phi điển hình của cấu trúc định trung Bài viết này sẽ phân tích mối quan hệ ngữ nghĩa bên trong của cấu trúc định trung, áp dụng lý thuyết ngôn ngữ học cấu trúc và lý thuyết ngữ pháp nhận thức để tổng hợp các nghiên cứu trước đây về các cấu trúc phi điển hình như “N1 的 N2”, “N 的 V”, “N 的 A” và “V 的 N” Đồng thời, bài viết cũng so sánh với các cấu trúc tương ứng trong tiếng Việt nhằm tìm ra sự khác biệt và điểm tương đồng giữa hai ngôn ngữ Hy vọng rằng nghiên cứu này sẽ cung cấp giải thích rõ ràng hơn về các hiện tượng phi điển hình của cấu trúc định trung, giúp nâng cao hiểu biết của chúng ta về hiện tượng này và hỗ trợ người học tiếng Trung như ngôn ngữ thứ hai trong quá trình tiếp thu.
Cấu trúc ngữ pháp tiếng Trung đôi khi không tương ứng với nghĩa của nó, dẫn đến hiện tượng gọi là "định ngữ giả" hoặc "định ngữ gần đúng", ví dụ như: "Tôi đến giúp bạn" hay "Tôi đã đọc sách ba giờ" Điều này gây khó khăn cho lý thuyết tương ứng hình nghĩa Hơn nữa, cấu trúc "N 的 A/V" với động từ và tính từ làm trung tâm, như "xuất bản của cuốn sách này" hay "sự xảo quyệt của cáo", cũng đã gây ra tranh cãi trong giới ngữ pháp tiếng Trung.
Cấu trúc "V 的 N" trong ngữ pháp được nhiều học giả cho rằng không phải là chức năng điển hình của động từ khi làm định ngữ, vì động từ làm định ngữ thường gặp nhiều hạn chế Những cấu trúc định ngữ không điển hình này vẫn đang gây ra nhiều tranh cãi Bài viết này nghiên cứu các cấu trúc định ngữ không điển hình, nhằm tìm ra bốn loại cấu trúc "N1+的+N2", "N+的+V", "N+的+A" và "V+的+N" cùng với cơ chế hình thành của chúng Đồng thời, so sánh giữa "N+的 V" trong tiếng Trung với "冠词+V/A+của+N" trong tiếng Việt, và "V+的+N" với "N+（连接词词）+V" để tìm ra những điểm tương đồng giữa hai ngôn ngữ.
研究对象
Shen Jiaxuan (1999) argues that the distinction between qualified and unqualified noun phrases without verbs does not depend on whether the subject or object is extracted Instead, the key factor lies in whether the final structure adheres to the pattern of "possessor + possessed."
Trong cấu trúc định danh không điển hình "N1 của N2", "N1" không thực sự sở hữu hay chiếm hữu "N2", mà thể hiện một dạng "sở hữu" trừu tượng.
（1）小王的篮球打得很好。 （2）他的钢琴弹得不错。
In example (1), "basketball" and in example (2), "piano" do not refer to the specific items owned by "Xiao Wang" and "he." Instead, they represent an evaluation of the skills possessed by "Xiao Wang" and "he."
Scholars of modern Chinese refer to this structure as "quasi-modifiers." This article aims to investigate the semantic features, syntactic relationships, and pragmatic expressions of the four types of components within this structure, drawing from three theoretical perspectives and relevant cognitive grammar theories The four types are as follows:
1 他的老师（当得好）。
2.（他看了）三天的电视。
3 张三的原告，李四的被告。
4 （我帮）你的忙。
The concept that "attributive modifiers are additional components preceding nouns" was a prevalent view in grammar textbooks and linguistic literature of the 1950s Scholars like Lü Shuxiang and Zhu Dexi in "Grammar and Rhetoric" and Ding Shengshu in "Modern Chinese Grammar" commonly assert that modifiers are necessary for clarifying and specifying nouns, defining them as words that modify or restrict nouns However, this definition does not align with the actual usage of the Chinese language, as there are numerous instances of modifying elements appearing before verbs.
这本书的出版 学校的管理 狐狸的狡猾 你的谦虚
Các thành phần trung tâm của cấu trúc "định trung" không phải là danh từ mà là động từ hoặc tính từ Vậy, động từ hoặc tính từ đứng sau "的" có trở thành danh từ hay vẫn giữ nguyên tính chất của một vị ngữ? Vấn đề này vẫn còn nhiều tranh cãi Bài viết này dựa trên quan điểm của Thẩm Gia Hoan về "mô hình bao gồm danh động, trong đó động từ và tính từ thực chất là một loại nhỏ của danh từ" và lý thuyết "cấu trúc hướng tâm" của Boulanger để khảo sát chi tiết hơn về động từ đứng sau "的", nhằm tìm ra lời giải thích tốt hơn cho hiện tượng này.
由动词作定语的“V+的+N”结构是非典型定中结构的一个小类，如：
颁发的奖状 处理的问题 吃的食物 买的菜
Using verbs as modifiers is not a typical function, and when they do serve this role, the resulting structure can sometimes lead to ambiguity when taken out of context For example, the phrase "the person who notified" can be interpreted in multiple ways.
The term "person" can refer to either the agent issuing a notification or the recipient receiving it This dual interpretation raises questions about the factors that lead to ambiguity, the types of verbs and nouns that fit within this structure, and the underlying reasons for these restrictions This article will focus on exploring these critical issues.
1.2.4 汉语“N 的 V/A”、“V 的 N”与越南语的“冠词+A/V+ của+N” 、“N+
（连接词）+V”对比
The structure of noun phrases in Vietnamese is opposite to that in Chinese, with the head noun positioned before the modifier, known as the "head-modifier structure." Additionally, function words play a significant role in linking the head noun and the modifier, although not all head-modifier structures require these function words for connection.
Trong bốn loại cấu trúc định ngữ không điển hình, chỉ có cấu trúc "N1 的 N2" trong tiếng Trung không có tương đương trong tiếng Việt Cấu trúc "N1 的 N2" trong tiếng Trung được diễn đạt bằng những cách khác trong tiếng Việt.
汉语：他的篮球打得好。
越南语：Anh ấy đánh bóng rổ rất giỏi
（ 他 打 篮球 很 好。）
汉语：他的老师当得好。
越南语：Ông ấy là một thầy giáo giỏi
（ 他 是 一（位） 老师 好。）
越南语与汉语的另外三类非典型定中结构相对应的结构则复杂得多。
汉语“N 的 V/A”在越南语里是带有冠词的动词或形容词再加上结构助词
Trong ngữ pháp tiếng Việt, từ "của" thường đứng trước danh từ (N) để thể hiện mối quan hệ sở hữu Việc sử dụng các loại từ (như mạo từ) phụ thuộc vào ý nghĩa của động từ trong câu.
这本书的出版：Việc xuất bản (của) quyển sách này
（冠词） 出版 的 本 书 这 昨天的讨论： Cuộc thảo luận (của) ngày hôm qua
（冠词）讨论（的） 昨天 狐狸的狡猾： Sự giảo hoạt của hồ ly
（冠词） 狡猾 的 狐狸 冬天的冷： Cái lạnh của mùa đông
（冠词） 冷 的 冬天
Cấu trúc "V 的 N" trong tiếng Trung có sự phức tạp khi chuyển sang tiếng Việt, trước hết là do thứ tự "V" và "N" bị đảo ngược Tiếp theo, cần xem xét xem có cần thêm liên từ hay không.
解决的办法：Phương pháp giải quyết（不需要连接词）
吃的东西：Đồ (để) ăn （连接词可加可不加）
东西 （连接词） 吃
我妈妈做的饭：Cơm （mà/ của） mẹ nấu（连接词可加可不加）
饭 （连接词） 妈妈 做 买来的水果：Trái cây （được） mua về（连接词可加可不加）
研究重点与难点
The non-typical attributive structure in modern Chinese encompasses a wide range of elements, including nouns, verbs, and adjectives The original meanings of these word classes undergo significant changes within this unique structure This article aims to investigate which words can or cannot fit into this structure, the constraints affecting those that can, and the special conditions governing their formation As a foreign student, my understanding of Chinese nuances is not as strong as that of native speakers, making it challenging to fully grasp certain linguistic phenomena Consequently, identifying examples to analyze this structure's semantics is difficult, necessitating reliance on examples sourced from corpora and previous research, which constitutes a key challenge of this study.
研究采用的理论背景
1.4.1 原型范畴理论
Prototype category theory, also known as modern category theory, is grounded in human cognition and serves as a framework for categorization It demonstrates that language is an integral part of human cognition, representing the process of categorizing entities within our understanding.
Prototype theory posits that categories are established within interconnected networks, lacking fixed characteristics that can fully encapsulate their true essence Cognitive grammar suggests that attributes reflect the features of entities in our minds, resulting from the interaction between cognition and reality Words serve as linguistic categories for expression and can be viewed as prototype categories characterized by uncertainty, marginality, and ambiguity This allows for a representative word within a category to act as a center from which meaning can expand, utilizing human agency for analysis Representative typical words include nouns, which denote objects, verbs that indicate actions or states, and adjectives that describe characteristics of entities.
According to Chen Zhong (2005) in "Cognitive Linguistics Research," there is a distinction between typical and atypical members within a category, with their typicality varying gradually This typicality is not fixed; it adjusts according to changing contexts Categories can expand, often using the same terms before and after the expansion, leading to multiple meanings for many words For example, "rice bowl" refers both to a tool for eating and to a "livelihood or profession," while "cup" denotes a vessel for liquids as well as a "trophy."
The relationships among members of a category resemble those within a family, where individuals display similarities in certain aspects but are not entirely identical This concept is known as "family resemblance." According to this principle, members of the same category are not defined by a set of shared characteristics; rather, there is no single trait that all members possess Instead, it is the notion of family resemblance that determines their classification, indicating that members within a category do not necessarily share the same features.
Yuan Yulin (1995) in "Family Resemblance in Word Categories" argues that Chinese word categories function as prototype categories, formed by the family resemblance of words based on their distribution Words within the same category do not necessarily share unique distribution features, making it impossible to classify all words or define different categories using binary distribution traits There are typical and atypical members within a word category, with typical members serving as prototypes that exhibit more grammatical features of the category, while atypical members possess only some of these features This article aims to classify and define the atypical types of noun-modifier structures based on this theory, ultimately identifying the constraints and generative mechanisms of this structure.
1.4.2 三个平面理论
In their 1985 work "On the Three Planes of Grammar Research," Hu Yushu and Fan Xiao identify three essential planes: syntactic, semantic, and pragmatic This theory emphasizes that every specific sentence encompasses these three interconnected structures Chen Changlai, in his 2003 study "Research on the Issues of the Semantic Plane in Modern Chinese," notes that each of the three planes has its own grammatical forms and meanings, collectively shaping the sentence's overall structure and significance He argues that while it is crucial to distinguish between these planes in grammatical research, it is equally important to consider their interrelations.
Syntactic analysis involves examining the relationships between words within a sentence Words combine in specific ways to form syntactic structures, which are then analyzed This analysis consists of two main aspects: component analysis and hierarchical analysis Component analysis identifies semantic roles such as subject, verb, object, and modifiers, determining which words fulfill each syntactic role Hierarchical analysis categorizes the relationships between words into direct and indirect, as well as internal and external relationships, distinguishing different levels of connection to clarify the various combinations among words and phrases.
The study of the semantic plane involves analyzing the meanings of sentences The relationship between words and objective entities within a sentence is a semantic one, distinct from lexical or conceptual meanings Understanding a sentence's meaning requires more than just syntactic analysis; it is essential to grasp the semantic relationships between the words For example, the phrase "the chicken is no longer eating" can be interpreted in two ways: either the chicken is no longer eating food, or the person is no longer eating chicken, illustrating that "chicken" can function as both the agent and the patient in a semantic context.
The relationship between words in a sentence and their users is rooted in pragmatics, which studies how people use language for communication Pragmatics emphasizes expression and involves dynamic analysis For instance, the sentence "Little Red Riding Hood quietly walked into the room" may seem semantically odd since "Little Red Riding Hood" cannot literally "walk." However, from a pragmatic perspective, it is a valid sentence, as "Little Red Riding Hood" serves as a figurative expression referring to a person.
1.4.3 向心结构理论
Bloomfield's centripetal and centrifugal structure theory, established in 1933, is a fundamental concept in modern linguistics, holding significant importance in grammatical research Each syntactic construction reflects phrases formed by the combination of two or more free forms, known as derived phrases These derived phrases may not belong to the formal class of any of their components; for instance, "John ran" does not qualify as a noun phrase or a verb phrase This indicates that the English "actor-action" construction exemplifies a centrifugal derived phrase that does not belong to its direct components' formal class Conversely, derived phrases can share the same formal class with one or more of their components; for example, "poor John" is a proper noun expression where both "poor" and "John" function similarly Thus, we identify the English "characteristic entity" constructions (like "poor John" and "fresh milk") as centripetal structures.
Centripetal structures refer to grammatical constructs where one of the two direct components shares the same grammatical function as the whole, such as "reading" in "reading a book." In contrast, centrifugal structures lack this similarity, exemplified by "from Shanghai," where neither component functions identically to the whole According to Bronfenbrenner, if a centripetal structure comprises a modifier and a headword, its overall function is determined solely by the headword However, this theory faces challenges in explaining modern Chinese syntactic structures To address these issues, Zhu Dexi (1984) revised the definition of centripetal structures to include at least one direct component that shares both grammatical function and semantic selection restrictions with the whole Despite this refinement, the new definition does not adequately address atypical constructions like "the publication of this book" or "the cunning of the fox."
1.4.4 指称与陈述
Reference is a key concept in semantics that describes the relationship between noun phrases and the objects they denote, essentially outlining the extension of the noun phrase In contrast, predication is a commonly used concept in syntax that refers to the relationship between two syntactic units, most notably how the predicate relates to the subject in a sentence.
Theo Zhang Bin (2002), chỉ định là việc sử dụng âm thanh để liên kết với các đối tượng khách quan như con người, vật thể, thời gian, địa điểm và quy trình, thực chất là việc đặt tên Diễn đạt là việc giải thích và hiển thị nội dung hoặc phạm vi của đối tượng được chỉ định Trong tiếng Trung, câu bao gồm cả chỉ định và diễn đạt Chỉ định được chia thành có chỉ định và không có chỉ định Có chỉ định lại bao gồm chỉ định xác định và không xác định Chỉ định xác định là khi người nói cho rằng người nghe đã biết về đối tượng, trong khi chỉ định không xác định bao gồm chỉ định thực và chỉ định ảo Chen Ping (1987) định nghĩa có chỉ định và không có chỉ định như sau: thành phần danh từ thể hiện một thực thể trong câu là thành phần có chỉ định, ngược lại là thành phần không có chỉ định Ông đã sử dụng câu "Họ sẽ thi nghiên cứu sinh vào tuần tới" như một ví dụ để giải thích sự khác biệt giữa có chỉ định và không có chỉ định "Thi nghiên cứu sinh" có thể hiểu là "kiểm tra nghiên cứu sinh" hoặc "đăng ký thi nghiên cứu sinh" Cách hiểu đầu tiên về "nghiên cứu sinh" chỉ đến người đang học nghiên cứu sinh, cụ thể và do đó thuộc thành phần có chỉ định; trong khi cách hiểu thứ hai về "nghiên cứu sinh" chỉ đến một loại bằng cấp, thuộc thành phần không có chỉ định Long Tao (2005) chỉ ra rằng: ý nghĩa chỉ định của danh từ khác với một danh từ đơn thuần trong trạng thái tĩnh.
The meaning expressed in context transcends the mere lexical form of a noun; it embodies the semantic information that the speaker actually refers to, which holds genuine practical value.
The concepts of reference and assertion provide a detailed explanation of the roles that nouns and verbs play in syntax, making them one of the foundational concepts for this paper.
1.4.5 配价语法理论
国内外的研究状况简介：
The study of Chinese attributive structures has long been a significant focus in academia, tracing its roots back to the 1898 publication of "Ma's Literary Principles," which introduced the concepts of "secondary" and "primary" combinations, now understood as attributive structures This foundational work paved the way for subsequent research on this linguistic phenomenon.
Vào năm 1943, Wang Li đã áp dụng lý thuyết cấu trúc tâm tâm và cấu trúc ly tâm của Bronfeld để phân loại ngôn ngữ Hán Một phần trong phân loại chủ-từ của Wang Li tương đương với cấu trúc định trung hiện nay Ông đã chỉ ra rằng: "Ngôn ngữ chủ-từ phải có một trung tâm, còn lại là những phần bổ sung cho trung tâm này." Wang Li gọi các thành phần bổ sung là "phụ phẩm."
In his 1961 work "Modern Chinese Grammar," Ding Shengshu provides a comprehensive analysis of the unique uses of "的" as a particle For example, in the sentence "你得请我的客," the structure is influenced by the presence of a verb-object combination, which necessitates placing the object "我" between the verb and object rather than at the end Additionally, sentences like "谁开的灯" can be rephrased to emphasize the subject by adding "是" at the beginning, resulting in "是谁开的灯."
This type of sentence is exclusively used to indicate past events For example, the phrase "Who is the chairperson of today's meeting?" can be rephrased as "Who will serve as the chairperson for today's meeting?"
朱德熙 (1982) đã đề xuất khái niệm "chuẩn định ngữ" khi tổng hợp ý nghĩa của "N1" đối với "N2" Ông cho rằng trong các câu như "Nguyên đơn của Zhang San", "Anh ấy chơi bóng rổ giỏi", "Tôi đến giúp bạn", các định ngữ đều là danh từ chỉ người hoặc đại từ nhân xưng, mặc dù theo lý thuyết chúng nên biểu thị mối quan hệ sở hữu Câu "Anh ấy chơi bóng rổ giỏi" cũng có "anh ấy" là chuẩn định ngữ, có thể chuyển thành "Anh ấy bóng rổ chơi giỏi" hoặc "Anh ấy chơi bóng rổ giỏi" Ngoài ra, Huang Liao Ben (2007) trong tác phẩm "Tiếng Trung hiện đại" cũng cho rằng trong câu "Tôi đã vào thành phố hôm qua", từ "được" nằm giữa động từ và bổ ngữ biểu thị một sự việc đã xảy ra trong quá khứ, và lúc này trợ từ "được" liên quan đến thời gian.
Zhang Aimin and Han Lei (1997) in "The Grammatical Status of Modifying Structures" argue that providing a comprehensive description of all members within the modifying structure is challenging They suggest that we can only outline the typical members, which represent the most classic and clear examples, using them as references for atypical members They also note that the boundaries between typical and atypical categories in modifying structures are often ambiguous Similarly, Qian Shuxin (2005) in "Non-Prototypical Categories of Noun Modifying Structures" posits that structures like "Zhang San's plaintiff" and "he plays basketball well" should be regarded as non-prototypical categories of modifying structures, as they share the same structural variations as typical members.
沈家煊（2007）通过“类推糅合”理论，解释了“他念他的书”（即“N1+V+N
的 N2”结构） a.他做事。 b.他做他的事。 x．他念书 y xb他念他的书。
The structure typically consists of two parallel sentences rather than a single one The syntactic and semantic characteristics of the phrase "He reads his book" are closely related to other expressions in the sentences, emphasizing the idea of "parallel statements" where each subject maintains its own actions without interference.
邵敬敏 (2009) trong bài viết "Từ chuẩn định ngữ nhìn nhận ba nguyên tắc cấu trúc tái tổ chức" cho rằng cụm từ "nguyên đơn của Trương Tam" có thể gây hiểu nhầm Một cách hiểu là Trương Tam là bị cáo, trong khi người khác như Vương Ngũ là nguyên đơn của Trương Tam; cách hiểu khác là Trương Tam chính là nguyên đơn, trong đó hai danh từ "nguyên đơn" và "Trương Tam" tạo thành mối quan hệ đồng vị Sự sử dụng này vượt ra ngoài cách dùng thông thường của cụm danh từ Ông cũng đề xuất các điều kiện để hình thành cấu trúc chuẩn định ngữ đặc biệt này.
第一，前后都是指人的名词或者代词。
第二，N1 是定指、确指，指代生活中的某种身份、职业、角色，往往是通名，
也可以是专名（某类代称）。
Thirdly, the nouns at the beginning and end should exclude possessive semantic relationships, forming an appositive relationship that implies a judgment.
Deng Siying's analysis of the phrase "his teacher did well" highlights a key distinction between Northern and Southern dialects in Chinese He argues that Northern Mandarin possesses a unique nominalization feature, denoted as Nom, which triggers the movement of verbs to combine with the nominalized head In contrast, if a nominalized head lacks this triggering characteristic, verbs will not shift, resulting in a "vacuum" functional word that is grammatically unacceptable Consequently, without this feature, the nominalized head cannot exist, preventing the formation of verb-noun combinations.
Lu Junyu (2014) explores the phrase "You teach your English" from a syntactic perspective, identifying it as a representative of the Chinese quasi-attributive structure This construction emphasizes evaluative semantics and aligns with an imperative mood, conveying a sense of unreality The article also notes that this structure typically co-occurs with other constructions, forming a parallel structure that conveys the meaning of "juxtaposition." Juxtaposition serves as a rhetorical device that highlights key points and enhances the overall effect, suggesting that the creation of a subjective evaluative context through parallel structures is achieved via the rhetorical technique of contrast.
Theo Hu Jianhua (2016), cấu trúc "thầy của anh ấy dạy rất tốt" là một câu chủ ngữ bị ảnh hưởng thực sự trong tiếng Trung hiện đại Việc giải thích cấu trúc "N1 + 的 + N2" có thể được điều chỉnh bởi hai điều kiện tương tác là tính nổi bật và tính cục bộ Trong các câu không phải chủ ngữ bị ảnh hưởng, như "Chu Du của anh ấy vẫn có thể áp đảo," nếu không có kiến thức nền tảng tương ứng, người nghe sẽ không hiểu được ý nghĩa của câu này.
In 1952, Zhao Yuanren proposed five fundamental structural formats of the Chinese language, one of which is the "subject-complement structure." Later, in 1961, Ding Shengshu and others revised Zhao's formats, changing "subject-complement structure" to "modifier-modified structure." This adjustment established the framework for basic Chinese phrases, particularly highlighting the noun-based modifier structure They also conducted a detailed analysis of the unique modifier-modified structure "noun + verb/adjective," concluding that the role of the noun is not to modify the action or state but rather to indicate the agent or other elements.
Trong bài viết "N 的 V"功能类别质疑 của 董晓敏 (1987), tác giả đã phân tích cấu trúc nội bộ và chức năng bên ngoài của "N 的 V", từ đó đưa ra quan điểm khác về việc coi "N 的 V" là danh từ Bài viết nhấn mạnh rằng có những khía cạnh cần xem xét lại trong cách hiểu và phân loại chức năng của "N 的 V".
第一，从语法结构的内部关系看，“N 的 V” 结构中“V”是中心语（核心），
Cấu trúc "N 的" là một cụm từ hạn chế, thể hiện mối quan hệ giữa hai phần, một chính và một phụ Cấu trúc hướng tâm "N 的 V" tập trung vào động từ "V" như là phần trung tâm của cụm từ Hơn nữa, từ góc độ chức năng ngữ pháp bên ngoài, cấu trúc này có những đặc điểm riêng biệt.
解决问题拟采用的方法与语料来源：
This study focuses on a detailed examination of each subtype of atypical determiner structures, grounded in a functionalist perspective of language It aims to integrate description with explanation, form with meaning, induction with deduction, and both common and individual research aspects.
语料来源于（1）北京大学汉语语言研究中心 CCL 语料库、国家语委语料库；
（2）相关辞书、词典：《现代汉语词典（第七版）》、《现代汉语动词例释》、
The "Dictionary of Chinese Verb Usage" and the "Dictionary of Chinese Adjective Usage" serve as essential references, with some examples drawn from scholarly literature To maintain clarity and conciseness, the sources of the cited examples are not specified within the text.