ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
Đối tượng
- Lợn nái sinh sản và lợn con theo mẹ nuôi tại trang trại lợn Bảy Tuân, xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội.
Địa điểm và thời gian tiến hành
- Địa điểm: tại trang trại lợn Bảy Tuân, xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội
- Thời gian tiến hành: từ ngày 18/05/2019 đến ngày 25/11/2019.
Nội dung thực hiện
- Thực hiện đánh giá tình hình chăn nuôi tại cơ sở
- Thực hiện các quy trình phòng bệnh cho đàn lợn của cơ sở
- Tham gia chẩn đoán và điều trị cho đàn lợn nái của cơ sở và lợn con theo mẹ
- Tham gia công tác xác định và chăm sóc lợn nái mang thai và lợn con theo mẹ tại cơ sở
- Tham gia các công tác chăn nuôi tại cơ sở.
Các chỉ tiêu và phương pháp thực hiện
3.4.1 Các chỉ tiêu thực hiện
- Tình hình chăn nuôi lợn tại trang trại lợn Bảy Tuân, xã tiên Phương, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội
- Biện pháp vệ sinh phòng bệnh
- Tình hình mắc bệnh, phương pháp điều trị bệnh trên đàn lợn nái sinh sản và lợn con theo mẹ
- Khối lượng công việc nuôi dưỡng và chăm sóc đàn lợn nái sinh sản và lợn con theo mẹ
* Phương pháp đánh giá tình hình chăn nuôi tại trại lợn Bảy Tuân, xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội
+ Thống kê toàn bộ đàn lợn cần theo dõi tại trại lợn Bảy Tuân, xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội
+ Theo dõi tình trạng sức khỏe đàn lợn hàng ngày bằng cách quan sát kỹ đàn lợn để phát hiện triệu chứng bệnh
Để phòng bệnh hiệu quả cho đàn lợn nái sinh sản tại trại, việc duy trì các biện pháp phòng ngừa là rất quan trọng, đặc biệt là vào cuối năm khi thời tiết có sự thay đổi.
+ Vệ sinh chuồng trại và thiết bị chăn nuôi
Để duy trì sức khỏe cho đàn vật nuôi, cần đảm bảo chuồng trại luôn thông thoáng, đủ ánh sáng, mát mẻ vào mùa hè và ấm áp vào mùa đông Việc quét dọn thường xuyên, tẩy uế và khử trùng chuồng nuôi, cũng như cọ rửa máng ăn, máng uống và các dụng cụ chăn nuôi là rất quan trọng Sau mỗi đợt nuôi, chuồng trại cần được vệ sinh và khử trùng, đồng thời để trống trước khi bắt đầu lứa nuôi mới Phân, rác và chất thải trong chuồng cần được thu gom thường xuyên và xử lý tại nơi tập trung riêng Hạn chế sự xuất hiện của người và vật lạ trong khu vực chăn nuôi để ngăn ngừa mầm bệnh xâm nhập.
+ Các biện pháp khử trùng tiêu độc
Để duy trì vệ sinh trong chăn nuôi, hãy phơi máng ăn và máng uống dưới ánh nắng mặt trời Sử dụng vôi hoặc nước vôi pha loãng (10%) để xịt và dội quanh chuồng nuôi hàng ngày Thực hiện vệ sinh và sát trùng chuồng trại thường xuyên, đồng thời khử trùng dụng cụ chăn nuôi và tắm sát trùng trước và sau khi vào khu vực chăn nuôi.
+ Vệ sinh thức ăn và nước uống
Hàng ngày vét máng lợn mẹ và lau máng lợn con sạch sẽ Các thiết bị chứa nước định kỳ dọn rửa, loại bỏ cặn bẩn, rong rêu
Thường xuyên kiểm tra đàn lợn vào đầu giờ sáng là rất quan trọng, bao gồm quan sát dáng đi, tiếng kêu, mắt, mũi và tình trạng phân Cần theo dõi tình trạng ăn uống của lợn và kịp thời cách ly những con có biểu hiện bất thường, chẩn đoán và điều trị nếu cần Đảm bảo quy trình chăm sóc nuôi dưỡng như mật độ, độ ẩm, ánh sáng trong và ngoài chuồng nuôi, cũng như chế độ cho ăn và uống hợp lý.
+ Phòng bệnh bằng vắc xin
Việc tiêm phòng vắc xin cho đàn lợn là rất quan trọng, nhằm tạo ra sức miễn dịch chủ động trong cơ thể chúng, giúp chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn và tăng cường sức đề kháng Do đó, công tác vệ sinh phòng bệnh và tiêm phòng cần được chú trọng để bảo vệ sức khỏe đàn lợn.
* Tình hình mắc bệnh, phương pháp điều trị bệnh trên đàn lợn nái sinh sản và lợn con theo mẹ
Một số bệnh thường gặp trên đàn lợn tại cơ sở:
- Bệnh viêm tử cung: Tiêm kháng sinh (Hanoxylin LA) 1 ml/10 kg TT + tiêm kháng viêm (kettovet) 1ml/16kg TT
- Bệnh viêm vú: Tiêm kháng sinh (Hanoxylin LA) + tiêm kháng viêm (kettovet)
- Bệnh mất sữa: Tiêm oxytocin: 10 UI/lần/ngày, dùng 4-5 ngày
- Bệnh sót nhau: Tiêm oxytocin + thụt rửa tử cung, tiêm kháng sinh
- Bệnh lợn con tiêu chảy: Tiêm nofloxacin (MD NOR 100) 1ml/10kg TT
- Bệnh viêm phổi: Tiêm Bromhexine 0,3% (1-3ml/ 10kg TT)
* Công việc nuôi dưỡng và chăm sóc đàn lợn nái sinh sản và lợn con theo mẹ a) Công tác xác định lợn nái mang thai
Lợn nái sau khi phối giống cần được kiểm tra hàng ngày để theo dõi sức khỏe và trạng thái sinh hoạt Việc này được thực hiện thông qua việc quan sát các biểu hiện bên ngoài của cơ thể và mức độ hoạt động của lợn.
+ Để xác định lợn nái có mang thai hay không cần nắm rõ các thông tin sau:
- Thời gian phối giống cho lợn lần cuối, số lần phối giống
- Sau khi phối giống lợn có động dục lại không
- Lợn có bệnh về đường sinh dục không
- Tình hình nuôi dưỡng lợn nái
+ Phương pháp dùng để xác định lợn nái mang thai:
Quan sát bên ngoài lợn mang thai, có thể thấy thành bụng và tuyến vú phát triển to, bè ra Lợn yên tĩnh, ăn uống tốt và ngủ ngon, bụng phình to Nếu sau 21 ngày phối mà lợn không có biểu hiện động dục, có khả năng đã có chửa Thường thì lợn mang thai nằm sấp và xuất hiện tình trạng phù thũng ở tứ chi và thành bụng.
- Ngoài ra đối với những lợn không có những biểu hiện bên ngoài có thể sử dụng phương pháp sờ nắn thành bụng b) Chăm sóc lợn nái mang thai
Lợn nái sau khi phối giống sẽ được nhốt theo thời gian chửa Từ tuần thứ nhất đến tuần thứ 8, lợn nái chửa sẽ được nuôi ở chuồng bầu 1, trong khi lợn nái chửa từ tuần thứ 8 trở đi sẽ được chuyển sang chuồng bầu 2.
Hàng ngày, lợn được kiểm tra để phát hiện các trường hợp lợn phối không đạt, sảy thai hoặc mang thai giả Để đảm bảo sức khỏe, lợn được tắm rửa vệ sinh hàng tuần và phân được thu gom cẩn thận, nhằm tránh tình trạng lợn đè lên phân gây nhiễm trùng cho cơ quan sinh dục.
Lợn nái chửa được ăn loại thức ăn 3060 của công ty thức ăn Dehues với định mức cho ăn tùy theo tuần chửa, thể trạng, lứa đẻ
Lợn được tiêm vắc xin định kỳ theo lịch của trại c) Công tác chăm sóc và nuôi dưỡng nái đẻ
Lợn nái chửa cần được chuyển lên chuồng đẻ trước ngày dự kiến từ 7 đến 10 ngày Trước khi chuyển, chuồng phải được dọn dẹp, sát trùng và rửa sạch sẽ Thông tin đầy đủ về lợn cần được ghi lên bảng ở đầu mỗi ô chuồng Chế độ ăn cho lợn chờ đẻ là 3 kg/ngày, chia thành 3 bữa vào sáng, chiều và tối.
- Lợn nái chửa trước ngày đẻ dự kiến 3 ngày, giảm tiêu chuẩn ăn xuống
Sau khi lợn nái đẻ được 2 ngày, cần tăng dần lượng thức ăn lên 1,5 - 2kg/con/bữa, chia thành ba bữa sáng, chiều và tối Đối với những nái quá gầy hoặc nuôi nhiều con, có thể tăng lượng thức ăn lên 2kg/con/bữa Để đỡ lợn đẻ thành công, cần chuẩn bị đầy đủ dụng cụ như lồng úm, bóng đèn hồng ngoại, khay đựng cồn, kéo, chỉ buộc rốn và khăn khô Kéo và chỉ buộc rốn nên được ngâm trong nước sát trùng để đảm bảo vệ sinh Biểu hiện của lợn sắp đẻ được thể hiện qua bảng 3.1.
Bảng 3.1 Những biểu hiện khi lợn sắp đẻ Thời gian trước khi đẻ Biểu hiện
0-10 ngày trước đẻ Vú căng lên và cứng, âm hộ căng mọng
2 ngày trước đẻ Bầu vú cương cứng hơn và tiết ra chất lỏng trong 12-14 giờ trước khi đẻ Lợn nái bồn chồn, tuyến vú bắt đầu tiết sữa
6 giờ trước khi đẻ Sữa tiết ra nhiều hơn qua 2 lỗ tia sữa
2-4 giờ trước khi đẻ Các vú đều có sữa non vọt thành tia dài
30 phút – 2 giờ trước khi đẻ Tăng nhịp thở, đứng nằm không yên
15-30 phút trước khi đẻ Âm hộ tiết ra dịch nhờn màu hồng, có lẫn phân su
Trước khi lợn nái đẻ, cần vệ sinh sạch sẽ cho lợn mẹ, bao gồm tắm rửa và lau chùi bộ phận sinh dục cùng bầu vú Khi lợn con ra đời, nhanh chóng vuốt mồm cho lợn dễ thở và lau sạch nhớt, sau đó buộc dây rốn cách rốn khoảng 3cm, cắt và xịt cồn vào rốn Lợn con sau đó được đặt vào lồng úm đã chuẩn bị sẵn Nếu lợn mẹ gặp khó khăn trong quá trình đẻ sau 15-20 phút, cần can thiệp kịp thời Sau khi đẻ xong, cần vệ sinh lại bầu vú và cơ quan sinh dục của lợn mẹ, cho lợn con bú sữa đầu và chú ý quan sát để tránh lợn mẹ đè lên con.
- Cho lợn con bú sữa đầu càng sớm càng tốt (sữa đầu là sữa của lợn nái
3 ngày đầu sau đẻ) vì sữa đầu là nguồn cung cấp kháng thể giúp cho lợn con đề kháng bệnh tật, đặc biệt là trong 3 tuần đầu
Để đảm bảo sự phát triển đồng đều cho đàn lợn con, cần cố định cho chúng bú từ 2 cặp vú đầu trong 2-3 ngày đầu, đặc biệt là đối với những con yếu và nhỏ trong đàn.
- Nếu số lợn con đẻ ra nhiều hơn số vú của lợn mẹ thì nên chia làm
2 thực hiện cho bú luân phiên Nhóm 1 bú xong cho vào ổ ấm, chờ 1-2 tiếng sau cho nhóm 2 vào
* Tiêm sắt + uống cầu trùng cho lợn con
- Cần bổ sung sắt để chống thiếu máu cho lợn con
- Tiêm vào bắp cổ hoặc cơ đùi dung dịch sắt
- Lợn con tiêm 1 lần 2 ml/con (Prolongal) vào ngày thứ 3 sau đẻ
- Khi tiêm sắt xong cho lợn con uống cầu trùng (Polycox.sol) 0,2ml/con vào ngày thứ 3 sau đẻ
- Lợn đực không làm giống thiến từ ngày thứ 5 trở đi sau đẻ
- Chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ: dao thiến sắc, không rỉ, panh kẹp, kim khâu, chỉ, bông và cồn I – ôt 2,5%, thuốc kháng sinh dạng bột
- Đề phòng nhiễm trùng sau khi thiến:
+ Sát trùng dụng cụ trước khi thiến;
+ Sát trùng vị trí mổ trên bao tinh hoàn bằng cồn I-ốt, rắc kháng sinh bột vào chỗ mổ trước khi khâu
* Mài nanh + cắt đuôi lợn con
- Mài nanh và cắt đuôi được thực hiện bằng máy
Cố định lợn con và nhẹ nhàng bóp miệng để mài răng ở cả hai bên dưới và trên Sau khi hoàn tất quá trình mài, hãy kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo rằng răng đã được mài đều và không còn sót hoặc dài quá mức.
- Cắt đuôi sao cho phần còn lại của đuôi lợn con chỉ dài 2-3 cm, sau đó dùng cồn sát trùng vết cắt
* Cho lợn con tập ăn sớm
- Để đảm bảo lợn con phát triển bình thường khi lượng sữa mẹ đã giảm và giúp cai sữa sớm cho lợn con, nên tập ăn cho lợn con
Thức ăn cho lợn con trong giai đoạn tập ăn cần đảm bảo hàm lượng dinh dưỡng cao, dễ tiêu hóa và ngon miệng, đồng thời phải đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm Khi tự phối chế thức ăn, cần nấu chín và tuyệt đối không sử dụng thực phẩm ôi thiu.
- Cho lợn con ăn nhiều lần trong ngày
- Vệ sinh máng ăn, máng uống thường xuyên (2-3 lần ngày) không giữ thức ăn lâu trong máng gây lên men chua dễ tiêu chảy
* Cai sữa cho lợn con