CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI PHÒNG, CHỐNG MẠI DÂM
MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN
Phòng, chống là tổng hợp các biện pháp do cơ quan, tổ chức và công dân thực hiện dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhằm tác động vào các yếu tố gây ra vấn đề và loại trừ chúng, với mục tiêu ngăn chặn và đẩy lùi các yếu tố này khỏi đời sống xã hội.
Pháp lệnh phòng, chống mại dâm được Ủy ban Thường vụ Quốc hội Việt Nam ban hành vào ngày 14 tháng 3 năm 2003 đã đưa ra định nghĩa rõ ràng về mại dâm, coi đây là hành vi mua dâm và bán dâm.
Mại dâm, xuất phát từ tiếng Latinh "prostituere", nghĩa là "bày ra để bán", đề cập đến việc bán thân một cách tùy tiện và không thích thú Trong lĩnh vực xã hội học và tội phạm học, mại dâm được định nghĩa rộng rãi là việc trao đổi sự thỏa mãn tình dục để nhận tiền hoặc các giá trị vật chất khác.
Mại dâm thường được hiểu là việc trao đổi tình dục để nhận tiền hoặc giá trị vật chất khác Thực tế, đây là hoạt động kinh doanh nhằm cung cấp sự thoả mãn tình dục cho người khác, diễn ra ngoài khuôn khổ hôn nhân.
Theo từ điển Hán Việt của Đào Duy Anh (1951), mại dâm được định nghĩa là hành vi bán dâm, trong khi mãi dâm chỉ hành vi mua dâm Mua dâm là việc sử dụng tiền hoặc lợi ích vật chất để trả cho người bán dâm nhằm thực hiện hành vi giao cấu Ngược lại, bán dâm là hành vi giao cấu với người khác để nhận tiền hoặc lợi ích vật chất Tuy nhiên, theo thời gian, ý nghĩa và cách sử dụng của các thuật ngữ này đã có sự thay đổi trong ngôn ngữ thông thường.
20 người ta có xu hướng sử dụng mại dâm và mãi dâm theo cùng một nghĩa bao hàm cả hoạt động mua dâm và bán dâm [1]
Mại dâm được định nghĩa là việc trao đổi sự thỏa mãn tình dục để nhận tiền hoặc các giá trị vật chất khác Đây là một hình thức kinh doanh nhằm cung cấp dịch vụ thỏa mãn tình dục cho những cá nhân không nằm trong mối quan hệ hôn nhân hoặc bạn bè.
Mại dâm là hoạt động trao đổi dịch vụ tình dục ngoài hôn nhân giữa người mua và người bán dâm, thường diễn ra với sự trao đổi bằng tiền bạc, vật chất hoặc quyền lợi Hoạt động này hiện đang bị coi là bất hợp pháp ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Mại dâm được hiểu là hành vi trao đổi có tính chất mua bán ngoài hôn nhân, trong đó người bán dâm sử dụng cơ thể và các hình thức tình dục để kiếm tiền hoặc các giá trị vật chất khác, nhằm thỏa mãn nhu cầu tình dục của khách hàng.
Bán dâm là hành vi giao cấu của một người với người khác để được trả tiền hoặc lợi ích vật chất khác
Mua dâm là hành vi của người dùng tiền hoặc lợi ích vật chất khác trả cho người bán dâm để được giao cấu
1.1.3 Một số khái niệm liên quan
Là hành vi sử dụng, thuê, cho thuê hoặc mƣợn, cho mƣợn địa điểm, phương tiện để thực hiện việc mua dâm, bán dâm
Tổ chức hoạt động mại dâm:
Là hành vi bố trí, sắp xếp để thực hiện việc mua dâm, bán dâm
Là hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc dùng thủ đoạn buộc người khác phải thực hiện việc bán dâm
Là hành vi dụ dỗ hoặc dẫn dắt của người làm trung gian để các bên thực hiện việc mua dâm, bán dâm
Là hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn, uy tín hoặc dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực để bảo vệ, duy trì hoạt động mại dâm
Phòng, chống mại dâm là tổng hợp các biện pháp do cơ quan, tổ chức và công dân thực hiện dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhằm tác động vào các yếu tố gây ra hoạt động mại dâm và loại trừ chúng Mục tiêu chính là ngăn chặn và tiến tới đẩy lùi tệ nạn mại dâm khỏi đời sống xã hội.
Nói một cách vắn tắt: phòng, chống mại dâm là ngăn chặn và loại trừ mại dâm ra khỏi đời sống xã hội
1.1.4 Quản lý nhà nước đối với phòng, chống mại dâm
Trong lĩnh vực hành chính, "quản lý" được định nghĩa là hoạt động có ý thức của con người nhằm sắp xếp, tổ chức, chỉ huy và điều hành các quá trình xã hội cũng như hoạt động của con người Mục tiêu của quản lý là phát triển các hoạt động này theo quy luật xã hội, đạt được những mục tiêu đã định với chi phí thấp nhất, theo ý chí của nhà quản lý.
Thuật ngữ “Quản lý nhà nước” được sử dụng ở Việt Nam với nhiều cách tiếp cận khác nhau:
Quản lý nhà nước, theo nghĩa rộng, là hoạt động của toàn bộ bộ máy nhà nước, bao gồm các cơ quan quyền lực như Quốc hội và Hội đồng Nhân dân các cấp, các cơ quan hành chính như Chính phủ, các Bộ và Ủy ban Nhân dân các cấp, cùng với các cơ quan kiểm sát như Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao và các Viện Kiểm sát Nhân dân cấp dưới.
Quản lý nhà nước, theo nghĩa hẹp, là hoạt động của hệ thống cơ quan hành chính nhà nước, bao gồm Chính phủ, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Ủy ban Nhân dân các cấp.
Sở, phòng ban chuyên môn của Ủy ban Nhân dân
Quản lý nhà nước là hoạt động thực thi quyền lực của các cơ quan trong bộ máy nhà nước, nhằm thực hiện chức năng đối nội và đối ngoại Hoạt động này dựa trên các quy luật phát triển xã hội, với mục tiêu ổn định và phát triển đất nước.
Quản lý nhà nước là một hình thức quản lý xã hội đặc biệt, thể hiện quyền lực nhà nước và sử dụng pháp luật để điều chỉnh hành vi con người trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội Các cơ quan trong bộ máy nhà nước thực hiện quản lý này nhằm đáp ứng nhu cầu của con người, đồng thời duy trì sự ổn định và phát triển của xã hội.
Nắm được khái niệm quản lý nhà nước là điều kiện cần thiết cho đề tài
Nghiên cứu này nhằm đánh giá đúng phạm vi và chức năng của quản lý nhà nước trong việc phòng, chống mại dâm, đồng thời đề xuất các giải pháp phù hợp với yêu cầu của đề tài.
Trên cơ sở đó, quản lý nhà nước đối với phòng, chống mại dâm được hiểu là:
SỰ CẦN THIẾT QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI PHÒNG, CHỐNG MẠI DÂM
1.2 SỰ CẦN THIẾT QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI PHÒNG, CHỐNG MẠI DÂM
1.2.1 Thực hiện chức năng quản lý của nhà nước đối với xã hội
Nhà nước là tổ chức quyền lực đặc biệt, thực hiện quản lý toàn diện các mặt của đời sống xã hội nhằm đảm bảo ổn định và trật tự xã hội, cũng như bảo vệ lợi ích cộng đồng Nhà nước ban hành pháp luật bắt buộc mọi chủ thể phải tuân thủ, đồng thời sở hữu tiềm lực vật chất và bộ máy nhân sự mạnh mẽ để cưỡng chế thực thi ý chí của mình trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và quốc phòng, an ninh.
Chương trình hành động phòng, chống mại dâm giai đoạn 2011 - 2015 đã đạt được một số kết quả nhất định, nhưng vẫn còn nhiều khó khăn và thách thức Tệ nạn mại dâm diễn biến phức tạp, thiếu các chính sách và chương trình can thiệp tích cực, đặc biệt trong việc giảm hại, phòng chống bạo lực và hỗ trợ người bán dâm thay đổi công việc Do đó, công tác phòng, chống mại dâm cần sự phối hợp liên ngành và phân công rõ ràng chức năng, nhiệm vụ của các bên liên quan.
Các bộ, ngành và địa phương cần phân định rõ vai trò và trách nhiệm của cơ quan chủ trì, cơ quan phối hợp cùng với chính quyền các cấp Cần thiết lập cơ chế điều phối nhằm thúc đẩy sự hợp tác giữa các đối tác trong và ngoài nước, đồng thời huy động sự tham gia của toàn bộ hệ thống chính trị, các tổ chức quốc tế, tổ chức xã hội và người dân trong công tác phòng, chống mại dâm.
Nhà nước cần triển khai các biện pháp hiệu quả để ngăn chặn và giảm thiểu tệ nạn mại dâm, đồng thời giảm thiểu tác hại của nó đối với cộng đồng và những người hoạt động trong lĩnh vực này Cần hỗ trợ người hoạt động mại dâm hòa nhập cộng đồng thông qua việc bảo đảm các quyền cơ bản, tạo điều kiện tiếp cận thông tin, nâng cao kiến thức và kỹ năng Họ cũng cần được tiếp cận các dịch vụ tư vấn, chăm sóc sức khỏe sinh sản, cũng như các dịch vụ xã hội cơ bản khác, đặc biệt là cơ hội tìm kiếm việc làm và ổn định cuộc sống trong xã hội.
Nhà nước thực hiện chức năng quản lý của mình nhằm đảm bảo an ninh trật tự và ổn định xã hội, góp phần quan trọng vào việc duy trì vai trò quản lý hiệu quả.
1.2.2 Yêu cầu đảm bảo môi trường xã hội trong sạch, lành mạnh
Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, cùng với việc xây dựng đời sống văn hóa và giữ gìn bản sắc dân tộc, là hai mục tiêu quan trọng cho sự phát triển quốc gia hiện nay Tuy nhiên, việc giải quyết vấn đề này, đặc biệt tại các khu đô thị trung tâm như Thành phố Hồ Chí Minh và Quận 1, gặp nhiều khó khăn Động lực phát triển nằm ở mối quan hệ giữa văn hóa và kinh tế, và nhận thức đúng về vấn đề này sẽ giúp các quốc gia hành động hiệu quả Văn hóa không chỉ là nền tảng cho sự phát triển kinh tế xã hội mà còn có thể thúc đẩy hoặc cản trở quá trình này.
Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của văn hóa trong cấu trúc tổng thể, bao gồm bốn lĩnh vực cần được coi trọng một cách đồng đều.
Mối quan hệ giữa kinh tế, chính trị, xã hội và văn hóa là rất quan trọng Trong đó, quan hệ kinh tế và cơ cấu kinh tế đóng vai trò nền tảng cho sự phát triển văn hóa, vì chúng tạo ra cơ sở hạ tầng cho xã hội, trong khi văn hóa lại được xem như là kiến trúc thượng tầng.
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, mối liên hệ giữa kinh tế và văn hóa là rất quan trọng, với văn hóa không chỉ thúc đẩy sự phát triển kinh tế mà còn góp phần vào các quá trình xã hội hướng tới sự phát triển bền vững Điều này nhằm xây dựng một xã hội ổn định về chính trị, thịnh vượng về kinh tế và phong phú về văn hóa.
Vấn đề xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đã được khẳng định qua các văn kiện và nghị quyết trong các nhiệm kỳ đại hội trước, đặc biệt là Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về việc xây dựng nền văn hóa tiên tiến, mang đậm bản sắc dân tộc, cùng với Nghị quyết Trung ương 9 khóa XI nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước.
Trong 30 năm thực hiện sự nghiệp đổi mới, Việt Nam đang đối diện với những thách thức trong việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người trong bối cảnh mới Cần thiết phải có những bổ sung và phát triển mới để đáp ứng yêu cầu thực tiễn hiện tại.
Trong Văn kiện Đại hội XII của Đảng, Đảng ta nhấn mạnh các quan điểm quan trọng để phát triển văn hóa và con người Việt Nam, đồng thời đưa ra lý luận mới về quá trình này trong bối cảnh đổi mới toàn diện và bảo vệ Tổ quốc Để đạt được mục tiêu trở thành nước công nghiệp hiện đại, cần chú trọng đến mối quan hệ giữa kinh tế, văn hóa và xã hội, khẳng định rằng sự phát triển kinh tế phải phục vụ cho mục đích xã hội, từ đó thể hiện mối liên hệ chặt chẽ giữa văn hóa và các lĩnh vực quan trọng trong đời sống xã hội.
Việc xây dựng và phát triển nền văn hóa, cùng với một môi trường văn hóa lành mạnh cho Nhân dân, là vô cùng quan trọng Phát triển kinh tế không thể được phép lợi dụng các hoạt động văn hóa để cổ súy cho tệ nạn xã hội Do đó, cần có sự quản lý chặt chẽ của nhà nước trong việc phòng, chống mại dâm, nhằm làm rõ bản chất vấn đề và khuyến khích quần chúng tham gia tích cực vào việc xây dựng môi trường văn hóa, kinh doanh an toàn, văn minh và bền vững.
1.2.3 Yếu tố ảnh hưởng đến QLNN đối với phòng, chống mại dâm
Khó khăn lớn nhất trong việc triển khai Pháp lệnh phòng chống mại dâm là thiếu kinh phí, cùng với đội ngũ nhân sự mỏng và yếu Tại các tuyến quận trở xuống, chỉ có các cán bộ chuyên trách, dẫn đến hạn chế trong hoạt động Năng lực của công chức chưa đáp ứng được yêu cầu công việc do ít có cơ hội tham gia tập huấn Hơn nữa, các cán bộ phòng, chống mại dâm phải đối mặt với nhiều rủi ro, nhưng chế độ bảo hộ và đãi ngộ vẫn còn thấp, khiến việc thu hút và khuyến khích cán bộ gặp khó khăn.
Sự phối hợp giữa các bên liên quan và cơ quan chức năng vẫn còn yếu và thiếu đồng bộ, dẫn đến việc chưa thực sự quan tâm đến việc tạo việc làm cho người bán dâm Điều này khiến họ phải rời bỏ địa bàn để hoạt động mại dâm ở nơi khác Nguyên nhân chủ yếu là do hạn chế về kinh phí, mặc dù không có hiện tượng bỏ trống nhiệm vụ, nhưng nhiều hoạt động vẫn mang tính hình thức và không đạt hiệu quả cao.
KINH NGHIỆM QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI PHÒNG, CHỐNG MẠI DÂM CỦA MỘT SỐ ĐỊA PHƯƠNG
1.4.1 Kinh nghiệm của một số địa phương
1.4.1.1 Kinh nghiệm của Quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh
Mặc dù mới thành lập và tách ra từ Quận Tân Bình, lãnh đạo Quận Tân Phú đã nỗ lực không ngừng trong việc quản lý nhà nước, đặc biệt trong công tác phòng chống tội phạm và tệ nạn mại dâm Hàng năm, Ủy ban nhân dân Quận Tân Phú triển khai các kế hoạch và văn bản chỉ đạo nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước về vấn đề này.
Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội sẽ chủ trì và phối hợp với các đơn vị chức năng cùng UBND các phường để triển khai hiệu quả các kế hoạch phòng, chống tệ nạn mại dâm Đồng thời, phối hợp với Chi cục Phòng, chống tệ nạn xã hội tổ chức tập huấn về chính sách, pháp luật của Nhà nước trong công tác này, đặc biệt là các quan điểm đổi mới của Chính phủ Ngoài ra, cần phối hợp với lực lượng Công an để tăng cường đấu tranh, chuyển hóa các địa bàn phức tạp về mại dâm, góp phần xây dựng phường lành mạnh không có tệ nạn theo Nghị định liên tịch 01/2008/NQLT.
Công an quận phối hợp với Phòng Văn hóa - Thông tin, Phòng Kinh tế và UBND các phường để rà soát và lập danh sách các địa bàn có tụ điểm, tuyến đường và cơ sở kinh doanh dịch vụ nghi vấn liên quan đến tệ nạn mại dâm Dựa trên kết quả rà soát, các đơn vị sẽ tham mưu cho UBND quận xây dựng kế hoạch kiểm tra và xử lý theo quy định Đồng thời, phối hợp với các đơn vị chức năng để tổ chức kiểm tra các cơ sở kinh doanh dịch vụ đã được nêu trong danh sách.
Để ngăn chặn tình trạng mại dâm và kích dục, 48 kiểm tra liên ngành văn hóa xã hội đã tăng cường kiểm tra các cơ sở kinh doanh và dịch vụ dễ phát sinh tệ nạn xã hội tại các tuyến đường trọng điểm như Bình Long, Phú Thọ Hòa, Tân Sơn Nhì, và Lũy Bán Bích Hành động này nhằm đảm bảo an ninh trật tự và an toàn xã hội trong khu vực.
Thường trực Ủy ban nhân dân quận yêu cầu các cơ quan, đơn vị chức năng và Ủy ban nhân dân các phường phối hợp tổ chức các hoạt động chuyên ngành liên quan đến công tác phòng, chống tệ nạn mại dâm Điều này đi đôi với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” nhằm nâng cao nhận thức của người dân và thực hiện hiệu quả chương trình quốc gia phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội, từ đó xây dựng môi trường sống lành mạnh cho cộng đồng.
Trung tâm Y tế dự phòng tích cực tăng cường truyền thông và tư vấn về hành vi tình dục an toàn, phòng ngừa lây nhiễm HIV và các bệnh lây qua đường tình dục, nhằm nâng cao nhận thức và tạo sự đồng thuận trong công tác phòng, chống mại dâm Đồng thời, cung cấp dịch vụ xét nghiệm HIV tự nguyện và điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục cho đối tượng mại dâm Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quận phối hợp với UBND phường để tuyên truyền về công tác phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội, nâng cao ý thức cảnh giác của Nhân dân và khuyến khích tham gia phát hiện, tố giác tội phạm Ngoài ra, UBMTTQVN và các đoàn thể phường cũng tăng cường giám sát các cơ sở kinh doanh dễ phát sinh tệ nạn xã hội như nhà hàng, quán ăn và karaoke trá hình, đề xuất xử lý quyết liệt với các cơ quan chức năng.
1.4.1.2 Kinh nghiệm của Quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh
Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã thực hiện Chỉ thị số 13/2012/CT-UBND và Chỉ thị số 13/2014/CT-UBND nhằm tăng cường quản lý và phòng, chống mại dâm trên địa bàn Hàng năm, Ủy ban nhân dân Quận Phú Nhuận chỉ đạo các đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch triển khai công tác này, tập trung vào tuyên truyền và giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức cho cán bộ, công chức và người lao động Mục tiêu là nâng cao nhận thức và tinh thần trách nhiệm trong việc phòng, chống tệ nạn mại dâm, giảm thiểu tội phạm liên quan Đồng thời, cần chú trọng giáo dục pháp luật và nguy cơ lây nhiễm bệnh qua đường tình dục cho thanh thiếu niên làm việc tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ văn hóa dễ phát sinh tệ nạn xã hội.
Ban chỉ đạo phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội các cấp, với sự dẫn dắt của lực lượng Công an, đã tăng cường công tác phối hợp chặt chẽ với các thành viên của Đoàn, Đội, và Tổ kiểm tra Liên ngành Văn hóa.
Xã hội đang tăng cường các biện pháp triệt phá các ổ nhóm mại dâm trá hình tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ và các khu vực dân cư, đặc biệt là những địa bàn giáp ranh Đồng thời, việc xử lý nghiêm các đối tượng liên quan đến hoạt động mại dâm sẽ được thực hiện theo đúng quy định pháp luật.
Các lực lượng chức năng đang tích cực triển khai các biện pháp mạnh mẽ để triệt phá các đường dây gái gọi cao cấp và tổ chức mại dâm quy mô lớn Đồng thời, các hoạt động khiêu dâm, kích dục cũng cần được xử lý kịp thời và nghiêm minh, đảm bảo đúng người, đúng tội.
Các cơ sở kinh doanh dịch vụ có dấu hiệu hoạt động mại dâm cần phải được xử lý nghiêm khắc, tùy thuộc vào tính chất và mức độ vi phạm, có thể áp dụng biện pháp hành chính hoặc xử lý theo Luật hình sự Đồng thời, cần chú trọng đến các hình thức xử án lưu động nhằm răn đe và giáo dục cộng đồng, đồng thời tổ chức kiểm điểm trước khu phố hoặc tổ dân phố nơi cơ sở hoặc cá nhân vi phạm hoạt động.
Người mua dâm, nếu là cán bộ, đảng viên, cần thông báo cho tổ chức Đảng nơi đảng viên sinh hoạt để tiến hành kiểm điểm Đối với cán bộ, công chức, hành vi này sẽ bị xử lý nghiêm theo Luật cán bộ, công chức và Điều 27 của pháp luật hiện hành.
Pháp lệnh phòng, chống mại dâm; các trường hợp khác thì xử lý theo quy định
Người bán dâm và những cá nhân có hành vi liên quan đến mại dâm có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy thuộc vào tính chất và mức độ vi phạm của họ.
1.4.1.3 Kinh nghiệm của Quận Sơn Trà, Thành phố Đà Nẵng
Sơn Trà là quận nằm giữa Quận Sơn Trà và Quận Ngũ Hành Sơn tại Thành phố Đà Nẵng, được xác định bởi đường Nguyễn Văn Thoại và cầu Nguyễn Văn Trỗi, bao gồm các phường An Hải Tây, An Hải Đông và Phước.
Từ đầu năm 2012, lực lượng chức năng Quận Sơn Trà đã tăng cường công tác phối hợp nhằm đấu tranh và phòng chống tệ nạn xã hội, đặc biệt là mại dâm, tại khu vực giáp ranh giữa Mỹ (Sơn Trà) và Mỹ An (Ngũ Hành Sơn) Trước đây, khu vực này thường là nơi hoạt động của các loại tội phạm như mại dâm, ma túy, số đề và cá độ bóng đá, gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự Việc tăng cường các biện pháp này nhằm đảm bảo an toàn cho cộng đồng và giữ vững trật tự xã hội.
KHÁI QUÁT VỀ QUẬN 1, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
2.1.1 Vị trí, điều kiện tự nhiên
Trước năm 1975, Quận 1 là quận mang tính cư trú, hành chính, là một trong các quận trung tâm Sài Gòn có các cơ quan đầu não của chính quyền
Quận 1, nơi ghi dấu niềm tự hào của Nhân dân về những người con cách mạng kiên cường, mang trong mình dấu ấn lịch sử qua các công trình văn hóa tiêu biểu của Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh Hiện nay, Quận 1 đang trên đà phát triển mạnh mẽ với nền kinh tế tăng trưởng ổn định và trật tự xã hội được duy trì, khẳng định vị trí quan trọng trong các lĩnh vực hoạt động của thành phố.
Quận 1, trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, được bao quanh bởi sáu quận nội thành: phía Bắc giáp Quận Bình Thạnh và Quận Phú Nhuận với kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè làm ranh giới, phía Đông giáp Quận 2 với sông Sài Gòn, phía Tây giáp Quận 5 với đường Nguyễn Văn Cừ, và phía Nam giáp Quận 4 với kênh Bến Nghé Quận 1 có diện tích 7,7211 km², chiếm 0,35% tổng diện tích thành phố, với dân số năm 2016 là 195.864 người Địa giới hành chính của quận được chia thành 10 phường, 66 khu phố và 914 tổ dân phố.
Lƣợc đồ 2.1 Hành chính Quận 1
Quận 1, với hơn 300 năm hình thành và phát triển, đã khẳng định vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, trở thành trung tâm hành chính, văn hóa, dịch vụ, thương mại, xuất nhập khẩu, đầu tư và sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp Năm 2012, thu ngân sách Nhà nước tại quận đạt 4.475 tỷ đồng, vượt 108,6% dự toán, trong khi đó, năm 2016, con số này tăng lên 8.516 tỷ đồng, gần đạt chỉ tiêu phấn đấu 9.943,5 tỷ đồng.
Kinh tế Quận 1 đang chuyển dịch mạnh mẽ sang lĩnh vực thương mại và dịch vụ, với 19.124 doanh nghiệp và 14.968 hộ kinh doanh hoạt động tính đến tháng 9 năm 2017 So với cuối năm 2016, số doanh nghiệp tăng 1.044, trong khi số hộ kinh doanh giảm 628 Đặc biệt, các cơ sở kinh doanh dịch vụ văn hóa chiếm hơn 35% tổng số doanh nghiệp và hộ kinh doanh trong quận, cho thấy sự phát triển nổi bật của lĩnh vực này.
Khu vực quận chủ yếu phát triển kinh doanh thương mại và dịch vụ, với sự hiện diện của nhiều siêu thị và trung tâm thương mại lớn như Nguyễn Kim, Sàigòn Square, Coop Mart, Diamond Plaza và Vincom Ngoài ra, các chợ nổi tiếng với mật độ mua sắm cao như Bến Thành, Đa Kao, Tân Định và Nguyễn Thái Bình cũng thu hút đông đảo khách hàng.
105 điểm giao dịch ngân hàng, trung tâm tài chánh, kho bạc của Thành phố và Trung ƣơng, 09 công ty chứng khoán…
Quận 1 tạo mọi điều kiện để phát triển các thành phần kinh tế, tổ chức các cuộc gặp g , đối thoại doanh nghiệp để giải quyết những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp, tạo mối quan hệ gắn bó giữa Đảng, chính quyền với dân và doanh nghiệp Hằng năm tổ chức khen thưởng, biểu dương những cá nhân và doanh nghiệp kinh doanh có hiệu quả, đóng góp lớn cho ngân sách
Trong năm 2017, nhà nước đã tích cực vận động doanh nghiệp hợp tác với Đảng và chính quyền để tham gia các hoạt động xã hội, nhằm cải thiện đời sống nhân dân Kinh tế tiếp tục duy trì sự tăng trưởng bền vững, với tổng thu ngân sách nhà nước lũy kế trong 9 tháng đầu năm đạt 8.564 tỷ đồng, tương đương 65,04% dự toán, tăng 7,98% so với cùng kỳ năm 2016.
2.1.3 Về văn hóa – xã hội
Cơ cấu dân cư của Quận 1 đang chuyển dịch theo hướng phù hợp với đặc điểm của một quận trung tâm thành phố, với hơn 20.000 cán bộ, công chức (tại chức và hưu trí) và phần lớn dân cư là công nhân - lao động từ hơn 1.450 doanh nghiệp Nhà nước và tư nhân Ngoài ra, còn có một bộ phận dân cư là tiểu thương, học sinh - sinh viên, trong đó gần 10% dân số có trình độ đại học và sau đại học Tất cả dân cư đều có trình độ trung học cơ sở, với 3 phường đã hoàn thành chương trình phổ cập trung học Quận 1 có dân số trẻ, với hơn 85% dân số dưới 50 tuổi và 143.412 người trong độ tuổi lao động, chiếm 62,3% tổng dân số.
Quận 1 là nơi sinh sống của nhiều dân tộc, trong đó người Kinh chiếm ưu thế với hơn 88,4% dân số Người Hoa có khoảng 23.465 người, tương đương 10,3% dân số, trong khi các dân tộc khác như Chăm, Khơme, Tày, Nùng, Mường, Thái, Dao, Gia-rai tổng cộng chỉ có 294 người, chiếm 2,3% dân số Ngoài ra, 49,51% dân số Quận 1 theo các tôn giáo khác nhau, bao gồm Phật giáo, Thiên Chúa giáo, Đạo Tin lành, Đạo Cao Đài, Đạo Hồi, Đạo Hòa Hảo và nhiều tôn giáo khác.
Quận 1, với vị trí địa lý trung tâm, không chỉ là nơi sinh sống của đông đảo người dân từ khắp nơi mà còn thu hút hơn 4 triệu lượt khách du lịch quốc tế mỗi năm đến tham quan và mua sắm.
Quận 1 không chỉ nổi bật với những thành tựu kinh tế ấn tượng mà còn tự hào về bề dày lịch sử và văn hóa, được thể hiện qua các di tích và dấu ấn văn hóa phong phú.
58 công trình kiến trúc Quận 1 có 01 di tích Quốc gia đặc biệt (Dinh Độc Lập),
Quận 1 sở hữu 11 di tích quốc gia, bao gồm 5 di tích lịch sử và 6 di tích kiến trúc nghệ thuật, cùng với 11 di tích cấp thành phố, trong đó có 3 di tích lịch sử và 8 di tích kiến trúc nghệ thuật Hệ thống thiết chế văn hóa tại đây được hưởng lợi từ các công trình nổi bật của thành phố như Nhà hát Thành phố và các sân khấu kịch Quận 1 cũng chú trọng đầu tư phát triển các điểm sinh hoạt văn hóa như Nhà hát Bến Thành, Nhà Thiếu nhi, Nhà thi đấu Nguyễn Du và Trung tâm Thể dục Thể thao, nhằm nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho người dân Đồng thời, quận còn triển khai nhiều giải pháp nhằm cải thiện an sinh xã hội và chất lượng cuộc sống cho cư dân.
Các yếu tố địa lý, kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội đã ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả quản lý nhà nước trong việc phòng, chống mại dâm tại quận Sự tác động này được thể hiện qua một số vấn đề cụ thể.
Với vị trí trung tâm thành phố, hoạt động sản xuất kinh doanh diễn ra sôi động với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể Các ngành nghề như nhà hàng, khách sạn, quán ăn uống, vũ trường, karaoke, xoa bóp, cà phê, bar rượu và hớt tóc thanh nữ đang phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là những tổ chức và cá nhân hoạt động trong các ngành kinh doanh có điều kiện cao.
Sự phát triển nhanh chóng của các loại hình kinh doanh thương mại dịch vụ đã làm phong phú thêm nhu cầu giải trí và cải thiện đời sống văn hóa của người dân, đồng thời tạo ra nhiều cơ hội việc làm Tuy nhiên, sự gia tăng hoạt động văn hóa cũng đi kèm với sự phát sinh của các tệ nạn xã hội phức tạp, đặc biệt là từ một số dịch vụ có nguy cơ cao Hơn nữa, sự phân hóa giàu nghèo trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt của nền kinh tế thị trường đã khiến một số phụ nữ rơi vào hoàn cảnh khó khăn.
THỰC TRẠNG MẠI DÂM TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 1, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Với vị trí trung tâm thành phố, hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ như nhà hàng, khách sạn, quán ăn và các dịch vụ giải trí phát triển mạnh mẽ Tuy nhiên, sự phát triển này cũng kéo theo nhiều tệ nạn xã hội phức tạp, đặc biệt là từ các loại hình dịch vụ tiềm ẩn nguy cơ Sự phân hóa giàu nghèo trong nền kinh tế thị trường đã khiến nhiều phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn và trình độ học vấn thấp dễ dàng rơi vào con đường mại dâm.
Theo thống kê, Quận 1 hiện có 15.874 hộ kinh doanh và 16.273 doanh nghiệp hoạt động Qua rà soát, có 317 cơ sở kinh doanh thuộc các ngành nghề dễ phát sinh tệ nạn xã hội, chiếm 0,98% tổng số cơ sở kinh doanh tại địa bàn.
Nghị định số 24/2012/NQ-QH13 ngày 20/6/2012 của Quốc hội khóa XIII quy định không áp dụng biện pháp giáo dục tại phường, xã, thị trấn và không đưa người bán dâm vào cơ sở chữa bệnh, mà chỉ bị phạt tiền từ 300 ngàn đến 5 triệu đồng tùy theo mức độ vi phạm Quy định này nhằm tăng cường áp dụng các biện pháp xã hội để giúp gái mại dâm tự cải thiện cuộc sống của mình.
60 nguyện hoàn lương" (theo một cán bộ Thanh tra Sở Lao động – Thương binh và Xã hội cho biết)
Việc áp dụng Luật mới mà không xem xét tình hình thực tế đã dẫn đến sự gia tăng của mại dâm do mức xử phạt nhẹ, không đủ sức răn đe, cùng với các biện pháp quản lý xã hội yếu kém Thu nhập từ bán dâm cao hơn nhiều so với công việc thông thường, khiến nhiều gái bán dâm không phải vì nghèo mà vì muốn có cuộc sống xa hoa Sự chênh lệch thu nhập giữa bán dâm và các nghề khác, kết hợp với thói quen tiêu xài phung phí, khiến họ khó từ bỏ công việc này Việc bãi bỏ biện pháp cưỡng chế vào trung tâm xã hội đã làm cho việc hoàn lương của người bán dâm trở nên khó khăn hơn, trong khi ngày càng nhiều cô gái trẻ sẵn sàng bước vào con đường mại dâm do không còn lo ngại về hình phạt nặng.
Cơ quan công an gặp khó khăn trong việc xử phạt hành chính đối với gái mại dâm do thời gian truy bắt và xử lý chỉ giới hạn trong 24 giờ Nhiều vụ việc, công an phải nhờ các trung tâm lao động giáo dục xã hội để lưu trú đối tượng 10 ngày nhằm thẩm tra, nhưng hiện nay các trung tâm này không còn chức năng đó, dẫn đến việc công an buộc phải thả gái mại dâm mà chưa kịp điều tra Có những trường hợp gái mại dâm xuất thân từ gia đình khá giả, nhưng với chế tài xử phạt hành chính nhẹ, cơ quan điều tra không thể răn đe hiệu quả Điều này khiến những gái mại dâm đơn lẻ, không qua môi giới, chỉ bị phạt hành chính với số tiền nhỏ và dễ dàng tái phạm vì không sợ bị xử phạt nặng.
Việc xử phạt nhẹ và thả lỏng đối với gái mại dâm có thể dẫn đến nguy cơ gia tăng bệnh hoa liễu trong cộng đồng Nhiều gái mại dâm tại các trung tâm này đang mang mầm bệnh như AIDS, lậu mủ, giang mai và có thể mắc nghiện ma túy.
Tỷ lệ nhiễm HIV qua đường tình dục đang gia tăng nhanh chóng do những quy định bất hợp lý trong Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 Cụ thể, gái mại dâm không còn phải vào trung tâm chữa bệnh như trước, dẫn đến việc nhiều người trong số họ tiếp tục tái phạm và lây nhiễm HIV cho những người mua dâm mà không có biện pháp ngăn chặn hiệu quả.
Kể từ năm 2015, viện trợ quốc tế cho chương trình chống HIV tại Việt Nam đã giảm đáng kể và dự kiến sẽ chấm dứt hoàn toàn vào năm 2017 Nhiều chương trình cung cấp bao cao su và thuốc điều trị HIV cho gái mại dâm sẽ không còn nguồn tài chính Nếu chính sách xử phạt nhẹ người bán dâm không được điều chỉnh, theo Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012, mà không có biện pháp giáo dục hoặc đưa vào cơ sở chữa bệnh, tỷ lệ lây nhiễm HIV từ nhóm đối tượng này sẽ gia tăng.
Tình trạng nam giới và người chuyển giới bán dâm đang gia tăng và diễn ra ngoài tầm kiểm soát của các cơ quan chức năng Hiện nay, các văn bản pháp luật chưa kịp thời điều chỉnh, sửa đổi và bổ sung để xử lý vấn đề này một cách thống nhất và đồng bộ.
Hàng năm, Ủy ban nhân dân Quận 1 triển khai các chương trình công tác nhằm phòng, chống tệ nạn xã hội và mại dâm, kết hợp với chương trình mục tiêu 3 giảm và quản lý trật tự kinh doanh Để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, cần bổ sung tội danh "bán dâm" vào Luật Hình Sự nhằm tăng tính răn đe Việc không xử lý hình sự đối với người bán dâm, đặc biệt là những đối tượng tái phạm sau khi đã bị xử lý hành chính, dẫn đến tình trạng bỏ lọt tội phạm và không ngăn chặn được tệ nạn mại dâm Do đó, cần thiết phải trừng trị những người bán dâm đã tái phạm sau khi bị xử lý hành chính.
Tình trạng mua dâm đang diễn ra phổ biến, đặc biệt là ở nhiều quốc gia như Mỹ, Thụy Điển, Na Uy, Pháp và Hàn Quốc, nơi mà hành vi này bị xử phạt nặng để răn đe Ở những nước này, người mua dâm có thể bị phạt hàng ngàn USD và tù giam, đồng thời danh tính của họ cũng bị công khai để tạo sự xấu hổ Ngược lại, tại Việt Nam, mức phạt chỉ từ 500.000 đến 1 triệu đồng, không đủ sức răn đe và không có hình thức giam giữ hay công khai danh tính Điều này dẫn đến việc người mua dâm không cảm thấy lo ngại, khiến cho việc chống mại dâm chỉ mang tính hình thức và không hiệu quả Hệ quả là tình trạng mua bán dâm vẫn tiếp diễn mà không có sự e ngại nào từ cả hai phía.
Trong xã hội hiện đại, một tầng lớp mới mang tên "đại gia" đã xuất hiện, với sự giàu có đến từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cả lao động hợp pháp và bất chính Sự phát triển này đã dẫn đến nhu cầu mua dâm, đặc biệt là từ những người mẫu, diễn viên và sinh viên, thường được gọi là "chân dài" Những "chân dài" này, vì ham muốn tiền bạc và sự suy giảm đạo đức, đã hình thành các nhóm bán dâm cao cấp để đáp ứng nhu cầu của "đại gia" Vì vậy, cần thiết phải không chỉ xử phạt những người bán dâm mà còn áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với những người mua dâm, đặc biệt là trong tầng lớp "đại gia".
Nghị định 178/2004/NĐ-CP ngày 15/10/2004 quy định rằng cán bộ, công chức và người thuộc lực lượng vũ trang, khi vi phạm, không chỉ bị xử lý hành chính mà còn phải thông báo cho người đứng đầu cơ quan quản lý để xử lý kỷ luật Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều cán bộ, công chức bị bắt khi mua dâm nhưng phần lớn không bị xử lý nghiêm túc.
63 thông báo về cơ quan vì "nể tình" hoặc có sự can thiệp từ nhiều mối quan hệ, khiến pháp luật mất tính răn đe [4]
Thực tế này đòi hỏi cần phải có chế tài mới nghiêm khắc tương xứng
Để nâng cao tính răn đe đối với hành vi mua dâm, cần tăng mức phạt và công khai danh tính của những người vi phạm Việc xử lý nghiêm cả hai phía mua và bán dâm là rất quan trọng, vì đây là hoạt động có tính chất "có cầu có cung" Theo các chuyên gia xã hội học, giải pháp để dẹp mại dâm không khó, nhưng cần sự phối hợp chặt chẽ và quyết liệt từ nhiều ngành Cần sửa đổi Pháp lệnh phòng, chống mại dâm theo hướng tăng nặng, đặc biệt là việc thông báo cho gia đình và nơi công tác của người mua dâm Tất cả những người mua dâm, bao gồm cả cán bộ, công chức, đều phải chịu trách nhiệm trước gia đình và cộng đồng, trong khi các đối tượng bảo kê cũng cần bị xử lý nghiêm khắc về mặt hình sự.
2.2.3 Tổ chức môi giới và hoạt động mại dâm
Hiện nay, tại Quận 1 và Thành phố Hồ Chí Minh, hoạt động mại dâm ngày càng trở nên tinh vi với nhiều hình thức biến tướng Ngoài các hình thức truyền thống như gái mại dâm tập trung tại quán karaoke, nhà hàng bia ôm hay các khu vực chuyên kinh doanh mại dâm, nhiều hình thức mới đã xuất hiện Gái mại dâm hiện nay thuê phòng trọ, khách sạn và lợi dụng Internet để rao bán dâm, chia sẻ thông tin, hình ảnh và số điện thoại qua các ứng dụng như Zalo, Viber, Ola, thực hiện chatsex để kết nối với khách hàng.
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI PHÒNG, CHỐNG MẠI DÂM TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 1, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
2.3.1 Xây dựng, hoàn thiện và thực thi các văn bản quy phạm pháp luật; chủ trương, chính sách pháp luật về phòng, chống mại dâm
2.3.1.1 Xây dựng và thực thi văn bản quy phạm pháp luật Để thực hiện quản lý nhà nước đối với hoạt động mại dâm, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản pháp lý, chính sách quản lý hoạt động mại dâm nhƣ: Pháp lệnh phòng, chống mại dâm năm 2003; Nghị định 178/2004/NĐ-
Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản quan trọng nhằm thực hiện Pháp lệnh phòng, chống mại dâm, bao gồm CP quy định chi tiết, Quyết định 50/2007/QĐ-TTg kiện toàn Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS và tệ nạn ma túy, mại dâm, cùng với Quyết định 361/QĐ-TTg năm 2016 phê duyệt Chương trình phòng, chống mại dâm giai đoạn 2016 – 2020 Bên cạnh đó, Nghị định 167/2013/NĐ-CP cũng được ban hành để xử phạt vi phạm hành chính trong các hoạt động văn hóa và phòng chống tệ nạn xã hội, trong đó có mại dâm.
Quận 1 đã xác định những hiện tƣợng đáng quan ngại nhƣ các vấn đề tội phạm và tệ nạn xã hội, sự thâm nhập có chiều hướng gia tăng các loại hình văn hóa có nội dung xấu và không lành mạnh, làm ảnh hướng đến môi trường văn hóa, đạo đức xã hội Căn cứ vào các văn bản triển khai, chỉ đạo của Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh nhƣ Chỉ thị số 17/2001/CT–UBND ngày 02/07/2001 về chấn chỉnh công tác tổ chức và quản lý trong lĩnh vực hoạt động dịch vụ văn hóa – xã hội và đẩy mạnh phòng, chống các tệ nạn xã hội; Chỉ thị số 13/2012/CT-UBND ngày 25/04/2012 về tăng cường quản lý nhà nước đối với các cơ sở kinh doanh dịch vụ phát sinh tệ nạn xã hội trên địa bàn thành phố; Quyết định số 2651/QĐ-UBND ngày 24/5/2016 về việc ban
Trong giai đoạn 2016 – 2020, Ủy ban nhân dân Quận 1 đã triển khai kế hoạch phòng, chống mại dâm theo Kế hoạch số 186/KH-PCTNXH-PH ngày 27/5/2016, nhằm khảo sát tình hình phát sinh tệ nạn mại dâm, khiêu dâm và kích dục Đồng thời, Công văn số 3984/SLĐTBXH-PCTNXH ngày 29/2/2016 cũng nhấn mạnh việc tăng cường đấu tranh và chuyển hóa các địa bàn trọng điểm phức tạp về tệ nạn mại dâm Các kế hoạch và chương trình hành động được xây dựng cụ thể, bám sát thực tế và phù hợp với tình hình địa phương, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong công tác phòng, chống tệ nạn xã hội, đặc biệt là mại dâm.
Chính phủ Việt Nam đã ban hành Pháp lệnh về phòng, chống mại dâm vào năm 2003, cùng với Nghị định số 178/2004/NĐ-CP ngày 15/10/2004 để quy định chi tiết thi hành một số điều của Pháp lệnh này Đến năm 2013, Nghị định 167/2013/NĐ-CP tiếp tục củng cố và điều chỉnh các quy định liên quan đến công tác phòng, chống mại dâm tại Việt Nam.
Chính phủ đã ban hành các quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh trật tự, an toàn xã hội và phòng chống tệ nạn xã hội Quyết định số 361/QĐ-TTg ngày 07/3/2016 phê duyệt chương trình phòng, chống mại dâm giai đoạn 2016 – 2020 nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa và hỗ trợ người bị ảnh hưởng Ngoài ra, Quyết định số 2669/QĐ-BCA-C41 ngày 26/5/2014 đã thành lập ban chỉ đạo phòng, chống tội phạm, AIDS, ma túy và mại dâm để tăng cường công tác quản lý và phối hợp giữa các cơ quan liên quan.
Bộ Công an và Chính phủ cùng các bộ, ngành đã thường xuyên quan tâm và chỉ đạo thực hiện công tác này Tuy nhiên, tác giả nhận thấy vẫn còn một số vấn đề cần được giải quyết.
Khái niệm mại dâm hiện hành không đủ để bao quát các hành vi mới như mua bán dâm giữa những người đồng tính và các hoạt động liên quan như kích dục, khiêu dâm Việc thiếu chế tài xử lý nghiêm đối với những hành vi này gây khó khăn cho các cơ quan chức năng trong việc phòng ngừa và ngăn chặn mại dâm tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ.
Mặc dù phòng ngừa là biện pháp chính trong công tác phòng, chống mại dâm, nhưng Pháp lệnh hiện tại lại thiếu các quy định cụ thể về điều kiện nguồn lực thực hiện và thẩm quyền xử lý vi phạm Cần có quy định rõ ràng về thẩm quyền thu hồi giấy phép và chứng chỉ hành nghề của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện, cũng như thẩm quyền xử phạt của Chi cục phòng, chống tệ nạn xã hội.
Tình trạng lây nhiễm HIV/AIDS qua quan hệ tình dục không an toàn, đặc biệt trong nhóm người bán dâm, đang ở mức báo động Hiện tại, vẫn chưa có quy định cụ thể về việc triển khai các chương trình can thiệp giảm tác hại liên quan đến HIV/AIDS trong các biện pháp phòng, chống mại dâm.
Việc xử lý vi phạm liên quan đến hoạt động mại dâm hiện đang gặp nhiều khó khăn do thiếu chế tài xử lý hành chính cho những hành vi nguy hiểm xã hội, như tổ chức và bảo kê mại dâm, chưa được quy định thành tội danh trong Bộ Luật Hình sự Hơn nữa, công tác xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức và lực lượng vũ trang vi phạm pháp luật về phòng, chống mại dâm cũng chưa được thực hiện một cách nghiêm minh, dẫn đến tình trạng thiếu hiệu quả trong công tác quản lý và phòng ngừa.
Theo quy định pháp luật hiện hành, mại dâm được coi là hành vi vi phạm pháp luật, nhưng xã hội nhìn nhận người bán dâm là nhóm dễ bị tổn thương, thường phải đối mặt với bạo lực, phân biệt đối xử và không được tiếp cận dịch vụ y tế Do đó, cần có những quy định pháp lý rõ ràng để xác định hành vi nào là hợp pháp hay bất hợp pháp, giúp các cơ sở hoạt động hiểu rõ trách nhiệm của mình Đồng thời, các quy định này cũng xác định quyền hạn và nghĩa vụ của các cơ quan nhà nước trong việc quản lý hoạt động mại dâm, đảm bảo thực hiện đúng chức năng quản lý nhà nước.
2.3.1.2 Triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách pháp luật đối với phòng, chống mại dâm
Dựa trên các văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, và các Bộ ngành Trung ương, UBND thành phố cùng UBND Quận 1 đã chủ động sáng tạo trong việc xây dựng các chính sách nhằm tăng cường quản lý hoạt động mại dâm, phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương.
Để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động phòng, chống mại dâm, cần đẩy mạnh cơ chế phân công trách nhiệm cho các phòng, ban và UBND 10 phường Việc này sẽ giúp các đơn vị này tham mưu cho UBND quận trong công tác quản lý, đồng thời xây dựng cơ chế phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức chính trị - xã hội từ quận đến phường và các khu phố, tổ dân phố trong quản lý hoạt động này.
Quận 1 đã thực hiện công tác kiểm tra và giám sát nhằm xử lý kịp thời các hoạt động biến tướng và tệ nạn xã hội Để nâng cao hiệu quả, quận đã thành lập 02 Đội Kiểm tra Liên ngành về Văn hóa và Phòng chống tệ nạn xã hội, cùng với các Tổ Kiểm tra Liên ngành tại 10 phường Các đội này có nhiệm vụ kiểm tra các cơ sở kinh doanh dịch vụ như nhà hàng, karaoke, xoa bóp, cà phê, vũ trường và hớt tóc để đảm bảo hoạt động đúng quy định.
ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG QLNN ĐỐI VỚI PHÒNG, CHỐNG MẠI DÂM TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 1, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Công tác phòng, chống mại dâm là nhiệm vụ chính trị quan trọng, được đưa vào chương trình và nghị quyết của các cấp ủy Đảng Việc cụ thể hóa qua các quyết định và kế hoạch của chính quyền từ quận đến phường đã phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị, tạo sự chuyển biến trong nhận thức của cán bộ và người dân Điều này góp phần ổn định an ninh, chính trị và trật tự an toàn xã hội.
Quận Hai là đang tích cực gắn kết công tác quản lý phòng, chống tệ nạn xã hội, bao gồm cả tệ nạn mại dâm, với các cuộc vận động và phong trào lớn trong khu vực.
“Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Toàn dân bảo vệ an ninh
Việc xây dựng phường lành mạnh, không có tệ nạn ma túy và mại dâm không chỉ thúc đẩy phát triển văn hóa xã hội mà còn nâng cao hiệu quả các phong trào thi đua và cuộc vận động Sự gắn kết này huy động sức mạnh toàn dân trong việc ngăn chặn tệ nạn xã hội, góp phần đảm bảo trật tự và an ninh Điều này cho thấy sự nâng cao ý thức và trách nhiệm của người dân cũng như sự quản lý hiệu quả của chính quyền các cấp trong công tác phòng, chống mại dâm.
Hoạt động quản lý phòng, chống mại dâm tại Ba là kết quả của sự phối hợp giữa các cấp chính quyền quận, các ban ngành liên quan, cùng với các cơ quan Đảng, chính quyền, mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội Điều này chứng tỏ rằng cuộc chiến chống lại các tệ nạn xã hội là trách nhiệm chung của toàn xã hội, đặc biệt là vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước và các lực lượng trong hệ thống chính trị Sự phối hợp này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu quả quản lý nhà nước đối với phòng, chống mại dâm và các tệ nạn xã hội khác.
Công tác tuyên truyền và giáo dục về phòng, chống mại dâm được thực hiện qua nhiều hình thức đa dạng và nội dung phong phú, phù hợp với từng nhóm đối tượng Đồng thời, các biện pháp xử phạt vi phạm hành chính cũng được áp dụng Kiểm tra liên ngành văn hóa - xã hội diễn ra kiên quyết và liên tục, đặc biệt tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ dễ bị lợi dụng cho hoạt động mại dâm.
Công tác chăm sóc sức khỏe và hỗ trợ việc làm cho người bán dâm tái hòa nhập cộng đồng đang được triển khai thường xuyên, góp phần tích cực vào việc giúp họ mong muốn hòa nhập và ổn định cuộc sống.
Sáu là, bước đầu phát huy được vai trò trách nhiệm của quần chúng
Nhân dân trong quá trình quản lý tệ nạn mại dâm
Các tuyến đường và cơ sở mại dâm thường gắn liền với đời sống của người dân tại từng địa phương, nơi mà họ hàng ngày chứng kiến hoạt động của các đối tượng mại dâm Việc phát huy vai trò của quần chúng Nhân dân sẽ hỗ trợ chính quyền xây dựng mạng lưới an ninh trật tự xã hội, củng cố niềm tin của người dân và giúp giám sát, thông tin kịp thời về các tụ điểm tệ nạn xã hội phức tạp cũng như hoạt động của băng nhóm tội phạm, từ đó mang lại sự bình yên cho cộng đồng.
Nhằm nâng cao nhận thức của người dân về tiêu cực của tệ nạn, chính quyền và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội ở các cấp, đặc biệt là cấp cơ sở, đã tích cực tuyên truyền và giáo dục Điều này giúp người dân hiểu rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong việc tham gia giám sát các vấn đề xã hội.
Hoạt động mại dâm đang trở nên tinh vi và phức tạp, gây khó khăn cho công tác quản lý của các cơ quan nhà nước Mặc dù đã có nhiều quy định từ Chính phủ và các bộ ngành như Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch, Bộ Công an, Bộ Tài chính, và Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, việc quản lý tệ nạn mại dâm vẫn gặp nhiều khó khăn Những tồn tại trong công tác phòng, chống mại dâm tại Quận 1 thể hiện rõ qua các vấn đề còn hạn chế trong quản lý nhà nước.
Quận vẫn chưa kiểm soát và cập nhật đầy đủ hồ sơ các đối tượng liên quan đến hoạt động mại dâm, dẫn đến thực tế là số lượng đối tượng thực tế lớn hơn nhiều so với những trường hợp đã bị kiểm tra và xử lý.
Kể từ khi Nghị quyết 24 của Quốc hội năm 2012 được ban hành, việc quản lý đối tượng mại dâm gặp nhiều khó khăn do không áp dụng biện pháp giáo dục tại địa phương và không đưa vào cơ sở chữa bệnh Điều này dẫn đến việc thiếu chế tài xử lý đối với những người thường xuyên tái phạm hành vi bán dâm từ hai lần trở lên Trước đây, người bán dâm bị bắt quả tang có thể được đưa vào các cơ sở chữa bệnh và giáo dục, tạo điều kiện cho việc quản lý Hiện tại, họ chỉ bị xử phạt hành chính và sau đó tiếp tục hoạt động tại các địa bàn khác.
Hoạt động quản lý của các cơ quan chức năng và chính quyền các cấp trong việc phòng, chống mại dâm vẫn chưa đạt hiệu quả cao Điều này được thể hiện qua việc ban hành và thực thi các văn bản quy phạm pháp luật còn hạn chế, cũng như công tác kiểm tra và xử lý chưa chặt chẽ Vai trò của chính quyền các cấp trong công tác này cần được nâng cao để cải thiện tình hình.
Các văn bản quy phạm pháp luật hiện nay chủ yếu tập trung vào việc xử lý các vi phạm liên quan đến mua bán dâm và quản lý các cơ sở kinh doanh, nhưng lại thiếu quy định cụ thể về xử lý hành vi khiêu dâm, kích dục Hành vi này đang trở nên phổ biến tại nhiều cơ sở dịch vụ như nhà hàng, quán bar, và cơ sở massage, xông hơi – xoa bóp.
Theo Pháp lệnh Phòng, chống mại dâm năm 2003, mại dâm được định nghĩa là hành vi mua và bán dâm, trong đó bán dâm là việc giao cấu để nhận tiền hoặc lợi ích vật chất, còn mua dâm là việc sử dụng tiền hoặc lợi ích vật chất để đổi lấy giao cấu Định nghĩa này gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc xử lý mại dâm đồng tính, vì theo quy định, giao cấu chỉ được hiểu là quan hệ tình dục giữa nam và nữ.
Công tác kiểm tra và xử lý hiện nay chưa quyết liệt và liên tục, chủ yếu tập trung vào xử lý sau khi sự việc xảy ra mà thiếu biện pháp ngăn chặn, phòng ngừa Hoạt động kiểm tra của các lực lượng chức năng tại phường thường mang tính thời vụ và chưa rà soát kỹ các cơ sở trọng điểm liên quan đến tệ nạn xã hội Các cơ quan chức năng chưa có biện pháp hiệu quả để xử lý triệt để các cơ sở kinh doanh biến tướng, vì nhiều cơ sở đã sử dụng các biện pháp đối phó như camera giám sát từ xa, bảo vệ nghiêm ngặt, hay thậm chí là thuê người theo dõi lực lượng kiểm tra Điều này dẫn đến hiệu quả quản lý chưa cao và không có tác dụng giáo dục, răn đe.