Cơ sở lý luận và thực tiễn về chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện đối với nông dân
Phương pháp nghiên cứu
Đặc điểm địa bàn nghiên cứu
3.1.1.1 Đặc điểm về vị trí địa lý
Huyện Văn Lâm, thuộc tỉnh Hưng Yên, cách trung tâm Hà Nội 19km về phía Bắc Huyện này giáp huyện Thuận Thành (tỉnh Bắc Ninh) ở phía Bắc, và giáp huyện Văn Giang cùng Yên Mỹ ở phía Nam.
Mỹ Hào; Phía đông giáp với huyện Cẩm Giàng (Hải Dương) và phía tây giáp với huyện Gia Lâm (Hà Nội)
Bản đồ 3.1 Bản đồ hành chính huyện Văn Lâm
Trung tâm hành chính huyện Văn Lâm nằm tại Thị Trấn Như Quỳnh và xã Đình Dù, được xem là cửa ngõ phía Đông của Thủ đô Hà Nội Khu vực này có Quốc lộ 5A và đường sắt Hà Nội - Hải Phòng đi qua, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao lưu kinh tế và văn hóa với các địa phương lớn như Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Dương và Hải Phòng, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện.
Huyện Văn Lâm, nằm trong vùng đồng bằng Bắc bộ, có khí hậu nhiệt đới với gió mùa đông bắc từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau Thời tiết ở đây được chia thành 4 mùa rõ rệt: xuân, hạ, thu và đông Lượng mưa trung bình hàng năm dao động từ 1.133,3mm đến 1.217mm.
(2013) Nhiệt độ không khí trung bình từ 23,4 - 24,10C Số giờ nắng trong năm từ 1.258,7h (2013) đến 1.331,3h (2015) Độ ẩm không khí trung bình từ 79- 90%.
Huyện Văn Lâm được bao quanh bởi 7 con sông lớn, trong đó nổi bật là sông Bắc Hưng Hải, sông Đình Dù, sông Lương Tài và sông Bần Vũ Những dòng sông này không chỉ tạo nên cảnh quan thiên nhiên đặc sắc mà còn đóng vai trò quan trọng trong hệ thống thủy văn của huyện.
Xá, sông Bà Sinh, sông Từ và sông Bún
Địa hình khu vực có xu hướng dốc từ Tây Bắc xuống Đông Nam, với bề mặt tương đối bằng phẳng Tuy nhiên, khi đi sâu vào từng vùng nhỏ như Tân Quang, Việt Hưng, Đại Đồng, Lạc Đạo, Như Quỳnh và Lương Tài, địa hình trở nên phức tạp với độ cao thấp không đồng đều và các dạng sóng Sự biến đổi độ cao này gây khó khăn trong công tác tưới tiêu.
3.1.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội
3.1.2.1 Dân số và lao động
Về dân số: Tính đến cuối năm 2016 dân số của Huyện Văn Lâm có 121.511 người, tốc độ tăng dân số bình quân 1%
Huyện có 65.397 người trong độ tuổi lao động, chiếm 52,82% tổng dân số Lao động chủ yếu tập trung ở ngành công nghiệp - xây dựng và dịch vụ, trong đó lao động nông nghiệp chỉ chiếm khoảng 16,69% Ngành công nghiệp là lĩnh vực có số lao động lớn nhất, với 32,47% tổng số lao động của huyện.
Lao động phi nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, chiếm đa số trong lực lượng lao động trong độ tuổi lao động Các lĩnh vực chủ yếu bao gồm sản xuất phục vụ nhu cầu nội địa và xuất khẩu, như đúc đồng tại Đại Đồng, sản xuất nhựa tái sinh ở Làng Khoai - Thị Trấn Như Quỳnh, và sản xuất cặp da tại Tân Quang.
Bảng 3.1 Số lao động phân theo ngành nghề trên địa bàn huyện Văn Lâm Đơn vị tính: Người
Nông, lâm nghiệp và thủy sản
Công nghiệp và xây dựng
II Phân theo khu vực kinh tế
2.1 Khu vực kinh tế nhà nước
Trung ương quản lý Địa phương quản lý
2.2 Khu vực kinh tế ngoài nhà nước
Cá thể, tổ sản xuất
3.1.2.2 Tình hình cơ bản về đất đai của huyện Văn Lâm
Huyện Văn Lâm có diện tích tự nhiên 7443,25ha, với địa hình dài từ đông sang tây (17,2km) và thấp dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam Khu vực phía nam huyện tương đối bằng phẳng, trong khi phía bắc có địa hình phức tạp, cao thấp đan xen, tuy đất đai màu mỡ hơn nhưng gặp khó khăn trong tưới tiêu cho sản xuất nông nghiệp Đất đai huyện Văn Lâm chủ yếu do phù sa sông Hồng bồi đắp, có độ phì cao, với 30% diện tích là đất thịt nặng, 45% là đất thịt nhẹ và 25% là đất thịt nhẹ pha cát Độ pH phổ biến từ 4,5 - 6,5, trong đó khoảng 5% đất có độ pH < 4,5 nằm ở các vùng trũng Đất đai không chỉ là tư liệu sản xuất chủ yếu mà còn là nền tảng cho sản xuất nông nghiệp, với giá trị sử dụng thực tế cao nhờ vị trí địa lý thuận lợi và độ màu mỡ.
* Tình hình phát triển kinh tế của huyện Văn Lâm
Trong ba năm qua, huyện Văn Lâm đã duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế ổn định và cao, đạt hơn 18,63% vào năm 2016 Cơ cấu kinh tế tại đây đang chuyển dịch theo hướng tích cực, với sự giảm dần của ngành nông nghiệp.
Trong ba năm từ 2014 đến 2016, tỷ lệ tăng trưởng GDP giảm từ 5,12% xuống còn 4,02% Trong khi đó, tỷ trọng ngành Công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp tăng từ 76,98% lên 77,34%, cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực này Ngành dịch vụ cũng có xu hướng gia tăng trong cùng thời gian Điều này cho thấy ngành công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp đóng góp lớn vào cơ cấu kinh tế của huyện, phù hợp với xu hướng phát triển chung của cả nước.
Ngành công nghiệp - xây dựng đang phát triển mạnh mẽ với năng lực sản xuất tăng nhanh chóng Nông nghiệp chuyển mình theo hướng sản xuất hàng hóa, góp phần đảm bảo an ninh lương thực trong khu vực Dịch vụ cũng ghi nhận sự tăng trưởng ổn định, đáp ứng kịp thời nhu cầu sản xuất và sinh hoạt của người dân Thu nhập bình quân đầu người trong huyện đạt 60,26 triệu đồng mỗi năm.
Bảng 3.2 Một số chỉ tiêu phát triển kinh tế huyện Văn Lâm
Chỉ tiêu Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân (%)
Tổng thu ngân sách (tỷ đồng)
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Thực trạng thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện đối với nông dân huyện văn lâm, tỉnh hưng yên
4.1.1 Tổ chức quản lý nhà nước về Bảo hiểm xã hội tự nguyện trên địa bàn huyện Văn Lâm
4.1.1.1 Tổ chức quản lý nhà nước về Bảo hiểm xã hội trên địa bàn tỉnh Hưng Yên Để thực hiện chính sách BHXH trên địa bàn, tỉnh Hưng Yên đã phân công rõ trách nhiệm của các sở, ban ngành có liên quan cùng tập trung thực hiện Theo Chỉ thị số 04/CT-UBND của UBND tỉnh Hưng Yên, ngày 23 tháng
Vào năm 2014, chính phủ đã ban hành quyết định nhằm tăng cường thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế Các đơn vị tại Hưng Yên có trách nhiệm quan trọng trong việc triển khai các chính sách BHXH, đảm bảo quyền lợi cho người lao động và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế.
1 Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách bảo hiểm y tế và lộ trình tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân tỉnh xây dựng kế hoạch hàng năm của Ban Chỉ đạo để thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 21/11/2012 của Bộ Chính trị; Quyết định 538/QĐ-TTg ngày 29/3/2013 của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch số 198/KH-UBND ngày 29/11/2013 của UBND tỉnh về thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội và lộ trình tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân tỉnh Hưng Yên, giai đoạn 2012 - 2020
2 Bảo hiểm xã hội tỉnh chủ trì, phối hợp với Sở Y tế, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và các sở, ngành liên quan trình UBND tỉnh quyết định thành lập tổ công tác liên ngành thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT; xây dựng dự thảo Quy chế phối hợp giữa các sở, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh để thực hiện tốt chính sách BHXH, BHYT, trình UBND tỉnh trước ngày 15/8/2014
3 Sở Y tế thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý nhà nước về BHYT, có biện pháp cụ thể phát huy tính ưu việt của chính sách BHYT; chỉ đạo các cơ sở khám,chữa bệnh liên tục cải tiến quy trình, thủ tục hành chính; nâng cao y đức, tinh thần phục vụ của đội ngũ thầy thuốc, tăng cường chất lượng khám chữa bệnh; tuân thủ nghiêm túc, đầy đủ các hướng dẫn của Bộ Y tế và các cơ quan chuyên môn về công tác khám chữa bệnh và quản lý BHYT; tạo điều kiện thực hiện xã hội hoá trong lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ nhân dân
Nghiên cứu xây dựng tiêu chí và thẩm định năng lực khám chữa bệnh ban đầu cho các cơ sở y tế, đặc biệt là trong lĩnh vực khám chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT), nhằm bảo vệ quyền lợi cho người tham gia BHYT và khuyến khích sự tham gia của các đối tượng Đồng thời, hướng dẫn các cá nhân về việc đăng ký nơi khám chữa bệnh BHYT ban đầu theo quy định của Luật BHYT.
4 Sở Kế hoạch và Đầu tư, Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh, Cục Thuế tỉnh thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Bảo hiểm xã hội tỉnh trong việc rà soát, thống kê, báo cáo các doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn để xác định chính xác số lượng đối tượng thuộc diện tham gia BHXH, BHYT bắt buộc; yêu cầu các doanh nghiệp, đơn vị tham gia đầy đủ, kịp thời và đảm bảo quyền lợi BHXH, BHYT của người lao động theo quy định của pháp luật.
UBND tỉnh sẽ trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) hàng năm cho các sở, ngành, cùng UBND các huyện, thành phố, trong khuôn khổ Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
5 Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với Liên đoàn Lao động tỉnh và Bảo hiểm xã hội tỉnh tăng cường thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT, BHTN tại các đơn vị sử dụng lao động. Yêu cầu các đơn vị thực hiện đầy đủ, kịp thời chính sách, pháp luật BHXH, BHYT, BHTN; có biện pháp ngăn ngừa, phát hiện các hành vi vi phạm nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động; xử lý nghiêm các vi phạm ảnh hưởng đến quyền lợi người lao động theo quy định của pháp luật hiện hành
6 Sở Tài chính trình UBND tỉnh cân đối ngân sách hàng năm mua BHYT đối với người nghèo; hỗ trợ mua thẻ BHYT đối với người thuộc hộ gia đình cận nghèo, học sinh, sinh viên và các đối tượng chính sách xã hội để đảm bảo quyền lợi về BHXH, BHYT cho người tham gia theo quy định.
7 Sở Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với sở, ngành, đoàn thể tỉnh chỉ đạo các cơ quan thông tin, báo chí đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động về chính sách BHXH, BHYT, BHTN đến cán bộ, đảng viên, hội viên, người sử dụng lao động, người lao động và các tầng lớp nhân dân để tích cực, tự giác, tự nguyện tham gia, thực hiện tốt chính sách, pháp luật BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh
8 Sở Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo, các nhà trường trên địa bàn tỉnh tuyên truyền, thực hiện đầy đủ, nghiêm túc Luật Bảo hiểm y tế, đưa chỉ tiêu 100% học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế vào chỉ tiêu bình xét, đánh giá thi đua; phối hợp chặt chẽ với cơ quan Bảo hiểm xã hội cấp huyện trong công tác tuyên truyền, lập danh sách, thu phí và phát hành thẻ BHYT cho học sinh, sinh viên
9 UBND các huyện, thành phố thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT; chỉ đạo các đơn vị trực thuộc, UBND các xã, phường, thị trấn phối hợp với cơ quan Bảo hiểm xã hội cùng cấp xây dựng và thực hiện kế hoạch phát triển đối tượng tham gia hàng năm; đồng thời thực hiện tốt chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn
10 Định kỳ hàng quý, liên ngành Y tế, Lao động - Thương binh và Xã hội, BHXH tỉnh phối hợp cùng với các sở, ngành: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Thuế, Thanh tra tỉnh, Công an tỉnh, Liên đoàn Lao động tỉnh… tổng hợp báo cáo Tỉnh uỷ, HĐND tỉnh, UBND tỉnh về tình hình tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN; những vấn đề tồn tại, khó khăn, vướng mắc phát sinh và đề xuất các giải pháp để kịp thời chỉ đạo tháo gỡ.
Thủ trưởng các sở, ban, ngành tỉnh và Chủ tịch UBND các huyện, thành phố cần nghiêm túc thực hiện các chỉ đạo Sở Y tế được giao chủ trì, phối hợp với Bảo hiểm xã hội tỉnh và Sở Lao động - Thương binh và Xã hội để theo dõi, kiểm tra và đôn đốc các cơ quan, tổ chức thực hiện Định kỳ, các đơn vị này phải tổng hợp báo cáo gửi Chủ tịch UBND tỉnh.
Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện đối với nông dân huyện văn lâm, tỉnh hưng yên
4.2.1 Ảnh hưởng của chính sách Bảo hiểm xã hội
Chính sách BHXH tự nguyện có vai trò quan trọng trong việc mở rộng bảo hiểm xã hội cho người dân nông thôn, nhưng cần phải phù hợp với nguyện vọng của họ để có thể hoạt động hiệu quả Thủ tục tham gia, thủ tục hưởng, mức đóng và mức hưởng là những yếu tố quyết định đến sự tham gia của nông dân Nếu thủ tục phức tạp, mức đóng cao và mức hưởng thấp, người nông dân sẽ ngần ngại tham gia Do đó, nghiên cứu này tập trung phân tích ảnh hưởng của các yếu tố trên đến việc thực hiện chính sách BHXH tự nguyện cho nông dân tại huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên.
Bảng 4.7 Đánh giá về chính sách BHXH tự nguyện đối với nông dân trên địa bàn huyện Văn Lâm
Về nội dung Đơn giản, dễ hiểu
Về thủ tục tham gia Đơn giản
Nguồn: Kết quả khảo sát (2017)
Khi được hỏi về mức đóng BHXH tự nguyện, 80% người tham gia cho rằng mức đóng là phù hợp, trong khi 56,67% người chưa tham gia cũng có cùng quan điểm Đặc biệt, nhiều nông dân cảm thấy mức đóng hợp lý vì chính sách BHXH tự nguyện dựa trên thu nhập tự kê khai, cho phép họ chủ động trong việc quyết định mức kinh phí tham gia.
Khi tham gia BHXH tự nguyện, người dân huyện Văn Lâm đặc biệt quan tâm đến thủ tục tham gia Kết quả khảo sát cho thấy 50% người tham gia cho rằng thủ tục phức tạp và khó hiểu, trong khi chỉ 30% cho rằng nó đơn giản Đối với nhóm chưa tham gia, có đến 45% cho rằng thủ tục khó khăn, chỉ có 1 trường hợp cho rằng đơn giản Điều này cho thấy cần cải cách hành chính trong BHXH, đặc biệt là BHXH tự nguyện, để giúp người dân nông thôn tiếp cận dịch vụ này dễ dàng hơn.
4.2.2 Thông tin tuyên truyền về Bảo hiểm xã hội tự nguyện Để cộng đồng, đặc biệt là người nông dân thuộc diện tham gia BHXH tự nguyện nhận thức được đầy đủ mục đích, ý nghĩa, quyền lợi khi tham gia BHXH tự nguyện, cùng với đó là việc nâng cao năng lực, tinh thần trách nhiệm của cán bộ làm công tác BHXH, thì công tác tuyên truyền về BHXH tự nguyện có vai trò hết sức quan trọng, đây có thể coi là nhân tố ảnh hưởng lớn nhất đến việc mở rộng, tổ chức triển khai chính sách BHXH tự nguyện cho nông dân Hàng năm, BHXH huyện Văn Lâm đã nỗ lực tổ chức, triển khai các hoạt động tuyên truyền, phổ biến về BHXH tự nguyện cho đại bộ phận dân cư trên địa bàn huyện thông qua nhiều hình thức, phát hành tranh cổ động, áp phích tuyên truyền về BHXH tự nguyện đặt tại vị trí nơi tiếp công dân để tuyên truyền, quảng bá về BHXH tự nguyện. Để triển khai thực hiện tốt chính sách BHXH nói chung và BHXH tự nguyện, BHXH huyện Văn Lâm đã thường xuyên tuyên truyền về chính sáchBHXH nói chung và BHXH tự nguyện nói riêng thông qua Đài truyền thanh huyện các xã, thị trấn tiếp âm, tuyên truyền sâu, rộng bằng nhiều hình thức như sử dụng panô, áp phích, tờ rơi để cung cấp thông tin, giải đáp thắc mắc để cho mọi người dân, trong đó có đối tượng là người nông dân hiểu rõ hơn về chính sách BHXH là chính sách quan trọng trong hệ thống an sinh xã hội ở nước ta. Phối hợp với Đài truyền thanh huyện, Đài truyền thanh các xã, thị trấn có chuyên mục BHXH với cuộc sống phát hàng tuần, các tin bài… phối hợp với Liên đoàn Lao động huyện để tuyên truyền vận động người lao động, người dân, đặc biệt ở khu vực nông thôn tham gia BHXH theo quy định Phối hợp với UBMTTQ huyện, Ban dân vận Huyện ủy, Chi Cục thuế, Công an huyện và các Hội đoàn thể tổ chức hội nghị tới các xã, thị trấn Tổ chức các lớp tập huấn tuyên truyền chính sách BHXH nói chung và BHXH tự nguyện nói riêng tới các Đại lý thu các xã, thị trấn, Trung tâm Dân số kế hoạch hoá gia đình và trẻ; Bưu điện huyện. Đấy thấy rõ hơn về vai trò của các nguồn thông tin tuyên truyền trong công tác thực thi chính sách BHXH tự nguyện Nghiên cứu tiến hành khảo sát về nguồn thôn tiên người nông dân huyện Văn Lâm được tiếp cận đến BHXH tự nguyện Kết quả nghiên cứu cho thấy như sau: Đơn vị tính: % Đồ thị 4.4 Nguồn tiếp cận thông tin về BHXH tự nguyện của người nông dân
Nguồn: Kết quả khảo sát (2017)
Nông dân ở huyện Văn Lâm hiện nay tiếp cận thông tin về BHXH tự nguyện chủ yếu qua đài truyền thanh xã/thị trấn, với 82,50% người khảo sát đồng ý Các tổ chức đoàn thể cũng đóng góp quan trọng, nhận được 75,83% sự đồng tình Tuy nhiên, thông tin từ cơ quan bảo hiểm chỉ chiếm 49,17%, cho thấy việc tuyên truyền và phổ biến chính sách từ cơ quan chuyên trách chưa hiệu quả Điều này chỉ ra rằng ảnh hưởng của đội ngũ cán bộ BHXH đối với người dân còn hạn chế.
Nông dân thường nhận được thông tin về chính sách BHXH tự nguyện chủ yếu từ việc nghe người khác, chiếm đến 45% tổng số ý kiến, tương ứng với 54 người Ở khu vực nông thôn, việc tiếp cận thông tin đầy đủ gặp nhiều khó khăn và thường bị ảnh hưởng bởi dư luận xã hội Do đó, các hình thức tuyên truyền trực tiếp như phát tài liệu cụ thể và thiết thực hoặc truyền miệng lại cho thấy hiệu quả cao trong việc nâng cao nhận thức của người dân.
Công tác tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện cho nông dân tại huyện hiện có nhiều hoạt động nhưng chưa đạt hiệu quả mong muốn Mặc dù các tổ chức đoàn thể địa phương tích cực tuyên truyền, người dân nông thôn vẫn chưa hiểu rõ về chính sách này, chủ yếu thông qua các phương tiện truyền thanh địa phương Cơ quan BHXH chưa thường xuyên giám sát và lấy ý kiến từ người nông dân, dẫn đến thiếu đánh giá về hiệu quả tuyên truyền Để cải thiện, cần đa dạng hóa các hình thức và nội dung truyền thông, đơn giản hóa thông tin để người dân dễ hiểu Cơ quan BHXH huyện cần chủ động vào từng xã, từng vùng để phân tích và giải thích rõ ràng cho người dân Đội ngũ tuyên truyền cần có chuyên môn, tâm huyết và nhiệt tình với người nông dân để nâng cao hiệu quả công tác này.
Hiện nay, tuyên truyền về BHXH tại huyện Văn Lâm chủ yếu thông qua phát thanh, với các bản tin hàng ngày từ Đài truyền thanh xã, thị trấn, mang lại hiệu quả cao cho người nông dân do thói quen tiếp cận thông tin qua kênh này Phát thanh có chi phí thấp và có thể thực hiện thường xuyên hơn Tuy nhiên, việc phát tờ rơi về BHXH, đặc biệt là BHXH tự nguyện, chưa được triển khai do người dân không quen sử dụng tờ rơi như công cụ truyền thông chính thống Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền cũng được thực hiện qua các lớp tập huấn cho cán bộ cấp cơ sở và người dân nông thôn trong huyện.
Trong những năm qua, BHXH huyện Văn Lâm đã tổ chức thường xuyên các lớp tập huấn nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ địa phương và người dân về BHXH và BHXH tự nguyện Những hoạt động này giúp người dân, đặc biệt là nông dân, hiểu rõ hơn về vai trò và lợi ích của việc tham gia BHXH, từ đó góp phần nâng cao độ bao phủ của BHXH trong huyện.
Bảng 4.8 Kết quả tổ chức các lớp tập huấn, tuyên truyền về BHXH trên địa bàn huyện Văn Lâm
Số lượng viên tham dự
Nguồn: BHXH huyện Văn Lâm (2017)
Hàng năm, BHXH huyện Văn Lâm tổ chức 12 lớp tập huấn nhằm nâng cao nhận thức về chính sách BHXH, đặc biệt là BHXH tự nguyện Năm 2015, các lớp tập huấn hoàn thành 100% kế hoạch với 1 lớp/ngày, tuy nhiên, số lượng người tham dự chỉ đạt 80% Đến năm 2016, tỷ lệ này đã tăng lên 100%, cho thấy sự quan tâm ngày càng cao của người dân đối với BHXH tự nguyện Các lớp tập huấn tạo điều kiện cho người dân trao đổi, thảo luận và giải đáp thắc mắc liên quan đến việc tham gia BHXH Để đáp ứng nhu cầu của người dân, BHXH huyện đã điều chỉnh chương trình giảng dạy, tăng cường thời gian thảo luận từ 6 tiết lên 7 tiết/lớp, thể hiện sự chú trọng đến nguyện vọng của cộng đồng trong việc tham gia BHXH.
Kết quả khảo sát năm 2016 cho thấy tần suất tham gia các lớp tập huấn của cán bộ địa phương và những người tham gia BHXH tự nguyện cao hơn so với nhóm chưa từng tham gia BHXH tự nguyện.
Bảng 4.9 Tình hình tham gia các lớp tập huấn về BHXH năm 2016 của các đối tượng khảo sát
Trong năm 2016, tỷ lệ không tham dự lớp tập huấn của nhóm chưa từng tham gia BHXH tự nguyện đạt 83,33%, cao nhất trong số các đối tượng được khảo sát Chỉ có 4,17% người tham gia BHXH tự nguyện không tham gia các lớp tập huấn Nguyên nhân chủ yếu của nhóm chưa tham gia là do thiếu quan tâm và nhu cầu tìm hiểu về BHXH tự nguyện, trong khi nhóm đã từng tham gia cho biết họ có thể tự tìm kiếm thông tin từ sách báo và internet, do đã tham gia nhiều lần trong các năm trước.
Trong năm 2016, hầu hết các nhóm đối tượng khảo sát tham gia lớp tập huấn từ 1 đến 3 lần, trong đó có 80,83% người tham gia BHXH tự nguyện Ngược lại, chỉ có 15% người chưa tham gia BHXH tự nguyện tham dự các lớp tập huấn với tần suất tương tự.
Chỉ một tỷ lệ nhỏ người tham gia các lớp tập huấn trên 5 lần, chủ yếu là người mới tham gia BHXH tự nguyện, người lớn tuổi hoặc những người được giao nhiệm vụ tổ chức các lớp tập huấn về BHXH hàng năm tại địa phương.
Bảng 4.10 Đánh giá của người tham gia về mức độ phù hợp của các lớp tập huấn, tuyên truyền về BHXH trên địa bàn huyện Văn Lâm
Số ngày tập huấn Địa điểm tổ chức
Thời gian lý thuyết/thực hành
Kết quả khảo sát từ 125 người tham gia lớp tập huấn cho thấy nội dung tập huấn đáp ứng yêu cầu, với 28% đánh giá rất hợp lý, 42,4% hợp lý và 25,6% bình thường; chỉ 4% cho rằng nội dung chưa hợp lý do lặp lại nhiều và thiếu điểm mới Về tài liệu học tập và thời gian lý thuyết/thực hành, phần lớn ý kiến cho rằng hợp lý Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế trong tổ chức lớp học, với 51,2% cho rằng việc tổ chức là bình thường và 5,6% chưa hợp lý Đặc biệt, 28% ý kiến cho rằng số ngày học chưa hợp lý, vì thời gian tập huấn dài ảnh hưởng đến công việc hàng ngày của họ; do đó, nông dân đề xuất rút ngắn số ngày tập huấn.